Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
BEGROTING 1955
Krite Snits Selskip 1844
bedeeld
Het platteland is karig
met leidingwater
gemeente Wymbritseradeel
Jubileum-Tentoonstelling
S. en 0.
Vrijdag 10 December 1954
109e Jaargang No. 98
Kerknieuws
Benoemd
St. Nicolaasfeest
Mater Amabilisschool
St. Nicolaasfeest personeel
erven B. J. Feenstra
In nije rubryk
Record snoek
Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD -
In 1964 nog 122000 boerenbedrijven
zonder aansluiting.
It Krite-toaniel spile
„De Sanduvel” lan Abe Brouwer
--
V erkeersongelukken
Volkszang
Militairen mogen niet meer
liften
SNEEKER NIEUWSBLAD
Redacteur L KIEZEBRINK
Adressen.
Woningbouw.
v. d. K.
Werkverruiming.
Jubileumprijzen.
Wisselpryzen.
Hoofd-ereprijzen.
aan
in
Deze
Super
Met ingang van 1 Januari a.s. is het
liften aan alle militairen verboden.
SUPER CONSTELLATION JOR PRESIDENT EISENHOWER.
Een reisvliegtuig voor President Eisen hower, zijn familie
Constellation vervangt de vroegere C-121 Columbine II.
De Columbine III in de vlucht (foto links). Foto rechts een kijkje in een van de oabinM.
Redactie-adres
KLE1NZANL) 7 - lelet 2872
Wegen.
Voor 1955 is op de wegenpost uitge
trokken f 73000, rond f 35000 lager dan
in 1954, waartoe B. en W. vrijmoedig
heid vonden omdat de wegen zich thans,
dank zij de aanpak in de laatste jaren,
op nagenoeg hetzelfde behoorlijke onder-
houdspeil bevinden en het daarom wel
verantwoord is te achten het voor één
jaar eens wat minder te doen en alleen
oppervlaktc-behandeling toe te passen.
Voor 1955 staat een plan tot versterking
van de fundering van de weg alleen op
het programma ten aanzien van het
tweede gedeelte van de weg Goënga naar
de rijksstraatweg.
Ereprijs no. 1: H. v. Ek, Buitenpost
(afd. hoenders); no. 2: H. de Jong, Kou-
dum (afd. konijnen; no. 3: O. Vermeu
len, Bunnik (konijnen)no. 4: dezelfde
(konijnen); no. 5: J. Hummelen, Assen
(hoenders).
Hoewel de grote landelijke tentoon
stelling van 'de pluimveefokkersver.
Sneek en Omstreken in het Gebouw v.
Chr. Belangen eerst heden Donder
dagavond geopend wordt, zijn wij,
dank zij de welwillendheid van het be
stuur, toch reeds in staat de voornaam
ste uitslagen te vermelden. Hier volgen
ze.
loosheid In deze omgeving, het tijdstip
daarvoor gekomen acht.
Als vervangingsplan hiervoor Is aan
gewezen de verbetering en aanleg van
de weg Heeg-Gaastmeer-Heidenschap.
Met de voorbereidende werkzaamheden
als het opmeten en in profiel brengen is
door de dienst van Gemeentewerken
reeds een aanvang gemaakt.
Hoewel niet als object van werkver
ruiming aangevat, verdient in dit ver
band nog wel te worden vermeld de ver
betering van de weg Scharnegoutum—
grens Hennaarderadeel, overeenkomstig
het provinciale wegenplan, welk object
thans in uitvoering is.
en andere hoge'Amerikaanse staatslieden.
Advertentlbprljt 15 d per m.rrv
Bij contract (handalsadv.) lacier.
i Abonnamentsprlji 3. - per nalf
I jaar. Franco per port 3.75 oer
half laar.
Giro 50748 ten urn. »an Firma
6. 1 Drijfhout. Sneak.
Woansdeitojoun had Krite Snits foar
de twadde kear yn dit wlnterskoft in
première oer de fuotljochten brocht. Hie
men de foarige kear in stik ütsocht dat
gjin inkele pretinsje hie en allinne or-
nearre wie om de lju In noflike joun to
bisoargjen, fan dit stik „De Sanduvel”
fan Abe Brouwer foar it toaniel bl-
wurke nei syn roman mei deselde nam-
me, kin dat net sein wurde. Abe Brou
wer hat yn de „Sanduvel” bisocht in
stik psychologysk forantwurde toaniel
to jaen. Derby hat er büten de wenstlge
kouwepaedtsjes gean wollen, troeh in
kele toanieltechnyske nijlchheden to bi-
sykjen.
Dit bisykjen moat fansels wurdearre
wurde. Foar in part is it ek wol slagge
mar dochs komme der inkele swakke
stéën yn foar, dy’t wy hjir al efkes
neame wolle.
André Felkers wurdt troch Theo, syn
broer, de greate Brabanske ündernim-
mer, nei Frysian stjürd om dér In wurk
üt to fleren, 't'heo hat in hate tsjin it
Fryske folk. Syn mem wie In Friezinne,
dy’t tsjin it sin fan har aiden boaske is
oan Theo syn helt. Mem Is fan ünwen-
nigens yn Braban stoarn, dc?t har ai
den har fierder oan har lot oerlieten, in
lot dat njonken in man, dy’t süpte, net
maklik to dragen wie. De hate fan Theo
tsjin syn pake en beppe is oerslein op
it hiele Fryske folk; hy hiset André
op tsjin dit folk. Dy krlget dêrtroch
allegearre swierrichheden. By eintsje-
bislüt wint de leafde foar Frysian en de
Friezen it lykwols, dêr’t ek it kantoar-
famke Anneke tige oan meiarbeidet.
De radiaesje fan gefoelens fan Theo
dy’t it theftia fan dit stik foarmet, Is
neffens üs noch wol hwat op oan to
merken. It is foar üs n.l. noch de fraech
of sa’n radiaesje wol reëel Is. Dat soe
noch kinne as dy gefoelens har oar-
sprong founen yn dieden fan dit folk yn
syn gehiel (forg. de tsjlnnichheit, dy’t
guon minsken tsjin de Dütskers hawwe),
mar sa leit yn dit stik it Ikn der dochs
net hinne.
Ek de rol fan Ynskje, it kammeraets-
ke fan Anne foldocht üs net. De skriu-
wer hat dizze rol krektlyk as dy fan
Japik Kouwesturt moal wis ynlaske om
tomjitte to kommen oan it forlet oan
„humor” fan guon minsken. Dit soarte
humor la Halbe, dy’t fan syn frijerljen
forfeit, gyng der faeks yn de tild fan
Stap c.s. noch wol yn, mar is nou dochs
folslein üt ’e tild.
Hwat de toanieltechnyske nijichheden
oanbilanget, wolle wy opmerke, dat it
üs net alhlel foldie, dat wy yn in tele-
foanpetear ek hearre koene, hwat der
oan de oare kant sein waerd. Yn in
harkspul, dat alhielendal op it auditive
ynsteld is, kin dat wol, mar op it toaniel
wol it üs net rjocht oan. It toaniel bi-
skikt wol oer oare middels en der moat
op’t lést ek noch hwêit oan de fantasy
fan it publyk oerlitten wurde.
It hiele stik is hwat oerdwealsk, it
hat hwat grouwélichs en bjusterbaerllks
yn. It is in ballon, dy’t füleindich op-
blaesd wurdt. Krekt as men tinkt: nou
barst er en nou sil der hwat barre
rint er wer leech.
Maandagavond 6 December hadden
de leerlingen, docenten en bestuursleden
van de Mater Amabilisschool zich in de
aula van de huishoudschool verenigd om
gezamenlijk het St. Nicolaasfeest te vie
ren. Bij hun binnenkomst werden Sint
en Piet door de meisjes spontaan toege
zongen, waarna mej. A. Stockmann de
goede Sint welkom heette. St. Nicolaas
vond het heel prettig met de leerlingen
van deze nieuwe school, van wie hij
reeds zoveel goeds gehoord had, kennis
te maken.- Na het openen van het grote
levensboek, waarin alles stond opgete
kend, moesten enkele leerlingen bij de
Sint komen om een vermaning in ont
vangst te nemen, maar Piet had toch
steeds een aardig pakje voor ze klaar,
waarvan ze iets konden leren. Ook de
presidente, mevr. B. LokkerbolSlütter
en mej. A. Stockmann moesten bij de
Sint komen en ontvingen een beloning
voor het vele werk dat ze voor de op
richting en instandhouding van de school
gedaan hadden. Enkele meisjes gaven
een aardige voordracht en nadat allen
nog enige liedjes gezongen hadden,
moest de Sint weer vertrekken om nog
anderen te bezoeken. Daarna werd ge-
tracteerd op verschillende versnaperin
gen w.o. door de meisjes gemaakte mar-
sepain, borstplaat en speculaas. De
opening van de pakjes was nu aan de
beurt en er kwamen heel wat aardige
gedichten en surprises uit te voorschijn.
Het tweede gedeelte van de avond werd
gevuld met hersengymnastiek, zang en
voordrachtjes, waarna allen voldaan
huiswaarts keerden.
B. en W. stellen voor het verzoek van
het Koningin Wihelminafonds om het
subsidie van cent per inwoner tot 1
cent te verhogen, in te willigen.
Het subsidie van f 25 aan de Kr. Frys
ke Folksbibletheek van f 25 op f 50 te
brengen.
De Stifting It Fryske Boek een sub
sidie van f 50.te verlenen.
Af te wijzen het verzoek van de Chr.
Ver. voor de verpleging van lijders aan
vallende ziekten te Haarlem om toe te
treden als donateur..
Idem het verzoek van de Ned. Blin-
denbond om een eenmalig subsidie.
Idem het verzoek van de Aartsdioce
sane R.K. Boeren- en Tuindersbond te
Arnhem om het subsidie van f 15 voor
elke uit deze gemeente afkomstige leer
ling van de R.K. lagere landbouwschool
te St. Nicolaasga te verhogen tot f 20.
Af te wijzen het verzoek van de Jo-
hanna-stichting te Arnhem om een jaar
lijks subsidie. Hoe sympathiek B. en W.
ook staan tegenover deze stichting, zij
menen dat hier geen taak voor de ge
meente ligt.
Verschijnt:
DINSDAGS en VRIJDAGS.
Administratie
Comb. Drijfhout-Kiezebrink Co.
Kantoor: GROOTZAND 55
Telefoon 3005 (K 5150)
Bedankt voor het beroep naar de
Geref. Kerk te Onstwedde, ds. A. Reen
te IJlst.
Dat wol net slzze, dat der gjin tige
spylbere einen yn sitte. Dy mooglikheden
binne der Woansdeitojoun troch de spi-
lers wol üthelle.
Der moat dan ek sein wurde, dat It
Kritetoaniel it stik knap nei foaren
brocht hat. Somtiden waerd it grou-
wélige of it sentimentele wol hwat to
sterk aksentuearre, mar dit wie ek de
iennichste mooglikheit om der hwat
spanning yn to bringen, hwant it stik
seis bringt dy spanning net. ’t Is net,
dat wy de oaren to koart dwaen wolle,
as wy hjir allinne de namme neame fan
de hear Alkema, dy’t as André Felkers
in pürbêst debüt makke hat by it Krite
toaniel. Oan syn hichte koe e de oaren
net earlik takomme, al wiene de blom
men foar de froulju dêrom wol for-
tsjlnne.
It kapwurk wie by Hamersma weryn
goede hannen.
De twadde foarsitter, de hear Sytsma,
dy’t de joun iepene, om’t de hear Van
der Werf troch sykte bihindere wie, die
yn syn wolkomstwurd oan de stampfolle
Amicitia-seal noch troch, dat yn Febr.
brocht wurde sil: „De koperen slang”,
troch de Jounpraters, oanfuld mei inkele
leden fan it Snitser Kritetoaniel.
Nei öfrin koe der yn de kofjekeamer
noch dounse wurde.
Wy bigjinne yn dit nümer mei in nije
rubryk: „Us eigen hoekje”, foar de bern.
Nou’t der stees mear bern Frysk
leare op skoalle, mienden wy dat der wol
forlet wie fan sa’n bernehoekje. Wy
hoopje dat de bern dit bifêstigje sille
en Titia it drok kriget mei harren brief-
kes en taelleskes.
Redaksje Sneeker Nieuwsblad.
Te Vianen, op de zuidelijke oprit van
de brug over de Lek, wilde een autobe
stuurder een voor hem rijdende auto
passeren. Hij zag niet dat er uit tegen
overgestelde richting 2 militaire vracht
wagens naderden en zijn auto botste op
een dezer wagens. De bestuurder, de
69-jarige heer H. G. J. Bolsius en de
andere inzittende, zijn broer de 67-jarige
heer G. J. L. M. Bolsius, beide uit Schijn
del, werden gedood. Zij waren kaarsen
fabrikanten.
Dinsdag, toen er in ons land eer dikke
mist heerste, waren alleen op de rijks
weg RotterdamDen Haag meer dan
30 auto’s betrokken bij botsingen, op de
rijksweg naar Dordrecht 25, meldt het
Alg. Dagblad, Maar elders in het land
gingen ook mensenlevens verloren. Op
de IJsselbrug te Westervoort kwam de
29-jarige melkventer T. Messing uit
Babberich met zijn motorrijwiel in bot
sing met een jeep en overleed aan de
gevolgen. De 36-jarige vertegenwoordi
ger M. de H. uit Ellecom reed bij Loe-
nen met zijn auto in het Apeldoorn—
Dierense kanaal en verdronk. Op de
Amersfoortseweg tussen Oud en Nieuw
Millingen reed de 46-jarige F. Koopmans
uit Bussum met zijn auto tegen een boom
en stierf onmiddellijk. Tussen Nieuw-
dorp en Lewedorp reed een motorrijder
in dikke mist de 58-jarige M. Meulbroek
aan, die op slag dood was. Te Bergum
slipte door de gladheid een auto, be
stuurd door de 31-jarige vertegenwoor
diger B. de Groot uit Assen. Hij botste
tegen een boom en de heer de G. over
leed ter plaatse. Op een onbewaakte
overweg bij Winterswijk werd een bak
kersbestelauto, bestuurd door de 22-
jarige J. Ansink door een trein gegre
pen. A. werd op slag gedood.
Wij willen nog gaarne verwijzen naar
de advertentie in dit nummer voor de
Volkszangavond die Zaterdag 11 Dec.
a.s. zal worden gehouden. Er blijkt voor
deze avond een behoorlijke belangstel
ling te bestaan die alleszins verklaar
baar is. Velen immers, die niet bij een
zangvereniging zijn aangesloten, willen
toch graag eens in groepsverband zingen
en dat is juist het doel dat de Neder
landse Vereniging voor de Volkszang
nastreeft. Leden van zangkoren kunnen
op deze avond een grote steun zijn, voor
al de mannen niet uitgezonderd. Het
aanvangsuur is op half acht gesteld om
de avond niet te laat te kunnen beëin
digen.
Hopelijk mag deze eerste bijeenkomst
een aanleiding zijn voor nog vele vol
gende leerzame en gezellige avonden.
B. en W. zeggen in hun beschouwing
over woningbouw o.m. dat al het moge
lijke gedaan wordt om de bestaande wo
ningvoorraad op een redelij"' peil van be
woonbaarheid te houden en waar moge
lijk op te voeren. Hiertoe mag ook wor
den gerekend het plan tot het opknap
pen van de vooroorlogse woningwet
woningen ten getale van 61 en de ver
vanging der bouwvallige houten schuur
tjes door stenen hokken. Dit plan dat
rond f 152.000 zal kosten, is reeds ge
ruime tijd geleden aan de minister van
Wederopbouw en Volkshuisvesting inge
zonden met het verzoek om een rijks-
bijdrage in het ongedekt tekort, na toe
passing van een huurverhoging van f 0.40
per week. Met inbegrip van de laatst
gereedgekomen 16 woningen zijn thans
182 woningen bij de Woningstichting in
exploitatie. B. en W. blijven met betrek
king tot het woningvraagstuk in deze
gemeente diligent.
Het vraagstuk der werkverruiming in
onze gemeente baart ons momenteel
geen zorg, maar hoe dit zich in de ko
mende winter en in de loop van 1955
verder zal ontwikkelen, hangt van vele
factoren af, die zich niet vooraf laten
voorspellen. Om U enig idee te geven
van de werkloosheid over de maanden
September 1953 t/m April 1954, voor zo
ver de aid. Sociale Zaken daarmede be
moeiing had, hetzij dat de arbeiders uit
getrokken waren, hetzij zij om andere
redenen geen recht op uitkering krach
tens de Wachtgeld- en Werkloosheids
wet konden doen gelden, zij opgemerkt,
dat over genoemde maanden gemiddeld
9 man in zorg waren, wat de sociale
voorzieningsregeling betreft. Een ge
lukkig wel zeer gering aantal derhalve.
Op het programma van kapitaalswer-
ken voor 1955 komen o.m. voor de ver
betering van de weg Tirns—Stfltje State
en de verbetering van de weg Nijland
rijksweg 43, welke objecten bestemd zijn
om bij wijze van werkverruiming als
aanvullend civieltechnisch werk te wor
den uitgevoerd met subsidie van het
Rijk. Deze wijze van uitvoering is in de
plaats gekomen van de D.U.W. en is in
aard en strekking nagenoeg gelijk.
De in D.U.W. verband uitgevoerde
wegen Scharnegoutum—IJsbrechtum en
die naar Tirns zijn thans geheel gereed,
terwijl de ook als D.U.W. object uitge
voerde verbredinng van de zgn. Eeuwige
laan nog verder als verharding moet
worden afgewerkt.
Voorts ligt in portefeuille bij de Com
missie Openbare Werken het grote pro
ject van de tertiaire weg Hommerts
OudegaBlauwhuis, dat alS object van
werkverruiming kan worden aangevat
als de C.O.W., gezien de stand der werk-
Een oceaan van drinkwater wordt ie
dere dag via buizennetten van duizencen
kilometers lengte kris kras door ons ge
hele land gepompt naar keukens en bad
kamers en fabrieken en werkplaatsen.
Honderdduizenden Nederlanders krijger,
er, door middel van een kraantje, net
zoveel van thuisbezorgd als zij maai
willen gebruiken enbetalen. Nog
niet overal is de waterleiding doorge
drongen. In ongeveer 400.000 percelen
in ons land behelpt men zich op andere
wijze. Maar 82 van alle percelen in
ons land kent wèl het comfort van het
geduldige kraantje en dat percentage is
hoog, wanneer men het met andere lan
den vergelijkt. Bovendien: er wordt hard
gewerkt om het nog verder op te voe
ren. Dit jaar is men begonnen met de
uitvoering van een 10-jarenplan, waar
voor het Rijk grote kapitalen beschik
baar stelt. Als in 1964 dit plan zal zijn
verwezenlijkt, zullen nog ongev. 150.000
percelen verstoken zijn van waterlei
ding, dat is minder dan 7 van het
totaal.
Dit is een hoopvol toekomstbeeld,
tenminste, voor wie het bekijkt door
een algemene bril. Er komen heel an
dere cijfers voor de dag wanneer men
nagaat hoe het op de Nederlandse land
bouwbedrijven met de drinkwatervoor
ziening is gesteld. De Stichting voor de
Landbouw heeft dat gedaan en onlangs
een rapport gepubliceerd over „De drink
watervoorziening op het platteland”. En
wat blijkt daaruit? Als in 1964 het 10-
jarenplan geheel zal zijn uitgevoerd,
dan nóg zal ongeveer de helft van de
landbouwbedrijven in ons land niet op
een of andere waterleiding zijn aange
sloten. Van de 150.000 percelen, die in
dat jaar nog overschieten, zijn er nl.
niet minder dan ruim 122.000 landbouw
bedrijven. Er is dus, wat de landbouw
betreft, een grote achterstand. Hoe
komt dat, en waarom wordt In het 10-
jarenplan niet meer aandacht aan de
agrarische belangen geschonken?
Enkele jaren geleden heeft een com
missie, samengesteld uit vertegenwoor
digers van verscheidene departementen,
een balans opgesteld van het aantal Ne
derlandse percelen, dat nog niet op een
waterleidingnet was aangesloten. Het
bleken er, zoals gezegd, 400.000 te zijn.
Voor ongeveer 80.000 percelen was een
aansluiting in voorbereiding of in uit
voering. Van de ruim 300.000 overige
percelen is de commissie de aansluit
kosten per perceel gaan berekenen. De
uitkomst was, dat ruim 160.000 percelen
zouden kunnen worden aangesloten voor
minder dan f 1000.per stuk.
De 150.000 resterende percel'en zouden
aan aansluitkosten meer vragen dan
f 1000.per stuk. Berekend werd bo
vendien, dat het aansluiten van de eerste
Bolsward kan bogen op het bezit van
de grootste snoek van Nederland. Dit
monster van plm. 35 pond werd op 28
Aug. in de Makkumervaart door visser
Jac. de Haas gevangen. De Bolswarder
caféhouder van Het Veerhuis, Groot-
zand, heeft de snoek laten prepareren.
Het aldus voor het nageslacht bewaar
de dier is in zijn nieuwe toestand ont
huld door lurg. J. G. S. Bruinsma. Bij
deze plechigheid deelde de gelukkige
vanger van de vis mee, dat hij van de
visserij-inspectie bericht had ontvangen,
dat zijn snoek de grootste was, die ooit
in Nederland was gevangen. Thans is
men bezig de ouderdom van het dier
vast te stellen, naar aanleiding van een
deskundig ondermek van de schubben.
Afd. Hoenders: F. Kalter, den Helder;
mej. J. J. M. Bouwers, Dantumawoude;
J. Hummelen, Assen (2 x); H. v. d.
Ent, Den Helder; F. Halbertsma, Mars-
sum; E. de Roo, Assen; H. Jasper, Nieu-
weschoot; S. de Jong, Groningen; F. J.
van Aanholt, Lochum.
Afd. Konijnen: L. Vellinga, Woudsend;
J. Herder, Den Helder; Joh. Barkens,
Rijssen; H. de Jong, Koudum; L. Thalen,
Wasperveen; J. Voortman, Rijssen; J.
Herbers, Rijssen (2 x)G. Bouma, Heeg;
O. Vermeulen, Bunnik (2 x)Sj. Mulder,
Buitenpost.
Sierduiven: S. Brandsma, Leeuwar
den; G. Stienstra, Brantgum; S. Brand
sma, Leeuwarden; J. Visser, Leeuwar
den.
Tot onderwijzer aan de Thorbecke-
school te Hilversum is benoemd de heer
G. Mebius, onderwijzer aan de Looxma-
school alhier.
Medaille H. M. de Koningin: F. Kal
ter, Den Helder, voor mooiste nummer
hoenders. Medaille Commissaris der Ko
ningin: O. Vermeulen, Bunnik (afd. ko
nijnen). Plaquette gemeentebestuur
Sneek: S. Brandsma, Leeuwarden (afd.
sierduiven)
160.000 percelen voor de waterleiding
bedrijven een jaarlijks exploitatietekort
tot gevolg zou hebben van ongeveer 5
millioen gulden.
De Minister van Sociale Zaken be
sloot een subsidieprogramma te ontwer
pen, met behulp waarvan de 160.000
„goedkope” percelen in 10 jaar tijd op
een waterleidingnet zouden kunnen wor
den aangesloten. In 1954 werd voor het
eerst een bedrag voor dit doel op de be
groting van sociale zaken geplaatst. Het
jaarlijks tekort, dat deze aansluitingen
aan de waterleidingbedrijven zullen op-
leyeren, zal voor 2/3 door het Rijk en
voor 1/3 door provincie, gemeente en
verbruiker zelf worden betaald. De pro
vincies moeten uitmaken hoe de kosten
over deze drie partijen moeten worden
verdeeld.
Uit de studie, die de Stichting voor de
Landbouw aan dit onderwerp gewijd
heeft, blijkt dus, dat de waarde van dit
grote 10-jarenplan voor de landbouw
maar betrekkelijk gering is. Wel zullen
er in de periode tot 1964 ongeveer 50.000
bedrijven op een waterleidingnet worden
aangesloten, maar voor agrarisch Ne
derland is veel belangrijker het ant
woord op de vraag, wat er gedaan zal
worden om de resterende ruim 122.00C
bedrijven van leidingwater te voorzien.
Een moeilijkheid is, dat men, weten
schappelijk gesproken, nog niet precies
weet wat voor landbouw of veeteelt nu
goed water of slecht water is. Er zijn
nog geen feiten bekend over de invloed
van het gebruik van leidingwater op de
bedrijfsresultaten in landbouw en vee
teelt.
B. en W. schrijven in hun inleiding tot ongetwijfeld bij het ontwerpen van een
definitieve voorziening in de financiële
verhouding tussen rijk en gemeenten zal
worden gekend. Want het wegenonder-
houd, duurder nog wordend naarmate
het zware verkeer toeneemt, is voor het
budget onzer gemeente de grote „slok
op”.
De Stichting voor de Landbouw heeft
zich voorgenomen deze vraag te laten
onderzoeken. Maar vooruitlopend op het
resultaat van dat onderzoek, dat nog
wel enige tijd op zich zal laten wachten,
heeft de Stichting zich ook ten doel ge
steld: waterleiding overal, waar niet op
goedkopere wijze in de behoefte
goed water kan worden voorzien. Aan
de Minister van Sociale Zaken is ge
vraagd het 10-jarenplan in versneld
tempo te laten uitvoeren en aan de Mi
nister van Landbouw is verzocht om
subsidie voor de aansluiting van de
grote rest van 122.000 landbouwbedrij
ven. Zo wordt, op hoog niveau, gepleit
voor een zo snel mogelijke uitbreiding
van de waterleiding tot werkelijk alle
uithoeken van het platteland. Dat doel:
overal goed drinkwater voor mensen en
voor vee, zal eerder bereikt kunnen wor
den, naarmate men ook op het platte
land vooruitstrevendheid aan de dag
legt en zich niet laat beïnvloeden door
het nog al te vaak gehoorde argument:
het is al eeuwen lang goed gegaan zon
der waterleiding, waarom moet het dan
nu anders?
Geref. Kerken. Aangenomen naar
Heeg, voor de missionaire dienst te
Poerworedjo (Midden-Java), G. F. Noo-
teboom te Borne.
De Personeelsvereniging O.S.K.A.
heeft op 27 November een geslaagde
kienavond gehouden en op 4 December
een mooi St. Nicolaasfeest voor de kin
deren van het personeel. Het werd door
de steun der directie een pracht mid
dag. Elk kind kreeg een cadeau. Alles
was prima in orde. Natuurlijk waren
Sint Nicolaas en zijn knecht er en ook
de poppenkast werd vertoond. Geen
wonder dat allen voldaan huiswaarts
keerden.
de begroting 1954 o.a. het volgenden
Het is ons ook ditmaal gelukt de be
groting sluitend te krijgen, hoewel de
mogelijkheden om het bestaande verzor-
gingspeil te handhaven en tevens de mid
delen te vinden voor rente en afschrij
ving van nodig geachte kapitaalswer
ken, geen aanleiding tot voldoening kun
nen geven. De geraamde uitgaven op de
gewone dienst zijn namelijk opnieuw in
belangrijke mate gestegen en wanneet
wij het niet verantwoord hadden gevon
den om voor 1955 met een lagere wegen
post dan vorig jaar te volstaan, waarop
wij nog nader terugkomen, dan zoudei
we nu reeds moeite hebben gehad om
het evenwicht tussen ontvangsten en
uitgaven te bewaren. Zoals uit het hier
na volgend vergelijkend overzicht met
de dienst 1954 blijkt, staat tegenover een
verhoging van de middelen uit het ge
meentefonds tot een bedrag van f 96.006
een aanzienlijke verhoging van diverse
uitgaafposten. Een daarvan is de post
jaarwedden gemeentepersoneel welke
rond f 23.000.hoger moest worden ge
raamd dan vorig jaar, toen nog geen re
kening was gehouden met de gevolgen
der loonronde per 1 Januari 1954 welke
in de bij raadsbesluit van 12 Juli 1954
vastgestelde nieuwe salarisverordening
voor de ambtenaren en werklieden dei
gemeente zijn verdisconteerd. Voorts
valt hierbij nog op te merken, dat in de
bovengenoemde verhoging van salaris
lasten geen rekening is gehouden met
de nieuwe loonronde per 1 October 1954.
In die zin heeft de Minister van Binnen
lai.dse Zaken bij circulaire van 4 Octo
ber 1954 aan de gemeentebesturen geaü
viseerd. Verwacht mag worden dat dien
aangaande t.z.t. wel een incidentele ver
hoging van de uitkering gemeentefonds,
ter compensatie van de hogere salaris
uitgaven, zal volgen. Andere hogere ra
mirgen welke de aandacht trekken, zijn
de meerdere uitgaven wegens: sociale
lasten van 6000.—, afschrijving op in
1954 uitgevoerde of nog in uitvoering
zijnde kapitaalsw.erken tot een bedrag
van f44.000. Voorts kunnen nog ge
noemd de hogere uitgaven voor diverse
onderwijsdoeleinden met rond f-22.000,
waarvan de voornaamste is de hogere
exploitatievergoeding ad rond f 15.006
aan bijzondere scholen wegens verho
ging van het kostencijfer per leerling
met f 5.— en de overschrijding over hel
afgelopen 5-jarig tijdvak met f 3.18 per
leerling.
In deze enkele hoofdtrekken is meteen
aangegeven op welke wijze de toch vrij
aanzienlijke stijging van de uitkeringen
uit het gemeentefonds volledig is aange
wend voor noodzakelijke c.q. gerecht
vaardigde verhoging van vaste uitgaaf
posten der begroting. Daarnaast is de
raming op diverse andere ontvang- en
uitgaafposten nadeliger uitgevallen dan
vorig jaar. Een en ander heeft tot een
lager geraamd crediet op de wegenpost
geleid. Overigens geeft het hierna vol
gend overzicht nog een meer gedetail
leerd beeld van de ramingen voor 1951.
in vergelijking met de begroting voor
1954.
Bij het voor „onvoorzien” uitgetrok
ken bedrag van rond f 42.000 dienen we
in aanmerking te nemen, dat daaruit in
de loop van het dienstjaar ook moeten
worden bestreden de rente en afschrij
ving tot een totaal geraamd bedrag van
f 19.000 wegens in 1955 uit te voeren ka-
pitaalswerken, t.w. voor nieuw- en ver
bouw van scholen tot een bedrag van
f 150.000 en voor diverse openbare wer
ken tot een geraamd bedrag, ten laste
van de gemeente blijvende, van f 141.000.
Wij blijven voorlopig nog in het
onzekere verkeren hoe op de duur de de
finitieve regeling van de financiële ver
houding tussen rijk en gemeenten zal
worden. Of bij het ontwerpen van een
definitieve voorziening alsnog een moge
lijkheid zal kunnen worden gevonden om
de ten aanzien van het wegenonderhouo
onevenredig zwaar belaste gemeenten
zoals de onze met 120 km verharde weg
op meestal slappe ondergrond en groten
deels van interlokaal karakter op de een
of andere wijze tegemoet te komen of
deze kosten over een groter draagvlak
te verdelen, zal moeten worden afge
wacht. In elk geval blijven wij te dezen
opzichte diligent en zullen ons terzake
tijdig verstaan met de Vereniging van
Nederlandse Gemeenten, welker bestuur
