Stichtmg „Sneek 1340-1945” vervult een ereplicht
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
Het gouden feest
van
e.o.
de Coöp.
Boerenleenbank „Heeg
iS
tl
Uitstekend concert door het Frysk Orkest
voor meer
It Fryske Hynder” had
goed jaar
een
zong en musiceerde
leden en donateurs
Hogere verbruiks-
druk bij Aardgas
distributie
„Euphonia”
Dinsdag 18 Januari 1955
110e Jaargang No. 5
Redacteur: L. KIEZEBRINK
;en
Filmavond Roode Kruis
n
Jubileum bij de N.T.M.
Het Gouden Schaatsje was
voor Tine de Vries
Maarten Lutherfilm te
Woudsend
Redactie-adres
KLEINZAND 7 - Telef. 2872
Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD
Zorg voor de nabestaanden van illegale strijders
en andere slachtoffers van het verzet.
Herhalingsoefeningen 1955
Vervoer Organisatie
Toneeluitvoering R.H.B.S.
VRIJDAGS.
Landelijke Inzamelingsactie
van
Leny
Donderdagavond een echt genoegeijjke en
Er heerste
Een eigen kantoorgebouw.
Burgemeester Tjaberings
99
Grote dankbaarheid zijn we dan ook
verschuldigd aan de Friese bevolking.
Niet alleen voor haar houding tijdens de
oorlog, maar ook voor haar spontane
steun daarna aan het werk van de Stich
ting verleend, zo drukte de heer H. Wier
sma, voorzitter van de Stichting, zich
uit, toen het bestuur ons Zaterdagmor
gen in Rest. Piso uitvoerige mededelin
gen deed over haar werk en de voorge
schiedenis daarvan.
mende stallingskosten van de auto.
Bovendien zal het pand (dat onlangs
reeds in gebruik is genomen) door de
plaats waar het gebouwd is aan de
Hemdijk en door zijn grootte en in
richting, na afloop van de werkzaam
heden der Stichting weer een behoorlijk
bedrag kunnen opbrengen. De exploita
tiekosten van de Stichting zijn er niet
door verhoogd, zo beklemtoonde de heer
Wiersma ook nog nadrukkeljjk.
Uitkeringen.
dit
een
WOUDSEND, 12 Jan. Vanavond werd
na een inleidend woord van Ds. H. C.
Kranendonk de Maarten Lutherfilm hier
vertoond. Onder ademloze stilte zagen de
SNEEKER NIEUWSBLAD
Tjjdens de oorlog was het contact tussen de illegaliteit en de bevolking in
onze provincie veel inniger dan in de overige delen van het land. Zij waren
volmaakt één. Daarom ook werden hier reeds tjjdens de bezetting voorbereidin
gen getroffen om na de bevrjjding te kunnen zorgen voor die gezinnen, welke
hun verzorger in de ondergrondse strijd in Friesland hadden verloren en voor
hen, die daardoor invalide zjjn geworden of schade hebben geleden.
Dit leidde in 1945 tot het ontstaan van de „Stichting Sneek 19401945”
welke deze ereplicht van het Friese volk vervult, en thans aan 79 gezinnen en 11
invaliden uitkeringen verstrekt.
j Verschijnt:
DINSDAGS en
Administratie
Comb. Drijfhout-Kiezebrink Co.
Kantoor: GROOTZAND 55
Telefoon 3005 (K 5150)
Aan de hand van cijfers schetste de
heer Wind deze ontwikkeling. Tot aan
1914 waren de voorschotten en credie-
ten steeds hoger dan de spaargelden,
maar daarna kwam de grote sprong om
hoog en thans is het spaarbedrag van
ruim 3 V2 miljoen gulden zesmaal zo
hoog als de voorschotten, hypotheken en
credieten. Bovendien is er nog een be
hoorlijke reserve. Het kleine plantje van
1904 Is een flinke boom geworden, stelde
spr. vast, waarna hij ook nog wees op
het vele dat door de coöp. banken is tot
stand gebracht. Alle grote coöperatieve
instellingen in Friesland zijn door hen
gefinancierd. En hoewel wjj daar maar
een klein deel toe hebben bijgedragen,
mogen wij toch trots zijn op onze orga
nisatie en op de resultaten die ook onze
Bank in deze vijftig jaren heeft bereikt,
zo besloot de voorzitter.
Door het Rijk werd aan de Stichting ook
opgedragen de uitbetaling en de admi
nistratie van de pensioenen, krachtens
de Wet Buitengewoon Pensioen 1940
1945, terwijl ook de militaire pensioe
nen ~voor nabestaanden van leden der
Binnenlandse Strijdkrachten en de pen
sioenen van het Alg. Burgerl. Pensioen
fonds voor nabestaanden van ambtena
ren via de Stichting zjjn geleid.
Dat betekende een belangrjjke uitbrei
ding van de werkzaamheden van de
Stichting, en daardoor meteen de nood
zakelijkheid van meer ruimte voor de
administratie. Ook deed de behoefte aan
een brandvrije opbergruimte zich in het
bjjzonder meer en meer gelden.
Gedurende enkele jaren zijn pogingen
in het werk gesteld om door aankoop en
verbouwing van een bestaand pand in
dezg’ behoefte te voorzien, maar ver
schillende omstandigheden, waaronder
in de eerste plaats de heersende schaarste
aan woonruimte, waren oorzaak, dat
deze pogingen mislukten. Bij de verdere
bestudering van de zaak bleek toen, dat
het bouwen van een kantoor met woon
ruimte voor de directeur de meest ver
antwoorde oplossing was. Voor het
laatste kon nl. een rijksbijdrage worden
verkregen, waardoor een betere kapi
taalsinvestering werd gevonden dan in
geval enkel tot bouw van kantoorruimte
zou zijn overgegaan, terwijl de exploita
tie ruimschoots kan worden gefinan
cierd uit de door het Rijk te verstrekken
vergoeding voor de uitbetaling en de ad
ministratie van de Rijkspensioenen, de
vrijkomende huurprijs van de lokaliteit
in Aere Perennius, de (normale) huur
van de directeurswoning en de vrjjko-
De heer K. Veldhuizen alhier gedenkt
morgen de dag waarop hij 40 jaar
geleden in dienst trad bij de N.T.M. Sinds
21 Febr. 1933 is de heer Veldhuizen als
conducteur werkzaam geweest in Sneek.
Uitgegaajj werd van de gedachte, dat
ook de regering hierbij betrokken moest
worden. Alles in handen van de regering
te leggen zou niet in overeenstemming
zijn met de ontwikkeling en de ervarin
gen tijdens de bezetting. Vast stond, dat
de verantwoordelijkheid in eigen kring
diende te worden gelegd, waarbij de
districten van de illegaliteit bij de te
vormen stichtingen gehandhaafd moes
ten blijven. Het district Sneek van de
Landelijke Organisatie voor Hulp aan
Onderduikers (L.O.) was daarom voor
de Stichting Sneek de natuurlijke be
grenzing. Wel kregen we ne de bevrjj-
ding ook de Landelijke Stichting, maar
de Vereniging Friesland 19401945 in
het district Sneek handhaafde haar oor
spronkelijke opzet een eigen Stichting
in het leven te roepen, hoewel deze in
federatief verband met de Landelijke
samenwerkt.
Direct nadat de bezetters verdreven
waren, werd in Friesland reeds een geld
inzameling gehouden. Dat was nl. het
psychologisch juiste moment, waardoor
de opbrengst veel groter was dan in de
andere provincies waar deze Inzameling
na de geldsanering plaats vond. In
Sneek bijv, werd bijna twee ton Inge
zameld, tegen slechts 175 duizend gulden
in Den Haag.
Na deze eerste Inzameling waren er
voldoende middelen aanwezig om d<
gezinnen te verzorgen op het niveai
waarin ze verkeerden, toen de verzor
gers nog in leven waren. Want ook
dat was een van de grondgedachte:
waarop het werk van de Stichting ge
baseerd werd.
g te aandacht en veel genoegen naar
alles wat ten beste werd gegeven. Niet
alleen het koor bracht op verdienstelijke
wijze zijn zangnummers ten gehore, ook
de nummers orgel en piano van de direc
teur en Mej. Visser van Heeg en de num
mers orgel en piston van de heer van der
Velde en de jeugdige C. Lanting oogstten
veel bijval. Evenmin mag onvermeld
blijven hetgeen de dames Groenveld en
Kroeze, begeleid door guitaarspel van de
dames Bakker en van Brug ten beste ga
ven. Hiervan werd ook genoten, evenals
van de zangnummers, die na de pauze
door zes dames werden uitgevoerd. Ter
afwisseling werd op voortreffelijke wijze
een vrolijk toneelstukje in twee bedrij
ven opgevoerd
Het is te hopen, dat „Euphonia” met
deze zeer geslaagde avond succes zal boe
ken. Zij is het alleszins waard.
gen Bank. Mannen die ze kenden en die
al hun kennis en tijd gratis uit liefde
voor de gemeenschap gaven. En juist
dat maakt het werken in onze coöp.
banken zo mooi. Ook Utrecht heeft het
beheer van de Banken steeds vol ver
trouwen aan de eigen mensen overge
laten. Die waren zich stuk voor stuk
hun verantwoordelijkheid terdege be
wust, wat ook wel hieruit blijkt, dat in
de oorlogsjaren ’45-’5O van de 250 mil
joen gulden uitstaand crediet geen frac
tie van een procent verloren is gegaan.
Spr. dankte het bestuur voor de steeds
betoonde medewerking en eindigde met
het aanbieden van een pendule met in
scriptie voor het kantoor.
De verdere sprekers
waren de heren A. Bajema, Warns, na
mens de Ring Joure, R. Huitema, voor
zitter van de Coöp. Boerenleenbank in
Hommerts, die tevens de banken van
Woudsend en Scharnegoutum-Oppenhui-
zen vertegenwoordigde, J. Galema,
Blauwhuis namens de Bank aldaar („met
de heer Wind vóór de wind”) was zijn
wens, A. Osinga te Jutrijp namens de
Coöp. zuivelfabrieken te Heeg en Oost-
hem en de grasdrogerij te Osingahuizen,
G. Gerbrandij voor de Nationale Boeren
Onderlinge, en tot besluit de oud-kas-
siers de heren L. Poeljes en J. J. de
Jong.
Zij omlijstten hun gelukwensen allen
eveneens met zeer waarderende woorden
en telkens weer klonk de wens, dat de
jubilaresse haar werk tot in lengte van
jaren moge voortzetten en steeds verder
zal uitgroeien tot heil van de boeren
stand en van de gehele gemeenschap
van Heeg en omgeving in het bijzonder.
Het feestelijk gedeelte
van de avond bestond naast de reeds ge
noemde muziek uit de opvoering van het
vrolijke toneelspel „In Tizeboel”, door de
R.K. Toneelgroep te Heeg, die de toe
schouwers daarmee op vlotte wijze enige
uren kostelijk heeft geamuseerd.
Na een kort slotwoord van de heer
Wind kwam pas ver na middernacht
met het gezamenlijk gezongen Fries
Volkslied het einde van deze prettige
Advertentieprijs 15 ct. per m.m.
Bij contract (handelsadv.) lager.
Abonnementsprijs f 3.- per half
jaar. Franco per post f 3.75 per
half jaar.
Giro 50748 ten name van firma
E. J. Drijfhout, Sneek.
ter gelegenheid van het feit dat Neder
land dit jaar tien jaar bevrijd is. De
opbrengst hiervan gaat naar de Lande
lijke Stichting, maar alle bedragen In
gezameld door de connecties en het ver
band met de bevolking o.a. de collec
ten in de kerken worden aan de
Stichting Sneek overgedragen.
Een reden temeer dus voor ons deze
inzameling straks royaal te bedenken.
Vrijdag is bij de te Leeuwarden gehou
den wedstrijd van vrouwen het „Gouden
Schaatsje” van de Kon. Ver. „De Ijsclub”
gewonnen door Tine de Vries, Kortezwaag;
2e was Sietske de Boer, Snikzwaag; 3e
Sjoukje Sinnema, Wartena; 4e Aafke Sto
ker, Donkerbroek.
De directeur, de heer S. Havinga, gaf
een uiteenzetting over de uitkeringen en
de richtlijnen voor studievoorzieningen.
Bij het laatste wordt in de eerste plaats
gelet op de aanwezige intelligentie en
aanleg voor de te kiezen richting, ter
wijl de moeder zelf ook moet bijdragen.
Thans wordt uitkering verstrekt aan
79 gezinnen en 11 invaliden tot een
totaal bedrag van f 240.944,60 per
jaar, waarvan f 60246,57 ten laste van
de Stichting komt.
De voorzitter vertelde tenslotte nog
iets over de binnenkort te houden
de lange rij van sprekers openend, gaf
uiting aan de grote sympathie en dank
baarheid van het Gemeentebestuur voor
het geweldige werk, dat Boerenleenbank
Heeg in haar verzorgingsgebied in de
halve eeuw van haar bestaan heeft ver
richt. Spreker complimenteerde het be
stuur, niet alleen namens het gemeente
bestuur, maar ook namens de gehele
bevolking zijner agrarische gemeente,
met dit gouden jubileum en bracht
daarbij mede een eresaluut aan de man
nen die in 1904 het gelukkig initiatief
tot oprichting van deze voor de boeren
bevolking zo nuttige instelling namen.
Een instelling die zoals ook uit de in
houd van het gezongen welkomstlied
blijkt zozeer de waardering, het ver
trouwen en de dank van de aangesloten
leden verdient. Spr. wees eveneens op de
enorme stijging (800 maal) van de spaar
gelden. Dit wijst op een sterke boeren
stand, de pijler waarop laten we 't
nog maar eens duidelijk stellen fei
telijk het hele maatschappelijk leven
steunt. Gaat ’t de boer goed, dan gaat
’t immers ieder goed. Er is met recht
reden tot feestvieren en B. en W„ die
zozeer met de gebeurtenissen in hun ge
meente medeleven, achten het dan ook
een voorrecht in Uw feest mede te
delen, aldus de burgemeester. Zij vertol-
jten dit feestelijk medeleven tevens door
het aanbieden van een groot bloemstuk.
Spreker besloot zjjn toespraak met aan
haling van de laatste twee regels van
het welkomstlied:
De Bank van Heeg, zij bloeie lang,
De Bank van Heeg, Hoezee
Moeiljjk begin.
Sprekende namens het bestuur en de
R. van Toezicht van de Centrale Bank
in Utrecht, betoogde de heer H. J. Hen-
driksen, hoofdinspecteur, dat het begin
moeilijk is geweest en dat het wel tien
jaar heeft geduurd, vóór de sceptici het
zwijgen was opgelegd. De Boerenleen
banken zijn uitgegroeid tot een mach
tige organisatie. De leden schonken hun
vertrouwen echter niet aan de Centrale, vurn.su
maar aan de bestuursleden van hun ei-j-avond.
IJLST. De Chr. Zangvereniging „Eu
phonia”, directeunr de heer Tj. J. v. d.
Velde gaf Woensdagavond in het Gebouw
een uitvoering met een bijzondere bedoe
ling. Al de jaren van zijn bestaan on
geveer 20 hebben de' leden v. het koor
steeds uit eigen middelen „Euphonia” in
stand gehouden. Door verschillende om
standigheden begon dit echter te zwaar
op hun schouders te drukken. Verleden
jaar werd een beroep op de leden van de
Hervormde Gemeente gedaan voor een
jaarlijkse bijdrage, daar bij de oprichting
de bedoeling voorop stond dat dit koor
tevens als Kerkkoor zou optreden. Over
het resultaat hiervan was men tevreden,
maar niet geheel voldaan. Daarom tracht
te men nu de middel van deze uitvoe
ring nog wat meer belangstelling voor de
vereniging te wekken, om daardoor niet
alleen het aantal begunstigers, maar ook
het ledental te vergroten.
De leider, de heer J. Wassenaar, wees
er in zijn openingswoord met nadruk op,
dat de zangkoren er lang niet zo roos
kleurig w>or staan als vroeger. In heel
wat dorpen zijn ze al van de baan. Er is
geen tijd meer voor zingen, wat toch een
Christenplicht is, zoals hij met voorbeel
den uit da H. Schrift aantoonde.
„Euphonia” had er alles opgezet deze
avond te doen slagen en voor een rijk ge
varieerd zang- en muziekprogramma ge-
(zorgd. De vele bezoekers luisterden met |<talrijke aanwezigen deze mooie film.
kleine tien jaar geleden in Leeuwarden
zijn debuut maakte. Met hoeveel meer
overtuiging werd deze muziek thans ge
speeld en met welk een haast mathe
matische zuiverheid brachten strijkers,
zowel als blazers, haar tot klinken
Zo ooit dan heeft het Frysk Orkest
met dit concert, dat door Kunst aan Al
len georganiseerd werd en goed bezocht
was, zijn recht óp een plaats in de rij der
Nederlandse symphonie-orkest bewezen.
Het publiek toonde zich zeer erkentelijk
en bracht dirigent en musici staande de
hulde, zii verdienden. L. G.
De afdeling van het Nederlandse Roode
Kruis hield hit- Woensdag ook een film
avond en wel in het Geb. v. Chr. Belan
gen.
Als hoofdfilm werd „Het leven
osner” gedraaid. Het bezoek was
helaas niet groot, wc grover de voorzitter
dokter Simon zijn teleurstelling uit
sprak, maar toch kon de operateur- pro-
paganaist, Onze stadgenoot de heer L. v
d. Zee weer 17 nieuwe leden en 4 donors
noteren.
Vrijdag was de eerste dag, waarop georganiseerd liften door militairen
plaats vond. De militairen toonden er zeer weinig belangstelling voor. Bij
de M.O.C. te Hilversum waren twee liefhebbers en in Laren zegge en
schrijve één. Met de commandant ging het in marsorde naar de liftplaats.
feestelijke stem
ming in het Gebouw v. Chr. Belangen toén daar het gouden jubileum van de
Coöp. Boerenleenbank „Heeg e.o.” werd gevierd. De bestuursleden en de Raad
van Toezicht, omringd door een schat van bloemstukken die op en rondom het
toneel waren opgesteld, de talrijke leden en hun dames en ook de gasten had
den allemaal hun beste humeur meegenomen en bovendien strooiden de heer
Schuil en zjjr mannen nog lawines van opgewekte klanken uit en zorgden aar
dige, in nleuw-Fries costuum gestoken meiskes, op royale wjjze voor een natje
en een droogje.
In 1955 zullen de volgende dienstplichti
gen van de Kon. Landmacht voor herha
lingsoefeningen in werkelijke dienst worden
geroepen: Onderdelen van de 5e divisie
voor 31 dagen, een aantal legirkorps- en
territoriale onderdelen voor 31 dagen, een
aantal territoriale afdelingen luchtdoelartil-
lerie voor 17 dagen, een aantal afdelingen
lichte luchtdoelartillerie voor 31 dagen, een
aantal onderofficieren en specialisten van
de Nationale Reserve voor 10 dagen, een
aantal onderdelen van 102 verbindings-be-
dienings-bataljon voor 14 dagen, onder
officieren en nader aan te wijzen cat ego
rieën korporaals en soldaten van een aantal
legerkorpsonderdelen voor 59 dagen, de
soldaten en korporaals ervan veor 45 da
gen en ten slotte radargroepenen radar-
peletons van een aantal divisie-- en leger
korpsonderdelen voor de tijd va« 59 dagen.
De behartiging van de belangen van
verladers en vervoerders in de ruimste
zin van het woord werd Woensdag in de
nieuwe zaal van Hanenburg door de
districtssecretaris D. Yetsinga uit Leeu
warden op de instructievergadering der
E.V.O. district Friesland voor ruim
honderd bezoekers duidelijk naar voren
gebracht. Het landelijk ledental be
draagt 16000. Films over het internatio
nale vervoer, het leven van een Ameri
kaanse chauffeur, verkeerd rijden en de
aanschouwelijk voorgestelde rijtijdenwet
gaven een goed beeld over de opvoeding
van de chauffeur in het algemeen. Ten
slotte werd de film „Grenzen moeten
verdwijnen” vertoond.
Nadat dezelfde meisjes samen een
speciaal voor deze gelegenheid gemaakt
Welkomstlied hadden gezongen, sprak
de voorzitter de heer H. A. Wind een
enthousiast en uitvoerig openingswoord,
waarin hg o.a. in het bijzonder B. en
W. van Wymbritseradeel, de Hoofdin
specteur van de Centrale Bank, de be
stuursleden van de zuster- en andere
coöperatieve verenigingen en de oud-
kassiers Poepjes en de Jong verwel
komde.
Hij wees er daarna met trots op, dat
„Heeg” in Friesland de derde Bank was
die zich bij de Centrale Bank aansloot,
maar sprak er zjjn leedwezen over uit
dat van de oprichters niemand meer in
leven is.
Die oprichting was toentertijd iets
nieuws. Echter geen mode, maar nood
zaak door de crisis van de tachtiger- en
negentiger jaren. Het zal vrij wat moei
te hebben gekost tot de oprichting van
een eigen Bank over te gaan, maar de
oprichters waren gegrepen door een
ideaal en dat wilden ze bereiken. Daar
voor verdienen ze nu nog ons respect en
onze hulde, aldus spr., die verder dank
bracht aan allen die aan de ontwikke
ling en de groei van de Bank hebben
medegewerkt. Hjj noemde hierbjj in ’t
bijzonder de erevoorzitter de heer S.
Bruinsma en de oud-kassiers de heren
Poepjes en de Jong, van wie eerstge
noemde tjjdens de crisis, de oorlog en de
geldsanering een moeilijke tjjd door
maakte.
De schoolvereniging der R.H.B.S.:
„Studiesport” viert ditmaal haar jaarlijk
se feestavond met de uitvoering van een
Vlaamse klucht in vijf bedrijven: „De
gecroonde Leersse of de verheerlijckte
schoenlappers”, geschreven door Michiel
de Swaen.
Wij moeten bij dit driehonderd jaar
oude spel echter niet denken aan een
klucht zoals wij ons die gewoonlijk voor
stellen: een toneelstuk waarin met de
meest onmogelijke kolder een daverende
lach t voorschijn wordt geroepen.
Natuurlijk ontbreekt het louter kluch
tige niet (kostelijk is bijvoorbeeld de
dronkenmansscène!), maar daartussen
door houdt Michiel de Swaen ons op fijn
zinnige wijze een les voor, namelijk: dat
wij ons niet te zeer moeten bekommeren
om de geldbuidel, maar veeleer de op
rechtheid en eenvoud moeten verkiezen.
Ee- moraal die men actueel mag noe
men! De schrijver toont duidelijk aan hoe
wij misleid kunnen worden door vele
kwade zaken. Maar het zou geen blijspel
zijn, wanneer hij niet op het eind Teun,
de schoenlapper, zijn dwaling laat inzien
en hem ver boven het dom egoïsme ver
heft. Hij laat Teun, wanneer die in de
gelegenheid wordt gesteld, geld en eer
te verwerven, met een eenvoudige wens
het stuk besluiten, aantonend hoe groot
een nederig mens kan zijn.
Dat dan Teun’s dochter Jaquelijn, haar
oeminde Joren krijgt, inplaats van de
lelijke lompe vrek Kosen, spreekt wel
vanzeli.
Dit toneelstuk, dat in Nederland nog
maar weinig werd gespeeld, is geheel op
rijm geschreven in het kleurrijkste
Vlaams, dat men zich denken kan.
De geestige, snelle dialogen doen voor
die van de Noord-Nederlandei' Bredero
zeker niet onder. Bovendien is het op
vallend hoe raak ieder type op het toneel
gezet is.
Ze zullen ons bijblijven: de knorrige
Teun, die het toch zo goed meent,
zijn vrouw Maey, met vuur haar dochter
beschermend, Jaquelijn, niet op haar
mondje gevallen, Joren, de beminnelijke
minnaar, Kosen, de domme maar sluwe
geldwolf, Keizer Karei, de democratische
aristocraat en Ambroos, de verwaande
hoveling.
Kortom, ge zult zeker geen spijt krij
gen, wanneer ge Donderdagavond dit
brilliants toneelstuk gaat zien!
Het Symphonisch gedicht „Psyché”,
in 1887 door César Franck voor koor en
orkest gecomponeerd, is een werk waar
in de grote Franse toondichter zich in
zijn volle luister aan ons openbaart. Het
behandelt in zes episoden de Griekse
mythe van Psyché en Eros. In deel 3, 5
en 6 verhaalt het koor het oude sprook
je; de overige delen zijn zuiver instru
mentaal en schilderen in een weelde van
klanken en melodieën de sprookjesach
tige sfeer.
Doorgaans worden alleen de orkest-
gedeelten uitgevoerd en het was dan ook
een bijzonderheid, dat het Frysk Orkest
op zijn concert van Donderdagavond in
Amicitia de volledige partituur tot
klinken bracht. Zonder te beweren, dat
het weglaten van de koorpartij artistiek
niet verantwoord zou zijn daarvoor
klonken de betreffende gedeelten te
rhetorisch err niet zeer overtuigend
kunnen we het initiatief van dirigent
Kor Ket toch voluit bewonderen en de
uitvoering van de volledige „Psyché” als
een daad van betekenis beschouwen.
Bovendien was de uitvoering van dit
veeleisende werk in vele opzichten voor
treffelijk. Het orkest was bijzonder goed
op dreef, het koor der Leeuwarder Bach-
vereniging subliem en Kor Ket bereikte
zowel in de tere fijngenuanceerde partjjen
als in de stralende, rijk-geïnstrumen-
teerde delen een prachtig klinkend ge
heel. In deze vorm spelend kunnen de
Leeuwarders zich meten met veel wat er
op dit gebied in Nederland gepresteerd
wordt.
Tegen de achtergrond van dit indruk
wekkende tweedè deel verbleekte het
programma voor de pauze haast tot iets
heel gewoons. Dit was het echter op
zich zelf beschouwd allerminst. De liede
ren, die Mea Naberman zong: Miroir de
peine van Hendrik Andriessen en Salve
Regina van Rudolf Mengelberg, zjjn van
een bijzondere kracht en schoonheid en
krijgt men al evenmin vaak te horen.
Vooral het werk van Andriessen maak
te, mede door de beheerste voordracht
van de zangeres, diepe indruk. In „Salve
Regina” leek Mea Naberman echter nog
beter gedisponeerd en kwamen haar
fraaie stem en grote techniek volledig
tot hun recht.
Het orkest liet zich nog horen in de
Ouverture „Iphigenia in Aulis” van
Gluck en het Adagio voor strijkers van
Samuel Barber. Glucks ouverture was
het werk, waarmee het orkest nu een
Jaarverslagen.
Volgens het jaarverslag van de secretaris
de heer G. L. Geerligs te Jutrijp was 1954
voor het Friese paard vrij succesvol. Voor
al de jonge dieren, zowel de merries als de
hengsten, lieten een opmerkelijke verbete
ring in kwaliteit zien. Hij leverde echter
enige critiek op de import van het Noorse
Fjordenpaard omdat dit het Friese ras
schade kan berokkenen, terwijl hij consta
teerde, dat de natte zomer de onmisbaar
heid van het paard duidelijk heeft gede-
De voordelen en nadelen van de toepas
sing van een hogere verbruiksdruk tegen
elkaar afwegende, zijn B. en W., aldus dit
college in een advies aan de raad tot de
conclusie gekomen, dat het aanbeveling ver
dient een verbruiksdruk van 300 m.m.w.k.
te aanvaarden (300/10.000 atmosfeer). De
voordelen zijn dat de brandeigenschappen
van het aardgas worden verbeterd, dat een
hoger nuttig effect wordt verkregen en dat
de mogelijkheden voor industriële toepas
singen van aardgas worden vergroot. Een
nadeel is dat de hogere verbruiksdruk een
toeneming van het lekverlies zal veroorza
ken, zodat ingrijpende verbeteringen aan
buisleidingen moeten aangebracht en de gas
meters moeten worden vernieuwd of aan de
hogere druk aangepast. Een en ander zal
belangrijke uitgaven vergen. Het rijk ver
leent echter een aantal financiële tegemoet
komingen en moedigt daardoor het invoe
ren van een hogere druk, die uit technisch
oogpunt bezien de voorkeur verdient, aan.
Voor de gemeente zullen de vroeger ge
raamde omschakelingskosten van f 610.000
door toepassing van hogere druk toenemen
met f 68700 tot f 678700. Door overgang
op verhoogde druk wordt voor alle met
luchtinjectie werkende branders een rende
mentsverhoging verkregen, waarmee zo no
dig, bij de vaststelling van de toekomstigs
tarieven rekening kan worden gehouden.
Het spreekt vanzelf dat de exploitatiereke
ning van het bedrijf tengevolge van het
verminderde gasverbruik (door de boven
genoemde rendementsverhoging) ongunstig
zal worden beïnvloed. Het voorstel ver
meldt ook de richtlijnen voor de ombouw
en vervanging van bij afnemers geplaatste
gebruikstoestellen, welke o.m. het volgende
bevatten: gastoestellen worden als regel om
gebouwd, reparaties enz. welke niet onmid-
dellijk met de ombouw verband houden,
zijn voor rekening van de verbruikers; toe
stellen welke niet voor ombouw in aan
merking komen, of waarvan de eigenaar
aan inruiling de voorkeur geeft boven om
bouw, kunnen worden ingeruild. Bij aan
koop van een 1, 2 en 2% vlams standaard
aardgascomfoor wordt ten hoogste f 17,
voor elke te vervangen brander en ten
hoogste f 8.50 voor elke te vervangen halve
brander vergoed; voor een aardgascomfoor
dat niet als standaardcomfoor wordt aange
merkt zijn deze vergoedingen resp. f 15.—
en f 7.50. Bij inruil van wel ombouwbare
gascomforen van kookplaten en fornuizen
bedraagt de vergoeding eveneens f 15 en
f 7.50, tot een maximum van 5 branders
voor fornuizen. De verbruiker kan bij in
ruil voor levering van het toestel zowel het
gemeentelijk gasbedrijf als de particuliere
installateurs inschakelen. Met de particu
liere installateurs zal, behalve ten aanzien
van de standaardcomforen een kortingsrege-
monstreerd. De fokdag in Balk is bijzonder
goed geslaagd, maar de markt in September
had te weinig publiek.
Het ledental ging met 13 vooruit en be
draagt nu 112. Tot besluit memoreerde hij
de uitstekende samenwerking met het Fries
Paarden Stamboek en werden alle leden op
gewekt om te blijven werken voor het be
houd van het mooie Friese paard.
De penningmeester de heer D. Groenveld
te Hommerts boekte aan ontvangsten
f 1209,41 en gaf f353,07 uit, zodat hij z’n
rekening kon afsluiten met een voordelig
saldo van f 856,34. Verleden jaar was dl;
f 590,80, zodat 1954 dus ook financieel
goed jaar voor de vereniging was.
Fokdag 1955.
Nadat bij de bestuursverkiezing de heer
Geerligs met op een na algemene stemmen
als secretaris was herkozen, volgden bespre
kingen over de plaats waar dit jaar de fok
dag zal worden gehouden. Er waren aan
vragen binnengekomen van Balk, Koudum,
Rijs en Joure, maar Koudum had bij de
meeste sprekers de voorkeur. Het bestuur
kreeg tenslotte vrij mandaat om, zo moge
lijk weer in samenwerking met de Boven-
landse Fokvereniging, zijn keuze te bepalen.
Na dit punt werden de medailles uitge
reikt welke op de fokdag in Balk gewon
nen zijn en konden de aanwezigen kennis
maken met de nieuwe F.P.S.-film, waarop
de rondvraag en sluiting volgde.
De heer J. M. Jansma te Ijlst, voorzitter
van de Fokvereniging „It Fryske Hynder”
kon Woensdagmiddag een groot aantal le
den en later ook nog enige van hun dames,
het welkom toeroepen in de jaarvergade
ring van deze vereniging, die ditmaal in
café Klopma aan de Nieuwe Veemarkt ge
houden werd. Hij wierp daarna een korte
terugblik op het afgelopen jaar, waarin weer
heel wat gebeurd is en kon tot zijn genoe
gen mededelen, dat de fokdag in Balk ook
financieel goed is geslaagd.
Bij de ingekomen stukken was een dank
betuiging van de zustervereniging uit Ter
schelling, die met medewerking van „It
Fryske Hynder” is opgericht, waaraan de
voorzitter nog toevoegde, dat aan deze jon
ge vereniging ook verder hulp zal worden
verleend, o.a. wat de organisatorische op
bouw betreft.
ling worden overeengekomen, waarbij als
basis zal dienen dat alle toestellen door de
handel via het gasbedrijf moeten worden
betrokken.
Het voorstel staat ook nog even stil bij
de invloed van de hogere verbruiksdruk op
de binnenleidingen. Deze leidingen moeten
thans volgens de installatievoorschriften
reeds bestand zijn tegen een beproevings-
druk van ten minste 500 m.m.w.k., zodat
wanneer zich bij een druk van 300 m.nu
w.k. lekken openbaren de leidingen ook
niet voldoen aan de eisen, welke bij lage
druk werden gesteld. Eventueel optredende
lekkages zullen dus door de particulieren
moeten worden hersteld.
