X Tien Jaar geleden May~Fair^aleu'ws Prins Bernhard en prinsessen weer op weg naar Klosters I I Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST Flucie H. A. van Bergen 25 jaar stadsbeiaardier 15 April 1945 werd Sneek bevrijd I L 110e Jaargang No. 30 Vrijdag 15 April 1955 9 Redacteur: L. KIEZEBRINK 2 15 April 1955 de vlaggen uit I Overgeplaatst Zeepost Provisionele Verkoop j van Jeugdige eierzoeker had geluk in de Paasdagen Prof. Mr P. S. Gerbrandij minister van staat Voorlopig Ned. Elftal tegen Rot Weiss Hst Siraeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD r I Be vrij ding Sneek 15 April 1945 Redactie-adres KLEINZAND 7 - Telef. 2872 Het nieuwe vaccin I Jaarvergadering S. G. V. Benoemd Het grote nieuws moet nog even wachten. Wij hopen dat wij het g volgende week kunnen publiceren. Dinsdag 19 April zal de „May-Fair-Trein” Sneek binnenrijden, g Deze trein bestaat uit een locomotief met 22 goederenwagons, g waarin de balken en spanten van het tentoonstellingsgebouw lig gen opgetast. Het hoofdgebouw wordt 70 meter lang, 33 m. breed en 10 m. g hoog. De interieurverlichting zal uit duizenden lampjes bestaan, g waarin sierlijke bloemmotieven zijn verwerkt. Licht brengt sfeer en aan licht zal het bij en in de ruim 100 stands g evenmin ontbreken. FANCY-FAIR OP DE MAY-FAIR. Naast het hoofdgebouw zal behalve het cabaret-gebouw en de J auto-scooter, ook nog een Roode Kruis-Tent worden opgetrokken, waarin men zich met bal-, werp- en schietspelen kan vermaken, s De opbrengst van deze Fancy-Fair is geheel ten bate van het 1 Roode Kruis. o® SNEEKER NIEUWSBLAD ad- onze Hier moge Pionier. W edstrijdsuccessen. Onze jeugdige stadgenoot M.( van Tui nen vond met de Paasdagen twee Grutto eieren in één nest en een nest met een broed kievitseieren op de „Lytse Griene” bij de Sij besloot. Het was een goed klokkenspel, in En geland gegoten en bijeengebracht door een actie van V.V.V. Maar wat zegt dat nog als er geen goede beiaardier aan de speeltafel zit om aan de klokken hun blijde en zuivere klanken te ontlokken Hij immers moet er uit halen wat „er in” Er zijn niet veel beiaardiers, die een kleine beiaard waarover binnenkort naast Sneek en Joure ook Bolsward en Dok- kum zullen beschikken, zó kunnen be spelen als de heer van Bergen. Men mist bij dit soort beiaard n.l. de grote klok ken, waardoor het spel en het kiezen van de juiste toonsoort veel moeilijker wordt. Zijn meeste collega’s prefereren daarom de grote beiaard. zelf zal in Verschijnt: DINSDAGS en VRUDAGS- Administratie. Comb. Drijfhout-Kiezebrink Co. Kantoor: GROOTZAND 55 Telefoon 3005 (K 5150) met 35 beiaardiers uit binnen- ;tIIg|||||M l|||||||||||HIIIIIIIIHIIIII||||||||||||||ffl Aan het onvrijwillig verblijf sinds Zondag van prins Bernhard en de prin sessen Beatrix en Irene in de Jamvallelhut in Tirol is Woensdag een eind ge komen, meldt het Alg. Dagblad. Het weer was toen zover verbeterd, dat de Prins en de prinsessen de op een hoogte van 2168 meter gelegen hut konden ver laten en de tocht naar Klosters voortzetten. Z|j waren in gezelschap van ski leraren en drie gendarmen, toen zij om half acht in de ochtend op weg gingen naar de Wlesbaden-hut, die, hemelsbreed gemeten, vjjf kilometer verder is ge legen. Het gezelschap is daar in de loop van de middag aangekomen. Met ingang van 1 Mei a.s. is de junct-inspecteur van ’s-Rijks belastingen J. W. A. Boogh, overgeplaatst van de inspectie der belastingen te Sneek naar Dordrecht le afdeling. In zijn plaats is benoemd de adjunct-inspecteur H. Rose. Notaris mr K. H. Mulder te Langweer veilde in „Onder de Linden” provisioneel: De voormalige wijnpakhuizen van de fa. R. Gorter en Zn., benevens kantoor gebouw met bovenwoning aan de Ged. Pol nrs 9, 11, 16 en 18. Geveild in drie percelen. 1. kantoorgebouw met boven woning Ged. Pol nrs 16 en 18. De bo venwoning in huur bij L. Abelskamp. Bod 3163 2. pakhuis, Ged. Pol 11, bod 27513. pakhuis Ged. Pol 9, bod ƒ2885. Ter herdenking van de bevrijding van onze stad op bovengenoemde datum, zal het Stedelijk Muziekcorps een rondgang maken Op Vrijdag a.s. Afmars van de Marktstraat, ’s avonds half acht. Op de Beiaardwedstrijden waarin onze jubilaris zijn talenten met die van bekende collega’s mat, nam hij eveneens een eervolle plaats in. Zo speelde hij ook nog even herinnerd worden aan de actie welke leidde tot de bevrijding van de Noordelijke provin cies en dus ook van onze stad en omge ving. Deze geschiedde door een onder deel van Montgomery’s 21ste legergroep, Dr. Salks, de ontdekker van het nieu we vaccin tegen kinderverlamming, schat dat hij in de zes jaren van zijn onder zoek 15.000 apen heeft gebruikt. Het vaccin wordt namelijk gemaakt van een virus dat men vindt in het lichaam van lijders aan kinderverlamming en dat dan in de nieren van apen wordt opge kweekt. De nieren van één aap leveren nu, na zes jaar experimenteren, voldoen de vaccin om 2000 kinderen de kuur van drie inentingen te geven. zit. Hij moet weten in welke toonsoorten net spel het welluidendst klinkt. En juist daarom was het zo’n goede keuze toen B. en W. van onze stad hem op deze „hoge” post benoemden. Hij weet dat alles. En dat hij niet alleen kan spe len, maar ook componeren, weten we van niemand minder dan van de grote Belgische beiaardier Sjef Denijn uit Mechelen die, nadat hij de heer van Ber gen had horen spelen zeide „Gij zijt een fijne musicus en ik sta paf te zien wat gij voortbrengt voor de kleine beiaard.” Daarom heeft onze a.s. jubilaris niet alleen een goede naam als beiaardier in zijn eigen land, waar hij de meeste bei aarden bespeelde, maar ook over de grenzen. Op de Beiaardschool te Meche len staan zelfs twee composities van hem op het leerprogramma. „Zonnesprankjes” dat hij in 1931 schreef en „Sneeuwvlok ken”, ontstaan in 1934. Beide speciaal geschreven voor de zgn. „kleine” beiaard. De klanken van ons carillon zijn reeds door alle Omroepverenigingen uitge zonden, vertelde de heer van Bergen, en ook al eens door de Wereldomroep. En op initiatief van V.V.V. werd het geluid van het vorige (het vierde) vastgelegd op een zevental gramofoonplaten. Onderweg moest de 3186 meter hoge Drielanderspitze worden beklommen. De twee prinsessen waren daarbij met tou wen verbonden met Oostenrijkse gen darmes, prins Bernhard besteeg de berg alleen. Ook tijdens de afdaling naar de 2510 meter hoog gelegen Wiesbadenhut was het weer prachtig. Voor de afgelopen nacht en voor van daag verwachtte de meteorologische dienst te Innsbrück echter weer neer slag. Verwacht wordt, dat het gezel schap één of twee dagen in deze hut zal verblijven en dan de tocht naar Klosters zal voortzetten. Het laatste gedeelte kan op de ski’s in één dag worden af gelegd. Evenmin als de Jamvalleihut is de Wies badenhut luxueus ingericht. Zij is echter wel ruim en geriefelijk. buitenland op het bekende carillon van het Koninklijk Paleis te Amsterdam. En hoewel dit een „grote” beiaard is, be reikte hij toch de achtste plaats en stak hij in puntental boven zijn vermaarde collega Toon van Balkom uit ’s-Herto- genbosch uit. In een wedstrijd te Bergen op Zoom werd hij derde. Zulke prestaties zijn zeker waard bij dit zilveren jubi leum nog eens gememoreerd te worden. Dertien jaar aaneen tuimelden de klanken van het vierde carillon over onze stad. Toen viel het ten offer aan de oorlogsmoloch. Op 7 en 8 September 1943 haalden de Duitsers de klokken uit de koepel. Gelukkig echter bleven we niet lang van de ons zo vertrouwde klanken ver stoken. Dank zij de royale geste van het Old Burger Weeshuis kon op 5 Mei 1949 al weer een nieuw klokkenspel in gebruik worden genomen. Dit bestaat nu nog uit 32 klokken, maar zal in de naaste toekomst tot 37 worden uitge breid. Vijf kleine klokjes met een fijne hoge toon zullen deze kleine beiaard dan completeren. Wij spreken stellig namens alle stad genoten als wij de jubilaris, die tevens het Jouster Klokkenspel bespeelt en Met de volgende schepen kan zeepost worden verzonden. De data, waarop de correspondentie uiterlijk ter post moet zjjn bezorgd, staan, tussen haakjes, ach ter de naam van het schip vermeld. Indonesië: s.s. Memnon (16 Apr.); Ned. Nw. Guinea: m.s. Japara (14 Mei); Ned. Antillen: s.s. Zuiderkruis (18 Apr.); Suriname: s.s. Mentor (21 Apr.); Unie van Z.-Afrika en Z.W. Afrika: m.s. Pretoria Castle (16 Apr.); Canada: s.s. Rijndam (18 Apr.); s.s. Waterman (23 Apr.); Argentinië: s.s. Andes (18 Apr.); Chili: m.s. Schiedijk (20 Apr.); Brazilië: s.s. Andes (18 Apr.)Australië: s.s. Ar cadia (16 April); Nieuw-Zeeland: s.s. Zuiderkruis (18 Apr.) Inlichtingen betreffende de verzen- dingsdata van postpakketten geven de postkantoren. De cadeau Gerbrand v. Seventer uit Oegstgeest, die in 1943, toen het Duitse verbod gold om kinderen te vernoemen naar leden van ons Koninklijk Huis, door zijn ou ders werd genoemd naar onze toenma lige minister-president. dus men zie en men wat er van 10 vreugde Advertentieprijs 15 cl. per m.m. Bij contract (handekadv.) lager. Abonnementsprijs f3.- per half jaar. Franco per post f 3.75 per half jaar. Giro 50748 ten name van firma E. J. Drijfhout, Sneek. Hij plaatst zijn licht echter niet onder de korenmaat. Kort geleden heeft hij zijn ervaringen met de kleine beiaard op papier gezet en wereldkundig gemaakt, waarmee hij de eretitel „pionier van de kleine beiaard" heeft verworven. waartoe het eerste Canadese leger be hoorde. Het was dit leger onder generaal Crerar dat order kreeg van de veldmaar schalk om Oost Nederland te bezetten. Dit Canadese leger bestond uit twee legercorpsen waarvan helf tweede, onder generaal Simonds deze opdracht uitvoer de. Het begon zijn opmars in Nederland op 31 Maart van uit de omgeving van Emmerik met drie divisies, rechts de vierde pantserdivisie, in het midden de tweede en links de derde infanteriedivi sie. De pantserdivisie richtte zich naar Noord Duitsland, de Wezermonding, de tweede infanteriedivisie bevrijdde ge deelten van Drente en Groningen o.a. met hulp van parachutisten. Deze waren in de nacht van 7 op 8 April in de om geving van Beilen en Assen gedaald en sommige in Appelscha dat op 13 April, omdat de Canadese troepen deze para chutisten te hulp kwamen, op Friese bo dem het eerst werd bevrijd. De linkse 3e divisie was intussen langs de Ooste- iijke IJseloever opgerukt, nam achter eenvolgens Zutfen na zeer felle ge vechten Deventer en Zwolle en trok daarna via Steenwij k en Wolvega onze provincie binnen. Op Zondag 15 April werd Leeuwarden bevrijd en van deze divisie trok o.a. het Frans-Canadese regi ment de la Chaudière westwaarts naar Sneek dat dezelfde avond werd bereikt er bestond nog enige vrees dat men moeilijkheden zou krijgen met uit Lem mer op trekkende Duitsers (Wellebrug) doch Sneek bleef vrij. Maar het zou Woensdag 18 April worden voor het laat ste brokje Fries vasteland n.l. Makkum (er is daar in de omgeving van de Af sluitdijk nog zwaar gevochten) in het bezit was der bevrijders. Het is dus pas send dat dé Ver. Friesland 19401945 op 18 April a.s. te Leeuwarden haar tien jarig bestaan zal herdenken en die och tend daar in de Grote Kerk een wijdings- dienst ter gedachtenis van de gevallen Friese verzetsstrijders zal worden ge houden. Bijna 25 jaar geleden, op 22 April 1930, beklom de ons allen bekende heer Flucie H. A. van Bergen de donkere nauwe wenteltrap, die leidt naar de koepel op onze oude Martinikerk. Hij ging het nieuwe klokkenspel voor de eerste maal als stadsbeiaardier en opvolger van wijlen „meester" Lindeman be spelen. En hij voelde zich dankbaar gestemd, omdat hij nu voortaan zijn muzikale gevoelens ook zou kunnen uitleven op de klokken van de nieuwe beiaard, die de vorige dag, op Paas-Maandag, door Zijn Nijkerkse collega Joh. W. Meijl feestelijk was ingewijd. Op Zondagavond 15 April 1945 reden de eerste Canadese bevrijders onze stad binnen. De volgende dag stond het Mar- tiniplein al vol met hun.grote zware en middelzware tanks, gevechtswagens en vrachtauto’s. Prof. mr. P. S. Gerbrandy is benoemd tot minister van staat. Deze zeldzame eervolle onderscheiding is hem verleend door de Koningin en gistermiddag tij dens de ontvangst ter gelegenheid van zijn 70ste verjaardag in de Wittebrug door minister-president dr. Drees mede gedeeld. Honderden mensen zijn hem Woens dag komen gelukwensen, de ministers Beyen, Beel, Zijlstra, Donker en Algera, de voorzitters van de kamers der Sta- ten-Generaal, vele leden van de Raad van State, politieke vrienden en tegen standers, studiegenoten, leerlingen en studenten van de vrije universiteit, men sen van allerlei richting, rang en stand, die deze bijeenkomst hebben gemaakt tot een nationaal huldebetoon aan deze nationale figuur. Namens de regering en het voormali ge verzet wees dr. Drees op de ontzag lijke betekenis van het overnemen van de regering door prof. Gerbrandy in September 1940, waarmede Nederland onomwonden de zijde van de geallieer den koos, de reputatie van ons land werd herwonnen en In het bezette Va derland de wil tot weerstand werd ver sterkt. Een klasse apart, noemde dr. Korten horst de voorzitter van de Tweede Ka mer, hem als kamerlid, origineel en verrassend van wie de Kamer houdt om zijn rondborstigheid en openhartigheid, die de beste krachten van het Neder landse volk in zich verenigt. In z|jn dankwoord herinnerde prof. Gerbrandy aan koningin Wilhelmina, die van groter betekenis voor ons volk is geweest dan volgens hem velen bésef fen. Hij betreurde het dat er nu geen werkelijke oppositie in het parlement mogelijk is en wees dr. Drees op diens gezegde, dat een behoorlijke constitutio nele monarchie niet zonder een goede oppositie kan bestaan. Dit woord werkt inspirerend, zei prof. Gerbrandy. Ik zal proberen steeds meer barer majesteits most loyal opposition te zijn. Hij besloot zijn korte rede met de uitroep: Ambon moet vrij”. Na de redevoeringen hebben de aan wezigen gelegenheid gekregen de jari ge, die vergezeld was van zijn echtge note en beide zoons, geluk te wensen. jarige kreeg o.a. 5 kievitseieren van de 12-jarige Pieter Sjoerd Jouster Klokkenspel bespeelt straks ook dat in Bolsward, ons nog heel veel jaren van zijn kunst mag doen ge nieten. En laten we, als een hulde aan onze jubilaris op de avond van de 22e April allen naar hem gaan luisteren als hij zijn sprankelende klokkenklanken voor de zo veelste maal boven het stadsgewoel uit over onze stad zal laten klinken. Dezer dagen hield de Sneker Gymna stiekvereniging in „Hotel Hanenburg” haar 58e jaarvergadering. In zijn ope ningswoord betuigde de voorzitter de heer P. Bergsma zijn spijt over het feit, dat de opkomst wel wat te wensen over liet, maar hij hoopte toch op een gezellige vergadering. De notulen en jaarverslagen van secretaresse en penningmeesteresse werden zonder op- of aanmerkingen goedgekeurd en met een woord van dank voor het correcte beheer vastgesteld. Bij de bestuursverkiezing had naast de pe riodiek aftredende leden, die zich echter herkiesbaar stelden, ook de voorzitter wegens vertrek naar elders, zijn functie beschikbaar gesteld. Na enig beraad slagen werd besloten de heer O. Poorte tot tijdelijk voorzitter te benoemen en daarnaast het bestuur weer van 7 op 9 leden te brengen, zodat dit thans weer is aangevuld met de heren J. Spoelstra. H. Bakker en H. Scheltema. Namens de vereniging werd hierna door de heer Poorte de oud-voorzitter toegesproken, welke woorden hij deed vergezeld gaan, als blijvend aandenken aan S.G.V., van een bureaulamp, voor het vele werk wat hjj de afgelopen jaren belangloos voor de vereniging had gedaan. Wat betreft het programma voor het komende sei zoen Voor de sportdemonstraties op 5 Mei a.s. heeft S.G.V. haar medewerking toegezegd, terwijl zij ook met een flinke groep op de jaarlijkse turnkringbetoging welke Pinkster-Maandag te Drachten wordt gehouden vertegenwoordigd zal zijn. Ook werd besloten dit najaar een grote uitvoering te geven zodat er door de leden weer druk geoefend zal moeten worden. Na de gebruikelijke rondvraag werd de jaarvergadering met een woord van dank voor de opkomst door de voor zitter gesloten, waarna men nog een uurtje gezellig heeft gedanst. Na afloop van de centrale training van de Nederlandse elftal club in het Olym pisch Stadion te Amsterdam heeft de keuze-commissie van de K.N.V.B. de ploeg samengesteld, welke ,op Woensdag 20 April te Essen tegen de kampioen van afdeling West van de Duitse Voetbal Bond Rot-Weiss uitkomtDoelDe Munck (Fortuna) achter Wiersma (Do nar) en Kuys (Haarlem) midden Klaassens (Venlo ’03), Van der Hart (For tuna) en Van Schijndel (SVV) aan voerder voorDillen (PSV), Schaap (Gooi), Roosenburg (Sneek), Timmer mans (ADO) en De Harder (Sport). Dit is hetzelfde elftal dat op 3 April te Am sterdam met 10 van België heeft ge wonnen. Als reserves zijn aangewezen Van der Land (HBS), Claus (Helmon- dia), Van Houten (Amsterdam) en De Bruyckere (Willem II). De ontmoeting tegen Rot-Weiss is bedoeld als oefen wedstrijd voor de match tegen Ierland, welke op Zondag 1 Mei te Dublin wordt gespeeld. Morgen, Vrijdag, is het tien jaar ge leden dat onze stad werd bevrijd. Of schoon de officiële herdenking van de bevrijding van ons land op 5 Mei, de datum dat de Duitsers in Nederland in 1945 capituleerden, zal plaats hebben, moge toch de bevrijding van onze stad hier thans even in de dankbare herinne ring van onze burgerij worden opgeroe pen. Immers 15 April 1945 betekende voor onze stad en omgeving het einde van een periode van terreur en ontrech- ting welke zwaar drukte op de bevol king, en welke ook hier haar slachtoffers vergde tot de ongeveer 300 verzetsstrij ders die in Friesland het leven voor onze vrijheid gaven, waren er ook uit onze stad en omgeving, ook hier keerden na de oorlog Joodse ingezetenen niet terug, 800 uit Friesland verloren hun leven op gruwelijke wijze in de Duitse concentra tiekampen tal van andere gedeporteer de Friese mannen of in Duitsland tewerk - gestelden vonden daar, door welke oor zaak dan ook de dood, terwijl de ge vechten van Mei 1940 en April 1945 ook hun tol eisten. Ofschoon de materiele nood zich ook hier deed gevoelen, vooral toen de gas- en electriciteits-voorziening was uitgevallen en het brandstoftekort nijpend werd, wat op zijn beurt het leven kostte aan de meeste van onze schaarse bomen, kan wat dit betreft toch niet ge sproken worden van een hongerperiode we herinneren aan onze centrale keu ken welke goed werk deed wat de voed selvoorziening betreft en aan melk was er dank zij de medewerking van onze veehouders geen gebrek. De geestelijke nood, ontstaan door de rechteloosheid was hier stellig groter dan de materiële, we werden hier bewaard voor de gruwe lijke ellende welke de bevolking van Holland teisterde en die daar een enorm aantal slachtoffers eiste. Toch was de vreugde over onze bevrijding, welke Holland eerst later zou smaken en het Zuiden van ons land reeds eerder had gekend, niet minder groot, toen de Duitse troepen op die Zondag 15 April 1945, na met hun achtergelaten munitie het Waaggebouw te hebben opgeblazen, af trokken, de mannen van de binnenlandse strijdkrachten in de straten verschenen en die avond de eerste Canadese tanks van de Leeuwarderweg onze stad binnen reden bijna 5 jaar, nadat Duitse tanks en motorrijders, sommige men zal het zich herinneren met het verwaten opschrift„Nach London”, onze stad binnenvielen. Tien jaar na onze bevrijding is er alle reden tot een blijde stemming, welke zich, ook al zal er eerst 5 Mei feest zijn en zal dus deze 15 April geen dag van groot openbaar vreugdebetoon zijn, toch kan uiten in bijv, het uitsteken der vlag gen. Niet alleen uit vreugde over deze bevrijding zelf maar ook over wat er sedert dien is gebeurd. Immers na de stagnatie en afbraak van de oorlogspe riode kwam de tijd van de wederopbouw en uitbouw. Wat er sedertdien is bereikt heeft onze burgemeester wat Sneek be treft nog vrij kort geleden in zijn Nieuw jaarsrede opgesomd, en behoeft hier niet herhaald. Trouwens eens rond in onze stad verwonderd zijn over zo’n korte spanne tijds jaar is bereikt, al wordt de daarover getemperd door de nog steeds ernstige woningnood, die zelfs nijpender geworden is door het geringe bouw volume dat onze stad wordt toegewezen. Maar er is reden te over tot verheuging over wat op materieel gebied werd be reikt, al geschiedde dat in een sfeer, waarin ook de sombere noot niet ont breekt. Want wat de naoorlogse ont wikkeling ons opk bracht, niet het voor naamste, een betere verstandhouding tus sen alle volken en een verwijdering van alle oorlogsdreiging. Integendeel deze laatste drukt nog als een enorme last op de mensheid, te zwaarder omdat een nieuwe oorlog door de atoomwapenen nog een oneindig verschrikkelijker teis tering zal zijn die, welke, wat onze om geving betreft, op 15 April 1945 eindigde. We kunnen dan ook slechts eindigen met uiting te geven aaa de hoop, dat ondanks de vele moeilijkheden op de weg naar de werkelijke vrede, de staatslieden van alle naties deze tenslotte toch zullen weten te vinden. (Alg. Dagblad). Onze oud-stadgenoot, de heer A. v. d. Goot, is met ingang van 1 April 1955 benoemd tot onderwijzer aan de Jan Ligthartschool te Harlingen. MIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIW 5 |I1

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1955 | | pagina 1