BUITENLANDS
OVERZICHT
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
Teraardebestelling G. H. Krommendijk
Zware Elfstedentocht met onbe
vredigend slot
Noord-Afrika
Frankrijk
en
Donderdag 16 febr. 1956
111e Jaargang no. 14
Redacteur: L. KIEZEBRINK
De allerlaatérten
V.C.J.G
Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD
Dokter Bergsma to hóf
brocht
Re<facrie-a<fres
KLEiNZAND 7 - Telef. 2872
Prof. Mr. van Oven
Minister van Justitie
Indonesië zegt Unie op
Regenten van een stichting
te Moordrecht gearresteerd
De Toertocht
Bevriezing, sneeuwblind*
heid en verwondingen
SNEEKER NIEUWSBLAD
i
In Dokkum
Om de Zuid.
'V
Tot minister van Justitie, als opvolger
va’ wijlen mr, L. A. Donker, is benoemd,
de 74-jarige Leidse oud-hoogleraar prof,
mr. J. Chr. van Oven. Prof. Van Oven
is lid van de partij van de arbeid.
Een zeer groot aantal belangstellenden
begeleidde zowel te voet als in een lange
file auto’s het stolïelijk overschot van de
heer G. H. Krommendijk, in leven direk-
teur van de n.v. „Drukkerij de Motor’
en van het Friesch Dagblad, woensdag
op zijn laatste tocht naar de Algemene
begraafplaats. Te voren was een
Rouwdienst
Advertentieprijs 15 et. per m.m.
Bij contract (handeisadv.) lager.
Abonnementsprijs f 1.- per half
jaar. Franco per post f 5.75 per
half jaar.
Giro 50748 ten name van firma
E. J. Drijfhout, Sneek.
l-
109 wedstrjjdkruisen verdiend.
Van de 257 deelnemers aan de wed
strijd krijgen er slechts 109 het begeer
de Elfstedenkruis. Zij die later dan twee
uur na aankomst van de eersten in
Leeuwarden finishten, krijgen het niet.
Onder de 109 gelukkigen bevinden zich
32 Friezen, o.a. G. Wiersma te Nijland,
die om 10 uur 36 aan het eindpunt arri
veerde.
Ver schijnt
MAANDAGS
Administratie
Comb Drijlhout-Klezebrlnk Co.
Kontoor GROOT ZAND 55
Teleioon 3005 (K 5150)
De toestand in Frankrijk staat weer
midden in het nieuws, nu premier Mollet
in zyn eerste pogingen om tot een oplos
sing van de Algerijnse kwestie te komen
heeft gefaald. Die pogingen hebben
slechts de partijen in Algerië, nl. die van
de Franse kolonisten en van de nationa
listen scherper stelling tegenover elkaar
doen nemen. En van de laatsten willen
tal van leiders nu niet meer met Parijs
samenwerken binnen het kader van de
huidige status van hun land, nl. als de
partement van Frankrijk, maar alleer
als Algerië een zelfstandige republiek
wordt, die dan bepaalde, overigens vrij
losse banden met Frankrijk onderhoudt.
Een soortgelijk verband dus als waar
naar de Tunesische en Marokkaanse lei
ders streven, die thans te Parijs onder
handelen over de vorm der betrekkin
gen van hun landen met Frankrijk. Eet
ongelukkige begin van Mollets politiek
in Algerië heeft in het moederland ook
een onbehaaglijke stemming veroorzaakt
en er is een neiging bij een deel van de
partijen die hem htn steun in het parle
ment hebben toegezegd, op die belofte
terug te komen. Dat zou de positie der
jonge regering zeer verzwakken, wan
neer zij tenminste trouw blijft aan
haar toezegging dat zij haar bestaan niet
wil hebben te danken aan de communis
ten, de grootste partij in de nationale
vergadering met 150 zetels, wat betekent
dat ze geen Volksfront wenst bestaande
uit socialisten, aanhangers van Mendès
France en communisten. Er zijn echter
nogal wat Franse journalisten die voor
spellen dat de praktijk Mollet toch tot
laatstgenoemde samenwerking zal nopen,
ook om andere reden dan die van de poli
tiek met betrekking tot Noord-Afrika.
Er is ook een binnenlandse kwestie, nl.
die betreffende het onderwijs en de ver
houding van de staat tot de bijzondere
scholen waarbij Mollet voor steun op
nauwelijks andere partijen kan rekenen
dan de bovengenoemde.
Justermiddei is it stoflik omskot fan
Üs forstoarne stédgenoat R. S. Beig-
sma op it tsjerkhóf to Dearsum to hoi
brocht.
Foaröf wie der in routsjinst yn it aide
lytse tsjerkje, dêr’t de forstoarne op-
bare stie en alle banken yn biset wiene.
Ds. R. K. de Jong fan Easterlittens
hflidde nel Skrlftlêzing ian Psalm 90 in
tinkrede, hweryn goed ütkaem hokker
plak de hear Bergsma ynnaem yn ’e
mienskip. Ds. de Jong wist syn ienfal-
dlch mar earllk ynboarst, syn goedens
en nelstenleafde sa to bitinken, dat syn
wurden ta foarbyld en treast wiene foar
de oanwêzigen.
In skat fan blommen dutsen de kiste
doe’t er ütdroegen waerd. Der waerd
fierder net sprutsen. Under de bywêzi-
gen wiene ü.o. de direkteur fan de Ge
zondheidsdienst voor vee, dr P. Sjolle-
ma, de adj. direkteur fan it Staatstoe
zicht voor het vee, de heer A. J. Hibma,
de foarsitter ófd. Fryslan Diergenees
kunde de heer J. J. Feddema, Boarge-
master Rasterhoff mei de korpschef de
hear Kooistra, de koliega’s fan dc Ring
Friesland, ünder hwa dr H. Hofstra, de
direkteur fan it Abattoir en de Fémerk
dhr. Schuurmans, de merkmaster Abma,
de hear P. v. d. Mark. dir. fan de R.L.
W.S. mei inkelde leararen en fierder
freonen en kunde.
zaten van der Hoorn, Verhoeven, Wijn
hout, de Koning en Jeen Nauta nog
steeds bij elkaar. Hier was dus al merk
baar wat er bij de finish stond te ge
beuren. Jeen van den Berg, die er niet
in geslaagd was zijn door schaatsen-
pech opgelopen achterstand te niet te
doen, volgde vijf minuten later moeder
ziel alleen en moest een ovatie van de
mensenmassa’s langs de wallen in ont
vangst nemen.
Het laatste eind vóór de wind
bracht inderdaad geen verandering meer.
Het eerste vijftal was overeengekomen
en-bloc te finishen en zo gebeurde het
ook, zodat er van een eindstrijd geen
sprake was. Voor het duizendkoppige
publiek op de Noordersingel een wel zeer
grote teleurstelling en een onbevredi
gend slot.
De integratie van W. Europa en de
schepping van een gemeenschappelijke
markt is ook van grote betekenis voor
de concurrentie van het Westen met
Rusland in gebieden waarop de Russen
thans hun ekonomlsch offensief richten
om er politieke Invloed te verwerven
als Zuid-Azlë enz. Hechtere ekonomlsche
samenwerking zal er toe kunnen leiden
dat W. Europa ook op dit terrein een
steentje kan bijdragen tot het indammen
van de Russische penetratie, al zal het
wel nooit zover komen dat het Westen
de Russen wat bepaalde offertes betreft
kan onderbieden. Uit tal van ge
gevens daaromtrent blijkt dat de Euro
pese communistische landen zelfs onder
kostprijs leveren om de markt in Zuid-
Azië te veroveren. Of zij het op de duur
kunnen volhouden en of het eveneens
communistische China ten slotte ook
niet tegen deze methoden in verzet zal
komen omdat het Zuid-Azlë als zijn in
vloedssfeer beschouwt en bet bovendien
zelf het eerste recht meent te hebben
op bepaalde Russische produkten voor
haar opbouw is natuurlijk een vraag,
welke nu niet te beantwoorden valt. Nu
we hier toch over de concurrentie tus
sen Oost en West in de onderontwikkel
de landen schrijven mag niet onvermeld
blijven dat de Wereldbank en Egypte het
eens zijn geworden over de financiering
van de bouw van de grote stuwdam in
de Nfjl bij Assoean, een gigantische on
derneming, welke Egypte op de duur een
produktle van tienmaal meer elektrici
teit zal verzekeren dan het thans ver
bruikt. De Russen hebben ook naar dit
contract gedongen maar kregen het niet;
voor hen is het echter weer een troost
dat zij Egypte mogen helpen bij de bouw
van een laboratorium voor de kernener
gie. Egypte en niet alleen dat land
profiteren maar van de concurrentie
tussen Oost en West en eten van twee
wallen.
woord van herinnering en dankbaarheid
voor wat de overledene voor dit blad
geweest is. Merkwaardig was het hoezeer
deze Overijsselaar hart had voor de din
gen hier in Friesland. Hij had grote lief
de voor de natuur en was dol op kinde
ren, hij had iets blijmoedigs en spon
taans ook. Deze man heeft zich met heel
zijn liefde en groot vertrouwen aan het
werk in Friesland gegeven en menig
keer klonk door de bewogenheid van de
strijd dan een woord van hem waaruit
bleek, dat hij niet vergat waarom het
gingniet om onze zaak, maar om de
zaak van de Here Jezus. En spr. voelde
dan steeds dat dit geen fraze bij hem
was maar levende realiteit. Hij heeft al
tijd gewerkt voor het Friesch Dagblad
met groot vakmanschap en entoesiasme
en bij ons blijft grote dankbaarheid ook
om de persoonlijkheid die wij in hem
mochten vinden.
De heer Mons sprak namens de Fede
ratie van Boekdrukkerspatroonsbonden
en de Ghr. Bond waarvan de heer Krom
mendijk hoofdbestuurslid was en ge
waagde van de overledene als een een
voudig, bescheiden en karaktervol mens,
wiens lidmaatschap en vriendschap in
drukkerskringen zeer werd gewaardeerd.
De heer G. H. Ter Horst, namens de
rotaryclub Sneek het woord voerende
zeide o.m. dat de overledene een op-
lecht, opgewekt en goed lid van de club
is geweest In zijn herdenking in de
clubbijeenkomst van j.L maandag had
spr. reeds van hem getuigd dat hij een
goed mens was dat was hij inderdaad en
dat kan niet van alle mensen gezegd
worden. Daarom is dit woord een com
pliment In de tien jaar dat hij lid van
de club was, was er geen enkel menings
verschil, hij was aller vriend en kenne
lijk voelde hij zich in onze club thuis.
Moge de wetenschap dat hij vele vrien
den had en veel waardering genoot in
onze club, de familie tot een kleine
troost zijn.
Namens de personelen van drukkerij
de Motor en het Friesch Dagblad sprak
de heer K. Veenstra, dia zeide dat de
heer Krommendijk meer was dan een
werkgever, bij was een patroon die war
me belangstelling ook had voor de per
soonlijke belangen van de werknemers en
daardoor een grote plaats in ons hart
kreeg, hij beschouwde ons als z’.'n mede
werkers, die met hem samen de belan
gen der bedrijven dienden.
De heer J. A. Visser sprak namens het
district Sneek van de Federatie van
Boekdrukkerspatroonsbonden. Spr. heeft
25 jr met de hr Krommendijk in 1L nstuur
van het district mogen samenwerken en
daarom weet hij dat de overledene steeds
gereed stond zyn collega’s bij te staan.
Als Egypte genoemd wordt, denkt
men uiteraard direct aan de verhouding
ELFSTEDENTOCHT
1956
teen van den Berg,
winnaar twee jaar ge
leden, aan de start in
Leeuwarden.
van de Arabische landen tot Israël. Er
is daaromtrent ook ditmaal niet zoveel
nieuws te vermelden. Zoals bekend is er
thans overleg tussen Washington, Lon
den en Parijs over maatregelen om in dit
gebied de vrede te handhaven. Rusland
heeft al bij voorbaat geprotesteerd tegen
een eventueel besluit der Westelyke
Grote Drie om troepen naar de Israëlisch
Arabische grens ter handhaving van
de vrede te "enden; het acht dit in strijd
met en een schending van het handvest
der Verenigde Naties. Kennelijk tracht
de Sovjetunie echter ook door dit pro
test de sympathie der Arabieren te ver
werven en de onrust in het naburige
Oosten aan te wakkeren. Volgens be
trouwbare berichten van Westelijke des
kundigen is door de communistische wa-
penleveringen Egypte nu al militair even
sterk als Israël. Ook dit Russische pro
test heeft er weer toe bijgedragen de
verhouding tussen Moskou en de grote
Westelijke mogendheden slechter te ma
ken. De Engelse minister van buiten
landse zaken Selwyn Lloyd heeft in het
Lagerhuis er ook nog eens op gewezen
hoezeer de onoprechtheid der Russen
goede betrekkingen met Moskou in de
weg staat. Engeland had nog een bij
zondere reden voor dit verwijt, omdat
terwijl de Russen altijd ontkend hebben
dat de uitgeweken Engelse diplomaten
Burgess en Maclean te Moskou verble
ven, deze heren daar nu openlijk een
persconferentie hebben gehouden! Sel
wyn JJoyd vermoedde dat deze Russische
taktiek beoogde een wig tussen Enge
land en Amerika te drijven maar achtte
die bedoeling mislukt, want de verhou
ding tussen Londen en Washington was
inniger dan ooit. Men zou van dit laatste
dan echter gaarne wat meer merken in
hun gezamenlijk optreden in allerlei
kwesties. Ook bijv, in die tussen Neder
land en Indonesië, nu laatstgenoemd
land de Unie eenzijdig heeft verbroken
omdat de besprekingen te Genève zijn
mislukt. Djakarta dreigde nog met an
dere maatregelen tegen Nederland en
Engeland en Amerika, die mede verant
woordelijk zijn voor de regeling welke
omtrent Indonesië na de oorlog werd
getroffen, zouden goed doen Dja
karta tot kalmte te manen. Maar de
Ver. Staten vooral blijven maar afkerig
zich in dergelijke „koloniale” kwesties
te mengen, uit vrees door de Aziaten
ook tot de „blanke overheersers” te wor
den gerekend. Zij zijn uiterst voorzichtig
als het om buitenlands politieke kwes
ties gaat zich aan rassendiscriminatie te
bezoedelen, maar zitten binnenslands
met een negerprobleem dat ze zelf niet
aan kunnen. De geschiedenis van de
negerstudente Autherine Lucy, die niet
tot de universiteit van Alabama werd
toegelaten, hoewel de wet haar het recht
op die toelating geeft, wijst er nog eens
op.
gehouden in een zaal van >Ere Perennius,
waar de overledene stond opgebaard en
ds G. J. de Leeuw, Geref. predikant al
hier, de familie een troostrijk woord toe
sprak aan de hand van psalm 39. Broeder
Krommendijk, zo zeide spr. o.m., nam
een ruime plaats m onze samenleving in,
heeft velerlei contakten gelegd en be
houden, maar zich in al zijn werk niet
geschaamd te getuigen van het levens
beginsel, van waaruit hij al dit werk
deed, n.l. dat de Heer hem er toe had
geroepen. Maar die ook aan zich zeil
had ontdekt een zondig mens te zijn,
kennende echter de uitweg n.l. aan de
voet van het kruis van Christus, de Hei
land, die niet alleen de Gekruisigde
maar ook de Opgewekte is. En nu heeft
God hem op Zijn tijd weggenomen. Ve
len vragen zich dan af waarom dit 7
maar vinden geen uitweg uit het pro
bleem van de dood. Maar wie met Da
vid kan zeggen „Mijn verwachting is van
U” weet die uitweg en dan wordt het
vragen een zwijgen, dat rust fevonden
heeft, de rust die alleen genoten wordt
in de Vader dan is de dood verslonden
door de overwinning van Jezus Christus,
Die de dood overwon voor al degenen
die de zekerheid van het geloof hebben.
Na gebed, formeerde zich de stoet en
volgde de teraardebestelling op de Al
gemene Begraafplaats waar ds de Leeuw
aan de groeve de Apostolische geloofs
belijdenis uitsprak.
Verschillende sprekers.
tegen de sneeuwbuien in gereden was,
bestond de spits nog steeds uit acht man
met als kern Jeen van den Berg, Ver
hoeven en Aad de Koning en verder o.a.
v. d. Meer uit Roordahuizum en Tiche
laar uit Franeker. Deze laatste bracht
zijn stadgenoten in opwinding doordat
hij daar als eerste zijn kaart op de ta
fel van de controleurs deponeerde, maar
lang duurde deze glorie niet. Op het
•n DONDERDAGS
I>e conferentie is mislukt, omdat de
Indonesische regering haar delegatie
heeft gedwongen te hoge eisen te stellen.
Ten aanzien van het punt, waarop de
NederlandsIndonesische conferentie is
gestrand, wil ik constateren, dat het niet
ging tussen een van Indonesische zijde
voorgestelde geschillenregeling en een
van Nederalndse zijde voorgestelde ge
schillenregeling, maar dat Indonesië géén
geschillenregeling wenste.
Het schijnt, dat de interne politieke
tegenstellingen in Indonesië weer eens op
de rug van Nederland uitgevochten zul
le,. worden, Nederland zal rustig de ont
wikkelingen afwachten en geen over
haaste stappen doen. Aldus verklaarde
minister Luns dinsdagmiddag in de
Tweede Kamer.
De minister wees er op, dat Nederland
nog op geen enkele wijze officieel op de
hoogte as gesteld van de maatregelen van
de Indonesische regering. Het schijnt
echter, dat de Indonesische regering, na
dat gebleken was, dat zij een geschillen
regeling, die tussen twee landen normaal
is, niet wenste, doch het recht in eigen
handen wilde houden, thans tot eenzij
dige maatregelen overgaat (de opzegging
van de Unie). „Het zal moeten blijken
of dit de internationale positie van In
donesië goed zal doen”, aldus de minis
ter.
kunnen hebben dat dit jaar nog verdra
gen kunnen worden ontworpen. Het was
volgens de berichten verheugend dat
Frankrijk en W. Duitsland bij deze be
sprekingen behoorlijk met elkaar kon
den opschieten al ligt er een vrij dieP
gaand verschil tussen hun opvattingen.
De Fransen hechten meer aan het Eura-
tom-plan, de Duitsers aan de gemeen
schappelijke markt en de laatsten wen
sen daarom dat het eerste een onderdeel
zal vormen van het tweede, zodat als
men tot samenwerking op het gebied der
kernenergie komt, zal worden voorko
men dat men daarna het plan voor de
gemeenschappelijke markt maar weer in
de doofpot stopt, omdat de Franse in
dustrie thans niet zo geoutilleerd is dat
zjj het zonder beschermende rechten kan
stellen.
De voorzitter en secretaris van de Drost
IJzerman-stichting te Moordrecht, resp.
de 78-jarige ds B. N. en de 44-jarige
klerk J. A. de J. zijn gearresteerd, daar
zij ervan worden verdacht gelden ten
nadele van de stichting verduisterd te
hebben. Ook een derde regent, de 50-
jarige J. G. D., en een van de twee re
gentessen zouden bij deze affaire betrok
ken zijn.
Op een spaarbankboekje zouden be
dragen zijn gestort, die als onvoorziene
lasten, kosten van beheer en uitkeringen
in gevallen van stille armoede in de boe
ken van de stichting verantwoord zouden
zijn. In verband hiermede zouden gefin
geerde kwitanties zijn opgemaakt.
Ds B. N. werd in 1926 tot predikant
van de Ned. Herv. Kerk te Moordrecht
benoemd, in 1934 verkreeg hij het eme
ritaat. J. A. de J. zou zich tevens aan
falsificaties ten nadele van het waterlei
dingbedrijf te Moordrecht schuldig heb
ben gemaakt.
Aan de toertocht waaraan weer tal
van stadgenoten deelnamen werd ook
deelgenomen door de Commissaris der
Koningin in onze provincie, Mr H. P.
Linthorst Homan. Hij kwam om half
acht binnen in gezelschap van de heren.
Maarten en Gerben Gerbrandy uit Na
land, zoons van de gedeputeerde H. M.
Gerbrandij, en kreeg nu reeds zyn vier
de kruisje. Het was een zware tocht ge
weest vertelde hjj, nadat de voorzitter
van het Elfsteden-Comité, de heer A. E.
Hannema, oud-burgemeester van Har
lingen, hem verwelkomd had. Hy deelde
verder mede ook verschillende keren te
zjjn gevallen, waarbij hij z’n rechterheup
had bezeerd.
Een gelukkig lachend verloofd paar
kwam dinsdagavond enkele minuten
over twaalf als laatste officiële deel
nemers aan de toertocht de Elfsteden
tocht 1956 de Groene Weide binnen. De
jongeman, de 21-jarige G. A. van Exel
uit Groningen, leerling aan de Middel
bare Landbouwschool, verklaarde, dat
deze tocht aanmerkelijk zwaarder was
geweest, dan die van twee jaar geleden
toen hij hem zonder zijn verloofde
reed. Maar hij zei, geen overlast te
hebben gehad van zijn partner, de 22
jarige leerling-verpleegster, mej. Nita
Wind alhier zij reed de tocht voor
de eerste keer, integendeel, hij had veel
morele steun van haar ondervonden,
aldus meldt de L.Crt
Hoewel het nog nooit precies duidelijk
is geworden hoever Mollet de Algerynse
nationalisten wil tegemoet komen, heeft
hij wel duidelijk gezegd wat hij niet
wil; er kan z.i. geen sprake zijn van het
opgeven van alle banden met Algerië
en deze Franse regering zal vechten als
het de bedoeling der nationalisten zou
zijn alle Franse invloed uit hun land te
verdrijven; deze regering is het bijv, met
de belangrijkste figuren uit de Franse
industriële wereld eens dat de rijkdom
men aan grondstoffen van dat gebied en
in het bijzonder ook van de Sahara een
belangrijke rol voor de Europese industrie
kunnen spelen. Er zijn onder die grond
stoffen een aantal welke W. Europa zelf
niet heeft en speciaal by de integratie
van de W. Europese landen deze in
dustrie zeer te pas zouden komen om-
flat ze haar wat de zware industrie voor
al betreft volkomen onafhankelijk zou
maken; alleen de Russische industrie
beschikt tot nog toe over nagenoeg alle
grondstoffen, maar de Amerikaanse niet
eens, want die heeft bijv, noch mangaan
noch bauxiet, noch een aantal zeldzame
metalen uit eigen bodem ter beschik
king. Wat die gemeenschappelijke W.
Europese markt betreft, dezer dagen
zijn de ministers van buitenlandse zaken
van de zes landen van de Europese Ko
len- en Staalgemeenschap te Brussel bij
een geweest om te spreken over het
weer op gang brengen van de Europese
integratie en over de vorming van een
Europese gemeenschap voor niet-mili-
tair gebruik van de kernenergie. Er
schijnt werkelijk voortgang gemaakt te
zijn met plannen ten deze, waarover
midden maart een eindrapport zal ver
schijnen dat wellicht ten gevolge zal
In totaal zijn alleen al in de E.H.B.O.-
posten in de Groene Weide, bij de start,
aan de finish en bij Bartlehiem 125 ge
vallen van bevriezing, sneeuwblindheid,
verwondingen enz. behandeld. De ly'st
van ongevallen geeft de zwaarte van de
tocht ook duidelijk weer, zo meldt Ons
Noorden.
Het aantal verwondingen was veel
hoger en de wonden waren van veel ern
stiger aard (hechtingen) dan in 1954.
Vooral het aantal verstuikingen en ont
wrichtingen wijzen op de slechte kwali
teit van het ijs. Er werden bovendien
een groot aantal bevriezingen geèonsta-
teerd in alle drie graden. De ernstigste
gevallen kwamen om en nabjj half elf
binnen. Bevriezingen aan het gezicht
(oogleden en lippen) en aan de voeten.
By verschillende gevallen zal amputatie
van enkele tenen niet onwaarschijnlijk
zyn. De E.H.B.O.-ploeg heeft veel nut
gehad van een zeslamps Infraphil-bat-
ierij, die buitengewoon geschikt is bij ge
nezing van spieraandoenfngen. Er waren
veel gevallen van sneeuwblindheid.
In de eerste 25 km van de tocht zijn
twee rijders per ambulance naar een zie
kenhuis vervoerd. Een wegens heup-
ontwrlchtlng en een wegens een slag
aderlijke bloeding.
Ook bij de controle in onze stad was
de E.H.B.O. paraat en moesten al ver
schillende rijders worden behandeld.
Men schrijft ons
Zondag hielden wjj hier in Sneek ook
weet onze Jeugddag. Om half tien werd
dc:e dag in Fredehiem door de H.L. Ep
de Jong geopend. Als openingslied werd
gezongen „Fris als de morgen". Om
tien uur gingen we gezamenlijk naar de
kerk, waar ds Bongaards voorging. De
jongste groep ging na de kerkdienst naar
huis, de rest ging een fikse wandeling
maken door de besneeuwde omgeving
van Sneek.
Na de broodmaaltijd kwamen de jon
geren ook al weer in Fredehiem, waar
om 2 uur begonnen werd met de Bonte-
middag. Iedere groep bracht op z’n eigen
manier iets naar voren, zodat het een
middag werd voor en door eigen leden.
Er bleek zelfs nog een goochelaar bij te
zijn. Om 5 uur was er de sluiting ,die
door ds Bongaards werd gedaan. We kun
nen terugzien op een geslaagde dag. La
ten we zoveel mogelyk iets meenemen
van deze Jeugddag en het doorgeven aan
anderen. Na het zingen van „God roept
ons broeders tot de daad”, was Jeugddag
1956 weer voorbij.
Daar de route weer „om de Zuid”
liep, waarin Sneek de eerste stad is die
gepasseerd wordt, bood de aankomst van
de wedstrydrjjders in onze stad nog
weinig spectaculairs. Toch hadden vele
stadgenoten er een uur of meer van hun
nachtrust voor opgeofferd om ze te zien
passeren. Zowel langs de Zwette als
langs de route door de stad en bij de
controle bij houthandel v. d. Werf aan
de Geeuw verdrongen zich de belang
stellenden. Ook burgemeester Raster
hoff was bij de contröle aanwezig.
Evenals in 1954 was de Hilversumer
Vollenbroek de eerste die hier zijn kaart
liet afstempelen. Hy zat in een greep
van een man of vijftien, onder wie zich
ook de Friezen Klaas Leffertstra uit
Stobbega, Santema uit Wirdum en van
der Meer uit Roordahuizum bevonden.
Jeen van den Berg lag een halve mi
nuut achter deze kopgroep.
De eerste tochtrijdster.
Om plm. 7 uur meldde zich ook de
eerste tochtrijdster, de 26-jarige mevr.
Annie van DykBajema uit Hartwerd,
in gezelschap van haar man. Zij wist l
deze mooie positie gedurende de gehele
tocht te behouden en arriveerde 10 uur
en 24 min. na -le start ook als eerste
vrouw, en nog vóór vele wedstrijdrijders
aan de finish.
De organisatie was hier uitstekend ge
regeld. De Zwettebrug was lange tijd
geopend, bij de Laatste Stuiver, waar
geklünd moest worden omdat het ijs on
der deze brug onbetrouwbaar was, wer
den spontaan vele helpende handen ge
boden en bij de contrólepost werd vlot
gewerkt zodat de kopgroep negen minu
ten later IJlst al bereikt had. Jeen van
den Berg was daar toen ook al bij, even
als zijn grote concurrent Aad de Ko
ning.
Bij de volgende contróleposten zaten
telkens dezelfde doch ook andere na
men in de voorste gelederen, maar in
Bolsward, toen er dus ai van Staveren
af een behoorlijk eind in de wind op en
moeizame traject naar Bartlehiem
konden Tichelaar en v. d. Meer het niet
meer bijbenen en vielen zij geleidelijk
aan verder terug.
Toen het gezelschap in TEre Perennius
teruggekeerd was, werd gelegenheid ge
geven de familie toe te spreken. De eer
ste spreker was de heer P. A. Flach, pre-
sident-commissaris van de n.v. de Motor
en een vriend van de overledene, met
wie spr. sedert 1927 zeer prettig heeft
mogen samenwerken. Zijn heengaan
heeft spr. diep geschokt, maar hij wil
niet in de mens eindigen doch God dan
ken voor wat hij In broeder Krommen
dijk heeft gegeven moge Hij de familie
troost schenken en ons commissarissen de
weg wijzen opdat broeder Krommendijks
werk niet verloren ga.
De heer H. Algera sprak namens di
rectie, redactie en allen die aan het
Friesch Dagblad verbonden zijn, een
By Vrouwbuurt afgelast.
In verband met de slechte toestand
van en het vele water op het ijs van de
Noordelyke route, zag het bestuur zich
’s avonds om zeven uur genoodzaakt
voor de ryders die zich toen nog by
Vrouwbuurtstermolen bevonden, de tocht
als geëindigd te verklaren. Zij werden
van het ijs gehaald en per bus naar
Leeuwarden gebracht. Dit betekende
voor velen het voorkomen van een lange
martelgang, voor anderen een hevige
teleurstelling omdat zij meenden Leeu
warden en daarmee het Elfstedenkruisje
nog wel te kunnen halen.
De Elfstedentocht 1956 de elfde sinds deze ijs-marathon in 1909 werd
ingesteld zal om twee redenen als een byzondere in de geschiedenis vermeld
worden. In de eerste plaats door de slechte kwaliteit van het ijs wat legio val
partijen tot gevolg had en verder door het onbevredigend slot. De wedstrijd
leverde nl. geen overwinnaar op, daar Anton Verhoeven uit Dussen, Aad de
Koning uit Beemster, J. van der Hoorn uit Ter Aar, M. Wijnhout uit
Haarlemmermeer en Jeen Nauta uit Wartena om 18 minuten ever twee, acht
uur en acht en veertig minuten na het begin van de stryd, samen hand in hand
door de finish reden. Zes minuten later arriveerde de populaire Jeen van den
Berg uit Ny Beets, de winnaar van 1954, die vrywel steeds met het eerste vijftal
was opgereden maar bij Vrouwbunrstermoien, 25 km voor Dokkum, een van zyn
Noren brak en daarna het laatste 50 km lange traject alleen moest door
worstelen.
Het bestuur van de Elfsteden Vereniging achtte de houding van de eerste
vyf niet sportief en besloot daarom dit jaar de vyf pryzen niet uit te reiken.
De lauwerkrans voor de winnaar bleef zodoende ook ongebruikt. Dat was het
teleurstellende slot van dit grote yssport-evenement, dat in het gehele land
weer met intense belangstelling gevolgd werd en waaraan door 257 wedstrijd-
ryders en ruim 6000 toerryders werd deelgenomen. Zeer velen echter moesten
de zware strijd opgeven of kwamen te laat aan bij de finish aan de voet van
de oude Oldehove in Leeuwarden.
Hij was een vriend van allen en ook per
soonlijk heeft spr. veel goeds van hem
mogen ondervinden. Spr. geeft de zoon
van de overledene, die veel steun had
van zijn vader, de verzekering dat alle
collega's klaar- voor hem staan als hij
raad behoeft.
Als buren en vrienden van het gezin
Krommendijk spraken nog de h.h. Bade
en Andree, terwijl de heer G. Douma de
gevoelens van de vriendenkring van de
oveiledene vertolkte.
Een der broers van de overledene
sprak een dankwoord, in het bijzonder
ook tot ds de Leeuw, de heer Alg« ra en
in de persoon van de heer P. Flach tot
de commissarissen van n.v. de Motor
hij hoopte dat zij die steun aan de zoon
van de heer Krommendijk zouden willen
geven, waarmee ze de vader steeds had
den omringd.
Na gemeenschappelijke zang van Gez.
27 1 en 2 ging tenslotte de heer A. Erin-
ga in gebed voor.
J ■-
