Lemster aak voor Prinses Beatrix
de Suez-
Amerika
en
kanaalcrisis
in Fries’and op stapel
o
1
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL en IJLST
-7^
Wypke Abma keninklik ünderskieden
Het Festival der
lichte muze
Van heden af
ouderdomspensioen
aanvragen
Indonesië erkent de
schulden aan Neder
land niet meer
r
I
111e jaargang no. 63
Maandag 6 augustus 1956
Redacteur: L. KIEZEBRINK
Bioscoopnieuws
Geslaagd
De Koningin ontving
prof. Lieftinck
Busje vloog in brand
KLEIN ZAND 7 - Telet. 2872
Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBl AD
Openbare Leeszaal en
Bibliotheek
-
I
I
Plannen gereed.
PRINSES IRENE VIERDE ZONDAG HAAR ZEVENTIENDE VERJAARDAG
(Foto M. C. Meyboom).
Historie.
die tot dan toe aan de
als
„Le luitenant droeg een rokje”.
ARY DE BOER,,’K ZOU HET SCHIP GRAAG WILLEN BOUWEN”.
de
Het kabinet der Koningin deelt mede:
Hare Majesteit de Koningin zal maan
dagmorgen prof, mr P. Lieftinck op het
paleis Soestdijk ontvangen. Prof. Lief-
tirck, die een vakantiereis in Europa
maakt, is daartoe gisteravond in Neder
land aangekomen.
Een der slachtoffers afkomstig uit
Heeg.
Te Leeuwarden slaagde voor het B-ge-
deelte van de hoofdakte de heer J. A.
v. d. Kamp te Sneek.
Helaas heeft de Duitse bezetting grote
schade berokkend aan dit met noeste
het
be-
Redactie-a<1res
SNEEKER NIEUWSBLfl
vlijt tot bloei gebrachte bedrijf. Maar
dat de naam De Boer in de wereld der
scheepsbouwers nog altijd een voorname
klank heeft, is wel bewezen door het feit,
dat het comité Varend Nederland de door
prinses Beatrix gekozen Lemsteraak door
een afstammeling van de uitvinder van
deze scheepsvorm liet ontwerpen, n.l.
door de kleinzoon van Pier: Ary de Boer.
Deze heeft nu eenmaal het goede oog
voor het fraaie lijnenspel van de Lem
steraak en daarom zou het zozeer zijn
toe te juichen, wanneer het comité er ook
toe zou kunnen besluiten de bouwop
dracht aan deze werf toe te .ennen. Na
tuurlijk zijn er meer werven, die dit
schip kunnen bouwen en aangezien het
een geschenk is van varend Nederland
(koopvaardij, watersport en binnenvaart)
kan het best zijn, dat er iemand is, die
aanbiedt het schip pro deo te bouwen.
Dat kan De Boer niet. Daarvoor hebben
de bezetters hem te veel schade berok
kend.
Advertentieprijs 15 et. per m.m.
Bij contract (handelsadv.) lager.
Abonnementsprijs f 5.- per half
jaar. Franco per post f IJS per
half jaar.
Giro 50748 ten name van firma
E. J. Drijfhout, Sneek.
Door dc aanhoudende regens zijn in Overijsel vele landerijen onder water ko
men te staan, als gevolg waarvan de oogst grotendeels dreigt te mislukken. Voor
al in de omgeving van Dalfsen is de toestant kritiek. Foto: de koeien worden
van het ondergelopen land gehaald. Zij zullen gedurende de regenperiode op
stal staan.
Verschijnt
MAANDAGS en DONDERDAGS
Administratie
Comb. Drijfhout-Klezebrink Co
Kantoor GROO1ZAND 55
Telefoon 3005 (K 5150)
ventie van de zijde der Verenigde Staten
of zelfs voorbereidingen daartoe steunen.
Aan de andere kant wees men er in
Washington op dat men door Dulles’ ver
klaring van vrijdag vooral niet de aan
dacht af moet laten leiden van de steun
die Dulles elders heeft uitgesproken voor
het westerse standpunt, dat het Suezka-
naal zijn internationale karakter moet
bewaren en dat de exploitatie van
kanaal voor uitsluitend Egyptische
langen „ontoelaatbaar” is.
I
Programma van heden.
Hedenavond het gezelschap Kees Man
ders met Zwarte Piek uit de Jordaan.
dinsdagavond de Snitser Ungetiders,
woensdagavond beiaardconcert. Heden
avond zijn er geen zitplaatsen voor ouden
van dagen.
Hoewel Pluvius donderdagavond
ongenode gast op het feest verscheen,
wonnen de artisten op het podium het
toch van zijn niet malse regenbuien. Er
moest wel een plastic hoesje over de
microfoon en het droge plaatsje voor de
artisten werd al maar' kleiner omdat de
regen door de open zijkanten naar bin
nen kwam, maar aan het sukses ver
mocht dat toch geen afbreuk te doen. Het
weer talrijke publiek trok zich van die
nattigheid maar weinig aan en klapte
zich de banden wel warm. Want er
kwam weer een prima gezelschap op de
planken, van wie de zeer geestige Tobi
Rix, wiens „Malleventja” vooral fantas
tisch goed was, en de tenor Willy Alberti
zelfs ovaties ten deel vielen.
Peter Oran, internationaal zakkenrol
ler en g jchelaar, en het piano- en zang-
duo Hij en Ik hadden evenwel ook een
belangrijk aandeel in het slagen van deze
avond.
Zaterdag was er ook weer een enorme
menigte verzameld en nu bij beter
weer toen, na een woord van welkom
van voorzitter Kraakman, Henk Bukman
en Joop van Oost het programma open
den. Hun sketches deden het goed maar
natuurlijk vormde het optreden van Joop
de Knegt, de zanger van High Noon, een
hoogtepunt terwijl ook de prestaties van
het zang-, dans- en accordeon-duo „de
Wico’s” zeer in de smaak viel. De lootjes
ten bate van ’t zwakke kind gingen we
derom vlot van de hand. En dat was niet
te verwonderen want naast de talrijke
kleinere prijzen bestond de hoofdprijs uit
een prachtig sportrijwiel. Dit viel op lot
no. 1000 en werd gewonnen door de heer
Rienk de Vries, Priorstraat 3z.
Op de autoweg HamburgBremen bij
Ottersberg is zaterdagmiddag een auto
busje uit Arnhem waarin acht Neder
landse vakantiegangers zaten, in brand
geraakt.
De 32-jarige mevrouw P. Oudega
Cnossen uit Arnhem is om het leven ge
komen. De 31-jarige bestuurder Van Do-
rigo, de heer Mutser, beiden eveneens
uit Arnhem ,zijn met brand- en snijwon-
den in een ziekenhuis te Bremen opge
nomen. De overige passagiers, onder wie
de echtgenoot van mevrouw Oudega, zijn
naar huis teruggekeerd.
Volgens de heer J. C. M. Hermsen uit
Arnhem, die naast de besturder zat, zou
met een snelheid van 70 km zijn gere
den op een plaats waar de weg werd ge
repareerd en slechts dertig kilometer
was toegestaan. De bus sloeg enkele ma
len over de kop, waarbij de benzinetank
ontplofte. Wegwerkers konden met hou
welen de deuren openen en de mensen
uit de bus halen. Mevrouw O. zat echter
bekneld en kwam in de vlammen om.
Mevrouw OudegaCnossen is afkomstig
uit Heeg.
Al deze voortreffelijke eigenschappen
heeft de Lemsteraak meegekregen van
In de afgelopen maand juli werd
leeszaal door 1537 personen bezocht, on
der wie 97 vrouwen, en bedroeg het
aantal uitgeleende banden 7648.
Van heden 6 augustus af zijn de for
mulieren voor het aanvragen van het
nieuwe ouderdomspensioen verkrijgbaar.
De formulieren kunnen worden gehaald
bij de Raden van Arbeid en bij alle post
kantoren en postagentschappen.
Wie een Noodwet-uitkering ontvangt
en wie van de Sociale Verzekeringsbank
(Rijks verzekeringsbank) een invalidi-
teitsrente, een ouderdomsrente, een onge
vallenrente of ’n V.O.V.-uitkering krijgt,
behoeft echter geen aanvraagformulier in
te vullen. Al deze personen krijgen auto
matisch in januari a.s. hun nieuwe ou
derdomspensioen, omdat zij al bij de So
ciale Verzekeringsbank en bij de Raad
van Arbeid bekend zijn.
Alle andere gehuwde en ongehuwde
mannen, alsmede alle andere ongehuwde
en gehuwd geweest zijnde vrouwen, die
op 31 december a.s. 65 jaar of ouder zijn
moeten een aanvraagformulier invullen.
Om in aanmerking te komen voor het
pensioen moeten zij na hun 59e verjaar
dag gedurende 6 jaar (al dan niet onaf
gebroken) in Nederland, Suriname, de
Nederlandse Antillen of Nederlands Nw-
Guinea hebben gewoond.
Voorts moeten nog drie bijzondere
groepen van gehuwde vrouwen, die op
31 december a.s. 65 jaar of ouder zijn
en overigens aan de bovengenoemde
voorwaarden voldoen, een aanvraag in
dienen, n.l.: zij die duurzaam van haar
man gescheiden leven; zij wier man
op 31 december a.s. 65 jaar of ouder is
maar geen aanspraak kan maken op het
ouderdomspensioen; zij die als kost
winner zijn aan te merken terwijl haar
man op 31 december a.s. nog geen 65 jaar
is.
Het is gewenst de ingevulde formulie
ren spoedig naar de Raad van Arbeid te
zenden.
De Sociale Verzekeringsbank en de
Raden van Arbeid moeten nog bergen
werk verzetten om alles voor 1 januari
klaar te hebben.
zijn ontwerper, de bekende scheepsbou
wer Pier de Boer, de man, die van
Woudsend naar de Lemmer toog en daar
een scheepswerf stichtte. Het was om
streeks 1875, dat zijn eerste aak te water
werd gelaten en het schip trok dadelijk
veel belangstelling, vooral bij de vissers,
De Indonesische regering heeft bekend
gemaakt, dat zij heeft besloten de „Indo
nesische schulden aan Nederland, neer
gelegd in de R.T.C.-overeenkomsten, niet
meer te erkennen en niet verder te be
talen”, zo wordt uit Djakarta gemeld.
In een communiqué wordt gezegd, dat
Indonesië de Indonesische schulden aan
andere landen zal blijven erkennen „on
danks het feit, dat deze schulden werden
aangegaan door de Nederlanders tijdens
de oorlogsperiode”.
De R.T.C.-overeenkomsten werden een
zijdig door Indonesië opgezegd, nadat de
Nederlands-Indonesische conferentie in
Genève in februari van dit jaar was mis
lukt.
De beslissing is genomen op de jongste
zitting van het Indonesische kabinet en
gebaseerd op het advies van de staats
commissie, die tot taak had de gevolgen
van de opzegging van de R.T.C.-over-
eenkomst te bestuderen.
In welingelichte kringen te Djakarta
zeide men, dat het kabinet blijkbaar is
afgeweken van de oorspronkelijke aan-
bev< lingen van de commissie, die gead
viseerd zou hebben de betaling van de
schulden op een „nieuwe basis” te her
vatten.
Deze film vertelt het verhaal van het
echtpaar Whitcomb; hij, Gregory, een be
roemd veteraan uit Wereldoorlog II, zij,
Katy, gewezen luitenant bij het vrouwe
lijk hulpkorps. Als Greg, nu suksesvol
schrijver voor de televisie, plotseling
weer voor de dienst, wordt opgeroepen,
meldt zij zich weer bij het hulpkorps.
Maar Greg wordt afgekeurd en vindt het
huis leeg, want Katy is naar Hawai ge
stuurd. Haar echtgenoot reist haar ach
terna en dan ontstaan allerlei verwikke
lingen .waarin jaloersheid geen geringe
rol speelt. Whitcomb tracht zijn vrouw
tenslotte uit de dienst te krijgen door
het voor te stellen alsof zij geestelijk
in de war is en Katy wordt door de
experimenten, die hij dan uithaalt zo
woedend, dat zij overplaatsing naar Duits
land vraagt. Zij wordt echter afgekeurd
om een reden, die ook de Whitcombs
weer verenigt, want een jonge Whitcomb
kondigt zich aan. Tom Ewell en Sheree
North hebben de hoofdrollen in deze
prettige film.
De eare-medalje, forboun oan ’e Orde
fan Oranje Nassau, dat wie de Kenink-
like ünderskieding, dy’t woansdei-
tomoarn op ’e pleats fan ’e famylje Do-
tinga to Gau troch boargemaster Tjabe-
rings fan Wymbritseradiel op ’e jas spjel-
de is fan de 74-jierrige Wypke Abma. Dy
hege ünderskieding hie Abma fortsjinne,
omdat er 50 jier sünder ünderbrekken
arbeider west hat op ’e pleats fan ’e
Dotinga’s.
Op syn 24ste jiefdei forhierde Wypke
Abma himsels as feint by Sytse Dotinga.
Twa dingen binne der sünt dy tiid net
foroare yn it libben fan Abma: de nam-
me fan syn boer en syn boargelike steat.
Abma is op ’e pleats bleaun, doe’t Sipke
Dotinga it bidriuw fan syn heit oernaem
en hy hat it seis meimakke, dat der wer
in Sytze op ’e pleats berne waerd. Mar
dizze Sytze is net boer wurden. Baes op
it spul is nou Bertus Sipkes Dotinga.
De beide ald-boeren binne al forstoarn,
mar Wypke docht noch eltse dei syn
wurk, en hy is de rjochterhan fan ’e
jonge boer, dy’t er kinnen hat fan de dei
öf dat er to wrald kaem.
Wypke Abma, dy’t altyd frij feint
kleaun is, is yn ’e rin fan ’e jierren foar
de famylje Dotinga mear wurden as in
arbeider allinnich. Hy is mei de hüshal-
ding forgroeid en de fortrouwensman
Augustus is de maand van het skütsjesilen, het visserszeilen in het IJselmeer
bij Lemmer, de Sneek-week met zijn tr..ditionele hardzeil-woensdag, de Princenhof-
tochten bij Grouw er. Eernewoude, kortom de maand, waarin de zeilers kun geliefde
sport naar hartelust kunnen beoefenen of gadeslaan. W weten het niet zeker, doch
we vermoeden zo, dat onder de zeer vele gasten, die Friesland in deze maand be
groeten mag, iemand zal zijn, die al meer dan eens heeft doen blijken, dat zij de
zeilsport een warm hart toedraagt, n.l. onze sportieve kroonprinses. Nog onlangs
maakte prinses Beatrix een tocht over de Friese wateren aan boord var het fraaie
Statenjacht en nam zij de gelegenheid te baat om op de Sneekermeer haar valkjachtje
een proeve van snelheid te doen afleggen.
Zij, die toen hebben gezie n hoe vaar
dig de prins- met haar ranke jachtje
omging en hoe intens zij genoot van het
spel van wind en gob’en, begrepen direkt
waarom Beatrix, toen het comité „Va
rend Nederland” haar op haar achttiende
verjaardag een schip naar keuze toezeg
de, de Lemsteraak heeft uitverkoren. Tel-
kenjare kan men deze sierlijke schepen
bewonderen, wanneer hun eigenaren de
strijd met elkaar aanbinden om de fraaie
prijzen, die aan het visserszeilen bij Lem
mer zijn verbonden. Of is het geen mach
tig moe. gezicht, wanneer deze vaartui
gen „recht voor het lapje” onder een
wolk van zeilen langs de duizenden toe
schouwers snellen Elk rechtgeaard lief
hebber geniet dan met volle teugen, of
hij nu toeschouwer dan wel deelnemer is.
De schepen snijden als een mes door het
water, voortgestuwd door de wind, die
gevangen wordt in grootzeil, fok, kluiver,
jager en nog zo’n stuk of wat bij zeilen
onder het grootzeil. Niet elk schip kan
die vracht zeil torsen. Echter wèl de
Lemsteraak, het schip, waarmee men zeer
vertrouwd op praktisch alle vaderlandse
wateren kan varen op de Zeeuwse stro
men zo goed als op de Waddenzee, in
het nukkige IJselmeer of op de wijde
Friese meren. Ondanks zijn geringe diep
gang ligt dit schip zeer stabiel, de gol
ven slaan er niet zo snel naar binnen als
bij een botter en het geeft dan ook wei
nig om ruw water.
Een prima schip bouwen kan hij wèl
en wel heel in het bijzonder de geijkte
Lemsteraak, waarvan de zuiverheid der
lijner het voornaamste kenmerk is. Die
kan men er alleen aan geven, wanneer
men er het juiste oog voor heeft. En
vindt maar eens een tweede in Neder
land, die zo goed als Ary de Boer weet
hoe de b'inen van boeisel en berghout in
elkaar moeten vloeien om een prachtig
geheel te krijgen. Hij heeft nu eenmaal
„het zicht”. Vandaar vermoedelijk ook,
dat het comité hem heeft verzocht het
toezicht op de bouw, waar die dan ook
geschiedt, uit te oefenen.
Dat verzoek heeft Ary de Boer niet
kunnen inwilligen. Wel heeft hij op zich
genomen het zeilplan, de zwaarden en de
rompvorm op papier te zetten. Hij heeft
zich nu van die taak gekweten, een lang
niet gemakkelijk karwei, omdat Ary de
Boer wist, dat hij voor onze kroonprin
ses iets bijzonders moest wrochten. Hij
heeft e zich enige tijd grote moeite voor
getroost, sloot zich in zijn kantoortje op,
was daar zelfs niet voor zijn kleinkinde
ren te spreken. Wat zeggen we Zelfs
niet voor de buitenwacht, want als de
Boer achter de tekenplank zat in zijn
eenvoudige werfkantoor dan werd zelfs
de telefoon van de haak gelegd en was
hij door demand te benaderen. Dagen en
nachten heeft hij zich 'ingespannen. Maar
nu is dan de rust in den huize De Boer
teruggekeerd. Zijn kleinkinderen draven
het kantoortje weer vrij in en uit, de
telefoon ligt niet langer op de tekentafel.
Men krijgt nu weer vlot gehoor, wanneer
het nummer van een der oudste Friese
scheepswerven wordt gedraaid, de werf,
waar hopelijk de Lemster- k zal worden
gebouwd, die als geen ander schip van
dit type de aandacht van varend Neder
land zal trekkenhet schip, waarmee
prinses Beatrix ongetwijfeld propaganda
zal maken voor de „Vrienden van het
Ronde- en Platbodemjacht”, die ijveren
voor het behoud van boeiers, aken, enz.
in de Nederlandse vloot van pleziervaar
tuigen.
WASHINGTON. Terwijl de bladen thans het geval is, wil zij militaire inter-
in Engeland en Frankrijk met vette kop
pen melding blijven maken van de mili
taire voorbereidingen die hun landen
voor een eventuele noodtoestand in het
oostelijk deel van het Middellandse Zee
gebied treffen, lijken de Verenigde Sta
ten eerder hun druk op Egypte te ver
zachten.
Nadat de minister van buitenlandse za
ken, John Foster Dulles, vrijdag na te-
.vugkeer uit Londen reeds had verklaard
zich bij zijn overleg met zijn Franse en
Britse kollega’s „tot niets verbonden” te
hebben maakte het Amerikaanse ministe
rie van financiën zaterdag twee maatre
gelen bekend, die in dezelfde richting
van een toegeef lijker beleid wijzen.
De eerste maatregel had betrekking
op het vaststellen van uitzonderingen op
dt bevriezing van Egyptische activa in
de Verenigde Staten. De tweede maatre
gel was dat Amerikaanse schepen ge
machtigd werdeli de doorvaartgelden van
het Suezkanaal aan de Egyptische auto
riteiten te betalen, „doch onder protest”.
Hoewel men er gisteren in Washington
nog van overtuigd was dat het in de
kanaalzone niet tot incidenten zal komen,
vroeg men zich wel af, wat de Verenigde
Staten zullen doen, indien Engeland en
Frankrijk zich inderdaad gedwongen zou
den voelen tot militair ingrijpen over te
gaan.
Het invloedrijke blad New York Times
schreef zaterdag: De publieke opinie
in de Verenigde Staten zou aanzienlijk
ernstiger verstoord moeten worden dan
boeiers de voorkeur gaven, veroverde.
De werf van de Gebr. de Boer kon aan
de eis van deze liefhebbers om een jacht
in de trant van de vissersaak te bouwen,
voldoen. Tal van fraaie boten hebben
hier in de loop der jaren hun ontstaan
gekregen, en het was in het bijzonder
de tegenwoordige eigenaar Ary de Boer,
die zich met de bouw van deze iets
luxueuzer Lemsteraak bezig hield. Vele
orders werden er verwerkt en tot kort
na het uitbreken van de tweede wereld
oorlog vonden zo’n zestig tot zeventig
Lemsters werk op de werf der gebr. de
Boer.
wurden op ’e pleats. De boer kin it bi
driuw mei in rêstich hert oan syn soargen
oerlitte as hy der ris in pear dagen tus-
ken üt wol.
Dêrom: as ien in keninklike ünderskie
ding fortsjinne hie foar syn trou en ta-
wijing, dan wie dat Wypke Abma.
Sa sei ek boargemaster Tjaberings it
woansdeitomoarn, doe’t er yn ’e pronk-
keamer fan ’e fikse boerepleats, dêr’t de
hiele famylje Dotinga byinoar kommen
wie mei de jubilaris, it lintsje op ’e jas
far Abma spjelde. De boargemaster sei
wiis to wêzen mei in ynwenner fan syn
gemeente dy’t sa’n hege plichtsopfetting
sjen litten hat. De boargemaster hope, dat
Abma syn ünderskieding noch mannich
jier yn sounens drage mei.
„Jo meije «de medalje ek wol op it
baitsje drage hear”, sei de frou, doe’t
foar dizze offisiële plechtichheit it
sneinske pak klean üt ’e kast helle waerd.
„Ja”, andere doe de boer, „hwant Jo
hawwe him ek yn ’t baitsje fortsjinne
En dat wie in wier wurd. (Fr. Dagbl.)
die prijs stelden op een snel, betrouw
baar schip. De Zuiderzee met zijn vele
ondiepten, korte heftige golfslag en moei
lijk te bevaren gedeelten eiste een schip,
waarop de visser te allen tijde vertrou
wen kon. Pier de Boer bouwde het. Hij
had de knapen van het vak geleerd op
de familiewerf aan de boorden van het
Hegermeer, waar hij schepen zag varen,
die t hun ronde, stevige kop en vloei
ende waterlijn tegen de nukken van de
meren bestand waren. Deze vorm heeft
Pier de Boer nog verbeterd en hij plukte
hier aanstonds de vruchten van. Want
toen de Lemster vissers met de nieuwe
vaartuigen ter visvangst gingen, trokken
zij de aandacht van kollega’s uit andere
provincies en deze gaven weer hoog op
van de snelheid der nieuwe schepen.
Gevolgvraag uit Zeeland van de mos-
selvissers uit Bruinisse en andere vissers
dorpen, die belang hadden bij een snel
schip, omdat zij dan bij voorbaat een
voorsprong hadden in de dagelijkse race
naar Antwerpen ,waar zij hun vangsten
aan de markt brachten.
De grot» vraag naar de Lemsteraken
luidde een bloeiperiode in voor de Friese
scheet swerven, bijv, die te Jour< (Auke
van der Zee), te Ech'enerbrug (Gebr.
Bos), te IJlst (Croles) en te Lemmer
(Gebr. de Boer). Deze bouwers kregen
steeds beter kijk op de mogelijkheden,
die de bouw van de Lemsteraak van De
Boer bood voor het vormen van een
nieuw type snelzeiler. En zo behoeft het
dan ook niet te verwonderen, dat de
Lemsteraak het hart van de jachtzeilers,
fraai-gelijnde
f.-* "V J
;sW'
1
