halve Foto van de maand een eeuw ver Bijna richt de Openbare Leeszaal haar nuttig werk Prachtig slot van de serie* wedstrijden der K.Z.V.S. IJLST WY M BRITS ER A D EEL van en 20.000! Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, HH 112e jaargang no. 48 Maandag 17 juni 1957 DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD Stichting Sneker Studiefonds Aanwinst voor museum Kröller-Müller en op l.i Johan Bodegraven Ridder Eindexamen Chr. Lyceum Sneek Meisje aangereden Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en Afscheid ds M. E. v. Heesen v. d. Veen, Jissink, de Jager, Bakker, de Vries en Zijlstra werden winnaars Eindexamens Chr. Kweekschool Sneek SNEEKER NIEUWSBLAD Redakteur; L. KIEZEBRINK in het jaarverslag over 1914 wordt in- GR. AAN DE DIE PRIMITIEF Groei. De eindstand in deze klasse is: 17 Redaktie-adres Kleinzand 7 - Telefoon 2872 K. Jissink P. de Jong H. de Jong J. van Foeken 13 7 15 14 6 G, Zijlstra, Oppenhuizen K. Vrolijk J. Alberda A. Postma T. Zwart J. B. Priester 16 9 35 28 24 17 16 8 8 U. de Jager, Lemmer P. Cnossen H. Visser L. Feenstra E. v. d. Zijpp W, v. d Heuvell 1. 2. 3. 4. 5. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 1. 2. 3. 4. 1. 2. 3. 4. 4. 6. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Tijdens de vrijdagavond in de grote zaal van de effectenbeurs te Amsterdam gehouden bijeenkomst voor de verkoop van effecten ten bate van het Prinses Beatrix Poliofonds (opbrengst 250.000 gulden) maakte de burgemeester van Hilversum, de heer J- J. Boot, bekend dat de heer Johan Bodegraven, promo tor van de Goed-Zo actie, door H. M. de Koningin benoemd is tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Voor de gymnasium-afdeling slaagden zaterdag voor A de heren R. Postma, Schraard en W. Obbink, Sneek. Voor B: mej. S. Zijlstra, Sneek en de heren G. van Bruggen,Sneek en P. van Hout, Oosterend. Met 5 candidaten wordt het examen voortgezet; 3 werden afgewezen. 19.4 pnt. 15,2 pnt. pnt. pnt. De beslissende races in de Regenboog- klasse werden met grote aandacht spanning door de belangstellenden het startterrein gevolgd. Aanvankelijk dacht ieder dat het weer zou gaan tus sen Gabs Zijlstra en Alberda, maar de nestor Klaas Vrolijk, die de vorige maal U. Bakker P. Amsterdam J. Burema P, v. d. Laan A. Brenninkmeijei’ E. N. Graatsma J. Eringa P. Bonnema T. Radsma 43.3 pnt. 43.3 pnt. pnt. pnt. pnt. pnt. pnt. pnt. pnt. pnt. pnt. 10.1 pnt. pnt. Het elfjarige dochtertje van de heer A. B. H. Hagens, wonende Schoolstraat 41 alhier, werd donderdagavond om een uur of zeven, toen ze op haar rijwiel van ’t sportpark kwam, waar ze aan gymnastiekoefeningen had deelgenomen, door een uit de stad komende volks wagen gegrepen. Ze had bij het overste ken van de weg blijkbaar niet op het verkeer van links gelet en werd van haar rijwiel geslingerd, waarna ze op de motorkap van de auto terecht kwam. Maar dank zij het krachtige remmen van de chauffeur, die zijn wagen binnen de vier meter tot stilstand bracht, bleef ze daar liggen, zodat ze er met een paar schrammen aan haar benen af kwam. Haar fiets werd echter totaal vernield. De auto werd licht beschadigd. het bordje „gesloten” voor het raam te hangen In 1911 kwam er een nieuwe beheer der, de heer S. Breeuwsma die in 1912 hulp kreeg van de heer Braaksma als concierge. Het ging nu financieel ook wat beter; rijk en gemeente gaven de eerste sub sidie. U. de Vries, Grouw 19.3 pnt. E. Zandstra, Sch.goutum 19 J. J, v. d. Veen W, Nobbe, Grouw J. Halbertsma de tafel, waaraan een paar heren met hoge witte borden zitten te le zen, hangen een paar gaslampen. Op een bordje aan een kast wijst een nadruk kelijk handje naar iets onleesbaars dat zeker het reglement is geweest en het geheel maakt een genoeglijk gezel lige indruk, hoewel wij het nu misschien een beetje primitief vinden. De uitlening was beslist onpractisch. Het publiek bleef in de gang staan, tikte op het ruitje van een loket dat in de leeszaal uitkwam en de beheer der nam het boekenlijstje in ontvangst. Daarna kon hij dan zoeken in zijn boe kenschat 2683 banden waarbij hij wel dikwijls op zijn hoge ladder zal heb ben gestaan. al flink uit de hoek kwam, leverde nu de verrassing van de dag. Hij won nl. met een fraaie voorsprong de eerste ontmoeting voor Postma, Zijlstra, Zwart, Alberda en Priester en veroverde in de laatste de tweede plaats achter Zijlstra, die daarmee de kroon op zijn fraaie werk in dit tournooi zette, maar met welke prestatie Vrolijk zijn jonge col lega Alberda, bij het begin van de laat ste wedstrijd nog 0.9 pnt. op hem voor, ook nog van de tweede naar de derde plaats drukte. Priester liet in de slotwedstrijd zien dat hij toch ook nog wel wat meer kan dan hij daarvoor had gepresteerd. Door een ongclijke start vertrokken hij, Al berda en Zwart nl. met een flinke ach terstand op het andere drietal, maar toch ging hij als derde over de eind streep, met Alberda, Postma en Zwart achter zich. Klaas Vrolijk was de trotse winnaar van de dagprijs, Gabs Zijlstra kampioen 1957. Gedetailleerd is de eindstand: Het Museum KröllerMuller, dat neg geen schilderij van Toulouse-Latrec rijk is, zal 19 juni a.s. een werk van deze meester, een vrouwelijk naakt, ontvangen, aldus meldt de N. R. C. Het is afkomstig uit de collectie impressio nistische schilderijen van wijlen de heer Wilhelm Weinberg uit Scarsdale (V.S.), die het aan het Nederlandse Museum heeft nagelaten, als blijk van dankbaar heid aan het land, waar hij tussen beide wereldoorlogen een tehuis vond en in Amsterdam begon met de samenstelling van zijn verzameling. Mede is het ge schenk als een herinnering bedoeld aan de drie kinderen van de erflater, die ge durende de Tweede Wereldoorlog om het leven kwamen. De heer Weinberg is lange tijd bevriende geweest met prof. Hammachei, directeur van het Museum. OOSTHEM. Ds. M. E. van Heesen zal zondag 25 augustus a.s. afscheid ne men van de Geref. Kerk van Oosthem en de week daarop, nl. zondag 1 sep tember a.s,, na vooraf te zjjn bevestigd door ds. J. M. Spier van Sneek, zijn in trede doen als predikant van de Geref. Kerk van Meliskerke. Ds. Van Heesen werd op 18 oktober 1922 te Boskoop geboren, bezocht eerst het Marnix-gymnasium te Rotterdam, daarna het gymnasium te Ede en stu deerde vervolgens aan de Vrije universi- teit te Amsterdam, waar hij in 1950 zijn kandidaatsexamen deed. Nadat kand. Van Heesen in februari 1951 door de classis Barendrecht was beroepbaar ge steld in de Gereformeerde Kerken in Ne derland werd hij op 3 juni van dat zelfde jaar door ds. J. M. Spier van Sneek te Oosthem in het ambt beves tigd. Tijdens zjjn ambtsbediening te Oosthem was ds. Van Heesen van april 1954 tot mei 1955 ruim een jaar werk zaam als legerpredikant en verder was hij in de classis Sneek o.a. deputaat voor de geestelijke verzorging van militairen. Er is dikwijls gezegd: onze leeszaal en mej. Vonk zjjn één. Nu die eenheid een poosje geleden verbroken is, doordat mej. Vonk haar functie neerlegde, hebben wjj eens met haar gesproken over de geschiedenis van onze leeszaal. Wjj kunnen het ons nauwelijks indenken dat Sneek het eens zonder leeszaal heeft moeten doen, en we hebben geen voorstelling van het werk dat gedaan moet worden als men zo’n Openbare leeszaal en bibliotheek wil oprichten. Misschien hadden wij tegenwoordig wel gewacht tot de overheidskas ons een knap leeszaaltje voor de neus zette maar zo is onze leeszaal niet tot stand gekomen. De leeszaal groeide; het was echter typerend voor de voortvarendheid van Dr. Hertzberger, dat hij niet bij dit suc ces bleef stilstaan, maar al spoedig naar de dorpen in de omtrek van Sneek zag, die hy ook van boeken wilde voorzien. Zo ontstonden de bekende boekenkistjes, die ook nu nog door het leeszaalperso- neel verzonden worden naar de corres pondentschappen die in de verschillende plaatsen gevestigd zijn. Sneek was de eerste leeszaal die, op initiatief van Dr. Hertzberger, correspondentschappen vestigde; in Hommerts by de heer E. Hazelhoff en in Scharnegoutum bij de heer J. A. Knossen. JONG GELEERD, OUD GEDAAN De laatste wedstrijd van het Filter le verde, vooral in de A-klasse, een prach tige collectie inzendingen op. Het was duidelijk dat de leden bij zichzelf ge dacht hadden: deze laatste kans vóór de zomermaanden moeten wij aangrijpen om nog eens met goed werk uit de don kere kamer te komen. De jury had voor een zware taak gestaan. Nu staat zij nooit voor een gemakkelijke, maar als er 12 inzendingen beoordeeld moeten Worden, die alle op een zelfde behoorlijk peil staan, kost het menig uurtje voor de vier juryleden hun 144 cijfers gege ven hebben. Jammer dat de B-klasse veel matiger vertegenwoordigd was. In verband hiermee werd de vraag weer gehoord naar voortzetting van de zg. beginnersavonden. Wat de taak van de jury ook niet be paald lichter maakt is de omstandigheid dat in een betrekkelijk kleine vereni ging het onvermijdelijk is dat een klein aantal leden telkens weer eikaars werk krijgt te beoordelen. Het is niet leuk om een wedstrijd te jureren waarin men zelf heeft ingezonden. Uiteraard ont houdt men zich van beoordeling van het eigen werk, maar toch gaat onherroepe lijk iets van het spanningselement van de wedstrijd verloren. Men kan zich dan ook goed voorstellen dat de voorzitter van de Goudse fotoclub bij de Bond een andere mogelijkheid naar voren heeft gebracht, nl het ter jurering opzenden van een eigen wed strijd naar een andere fotoclub. Voor dit plan konden ook de leden van het Met het mooist denkbare zeilweer warm en een stevige bries uit het Noord oosten is zaterdagmiddag weer een einde gekomen aan de seriewedstrijden van de Kon. Zeilver. Sneek, die dit jaar, vooral wat het weer betreft, wel bij zonder geslaagd zijn. Het aantal deelnemers had in de meeste klassen groter kunnen zyn, maar zij die er waren hebben mooi, spannend en sportief om het kampioenschap in hun klasse gezeild, waarbij zich deze laatste middag tal van verrassingen voordeden. In dit nummer treft men een adver tentie aan, waarin de aandacht op het Sneker Studiefonds en de gelegenheid aanvragen in te dienen, wordt geves tigd. GEZELLIG MAAR KERKSTRAAT Filter wel voelen .Men zal nadere lichtingen vragen. De uitslag van de wedstrijd was: klasse A 1 L. Kooistra 83 p.; 2 J Koop- mans 77 p.; 3 J. Pop 76 p.; klasse B 1 W. Oppedijk en S. Hemmes ieder 81 p.j 2 B. Weissenbach 71 p. Tevens konden de leden genietea van een prachtige rondreis-collectie van de Bond. Deze bevatte deze keer een zg. A collectie, d.w.z. werk van de oests ama teur fotografen van ons land. Langdurig werd van gedachten gewisseld, waarbij zoveel mogelijk ieder lid in de gelegen heid werd gesteld om zijn mening naar voren te brengen. Intussen begonnen de Snekers te wen nen aan hun leeszaal. Het ledental groeide tot 427 en steeds meer mensen vonden de weg naar het gebouw aan de Grote Kerkstraat. Soms was het aantal bezoekers 30 dan was de leeszaal „vol” en kwam volgens het reglement Verschijnt: MAANDAGS en DONDERDAGS Administratie: lomb. Drijfhout-Kiezebrink Co. Kantoor: GROOTZAND 55 Telefoon 3005 (K 5150) Het gebouw Grote Kerkstraat werd al spoedig te klein voor de leeszaal. Het aantal leden was in 1913 636; bezoe kers 17041; uitleningen 9779. In het jaarverslag over 1913 wordt gezegd dat alle beschikbare ruimte door de boekerij is ingenomen en in het vol gend jaar wordt een gedeelte van de boekerij al in de bestuurskamer opge borgen. Men moest rondzien naar een ander gebouw een moeilijk probleem met het oog op de financiën. Nieuw gebouw. Ja, kindlief, dat heb je „onwetende” gedaan Jij kwam, als jubilê-spruit bij ons te boek te staan I Direct bij je geboorte Trók jij stad en gewest: En Sneek èn beide ouders Zyn bly, dat weet je best I t Gaat jouw verstand te boven, Je bent ook nog zo klein, Maar straks zal „Maarten Gerrit” Er zélf ook blij om zijn. Je hebt de „20.000” Hier op je naam gebracht Nü zegt je daar geen wóórd op En later „nooit gedacht” PHILIA. 28.4 pnt. 25 pnt. 24.2 pnt. pnt. pnt. pnt. met een derde en een tweede plaats ook De eerste plaats in de Schouwen werd ditmaal beide keren door Atsma inge nomen, waarmee hij zijn eerste dagprijs in deze reeks won. Zijn dorpsgenoot was even zo vaak tweede, maar dat was vol doende om hem met totaal 11.3 punten de eindzege te bezorgen. Atsma bezette met 9.1 punten de tweede plaats, Hoek stra met 6.1 de derde, allen na aftrek van hun slechtste wedstrijd, wat voor alle verdere puntentellingen geldt welke wij hier zullen vermelden. De strijd in de Pampusklasse bood een afwisselend beeld. Bij de eerste start was van Foeken precies op het schot weg, maar Jissink, die lager lag, schoot snel onder hem dooi' en nam de kop. Er was ook een vreemde eend in het bijt, de Stern van Matak Fontein uit Joure, die met een flink verschil als eerste finishte, maar niet werd afge blazen omdat hij niet was ingeschreven. Daardoor werd Jissink eerste, gevolgd door de gebr. F. en H. de Jong en van Foeken. Na deze vijf wedstrijden was Jissink met vier eerste plaatsen al ze ker van het kampioenschap. Dat hij in de laatste als hekkesluitér fungeerde had daarop dus geen enkele invloed. Hierin voerde Piet de Jong het veld aan, waarna van Foeken, die het lest best demonstreerde, als tweede volgde en Hennie de Jong met miniem verschil als derde. De eindstrijd tussen deze twee, die zich aan de voet van de starttoren afspeelde, was zeer specta culair, Piet de Jong kreeg de dagprijs. Een jubileum-baby in het plaats’lijk huisgezin Want „Maarten Gerrit” stapte ’t blauwe wiegje in En ziet: dat „wereldwonder” greep vragend naar z’n bol Hoe zit dat nou Maak i k de „20.000” vol 1 In de Vryheidsklasse bleef v. d. Heu vell in de eerste wedstrijd absent. Cnos sen, Feenstra en de Jager waren iets te vroeg en werden teruggeroepen; de Ja ger startte nu achteraan, maar dat mocht hem niet hinderen want hij fi nishte toch weer als eerste, gevolgd door Cnossen, die zich dus ook fraai her steld had, v. d. Zijpp, Visser en Feen stra. De voorsprong van de Jager na deze vierde zege (4.4 pnt.) op Cnossen was nu al zo groot, dat de eindover winning hem practisch niet meer kon ontgaan. In de tweede start was hij weer iets te vroeg weg, maar nu kon hij de hier door opgelopen achterstand niet meer geheel wegwerken. Hij eindigde als der de, wat hem naast de hoofdprijs toch ook nog de dagprijs opleverde. Cnossen was weer tweede, v. d. Zijpp vierde, Feenstra vijfde en v. d. Heuvell zesde. Hier is de indstand 28.4 pnt. 23.1 pnt. 22 pnt. 18.1 pnt. pnt. pnt. De Jeugdklasse leverde twee overwin ningen op voor Adri Graatsma met Vlaagje. De eerste maal was Koeltje, gestuurd door Anna Marie Schreuder tweede en Stormpje, st. Ellen Zijlstra, derde, daarna wisselden Anna Marie en Ellen van plaats. Donderdag zijn geslaagd de heer R. Boersma, Schraard en de dames H. de Jager, Rijs; M. A, v. d. Laan, Heeren- veen; C. E. Wester, Bolsward en D. v.d. Velde, Folsgare. Vrijdag slaagden mej. B. Boeijejiga, Bolsward en de heren S. Dijkstra, Irn- sum; S. Dijkstra, Workum en M. Lui- nenburg, Hemelum. Zaterdag slaagden de heren G. Boot- sma. Goënga, J. J. Broekhuizen, Sneek en M. Dijkstra, Echtenerbrug. De Valkklasse telde in de eerste wed strijd maar drie deelnemers, daar de Grouwsters Nobbe en de Vries niet ver schenen. Halbertsma finishte niet, zo dat er maar twee overbleven, van wie v.d. Veen als eerste en Zandstra als twee de eindigde. Deze twee vochten ook sa men de laatste race uit, maar nu trium- feerde Zandstra, waarmee hij tevens de dagprijs won. Hoewel de Vries dus niet mee deed, won hij toch de hoofdprijs. Eindstand In de 16 m2 klasse (weer zonder Bon nema, Eringa en Radsma) sloeg Ulbe Bakker zijn grote slag. Hij eindigde in beide wedstrijden als eerste, waarmee hij zijn sterkste rivaal Piet Amsterdam, die na de vijfde ontmoeting, waarin hij on danks zijn derde plaats achter Burema toch nog 1.1 pnt. op hem voor lag, van de troon stiet. Hij eindigde daardoor nl. met evenveel punten (43.3) als Am sterdam als eerste op de ranglijst wat hij dankte aan deze dubbele zege, die hem tevens de dagprijs opleverde. Burema die in de eerste vijf wedstrij den steeds tot de eerste drie behoorde,, sloot de laatste af met een vijfde plaats, maar eindigde daardoor toch nog zeer eervol als derde. De eindstand in deze klasse is DR. L. HERTZBERGER - HEILIG OPTIMISME Acht en veertig jaar geleden, een hal ve eeuw bijna, waren er mannen die, naast een drukke werkkring, nog tijd hadden voor een belangrijk sociaal en cultureel werk. In 1904 ontwierp de afdeling Sneek van de Volksbond tegen Drankmisbruik een plan tot oprichting van een leeszaal waaraan een ontspanningslokaal ver bonden zou zijn. In 1908 werden deze plannen veran derd en besloot men pogingen te doen tot oprichting van een Openbare lees zaal en bibliotheek. Het bestuur van de Volksbond wees een commissie van voorbereiding aan, die overleg, moest plegen met een commissie welke be noemd zou worden door het dep. Sneek van de Maatschappij tot Nut v. ’t Alge meen, Deze commissies namen contact op met vertegenwoordigers van alle be- 'volkingsgroeperingen en zo kwam een comité van voorbereiding tot stand dat van een zeer brede samenstelling was. Geen geniakkelyk werk. Dat het werk voor dit comité niet ge makkelijk was, blijkt uit een brief die een der oprichters van de leeszaal, Ds. Th. H. Ph. van Papenrecht, in 1915 by de opening van de nieuwe Leeszaal aan de Marktstraat uit Hoorn schreef: „Toen het voorlopig comité voor een Openbare leeszaal en bibliotheek zijn werk aanving, was het voor alles no dig de verkeerde denkbeelden omtrent een leeszaal weg te nemen. De ge dachte aan een volksleeszaal met zijn biertje en zijn praatje oefende grooten invloed uit op de finantieele krachten in Sneek, maar evenzeer de verkeerde opvatting over zoogenaamde volks ontwikkeling belemmerde de samen werking. Tenslotte is de leeszaal tot stand gekomen en na verloop van een jaar was de lijdelijke onverschilligheid overgeslagen tot groote sympathie. Aan wien dat te danken? Aan het heilig optimisme van den Voorzitter Heil zijn werk Heil de leeszaal 1” Het eerste pand. We begrijpen dus dat de leeszaal er kwam. In 1909 kocht de Volksbond een pand aan de Grote Kerkstraat, en een maand later, op 20 november 1909, werd de Ver. Openbare Leeszaal en Bi bliotheek te Sneek geconstitueerd in een vergadering waarin Dr. H. E. Greve van den Haag een lezing hield. Een voorlopig bestuur werd aangewezen on der voorzitterschap van Dr. L. Hertz berger de man die met „heilig opti misme”, volgens Ds. van Papenrecht, gewerkt had aan de totstandkoming van de leeszaal. Het was na veel moeite en tegenslag gelukt in Sneek een Openbare leeszaal en bibliotheek te stichten Op 15 juni 1910 werd de Leeszaal ge opend in het pand Grote Kerkstraat, dat het eigendom van de familie Veen geweest was, en dat nu toebehoort aan de Firma Geertsema. Het was geen on geschikte plaats voor een leeszaal. Het gebouw was centraal gelegen en zag er vriendelijk en aardig uit. Alleen moesten de bezoekers eerst door de diepe tuin wandelen, maar dat was in die tijd toen men nog niet zo veel haast had geen bezwaar. Men startte met 70 leden. We kun nen ons voorstellen dat Dr. Hertzberger, die al zo veel werk verzet had voor de totstandkoming van de leeszaal, ook na de opening niet stil bleef zitten. Er moest geld komen er moesten boeken komen. Zelfs zo veel mogelijk, want de energieke voorzitter was van mening dat er al bij het begin veel aanwezig moest zijn. Tijdgenoten vertelllen dat Dr. Hertz berger persoonlijk probeerde geld voor de leeszaal los te krijgen en het geluk te hem ook. Wie nu de bedragen leest, moet wel even glimlachen omdat we te genwoordig gewend zijn met duizenden te werken als het voor een dergelijk doel gaat. Dr. Hertzberger en zijn medewerkers kregen van vooraanstaande ingezetenen f 524.Het O.B.W. gaf de belangrijke financiële steun van f 500.en de P. W. Janssens Friesche Stichting droeg voor de oprichting f 750.bij en zegde de drie eerstvolgende jaren f 250.toe voor de exploitatie. Uitgebreide boeken- schenkingen volgden, die echter niet in alle opzichten bruikbaar waren. Het moet voor de stichters een grote voldoening geweest zijn de leeszaal in te richten. Oude foto’s tonen twee smal le zalen met langs de wanden heel hoge boekenkasten, zodat de beheerder, de heer A. A. Elzinga van den Helder, op ladders moest klimmen om bij de bo venste plank te kunnen komen. Boven Advert'olieprijs 15 ct per mm Bij contract (handelsadv.) lager Abonnementsprijs f 3. per half jaar. Franco per post f 3.75 per half jaar. Giro 85C748 ten name van Sneeker Nieuwsblad. met vreugde melding gemaakt van de aankoop van het gebouw aan de Markt straat, bewoond door de dames Haag- sma. Het wordt genoemd als zeer ge schikt voor een O.L.B.: een ruime be nedenverdieping, een mooie gevel, een tuin die nuttig kan zijn voor een uit breiding en een rustige, voorname stand in het centrum van de stad, De gevr aagde koopsom was f14000. maar de dames Haagsma lieten f 2000. vallen toen ze de bestemming van het gebouw vernamen. In een zeer goed be zochte ledenvergadering op 13 juli 1914 werd besloten tot aankoop van het ge bouw en het aangaan van een geld lening. De heer Stapenséa ontwierp twee plannen tot verbouwing van het ge bouw, waarvan het goedkoopste gekozen werd. EERSTE LEESZAAL jk/v -

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1957 | | pagina 1