Teken’es in de raadzaal
van Wymbritseradeel
M. Ringma 50 jaar bij
Lankhorst
Subliem concert van het
Stedelijk Muziekcorps
IJLST
van
en
BUITENLANDS
OVERZICHT
60 jaar oj da Sneker
Vee narxt
Officieel Orgaan
Hf
de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL
113e jaargang no. 15
Arabische blokken
sneeuw
i
Bijeenkomst Nut gaat niet
door
Te Ammerstol werd een ton
verduisterd
Geslaagd
Rh
12 jaar voor poging tot
vergiftiging
Een zelfmoordpoging
Het Sneeker Nieuwsblad is een
Paratyphus door eten van
Dodenherdenking op 3 mei
Belangrijke aanwinsten voor
het Fries Scheepv. Museum
Donderdag 20 febr. 1958
gecombineerde uitgave een NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD
I
Redakceur. L. K1EZEBRINK
r
Meerdere functies.
Ook een cultureel belang.
enkele
J. N.
1
Kedaktie adres
Kleinzand 7 1 eietoon 2872.
Verschijnt
MAANDAGS en DONDERDAGS
Administratie:
Comb. Drijfhout Kiezebrink Co
Kantoor: GROOTZAND 55
Telefoon 3005 (K 5150)
rigens op steun van het Westen, wat er
ook zal gebeuren.
In ons vorig nummer hebben we ge
meld dat hedenavond voor het Nut zou
spreken de heer Jul. J. A. Jongenelen,
kunsthistoricus te Utrecht over „Moder
ne stromingen in de schilderkunst”. We
gens ziekte van de spreker gaat deze
bgeenkomst echter niet door.
tijd dit van deze executanten vraagt,
naast het „gewone” lidmaatschap. Joop
D rvendans fungeerde als conferencier
en de „Sneekermeer Zwabbers” slaag
den er in hun programma met de gebrui
kelijke show, handigheid en veel vaart
naar voren te brengen. Hierbij onder
scheidden zich vooral de heren Hordijk
van der Veer en Klaser a.
Met een „bal na” werd de avond af
gesloten. Hierbij verleende het orkest
Johan Bok medewerking.
Aan de rijksuniversiteit te Groningen
is geslaagd voor het voorbereidend exa
men godgeleerdheid de heer B. W. Ok-
ma van Ypecolsga.
Advertentieprijs 15 ct per mm
Bij contract (handelsadv.t lager
Abonnementsprijs f 3.- per nall
jaar. Franco per post f 3.75 per
half jaar.
Giro 8 5 0 7 4 8 ten name van
Sneeker Nieuwsblad.
Naast zijn eigen werk heeft de jubi
laris zich ook in andere functies zeer
verdienstelijk gemaakt voor het bedrijf er>
het personeel. Zo is hij al 30 jaar pen
ningmeester van het in 1927 opgerichte
Bedrijfs-ziekenfonds en plm. vijf jaar
voorzitter van de Personeelsvereniging,
waaraan sinds kort ook een fonds voor
De rechtbank te Leeuwarden heeft de
73-jarige v. d. M. te Weidum, die in een
bejaardente' uis getracht heeft een mede
bewoner door vergiftiging (het op zijn
boterham smeren van rattenkruit) om
het leven te brengen, veroordeeld tot 12
jaar gevangenisstraf met aftrek. De eis
luidde 12 jaar* gevangenisstraf met af
trek en ter beschikkingstelling van de
regering.
Jack Soble, de in Amerika veroordeel,
de Russische spion, heeft gepoogd zelf
moord te plegen door anderhalf pond spij
kers, schroeven en moeren in te slikken,
kort voor hij van zijn gevangenis naar
New York voor verder verhoor zou wor
den overgebracht. Dit onthulde dinsdag
de openbare aanklager Douglas. In een
New Yorks ziekenhuis werd Sobles maag
operatief geleegd, aldus meldt de N.R.C.
Djakarta een marine heeft, die hoe wei
nig ze ook betekent, toch lastig kan
worden voor de verbindingen tussen Su
matra en de andere buitengewesten en
buitenlandse havens. Van de stand van
zaken zijn we te weinig op de hoogte om
er commentaar op te leveren, het Wes
ten kijkt de kat uit de boom en als we
het goed begrijpen doen de grote par
tijen in Indonesië dat eigenlijk zelf ook
nog.
Bram Feenstra, die dit ensemble tot zulke
prestaties weet op te voeren.
De wals „La Husarde” van L. Canne
en de bekende „Czardas” van Grossmann
(arr. van Stalmeier) werden eveneens
uitmuntend verklankt evenals de beide
vlotte marsen die het geheel completeer
den. t
Na de pauze kreeg de lichte muze in de
vorm van de „Sneekermeer Zwabbers”
een„tweelingzusje” van de „Snitser ün-
getiders”, zoals de heer van Gorkum het
uitdrukte, gelegenheid zich te laten ho
ren. Dit amusements-ensemble dat on
der leiding staat van de heer C. Hordijk,
is een fderdeel van het Stedelijk Mu.
ziekcorps. Dit gezelschap trad reeds ver
schillende malen, ook buiten de stad, op.
De baten worden afgedragen aan het
„moedercorps” en bovendien zorgen zjj
voor de verdere vulling van het pro
gramma. Onnodig te zeggen hoeveel vrije
en waarvoor dat van de heer G. M. Ger-
brandij te Nijland de heer Reisma tot
voorbeeld heeft gediend.
Over de resultaten was de heer de
Jong dan ook zeer tevreden. In ’t be
gin tekenden vele leerlingen de vrouwen
figuur, en sommigen ook zeer ver
dienstelijk, maar dat was eigenlijk te
moeilijk en daarom adviseerde hij hun
later een van de drie mannen te co-
piëren, wat beter slaagde. Enkelen
waagden zich echter aan het gehele
schilderij en niet zonder succes zoals wij
dinsdag bij ons bezoek aan de laatste
les konden constateren.
De commissie Nationale herdenking
heeft er nogmaals de aandacht op ge
vestigd, dat de dodenherdenking dit jaar
zal plaats hebben op zaterdag 3 mei in
plaats van op zondag 4 mei.
Er was dinsdag na afloop van de
markt een beetje feest in het café van
de heer R. Kooistra aan de Korte Vee-
marktstraat. De vlag hing uit, in de ver
sierde zaal was een vrolijk gezelschap
bijeen en Heter Leyenaar was het
„feestvarken”. Een zeer toepasselijke
benaming overigens, want Leyenaar is
de bekende varkenskoopman uit Balk,
die op deze dag het merkwaardige feit
herdacht dat hij 60 jaar geleden als 13-
jirige koopman-in-de-dop voor de eerste
maal met zijn vader de Sneker vee
markt bezocht. Daarna was hij steeds
een geregelde bezoeker van onze markt
en verwierf hjj de reputatie van be
kwaam en eerlijk koopman en een goed
collega.
Het was 8 februari j.I. 50 jaar ge
leden, dat de heer M. Ringma, expeditie-
chef bij Lankhorst Touwfabrieken alhier,
als 11-jarige jongen bjj dit bedrijf in
dienst trad. Hjj had de lagere school
zonder doublures doorlopen, maar moest
toen direct mee verdienen om de zorgen
van vader en moeder, die een groot ge
zin hadden, wat te verlichten. Toch
vertrouwde de jubilaris ons toe, altjjd
met plezier te hebben gewerkt. Ik ben
nooit met tegenzin naar de fabriek ge
gaan, zei h\j. Wat zeg jij Rika? En zijn
vrouw bevestigde het. Als je hem soms
hoorde praten zou je denken dat het
z(jn eigen zaak was, zei ze.
Het Fries Scheepvaart Museum mocht
dezer dagen weer enige fraaie aan
winsten boeken. De heer W. van Aspe
ren uit Leeuwarden gaf het Museum in
bruikleen een 18de eeuwse, ebbenhouten
sextant van Engelse makelij alsmede
een bizonder zorgvuldig vervaardigd,
geel-koperen standaardkompas, om
streeks het jaar 1750 te Parijs gemaakt.
Beide instrumenten zjjn door Friese kof-
schipkapiteins gebruikt.
Door aankoop verwierf het Museum
een buitengewoon fraaie, in 1775 te
Sneek vervaardigde begrafenislepel, ver
sierd met inscriptie en wapen. Voorts
een zilveren geboortelepel uit het jaar
1756, eveneens te Sneek gemaakt en
versierd met de ingegraveerde voorstel
ling van een z.g. smakschip.
De nieuwe problemen welke zich in de
Arabische wereld aandienen, zullen
stellig de directe aandacht van de En
gelse premier Macmillan, die vorige
week van zijn reis door de landen van
het Gemenebest is teruggekeerd eisen.
Maar niet minder zal dit het geval zijn
met de toestand van de partij waaraan
bij zijn premierschap te danken heeft,
de partij der Engelse Conservatieven.
Bij een tussentijdse verkiezing te Roch
dale ging nl. de zetel van een conserva
tief Lagerhuislid naar ’n Labov.rlid over,
de conser -atief haalde thans nog geen
10.000 stemmen tegen ruim 26.000 in
1955; het verlies van de zetel was overi
gens niet aan stemmenwinst van de
labour-candldaat te wijten, maar aan het
feit dat de liberalen nu een candidaat
hadden gesteld en in 1955 niet en dat
deze een groot aantal stemmen op zich
verenigde. Dat heeft de liberalen, die
thans slechts 5 zetels in het lagerhuis
hebben, nieuwe moed gegeven, doch de
kans lijkt niet groot dat zij voorlopig
weer een grote rol in de Engelse politiek
zullen spelen tenzij ook de Engelse kies
wetten zodanig worden gewijzigd dat in-
laats van het districtenstelsel, de even
redige vertegenwoordiging wordt inge
voerd. Macmillans aandacht wordt ook
gevraagd -r de voorbereiding der top
conferentie. Hij zowel als president Ei
senhower en Dulles schijnen er nu ac-
coord mee te gaan dat deze conferentie
langs diplomatieke weg en niet via een
ministersconferentie zal worden voorbe
reid. De briefschrijverij van Boelganin
moet nu maar eens ophouden, vindt Ei
senhower. Het PoolsRussische voor
stel om een atoomvrije zóne in Midden
Europa te scheppen wordt volstrekt af
gewezen door de opperbevelhebber der
Navo-strijdkrachten in Europa, generaal
Norstad; het voorstel zou de militaire
kracht van de Navo-landen aantasten en
Rusland door zijn overmacht aan con
ventionele strijdkrachten bevoordelen.
Tenslotte zij de vorming in Indonesië
van de tegen-regering op Sumatra ver
meld, een kwestie die Macmillan ook
ernstig zal moeten bestuderen omdat zo
wel Malakka als Australië betrokken
kunnen worden bij een strijd tussen de
regering-Djuanda te Djakarta en de re-
gering-Sjafruddin op Sumatra, zelfs als
deze strijd alleen maar met economische
•.penen zou worden gevoerd. Een kwaad
ding voor de tegenregering Ijjkt ons dat
Met deze lessen heeft de heer de Jong
ook een cultureel belang willen dienen.
Zoals we al schreven komen de meeste
leerlingen uit Wymbritseradeel en die
hebben nu kennis kunnen nemen van
een stuk kunstbezit van hun gemeente
waaraan bij een vluchtig verblijf in de
raadzaal bij huwelijksvoltrekkingen e.d.
gewoonljjk weinig of geen aandacht
wordt besteed. Nu moesten ze het ge
heel in zich opnemen en hebben ze de
sch 'onheid ervan leren kennen, wat ze
ongetwijfeld ook aan anderen in hun
eigen omgeving zullen doorgeven.
Nu deze proef zo goed geslaagd is,
ligt het in de bedoeling van de heer de
Jong binnenkort als het mooie weer
komt, er ook eens met zijn leerlingen op
uit te trekken en hen dan een boerderij
naar de natuur te laten tekenen.
Vijf jaar geleden werd hij ter gelegen
heid van zijn 55-jarig jubileum op har-
teltjke wijze door de Marktcommissie
gehuldigd. Nu deed de heer Kooistra dit
spontaan war.rby hij hem een kistje si
garen aanbood en mevr. Leijenaar met
een bos tulpen mee in de hulde aan haar
man betrok.
Er volgde toen nog een gezellig onder
onsje waarin vele handen van collega’s
en vrienden naar de jubilaris en zijn
vrouw werden uitgestoken om hen geluk
te wensen met deze bijzondere dag.
SNEEKER NIEUWSBLAD
Aan de andere kant kan men echter
veilig aannemen, dat Ringma voor Lank
horst steeds ’n goede medewerker is ge
weest. Anders zou de directie hem in
1944 niet zijn tegenwoordige verant
woordelijke functie hebben toevertrouwd.
Want daarvoor komt heel wat kijken in
zo’n groot bedrijf. Vele malen groter
dan toen de jonge Ringma er voor de
eerste maal binnenstapte.
Ringma begon zijn loopbaan met het
machinaal vlechten van boom band, maar
werd in de loop van de jaren een all
round vakman, bekend met de zeer vele
soorten touw (en tijdens de oorlog ook
papiertouw) welke bij Lankhorst (ook
door hem) werden vervaardigd. Boven
dien leerde hij de verlangens van de
klanten kennen, want de een wil het
zus, de ander zo. Ook heeft hij veel
jongens in het vak opgeleid, van wie
verscheidene thans nog in het bedrijf
werkzaam zijn.
De expeditie, een zeer belangrijk on
derdeel, heeft ook vele veranderingen
ondergaan. Voor de vrachtauto’s kwa
men ging alles met paard en wagen en
moesten de zware balen met mankracht
worden opgeladen. Nu geschiedt dit met
heftrucks waardoor het werk veel lichter
is geworden. In eeff uur is nu een 16
tons auto vol. Geruime tijd verzorgde
Ringma zowel de binnenlandse als de
buitenlandse expeditie, maar door de
enorme uitbreiding van de werkzaam
heden zou dat nu niet meer kunnen en
heeft hy nu alleen de leiding over de
binnenlandse.
De 60-jarige oud-onderwgzer D. H.
uit Ammerstol heeft zich bij de politie
te Rotterdam gemeld. Hij heeft bekend
van de particuliere spaarbank welke hij
beheerde en welke niet aangesloten was
bij de Ned. Spaa, bankbond f 100.000.—
te hebben verduisterd. De man genoot
groot vertrouwen in Ammerstol en vele
kleine spaarders zijn nu gedupeerd.
”r
Als deze federatie stand houdt ten
minste want er schijnt, het staat trou
wens niet in het gepubliceerde verdrag,
overeengekomen te zijn dat Irak over
1% jaar bedanken zal als lid van het
Bagdadpact, als de federatie een succes
blijkt; de mogelijkheid dat deze dat niet
zal zijn is dus door de beide vorsten
overwogen. Dat eventueel bedanken van
Irak voor het B'griadpactdat nog wel
de naam van de Irakese hoofdstad
draagt zou voor Engeland, de vader
van het pact, een slag z n en het laatste
greintje invloed van Londen in het Mid
den Oosten vernietigen, want met dit
uittreden zou waarschijnlijk het hele
pact verdwijnen Te Londen koestert
men de hoop dat het zo’n vaart niet zal
lopen, want in de officiële tekst van het
verdrag der federatie staat dat zowel
Jordanië als Irak het recht behouden
hun eigen buitenlandse politiek te voe
ren. Te Washington schijnt men overi
gens het eventueel verdwijnen van het
Bagdadpact niet zo erg te vinden, men
neemt er aan dat de vorsten van Jorda
nië en Irak in hun eigen belang met het
Westen zullen bij ven samenwerken; deze
genieten ook beide steun van Amerika
e voelen uit de aard der zaak niets voor
samenwerking met Moskou, dat de mas
sa’s in bun landen maar opzet tegen hun
heersers. De Amerikanen achten het ook
de meest natuurlijke zaak van de wereld
dat de Engelse invloed in de Arabische
wereld, besmet met een koloniaal lucht
je, plaats moet maken voor de hunne.
Men zegt i l dat de koning van Saoedie
Arabië zich juist op een afstand van
de nieuwe federatie houdt omdat door
Irak’s nog bestaande relatie met het
Bagdadpact, op deze combinatie nog een
te sterk accent ligt van samenwerking
met een met kolonialisme belast land als
Engeland. Hij houdt het voorlopig maar
op zjjr. vt' -ndschapsverdrag met de Ame
rikanen. wier invloed in de Arabische
wereld hjj steeos meer ten koste van
Engeland en Frankrjjl. ziet toenemen.-
Zoals we al e-erder vermeldden heeft
Saoed ook een verdrag van vriendschap
Bij het driejarig jongetje A. V., wo
nende in plan zuid te Harlingen hebben
zich de verschijnselen van para-typhus
geopenbaard. Het kind is dadelijk ge
ïsoleerd. Vermoed wordt, dat de oorzaak
is het eten van sneeuw, die het kind van
de straat had opgeschept, alaus Ons
Noorden.
geerd door Stalmeier. Een overtuigend
begin, maar het orkest moest blijkbaar
even wennen, want het samenspel had
hier en daar egaler kunnen zijn. Overi
gens, wat klank en stemming aangaat,
een verzorgde uitvoering. Trouwens deze
belangrijke onderdelen waren de gehele
avond goed. Het spel was doorlopend be
schaafd en nimmer ruw. De zuiverheid
bleef, behoudens een enkele uitzonde
ring, goed bewaard.
In Haydn’s concerto (arr. van Hanni-
ken) toonde de solist, de heer K. Post-
ma, zijn kui.nen. Technisch goed beheerst
en met mooie toon wist hij zijn lang niet
eenvoudige partij naar voren te brengen.
In het zangerige middendeel klonk zijn
trompet bijna als een bugel en in de
hoekdelen kwam zijn vaardigheid vol
doende tot uiting. Toch miste i wij hier-
karakteristieke element.
Hierin had hij gerust minder bescheiden
en meer penetrant kunnen zijn! De be
geleiding was mede daardoor soms iets
te st-.rk, doch voor het overige zeer ad
rem en ccrrect.
De uitvoering van de „Piet Hein rhap-
sodie” van van Anrooy was ons inziens
h_t hoogtepunt. Een uitermate knappe
weergave. Dit schone resultaat is naast
de toewijding van de orkestleden zeker
voor een groot deel te danken aan de
beheerste en doelbewuste leiding van
Het copiëren is (volgens velen helaas) nog altyd een van de onderdelen van het
vak tekenen op de Ulo-examens. Veelal is dit het overtekenen van een plaat,
waarvoor in de examenklassen dan ook druk wordt geoefend, maar over ’t al
gemeen tonen de leerlingen daarvoor weinig interesse.
Daarom heeft de heer E. S. de Jong, vakleraar aan de Chr. Uloschool alhier,
iets anders geprobeerd, wat naar hij vooraf hoopte wel belangstelling zou
wekken en dat inderdaad ook gedaan heeft.
Met de welwillende medewerking van
de burgemeester van Wymbrtseradeel
heeft hij de candidaten van de drie
examenklassen nl. in de raadzaal van
die gemeente de daar aanwezige
wandschildering van Cor Reisma geheel
of details daarvan laten copiëren. Elke
klas kreeg daarvoor op dinsdagmorgen
tweemaal een half uur, zodat de copie
in een uur vervaardigd moest worden.
De jongens en meisjes hebben zich vol
ijvei- op deze taak geworpen en zelfs
him 20 minuten pauze er voor opge
offerd. Geen wonder trouwens, want
60 van hen komt van het platteland
en heeft daarom uiteraard al belangstel
ling voor het boerenbedrijf dat op het
schilderij symbolisch wordt voorgesteld
Er was dinsdagavond veel belangstel
ling voo. het jaarlijks concert van het
Ster1 I jk 1 muziekcorps. Slechts weinige
plaatsen bleven in „Amicitia” onbezet.
Dat er zoveel interesse bestaat voor goe
de harmonie-muziek is ongetwijfeld ver
heugend en vooial v ir het Stedeljjk
Muzic :orps, dat, laten wij het direct
maar zegge; een subliem concert gege
ven heeft. Zen moet zeer zek.r hard ge
werkt hebben om tot zulk een resultaat
te komen. Het programma bestond nl. uit
v .-ken, uitgez- lerd één repc.toire-
n nmer, die na de jubileumuitvoering
welke in november j.I. gehouden werd,
nog ingestudeerd moesten worden. Dit
programma, dat onder meer de prachtige,
doch ocil '^-speelbare „Piet Hein rhap
r die” van Dr. Peter van Anrooy bevatte,
getuigde niet alleen van durf, doch ook
van smaak, temeer daar het uitnemende in teveel het
arrangement van Willem Steyn deze keus
volkomen rech'.vr
i en ander sluit als vanzelf een com-
pliment in voor de - dige dirigent, de
heer Bram Feenstra, die zijn executanten
bovendien een c"’'certo van Haydn liet
spelen, waarin de heer K. Postma, trom
pet, golieerde.
Na het woord van welkom, uitgespro
ken door de voorzitter, d„ heer T. van
Gorkum, werd begonnen met de „Ray
mond” ouverture van Thomas, gearran-
hulp in de huishouding bij ziekte van de
vrouw van een personeelslid is verbon
den. Verder noemen we hier nog zijn
werk in de vakbeweging. Hij was een
lange reeks van jaren om beurten secre
taris of voorzitter van de voormalige
Ned. Fabrieksarbeidersbond, en richtte
direct a de oorlog een afdeling van de
nieuwe Textielbedrjjfsbond „De Een
dracht” mee op. Daarvan is hij ook
zeven jaar voorzitter geweest, maar
toen achtte hij de tijd gekomen de ha
mer aan een jongere kracht over te
geven.
Op verzoek van de directie wordt het
jubileum op 1 maart gevierd, op welke
dag de heer Ringma ’s middags van 3
5 uur ook een receptie houdt in het St,
Jozefgebouw. Gezien zijn vele ver
diensten zullen stellig velen van deze
gelegenheid gebruik maken hem met het
gouden jubileum geluk te wensen.
Zoals te verwachten was hebben de
jonge koningen van Irak en Jordanië,
die ook neven zijn, er geen gras over la
ten groeien om tegenover de Verenigde
Arabische Republiek van Egypte en Sy
rië, een concurrerende combinatie aan
de Arabische wereld aan te bieden, nl.
de Arabische federatie. Hun samengaan
is wat minder strak dan van de V.A.R.,
waarin Nasser de leidende figuur en
Egypte de overheersende partij is; want
daar Irak en Jordanië beide koninkrijken
zijn, kan de federatie geen eenhoofdige
leiding krijgen, beide koningen behouden
hun troon, al zal Feisal van Irak toch
het symbolisch hoofd zijn. De wederzijd
se zelfstandigheid komt ook uit in het
feit dat ze in het buitenland afzonderlijk
vertegenwoordigd zullen blijven. Behal
ve de geringere hechtheid van het sa
mengaan onderscheidt de Arabische fe
deratie zich in nog wel meer aspecten
van de V.A.R. De volken van de federa
tie zijn veel geringer in aantal dan die
van de V.A.R., welke een kleine 30 mil-
lioen zielen omvat, tegen de A.F. een
zestal. Ook daarom zou de koningsfede-
ratie er allicht ook graag koning Saoed
van Saoedie Arabië bij hebben gehaald,
maar die hield zich afzijdig, ofschoon hy
wel waarnemers naar de conferentie
van zyn beide collega’s had gezonden
Een ander verschil in aspect is de ideo
logie, als we het zo mogen noemen
waarvan beide groepen uitgaan. Nasser
heeft zyn populariteit in de Arabische
wereld te danken aan zyn strijd tegen het
kolonialisme en voor het neutralisme.
De Arabische massa’s verbinden de ellen
de waarin ze steeds verkeerd hebben en
nog verkeren aan de vroegere overheer
sing van hun landen door koloniserende
rgken en voor hen is Nasser het sym
bool van die stryd, en zijn aanzien bij de
massa’s is nog gegroeid sedert de mis
lukte FransEngelse expeditie tegen
hem. Zij zien hem als de man, die door
de eenheid van alle Arabische landen tot
stand te brengen een blok wil vormen
dat met andere blokken in de wereld op
voet van gelijkheid kan onderhandelen
en dat hen uit de ellende zal verlossen,
pe federatie van Irak en Jordanië is al
lerminst gebaseerd op een dergeiyke
ideologie, zy heeft een, als we het goed
zien, meer negatief dan positief doel.
Deze vorsten weten heel goed dat ook
de massa’s in hun landen worden aange
trokken door Nasser’s ideologie en pro
paganda en men krijgt sterk de indruk
dat de vorstencombinatie is tot stand
gekomen om de positie der feodale
heersers tegenover de zuigkracht van
Nasser’s propaganda te versterken. Van
een hunner is dat zeker, nl. van Hoes
sein van Jordanië, die dan ook de initia
tiefnemer van het plan was. Zijn land is
economisch uiterst zwak en er bestaat
een sterke oppositie tegen hem, het had
niet veel gescheeld of reeds verleden jaar
was hij van de troon gestoten door de
toenmalige premier van zijn land die het
toen reeds in de richting van de Egyp
tisch-'Syrische politiek wilde sturen.
Dat is mislukt door de houding van
Saoedie Arabië en Irak, en gesteund door
Amerika heeft Hoessein toen zyn troon
behouden en zijn positie versterkt, waar
door tevens voorkomen werd dat Egypte
en Syrië, die nu geen gemeenschappelijke
grens hebben, door de heerschappy over
Jordanië ook aardrykskundig één blok
konden vormen. En nu heeft Hoessein
zyn positie en de zelfstandigheid van
zyn land versterkt door de federatie
met Irak.
met de sultan van Marokko gesloten,
met wie de Amerikanen ook veel beter
kunnen opschieten dan de Fransen, on
der wier protectoraat Marokko nog tot
voor kort stond. Nog sterker wint de
invloed der Amerikanen ten koste van
de Fransen in Tunesië, waar door het on
beraden optreden van de Franse leger
aanvoerders in Algerye, die een Tune-
sisch grensdorp lieten bombarderen, een
crisis is onlitaan in de betrekkingen
met Fran'rijk. President Bourguiba
heeft dit bombardement voor de Veilig
heidsraad gebracht en op haar beurt'
heeft de Franse regering daar een klacht
tegen Tunesië ingediend omdat het
en dit staat onomstoteiyk vast de Al
gerijnse ops’andelingen steunt. Veel heil
voor een der beide partijen verwachten
we niet van deze klachten, omdat in de
Veiligheidsraad nog zo iets als het veto
recht van elk der Grote Vyf geldt. Meer
zit er waarschynlijk in de bemiddeling
der Ver. Staten, welke beide partyen
wel met enig voorbehoud hijnen te wil
len aanvaarden. Bourguiba heeft wel ge
ëist dat de Franse troepen zyn land
zouden verlaten, maar hij is een over
tuigd voorstander van samenwerking
met het Westen en schijnt zelfs bereid
te zyn üd van het Navopact te worden,
waarvan de bedoeling schynt te zijn dat
de thans in handen van het Franse le
ger zynde Tunesische bases, Navo-bases
worden. Bourguiba speelt kenneiyk een
zeer subtiel spel om zijn plan tot een
federatie van Marokko, Algerye en Tu
nesië, waarin hij de leiding zal hebben
en welke zal samen werken met het Wes
ten te doen slagen. De Fransen hebben
door het incident met Tunesië er zelf
toe meegewerkt dat nu de Algerijnse
kwestie meer dan een binnenlandse aan
gelegenheid van Frankrijk wordt. Ame
rika en Engeland, die zolang mogeiyk
hebben get acht hun. Navobondgenoot te
sparen, zullen nu allicht trachten van
Parijs gedaan te krijgen dat Algerije een
gelijke status als Tunesië en Marokko
krijgt om de Westelijke invloed in Noord
Afrika te redden. Dat zal naar het
schynt toch, al moeiiyk genoeg zyn, om
dat de verbitterde strijd tussen 'de Al
gerijnen en de Fransen er toe heeft ge
leid dat de extremisten onder de eerst-
genoemden in het verzet de leiding heb
ben gekregen, en niets meer var. samen
werking met Frankrijk en het Westen
willen weten. Het Arabische comité dat
ook het verzet in Algerye leidt en dat
tot voor kort in Tunis gevestigd was,
heeft, afkerig van Bourguiba’s politiek
van verzoening, dan ook zyn bureau ver
plaatst naar Egypte. Al met al dus een
duchtig verwarde toestand in de Ara
bische wereld en in het voor het Westen
zo belangrijke Noord Afrika, ook al om
dat het de vraag blijft of de positie van
Bourguiba in Tunesië wel zo v""t is;
ook in zijn land roeren zich de radicale
elementen die zich op Nasser’s groepe
ring van de A-abis i en neutralistische
eenheid richten. Een groepering welke
voor en na de vernietiging van Israël
predikt omdat dit land met zijn Wester
se inslag een kan' -ezwel in de Mo
hammedaanse wereld wordt geacht.
Over de vraag of de scheiding der Ara
bische landen in twee blokken een vocr-
of nadeel voor Israël betekent zijn de
bevoegde VZesterse commentatoren het
i 'et b?pa .ld eens. Een deel hunner ziet
er voor Israël een voordeel in omdat
geen der blokken de ander het bezit van
Israël zal gunnen, een ander deel vreest
dat Nasser er alles op zal zetten de Is
raëlische staat te vernietigen omdat dit
hem nog groter glorie in de ogen der
Arabische massa’s zou verschaffen en
misschien ook de groep Irak, Jordanië
en Saoedie Arabië onder zyn leiding zou
brengen. De Israëliërs zijn er voorlopig
tevreden mee dat Nasser Jordanië niet
aan zijn zyde heeft gekregen en dus hun
tegen 'lasser te verdedigen grens niet
nog langer geworden is en hopen ove-