4
Sint-Geertruidsleen te Abbega bestond
gisteren 450 jaar
Aanwinsten Fries Scheepvaart Museum
rt
van
De Brommers
Hf
IJLST
Officieel Orgaan
en
de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL
113e jaargang no. 5£
Donderdag 10 juli 1958
Redakteur: L. KIEZEBRINK
Een van de oudsten in Friesland
Dienstplicht bij B.B.
Eindexamen Chr. Lyceum
Geslaagd
Luchtmachttentoonstelling
Uitslag verkoping
Acht gewonden bij auto-
botsing
St. Antonius Ziekenhuis
Sneek
Toelatingsexamen R.H.B.S.
Redaktie-adrest
Kleinzand 7 Telefoon 2872.
Opbrengst A.V.O. collectes
in Wymbritseradeel
Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD
Wederom kostbare bruiklenen der
N.V. Lankhorst Touwiabrieken.
Een afscheid aan het
Gymnasium
16 m2 teams voor De Kaag
•r-
I
SNEEKER NIEUWSBLAD
I
4
Barre tijd.
(Ons Noorden).
Zilveren bestek.
Drie pensles.
9
H.H,
4
Uitgifte van f 750.000 5>/4%
obligaties a pari
Hoewel er ten opzichte van het Leen
en in Abbega dus veel is veranderd, is
er in de voormalige parochies van pas
toor Goffa toch nog iets van zjjn tijd
bewaard gebleven. In het Protestantse
Abbega wordt nl. nog iedere dag bij
zonsondergang de vesper geluid en in
Oosterend geschied, dat nog iedere za
terdagavond.
V «netlij nt
MAANDAGS en DONDERDAGS
Administratie:
2omb. Drijfhout Kiezebrlnk A Co
Kantoor: GROOTZAND 55
Telefoon 3005 <K 5150)
Alsnog toegelaten tot de le klasse:
xJ. H. Hagens, H. J. W. ten Wolde,
Sneek; xG. C. de Boer, M. J. Vos, xJ.
Zijlstra, Bolsward; H. S. Douma, Wor-
kum.
x Zijn meisjes.
demaat land aangekocht, en in 1936 een
derde plaats met 50.6 pondemaat land,
eveneens in de omgeving van Abbega.
Beide boerderijen waren eertijds ook ei
gendom van de familie van de erflater.
Rekendag.
Naar schoof gaan behoeft niet te be
tekenen verstoken blijven van zonne
schijn. In elk geval zeker niet voor de
schoolkinderen van het dorpje Monks
Eleigh zn het Engelse graafschap Suf
folk. Als het mooi weer is gaan die
met de onderwijzeres naar het gras
veldje midden in het dorp om daar
naast de. reeds lang buiten gebruik
zijnde pomp en tegen een schilder
achtige achtergrond tegelijk m,et de
hoognodige vitaminen kennis te ver
garen.
De openingstijd van de luchtmachtten
toonstelling, die van 7 tot en met 19 juli
op de vliegbasis Soesterberg wordt ge
houden, is wegens de grote toeloop van
bezoekers verruimd. Deze tentoonstelling
is thans toegankelijk dagelijks van tien
tot twintig uur.
In zicht is thans het einde
Van ’t bromfietsen-geluid,
Men ziet de brommers brommen,
Maar hoort ze niet. Punt. Uit.
Ik zit me af te vragen:
Als je zo’n bromfiets ziet
En van de brom-geluiden
Geen bromsnars meer „geniet”.
Dan heeft de naam van „brommer"
Geen recht meer van bestaan,
Omdat de brom der brommers
Zal hebben afgedaan
De brommer wordt ex-brommer
Bij Koninklijk Besluie,
Die d’ afgewerkte gassen
Straks bromgeluidloos spuit
Ex-Brom Voorheen-de-Brommer
Brom-Af fer Af bromfiets
Wie weet wat te bedenken:
Brom-af-fietsWeet iets......
Men spreke zijn gedachten
In dit verband eens uit,
Ik ben om zo te zeggen
Benieuwd naar uwgeluid” 1
PHILIA
Moeten na 1 oktober a.s.
voorzien zijn van geluid
dempers.
Advertentieprtja 15 ct per mm
Bij contract (handelaadv.) lager
Abonnementsprijs t 3.— per hall
jaar Franco per poat t 3.75 per
half jaar.
Giro S 5 0 7 4 8 ten name va»
Sneeker Nieuwsblad.
Een onzer bestuursleden, die enige ja-
ren geleden reeds een zeer waardevolle
verzameling antiek Fries zilver in bruik
leen schonk zowel van Sneker als
Bolswarder en Leeuwarder herkomst
vertrouwde ons Museum onlangs boven
dien een bijzonder fraai zilveren bestek
toe, bestaande uit mes en vork. Op de
heften is een familiewapen gegraveerd,
heraldisch rechts de halve adelaar ver
tonende, heraldisch links, gedeeld, drie
klavers boven, de letters I A K beneden.
Voorts is in beide helften een meester
teken gedrukt, te weten een hoofdletter
D. Hoogstwaarschijnlijk het teken van
een Sneker meester, dat wij ook van an
dere conterfeitsels kennen, daterende uit
het midden van de 18de eeuw. Uit deze
tijd zullen ook wel mes en vork stam
men, hoewel zij verder noch Sneker keur
dragen, noch een jaarletter.
Schilderijen gerestaureerd.
Aan de Rijksuniversiteit te Groningen
slaagde voor het doctoraal examen Far
macie mej. F. W. Kingma van hier.
Gisteren wapperde de vlag op de kerktoren van Abbega en op drie boerderijen
in de omgeving van dit dorp, welke eigendom zijn van het Sint Geertruidsleen,
dat de dag herdacht waarop het 450 jaar geleden bij testamentaire beschikking
door pastoor Goffa Attama werd ingesteld.
Geslaagd voor H.B.S. A de dames G.
de Boer, T. P. Greep, H. R. S. A. Lin
deman, A. Nauta, A. Reitsma, allen te
Sneek en L. H. Vellinga, Heeg en de
heren D. J. de Grooth, Sneek en M.
Nieuwhof, Berlikum.
Met erkentelijkheid zij vermeld dat de
Minister van O.K.W. 100 subsidie ver
leende op het hoog noodzakelijke herstel
van twee schilderstukken. De Rijksadvi-
seur voor de Musea, de heer D. F. Lun-
singh Scheurleer, wien ons museum al
zoveel dank verschuldigd is door bij vo
rige gelegenheden bewezen diensten,
verleende hierbij zijn bemiddeling.
De minister van binnenlandse zaken,
mr. Struycken, heeft op een persconfe
rentie meegedeeld dat de regering de
dienstplicht bij de bescherming bevol
king zal invoeren. Deze zal gelden voor
de brandweer, de reddingsdienst, de ge
neeskundige dienst en de verbindings
dienst.
Het is de bedoeling deze noodwacht-
plichtigen te recruteren uit de dienst
plichtigen, die geen mobilisatiebestem-
ming hebben. Dit om de opleiding niet te
lang te doen duren en de kosten zo laag
mogelijk te houden.
In beginsel rust de noodwachtplicht op
alle inwoners van het rijk die de leeftijd
van 18 en nog niet die van 65 jaar heb
ben bereikt. Het ligt in de bedoeling dat
in de uitvoeringsvoorschriften ,/al wor
den bepaald dat als noodwachrplichtigen
zullen worden ingeschreven en ingelijfd
de in de betrokken gemeenten wonende
militair dienstplichtigen van 26 jaar en
ouder, die door deze inlijving de status
van buitengewoon dienstplichtigen zullen
vedcrijgen en derhalve geen militaire
ooriogsbestemming krijgen toegewezen.
Waarschijnlijk zal in het najaar 1958
een aanvang kunnen worden gemaakt
met de inschrijving van de noodwacht-
plichtigen.
De taak van de opgeroepenen zal zijn
het volgen van opleidingscursussen en
het bijwonen van oefeningen. Zij ontvan
gen een onkostenvergoeding van f 1.—
per opkomst met een aparte vergoeding
voor eventuele inkomstenderving. De in
voering van de noodwachtplicht bij de
operationele diensten kan worden be
schouwd als versterking van de B.B—
organisaties in haar totaliteit, maar met
name als een krachtige steun in de rug
van de georganiseerde zelfbescherming
(blok- en wijkploeg).
In „Onder de Linden” verkocht nota
ris E. K. Hoekstra gisteravond finaal
1. Woon- en winkelhuis, Oude Koe
markt 30 en 32 en het daarachter ge
legen burgerhuis aan de Havenzijstr. 2.
Perceel I (winkel en woonhuis) werd
voor de beschrjjvingssom van f 4079.
toegewezen aan de heren A. S. Bosma,
Wolvega en M. Haanstra, Gorredijk.
Perceel II (woonhuis) aan de heren J.
Hoekstra en P. Hoomans, beiden te
Sneek, eveneens voor de beschrijvings-
som van f 5999.
De A.V.O.-collecte voor de minder
validen, welke door de plaatselijke vrou
wenverenigingen in de gemeente Wym-
briseradeel is gehouden, heeft f 514.03
opgebracht. De specificatie voor de dor
pen is als volgt: Abbega f24.42; Blauw
huis f 18.10; Folsgare f 11.48; Gaast-
meer f28.08; Gauw f 11.41; Offingawier
f 18.36; Heeg f61.43; Hommerts-Jutrijp
f40.27; Nijland f22.75; Oppenhuizen
Uitwellingerga f 85.87Oosthem f 16.
Scharnegoutum-Loënga f82.03; Wolsum
f 13.12; Woudsend f56.41; IJsbrechtum
f 24.30.
De gerestaureerde schilderijen, die
geheel werden verdoekt, zijn eigenlijk
schoorsteenstukken geweest die in 1955
te Joure, achtereenvolgens Sneek kon
den worden verworven. Het oudste stuk
dateert uit het derde kwart van de 18e
eeuw en stelt een gezicht op een druk
bevaren rede voor, waar in bont gewe
mel allerhande grotere en kleinere sche
pen bij een flinke bries het water klie
ven. Na de restauratie is eerst goed dui
delijk geworden welk een fraai doek dit
stuk was, en hoe gelukkig het is ge
weest, dit schilderij destijds te hebben
aangekocht.
Het tweede schilderij geeft een vredi
ger tafreel weer en verplaatst ons naar
een buitenverblijf op een stralende zo
merdag. De buitenplaats gaat schuil on
der het lommer en ligt aan een vaart,
waarover een ophaalbrug ligt. De brug
is opgehaald om een Fries jacht te kun
nen doen passeren. Aan de andere kant
van de brug ligt een ander zeiljacht
een overnaads boeiertje, naar het schijnt
met gestreken zeilen op passagiers
Tenslotte maken van dezelfde verza
meling nog deel uit een tweetal eiken
houten klauwstukken, voorzien van al
lerlei lofwerk en naar de stijl te oor
delen stammende uit hét laatst van de
17de eeuw. Deze klauwstukken, die oor
spronkelijk beschilderd geweest zullen
zijn, doen sterk denken aan de beide
„hakkeborden”, reeds eerder door ons
Museum verworven en uit dezelfde tijd
daterende. Ze werden uit Engeland aan
gekocht, doch stammen uiteindelijk uit
Nederland, waar zij oudtijds de campag
ne of de spiegel van een groot zeeschip
zullen hebben opgeluisterd. Mèt de beide
hakkeborden zeer zeldzame stukken,
waarmede het Sneker Museum eer kan
inleggen.
Dat vroeger op de jaarlijkse rekendag
van het Leen flink werd gegeten en ge
dronken bewijzen wel de fraaie met zil
ver versierde drinkhoorn en het koek-
mes met een prachtig bewerkt zilveren
heft, welke de pers maandagavond tij
dens een bijeenkomst met het bestuur
en de provisoren ten huize van de heer
Breeuwsma getoond werden. De eerste
dateert stellig al van voor de hervor
ming, want volgens de inscriptie op de
zilveren band die in 1659 werd aange
bracht, was de beker toen al „sinds
mensenmemorie” in gebruik. Het koek-
mes vermeldt het jaartal 1781. Beide
kostbare stukken zijn het eigendom van
de Kerkvoogdij.
In het archief van het Leen bevindt
zich o.a. nog een copie uit 1644 van het
testament van pastoor Goffa. De ge
schiedenis van het leen tot 1933 is be
schreven door de heer H. Bolt, ambte
naar ter secretarie van Wymbritsera
deel, aan wiens geschrift verschillende
bijzonderheden in dit artikel vermeld,
zijn ontleend.
Acht mensen zijn gisteravond even
over vijf uur op de weg tussen de Koog
en den Burg nabij de „Strooppot” op het
eiland Texel gewond geraakt toen twee
personenauto’s met grote snelheid op
elkaar inreden.
Vier van de gewonden moesten met
zeer ernstig letsel per extra boot van
de T.E.S.O. naar het ziekenhuis van Dén
Helder worden vervoerd.
Onder hen zijn de Texelse expediteur
A. Hemelrijk Jr. uit Oude Schild en de
vrouw van een piloot op het eiland
Texel, mevr. Kikkerd en twee vakantie
gangers van wie gisteravond de namen
nog niet bekend waren. Deze slachtof
fers droegen geen papieren bij zich en
waren bewusteloos. De vier lichtgewon
den zijn twee kleine kinderen van mevr.
K„ die met hun moeder in de auto van
'de beide badgasten zatén en twee em
ployees die bij de heer Hemelrijk mee
reden. Een van hen kreeg het stuur van
de auto in de borst.
Hoe het ongeval is gebeurd was gis
teravond nog niet bekend. In ieder ge
val zijn beide wagens met zeer grote
snelheid recht op elkaar ingereden.
Een politiefunctionaris vertelde ons
gisteravond dat het een raadsel is dat
de inzittenden er het leven hebben af
gebracht. De beide wrakken zaten vol
komen in elkaar vast.
Sinds 1901 worden drie pensies ver
leend. Eén voor theologie (Ned. Herv.
predikant), twee voor vrije studie. Jon
gens genieten de voorkeur, maar in 1921
werd reeds bepaald, dat bij ontstentenis
van een mannelijke candidaat ook vrou
wen in aanmerking kwamen. Thans
wordt zelfs dat voorbehoud niet meer
De Nederlandse Credietbank Lentjes
Drossaerts en Arnold Gillissen’s Bank
berichten, dat op woensdag 16 juli bij
haar kantoren tegen de koers van 100%
de inschrijving openstaat op f 750.000
5%% 30-jarige obligaties Stichting „St.
Antonius Ziekenhuis” te Sneek. Dit be
drag maakt deel uit van de eerste serie,
groot f 1 mln. (waarvan reeds f 250.000
op emissie-voorwaarden is geplaatst) ener
lening groot f 2 mln.. Bij ©vertekening zal
de tweede serie dezer lening onmiddel
lijk tot uitgifte kunnen komen.
De stukken zijn f 500 en f 1000 groot.
Storting: vrijdag 3 augustus.
Het ligt niet in de bedoeling voor deze
lening de officiële notering aan te vragen.
De eerste serie van deze lening is a
pari aflosbaar in 1964 t/m 1988 en wel in
25-jaarlijkse termijnen, oplopende van
f 20.000 tot f 70.000. Vervroegde aflossing
is voor 1 augustus 1968 niet toegestaan,
terwijl deze daarna t/m 31 juli 1973 tegen
101%% kan plaats hebben, van 1 augus
tus 1973 t/m 31 juli 1978 tegen 101% en
gedurende de verdere looptijd tegen
100%%.
Trustee: Mij. voor Trust- en Admini-
stratiezaken.
De opbrengst der lening zal worden
aangewend voor de financiering van be
paalde vernieuwingen.
Het aantal beschikbare bedden bedraagt
276. Het bezettingspercentage in 1957
was 94,8 en het aantal verpleegdagen
95.550. Aan verpleeggelden werd ontvan
gen f 1.184.385, terwijl de overige in
komsten f 489.903 hebben belopen. Na af
trek van afschrijvingen ad f 165.660 res
teerde over 1957 een batig saldo van
f 26.982, dat bestemd is voor toevoeging
aan het vernieuwingsfonds. Dit bedraagt
hierna f 316.882 naast een kapitaal van
f 281.515.
Na uitgifte van de onderhavige lening
ad f 2 mln. bedraagt de gemiddelde in
vestering per bed ca. f 16.000, hetgeen
laag kan worden genoemd, daar de te
genwoordige bouwprijs van een alge-
meen ziekenhuis ca. f 35.000 per bed be-
i draagt.
In een bijzondere bijeenkomst van do
centen en leerlingen heeft het Sneker
Gymnasium gisteren afscheid genomen
van de claviger de heer C. Kuypers, die
na 23 jaar dienst aan de school en nog
langere periode van dienst aan de Ge
meente met ingang van 1 sept. a.s. met
pensioen zal gaan. De wnd. Rector, de
heer Van Bruggen, sprak de heer en me
vrouw Kuypers toe en wees daarbij op
de voortreffelijke en prettige wijze waar
op de heer Kuypers zijn werk een
verantwoordelijke en veelomvattende
taak in een vertrouwenspositie al die
jaren door verricht heeft, in een uitste
kende verhouding met docenten en leer
lingen. Hij wees bovendien op de maat
schappelijke activiteiten welke de schei
dende functionaris heeft ten toon ge
spreid ,o.a. in zijn vakorganisaties en als
voorzitter van de Aquariumvereniging.
Namens beide aan de school ver
bonden groepen bood de rector de heer
en mevrouw Kuypers een pickup-instal-
latie aan, terwijl Jan Wiarda hls verte
genwoordiger der leerlingen het woord
voerde. In een kort woord dankte de heer
Kuypers, die de leerlingen van zijn kant
een tractatie aanbood, voor het geschenk
en de goede wensen die ermee vergezeld
gingen.
Naar wij vernemen zal het Gemeente-
personeel a.s. zaterdag officieel afscheid
van hem nemen.
gemaakt, hoewel er tot nu toe nog maar
één meisje begiftigd is.
Momenteel studeert één beneficiant
wis- en natuurkunde, één bezoekt het
gymnasium, de derde de mulo.
De pensie bedraagt maximaal f 1600
per persoon per jaar, maar als dit jaar
het reglement van het Leen herzien
wordt zal worden overwogen of dit be
drag verhoogd en in overeenstemming
met de tegenwoordige studiekosten kan
worden gebracht.
De pensie wordt verleend voor de ge
hele duur van de studie, de dissertatie
inbegrepen, maar de maximum leeftijd
tot welke de pensie wordt uitgekeerd is
verschillend, afhankelijk van de tijd
waarin de studie onder normale omstan
digheden kan worden volbracht. In bij
zondere gevallen echter kan hiervan
worden afgeweken, wat o.a. geschied
is met beneficianten die moesten onder
duiken.
Bij volbrachte studie krijgt de benefi
ciant nog f 500.uitgekeerd en een
theoloog bij zijn bevestiging nogmaals
zo’n bedrag.
Indien geen familielid zich als benefi
ciant aanmeldt of aeze onbekwaam
wordt bevonden voor de studie worden
candidaten buiten de familie opgeroe
pen. De familie is echter zeer uitgebreid.
Ze stelt 80 stagen over het gehele land
verspreid. Sinds 1932 zijn 16 benefician
ten benoemd.
Zijn er vacatures, dan wordi-n de gel
den gereserveerd. Vroeger moest deze
reserve belegd worden bij het Grootboek,
maar in 1932 werd hiervan afgeweken
en op voorstel van de tegenwoordige
president-kerkvoogd en voorzitter-ont-
vanger van het leen, de heer J. Breeuw
sma (wiens vader en grootvader deze
ambten ook bekleedden) besloten deze
gelden weer in boerderijen te beleggen.
In dat jaar werd de Morra-plaats, van
welke pastoor Goffa waarschijnlijk af
komstig is, met de bijbehorende 80 pon-
De tijd van de kerkhervorming
was ook voor Friesland een barre tijd.
In 1580 werd de uitoefening van
de Rooms Katholieke godsdienst ook
hier verboden en de bestemming van de
vrije lenen in overeenstemming met de
nieuwe godsdienst herzien. De priester-
beneficiant kon met toestemming der
patroons worden gehandhaafd, mits hij
zich onthield van „Pauselicke diensten”
en de gemene zaak diende als gerefor
meerd predikant of tenminste als school
meester (toen ook een kerkelijk ambt),
door hem zelf of door een plaatsvervan
ger. Het beheer van de leengoederen
bleef evenwel bij de beneficiant. Maar
omdat deze al op 7 jarige leeftijd kon
worden benoemd, geschiedde het beheer
door de orders, Wat tot gevolg heeft ge
had, dat veel lenen werden verduisterd
en o - in Friesland maar een 15-tal kon
worden gered. Ook kwam het meerma
len voor, dat een beneficiant de reve
nuen gedurende zijn gehele leven bleef
genieten. Sinds de eerste helft van de
vorige eeuw is dat echter niet meer mo
gelijk. In 1832 nl. werden ter uitvoering
van een Koninklijk Besluit van 1823 de
gemeentebesturen benoemd als commis
sie van onmiddellijk toezicht op de
Lenen (provisoren), Gedeputeerde Sta
ten belast met het toezicht en de mi
nister met het opper-toezicht. De goed
keuring van Ged. Staten bepaalt zich
echter alleen tot het bestuur van de be
zittingen. Zij staan buiten de be
geving. Dit geschiedt (in tegenstelling
tot de andere lenen in Friesland) door
twee leden van de familie (sibsten) die
ieder één stem hebben. De derde stem
wordt uitgebracht door de Kerkvoogden
en de dominé van Abbega.
Met de volgende .'schepen kan zeepost
worden verzonden. De data, waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet
zjjn bezorgd, staan, tussen haakjes, ach
ter de naam van het schip vermeld.
Argentinië: s.s. Highland Brigade (15
juli); s.s. Libertad (18 juli); Australië:
s.s. Stratheden (22 juli); Brazilië: s.s.
Highland Brigade (15 juli); s.s. Liber
tad (18 juli); Canada: n.s. Prins Wil
lem van Oranje (13 juli); m.s. Wester-
dam (17 juli); Chili: via New York (17
juli); Indonesië: s.s. Laomedon(14 juli);
Ned. Antillen: m.s. Isis (14 juli); Ned.
Nw. Guinea: s.s. Salatiga (24 juli);
Nieuw Zeeland: via Engeland (19 juli);
Suriname: m.s. Oranjestad (16 juli);
Unie van Z. Afrika en Z.W. Afrika:
m.s. Jagersfontein (23 juli); Brits Oost
Afrika: s.s. Africa (17 juli).
Inlichtingen betreffende de verzen-
dingsdata van postpakketten geven de
postkantoren.
Na de reeds in onze vorige beschrij
ving vermelde antiquiteiten de zilve
ren brandewynskom en lepel van de
Sneker edelsmid Rein Claeses Regnery
verrijkte de N.V. Lankhorst Touw-
fabrieken ons Museum andermaal met
een kostbare collectie voorwerpen. In
dubbele zin een verrijking aangezien al
deze voorwerpen, waren zij niet bijtijds
door genoemde vennootschap aange
kocht, voor Friesland verloren zouden
z(jn gegaan.
De tweede bezending bestaat in hoofd
zaak uit 17de eeuws kistenmakerswerk,
afkomstig uit Hindeloopen en Warns.
Te weten drie paar eiken bedsteêdeur-
tjes en een dito stel, uit beschilderd
grenenhout vervaardigd. Kenmerkend
voor de Friese Zuidwesthoek zijn de
sierlijk gedraaide spijltjes, welke de
plaats der bovenste, weggelaten paneel
tjes innemen. Weliswaar zou men er de
rest van de bijbehorende kamerbetim
meringen gaarne bij hebben verworven
doch de klassieke 17de eeuwse Hindeloo-
per interieurs waren een halve eeuw ge
leden reeds uitermate zeldzaam gewor
den zodat wij al blij mogen zijn ten
minste de meest karakteristieke onder
delen daarvan yoor Sneek veilig te heb
ben kunnen stellen.
Indien men de volledig bewaarde, 17de
eeuwse Hindelooper kamers kent, zoals
die in het Hidde Nijland Museum te Hin
deloopen, het Friesch Museum te Leeu-
worden en, althans ten dele, in het huis
van de heer Van Elselo aan de Ooster-
dijk te Sneek nog kan vinden, zo zal
men weten dat de bedstêedeurtjes een
belangrijk versieringselement vormden,
niet alleen door het vakmanschap,
waarmede zij plachten te zijn ontwor
pen, uitgevoerd en versierd, maar ook
door hun fraaie, donkere tint, welke met
het wit der geschuurde of betegelde
wanden contrasteerde.
De bedsteden zelf lagen nogal hoog
boven de grond. Gemakshalve prijkte
daarom voor de deurtjes steeds een sier
lijk trapje, waarvan de wangen het ge
liefde motief van de papegaai vertoon
den. Deze trapjes dienen intussen niet
verward te worden met de beddebank-
jes, de z.g. Sardammer bankjes, ge
noemd naar het oord van hun herkomst
Zaandam elders in de Friese kust
plaatsen, in het bijzonder de Wadden
eilanden, in zwang. Vandaar dat men
ook wel spreekt van Amelander bank
jes, omdat de Amelanders, niet minder
kunstzinnig dan de Hindeloopers, een
eigen stijl in de yervaardiging van deze
bankjes ontwikkelden.
Zo zou er over de binnenhuiskunst en
de meubelen in de Friese kuststreken,
op het hoogtepunt van hun bloei, heel
wat meer te vertellen zijn doch er is van
al dat schoons te weinig in ons Museum
voorhanden om er op deze plaats dieper
op in te kunnen gaan. Vermelden wij
slechts dat tot de collectie Lankhorst
voorts nog een 17de eeuws, eiken pa-
neeldeurtje behoort, uit Hindeloopen af
komstig, benevens een bijzonder aardi
ge, van ruitjes voorziene kamerdeur, da
terende uit het laatste kwart der 18e
eeuw, bestaande uit beschilderd grenen-
hout en afkomstig uit Workum.
De 16 m2 teams voor de ontmoeting
HollandFriesland voor de komende
Kaagweek zijn als volgt samengesteld:
Friesland: P. Amsterdam (Sneek); H.
A. Minks (Leeuwarden); H. Olde Ag-
terhuis (Heerenveen)S. v. d. Steeg
(Leeuwarden) en M. Veenstra (Joure).
Holland: J. Bol (Amsterdam)A. W.
Endstra (Amsterdam)J. v. d. Horst
(Amsterdam); J. van Dijk (Leiden) en
A. A. Taselaar (IJselmuiden).
De wedstrijden worden op 21, 22 en 23
juli gehouden.
Deze Goffa Attama, afkomstig uit
Abbega, waar hij in 1487 pastoor was,
was in het begin van de 16e eeuw pas
toor en persona in de parochiekerk te
Oosterend, in waardigheid gelijk met een
proost of deken en vertegenwoordiger
van de bisschop als hij in diens naam het
werk der inwijding verrichtte.
Op 9 juli (St. Geertruidsdag) des
avonds na „versperen”, toen hij zjjn ein
de voelde naderen, tekende hjj zijn testa
ment, waarin o.a. het Leen werd inge
steld en waaraan hij het grootste deel
van zijn eigendommen, o.a. een boeren
plaats met plm. 60 pondematen land,
vermaakte. Uit de opbrengst hiervan
mocht een naaste familielid, of zo die
niet aanwezig of niet bekwaam hiervoor
was, ook iemand buiten de familie,
voor priester studeren, om daarna als
Leenpriester de zielemissen voor de
stichter te lezen.
Als gerechtigden om de beneficiant
als leenpriester aan de kerk voor te dra
gen, werden aangewezen twee van de
naaste bloedverwanten van de stichter
met de persona en de kerkvoogden van
Abbega (collatoren). Het beheer van het
leen was aan de beneficiant zelf onder
toezicht van de kerk.
te wachten, terwijl men op de achter
grond een kerkje met zadeldaktoren ont
waart. Indien men het gehele, idyllische
tafreel niet als gefantaseerd moet op
vatten zou het de kerk van Huizum kun
nen zijn, en het water met de buiten
plaats en de brug aan de Potmarge te
zoeken.
Voor de brug staat een soldaat met
geweer op wacht, getoond met een ge
pluimde, Franse steek. Het costuum van
deze soldaat, gelijk ook dat van de pas
sagiers der schepen, wijst op de negen
tiger jaren der 18de eeuw.
Intussen zijn vier andere schilde
rijen, die al evenzeer aan restaura
tie toe waren, naar Den Haag ver
zonden om op dezelfde gunstige
voorwaarden te worden hersteld.
Het betreft hier de bekende schil
derijen die de Sneker Noorder- en
Oosterpoort voorstellen, de voorma
lige Hoedenwasserij aan het Klein
zand en het grote paneel van de
Ruiterslag, dat voorheen in de Grote
Kerk te Sneek hing. De eerste drie
stukken, geschilderd door B. Tinga,
dateren van omstreeks het jaar
1830, het paneel, geschilderd door
de Sneker burgemeester Hans Moll,
reeds uit het jaar 1641, zodat zij
langzamerhand d eens aan een
goede beurt toe zijn
Besluiten wij onze mededelingen met
de vermelding van een 18de eeuwse
scheepsvlag, door bemiddeling van de
heer S. Beetstra van de Ijsvereniging
te Heeg in bruikleen verworven. Het
bijzondere van deze - ’ag, welke nogal te
lijden heeft gehad van het jarenlange ge
bruik bij de vgrsierin_ van de ijsbaan is,
dat deze op de witte middenbaan de
Pruisische adelaar vertoont, in de ene
poot de scepter, in de andere de rijks-
appel. Herinnering aan de lang vervlo
gen eeuwen, waarin Heger kofschepen
de Oostzee bevoeren en onder meer in de
haven van Koningsbergen met de Prui
sische overheid kennis maakten. Sinds
vele jaren is ons Museum een andere
vlag rijk, vrijwel geheel gelijk aan de
hier vermelde en eveneens uit m fami
lie afkomstig, die Friese kof;chippers
onder haar leden telde.
Tot een volgende maal.
