Onafhankelijke Vredesliga
IJsballet is fantastisch
De heer Joh. Miedema als
voorzitter Ned. Bioscoopbond
geridderd
IJLST
WY M BRITS ERA DEEL
van
en
BUITENLANDS
OVERZICHT
Officieel Orgaan
*=■•-■ Het Sneeker Nieuwsblad is een
de gemeenten SNEEK,
113e jaargang no. 79
RedakteurL. KIEZEBRINK
Benoemd
I
Meisje veron
Overkokende mastiek
veroorzaakte brand
Xedaktie-adrea t
Klemzand 7 Telefoon 2871
Donderdag 2 oktober 1958
Successen van honden van
leden K. C. Sneek en Omstr.
Koffie goedkoper
Geslaagd
gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD -
Overweldigende overwinning van De Gaulle
MM
tv
de
Zelfs
JEUGDSPAARWET
uur
een
Benoemd per 1 november tot hoofd
van de Burgemeester Oppedijk Kleuter
school te IJlst mej. L. E. G. Glastra
van Loon van Harlingen.
Advertentleprtj» 15 et per mm
Bij contract (handelaadv.) lager
Abonnementaprijs 13.— per hall
■aar Franco per poat t 1.75 per
naif jaar.
Giro 8 5 0 7 4 8 ten name van
Sneeker Nieuwsblad.
Verschijnt
MAANDAGS en DONDERDAGS
Administratie:
Jomb Drijfhout Klezebrink A Co
Kantoor: GROOTZAND 55
Telefoon 3005 <K 5150)
SNEEKER NIEUWSBLAD
De afdeling Sneek van de Onafhanke
lijke Vredes Liga hield gisteren in Res
taurant Piso een openbare vergadering,
waarin als sprekers optraden de bekende
vlieger-schrijver A. Viruly en Ds P. J.
de Ridder.
Na het openingswoord van de voorzit
ter de heer W. v. d. Veer, sprak eerst de
heer Viruly, die betoogde, dat een nieuw
tijdperk is begonnen waarin beslist zal
worden over het al of niet voortbestaan
van het mensdom.
Vóór en zelfs nog in de tweede wereld,
oorlog hebben alle oorlogen geleken op
de 80-jarige oorlog, maar als wij ons
thans moeten beraden op de vraag vrede
of oorlog, dienen wij ons te beraden op
de vraag leven of dood van de.gehele
mensheid. Een stuk of twaalf jongens in
een vliegtuig kunnen nu n.l. in korte
tijd een heel land uitroeien.
Reeds in 1955 hebben negen geleerden,
onder wie Prof. Einstein en Lord Rus
sell, verklaard dat er nog maar één keu
ze mogelijk is: het uitbannen van de oor
log of de andergang van het menselijk
ras. Later hebben achttien Nobelprijs
winnaars hetzelfde verklaard en een
groep Duitse atoomgeleerden, dat ze geen
enkel middel weten om de burgerij te
beschermen tegen atoom-aanvallen.
De ontploffing van één waterstofbom
kan Rotterdam en Den Haag beide ver
nietigen en de volgende dag een enorm
gebied onbewoonbaar maken. Wat daar
om te denken van hen die nog denken
in de termen van de ouderwetse oorlo
gen? Van militairen die de soldaten nog
opleiden bij kanonnen en afweergeschut
en van een beslist fictieve Bescherming
Burgerbevolking Wij moeten afstand
van deze mensen nemen aldus spreker,
en als we vaderlandslievend zijn tegen
hen in verweer komen. Als we socialis
ten zijn eveneens en als christenen in
hoge mate. Daarom moeten wij ingaan
tegen de politiek van deze regering, te
gen de Christelijke partijen en tegen de
grootste socialistische partij de P.v.d.A.
De sirenes van de Bescherming Bur
gerbevolking waarschuwen niet tegen ’t
komende gevaar, maar tegen het gevaar
van het verleden. Raketten kunnen nu
in twee minuten over Nederland stuiven
en beveiliging daartegen is daarom on
mogelijk. Maar als de mensen blijven
denken in termen van vóór de atoom
wapenen en de staten hun souvereine
macht willen behouden als in de tijd van
Napoleon zullen ze elkaar op een kwade
dag de dood sturen met een snelheid
van driemaal het geluid. De veilige gren
zen waar wij op school mee zijn opge
voed, zijn de grenzen van de postkoets
en nu levensgevaarlijk geworden. Wij
moeten ze afschaffen of er aan ten on
dergaan.
In de luchtvaart vooral is men sinds
1946 in welk jaar de Nederlandse lucht
verbinding hersteld werd waarvoor spr.
de eerste vlucht naar de west over de
Zuid Atlantische Oceaan maakte, tot de
overtuiging gekomen, dat de mensheid
een nieuwe wereld moet bereiken of ten
ondergaan. Een half jaar tevoren was n.l.
de eerste atoombom op Hiroshima ge
worpen, waarom de halve wereld juichte,
en Kerken dankdiensten hielden. Kort-
zichtigen, er op uit om zich in de roes
der overwinning ook nog vrij te pleiten
van schuld, hadden verklaard, dat er, als
die atoombom nu eens niet zou zijn ge
gooid, in een dan langere oorlog nog
veel meer mensen zouden zijn gedood
dan daar in Japan het geval was ge
weest. Maar dat is ongetwijfeld kort
zichtige politieke taal met een bijbedoe
ling geweest en de meest godvergeten
militaire daad van de wereldgeschiedenis.
Niet het einde van de oorlog maar een
begin van een waarlijk duivels tijdperk,
waarin van sparing van mensenlevens
geen sprake meer kan zijn.
De heer Viruly schetste hierna de taak
van de vlieger in oorlogstijd, maar vroeg
zich daarbij af of de luchtmensen nog
altijd maar zullen geloven dat het moét
wat het vaderland van hun vraagt: steeds
meer mensen doden. Kan, met Kaïn in
de cockpit, iedere koers uiteindelijk an
ders zijn dan een koers naar de hel
Kaïn in de cockpit, maar dus ook Kaïn
in het pak van de militair en de hoge
politicus, die hem er op uit wil sturen,
verdienen daarom geen romantische ver
ering meer.
De prijzen van de voornaamste koffie-
soorten zijn met ingang van gisteren met
6 tot 15 cent per 250 gram verlaagd.
De binnenlandse koffieprijzen worden
daarmee verder aangepast bij de reeds
geruime tijd geleidelijk dalende prijzen
op de wereldkoffiemarkt.
Aan de Rijksuniversiteit te Groningen
is geslaagd voor het kandidaatsexamen
geneeskunde 2a, de heer B. J. Graatsma
Het is tijd geworden de situatie met"van Sneek
IJSBRECHTUM. Onze dorpsgenoot de
heer Jan de Vries, slaagde voor het pro-
paedeutisch examen aan de Landbouw
Hogeschool te Wageningen.
Joh. Miedema, als voorzitter van de Ne
derlandse bioscoopbond, te onderschei
den door hem te benoemen tot Ridder in
de orde van Oranje Nassau, daarmede
de erkentelijkheid van de Kroon tot uit
drukking brengend voor wat voorzitter
en bond gedaan hebben voor het Neder
landse filmwezen. Onder hartelijk ap
plaus van de verzamelde leden overhan
digde spreker de heer Miedema de ver
sierselen, behorende bij deze onderschei
ding, aldus meldt Ons Noorden.
De overgrote meerderheid van de leden
vulde de grote zaal van Krasnapolsky,
toen de bondsvoorzitter, de heer Joh.
Miedema uit Sneek, deze feestelijke bij-
Na de pauze beantwoorde Ds de Ridder
eerst een schriftelijke vraag aan de heer
Viruly die echter meer op zijn terrein
lag en daarna hield hij nog een korte
rede waarin hij het de taak van de spre.
kers noemde hun gehoor op een beslis
sing voor te bereiden. Een nieuwe oorlog
betekent in ons dichtbevolkte land uit
roeiing tot de laatste man en een militair
sterk westen dient naar zijn overtuiging
de vrede niet. De toekomst zal echter
uitmaken wie gelijk heeft gehad. Maar
zij die in het laatste hun vertrouwen stel
len moeten daarvan ook de consequenties
durven dragen. Niet morren tegen de
hoge belastingen en in dienst gaan.
Er is ook een tweede houding moge
lijk: Laat ze ’t maar uitmaken. Na mij
de zondvloed. Dan moet men er zich ech
ter niet over verwonderen als die zond
vloed eerder komt dan men denkt, want
de huidige ontwikkeling gaat in duize
lingwekkende vaart verder. Door de
schijnbare rust en welvaart zijn velen
zich niet bewust van het gevaar dat de
wereld bedreigt. Maar zoals een alles
verterende ondergrondse brand gedoofd
moet worden voor hij uitbreekt, moeten
wij door een nieuwe geestelijke weer
baarheid het halt toeroepen aan de mach,
ten die het heil verwachten van raketten,
machtsvorming en geweld. Dit betekent
het zich inzetten voor de idealen van
de vredesbeweging met als uitgangspunt:
protesteren en bouwen omdat wij niet
geloven in het recht van de moderne oor
log, door wie of onder welk motief ook
gevoerd.
Dit geluid moet steeds meer gehoord
worden. Des te meer zal er ook naar ge
luisterd worden. En dat zulks nu al ge
schiedt, toonde spr. met tal van voor
beelden aan. O.a. de actie voor het stop
zetten van atoomproeven.
Ds de Ridder schetste vervolgens het
doel en de werkwijze van de onderschei
dene vredesgroepen die onafhankelijk
zijn van de blokken oost en west en in
het bijzonder die van de Onafhankelijke
Vredes Liga waarin met bezieling wordt
gewerkt en waarvoor grote offers wor
den gebracht, en wekte de aanwezigen
krachtig op zich als medewerker of sym-
phatisant aan te melden. Wie het mili-
tairisme afwijst zal dat echter ook in
zijn politieke houding moeten tonen. Po
litiek zijn er n.l. verschillende manieren
om van onze verontrusting blijk te ge
ven. Spr. gaf hiervan enkele voorbeelden
en concludeerde tenslotte, dat vanuit alle
kanten een opinie gevormd moet worden
De zesjarige Henny H
post is dinsdag vlak 1
woning onder een trei
ernstig gewond, dat zij
voer naar het Diacones
warden is overleden.
Het meisje wandelde met haar fietsje
actie kwam, "zoals o.a. de Zuid-Ameri- 1 ?an de hand over een weggetje, dat leid-
kaanse ritmen welke in een bonte men- de naar de ouderlijke boerderij. Uit de
geling van kledij en lichteffecten ge
danst werden, het Jachtgezelschap, het
Carnavalgezelschap en wel heel in het
bijzonder in de betoverende en meesle-
gramma, waarmee het laatste (Winter) -
taf reel en tegelijk de voorstelling beslo
ten wordt en waarin Joy Aston en
Lothar Muller met hun prachtige solo-
dansen het publiek in vervoering bren
gen. De beide IJskomie
derdaad voor de kolde:
ware lachorkanen vero<
demonstreerden daarin
niek waarvoor men ooi
nog wel meer) bewondi
ben.
Zo laat dit IJsballet
een uitstekende indruk
artistieke leiders Maxi
en met hen het hele
kleine vergoeding mog'
ramp welke hen in Dra
de hulp en het medeleve:
bij inzonderheid van h
stuur van Smallingerla:
en voor het bemoedigen
de Commissaris der Koi
sprak de directie maai
het begin van de fees
haar grote erkentelijkhi
richting Leeuwarden naderde op dat
ogenblik een trein met een snelheid van
ongeveer negentig kilometer per uur.
Het kind liep zonder uit te kijken de
Niet alleen wat de technische presta
ties van de schaatskunstenaars betreft,
ook de prachtige costuums, de decors,
de belichting en niet in de laatste plaats
de muziek van het eigen orkest onder
leiding van Hans Huber dwongen aller
bewondering af.
Voor een belangrijk deel komt dit suc
ces voor rekening van de sterren in het
gezelschap: de Engelse IJsballerina Joy
Aston, de Europese kampioen Lothar
Müller, de Internationaal Juniorenkam
pioene Rike Schropp, de Hongaarse
kampioenen Hedy Palinkas en Istvan
Szenes, de Oostenrijkse kampioen Pol
di Bierer, de blonde Deense kampioen
Sönke Jensen, het Adiagio-duo Monique
en Felix Heininger en de Engelse IJs-
komieken Jack Duncan en Bill Stewart,
maar ook die leden wier namen (nog)
met kleine letters in het programma
vermeld worden, droegen hiertoe heel
veel bij. Vooral uiteraard in die scènes
waarin het gehele corps de ballet in
Op de tentoonstelling van K.C. „De
Hofstad” te Den Haag op 21 sept. be
haalden de volgende honden een mooie
kwalificatie: Cassandra, whippet-teefje,
Z.G., eigenaresse mevr. A. C. Guittart
Bjjlsma, Sneek; Gonda fan ’t Heitelan,
St. Bernard-teef, U. met kampioenschap,
eigenaresse mevr. J. Cloode Vries,
Nijelamer; Searchlight Sapphire, aire-
dale-teef, U met kampioenschap (hier
mede is deze fraaie hond nu definitief
kampioen geworden), eig. G. H. Over
diep, Balk. De genoemde eigenaars zijn
allen lid van de Kynologenclub Sneek en
Omstreken.
dacht op dat als men Peking toegeeft,
de grote Chinese gemeenschappen in an
dere Aziatische landen sterk door het
communisme zullen worden beïnvloed.
Nu hier Birma is genoemd zij vermeld
dat premier Oe Noe het bewind aan ge
neraal Ne Win heeft overgedragen; het
leger vreesde blijkbaar toeneming van
de communistische invloed. Uit het Mid
den Oosten kwamen en paar voor het
Westen niet zo prettige berichten. De
sultan van Koeweit, het bijzonder olie
rijke Britse protectoraat aan de Per
zische Golf, heeft zonder voorkennis van
Londen toelating tot de Arabische Liga
gevraagd, tot niet geringe vreugde van
Nasser. De door de nieuwe president
van Libanon, Sjehab, aangewezen pre
mier Karami blijkt een vriend van Nas
ser en streeft naar een zo spoedig mo
gelijke terugtrekking van de Ameri
kaanse troepen uit zijn land. Irak volgt
het voorbeeld van Nasser, die eerst in
Egypte en later in Syrië het land der
grootgrondbezitters onder de kleine boe
ren verdeelde, te Bagdad nam men nu
een soortgelijk besluit. Er wordt thans
in Navokringen koortsachtig gewerkt
aan een oplossing der Cyprus-kwestie,
nu Griekenland schijnt te hebben ge
dreigd uit de Navo te zullen treden als
die er niet spoedig komt. In de Ver.
Staten heeft gouverneur Faubus ge
tracht het bevel van het Hooggerechts
hof om negerkinderen op de middelbare
scholen te Little Rock toe te laten
ijlings te ontduiken door deze scholen
over te doen aan een particuliere ver
eniging, doch deze overdracht is door de
rechter ongeldig verklaard. Zowel Eisen
hower als dr Adenauer hebben een ge
waardeerde naaste medewerker moeten
opgeven, omdat zij onvoorzichtig zijn
geweest met het aannemen van geschen
ken van zakenlieden, in Washington was
het Sherman Adams, in Bonn Kilb, de
laatste is ook gearresteerd.
eenkomst opende met het vreugdevol
constateren van het feit dat hoewel de
cinematografie nauwelijks zestig jaar
bestaat, de bond daarvan reeds veertig
jaar in ons land werkzaam is en zich
in deze periode van een vereniging van
uitsluitend bioscoopondernemers heeft
ontwikkeld tot een alle geledingen van
het filmwezen omvattende bedrijfsorga
nisatie.
Na de betekenis van de reglementaire
arbeid der organisatie te hebben belicht
en erop te hebben gewezen, dat men het
filmbedrijf niet enerzijds uitsluitend met
de maatstaven der economie noch ander
zijds alleen met die van de kunst mag
meten, concludeerde de bondsdirecteur
J. G. J. Bosman, dat, al moge de pro
blematiek van 1958 uiterlijk verschillen
van 1918, zij in wezen dezelfde is ge
bleven. De fiscale discriminatie van de
film wordt intussen nog verscherpt
doordat aldus de bondsdirecteur
op het terrein van de exploitatie van
het bewegende beeld als gevolg van de
ontwikkeling van de televisie met
tweeërlei maten wordt gemeten. Maar
de oplossing van deze problematiek
wordt niet langer bevochten in een
min of meer spectaculaire strijd, maar
langs de weg van het overleg, die moei-
lijker is en een evenredig scherper oor
deel vraagt van de bestuurders.
De ledenvergadering benoemde
heren Ch. van Biene te Arnhem, G. J,
Milius te Hoogezand en B. D. Cochse té
Heemstede tot ereleden van de bond®
eveneens werd piet algemene stemmen
besloten om ter gelegenheid van bet
veertigjarig bestaan van de bond een
bedrag van f40.000 te schenken aan da
stichting BlO-vakantieoord te Amster
dam ten behoeve van de inritehting vaa
het nieuwe BlO-herstellingsoord vooe
minder valide kinderen te Arnhem.
enige mogelijkheid. Die positie is zwak.
Spr. erkent dit. Maar de rede en ver
antwoordelijkheidsbesef kunnen die
zwakheid versterken. De beste vredes-
propaganda zal daarom zijn bezinning op
het leven en versterking van 'e eerbied
daarvoor. In ’t bijzonder voor het leven
van anderen.
andere delen van Frans Afrika waren de
ja-stemmers aanzienlijk in de meerder
heid. Ook in Algerije was een verbluf
fende meerderheid „ja” stemmers. Een
door Franse druk geflatteerd resultaat.
Men kan daartegenover stellen dat ook
de Vrije Algerijnse regering, de rebellen
leiding dus, in de voor haar bereikbare
gebieden natuurlijk ook een terreur op
de bewoners heeft geoefend om neen te
stemmen. Door beide oorzaken geeft de
stemming in Algerije stellig geen juiste
indruk van de situatie, maar het lijkt
uitgesloten dat de Gaulle, die de gene
raals in Algerije wel erg naar de ogen
kijkt omdat hij geen verdeeldheid in het
leger wil, z.i. de zwaarste ramp welke
een land kan treffen, thans Algerije een
zekere mate van onafhankelijkheid zal
geven. Hij heeft zich daarover nooit
stellig uitgelaten en wij vermoeden dat de
generaals de uitslag der stemming zul
len uitbuiten om de strijd tegen de re
bellen nog feller en wreder voort te zet
ten, onder verwijzing naar het resultaat
der stemming dat h.i. aantoont dat de
meeste Algerijnen Fransen willen zijn.
Een der commandanten van de parachu
tistenregimenten in Algerije heeft ge
zegd dat de bevolking van Algerije nu
georganiseerd moet worden tegen de re
bellen. „Laat men maar zeggen dat ik
fascist ben, zei deze' kolonel, maar het
is hier nodig de bevolking slaafs te ma
ken zodat men haar gemakkelijk kan
leiden”. En zo vrezen wij dat de strijd
in Algerije voorlopig ongebreideld en
misschien zelfs nog feller zal worden
voortgezet. En dat zal ook weer zware
eisen aan de Franse schatkist stellen,
welke sedert de Gaulle aan het bewind
kwam, enigszins geprofiteerd heeft van
het teruggekeerde vertrouwen van het
Franse volk in hun land, zodat het zijn
gevluchte kapitalen weer naar Parijs
deed terugkeren.
Omtrent de spanning in het Verre
Oosten is weinig nieuws te melden; de
besprekingen tussen de Chinese en
Amerikaanse ambassadeurs te Warschau
over de Quemoy en Matsoe-eilanden
schijnen niets te zullen opleveren, en de
Ver. Staten schijnen op het punt te
staan de zaak voor de V.N. te brengen.
De vijandelijkheden in de straat van
Formosa duren voort. Ofschoon beide
partijen zich er voor hoeden er een gro
tere omvang dan die van een lokaal con
flict aan te geven, wordt de toestand
weer verscherpt nu Washington de Chi
nese nationalisten ook van de middelen
voorzag om de Quemoy en Matsoe-eilan
den te ravitailleren. Het leek er aan
vankelijk op dat de Amerikanen er op
aanstuurden Tsjang Kai sjek tot ontrui
ming dezer eilanden te noodzaken, daar
hij zijn troepen niet meer voldoende kon
bevoorraden, maar dat is nu weer an
ders. Hoewel de Amerikaanse regering
de bezwaren van haar Westelijke bond
genoten om zich in het conflict te men
gen begrijpt, heeft Dulles er wel hun
aandacht op gevestigd dat China niet
verzadigd zal zijn als het de Quemoy
en de Matsoe-groepen krijgt, het zal
Formosa en de Pescadores willen heb
ben, en dan Hongkong, Zuid Vietnam,
Zuid Korea en misschien Birma, Malak-
ka en Singapore. Inderdaad wordt Peking
reeds agressiever tegen de Britse kolo
nie Hongkong die over 39 jaar overi
gens toch aan China zal toevallen om
dat dan het pachtcontract dat Engeland
met Ch’na betreffende dit gebied heeft
afloopt. Dulles vestigde er ook de aan-
Ook in onze stad en omgeving vindt ten, zo niet hèt hoogtepunt, van het pro-
het IJsballet van Maxi en Ernst Baier
bij het publiek een zeer gunstig onthaal.
Maandag-, dinsdag- en gisteravond was
de grote tent op het Martiniplein flink
bezet (wat naar verwacht mag worden
ook de volgende dagen het geval zal
zjjn) en waren de bezoeker enthousiast
over het prachtige schouwspel, dat zich
daar in een non-stop tempo voor hun
ogen op de ijsvloer afspeelde. Het ap
plaus klaterde onophoudeiyk op.
by open doek. En terecht. Wat hier in het
ballet „De vier Jaargetijden” gebracht
wordt, is nl. fantastisch.
Nederlandse nuchterheid te bezien. Hon
derden malen heb ik onder een open
hemel de lichten van Londen zien aan
schuiven, aldus spreker. Maar, tien jaar
na de oorlog, ook de volstrekte weerloos
heid van haar 10 miljoen inwoners tegen
aanvallen uit de lucht gezien. Tijdens de
oorlog kon men de vijandelijke vliegtui
gen nog bestrijden en keren. Nu kan
geen afweergeschut of jager een raket
tegenhouden.
Ik heb me toen ook afgevraagd aldus
de heer Viruly, wie in een komende oor
log een atoombom op zo’n stad zal wer
pen. En wat de mensen verdienen die
zo’n daad toelaten. Een vraag die we ons
eigenlijk elke dag moeten stellen en er
toe moet leiden dat wij tot bezinning
komen. Daarom ook is iemand die nu
nog oorlogsspeelgoed koopt voor zijn
kinderen of naar een militaire parade
of militaire tentoonstelling gaat toch niet
goed meer bij zijn verstand
In het slot van zijn betoog stelde de
heer Viruly, dat het Christendom onver
enigbaar is met het dragen van wapenen
en Nederland beslist niet verdedigbaar.
Het geloof in het zwaard kost ons echter
vijf miljoen gulden per dag. Maar waar
zijn wij terecht gekomen Wij hebben
een vliegtuigmoederschip dat veel te
traag is, vliegtuigen die reeds verouderd
zijn als ze worden aangekocht, te laag
schietend afweergeschut enz. enz. Al
onze steden liggen nu nog veel meer
onbeschermd dan vóór de oorlog. Daar
om dient stelling te worden genomen
tegen de opvattingen van de leiders der
politieke partijen. Wij hebben behoefte
aan nieuwe ideeën. De mensheid is veel
te goed voor dit afschuwelijke oorlogs
bedrijf. Misschien zijn de Russen en de
Amerikanen niet voor rede vatbaar en
’t wezen van de mens evenmin. Dan kan
deze 20ste eeuw de laatste voor de mens
op aarde worden. Een beroep op de
goede wil van de mensen is echter de
Maandagmiddag ongeveer drie
geraakte door het overkoken van
pot met mastiek op het dak van een
blok in aanbouw zijnde flatwoningen
aan de Worp Tjaardastraat (Noorder-
hoek) alhier, de mastiekdaklaag in
brand. Door de hevige vlammen en zwa
re rookontwikkeling liet het geval zich
nogal ernstig aanzien, doch de met veel
materiaal ijlings verschenen brandweer
was het vuur spoedig meester. De
mastiekdaklaag en de plastic regenpijpen
gingen verloren.
De staatssecretaris van O. K. en W.,i
mr R. G. A. Höppener en het hoofd van
de afdeling Kunsten van dit departe
ment, hebben gisterochtend in Krasna
polsky te Amsterdam de buitengewone
ledenvergadering bijgewoond ter her
denking van het veertigjarig bestaan
van de Nederlandse Bioscoopbond.
Mr Höppener deed ter vergadering de
mededeling dat het H. M. de Koningin
heeft behaagd onze stadgenoot de heer
Met grote meerderheid 80 der
opgekomenen stemde „ja” heeft het
Franse volk zondag zijn goedkeuring ge
hecht aan de nieuwe grondwet, misschien
beter gezegd, de Gaulle aanvaard als de
a.s. president van de vijfde republiek.
Hij zal daarin eigenlijk de positie van
een soort koning krijgen, en dan nog
bekleed met meer macht dan de consti
tutie ele vorst. De overgrote meerder
heid van het Franse volk blijkt een
enorm vertrouwen in de generaal te
stellen en verwacht dat hij Frankrijk uit
het politieke moeras zal redden en weer
tot eerste rangs mogendheid verheffen.
Eigenlijk verwacht zij na de teleurstel
lingen welke in de na-oorlogse periode
de parlementaire regeringen het Fran
se volk bereidden, wonderen van deze
man, de herinnering aan Napoleon leeft
nog sterk in het Franse volk. Maar de
Gaulle is geen Napoleon, hij heeft ook
niet de aspiraties van een dictator. Hij
en zijn volk hebben de vierde republiek
zien ondergaan door de verbrokkeling
der Franse partijen, en het streven van
allerlei groeperingen naar de bevorde
ring van haar eigen belangen. Daardoor
konden de elkaar opvolgende kabinetten
geen krachtige politiek voeren en wer
den ze tot besluiteloosheid gedoemd. Het
was dus begrijpelijk dat in de nieuwe
grondwet een poging zou worden gedaan
om de wetgevende macht een deel van
haar bevoegdheden te ontnemen en de
uitvoerende macht daarmee te verster
ken opdat er weer zou kunnen worden
geregeerd. Een deel van de Gaulle’s me
dewerkers moge daarbij het plan heb
ben gehad Frankrijk een fascistisch be
wind op te dringen, dat is stellig niet
het doel van de Gaulle, hij is een onver
dacht democraat. Zijn bedoelingen zijn
stellig geweest de ernstigste uitwassen
van het Franse parlementaire stelsel uit
te snijden en de partijen op te voeden
tot een behoorlijke uitvoering van haar
taak in een democratische staat. Dat
blijkt o.i. toch ook wel uit enige bepa
lingen van de nieuwe grondwet. Daar is
bijv, het belangrijke punt der financiën.
In het vervolg zal over alle financiële
wetten en begrotingen door de regering
ingediend, binnen 70 dagen door het par
lement moeten worden beslist, anders
zullen ze door de regering bij algemene
maatregel van bestuur tot wet worden
verheven. Dit is kennelijk een aanspo
ring voor het parlement om doeltreffend
en snel te werken. Ook aan het refe
rendum, dat bij deze grondwet wordt in
gevoerd, kan men het democratische ele
ment niet ontzeggen. Iets anders is
dat als niet de Gaulle maar een figuur
met dictatoriale neigingen behept, met
deze grondwet moest werken, hij er zich
mee in zijn element zou voelen als een
vis in het water en zijn eventuele me
dewerkers met demagogische talenten
in het referendum een kluifje naar hun
smaak zouden vinden. Ook de Gaulle be
schikt in zijn staf over een paar van
dergelijke zeer bekwame maar naar het
fascisme overhellende medewerkers, die
men in de gaten zal moeten houden.
Zij zullen immers geneigd zijn te trach
ten de Gaulle te overtuig< i dat de ge
weldige meerderheid welke hij verwierf
aantoont dat er eigenlijk maar één poli
tieke partij nodig is, een partrj-de Gaulle,
en dat zijn tegenstanders alleen maar
communisten zijn. Zij zullen deze stel
ling met grote kracht verdedigen, want
in november moet het nieuwe parlement
worden gekozen, volgens een kiesstelsel
dat door de regering nog moet worden
vastgesteld. Het is daarom te hopen
dat de democratische partijen welker
aanhangers nu „ja” tegen de Gaulle zei
den, zelfs een deel der communisten
schijnt dat trouwens te hebben gedaan
zich spoedig weer haar betekenis be
wust zullen worden en er op toezien dat
in de kieswet de democratische beginse
len verankerd blijven. Soustelle, de fas
cistisch getinte minister van voorlich
ting, die zondag ook een gloriedag be
leefde, want via pers, radio en televisie
heeft hij stellig druk op het Franse
vol geoefend om „ja” te stemmen
heeft al gezegd dat de nieuwe kieswet
er wel voor zal zorgen, dat de commu
nistische partij klein zal worden gehou
den, maar als hij zijn zin krijgt zal meer
partijen dat lot beschoren zijn. Met de
aanneming zondag j.l. van de nieuwe
grondwet is de strijd in Frankrijk niet
beslist; het Franse volk heeft de Gaulle
eigenlijk zondag alleen aanvaard als de
mogelijke redder van Frankrijk, maar
over de manier waarop die redding zal
worden voltrokken moet nog worden be
slist. En die beslissing ligt op het ter
rein der praktische politiek, en we moe
ten maar afwachten of de Franse bur
gers, die nu zo massaal voor de Gaulle
stemden, niet weer in allerlei groeperin
gen zullen uiteenvallen als het om prak
tische vraagstukken gaat.
Op 1 oktober 1958, is de jeugdspaarwet in werking getreden. Staatssecretaris
W. K. N. Schmelzer van binnenlandse zaken, bezitsvorming en P.B.O. heeft
daartoe in het gebouw van Nederlands oudste spaarbank, de Nutsspaarbank in
Haarlem, het eerste jeugdspaarboekje uitgereikt.
Foto: Staatsecretaris W. K. N. Schmelzer reikt aan de IS-jarige Carline Schaden-
berg het eerste boekje uit. Rechts de heer K. de Droog, die zich gelijk met
Ook in Algerye en de andere Afri
kaanse gebieden onder Frans bewind is
de vc "temming gehouden. Het ka-
ra’ van de stemming daar verschil
de c er stellig met dat van die in
Fr" k zelf. Er is in deze koloniale
gebieden zeker zware druk van Franse
militaire zijde op de stemmers, van wie
een groot deel lezen noch schrijven kan,
uitgeoefend en waar dat minder het ge
val was, dan van de zijde der stamhoof
den, van wie de meeste belang hebben
bij het handhaven van de banden met
Frankrijk omdat als die banden geslaakt
worden Frankrijk deze gebieden niet
meer financieel wil steunen en de stam
hoofden daardoor allicht ook hun positie
zullen verliezen. Desondanks stemde
ondervonden
aan
waarmee ze
hap een
voor de