Middenstandscongres
Het hart van de lege Geaën is nog kerngezond
Uitspraken Kantongerecht
Moeten Kerkhoffs en Groot nu al in het
Nederlands Elftal
De Algemene Weduwen- en
Wezenwet
INDIT BLAD
i
Festlval-programma In circus
Krone
Sportbrief van
Herman Kuiphof
jpF
il
«iiL
SNEEKER
Tweede blad
MAANDAG 14 SEPTEMBER 1959
NIEUWSBLAD
Frysk Orkest
en de recreatie
Z.W. Friesland
Zeepost
Uitbetalingen A.W.W. nog
October
Hoger onderwijs in
Friesland
w
IJ
(Slot).
Premie.
1957
een te
(Ons Noorden)
i.
Verontrustende berichten, dat de eerste
pensioenuitkeringen krachtens de Alge
mene Weduwen- en Wezenwet wan
neer de et inderdaad door een Konink
lijk Besluit bekrachtigd wordt pas
tussen 6 en 26 november zouden worden
gedaan, zijn onjuist. Het ministerie van
Sociale Zaken te Den Haag en de Soci
ale Verzekeringsbank te Amsterdam
deelden desgevraagd mee ,dat de post
kantoren bij het nagenoeg zeker in wer
king treden van de wet op 1 oktober tus
sen 6 en 26 oktober tot betaling zullen
kunnen overgaan.
deze provincies gericht .Spr. onder
wierp vervolgens de diverse mogelijk
heden voor recreatie in de Z.W. hoek,
met Fluessen, Morra, Heeger Meer, IJs-
selmeeroevers en Gaasterland als kern,
aan een nadere beschouwing. Misschien
kan ook het Tjeukermeer straks als
zeilgebied worden ontwikkeld. Overi
gens heeft de zeilsport in de gehele
Z.W. hoek nog op geen stukken na de to
tale capaciteit welke op 1500 boten kan
geschat, bereikt. De Brekken is bijzon
der geschikt voor kleine boten. De re
creatiemogelijkheden dienen vanuit de
bestaande dorpen verder ontwikkeld
en de recreatiezoekenden eisen een ze
ker comfort en dat brengt kosten mee,
maar spr. heeft de indruk dat degenen
die zich al op dit gebied bewegen, over
de al verkregen resultaten tevreden
zijn. Er komt door de bevordering van
de recreatie meer geld in de dorpen in
omloop en dat komt ook de middenstand
ten goede. De oevers van het IJselmeer
zijn bij uitstek geschikt voor gezinsrecre-
atie. De Zuidwesthoek heeft werkelijk
grote mogelijkeden als recreatiegebied,
maar men behoude de karakteristiek
van deze streek, want gaat deze over in
een massaal karakter, dan gaat de
aantrekkelijkheid teloor en daarmee
ook de aantrekkelijkheid voor de re-
creatiezoekende.
De heer K. J. de Jong, accountant te
Leeuwarden betoogde aan de hand van
cijfers uit het E.T.I.F.-rapport hoezeer
op het platteland van Friesland, in het
bijzonder ook in de Z.W. hoek het be
staan der Middenstanders daar bedreigd
wordt; door de mechanisatie stoot het
agrarisch bedrijf steeds meer arbeiders
uit, die naar elders gaan en dat gaat ten
koste van de middenstand, welks consu
mentenkring steeds kleiner wordt; de
zoons van tal van middenstanders willen
dan ook niet meer in de bedrijven, welke
zo weinig mogelijkheden bieden. Er
wordt iets gedaan ter verbetering van de
Nieuw argument
Dit laatste argument was gloednieuw
voor me. Wilkes is een beroepsvoetballer
en niet zo’n halve, zoals de meeste Ne
derlanders zijn, maar een complete. Hij
voetbalt daar, waar hij: a. het meeste
geld kan verdienen, b. zich het beste
thuis voelt. Hij heeft in Italië en in
Spanje gespeeld, heeft in Italië veel geld
verdiend, in Spanje wat mindert altijd
nog méér dan in Nederland) en is te
koop voor wie hem hebben wil. Daarin
schuilt niets oneervols. En als hij wat
vaak verhuist, dan is dat ook, omdat hij
als 35-jarige geen langdurige contracten
meer kan krijgen. Tenslotte is hij in zijn
nadagen en dan willen de clubs geen risi
co lopen met een lange overeenkomst. Dat
dit echter een argument zou zijn om de
poort naar het Nederlands Elftal voor
hem te sluiten, kan ik onmogelijk inzien.
Als hij nog goed genoeg is (maar ik be
twijfel het) dan moet hij gekozen wor
den.
Mijn critische vriend maakte verder nog
’n bitse opmerking over twee jonge spe
lers wier namen hij tot z'n bittere veront
waardiging niet bij de uitgenodigden
voor de centrale training gelezen had:
Pierre Kerkhoffs en Henk Groot. U kent
„Goed, goed”, riep hij korzelig. „Houd
Rijvers er dan in, maar Wilkes moet er
uit”. Ik vertelde hem ,dat helemaal niet
vaststaat, dat het Schwartz z’n bedoeling
is, Wilkes op te stellen. Hij is domweg
één van de velen (17 plus drie verhin-
derde PSV-spelers) die voor de training
zijn uitgenodigd. Of hij een plaats in het
Nederlands Elftal krijgt, staat echter nog
niet helemaal vast. Maar, vreemd genoeg,
daarom ging het hem niet. „Ook al zou
Wilkes in geweldige vorm zijn, dan nóg
moet-ie hem niet opstellen”, klonk het
verontwaardigd. „De man zit vaker in
Spanje dan hier. En als hij dan weer
eens een jaartje in ons land is, dan zeker
de weg naar het Nederlands Elftal voor
jongeren blokkeren. Dat gaat niet aan”.
dat de wet dan in werking treedt) tot
en met 31 januari 1961, dus gedurende
Aanvragen om pensioen enz.
Aanvragen om toekenning van een
pensioen of een tijdelijke uitkering moe
ten worden ingediend bij de Raad van
Arbeid. Aanvraagformlulieren zijn even
eens verkrijgbaar op de postkantoren.
Het is van belang, dat ieder, die voor
een uitkering in aanmerking meent te
komen, zo spoedig mogelijk een aanvra
ge indient.
Bakhuizen, auto zonder stoplicht, 12,50/
3 dh.; Jisse D. te Minnertsga, overschrij
ding maximum snelheid, 35/7 dh.; Pie
ter J. K. te Langweer, vissen zonder ver
gunning, 10/2 dh.; Cornells Z. te Bols-
ward, fietsen in verboden straat, 2/1
dh.; Eligius R. M. te Groningen, zich be
vinden op verboden grond, 4/1 dh.;
Michiel C. te Hommerts, met bromfiets
niet verplicht rijwielpad volgen, 6/2
dh.; Bauke B. te Scharnegoutum, over
schrijding maximum-snelheid met brom
fiets, 30/6 dh.; Klaas W. te Hemelum,
auto zonder de vereiste verlichting, 25/
5 dh,; Dirk L. te Wons, persoon op brom
fiets vervoeren, waarbij bromfiets niet
was voorzien van doelmatige zitplaats
en voetsteunen, 5/1 dh.; Harmannus W.
te Garnerwolde, rijden over verboden
weg, 3/1 dh.; Jelle G. te Marssum, mo
torrijtuig met te hoge wieldruk, 20/4
dh.; Auke L. te Bolsward ,bij inhalen
niet de vereiste voorrang verlenen, 50/
10 dh.; Teake de V. te Oosterend, brom
fiets zonder achterlicht, 5/1 dh.; IJpe R.
te Koudum, bromfiets zonder achterlicht,
5/1 dh.; Melchior W v. A. te Wagenin-
gen, auto parkeren op viaduct, 10/2
dh.; Anthonius A. W. B. te Blaricum,
overtreding wachtverbod, 10/2 dh.;
Jannes v. d. W. te Akkrum, aan de lin
kerzijde van de weg parkeren, 10/2 dh.;
Atze S. te Leeuwarden, auto zonder de
vereiste verlichting, 25/5 dh.; Hendrik
v. D. te IJlst, bromfiets zonder goedwer-
kende voorrem, 5/1 dh.; Thijs P. te
Heerenveen, aanrijding te Sneek (Prins
Hendrikkade) 30/6 dh.; Jacob H. te
Leeuwarden, geen voorrang verlenen,
50/10 dh. ov. ontz. rijbev. 6 mnd. vw.
p. 2 j. Bernardus H. C. te Utrecht, aanrij
ding te Sneek (Leeuwarderweg) 35/7
dh.; Jan K. te Veendam, aanrijding te
Sneek (Scherhemstraat), /10/2 dh.; Wiet
ze C. O. te Akkrum, aanrijding te Sneek,
(Leeuwarderweg), 75/15 dh.; Ane D.
te Schettens, aanrijding te Workum,
15/3 dh. -j- to-'w. civ. vord.; Jacobus J.
te Bolsward, niet voldoende naar rechts
uitwijken, 15/3 dh.; Gerbrig M. te Wor
kum, aanrijding te Workum, 5/1 dh.
„Waarom is Wilkes er bij?” vroeg hij met
sombere stem. Hierop begon ik hem te
vertellen, dat Wilkes weliswaar de laat
ste weken geen daverende dingen had
gedaan op onze velden, maar dat men
hem op grond daarvan toch nog niet voor
goed kon afschrijven voor de Oranjeploeg
En dat het op zichzelf wel goed was, tus
sen wat jongere spelers een enkele oudere
te plaatsen, zodat men een mengsel van
routine en jeugd krijgt. „Maar we heb
ben Kees Rijvers toch nog”, riep hij ver
ontwaardigd over de lijn. „Wij behoeven
toch geen twéé oude mannen in die
voorhoede te zetten”. En nu i.on ik wel
geduldig uiteen trachten te zetten dat
Rijvers met zijn 33 jaren heus zo oud
nog niet is en dat niet alleen de leeftijd
telt, maar vooral ook de conditie, waarin
men zich houdt (en Rijvers is daar sterk
in), terwijl verder spelinzicht, ervaring
e.d. uiterst belangrijk zijn bij de inter
landwedstrijden, hij wilde daar niet van
horen.
Op 22 september komt het Frysk Or
kest hier zijn eerste concert in het nieu
we seizoen geven. Op het programma
staan „Le festin de l’araignée” van Rous
sel, Moussorgsky’s „Schilderijententoon
stelling” en het 2e pianoconcert van
Rachmaninow (solist Robert Alexander
Bohnke, prijswinnaar internationaal
muziekconcours 1956 Genève).
Op dinsdag 5 januari 1960 wordt hier
een populair programma gegeven; op
dinsdag 2 februari komt het orkest de
Jupiter symfonie van Mozart geven, het
8e vioolconcert van Spohr (solist Stan
ley Weiner), de klassieke symfonie van
Prokfieff en de ouverture Romeo en
Julia van Tschaikowsky. Op dinsdag 10
mei komt het orkest met een Tschai-
kowsky-programma (ouverture 1812, le
Pianoconcert, 6e Symfonie), solist Bram
Boelee. Op 11 november 1959 zal het
Frysk Orkest de begeleiding verzorgen
van de opera-uitvoering waarmee Forum
hier dan optreedt (Cavalleria Rusticana,
Paljas). Op 27 oktober begeleidt het
orkest de uitvoering van Handels „Saul”
door de Chr. Oratoriumver. alhier en op
14 april 1960 weer de Matthaus Passion
te geven door de Oratoriumver. Bols
ward en het Sneker Cantatekoor.
Als een reusachtige magneet trekt Circus
Krone avond aan avond duizenden be
zoekers uit geheeel de provincie naar de
Friese hoofdstad. En het zeer gevarieer
de en boeiende programma is die enor
me toeloop inderdaad ook waard.
Het aantrekkelijke van dit programma
is wel, dat enerzijds het karakter van het
oude circus met zijn paarden, wilde die
ren, acrobaten en clowns bewaard is ge
bleven, maar dat aan de andere kant ook
het moderne variété en de show er een
ruime en belangrijke plaats in hebben
gekregen.
In de gala première dindagavond ging
aan dit alles nog een voor Friesland wel
zeer attractief nummer vooraf: een défilé
van de drie op die dag op de grote jubi-
leumkeuring van het Friesche Rundvee
Stamboek uitgeroepen kampioenskoeien
en de drie reserve-kampioenes die door
hun trotse eigenaren en verzorgers in de
piste werden rondgeleid. Het duizend
koppige publiek dat de grote tent bijna
geheel vulde applaudiseerde enthousiast
en rees als één man omhoog toen het
circus-orkest het Fries Volkslied inzette,
dat spontaan werd meegezongen.
Het uit vijf scènes bestaande festival-
programma werd daarna non-stop en met
veel succes afgewerkt. De paardendres-
suur nam hierbij een grote plaats in met
als hoogtepunten Hansels ruitertroep,
Louise en Rogers gracieuze en gedurfde
optreden op de paarderug en Carl Sem-
bachs presentatie van zij: 24 Arabische
schimmelhengsten, waarmee hij een ova
tioneel applaus oogste.
Van de overige nummers verdienen in ’t
bijzonder vermeld Tarzan Gilbert Houc-
ke met zijn koningstijgers, Carmen de
Castello met haar vermetele balanceer-
kunst op een vrij-hangende trapeze, het
adembenemende optreden van Pierre
Alizé, met recht de koning van de lucht
genoemd, met zijn partners Jacques en
Marlies aan de vliegende trapeze, de
Acht Mohameds, de fantastisch werken
de Arabieren op de dubbele springplank
en de jongleur Edoardo Raspini. Maar
ook de feestoptocht van de zestien reuze-
olifanten onder leiding van mevr. Frieda
Sembach-Krone, de Arabierenkaravaan
met kamelen en dromedarissen, de exo
tische dressuurcombinatie van acht dro
medarissen en niet te vergeten de ballet-
en Oosterse dansen dragen veel bij tot
het grote succes.
Gedeputeerde Staaen van Friesland heb
ben zich dezer dagen tot de Minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
gewend met een brief .waarin zij hun
oordeel kenbaar hebben gemaakt over de
conclusies van de commissie ,die omtrent
de mogelijkheid en wenselijkheid van
hoger onderwijs in Friesland onlangs een
rapport heeft uitgebracht.
Gedeputeerde Staten hebben de Minister
doen weten, dat zij zich geheel achter de
inhoud van dit rapport stellen, hetwelk
naar hun mening het bestaansrecht en de
wenselijkheid van de stichting van een
dergelijke instelling van hoger onderwijs
heeft aangetoond.
dempt en zo verkrijgt ons dorp opnieuw
een ander aanzien.
Er zullen in de nabije toekomst nog meer
belangrijke werken kunnen worden uit
gevoerd. Wij schrijven hier kunnen en
niet moeten. Want GSuw is de Lauwers-
zee niet en hier komen ook geen excel
lenties op bezoek, hoewel „de Lege
Geaën” één van zijn grootste zonen tot
minister-president zag benoemd, nl. Mr
P. S. Gerbrandy ,die door zijn studie:
„De strijd voor nieuwe maatschappij vor
men”, zich een Europese naam verwierf.
En bracht niet het dorp Goënga Prof, dr
Boomstra voort?
VIER GESL ACHTEN
Geertje Jellema-Landman, 89 jaar, geb. 13 april 1870 te Offingawier. Anne Visser
Jellema, 64 jaar, geb. 26 juli 1895, Scharn egoutum. Geertje Zijlstra-Visser, 30 jaar
geb. 30 juni 1929 te Follega. Anne Zijlstr a, geb. 17 jan. 1959 te Follega.
Wie vóór 1940 in de rij van dorpen, doorgaans „de Lege Geaën” genoemd, met
zekere kans van slagen een vergadering wilde uitschrijven of een filmavond
dacht te organiseren, moest daarvoor in het hart van „de Lege Geaën” Gauw
zijn. Het cultureel-geestelijk leven kon juist hier tot bloei komen. Gauw was
het centrum.
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data, waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet
zijn bezorgd, staan, tussen haakjes, ach
ter de naam van het schip vermeld.
Argentinië: m.s. Waterland (14/9);
s.s. AJnati (15/9); Australië: s.s. Or-
cades (15/9)Brazilië: m.s. Waterland
(14/9); s.s. Alnati (15/9); m.s. Uruguay
Star (18/9); Canada: s.s. Nieuw Am-
sterdam(13/9)s.s. Grote Beer(15/9) ;m.s.
Westerdam (17/9); Chili: via New York
(13/9); via New York (17/9); Indonesië:
m.s. Mersey Lloyd (17/9); Ned. Antillen
m.s. Sarpedon (15/9); Nieuw Zeeland:
s.s. Rangitata (17/9); Suriname: m.s.
Daphnis (16/9); Unie van Z. Afrika en
Z. W. Afrika: m.s. Randfontein (15/9);
Brits Oost Afrika: s.s. Europa (16/9).
Inlichtingen betreffende de verzen-
dingsdata van postpakketten geven de
postkantoren.
Evenals de Algemene Ouderdomswet
is ook de Algemene Weduwen- en We
zenwet een volksverzekering, waarbij de
gehele bevolking is betrokken. Iedere
ingezetene van 15 jaar en ouder is ver
zekerd. De verplichting tot betaling van
premie eindigt echter op de 65-jarige
leeftijd. De heffing van de premie heeft
op gelijke wijze plaats als bij de premie
A.O.W., nl. door een aanslag, eventu
eel door inhouding op het loon. Daar de
premie voor de A.O.W. te hoog blijkt te
zijn, wordt verwacht dat ook de premie
voor de Alg. Weduwen- en Wezenverze-
kering in elk geval gedurende 1960 uit
de thans geheven 6,75 kan worden
betaald. Gedurende het eerste jaar zal
de nieuwe wet dus geen verzwaring van
lasten met zich meebrengen.
In het vorige artikel hebben wij het
voorbeeld van een raket gebruikt. Wij
hopen, dat velen na lezing van het voor
gaande hun aanvrage met succes zullen
lanceren, zodat het doel van deze wet
ook inderdaad wordt bereikt.
toestand in de richting vari versterking
van de primaire welvaartsbronnen als
industrie, veeteelt en landbouw en een
secundaire als de recreatie. Maar er moet
meer gebeuren .sanering blijft een harde
permanente noodzaak .bedrijfstakken,
welke saneringsfondsen hebben moeten
die handhaven. Het Etif heeft ook een
plan inzake de handhaving van bepaalde
dorpen op minimum schaal waar zoda
nige voorzieningen zullen zijn dat de da
gelijkse behoeften er kunnen worden ge
kocht, secundaire dorpen zullen wat
meer voorzieningen hebben en grotere
kernen weer ruimere. Dorpen beneden
de minimum schaal van bevolking zou
den als ’t ware leeglopen omdat de da
gelijkse voorzieningen er niet zijn. Voor
de chr. middenstander zit er achter zo’n
plan een uitnemende gedachte omdat
het beoogt dat de overheid zal helpen
wat in nood verkeert. We kunnen blij
zijn met zulke rapporten maar moeten
toch ook de betrekkelijkheid er van zien.
Het kan ook anders gaan dan men nu
uitrekent en het lijkt spr. toe dat hier
in de eerste plaats een taak is voor de
middenstand zelf. De middenstand in de
Z.W.hoek dient zich bewust te worden
van wat er gaat gebeuren als er naar
de rapporten wordt gewerkt. Men moet
zich gezamenlijk werpen op de bestude
ring van deze vraagstukken en trachten
invloed te krijgen in de organen die
eventueel deze plannen zullen uitvoeren,
bijv, via een provinciale adviesraad. Het
is voor spr. nog niet zo zeker dat de
bevolking uit een dorp beneden de mini
mumschaal graag weg wil omdat er
geen voldoende materiele voorzieningen
zijn, zij kan wel heel sterk gehecht zijn
aan haar kleine gemeenschap. Principi
eel gezien had spr. ook liever gehad dat
alles wat zijn levensvatbaarheid in een
bepaald gebied had geopenbaard, door
de overheid werd gesteund, dan dat ker
nen waren aangewezen. Een vraagstuk
dat met het stimuleren van de recreatie
opkomt is dat van de recreatie op de
zondag. Spr. roert al deze vraagstukken
slechts even aan opdat iedere midden
stander er zich op zal bezinnen en zich
van zijn verantwoordelijkheid bewust
wordqn. Overigens meende hij dat als
het Noorden werkelijk zal worden gehol
pen, de regering dieper in de schatkist
zal moeten grijpen dan ze van plan is te
doen ,de vijftig miljoen zullen dan wel
500 miljoen moeten worden.
Nadat een forum nog een aantal vra
gen had beantwoord sloot de voorzitter
het congres met een opwekkend woord;
de heer K. de Jong ging in dankgebed
voor. Tijdens de pauzes verzorgde de
heer H. A. Riphagen van hier de piano
r uziek. Na afloop van het congres volg
de nog een feestavond verzorgd door
de C. M. V. Sneek.
Klaas A. de J. te Scharnegoutum, Rijwiel
zonder achterlicht, 3/1 w.t; Jan F. H. te
Broek, Bromfiets zonder voorrem ,en
voetsteunen, 5/2w.t.; Fetze de J. te
Sneek, Met bromfiets verhoogd voetpad
volgen, 5/1 w.t.; Jai? R. V. te Bolsward,
met bromfiets over autoweg rijden, 5/1
w.t.; Willem A. te Bolsward, bromfiets
zonder goedwerkende voorrem, 5/1
w.t.; Lijkle H. de V. te Sneek, geen rich
ting aangeven, 4/1 w.t.; Madeleine M.
de N. te Hommerts, aanrijding te Sneek
(Marktstraat-Kleine Kerkstraat), beris
ping; Sijt-e IJ. te IJlst, aanrijding te
Sneek (Oppenhuizerweg), berisping; An
na M.G.S. te Sneek, aanrijding te Sneek
(Gysb. Japiksstraat), vrijspraak; Anskje
S. v. d. T. te Ysbrechtum, aanrijding on
der Bolsward, berisping; Benedictus A.
M. B. te Mechelen, aanrijding te Sneek
(Oosterdijk), 5/1 dh.; Durk S. te Wij-
ckel, aanrijding te Sondel, 1 mnd. tucht-
sch. vw. p. 2 j.; IJke S. te Wijckel, idem,
100/20 dh, -j- v.v.; Jan W. te Leeuwar
den, auto met verblindende verlichting,
15/3 dh.; Agnietje Y. te Sneek, geen
voorrang verlenen, ontslag van rechts
vervolging; Hans de V. te Sneek, ver
keer in gevaar brengen, 30/2 w.t. ov.
4- ontz. rijb. bev. 6 mnd. vw. p. 2 j.; Hen
drik v. S. te Wons, geen voorrang ver
lenen /75/15 dh.; Hantje F. W. te Kou
dum, aanhangwagen zonder lengte drie
hoeken, 10/2 dh.; Francisca M. H. te
Beverwijk, geen luistervergunning in
auto, 10/2 dh.; Benedictus A. M. B. te
Mechelen, rijden met vrachtauto zonder
deugdelijke bedrijfsrem, 10/2 dh.; Jo
hannes F. B. te Valkenburg, Laten rijden
met vrachtauto zonder deugdelijke be
drijfsrem, 20/4 dh.;Bauke S. te Burg-
werd, geen luistervergunning, 10/2 dh.;
Dirk de V. te Kimswerd, idem, 15/3
dh.; Jan v. d. M. te Bolsward, idem,»/ 15/
3 dh.; Johannes H. A. te Sneek, idem,
15/3 dh.; Ymke K. te Piaam, Het laten
vallen van lading op de weg, 15/3 dh.;
Toen ik zijn stem door de telefoon herk ende en z’n Friese tongval valt altijd
op kon ik een zucht van zelfmedelijd e.. nauwelijks onderdrukken. Dat zou
wel weer een lamentabel verhaal over Abe Lentra worden! Maar nee, de geest
driftige Lenstra-supporter, die jarenlang elke lofuiting mijnerzijds op Abe met
applaus onderstreepte, maar elk spoortje van kritiek op de grote speler veront
waardigd te lijf ging, had zich er blijkbaar bij neergelegd, dat Abe nu niet meer
voor het Nederlands Elftal in aanmerkin g komt. Hij had nü andere kritiek en wel
naar aanleiding van het lijstje van 17 spelers, dat in de pers verschenen was;
spelers uit wie de Bondscoach Schwartz in eerste instantie de ploeg, die volgen
de maand tegen Belgen en Duitsers speelt, zal samenstellen.
de namen? Kerkhoffs is een 23-jarige
binnenspeler van Sportclub Enschede,
die mede dankzij de prachtige passes,
die hij van Lenstra en de Oostenrijker
Brousek krijgt - onlangs 6 goals in één
wedstrijd voor zijn club scoorde. Groot
is een jonge binnenspeler van Ajax,
overgenomen van Stormvogels, die op
het ogenblik verbluffend productief is.
In de drie wedstrijden van zijn club voor
de nieuwe competitie, heeft hij al twee
maal een hattrick gescoord.
„Die moeten het Nederlands Elftal in!”
riep de boze man. „Jong bloed, spelers
die in vorm zijn, dat hebben wij nodig”.
Zeker, er is iets van waar. Alléén: laten
wij nu nog even wachten, of Kerkhoffs
en Groot blijven uitblinken. Het kunnen
ook strovuurtjes blijken te zijn en dan is
nóch de Oranjeploeg nóch de speler er
mee gediend ,dat men hem zo snel naar
voren heeft gehaald. Als Kerkhoffs en
Groot uitblinkend spelen, kan de Bonds
coach hen straks niet langer passeren.
Maar drie wedstrijden vormen
smalle basis -oor hun verkiezing. Want
denk er wel aan, dat al menig voetballer
zijn nek gebroken heeft door te vroeg
in het heetste vuur te zijn gehaald. Van
clubvoetbal naar interlandspel is een
grote stap. Het is beter om die stap be
dachtzaam te zetten. Anders volgt een
struikeling en ligt er een talent op de
neus. Met alle gevolgen van dien
wet is overleden en die toen jonger dan
50 jaar waren en geen recht op wedu
wenpensioen hadden omdat zij geen kin
deren jonger dan 18 jaar te verzorgen
hadden of niet invalide waren. Deze tij
delijke uitkering heeft ook in dit geval
een beperkte duur. Hiervoor geldt het
zelfde als bij de algemene wettelijke re
geling. Dus: voor een weduwe, die jon
ger is dan 27 jaar: 6 maanden en voor
een weduwe tussen 27 en 50 jaar: 6
maanden plus 1 maand voor elk vol jaar,
dat zij ouder is dan 26 jaar, met een
maximum van 2 jaar. Hieraan is echter
een belangrijke beperking verbanden, nl.
voor de berekening van de duur van de
uitkering wordt uitgegaan van de da
tum van overlijden van de man, maar de
uitkering heeft alleen plaats over de
maanden, die na het in werking treden
van de wet nog resteren. Het volgende
voorbeeld moge dit verduidelijken, waar
bij wij aannemen dat de wet op 1 okto
ber a.s. in werking zal treden:
Een vrouw wordt op 12 maart
weduwe. Zij is 40 jaar, heeft geen kin
deren en is niet invalide. Zij zou dus
voor een tijdelijke uitkering gedurende 6
plus 14 is 20 maanden in aanmerking
komen. Deze 20 maanden beginnen te
lopen op 1 april 1957, zodat de uit
kering zou eindigen op 30 november
1958. Dit is vóór het in werking treden
van de wet, zodat zij geen uitkering ont
vangt. Zou de man op 12 maart 1958
overleden zijn, dan zou de vrouw 41 jaar
geweest zijn en zou de uitkering lopen
gedurende 6 plus 15 maanden is van
1 april 1958 tot en met 31 december
1959. Dit is gedurende 3 maanden na het
(veronderstelde) in werking treden van
de wet. Daar echter de tijdelijke uit
kering op grond van de overgangsrege
ling niet wordt toegekend als de uit
keringsduur minder dan zes maanden
zou bedragen, ontvangt ook deze wedu
we niets. r Indien de man op 12 maart
1959 was overleden, is de uitkerings
duur 6 maanden plus 16 maanden, dit is
van 1 april 1959 tot en met 31 januari
1961. De weduwe ontvangt nu een uit
kering van 1 oktober 1959 (aannemende
16 maanden.
Hieronder het vervolg van het verslag
van het vorige woensdag alhier door het
gewest Friesland van de Chr. Midden
standsbond gehouden Middenstandscon
gres.
Ir J .J. Pilon, ingenieur bij de rijks
waterstaat in Friesland en deskundige
op het gebied van de recreatie sprak
over bovengenoemd onderwerp. Deze
spreker wees op de stormachtige ont
wikkeling van de recreatiebehoefte in
Nederland en onze omgeving in de
laatste jaren, waarvan het einde nog
niet is te zien en waarbij ook Z.W.
Friesland uitnemende kansen heeft.
Doch-het moet oppassen dat de recrea
tiezoekenden niet als een wals over
zijn gebied gaan, ten kóste van dé
eigen zeden en gewoonten. In het wes
ten en zuiden des lands worden al mil
joenen besteed aan recreatieprojecten
en er is een wisselwerking tussen in
dustrie en recreatiemogelijkheid, ze
liggen graag bij elkaar. De steden aan
de rand der recreatiegebieden moeten
mogelijkheden bieden voor recreatie in
de avonduren. De Z.W.hoek is een
nieuw recreatiegebied met zeer veel
mogelijkheden (grote watervlakten
vlak bij de Gaasterlandse bossen en de
IJsselmeerkust). De stadjes met haar
eigen architectuur zijn ook aantrekke
lijk. De toegangsmogelijkheden zijn
gunstig: autoweg van Afsluitdijk naar
Sneek, autoweg van daar naar Lemmer
en Kampen, straks de weg over Lely
stad en de nieuwe Zuiderzeestraatweg.
Men dient langs de autowegen te zor
gen voor parkeerruimte waar de toe
rist liefst bij een bosje kan picknicken.
Langs de weg Leeuwarden-Sneek en
de spoorweg Leeuwarden-Staveren
kunnen ook veel buitenlanders dit ge
bied bereiken. Friesland en Groningen
liggen zeer gunstig in het spannings
veld tussen N.W. Duitsland (en Scan
dinavië) en de randstad Holland en het
toeristenverkeer vandaar is typisch op
Arie K. te 's-Gravenhage, aanrijding te
Kornwerderzand, ontslag v. rechtsver
volging; Jacobus V. te ’s-Gravenhage,
idem, 15/3 dh.; Harmen T. te Sneek,
vrachtauto overbeladen en van ondeug
delijke bouw, 1250/5mnd. h.; Finne V.
te Heeg, het laten vallen van lading
op de weg, 50/10 dh.; Steffen v. d. W.
te Sneek, aanrijding te Sneek (Park
straat), 12,50/3dh.; Menno V. te Gro
ningen, aanrijding te Zurich (Afsluit
dijk) 40/8dh.; Jelte L. te Amsterdam,
verkeersongeval te Heeg, schuldig z.t.v.
straf; Petronella J. M. B. te Kloosterbu
ren, aanrijding onder Ysbrechtum, 25/
5 dh.; Leonardus D. L. te Amsterdam,
bromfiets zonder achterlicht, 5/1 dh.;
Geert d. K. v. D. te Leeuwarden, met 3
personen op bromfiets rijden, 6/2 dh.;
Femmigje L. te Doniaga, niet rechts hou
den, 5/1 dh.; Eelke K. te St. Nicolaas-
ga, rijwiel zonder koplicht, 4/1 dh.;
Maria C. V. te Sneek, fietsen in verbo
den straat, 3/1 dh.; Peter K. te Breda,
vaartuig zonder vereiste verlichting,
10/2 dh.; Arjen v. d. V. te Niebert, met
bromfiets niet rechts houden, 4/1 dh.;
Wijbren S .te Zeist, geen luistervergun
ning in auto, 6/2 dh.; Harmen M. te
Baard, persoon vervoeren op bromfiets
zonder voetsteunen, 5/1 dh.; Jan J .te
Warns, rijwiel met verblindende verlich
ting, 4/1 dh.; Ablah L. te Harich, rij
wiel zonder koplicht, 3/1 dh.; Jan v. d.
H. te Emmeloord, met bromfiets niet
verplicht rijwielpad volgerj, 4/1 dh.;
Hidde de J, te Haskerhorné’, fietsen zon
der handen aan het stuur, 5/1 dh,; Rei-
nart K te Harderwijk, met bromfiets de
middenbaan van een rijweg volgen, 4/
1 dh.; Ids H. te Scharnegoutum, geen
voorrang verlenen 40/8 dh.; Jan W. L.
te Sneek, door stoplicht rijden, 7,50/2
dh.; Sijbren V. te Koudum, rijwiel zon
der goed werkende voorrem, 5/1 dh.;
Sijbren G. te Workum, motorrijtuig zon
der achterlicht, 10/2 dh.; Ruurd M. te
Tot nu toe hebben wij ons alleen bezig
gehouden met de algemene regeling van
de wet. Deze algemene regeling geldt
voor hen, die na het inwerking treden
van de wet weduwe worden. Zij, die op
dat tijdstip reeds weduwe zijn, zouden
aan deze wet geen aanspraken kunnen
ontlenen, als er geen bijzondere maat
regelen waren getroffen, waardoor ook
deze weduwen kunnen worden geholpen.
Deze maatregelen zijn neergelegd in de
overgangsregeling, welke het volgende
inhoudt: Een vrouw, die op de dag van
inwerking-treding der wet weduwe is,
heeft recht op weduwenpensioen als zich
één van de volgende omstandigheden
voordoet
a. als zij een huishouden heeft, waar
toe behoort een eigen kind, dat jonger
is dan 18 jaar en geboren is vóór of op
de dag waarop de echtgenoot is over
leden;
b. indien zij invalide is
1. op en sedert de dag van inwerking
treden der wet, mits dc invaliditeit blij
vend is;
2. op en sedert de laatste dag van
de maand, waarin haar jongste kind 18
jaar werd, en de invaliditeit tenminste
drie maanden zal voortduren;
c. indien zij 50 jaar of ouder was op
de laatste dag van de maand, waarin de
echtgenoot is overleden;
d. indien zij 50 jaar of ouder is bij
inwerking treden der wet en op de
eerste dag van de maand, waarin zij 50
jaar werd, een eigen kind in leven was,
dat op de laatste dag van de vooraf
gaande maand jonger dan 18 jaar was
en dat vóór of op de dag van het over
lijden van haar echtgenoot werd gebo
ren;
e. indien zij gedurende een tijdvak
van vijf jaren, gelegen vóór het inwer
king treden van de wet en eindigend op
of na de eerste dag van de maand, waar
in zij 45 jaar werd, weduwe was en ge
durende dat tijdvak een eigen kind, jon
ger dan 18 jaar, in leven was en dat
vóór of op de dag van overlijden van
haar echtgenoot was geboren;
f. indien zij 60 jaar of ouder is nij
het inwerking treden der wet.
Evenals in de algemene regeling is ook
in de overgangsregeling het „etappe-
systeem” opgenomen. Heeft dus een we
duwe recht op pensioen omdat zij kin
deren jonger dan 18 jaar te verzorgen
heeft, dan vervalt het pensioen als het
jongste kind 18 jaar wordt. Is de moe
der dan echter invalide of 50 jaar, dan
houdt zij de uitkering. Is de uitkering
verlengd op grond van invaliditeit, dan
zou het pensioen moeten eindigen als de
invaliditeit eindigt. Is de weduwe dan
echter 50 jaar, dan blijft zij in het genot
van het pensioen. Voor de overgangs
regeling geldt eveneens, dat de weduwe
in het genot van het pensioen blijft als
zij in de maand, waarin haar jongste
kind 18 jaar wordt, 45 jaar of ouder is,
mits zij dan gedurende de laatste vijf
jaren weduwenpensioen heeft genoten.
De overgangsregeling kent ook een tij
delijke uitkering. Deze geldt dus voor
weduden, dié, ook op grond van de over
gangsregeling; niet voor een wedtrwen-
pensioen in aanmerking komen. De tij
delijke uitkering wordt krachtens de
overgangsregeling in de eerste plaats
toegekend aan weduwen wier echtge
noot voor het inwerking treden van de
Verenigingen en clubs, we noemen de
muziek- en zangverenigingen, de C.J.V.’s
en de Meisjesverenigingen, de Vrouwen
verenigingen en jongensclubs trokken
haar leden uit eigen woonplaats ,maar
ook uit de omliggende dorpen.
Deze structuur werd gedurende de oor
logsjaren ’40 - ’45 enigermate geremd,
maar niet zodra waren de dagen der be-
vrijding daar of het verenigings- en
clubleven begon onmiddellijk een op
waartse tendens te vertonen. De „Fryske
Krite”, in vroeger jaren door de heer
Hette Jaarsma, Szn., opgericht, kwam al
spoedig na mei 1945 met een eigen or
gaan, „De Lege Geaën Oerein”, uit.
En zoals het vóór de jaren ’40 - ’45 was,
zo wordt het ook thans weer gezien.
Gauw was eens het centrum van handel
In de vroege middeleeuwen werd hier
reeds een jaarmarkt gehouden.
In deze eeuw kozen de schippers hun
domicilie in onze woonplaats. De scholen
werden in het hart van „de Lege Geaën”
gebouwd .terwijl die van Goëngamieden
en Offingawier, waar eertijds ook scho
len verrezen, na langer of korter tijd
weer verdwenen. Thans zijn de twee
Chr. scholen in Gauw tot één samenge
smolten en zodra dit kon geschieden
werden er alweer plannen gemaakt om
de thans leegstaande school, aan de west
zijde van ons dorp gelegen, tot een Chr.
kleuterschool te bestemmen. En kleuters
zijn hier wel.
Thans verrijzen er nieuwe huizen. Een
gedeelte van een doodlopende vaart
werd daartoe van Gemeentewege ge-
Om op de uit te voeren werken terug te
komen, het kleine (voormalige) haventje
behoeft een volledig berst d en een trot
toir naast de daarvoor in aanmerking
komende gunstig gelegen weggedeelten
zal geen overbodige weelde zijn.
Voor ernstige initiatiefnemers zal het
stichten van een kleine bazar zeker een
goede broodwinning geven, want luxe
artikelen e d. kan men in onderscheidene
plaatsen van „de Lege-Geaën” niet ko
pen.
In Gauw worden huizen gebouwd en
plannen gemaakt .Er kunnen nog meer
huizen bij. Of er nog meer mogelijkhe
den zijn? Die zijn er zeer zeker. Wie op
het verleden van ons dorp let, die heeft
wel hoop voor de toekomst. Daarbij lette
men in het bijzonder op de zo diepe ge
dachte, die er schuilt in de spreuk: de
Zegen des Heren, die maakt rijk!
4
