Sneker drukkers en uitgevers
Sneker bedrijf opende filiaal
in Assen
Uitstekend geslaagde toertocht S.Z.C.
Herinneringen aan het „hyngstewaed”
ULST
WYMBRITSER A DEEL
en
van
Fries allerlei
Taptoe Sneek
AGENDA J
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK,
115e jaargang no. 45
Dinsdag 7 juni 1960
DRIJFHOUT* NIEUWSBOD
K. Edel overleden
(in).
de
Examens Chr. Kweekschool
*11
de
Opening Speeltuin
De Noord Oosthoek
Examen machineschrijven
Banketbakkerij verkocht
MAANDAGS en DON
DERDAGS
60-jarig jubileum van
firma W. Nauta
Onderscheiding voor
heer P. Henstra
Ds H. E. Gravemeijer
50 jaar predikant
Eindexamen Chr. Johannes
Bogerman Lyceum
Gelegenheidsstempels
Slagge foar (Frysk)
diploma A
„Lekker en Gezond” van
Tonnema beste reclamefilm
in 1959
a.s. zaterdag 11 juni
SNEEKER NIEUWSBLAD
i
„Libraires”,
Meer ontdekkingen.
H.H.
H.H,
L
Drumband Nat. Reserve:
Euphonia Wommels
1
L
r
AMICITIA THEATER.
Kantoor voor admini
stratie en redaktie:
GEDEMPTE POL 6
Telefoon: 3005 (05150)
b.g.g. 4091
Geslaagd voor het examen Machine,
schrijven A van de Alg. Stenografen.
bond: Y. Heeg, G. Hiemstra, T. Hoek
stra, D. Plat, G. v. d. Veer, Tj. Veld,
huis, A. Visser, B. de Vries, H. Wier
sma en J. Wijnstra, allen leerlingen van
de Chr. Ulo alhier.
De heer S. Elgersma te Oosterwolde
heeft de Banketbakkerij van de heer S.
v. d. Wal overgenomen. Hij zal deze over
twee weken betrekken.
De heer v. d. Wal houdt alleen zijn
ijssalon c.a. op Leeuwenburg, en heeft
ter bewoning het pand aan de Leeu.
warderweg, voorheen bewoond door de
familie De Zwart, aangekocht.
Dinsdag 7 t/m donderdag 9 juni
’s avonds 8 uur film: En eeuwig zin
gen de bossen.
Maandag 13 juni. Jaarvergadering Sa
natorium „Beatrix-oord” Afd. Sneek
in het Groene Kruisgebouw, Wester-
singel, ’s avonds 8 uur.
Van de twee en half miljoen gulden,
die de minister van Economische Zaken
voor de rekreatiegebieden heeft uitge
trokken, krijgt het eiland Terschelling
zes ton.
e
s
e
a
I
I
Vertchijnt
e
t
a
t
Advertentieprij» 15 ct per
mm.
Bij contract (handebadv.)
.ager.
Abonnementiprijl f 3,—
per half jaar. Franco per
post f 3.75 pet half jaar.
Giro 8 5 0 7 4 8 ten name
van Sneeker Nieuwsblad.
De uitslag van de Bondskaatspartij
op Pinkstermaandag te Franeker is
I. Leeuwarden (R. de Groot, J. Pander,
A. Hiemstra)2. Harlingen (H. Schuil,
J. Jansen, D. Smedinga); 3. Franeker
(S. Bouwma, C. Hoekstra, W. Vliet-
stra); 4. Makkum (A. Rinia, P. Auke-
ma, K. Hibma); 5. Witmarsum (H. Zrjl-
stra, S. Tjeerdema, B. Scheffer).
Juniores.partij Jong Nederland
Marssum (R. Dekker, W. Veeman, R.
van Wieren); 2. Wommels (S. Bootsma,
T. Twerda, H. Hiemstra); 3. Leeuwar
den (R. de Groot, S. v. d. Borg, G. Wes.
tra),
Vertrek 7.30 uur vanaf Gangboord (ei
land), Zeilstraat, Drakenstraat, Vrijbui-
terstraat, Larkstraat, Valkstraat, Boeier-
straat, Leeuwarderweg, 2e Oosterkade,
Laaste Stuiverbrug, Looxmagracht, Kon.
Wilhelminabrug, Ged. Pol, Ged. Poorte-
zijlen, Hoogend, Oude Koemarkt, Oud
Kerkhof, Martiniplein.
Na aankomst van alle muziekcorpsen
op het Martiniplein wordt beurtelings
afgemarcheerd via Oud Kerkhof naar
de Marktstraat voor het défilé voor de
autoriteiten. Hierna marcheren de corp
sen naa.- het Sportpark via Leeuwen-
wenburg, Schaapmarktplein, Nauwe en
Wijde Burgstraat, Oosterdijk en Leeu
warderweg.
Achter het laatste corps („Harmonie’
Sneek) nemen de genodigden in auto’s
plaats. Het publiek wordt verzocht de
weg vrij te laten totdat ook deze auto’s
gepasseerd zijn,
Motorboten: 1. M. Fritsma 1 uur, 8 mi
nuten en 37 seconden ;2. S. G. Ruiter 1
uur, 8 minuten en 25 seconden; 3. J. de
Boer 1 uur, 7 minuten en 31 seconden;
4 .J. Post 1 uur, 4 minuten en 9 seconden.
De vooraf in het geheim bepaalde tijd
was 1 uur en 9 minuten.
Zeilboten: 1. mej. B. Ringnalda en de
heren H. Piersma en J. v. d. Feer, totale
tijd 194 minuten en 2 seconden; 2. W.
Zijlstra, A. Postma en J. Bosma .totale
tijd 195 minuten en 49 seconden; 3. P. v.
d. Laan, H. Bok en A. v. d. Zwaag, totale
tijd 196 minuten en 13 seconden; 4. H.
Röfekamp en D. van Delden. Omdat
deze twee slechts tesamen in een team
konden worden ondergebracht en bo
vendien beiden ruim vijf minuten te laat
van start gingen, werd bij de totaaltijd
van deze beide schepen de tijd van de
snelste 16 m2 klasser (in dit geval die
van P. v. d. Laan) opgeteld. Hierdoor
bedroeg hun totaaltijd 197 minuten en
21 seconden.
De heer P. Olij belastte zich met het
gebruikelijke babbeltje met de prijsuit
reiking waarvoor uiteraard veel belang
stelling bestond. De prijzen bestonden
uit gebruiksvoorwerpen.
Ds Visser was weer de auteur van de
brochures, welke Van Gorcum in 1807
drukte en getiteld „Iets over de psal
men”, achtereenvolgens „Iets over de
Evangelische gezangen”; van de laatste
verscheen er ook nog een tweede druk.
Aanleiding tot deze uitgave vormden
de hooglopende meningsverschillen over
het al dan niet invoeren der „Evan.
gelische Gezangen” naast de oude psalm
berijmingen van Dathenus. Een strijd,
waarin zich de „Afscheiding” reeds aan-
kondigt, met alle onverkwikkelijkheden
der kerkelijke verdeeldheid.
Omdat een beroep van het provin
ciaal bestuur aan de houders van race-
en speedboten om de snelheid van deze
boten in de kanalen te matigen en deze
sport in bepaalde watersportcentra (w.o.
een deel van het Sneeker meer) niet te
beoefenen, niet heeft geholpen, stellen
Gedeputeerde Staten van Friesland
thans voor het politiereglement zo te
wijzigen, dat ook op meren en plassen
tegen deze excessen kan worden opge
treden.
Vertrek 7.30 uur vanaf Anna Paulowna-
straat (N.H. Kapel), De Bourbonstraat.
Fred. Hendrikstraat, J. v. Nassaustraat,
W. de Zwijgerstraat,
Prinsengracht,
brug, Hoogend
Martiniplein.
OOSTHEM. Zondag 12 juni a.s.
het vijftig jaar zijn geleden,
Geslaagd voor Gymnasium A: de da
mes R. K. Alta, Wommels; M. J. C.
Baaijens, Sneek; de heren H. S. Meyer,
Sneek; F. Postma, Tjerkgaast.
Voor Gymnasium B: de dames M.
Brink, Joure; A. M. v. d. Meer, Heeren-
veen; de heren H. W. Dethmers, Th.
W. van der Mark, C. P. Vogelzang, allen
te Sneek; Sj. Gerbrandjj, Goënga; K. M.
van Hout, Staveren; U. Kluiwstra, Hies-
lum; W. Pot, Akkrum.
Met één candidaat wordt het examen
voortgezet.
Na een tijdelijke oplossing te hebben
gevonden voor de moeilijkheid betref
fende een „oppasser”, waarmee onze
plaatselijke speeltuinen momenteel
te kampen hebben, opende bovengenoem.
de Buurt, en Speeltuinvereniging zater.
dagmiddag j.l. haar speeltuin, waarvoor
van de kant van de jeugd weer veel be.
langstelling bestond. Ruim 300 kinderen
stonden om 2 uur vol ongeduld te wach.
ten tot het toegangshek open ging, waar
ze direct werden getracteerd op een ijsje
wat gratis werd aangeboden door de
heer Bruinsma naar aanleiding van
diens 25-jarig jubileum als ijscoventer.
Woudvaartkade.
Balthuskade, Lemmer-
(over brug), Zuidend,
Van 7 tot en met 11 juni a.s. zal te
’s-Gravenhage in het auto.ptt.kantoor
op het Buitenhof een tijdelijk bij.post.
kantoor worden gevestigd. In dit kan
toor zullen uitsluitend Zomerpostzegels
worden verkocht en de daar ter verzen
ding aangeboden, uitsluitend met Zomer
postzegels gefrankeerde gewone, aange.
tekende en expressestukken, zullen van
een afdruk van een bijzonder rubber
stempel worden voorzien.
Voor aangetekende stukken zullen
geen nummerstroken met bijzondere op.
druk worden gebruikt. Op 12 juni a.s.
zal in de Stadsschouwburg te Sittard
een internationale postzegelruildag wor
den gehouden.
In de Stadsschouwburg wordt een
brievenbus geplaatst. De daarin gedepo
neerde correspondentie zal van een af.
druk van een bijzonder rubber stempel
worden voorzien.
Vertrek 7.45 uur vanaf Plantsoen Gys-
bert J apicksstraat, Wassenberghstraat,
Napjusstraat, Ubbo Emmiusstraat, Kerk-
hoflaan, Hogebrug, Bolswarderweg, Dr
Boumaweg, Stationsstraat, Martiniplein.
Excelsior Scharnegoutum:
In Witmarsum is vrijdagmorgen de
schuur van de landbouwer S. Tolsma
door brand volkomen vernield. Onge
veer duizend aardappelkisten gingen
verloren, een tractor en enige vaten
benzine, konden door omwonenden uit
de brandende schuur worden gehaald.
Vier kinderen waren er tijdens het
verbljjf te Sneek aan de drie oudsten
toegevoegd, doch drie van hen overleden
op jeugdige leeftijd. Men was aan der
gelijke verliezen nochtans wel gewend in
vroeger eeuwen
Van Gorcum zelf was nog in de
kracht van zijn leven, toen hij te Assen
opnieuw begon. 24 jaren zou hij aldaar
aan de 16 Sneker jaren toevoegen en
dat Van Gorkum Comp. te Assen nog
steeds een begrip Is, behoeven wij onze
lezers niet mede te delen.
l H«< Sawkcf Nieuwsblad i« f*combtn««rtie uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en
Zoals in de jaarvergadering van de
Provinciale Friese Vereniging voor
Vreemdelingenverkeer, welke verleden
week in Dokkum is gehouden, besloten
werd, zal deze vereniging binnenkort
een commissie installeren, welke tot
taak krijgt een rapport samen te steL
len over de Zuidoosthoek en het bosge
bied van Gaasterland.
In deze vergadering deelde de voor,
zitter mr P. E. van Krevelen ook mede,
dat het bestuur van de Algemene Ned.
Vereniging voor Vreemdelingenverkeer
aan onze stadgenoot de heer P. Henstra,
die ruim dertig jaar penningmeester
van V.V.V. alhier is geweest, de bron
zen legpenning heeft toegekend.
Waar de heer Henstra zelf niet aan.
wezig was, nam de heer A. H. Vis, voor
zitter van onze plaatselijke V.V.V. deze
onderscheiding voor hem in ontvangst.
„Eene kapitale en zeer wel ter
nering staande Koopmanshuizinge,
met deszelfs Erf en bleek cum an-
nexis, staande en gelegen in de
Wljdeburgstraat binnen Sneek, en
aldaar gequoteerd met A.z. no. 112,
laatst door C. van Gorcum cum
uxore als huurders bewoond ge
weest, zijnde vrjj van Grondpagt, en
op den 12den Mei 1817 vrjj te aan
vaarden”.
Aan de Chr. Kweekschool alhier
slaagden voor de akte van onderwij.
zer(es): de dames P. Heida, Echten en
R. Berga, Rottum; de heren H. Dam,
H. Meyles en M. v. d. Tempel, allen te
Sneek; B. Ouderkerken, Parrega; C.
van der Meulen, Joure; S. S. Terpstra,
Middenmeer; F. W. E. Mundt en J.
Boschma, Workum; S. Muizelaar, Oude-
mirdum; U. B. Wiersma en Sj. IJpma,
Koudum.
De examens zijn afgelopen.
voorzover te Parijs woonachtig, minstens
vier persen te bezitten, en In de provln.
cie twee. Zij konden in bepaalde geval,
len bovendien gehouden zijn de eigena
ren van overtollig geachte bedrijven
schadeloosstellingen te betalen terwijl
zij zelf werden beproefd op hun „capaci-
té, de leur bonne vie et moeurs, et de
leur attachement la patrie et au Sou-
verain”. Men ziet, er was niets nieuws
onder de zon toen de Hitlerianen in
19401945 eenzelfde koers uitstippel,
den.
Vertrek 7.45 uur vanaf Waagplein-Leeu-
wenburg, Grootzand z.z„ Middenbrug,
Grootzand n.z., Nauwe Burgstraat, Wijde
Burgstraat, Oosterdijk, Jousterkade,
Kleinzand, Singel, Hoogend, Oude Koe
markt, Oud Kerkhof, Martiniplein.
Leeuwarder Politiemuziekver.:
wenste het bedrijf een sterke ontplooi
ing in de toekomst toe. Hierna traden
nog verschillende sprekers naar voren
o.w. enkele stadgenoten, die hun woor.
den vergezeld lieten gaan van cadeau’s.
Ter opluistering had men de Johan
Willem Frisokapel o.l.v. kapitein.diree.
teur J. P. Laro uitgenodigd, die spoedig
voor de juiste stemming zorgde. Na af
loop van dit optreden was er gelegen,
hied tot dansen, waarna de heer G. W.
Poiesz Jr. een dankwoord uitsprak.
In Gorredijk zijn vorige week de
werkzaamheden begonnen voor de bouw
van een nieuw dorpscentrum. Het komt
aan de Stationsweg achter het oude
tramstation en men hoopt volgend jaar
gereed te komen. Het gebouw krijgt een
grote zaal met balcon voor 480 personen.
Verder een ruime hal, koffiekamer, keu
ken, vergaderzaaltjes en een flink to
neel.
Op de bodem bevonden zich namelijk
houtresten, welke aan een bevloering
deden denken. Een bevloering, welke ho
ger lag dan de bodem van de huidige
stadsgracht en juist op een peil, waarbij
ruiters hun paarden genoeglijk zouden
kunnen laten rondwaden zonder het ge
vaar te lopen zelf natte voeten te krij
gen. Het is trouwens nog geen eeuw
geleden dat het Sneker „hyngstewaed”
zich op een druk vertier van komende
en gaande paarden mocht verheugen, 'n
het bizonder dinsdags, als de boe
ren de modder van hun paarden af
spoelden om „toonbaar” de stad binnen
te kunnen rijden. Uiteraard behoorden
verharde wegen tot de uitzonderingen
zodat de rossinanten er bij regenachtig
weer spoedig grijs van het slik uit kwa
men te zien.
J.l. woensdag is op 72-jarige leeftijd in
zijn woonplaats Hilversum overleden on
ze oud-stadgenoot K. Edel, die hier een
lange reeks van jaren een drukke prak
tijk als dierenarts heeft gehad, eerst in
samenwerking met wijlen de heer Berg-
sma, daarna zelfstandig. Nadat hij hier
z’n praktijk had neergelegd is hij nog
geruime tijd veearts op Ameland ge
weest, waar hij bij de veehouders even
eens zeer gezien was.
De overledene was verder vele jaren
tot zijn vertrek naar Ameland secreta
ris van en stuwkracht in de Koninkl.
Zeilvereniging „Sneek”.
Op verzoek van de overledene heeft
de crematie in stilte plaats gehad.
Maar er werden meer ontdekkingen
gedaan Te weten een uit gele stenen
opgetrokken, overwuifde ruimte, diep
genoeg om er staande te kunnen ver
keren, ter breedte van 1.20 m. Begin en
einde van deze constructie ontbraken
zodat de fantasie vrij spel gelaten werd.
Een bejaarde opmerker, die de voort
gang der werkzaamheden van dag tot
dag heeft gevolgd, verzekerde ons dat
het hier een onderaardse gang betrof,
welke onder de stadsgracht doorliep en
oudtijds achter het bolwerk uitkwam.
Bjj een onverhoopt beleg van de Sneker
veste kon de bezetting, van deze (ge
heime) gang gebruik makende, onver
hoedse uitvallen doen dan wel, als de
nood op het hoogst gestegen was, on.
gemerkt een heenkomen zoeken eer de
stad op genade of ongenade werd over
gegeven.
Nu zouden wij deze bewering wel
graag willen geloven maar waarschijn
lijk komt zij ons toch niet voor. Men
zou bij voorkomende baggerwerken toch
wel eens eerder iets van deze gang ge
merkt hebben terwijl deze zich buiten
de gracht over een langere afstand dan
thans had moeten kunnen laten vervol
gen. Bovendien ligt ons de „gang” wel
iets te ondiep, in aanmerking genomen
dat het terrein buiten de stadsgracht
sinds de aanleg van de Westersingel en
de bouw der daaraan gelegen huizen
minstens een meter werd opgehoogd.
Tenslotte is de aard der gebruikte steen
mitsgaders de met „tras” vermengde
specie in strijd met de veronderstelde
hoge ouderdom. Vermoedelijk hebben wij
hier dan ook te doen met een regen-
waterbak, oudtijds behoord hebbende bij
een nadien weer afgebroken huis. Dit
huis staat afgebeeld op de 17e èeuwse
stadsplattegronden en zal zijn afgebro
ken bij de aanleg van de Westersingel.
Over de bestemming van dit huis ver.
mogen wij niets met zekerheid mede te
delen; de kaart van Jacob van Deventer
geeft het nog niet aan, de latere vogel,
vluchtkaart daarentegen wel. Denkelijk
zal het omstreeks het jaar 1600 als her
berg zijn verrezen, toen men het in
Sneek zo nauw niet meer nam met de
stadsverdediging en getuige de Water,
poort in 1613 gebouwd meer op
schoonheid ging letten dan op weerbaar
heid.
Zeker, Sneek hééft nog een onder
aardse gang onder het bolwerk, maar
ook deze is niet aangebracht met het
oog op de defensie Integendeel ver.
zwakte deze ondermijning het bolwerk.
Het prozaïsch gebruik, tot voor korte
tijd van deze schilderachtige doorgang
gemaakt, is van stonde af aan de drijf-
Van „Libraires”, boekhandelaren,
maakt het „Tableau” te Sneek geen
melding doch „la profession de libraire
pourra être exercée concurrement avec
celle d’imprimeur”.
Van Gorcum schijnt over voldoende
„attachement a la patrie et au Souve-
rain" beschikt te hebben want op 1 ja
nuari 1812 werd het brevet van „Le
Sieur Nicolas Van Gorcum” te Parjjs
afgegeven, en op 1 juli 1813 te Sneek
geregistreerd.
Lang profijt heeft hij er niet van be
hoeven te trekken hetzelfde jaar 1813
bracht de val van de geweldenaar, die
zich in Rusland had verslikt. Inmiddels
schijnt Van Gorcum naar de Wijde Burg
straat te zijn verhuisd, en het is van
hier uit dat hij in 1816 reflecteert op een
oproep van de gouverneur P. Hofstede,
zich als provinciale drukker in de stad
Assen te komen „etablisseren”. Vermoe-
delijk had de ellendige toestand, waarin
de terugtrekkende Franse legers Ne
derland hadden achtergelaten, Van Gor
cum in financiële moeilijkheden ge
bracht en hoopte hij door toezegging
van provinciale drukorders te Assen een
beter bestaan te vinden dan het arme
Sneek hem op dat ogenblik kon bieden.
Op 14 november boeken de registers van
de Ned. Herv. Kerk te Sneek hem af
als „met attestatie vertrokken naar As.
sen”.
In overeenstemming met deze bevin
ding werd in de Leeuwarder Courant
d.d. 6 december 1816 door notaris J. J.
Wiersma te Sneek de verkoop van Van
Gorkum’s woonhuis aangekondigd:
De reputatie, welke Sneek als textiel
stad heeft is dezer dagen weer onder,
streept door het 60-jarig jubileum van
de firma Nauta aan de Oosterdijk 83.
In 1900 begon wijlen de heer W. Naa.
ta Sr. op bescheiden wijze een manufac.
turenzaak in het pand Oosterdijk 23.
Het waren moeilijke jaren, doch allengs
is de zaak uitgegroeid tot een gereno-
meerde firma, welke alom grote bekend
heid geniet. De kring van fabrikanten,
vertegenwoordigers, vrienden en ken.
nissen is dan ook zo groot dat niet met
één receptie kon worden volstaan.
Daarom was er voor de fabrikanten,
vertegenwoordigers, vrienden en kennis,
sen maandag gelegenheid de jubilerende
firma te feliciteren, terwijl dinsdag de
(vele) afnemers de tegenwoordige ven
noten, de heren P. Nauta, A. M. Nauta
en W. Nauta Jr. konden gelukwensen.
Beide recepties, gehouden in Rest. Piso,
waren druk bezocht en de vele bloem
stukken onderschreven deze belangstel
ling op feestelijke wijze.
Foar it yn Ljouweif balden eksamen
fan de A.F.U.K. en it Institüt Fryslan
binne slagge foar it diploma A de da
mes Landman-Osinga, Kaastra, A. Nij.
dam, J. v. d. Hem en de hearen R. Kaas
tra, Tj. Wiersma, C. Talsma en W. H
Oppedijk, allegearre to Easthim; de
hear KI. Sijbrandij, Abbegea; de hear R.
Steensma en de dames NautaAbma en
HoekstraJorritsma to Ysbrechtum.
Hja namen allegearre diel oan de kursus
dy’t yn Easthim under lieding fan mas
ter Schraa fan Drylts halden waerd.
len kandidaet slagge net.
veer geweest, welke de vroede vaderen
aanleiding gaf de belanghebbende toe te
staan het bolwerk aldus te doorboren.
In Bolsward en Franeker kende men
dergelijke doorgangen trouwens even
eens, alle daterend uit de euwen, ge
durende welke de stadsvesten er nog
slechts toe dienden nachtelijk gespuis
van ’s avonds tien tot ’s ochtends zeven
buiten de poorten te houden. Wanneer
een koemelker er prijs op stelde, de ge
volgen van zijn bedrijf rechtstreeks in
een praam buiten de wallen af te
kruien, zo kon dit slechts worden toegi-
juicht mits hij niet vergat iedere
avond de deur behoorlijk af te grende.
len.
Ongetwijfeld zijn er wel vestingen en
steden geweest met échte onderaardse
gangen, maar zover heeft Sneek het
toch nooit weten te brengen. De moeras
sige Sneker bodem zou er zich ook
slecht toe hebben geleend. Het mocht
al een geweldige prestatie heten toen
Sneek, als enige stad in Friesland, ge
durende het bewind van Karel V, ten
koste van grote financiële opofferingen,
een bakstenen ringmuur met spietorens
rondom de toenmalige binnenstad legde.
Een muur, welke alras het slachtoffer
werd van de slappe ondergrond en een
zorgenkind bleef, totdat men genoegen
nam met de aarden wal, waarvan aan
de Westersingel nog een gedeelte ge
spaard bleef.
Sinds enige maanden vertonen zich de ingewanden der (Sneker) aarde buiten
de Noorderpoort aan de Westersingel, alwaar een bouwput gegraven werd voor
een nieuwe vleugel van het alsmaar groter wordende St. Antonius.Ziekenhuls.
Nu waren onze oudheidkundige verwachtingen niet al te hoog gespannen omdat
de 17de eeuwse stadsplattegronden, evenmin als trouwens de nog oudere vogcl-
vluchtkaart van Jacob van Deventer, op dit punt iets van belang deden vermoe
den. Hoogstens zou men er sporen kunnen verwachten van een der sloten of
grachten, die oudtijds de toegang tot de Noorderpoort bemoeilijkten, maar wel
ke in de loop der 18de eeuw reeds werden gedempt.
Inderdaad tekenen zich in de profielen van de bouwput enige diepe ingravingen
af maar deze schijnen eerder betrekking te hebben op het voormalige paarden-
wed of „hyngstewaed”, dat zich hier tot in de vorige eeuw bevond, dan op een
gracht.
In 1814 drukte Van Gorcum „voor re.
keninge van eenlge leden der Minonlte
Gemeente te Balk” een bizondere uit
gave van ,,’t Kleijn Hoorns Liedtboek,
inhoudende eenige Psalmen Davids, Lof
zangen en geestelijke Lledekens”. De
keuze der „Balkster Mennisten”, bekend
om hun zwaartillendheid, welke het
grootste deel van deze gemeente ten
slotte deed besluiten, Nederland te ver
laten om in de Verenigde Staten een
nieuwe gemeenschap te stichten, bewijst
reeds dat Van Gorcum in hun ogen een
man was, wien men het drukken van
een dergelijke gezangbundel kon toever.
trouwen.
In 1815 sluit het dichtwerkje van A.
Cuperius, „Ter gedachtenis van den 76-
jarigen grijsaard Petrus Guldenarm, ge
trouwen leeraar der Hervormden te Ylst,
ontslapen den 2 Maart 1815”, de rij.
Aanspraak op volledigheid maakt onze
opsomming echter allerminst. Juist de,
uit een oogpunt van wetenschap of lite
ratuur minder belangrijke geschriften
van het kaliber als de door Van Gorcum
uitgegeven reeks, maken de meeste
kans, tot op het laatste exemplaar te
worden opgeruimd zodat het toeval
slechts debet is aan het behoud van een
enkel specimen. Tot deze door het toe
val gespaarde exemplaren behoort bij
voorbeeld ook het in 1814 door Van Gor
cum gedrukte gedichtenbundeltje van
Eelkje Poppes, „Eerstelingen aan mijn
vaderland”.
In 1815 naderden Van Gorcum’s Sne
ker jaren echter ras hun einde. Het
grootste deel van dit tijdperk had hij
gewoond in het pand Marktstraat 6; in
1805 werd hij hiervoor in de grondbelas.
ting aangeslagen terwijl hij hier in
1811 eveneens nog woonde, wanneer
„Gorkum (van), Klaas Hendriks”, als
„imprimeur.compagnon” in de „liste des
habitants” wordt vermeld. Nederland
was immers kort tevoren by het Franse
Keizerrijk ingelijfd en maakte kennis
met het Napoleontische bestuursappa
raat, waarbij voor de eigen landstaal
geen plaats meer was ingeruimd.
De „Annuaire de l’imprimerie et de la
librairie de l’empire francais, pour l’an.
née 1813” noemt Van Gorcum op het
„Tableau des imprimeurs de l’empire”
als de belangrijkste drukker te „Sneek,
département de la Frise”. Weliswaar
kent het register tevens nog de Sneker
collega’s Van Breest van Smallenburg
en Annema, doch deze waren ingedeeld
bij de bedrijven, welke na de dood van
de ondernemer niet door anderen moch
ten voortgezet: „imprimeurs a vie, dont
la place n’est pas succeslble”. Het was
namelijk de bedoeling het ganse druk
kers- en uitgeverswezen volkomen on.
der de contröle der Napoleontische
machthebbers te brengen, waarbij er
naar werd gestreefd het aantal der on
dernemers door uitsterving geruisloos te
verkleinen. Zoals men dit tegenwoordig
wel doet met vis. en jachtakten.
De bevoorrechte drukkers dienden.
zal
het vijftig jaar zijn geleden, dat ds H.
E. Gravemeijer te Hilversum werd be
vestigd als predikant in de Nederlandse
Hervormde Kerk.
Ds Henricus Eskelhoff Gravemeijer
werd op 20 oktober 1878 in de hervorm
de pastorie van Oosthem geboren.
Ds Gravemeijer was ook enige jaren
voorzitter van de Nederlandse Zeemans-
centrale en heeft als zodanig meege
werkt aan de stichting van het zeemans.
tehuis voor Nederlanders te Londen. In
1921 was hij mede een van de oprichters
der Hervormd Gereformeerde Staats
partij (de H.G.S.), waarvan hij twintig
jaar voorzitter is geweest.
Ongeveer driehonderd genodigden
vulden vrijdagavond de hal van het
nieuwe filiaalbedrijf te Assen van het
Werktuigenbureau voor de Landbouw,
dat die avond officieel geopend werd.
Rondom het modern uitgevoerde ge
bouw stonden diverse landbouwmachines
opgesteld en de vlaggen, die van de
nieuwe hal wapperden, gaven het geheel
een feestelijke aanblik, welke nog werd
versterkt door de vele bloemstukken,
die in de twee kantoren stonden opge
steld. Tientallen vrienden en zakenrela
ties waren naar Assen gekomen om de
heren G. W. Poiesz Sr. en Jr. resp. di.
recteur en filiaalhouder, met dit sukses
te feliciteren.
Vertrek 7.45 uur vanaf Waagplein, Leeu
wenburg, Schaapmarktplein, Nauwe
Burgstraat. Wijde Burgstraat, Kruize-
broederstraat, Nauwe Noorderhorne,
Oud Kerkhof, Martiniplein.
Schutterij Muziek Bolsward:
ROUTES STERTOCHT
Deze uitbreiding, waarvoor het ge
meentebestuur van Assen zijn volle me
dewerking verleende, is tot stand geko.
men ten einde het hoofdkantoor in onze
stad met de opslag van landbouwwerk.
tuigen te ontlasten evenals 't transport
en de administratie. Veel goederen kun.
nen in de nieuwe loods van 500 m2 wor.
den opgeslagen en de cliëntèle kan hier
door a la minute worden bediend.
Na het welkomstwoord van de heer
G. W. Poiesz Sr hield de heer Ir A.
Vedder, Rijkslandbouwconsulent van
Drenthe een openingstoespraak, waarm
hij o.m. opmerkte dat de huidige land,
bouw zonder machines niet meer mo
gelijk is. Toch moet de boer voorzichtig
zijn met het aanschaffen van deze vaak
zeer kostbare werktuigen. Het moet in
de eerste plaat^ rendabel zijn. Hij hoop
te dat de vestiging van dit filiaal bij
mocht dragen tot het welzijn van de
Drentse boer en andere belanghebben
den. Na de heer Vedder sprak de heer
Th. Brouwer, loco-burgemeester van
Assen namens het gemeentebestuur. Hij
gaf een overzicht van de ontwikkeling
welke Drenthe vanaf 1900 doormaakt en
toonde zich bijzonder verheugd, dat de
heer Poiesz, Assen, wat hij „het klop
pend hart van Drenthe” noemde, voor
deze vestiging had uitgezocht. Hij
Voor de beste Nederlandse reclame
film in 1959 waren voor de elfde recla-
me-filmdag te Amsterdam tien films in
gezonden.
Aan slechts één hiervan werd de prijs
voor de beste Nederlandse reclamefilm
in 1959 toegekend en het doet ons ge
noegen te kunnen melden, dat dit de
film „Lekker en Gezond” is, welke Joop
Geesinks Starfilm n.v. in opdracht voor
de fa. Tonnema N.V. alhier vervaardig
de. Vertegenwoordigers van de op
drachtgeefster en van de vervaardigster
der bekroonde film kregen een medaille
uit handen van de voorzitter Jhr. W.
van Andringa de Kempenaer.
Begunstigd door buitengewoon goede
weersomstandigheden, volop zon en vol
op wind, hield de Sneeker Zeil Club
Pinksterzondag een toertocht voor haar
leden. En mede door een zeer grote deel
name, in totaal namen 35 boten deel met
naar schatting zo’n 150 personen aan
boord, kan deze toertocht als uitstekend
geslaagd worden beschouwd.
Het zat het bestuur de laatste jaren
wat tegen bij deze toertochen, waardoor
de animo steeds minder werd. Doch
dank zij een kortere afstand en het zor
gen voor de nodige afwisseling werd
met deze toertocht de belangstelling met
één slag nieuw leven ingeblazen, alhoe
wel het weer deze maal ook bijzonder
goed meewerkte. Op 29 'mei was het
precies 50 jaar geleden dat de SZC voor
de eerste maal een toertocht op touw
zette en dit was voor het bestuur aan
leiding ook thans de 29ste als toerdatum
te kiezen. Zoals bekend wéld de tocht
echter vorige week door de harde wind
afgelast en thans op Pinksterzondag be
paald, een besluit waarvan het bestuur
geen spijt behoeft te hebben. De start
vond plaats om precies tien minuten
over tien even voorbij het Op en krui
send zetten de 26 zeilboten alsmede 9
motorboten koers naar Oudeschouw
waar de eerste halte was. Dit deel van
de tocht was tevens min of meer als
wedstrijd bedoeld, vandaar dat getracht
werd zo spoedig mogelijk de brug bij
Oudeschouw te bereiken, waar evenals
bij normale wedstrijden bij de finish
elk deelnemend schip werd afgeblazen.
Nabij het Kruiswater kreeg men de
wind iets ruimer in de zeilen en het was
een prachtig gezicht de vele boten ach
ter elkaar het Sneeker Meer over te
zien koersen. Vooraf was bekend ge
maakt, dat de zeilboten in teams van
drie waren ingedeeld, zonder dat echter
de namen van de teamgenoten werden
bekend gemaakt. Van elke zeilboot werd
de tijd opgenomen en de gezamelijke
tijden van elk team was bepalend voor
de uitslag. Voor de motorboten was iets
anders bedacht. Ook hiervan werd de
tijd opgenomen doch vooraf was een
bepaalde tijd in een gesloten enveloppe
vastgelegd en de motorboot die deze tijd
het dichtst benaderde werd winnaar. Na
enige tijd in Oudeschouw te hebben
vertoefd werd koers gezet naar Akkrum
en vandaar naar Terhorne waar de
prijsuitreiking plaatsvond. Inmiddels
was het reeds vier uur geworden en van
Terhorne af kon een ieder dan ook op
eigen gelegenheid weer trachten Sneek
te bereiken. Voor de zeilboten die niet
over motorkracht beschikten leverde dit
echter wel wat moeilijkheden op omdat
de flinke bries in windstilte was overge
gaan. Doch met een sleepje kon toch
iedereen weer tijdig thuis zijn en voor
de laatkomers kwam er om kwart voor
zeven toch nog een behoorlijk briesje
opzetten. Prijswinnaars van het toertijd-
gedeelte werden:
In Olterterp brandde vrijdagnacht
een woonwagen geheel uit. De bewoners,
het echtpaar Hoekstra en twee kinde
ren, vluchtten in nachtgewaad de straat
op.
