Rheuma: vijand van vriend en vijand
N. de Vries voor de derde maal in
suksessie Fondkampioen
Herinneringen aan de Sociëteit
„Amicitia” (1815-1960)
Fuberculose sterk teruggedrongen, doch
waakzaamheid blijft geboden!
IJLST
WYMBRITSERADEEL
en
van
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK,
Maandag 31 juli 1961
116e jaargang no. 61
Mededeling
INGEZONDEN
Kan dit niet anders?
Verkoping
Geslaagd
De P.C. te Franeker
Benoemd
J. Diekstra dingt mee naar
wereldtitel jeugdschaken
Zwaga nog eerste bij Skütsje-
silen
Evangelische landdag in
Gaasterland
Mysterieuze auto in Ijlst
Wielrijder door auto aan
gereden
I
vertellen van
Sneek”
Sneker deelnemers vol
brachten de Vierdaagse
Het Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD
P.V. „l’Estafette”
„Oude foto’s
Meer rooms-katholieken en
buitenkerkelijken
Jaarverslag „Beatrix-oord”
SNEEKER NIEUWSBLAD
(handels-
de
Het sanatorium
UITGEVERS
SNEEKER NIEUWSBLAD
Verschillende akties
dagen
We zitten nu al een paar weken, jour
nalistiek gesproken in de komkommer
tijd. In een stadje als IJlst valt dit ech
ter wel iets mee. Kleine gebeurtenissen
breken de sleur watersporters zorgen
voor de zo heilzame afwisseling, al is
die soms niet geheel vrij van bedenkin
gen.
De volgende zestien parturen nemen
deel aan de grote P.C.-kaatsparttf, die
a.s. woensdag te Franeker wordt gehou
den:
R. Hoekstra, Ternaard, A. Veldkamp,
Huizum en J. Pander, Leeuwarden.
A. Tienstra, H. Beetstra en G. Romer,
allen Stiens.
R. Kuiper, Makkum, P. Santema, Oos-
terlittens en R. van Wieren, Marssum.
J. Sijtsma, Ried, A. Rinia, Makkum en
S .Faber, Berlikum.
M. Tolsma, Roordahuizum, J. van der
Meer, Pingjum en P. Ysbrandi, Huizum.
K. Jansen, Hflum, J. Zjjlstra, Creil en
A. Hiemstra, Leeuwarden.
A. Broersma, Oosterlittens, P. Zwart,
Warga en B. Scheffer, Witmarsum.
H. Zijlstra, Witmarsum, E. Zijlstra,
Amsterdam en A. Bouma, Stiens.
R. de Groot, Leeuwarden, J. Jansen,
Harlingen en M. Santema, Oosterlittens.
J. Klazinga, Leeuwarden, P. Aukema,
Makkum en H. Gjaltema, Schalsum.
G. Okkinga, Oosterend, S. Tjeerdema,
Witmarsum en J. Tolsma, Arum.
J. Stavinga, Poppingawier, T. Velstra,
Baard en D. van der Zee, Leeuwarden.
M. /an der Weerd, Bolsward, D. Sme-
Op het terrein van in de vergadertent,
opgeslagen achter de boerderij van de
heer I. Breimer te Oudemirdum onder
Rijs zal woensdag 9 augustus een land
dag gehouden worden, waar de predi
kanten Ds A. H. v. Gent uit Kampen,
bekend door de zondagmorgendiensten
via Radio Luxemburg, en Ds G. Brucks
de Canadese predikant die uitstekend
Nederlands spreekt en onlangs een zen
dingsreis door Polen maakte, alsmede
de heer P. A. v. Gent, fabrikant uit
Doorn, zullen spreken over de ernst der
tijden waarin we leven.
Landdagleider is de heer J. Kits, di-
rekteur van het Brandpunt te Doorn,
bij vele Friezen welbekend als leider
van verschillende konferenties in Zalen
Schaaf te Leeuwarden.
Van 12 augustus tot en met 2 septem
ber zal in Den Haag door de F.I.D-E.
het twee-jaarlijkse Jeugdschaaktournooi
om de wereldtitel worden gehouden.
Ongeveer dertig landen hebben hier
voor ingeschreven.
Voor als land zijn als vertegenwoor
digers aangewezen de nationale jeugd
kampioen C. Zuidema en onze stadge
noot J. Diekstra.
Zaterdagmorgen plm. halfzes is de
ruim 60-jarige heer KI. D. uit IJsbrech-
tum bij het oversteken van Rijksweg 43
alhier door een personenauto uit Kam
pen aangereden.
Hij was op de fiets en heeft vermoe
delijk niet voldoende uitgezien.
De man is met een hersenschudding
in het St. Antonius Ziekenhuis opgeno
men.
Te Groningen slaagde onze stadgenoot
de heer J. J. de Haan voor het diploma
BM. Scheepswerktuigkundige.
Notaris E. K. Hoekstra veilde provi
sioneel het burgerhuis Willem Lodewijk-
straat 49, alhier, vrij te aanvaarden.
Het bod bedroeg f 10.710,-.
Te Utrecht slaagde onze stadgenoot
de heer B. Siemonsma voor de Hoofd
akten A en B.
en
de
betoond
Junioren:
Voor Zutphen werden hier 37 duiven
ingekorfd. J. Bakker klokte de eerste
duif om 10.46 uur. Al iets later Jan bjj
de senioren, maar dat zal op een andere
vlucht wel weer ingehaald worden. B.
Postma werd 2e, P. Bergmans 3e, A. v.
Verschijnt
MAANDAGS en DON
DERDAGS
De ingezette akties werden in 1960 met
animo en sukses voortgezet en tevens
werd met nieuwe akties begonnen.
De aktie „Op naar de 100.000” is met
sukses bekroond, daar door de afdeling
Joure het 100.000-ste lid werd ingeschre
ven. Ultimo december van het vorig
jaar waren in totaal 37.558 nieuwe leden
gewonnen, als volgt over de provin
cies verdeeld: Groningen 16.482, Drente
10.832 en Friesland 8.905. Elders werden
nog 1339 nieuwe leden ingeschreven. De
totale opbrengst van de Persilaktie be
droeg per 31 december 1960 f 45.140,28
en de fotoaktie leverde een bedrag van
Op 1 januari 1960 werden 446 patiënten
verpleegd, een aantal hoger dan ooit
eerder in de geschiedenis van de vereni
ging op deze peildatum het geval was.
Op 1 januari van dit jaar bedroeg het
aantal verpleegden 336. Uit een na-on-
derzoek bleek dat van alle patiënten,
die na 1 jan. 1953 een longoperatie on
dergingen op 1 januari 1961 niemand
weer ziek was en dat van alle patiënten
die in 1954 in Beatrix-oord verpleegd
werden, slechts een geval van recidief
bekend werd.
De verlies- en winstrekening sluit met
een winst van f 44.239,20.
f 17.845,42 op, terwijl de bedrjjven-aktie
f 51.021,50 opbracht.
Het is bijna augustus, de maand van
de „Sneek-week”, dus ook „kermis”.
De vrachtauto’s moeten dan een ander
heenkomen zoeken en overal treft men
ze aan.
Zo ook in de zg. „Wjjde-Baan” tussen
ward.
J. Faber, Peins, H. Seerden, Franeker
en P. de Groot, Franeker.
S. Bouwma, Franeker, E. Heeg, Oos
terlittens en F. de Vries .Kimswerd.
H. Schuil, Harlingen, W. Vlietstra,
Franekei en J. Halbesma, Harlingen.
goed opgeschoten. Het ketelhuis is vrijwel voltooid, terwijl voorts belangrijke
-• -•-sa_
Op 29 september zullen hoofdprijzen
en het resultaat in een speciaal radio
programma bekend worden gemaakt.
(19.40-20.40 uur Hilversum II - 298 Mr).
Het totaal prijzenbedrag bedraagt
f 250.000,- waaronder 5 woonhuizen ieder
ter waarde van f 25000,-. De loten zijn
door geheel Nederland - in 5 verschil
lende kleuren - f 1,- per stuk op ver
koopadressen, onder meer winkeliers,
kantoren van de Nederlandse Staatslo
terij enz. kenbaar aan rheuma-raambil-
jetten, verkrijgbaar.
Santooi voor admini
stratie en redaktie:
GEDEMPTE POL 6
Telefoon. 3005 (0 5150)
o.g.g 4091
Advertentieprijs 15 ct
per mm.
Rij contract
adv.) lager.
Abonnementsprijs f 3,
per half jaar Franco p.
post f 3,75 per half jaar.
Giro 850748 ten name
van Sneeker Nieuwsblad
De oprichting
De Sneker Sociëteit werd op 1 janu
ari 1815 geacht te zijn opgericht voor
de tijd van 5 jaren. Wij schrijven „ge
acht” want men kan er zich van over
tuigd houden dat het groepje der op
richters ook vóórdien reeds geregeld
samen placht te komen doch er zich
onder het regime van Napoleon wel
voor had behoed al te zeer in het oog
te vallen.
Het eerste reglement, of, zoals er bo
ven geschreven staat, „Wetten voor
deze Sociëteit”, werd opgesteld op de
8ste december van het jaar 1814. Het
aantal ondertekenaars bedroeg 21,
waarvan éénhandtekening naderhand
schijnt te zijn doorgehaald. Men treft
er bekende namen onder, zoals Ten
Cate, Feickens, Airing, Hesselink,
Een niets en niemand ontziende vjjand
leeft onder ons volk. Een vijand die niet
alleen volwassenen doch ook onze kin
deren belaagt. Die de schoonheid van
het menselijk lichaam op ontstellende
wjjze vervormt. Een vjjand, die niet al
leen lichamelijk maar vooral ook gees
telijk leed teweeg brengt. Een vijand,
die de dood als metgezel heeft met als
gevolg jaranlang onnoemelijk Ijjden.
Groot is de schade die ons volk wordt
toegebracht door het ontnemen van
krachten aan het arbeidsproces. De lij
ders aan deze vreselijke ziekte lijden
niet alleen maar ook gezinsleden zjjn
in het geestelijk lijden betrokken.
Een kontroleerbare kollekte in
vorm van een grote nationale loterij zal
vanaf 5 augustus tot en met 29 septem
ber worden gehouden.
Haagsma, Haga, Brunings, Bleeker,
Wiersma, Wouters, Jorritsma, Nojon,
etc. Het contingent niet-Friese namen
is tamelijk groot doch begrijpelijk in
dien men weet dat juist de meest ver
mogende Sneker kooplieden van Gro
ningse- dan wel Twentse origine wa
ren en de koopliedenstand in Sneek
van oudsher de eerste viool speelde.
Het reglement bevat 28 artikelen.
Wij zullen deze niet alle 28 overschrij
ven doch met enige punten volstaan.
Zo moest men 18 jaar zijn om „ad
missie” te kunnen verkrijgen terwijl
men zich als candidaat-lid diende aan
te melden bij een der „directeuren”.
Deze droeg zorg voor „affictie, rond-
zegging en. ballotage” waarbij de aan
vrage binnen twee dagen aanhangig
moest worden gemaakt. Uiterlijk acht
dagen later behoorde de ballotage
plaats te vinden, en wel des zaterdags
avond half acht precies op de Socië
teit, in tegenwoordigheid van tenmin
ste één der directeuren. Voor de „af
fictie” was de meerderheid van twee
derde der uitgebrachte stemmen nood
zakelijk. De jaarlijkse contributie be
droeg tien gulden - voor die tijd een
hoog bedrag, hetgeen wel met opzet
zal zijn geschied. Men mocht het ech
ter in twee termijnen voldoen.
Werd men „gedeballotteerd”, zo
mocht men pas een jaar later opnieuw
„affictie” aanvragen. Bij het uitbren
gen der stemmen had men zich te ont
houden van „qualification”, met ande
re woorden, het werd niet toegestaan
argumenten te uiten op grond waar
van men voor- of tegen toelating van
een candidaat was.
dan wel
vrien-
Voor het diploma boekhouden (Asso
ciatie) slaagden mej. Joh. Folkerts en
de heren F. A. Bjjvoets, C. P. Witteveen
te Bolsward, J. de Bruin, E. B. Engel-
sma, Sneek en St. 'sser en J. Bijma te
Lemmer, allen opgeleid door P. Kooi,
leraar boekhouden, Jodenstraat 7 te
Sneek.
broer Douwe Bakker.
In verband met ziekte van mijn vader
heeft een verbouwing van het pand tot
verlofzaak plaats gehad, welke zaak tot
maart 1911 door mjjn vader werd ge
dreven. Na het overlijden van mijn va
der is de zaak in handen van Herman
Steenbeek overgegaan, die inmiddels
met de weduwe van Douwe Bakker was
gehuwd.
Douwe Bakker had destijds een bak
kerij aan het Hoogend, waarin thans de
bakkerij van de Haan is gevestigd.
Met dank voor de plaatsing,
G Bakker
ambtenares ter secretarie
van Sneek.
In het jaarverslag wordt tevens het
feit gememoreerd dat H.K.H. prin
ses Beatrix op 28 augustus van het
jaar 1959 een oorkonde in het in
aanbouw zijnde sanatorium te Haren
heeft gemetseld. Het bestuur toont
zich over de sympathieke wijze,
waarop de prinses zich van haar
taak gekweten heeft, zeer dankbaar.
Zeer veel is in de afgelopen Vijftig jaar
door de vereniging voor de volksgezond
heid gedaan, aldus het verslag, maar er
valt nog steeds veel te doen. Hoewel
door de betere sociale omstandigheden,
de zo zeer verbeterde behandelingsmo
gelijkheden, de voortschrijdende ontwik
keling der long-chirurgie en het ontdek
ken van nieuwe geneesmiddelen, de tu
berculose in het algemeen en in ons
land in het bizonder sterk is terugge
drongen, is het aantal patiënten in Bea-
trixoord momenteel nog hoog. Uiterste
waakzaamheid en onverflauwde aktivi-
teit zjjn derhalve dan ook geboden. Ge
lukkig is dit door de (Jiverse afdelingen
goed begrepen, getuige de enorme stij
ging van het aantal leden.
Een bizonder woord van dank wijdt
het bestuur aan de geneesheer-direkteur
prof, dr J. K. Kraan onder wiens leiding
Beatrix-oord is geworden, wat het thans
is.
In het jaarverslag over 1960 van bovengenoemde vereniging wordt eerst mel
ding gemaakt van het vijftig-jarig bestaan in 1960, dat overigens zonder festi
viteiten herdacht is. Op 5 september 1910 werd het eerste sanatorium geopend
ter bestrijding van de tuberculose en in de afgelopen jaren is dit sanatorium
steeds uitgebreid. Ook met de bouw van het hoofdgebouvv te Haren is men reeds
De uitrusting
Tot de onmisbare uitrusting van de
sociëteit hoorde een „kolfbaan” en een
„billard”. Iedere partij op de kolfbaan
leverde de societeitskas 2 stuivers op,
iedere partij „maatskolven” vier. Bij
het biljarten idem, „doch potspelende
zal ieder persoon betalen een stuiver
en acht penningen, ten voordele der So
ciëteit”. Gaf men de voorkeur aan
kaartspel, dan beurde de kas van iede
re speler wederom twee stuivers.
Mocht er een belasting geheven wor
den op een en ander, dan behielden de
directeuren zich het recht voor, deze
op de spelers te verhalen.
De Sociëteit hield er bovendien een
leestafel op na, waarop men de Staats
courant kon vinden, de Haarlemmer
Courant, de Vriesche Courant en P^ijs
Courant (met de koersen van obliga
ties en dergelijke). Daarnaast kon men
er nog raadplegen de „Recencent der
Recencenten” alsmede de „Naamlijst
der uitgekomen boeken”, uitgegeven
door de boekhandelaar Saakes.
Men mocht geen enkele courant.of
tijdschrift mee naar huis nemen of
De namen van de toegelaten gasten
moesten evenwel binnen een half uur
na binnenkomst in een boek worden
genoteerd, met derzelver beroep en
woonplaats benevens de namen derge-
nen, die de gasten hadden geïntrodu
ceerd. De „alzo geadmitteerde Gasten”
waren „gedurende veertien dagen ad-
missibel”.
Honden mocht men niet ter Sociëteit
meebrengen, op straffe van 5 stuivers
en 8 penningen voor iedere viervoeter.
.Aldus het eerste reglement. Volgen
de maal iets over het vervolg der his
torie.
Ulbe Zwaga heeft, hoewel hij zater
dag bij de tweede wedstrijd van het
Skütsje-silen op de tweede plaats ein
digde, zijn eerste plaats in het eind
klassement behouden. Hij heeft thans
2.9 pnt, gevolgd door Jan van Terwis-
ga van Heerenveen, die zaterdag eer
ste werd, met 3.9 pnt. De derde plaats
is voor Berend Mink, terwijl Klaas v.
d. Meulen als vijfde gerangschikt staat.
Vrijdag had Ulbe Zwaga met het
snelle Grouwster Skütsje geen moeite
met zijn tegenstanders, doch zaterdag
kon hij Van Terwisga niet houden, en
dol gelukkig zeilde deze de Heeren-
veenster nieuwkoop als eerste door de
finish. Zwaga gestart als negende,
presteerde het als tweede te eindigen,
maar Jan van Akker uit Sneek, die als
eerste gestart was, kwam op de zesde
plaats terecht, evenals vrijdag het ge
val was geweest.
Voor Jan Brouwer eindigde de wed
strijd zaterdag niet zo gelukkig. Al
spoedig na het begin zeilde hij zijn
mast overboord en moest hij de wal
opzoeken. Toch is hij vandaag in Eer-
newoude gestart, want vandaar uit is
hem een reserve-mast aangeboden ter
wijl een inzameling in Grouw is ge
houden, welke f 425,opbracht.
Onze stadgenoten de heren Adema,
P. Cnossen, W. Meerholz, W. Teensma,
G. IJkema en A. Zweere, die hebben
deelgenomen aan de Nijmeegse vier
daagse, hebben deze tippeltocht zonder
zwarigheden volbracht.
Men moet al zelf tot een oudere
generatie hebben behoord,
door oudere bloedverwanten,
den of kennissen zijn ingelicht om zich
ten volle te kunnen verplaatsen in het
Sneek van de dagen gedurende welke
„Amicitia” de rol van een soort Olym
pus vervulde, waar de Sneker „góden”
op vaste uren van de dag het wel en
wee van de stad wikten, beschikten en
verwrikten zodat de besluiten van de
gemeenteraad de indruk wekten
slechts een formele bekrachtiging te
zijn van hetgeen op Leeuwenburg reeds
lang en breed was uitgemaakt. Geen
wonder trouwens, indien men bedenkt
dat tot vóór de eeuwwende de leden
van de gemeenteraad, met inbegrip
«e. van burgemeester en wethouders, uit
dinga, Harlingen en F. Haanstra, Bols- c'e rPe5,.<?e3 Sociëteit werden gerecru-
teerd. Wij behoeven daarover met met
een verontwaardigd onze hoofden te
schudden want de liberalen, wier al
macht in het 19de eeuwse Sneek on
aangevochten bleef, beschouwden zich
bij uitstek als democraten, die de vrij
heden van het volk onder aanvoering
van Thorbecke moeizaam op koning
Willem I hadden bevochten en afgun
stig waakten over zaken als vrijheid
van drukpers, onafhankelijke recht
spraak, scheiding van kerk en staat,
rechtstreeks verkozen regeringscolle
ges en openbaarheid der overheidsfi
nanciën. Goedmoedig-vaderlijke lie
den, wier vaders of grootvaders veelal
overtuigde Patriotten waren geweest
en hoogst verbaasd zouden hebben op
gekeken als men de wenselijkheid van
het algemeen kiesrecht of de 40-urige
werkweek had bepleit. Hoogstens zou
den zij hebben beaamd dat er wel iets
meer zou kunnen worden gedaan aan
de armenzorg of het tegengaan van de
kinderarbeid. Onderwerpen, waarover
men een eeuw geleden warm liep zoals
tegenwoordig over het afsnijden van
paardenstaarten of hondenoren, het
houden van kistkalveren dan wel trek
honden.
IJLST. Qnze plaatsgenoot de heer S.
Dokkum werd in de laatst gehouden
raadsvergadering te Bolsward benoemd
tot gemeente-ontvanger.
De opbrengst van de aktie is bestemd
voor het bouwen van meer rheuma-kli-
nieken voor rheuma-zieken.
Wanneer men voor huisgenoten, vrien
den en relaties tenminste 10 loten per
giro bestelt (gironummer: 842 ten name
van Rheuma Rotterdam) dan ontvangt
men bij de loten een speciale mede-
werkerscoupon. Aan deze coupon heeft
het Nederlandse bedrijfsleven fraaie
prijzen met een totale waarde van
f 20.000,- verbonden.
De strijd tegen een genadeloze vijand
vangt op zaterdag 5 augustus door ge
heel Nederland aan. Niemand mag op
het appèl ontbreken. De strijd voor meer
klinieken voor rheuma-zieken wordt me
de door uw medewerking gewonnen in
de lotertf-aktie voor puur levensgeluk.
De kans op geluk voor u-zelf en de
zekerheid voor meer levensvreugd en
levensgeluk voor hen die door de rheu
ma bezocht werden of nog zullen wor
den.
De voorlopige cijfers van de volkstel
ling 1960 betreffende de kerkelijke ge
zindten in Nederland tonen aan, zo
schrijft Het Vrije Volk, dat de r.-k. be
volkingsgroep sinds 1947 is toegenomen
van 38,5 tot 40,5 percent. In absolute
aantallen: 3,7 miljoen in 1947 en 4,6
miljoen in 1960. Een voortgaande stij
ging van het percentage r.-k. is te ver
wachten: van de Nederlandse babies
wordt thans 47 percent als rooms-katho-
liek aangegeven.
De Hervormde Kerk, die een eeuw
geleden nog 55 percent van de Neder
landse bevolking omvatte, daalde sinds
1947 van 31 percent tot 28,6 pet. Toch
is het tempo van de daling wat afge
remd.
Van de pasgeborenen wordt op het
ogenblik 25 pet. als Nederlands-her-
vormd aangegeven. Onder de bejaarden
schommelt het percentage hervormden
rond de 40.
De verschillende gereformeerde ker
ken verloren in de laatste dertien jaar
een tiende deel van hun ledental: van
9.8 tot 8.9 pet.
Bij de buitenkerkelijke groep is de
groei duidelijk vertraagd:7.8 pet. in 1920
14.4 pet. in 1930, 17 pet. in 1947 en 17.»
in 1960.
IJLST. Onze vroegere plaatsgenoot de
heer J. Dokkum, employé bij de KLM in
’s-Gravenhage, slaagde dezer
voor het examen M.O. Duits.
Zutphen
Deze vlucht werd tegelijkertijd met
Passau gevlogen. De afstand bedraagt
105 km. Hiervoor worden nog steeds
vrij veel duiven ingekorfdprovinciaal
4200 en in verenigingsverband 211 dui
ven.
De duiven werden vanwege het slechte
weer te Zutphen iets later dan gewoon
lijk gelost, nl. om 9.15 uur. Toen de eer
ste duif om 10.37 uur arriveerde be
haalde ceze de vrij goede snelheid van
1284 meter per minuut. Deze duif was
van de heer R. G. Mulder die een zeer
sterke speler op de Jonge duivenvluch
ten is. De heer A. Coers, die tweede
werd, doet het ook goed. De vorige maal
(Deventer) werd hij vierde! De derde
duif werd door de heer J. de Boer ge
klokt om 10.38 uur.
Het was een vrij vlotte vlucht, die bij
na geen verliezen opleverde. Zo zien we
daarom de volgende vlucht, die weer
wat meer perspektief gaat tonen, met
spanning tegemoet.
De uitslag luidt:
R. G. Mulder le, 23e, 26e, 28e, 31e;
A. Coers 2e, 7e, 10e, 16e, 32e; J. de Boer
3e, 36e, 38e; H. Meinen 4e; J. Spoelstra
5e, 12e, 37e; L. Jendreak 6e, 8e, 13e, 19e,
30e ;W. Massen 9e, 18e, 31e, 50e, 53e;
N. de Vries He, 14e, 15e, 24e, 43e; J. v.
Ruiten 17e, 22e; H .Oppenhuis 20e, 21e,
39e, 40e, 41e; A. Lichthart 25e, 42e, 49e;
D. Hamersma 27e; Komb. v. d. Meulen-
de Vries 29e, 33e, 34e, 46e; J. Alkema
35e.
opdrachten werden verstrekt. Wanneer in de toekomst het geheel nieuwe
natorium te Haren klaar zal zijn, is pas gedeeltelijk het verlangen van het be
stuur bevredigd, want het sanatorium in Appelscha zal ook een grondige res
tauratie moeten ondergaan.
Voor ons ligt een knipsel uit het Sneeker Nieuwsblad van 1960, waarin naar
aanleiding van de opheffing der Sneker Sociëteit „Amicitia”, in de maand april
van gemeld jaar, een bondige schets gegeven werd van het ontstaan, het ka
rakter en verdwijnen van deze instelling, die sinds 1814 zulk een belangrijke
rol in de Sneker samenleving heeft gespeeld. Wij zouden geen aanleiding ge
vonden hebben op dit onderwerp terug te komen, ware het niet dat nadien een
drietal reglementen van deze sociëteit aan het Fries Scheepvaart Museum wer
den geschonken, welker inhoud vele oudere Snekers of oud-Snekers stellig
boeien zal.
Toen in de nacht van 4 op 5 juli jl.
het pand Ged. Pol. 12 en een gedeelte
van drukkerij „De Motor” door de rode
haan geteisterd werden, zag ’t er naar
uit dat hierdoor ook de verschijning van
onze krant belemmerd, misschien zelfs
onmogelijk zou worden. Doch door de
spontane hulp van enige kollega’s
van drukkerij „De Motor”, die onmid
dellijk bereid waren assistentie te ver
lenen, kon ons blad op de gewone tijden,
zij het wel eens wat later, bij U in de
bus worden bezorgd. Wij zijn hun, die
hiertoe hebben bijgedragen oprechte
dank verschuldigd.
Tevens zeggen wjj onze abonné’s
adverteerders hartelijk dank voor
clementie, welke zij hebben
wanneer de krant wat later dan gewoon
lijk werd bezorgd.
Thans kunnen wij mededelen dat de
gang van zaken bij drukkerij „De Mo
tor” weer normaal is, zodat ons blad
weer regelmatig op tijd kan verschijnen.
Uiteraard deed het me genoegen een
foto in uw blad van donderdag jl. aan
te treffen van mijn geboortehuis hoek
Jousterkade-KIeinzand, zoals het er des
tijds uitzag.
Enkele onjuistheden in uw kommen-
taar meen ik echter recht te moeten zet
ten.
De in het pand gevestigde brood-,
koek- en beschuitbakkerij werd gedreven
door mijn vader Klaas Bakker, dus niet,
zoals door u was vermeld, door zijn
Waterpoortsgracht en Zuidend. Vaak ont
staan hier vervelende opstoppingen
doordat de ene vrachtauto goederen
overlaadt op een andere.
Zou het niet mogelijk zijn, dat alle
vrachtauto’s die week op de veemarkt
komen? Het zou aan de stad zelf meer
parkeerruimte laten en voor de zaken
lieden en vrachtauto-ondernemers ge
makkelijker zijn. Er valt wel één dins
dag in, maar dan zou ze bv. na 11 en 12
uur weer voor de vrachtauto’s vrij kun
nen komen.
Ook zou de veemarkt voor personen
auto’s als parkeerterrein dienst kunnen
doen eventueel alleen in de Sneek-week.
En dan nog de brommers en scooters,
’s Is net of de verkeersborden voor de
Waterpoort niet voor deze kategorie be
staan, gezien het feit dat er vele in volle
vaart over heen rijden.
De redaktie hartelijk dankzeggend
voor de plaatsing teken ik
een Waterpoortsgracht-bewoonster.
Zo hoorden wjj van een jeugdige kam-
peerster in het nieuwe centrum, die zo
graag eens het geluid van een scheeps
hoorn wilde horen. Ze blies - en flink! -
op zo’n instrument. De gevolgen waren
echter onvermoed. De brugwachter sloot
de afsluitbomen en langzaam rees de
brug omhoog. Voetgangers, wielrijders
en een enkele auto wachtten. Maar geen
vaartuig kwam opdagen. Het resultaat
was oponthoud en enkele verstoorde ge
zichten
Op de overkluizing, voor de fabriek
van Nooitgedagt, staat nu al tussen de
twee en drie weken een zwartgelakte
auto van een onbepaalde ouderdom. Het
nummerbord draagt het kenteken
TT 51-19.
Tot nu toe is geen eigenaar komen op
dagen. Is het een geval van joyriding
of diefstal? Maar hoe het ook zij, de
jeugd, die zich overal voor interesseert,
laat dit buitenkansje niet ongebruikt.
De motorkap wordt onder handen ge
nomen, de wagen wordt verreden, wat
aan de ingedeukte voorbumper is te
konstateren, de accu is al leeg. Als dit
zo blijft voortgaan is binnenkort van het
toch al niet nieuwe vehikel niet veel
meer over.
zelfs ook maar buiten de „Societeits-
kamer” brengen, of straffe van 30,
achtereenvolgens 11 stuivers, ogen
blikkelijk te voldoen.
Het beheer van de Sociëteit was op
gedragen aan drie directeuren, bij
meerderheid van stemmen uit de leden
en door de leden aan te wijzen. Ieder
jaar trad de directeur met het hoogste
aantal dienstjaren af om door een an
der lid vervangen te worden. Had men
nog nimmer een beurt gehad, dan was
het op straffe van zeven gulden ver
boden te weigeren, zich een benoeming
tot directeur te laten welgevallen. De
gezamenlijke leden verkozen voorts
ieder jaar uit drie directeuren een pen
ningmeester.
Mochten er in de boezem van de
Sociëteit geschillen rijzen dan konden
deze worden afgedaan bij de directeu
ren. Indien iemand zich niet bij de
door hen genomen beslissing wenste
neer te leggen zo bestond de moge
lijkheid „bij ballottering” op een le
denvergadering in beroep te gaan.
Werd men daarbij in het ongelijk ge
steld dan had men hierin te berusten
dan wel uit de Sociëteit te treden.
Men mocht ook gasten meenemen,
mits „fatzoenlijke Lieden hun domici-
lium buiten deze Stad en jurisdictie
houdende”, „met uitzondering echter
der Leeraren der onderscheiden Gezin-
ten dezer Stad, welke altijd als Gasten
zullen worden toegelaten”. Men acht
te het blijkbaar niet betanielijk of ge
wenst, zieleherders als lid in te schrij-
ven.
Bij de examens gehouden te Den Haag
en Zwolle uitgaande van de Coop. Mode-
vakschool-vereniging „Danckaerts u.a.”
slaagden dezer dagen voor lerares cos
tuum- en mantelvak volledig diploma
mej. J. Visser onder Langweer; voor
coupeuse costuum- en mantelvak le ge
deelte mej. T. Vellinga te Wommels,
reeds eerder geslaagd voor het 2e ge
deelte.
Voor costumière costuum- en mantel
vak mej. I. Dade te Workum, allen op
geleid door Modevakschool Krijtenburg,
alhier.
Passati
Dit was de laatste Fond-vlucht en te
vens de laatste vlucht van de oude dui
venvluchten. Door de grote afstand (740
km) is deze vlucht ook altijd de zwaar
ste voor de duiven. Maar daar staat te
genover dat voor deze vluchten ook al
leen maar dié duiven worden ingekorfd,
die er vanwege hun sterke lichaams
bouw, spieren e.d. uitermate voor ge
schikt zjjn.
Er wordt daarom geducht geselek-
teerd, wat wel blijkt uit het aantal inge
korfde duiven. Provinciaal waren er 42,
in verenigingsverband 37.
Ook al door de grote afstand, neemt
deze vlucht meestal twee dagen in be
slag. Op de dag van lossing komen er
meestal maar enkele vogels thuis, de
rest komt gewoonljjk de volgende dag.
Duiven vliegen nu eenmaal ’s nachts
niet.
De duiven werden al vroeg, om 5 uur,
gelost bij een zuidwesten wind.
’s Avonds kwamen er drie thuis. De
heer N. de Vries die om 18.19 de eerste
klokte, werd met deze vogel voor de
derde maal in suksessie Fondkampioen.
Een fraaie serie! De tweede duif werd
geklokt door de heer J. de Boer, die met
deze vogel derde Fondkampioen werd.
De heer D. Hamersma, die tweede
Fondkampioen werd, bereikte dit, door
ook nog ’s avonds ’n duif - de derde duif
in de vereniging - te klokken. Proficiat
heren
Voorts werd met deze laatste vlucht
ook het kampioenschap Oude duiven be
slist. De eindstand: le H. Oppenhuis
12.175 pnt., 2e N. de Vries 11.898 pnt. en
3e Komb. v. d. Meulen-de Vries 11.297
pnt.
De uitslag (Passau) luidt:
N. de Vries le, 16e; J. de Boer 2e; D.
Hamersma 3e, 4e, 7e; Jac. Haak 5e,
He; Komb. v. d. Meulen-de Vries 6e,
15e; H. Meinen 8e, 13e, 14e, 17e; H. Op
penhuis 9e; R. G. Mulder 10e; B. Heins
12e; A. Ligthart 18e.
6e, U. Sonnenberg 7e, J. Zwart 8e en J.
L. Scheltema 9e.
