Waterpoort- krabbels September zomerser dan de zomer Wille oio’s vertellen oiii| I iOW* IJLST WYMBRITSERADEEL en van door Speurder BUITENLANDS OVERZICHT Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, 116e Jaargang no. 78 Donderdag 28 sept. 1961 "X Herfst al bijna Nieuwe wijsjes op het carillon Koerswijziging Amerikaanse politiek inzake Berlijn? Verplaatsing Het Sneeker Hieuwsblid is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD Koe veroorzaakte ernstig ongeval Kapt. Remigius sprak in Heeg Bromfietser botste op achteruit rijdende auto w tel weer een week oud SNEEKER NIEUWSBLAD (handel»- r/ Adenauer wil meer speelruimte. Ontwapening. of een Ontspanning. daarom en weest op uw hoede! oude houten Êierbrug die door bij Breda werden omgeworpen. 1 Verschijnt MAANDAGS en DON DERDAGS onder invloed van hogedrukgebieden komt te liggen, kan dit seizoen heel wat gunstiger weer bregen dan de gro tendeels verregende, weinig zonnige en te koele zomer. Maarhet is herfst ons advies De hoofdassistent-tit. van 's Rijks be lastingen M. Hofstra te Bakhuizen is met ingang van 16 oktober 1961 verplaatst naar de inspectie der belastingen I (afd. Controle) te Rotterdam. '"x'; me nie t Bondskanselier Adenauer heeft nu ver klaard niet de volle komende jaren aan het bewind te willen blijven. Een derge lijke verklaring moet het tot stand ko men van een Westduitse coalitie verge makkelijken, maar zjjn tegenstanders wijzen er al op, dat een dergelijke toe zegging zonder termijn niet veel waarde heeft. In een onverwachte stap heeft Adenauer eind vorige week de socialis tische leiders ontvangen. Hij heeft met hen over wereldpolitiek en niet over een kabinetsformatie gesproken. Maar men kan zich toch niet aan de indruk onttrek ken, dat der Alte probeert een tegen wicht voor de liberalen te zoeken, die als enige coalitiemogelijkheid wel eens hoog van de toren zouden kunnen gaan blazen. Adenauer wil meer speelruimte hebben. Niet dat een coalitie met de socialisten nu voor de deur staat, maar een toenadering tussen beide grote par tijen zou men hieruit toch wel kunnen af lezen. Misschien dat Adenauer ook de mogelijkheden onderzoekt van een rege ring van de drie partijen, zoals de socia listen met het oog op de moeilijke tijden voorstellen. Maandagavond tegen half negen is er op Rijksweg 43 ter hoogte van Oppen huizen een ernstig ongeval gebeurd. Een koe van de veehouder A. de Jager te Uitwellingerga was uit het hok losge broken en de weg opgewandeld. Uit de richting Sneek kwam een personenauto, die juist zijn lichten had gedimd voor een tegenligger en zodoende de koe te laat opmerkte. De bestuurder, de heer K. Richters uit Famsum (Gr.) kon een botsing niet meer vermijden. De koe werd op slag gedood, terwijl de kap van de auto er finaal werd afgerukt, en deze honderd meter verder pas tot stilstand kwam. De drie inzittenden, de heer Richters, zijn zoon Peter en de heer K. Heun, werden naar het St. Antonius Ziekenhuis alhier vervoerd. Beide laatstgenoemden konden, na verbonden te zijn, naar huis gebracht worden. De bestuurder moest met een zware hersenschudding opgeno men worden. „Aeolus”, de god van de wind, hopen wij met dit artikel niet te hebben wakkergeschud, want dan zou het een zeer stormachtige herfst kunnen gaan worden. De laatste dagen is er zeker een be paalde ontspanning ontstaan, die voor namelijk is gebaseerd op het onderhoud, dat Spaak, de Belgische minister van HEEG. Donderdagavond jl. vergader de de afd. Heeg van de Chr. Platte lands Vrouwen en Meisjes Bond. Op deze eerste avond die onder leiding stond van mevr, van Ommen-Hofstee, was als spreker uitgenodigd de Kapt, van het Leger des Heils uit Sneek, de heer Remigius. Deze hield een boeiende lezing over het ontstaan en het werk van het Leger des Heils. Een zeer groot werk, waar van velen helaas de grote waarde nog niet weten. Een en ander werd met dia's duidelijk gemaakt. Bovendien had Clay er niets op tegen, dat de Oost-Duitsers de papieren zouden controleren van diegenen, die zich van West-Berlijn naar West-Duitsland en om gekeerd zouden begeven. De route loopt per slot van rekening over Oostduits ter ritorium. Maar hij maakte duidelijk, dat hier sprake was van „controle” in de Franse en ook Nederlandse zin van het woord, dus het nakijken of de papieren kloppen zonder andere bevoegdheden. De Engelse betekenis van het woord „control” houdt meer in. Het gaat veel meer naar „beheersing” toe cn dat wil Clay niet. Maar wat Clay heeft gezegd, houdt een koerswisseling van de Amerikaanse politiek in, die echter door alle dementis, die op Clays woorden zijn gevolgd, nog steeds niet officieel is. Heeft Clay nu zjjn mond voorbij gepraat? Misschien, maar waarschijnlijker lijkt, dat hij de Duifse journalisten wilde voorbereiden op een koerswisseling, die ai lang haar beslag had genomen, maar nu nog aan het pu bliek zou moeten worden verkocht. De erkenning van Oost-Duitsland cn van de grens langs de Oder en Neisse kan geen Duitser meer tegenhouden. Veel verschil met de situatie van het ogenblik maakt het niet. Alleen de droom van de Duitse hereniging wordt verstoord en dat is minder ernstig. Het enige bezwaar dat men zou kun nen maken is, dat deze koerswisseling nooit tot stand zou zijn gekomen, indien Chroestsjow Amerika niet onder de druk van zijn Berlijnse politiek had gezel. Het is dus in zekere zin een overwinninkje van Chroestsjow. Clay bleef echter vasthouden aan de vitale belangen van het Westen in Ber lijn en dat heeft ook Kennedy gedaan in de rede, welke hjj gehouden heeft voor de Algemene Vergadering van de Ver. Advertentieprijs 15 et per mm. Erj contract adv.) lager. Abonnementsprijs f 3,— per half jaar. Franco p. post 3,75 per half jaar. Giro 850748 ten name van Sneeker Nieuwsblad toen in één maand zes zware stormen, waarvan die van 14 november bijzon der was en veel schade aanrichtte. Tot de zwaarste novemberstormen be hoort nog steeds die van 21 november 1921, waarbij over een oppervlakte van 80 ha de bomen in het Mastbos Het is verschrikkelijk, dat een jongen van 15 jaar ter dood wordt veroor deeld. Ja, maar waarom. Hjj heeft zjjn baas doodgeslagen, in blinde woede, omdat deze konijnen ver moordde. Preston Cobb, de naam is een begrip geworden in Nederland. Overal in ons land worden acties ge houden om uitstel èn afstel. Hjj heeft nu uitstel. Wordt het een herhaling van Cheryl Chessman? Speurder hoorde in Sneek ook verscheidene stemmen opgaan voor een actie om handtekeningen, bijdragen enz. Ligt hier een mogelijkheid voor de jeugd- Onze stadsbeiaardier de heer Flucie van Bergen heeft nieuwe liederen op het carillon aangebracht. Het zjjn: heel uur: Dr Eeltsje-sankje („Rolje, rolje wetterweagen) van dr T. E. Halbertsma en half uur: Te land en ter zee (Van mannen in oorlog en in vree) van J. Viotta. Maar wanneer er een stormach tige periode moet voorkomen dan is, zoals uit bovenstaande cijfers blijkt, november aan de beurt, al zullen wij en de zee- en kustvaart het zeker niet erg vinden, als er opnieuw een rustige herfst aan de vrij lange reeks wordt toegevoegd. Toch duiken wij deze herfst in met een „weest op uw hoede”, want het zou ons geenszins verwonderen als er na enkele be trekkelijk rustige herfsten weer een paar zware stormdepressies gaan doorbreken, waarvoor de „wind- en stormwaarschuwingsdienst” van het KNMI dan, zo wij hopen, tijdig zal kunnen waarschuwen. buitenlandse zaken, met Chroestsjow heeft gehad. Hieruit is naar voren geko men, dat de Russische premier het Westen weer meer tijd zou laten. Heeft Chroestsjow herhaaldelijk verklaard nog dit jaar het vredesverdrag met Oost- Duitsland te zullen tekenen, tegenover Spaak verklaarde hij niet gebonden te zjjn aan een vaste termijn, mits van uit stel geen afstel komt. Bovendien hebben de beide staatslieden de mogelijkheden onderzocht een nieuw statuut voor West- Berlijn op te stellen voor het vredesver drag tot stand zou komen. Dit zou dan in het vredesverdrag kunnen worden op genomen. Wanneer men aan deze moge lijkheden denkt, dan zal wellicht blijken, dat Chroestsjow toch niet het onderste uit de kan zal willen hebben. 4 .4 Dinsdag is marktdag in Sneek, drukke dag voor velen. De boeren ko men naar de veemarkt en de boerin nen gaan (soms) mee voor de „gewo ne” markt. Veel Sneker huisvrouwen gaan iedere dinsdag gezellig markten en doen boodschappen voor de hele week. Het is gezellig! Speurder loopt vaak sneupend rond in de hoop iets geschikts op de kop te tikken. Achter aan op de markt, daar „staat en ligt” van Aalderen. Iedereen kent hem, zoekt tussen de rommel, tafels, stoe len en kasten om iets leuks. Voor een habbekrats kunt U een tafeltje kopen, kjjkt U goed om U heen en U ontdekt even later een pot, kan of vaas die het er zeker goed op zal doen. Van Aalderen vertegenwoordigt in Sneek, een klein stukje Waterloo-plein. In Amsterdam is het beroemd, in Sneek kent iedereen het. In de zomer ko men touristen, buitenlanders er op af. Uitroepen als: „How nice” en „Wunderbar” zjjn niet van de lucht. Kent U Van Aalderen niet en heeft U wel iets nodig? Wel, een goedbe doelde raad van Speurder, ga eens rommelen. Zaterdagmiddag omstreeks 4 uur is bij Hommerts een ongeval gebeurd, waar bij de 16-jarige Hein Boelens a.b. te Uitwellingerga licht gewond werd. De jongen kwam per bromfiets uit de richting Sneek en botste in volle vaart op de personenauto van de heer R. de Ruiter uit Nibbixwoud, die achteruit de parallelweg opdraaide. De jeugdige bromfietser werd aan het hoofd gewond en liep tevens een beenkneusing op. Zowel de bromfiets als de auto wer den beschadigd. Kantoor voor admini stratie en redaktie: GEDEMPTE POL 6 Telefoon: 3005 (0 5150) b.g.g. 4091. Naties. Vasthouden aan de vitale belan gen en de vrijheid van de West-Berljj- ners, maar toch ook wel een aanwijzing, dat de gedachte aan erkenning van Oost- Duitsland hem niet vreemd is, zij het een erkenning onder protest. Men zou dit kunnen halen uit het zinnetje: „Wij er kennen, dat troepen en tanks voor een tijd een land tegen zijn wil verdeeld kun nen houden, hoe onverstandig die poli tiek ook moge zijn”. Grote beroering hebben enkele opmer kingen van generaal Clay op een ont vangst van de pers gewekt. Clay is kort geleden als persoonlijke ambassadeur van president Kennedy in Berlijn aan gekomen, waar hij zeer populair is door zijn standvastige houding in 1918 toen hij als Amerikaans opperbevelhebber in Berlijn de Russische blokkade heeft ge broken. De komst van Clay naar Ber lijn wekte de indruk, dat de Amerikaan se politiek t.a.v. Berlijn en Duitsland een zelfde standvastigheid zou behouden. Zeer vertrouwelijk deelde Clay nu echter zijn gasten mede, dat het tijd werd het communistische Oost-Duits land als een realiteit te erkennen. Dit zou de zaak van de hereniging vermoe delijk verder helpen dan de tot nu toe ge voerde politiek. en Jongeren verenigingen als Jeugd en Evangelie, Ruimte, enz? Geza menlijk zullen zjj ongetwijfeld iets kunnen bereiken. Woensdagmorgen kwam een vracht auto uit de Scharnestraat rijden. De chauffeur, in een jolige bui, dacht ze ker, neem de boel maar mee. Het zonnescherm van de firma Palthe werd meegesleurd met gevolg dat de voorruit totaal werd vernield. Dat de service van de NS altijd groot is geweest, weet iedereen. Wat Speur der nu gezien heeft, is echter wel een staaltje van gedienstigheid. Een jong moedertje, net met de trein aangeko men, wilde graag de wagen in orde maken, maar wist niet waar ze zo lang met haar baby heen moest. Eén van de spoorweg-employees bood aan, even te helpen en nam de baby in zijn armen. Hij stond trots tussen zjjn collega’s, die begonnen te juichen. Ze waren kennelijk een beetje jaloers. Tja, zei het vrouwtje, wie sterk is Opvallend waren in deze maand de zo prachtige weekends, die stuk voor stuk een overwegend zonnig karakter hadden met droog en vrij warm nazo mer weer. Wij zouden het zeer op prijs stellen als ook oktober een voorbeeld aan dit rustige karakter gaat nemen en evenals september ook de hoge drukgebieden op haar hand weet te houden. Naast Van Gent woonde de arts Dr Risselade. Later gebruikte de fa Wes- terhof het benedengedeelte als pak huis, thans vindt men hierin de kan- toormachinehandel van de heer Vis ser. (van onze weerkundige medewerker) September heeft een periode met warm en zonnig weer gebracht, zoals geen van de dril zomermaanden heeft weten te presteren. Vooral in het midden van de vorige week was ’t zeer warm met maxima van 30 graden C., temperaturen, zoals die alleen in 1947 en 1949 (deze eeuw) zo laat in het sei zoen zijn voorgekomen. Ook haalde september een groot deel van het in de zomer opgelopen tekort aan zonne-uren op. Vorige week zater dag (23 september) ’s morgens om 7 uur en 43 minuten kwam de zon weer pal boven de evenaar aan en dat be tekende het begin van het herfstsei zoen, dat inmiddels al weer bijna een week oud is. Als de herfst grotendeels In de krant hebt U onlangs kunnen lezen, dat er op de MG '61 te Gro ningen een tiental beelden door een stelletje vandalen is kapot geslagen. Hier was ook een beeld uit Sneek bij. Geen Apollo, zoals bekend werd ge maakt, maar een Prometheus. Waar schijnlijk zijn het meer de ouderen die zich het beeld nog goed herinne ren. Het stond vroeger in de tuin van de familie Van Druten, die woonde in het huis waar nu de afde ling Sociale Zaken van de Gemeente secretarie gehuisvest is. Mijnheer Van Druten reisde altijd veel, en op een van zijn reizen heeft hjj Prome theus ontdekt. In Sneek terug, liet hij het precies namaken en plaatste het in zijn tuin. Toen de Gemeente in 1939 het pand overnam, was het beeld daarbij inbegrepen. Hij, Prome theus, verhuisde naar de tuin van ons Raadhuis, waar hij tot voor kort in alle glorie troonde. Er ligt nu een krans op het voetstuk van wijlen het beeld. Prometheus is niet meer, onze secretarie rouwt Een groot gedeelte van de rede van Kennedy was gewijd aan de problemen van de ontwapening. Vorige week heb ben Rusland en Amerika in een on gewoon eendrachtige stap een beginsel verklaring bij de Ver. Naties ingediend, waarin aangedrongen wordt op alge mene en volledige ontwapening. Ameri ka was tot dit beginsel bekeerd, nadat het enkele jaren had volgehouden, dat het praten hierover de eerste voorzich tige stappen naar een werkelijke ont wapening zou tegenhouden. Maar om propagandistische redenen schaart Ame rika zich achter dit beginsel, dat wel bij niemand tegenstand zal ontmoeten. Wij kunnen dan meteen zien of Chroestsjow zjjn belofte gestand zal doen, dat hij bij een volledige en alge mene ontwapening bereid is elk controle systeem te accepteren. Om te beginnen weigerde Rusland in de gemeenschap pelijke beginselverklaring op te nemen, dat na iedere fase van ontwapening de controle zich ook moet uitstrekken tot wat er nog is overgebleven. Rusland acht dit spionage. Veel voortgang belooft dit niet. geëxploiteerd wordt door de heer Pet- tinga, daarvoor door de heer W. te Strake. Aan de overzijde in het hoekpand Grootzand-Leeuwenburg was de slage rij van de heer David de Groot (ome David) gevestigd en in het naastgele gen pand de manufacturenwinkel van Van Gent. Beide zijn in het begin van deze eeuw afgebroken om plaats te maken voor het kledingmagazijn Leeu wenburg, waarin de heer K. Meima de scepter zwaaide. Nadat deze zaak was opgeheven heeft HBZ er zijn afdelin gen manufacturen en damesmodes in onder gebracht. Daarvoor bevonden deze zich in de panden aan het Groot- zand, nu Brenzon. Kennedy legde veel nadruk op de af schaffing van kernwapens. Oude beken de standpunten doken op, maar mis schien zal het vooral indruk op Rusland maken, dat Kennedy voorstelt de over dracht van kernwapens aan landen, die deze nog niet bezitten, te verbieden. Men kan hier Duitsland lezen, welks regering haar nieuwe leger graag met kernwa pens zou uitrusten. Met deze woorden heeft Kennedy Chroestsjow te kennen ge geven, dat hij West-Duitsland geen kernwapens zal geven, als uiteraard Chroestsjow hem dat mogelijk maakt door van zijn kant de spanning niet te zeer op de spits te drtfven. Nee, U hoeft niets te zeggen. Speur der weet, dat het afgezaagd wordt. Maar toch, de jongens beginnen weer te vliegeren, de jeugd is verstandig. Straks gaan ze weer eieren zoeken. Speurder zelf krijgt vakantie-neigin- gen. En dat alles door de zon. Laten we zeggen dat we een lang voorjaar hebben gehad, nu de zomer krijgen en de winter eenvoudig overslaan. Lijkt het U niet goed toe? Zorg dat U er (ook) in komt, geniet er van, want ondanks alle optimistische voorspel lingen, wie weet. Misschien regent, sneeuwt of hagelt het volgende week Het is ons de laatste jaren opgevallen, dat de herfsten over het algemeen niet bijzonder onstuimig zijn, vooral de no- vembermaand niet. Dat deze opmer king juist blijkt, bewezen de uitvoerige maandoverzichten, samengesteld door het KNMI te De Bilt, welke wij over de laatste tien jaren eens nauwkeurig hebben nagesnuffeld. Wij hebben hiervoor in de eerste plaats het - windgat - „Den Helder” genomen en wel de dagen met een ge middelde windsnelheid boven 14 meter per seconde, de grens van harde wind. Zo kreeg Den Helder in de laatste tien jaren in september 30, in oktober 53 en in november 38 dagen met harde tot stormachtige winden, waarvan enkele met een zware storm. In het naastgelegen pand was de winkel van firma H. Westerhof gevestigd, nu de zaak van Albert Heijn. Het hoekhuis tegenover slager De Groot werd be woond door „Dikke” Lam pe, die er een fournituren- zaak in had. Later vestigde zich hier de heer Th. Dood- korte met een soortgelijke zaak en na diens vertrek dreven de dames Lange- raap er een comestibles- zaak in. Daarna werd het aangekocht door de heer S. G. Dijkstra te Oppen- nuizen, manufacturier. Op de andere hoek de touwslagerij en zeilmake- j rij van de heer Th(omas) I Zandstra, grootvader mze tegenwoordige kende stadgenoot, die van j de winkel een sportzaak teruggaan tot 1940. Ons land kreeg aeeft gemaakt. Naast Zandstra woonde de goud en zilversmid Jaap Feen- stra. Na diens vertrek uit Sneek was de dameskap- oer Joh. van Akkeren er in gevestigd, wiens opvolger de heer Van Riesen het nu bewoont. Onze oude, veel gesmade maar door waren en drank van Van Driesen, anderen geprezen Wip, aangelegd als Daarna was de Dameshoedenzaak van toevoerhaventje voor de boter- cn Abeln er in gevestigd die later ver- kaasmarkt onder de Waag is sinds de plaatst is naar het tegenwoordige pand, tijd dat deze foto werd gemaakt - om- voorheen de tabakswinkel van Zand- streeks 1890-1895 - toen hij nog voor huizen en vervolgens de Bioscoop bij dit doel gebruikt werd uiterlijk nog de Waag,_welke gebouwd werd niets veranderd. Alleen stinkt ze niet meer zo sinds het afvalwater uit de omringende huizen er niet meer in loopt zoals het bleswinkel van de dames geval was vóór de nieuwe - 1 Gemiddeld echter ligt de windsnel heid in vrijwel het gehele land van de drie herfstmaanden het hoogst in november. Over de laatste tien jaren zien wij dat niet de slachtmaand maar de wijnmaand oktober de kroon spant. Opmerkelijk is het ook, dat werke lijk zware stormen nog wel in de win ter en het voorjaar voorkomen, maar slechts vrij zelden in de herfst. Bijzon der zware stormen van 1 januari 1940 af kwamen boven ons land voor op 1- februari 1944, 7 april 1943, 1 maart 1949, 1 februari 1953. Voor de herfst maanden vinden wij voor september een zeer zware Zuidwesterstorm op 7 september 1944, twee dagen na „dolle dinsdag”, waarbij veel schade werd aangericht. De laatste zware oktober- stormen dateren van 27 oktober 1949, 7 oktober 1954, 27 oktober 1959. De laatste zware novemberstormen zijn die van 7 november 1952 en 4 novem- be” ber 1957 geweest. Voor een zeer storm- achtige novembermaand moeten wij 4-a4 4- l-.onrt 1 door de heer Rijpkema, toendertijd exploi tant van Café-Rest. „Onder de Linden”. Naast Van Driesen was de comesti- Ten Cate geval was vóór de nieuwe riolering (Anne ten Cate zei men altijd), nadien werd aangelegd. Er om heen is echter steeds zulk een zaak gebleven, totdat heel veel gewijzigd, al zijn de contou- de heer Kanter het pand inrichtte als ren van verschillende bovenhuizen nog snackbar. Na hem werd het het te- dezelfde. Het grote verschil zit ’m in de genwoordige Chinese restaurant. oude houten Êierbrug die door een Aan de winkel van Ten Cate grensde overkluizing is vervangen en de nieu- het herenhuis, bewoond door de Doops- we panden van H. Brenninkmeijer Zo- gez. predikant ds. Loosjes. Daarna nen op de hoek van Leeuwenburg en kwam de winkel in grutters- en krui- dat van de firma S. G. Dijkstra, hoek denierswaren van Piebenga (thans fi- Suupmarkt-Grootzand. liaal Hoeksema en kapper Riddersma), Links op de i oorgrond, nu de snack- en dan op de hoek „het oudste koffie bar van Amicitia, was de zaak in ijzer- huis” van? later Hotel Te Strake, dat nu ii V

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1961 | | pagina 1