Waterpoort-krabbels
Opnieuw uitbreiding van de King-
fabrieken
utrfclteq vai|
ftule 1» oio’s
IJLST
WYMBRITSERADEEL
BUITENLANDS
OVERZICHT
en
door Speurder
van
Officieel Orgaan van de gemeenten S N E E K,
■3
ij
H
116e jaargang no. 82
Donderdag 12 okt. 1961
DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD =^==5
Druk overleg over de kwestie Berlijn
Brandsma’s bloemenschik-
cursus
Geslaagd
Bijna 180.000 leerlingen bij
-iet V.H.M.O.
Lezing over Friese
Plaatsnamen
Stüdzjeleargong oer de
skiednis fan de Fryske
Biweging
Hongarije-Nederland op
t.v.
A.N.W.B. gaf adviezen over
kruispunt te Oudemirdum
Hei Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT en
Ds. H. van Niel naar herv.
gemeente IJmond
MK
SNEEKER NIEUWSBLAD
(handels-*
f/
Geen basis.
een
het 1
kwam
genwoordige
t
Over de besprekingen over de Berlijn-
se kwestie is weinig of niets uitgelekt,
maar men meent te weten, dat Gromiko
een tjjdelijke oplossing heeft voorgesteld,
waarna automatisch de Westelijke rech
ten in Berlijn zouden vervallen. Verder
zou West-Berljjn tegenover de buitenwe
reld moeten staan als een geheel onaf
hankelijk gebied, zoals bijvoorbeeld Indo
nesië tegenover Amerika.
Verschijnt
MAANDAGS en DON
DERDAGS
In het Diaconessenhuis te Amster
dam slaagde voor verpleegster mej. B.
Bouma te Abbega-Rige.
De voetbalwedstrijd Hongarije-Neder
land, die op zondag 22 oktober te Boeda
pest w'ordt gespeeld, zal in zijn geheel
rechtstreeks door de Nederlandse Tele
visie Stichting worden uitgezonden. Com
mentator is ir. A. van Emmenes.
kraambezoek
Speurder
4
Blijkens zo juist door het Centraal Bu
reau voor de Statistiek gepubliceerde
cijfers telde het v.h.m.o. op 10 septem
ber jl. 178.000 leerlingen tegen 170.300
een jaar tevoren (toeneming 5%).
Het verschil in oihvang van de geboor-
tegeneraties, waaruit de toegelatenen
resp. vertrokkenen in hoofdzaak afkom
stig waren (toegelatenen uit de genera
ties 1948 en 1949 met gemiddeld 242.000
levendgeborenen; vertrokkenen uit de
generaties 1942 en 1943 met gemiddeld
200.000 levendgeborenen), speelt uiter
aard hierbij een belangrijke rol.
Het aantal toegelatenen liep met ca.
1200 of 3% terug van 36.700 tot 35.500.
Rekening houdende met het verschil in
omvang van de geboortegeneraties,
waaruit de toegelatenen in 1960 en 1961
in hoofdzaak afkomstig waren, zou dit
volgens een globale berekening wijzen
op een vrijwel gelijkblijvende belangstel
ling voor het v.h.m.o. Van de gemiddelde
generaties 12- en 13-jarigen ging in beide
jaren ca. 15% naar het v.h.m.o.
Voorts zal men op woensdag 25 oktober
op het tv-scherm de wedstrijd Engeland-
Portugal kunnen volgen, die ’s middags
in het Wembley-stadion te Londen wordt
gespeeld voor de voorronde van het toer
nooi van het wereldkampioenschap.
Ook probeert de NTS de wedstrijden
Feijenoord-Tottenham Hotspur op woens
dag 1 november en Nederland-België op
zondag 12 november uit te zenden.
Kantoor voor admini
stratie en redaktie:
GEDEMPTE POL 6
Telefoon: 3005 (0 5150)
b.g.g. 4091.
De Toeristenbond ANWB heeft op ver
zoek van de gemeente Gaasterland ge
adviseerd in het kader van de recon
structie van de Star Numanwei te Oude
mirdum, de Norderhoek een nauwere
uitmonding te geven op de Star Numan
wei.
Ook stelde de Bond voor de Fonteinwei
eh de Star Numanwei t.o.v. elkaar enigs
zins te laten verspringen en rechthoekig
op de Kerkstraat te laten uitmonden.
Vaak ontstaan bizonder gevaarlijke si
tuaties, wanneer een autobus op de rij
baan stopt om passagiers in of uit te
laten stappen. Om deze reden adviseer
de de ANWB de bushalte, die volgens
de huidige plannen vlak langs de Star
Numanwei komt, te voorzien van een
speciale stopstrook naast de rijbaan,
waardoor het overige verkeer niet be
lemmerd wordt door de stilstaande bus.
Zaterdagavond zagen de bioscoopbe
zoekers verbaasd op, toen ineens het
licht aanging en de film volkomen
onverwacht onderbroken werd. Sto
ring! Eén van de twee projectors had
ernstige kortsluiting gekregen en kon
niet één twee drie gerepareerd wor
den. De directie besloot echter op één
door te draaien, wat inhield dat men
telkens moest onderbreken. Het werd
de bezoekers vrijgelaten hun geld te
rug te vragen, of te blijven en genoe
gen te nemen met zo nu en dan een
kleine pauze. Slechts een enkeling
verliet de zaal, de rest heeft, ondanks
alles, genoten vanBrigitte Bardot.
In het dierenpark van het Burgemees
ter de Hooppark was het dinsdagmid
dag feest. De herten kregen beschuit
met muisjes en de ganzen zongen.
Het echtpaar Lama had een kleine
lama gekregen. In de geschiedenis
van het dierenpark
is dit, zolang de la-
ma’s er zijn, nog
nooit gebeurd. Na
het
heeft
meteen een kleine V
wandeling door het
park gemaakt. De natuur is veran
derd. Overal liggen afgewaaide bla
deren, dorre groene, maar ook rode,
gele en oranje. De prachtigste tinten
zijn op een enkel blad verenigd. In
het park waant U zich ver buiten het
drukke stadsgewoel, weg van snel
heidsmaniakken en machines. Achter
in staat staat echter een hek en daar
is men druk bezig met de nieuwe
jachthaven. Een grote baggermolen
troont er tussen mensen, modder en
water. Zij liggen vlak achter elkaar,
het geboortehuis, de ongerepte natuur
van het park en het monster van 50
pk. Schrille tegenstellingen.
Vrouwen zijn praktisch! Lacht U, he
ren en U mag ook denken, Speurder
kent de vrouwen niet. Ik heb echter
een bewijs. Op een van mijn zwerf
tochten ontmoette ik een aardige da
me. Zij had een moderne mantel aan,
met van achteren een klein ceintuur
tje (sorry, dit zijn onontbeerlijke tech
nische details)Maar wie schetst mjjn
verbazing, toen ik daar een kleren
hangertje zag hangen. Zelfs al gaat
de vrouw uit, zij zorgt dat zij haar
mantel netjes kan ophangen. Laten
de modekoningen er om denken, dat
zij dit ceintuurtje handhaven; het is
werkelijk praktisch. Wat zegt U, per
ongeluk
De bekwame archivaris, historicus en
philoloog, dr M. Gjjsseling, zal op don
derdagavond 19 oktober a.s. in het Cou-
lonhus te Leeuwarden voor het „Namme-
kundich Wurkforban” van de Fryske
Akademy een lezing houden over „Onze
Friese plaatsnamen en Friese plaatsna
men buiten Friesland”.
Advertentieprijs 15 ct
per mm.
Bij contract
idv.) lagers
Abonnementsprijs t 3,—
per half jaar. Franco p.
post t 3,75 per half jaar.
Giro 850748 ten name
van Sneeke» Nieuwsblad
zijnde industrieterrein gemaakte voor
lopige kostprijsberekening, dient de prijs
op 9.- per m2 te worden gesteld. Indien
op de voorgenomen uitbreiding de Pre
mie- en prjjsreductieregeling „Bevor
dering Industrialisatie Ontwikkelings-
kernen” van toepassing is en de koop
prijs van het terrein door de Minister
van Econ. Zaken wordt goedgekeurd,
zal hierop een reductie van 50% worden
Bij de gemeenteraad is een verzoek
ingekomen van de Kingfabrieken Tonne-
ma n.v. alhier haar ten behoeve van de
uitbreiding van haar bedrijf een gedeel
te van liet thans opgehoogde industrie
terrein tussen de Oppenhuizerweg en
rijksweg 43 te verkopen. Het gevraagde
terrein grenst aan de eigendommen van
de n.v. en heeft ’n oppervlakte van plm.
9000 m2.
B. en W. stellen voor dit verzoek in te
willigen.
Na drie gesprekken met Rusk, de minister van buitenlandse zaken van de Ver.
Staten en twee met Lord Home, zjjn Engelse ambtgenoot, heeft Gromiko, de
Russische minister van buitenlandse zaken, een onderhoud gehad met president
Kennedy. Het doel van al deze gesprekken was te onderzoeken of er een basis
kon worden gevonden om onderhandelingen over het Berlijnse en Duitse pro
bleem tussen Oost - West te openen Veel is er niet uit gekomen en volgens Kenne
dy is de basis nog niet gevonden. Er zal op het niveau van de ambassadeurs ver
der gezocht worden. Maar toch is de internationale stemming verbeterd, hetgeen
niet alleen gezocht kan worden in ’t feit, dat Rusland er zich bij heeft neerge
legd, dat de zaak vóór het einde van het jaar in kannen en kruiken moet zijn.
Volgens Rusk zou Gromiko begrepen hebben, dat Amerika bereid is zijn vitale be
langen in West-Berlijn te verdedigen en zou dit ’n ontnuchterend effect op Rus
land hebben. Rusland zou beseffen, dat er grenzen zijn, en men hoopt, dat
Chroestsjow de omvang van zijn risico’s inziet.
verleend. Omtrent deze prijs is met de
n.v. overeenstemming bereikt. De
overdracht zal geschieden onder beding
van grondrente.
Schreuder, later van de heer De Vries
(Het Oude Kantoor). Na deze werd ’t
een sigarenwinkel. Eerst van de heer
L. Kuipers, daarna van de heer Grond-
sma en nu van de tegenwoordige be
woner. En tenslotte kan men op de
foto nog flauw onderscheiden het voor
uitstekende naambord van de smederij
van de heer T. van Wieren op de hoek
van de Stokvissteeg, voorloper van de
tegenwoordige motorenzaak van de
firma H. van Wieren, en, op de andere
hoek de slagerij van de heer S. later
H. Ringnalda.
SNEEK. Onze oud-stadgenoot Ds H.
van Niel zal zondag 15 oktober a.s. af
scheid nemen van de hervormde ge
meente van Nunspeet en de week daarop
nl. zondagmiddag 22 oktober a.s. 4 uur in
de Nieuwe Kerk te IJmuiden, na vooraf
’s morgens in datzelfde kerkgebouw te
zijn bevestigd door ds L. Lagerwey uit
’s Gravenhage, intree doen als predikant
van de hervormde gemeente IJmond.
Ds van Niel was van 16 juni 1947 tot
6 september 1953 predikant bij de Ned.
Hervormde gemeente alhier en vertrok
van hier naar Nunspeet.
Vorige week heeft de Engelse- Labour
party vergaderd. Daarbij heeft Gaitskell,
de leider van de partij, ’n grote overwin
ning behaald op de eenzijdige ontwape-
naars, die vorig jaar op het congres in
Scarborough de meerderheid van de
partij en de vakbeweging achter zich
wisten te krijgen. Gaitskell Weigerde toen
de Lagerhuisfractie aan de directieven
van het congres te onderwerpen en het
is dus een bevestiging van zjjn leider
schap, dat ’t congres ditmaal zijn stand
punt is gaan delen. Dat deze eenzijdige
ontwapening als uiterste consequentie
een ernstige verzwakking van het begin
sel van de collectieve veiligheid, be
lichaamd in de N.A.V.O. met zich
bracht, heeft velen ervan weerhouden
er ditmaal weer vóór te stemmen.
Het congres keerde zich wel heftig te
gen de economische politiek van minis
ter Selwyn Lloyd, die als onderdeel van
sanering en planning een zg. loonpauze
heeft voorgesteld. Daarvan wil Labour
niet weten, evenmin als het veel gevoelt
voor de planningraad, welke Lloyd wil
instellen en die, volgens Labour, niet
eens aan plannen zal toekomen.
Erg geestdriftig was Labour evenmin
over de toetreding van Engeland tot de
E.E.G., waarover dinsdag in Parijs de
eerste besprekingen zijn begonnen, voor
al omdat zij hiervan een nadelige invloed
op de sociale verhoudingen vreest door
de sterkere concurrentie, waaraan de
Engelse industrie zal zijn blootgesteld.
Maar zij vergeet de grotere markt, waar
voor ook Engeland zal kunnen gaan wer
ken. Engeland zal zich dan moeten mo
derniseren en het zou wel eens het
geval kunnen zjjn, dat dan wat heilige
huisjes van de vakbeweging, welke in een
moderne maatschappij nauwelijks meer
thuishoren, zullen moeten sneuvelen.
Verder wil Labour misschien een gooi
doen naar de conservatieve kiezers, die
zich niet prettig gevoelen bij deze door
braak naar het continent. Wij denken aan
de belangen van de boeren. Het han-
delsleven en de industrie staan in het al
gemeen positiever tegenover het experi
ment.
Tenslotte nog een Engelse kabinets
wijziging, die vooral betekent dat Mc
Leod, de vrij linkse minister van kolo
niën, als leider van dé conservatieven in
het Lagerhuis zal optreden in plaats van
minister Butler, die toezicht zal gaan
houden .op de departementen, die betrok
ken zijn bjj de onderhandelingen met de
landen van de E.E.G. De wijziging is
vooral te zien als een winstpunt voor de
radicale, moderne vleugel van de partij.
Zodoende hoopt Macmillan ongetwijfeld
zijn partij aantrekkelijk te houden vóór
jonge kiezers.
In de derde Zomerrakbuurt is de ge
meente begonnen met de sanering
van dit stadsdeel. Zestien onbewoon
baar verklaarde woningen zullen er,
in de eerste instantie worden afgebro
ken. Maar voordat hiermee begonnen
kan worden, is het
zaak te zorgen,
dat deze woningen
„ontruimd” wor
den. Misschien
kijkt U nu ’n beetje
J verbaasd op en ver-
onderstelt dat ze
al leeg waren. Niets is minder waar.
Voor het oog zijn zij leeg, maar wie
naar binnen gaat, ontdekt bulten bed-
degoed, strozakken en oude matras
sen. In het volgende krot staan vier
uitgezakte fauteuils uitnodigend, een
bed ligt voor de deur. De voormalige
bewoners hebben het goed voorgehad
met hun opvolgers, een waar eldora
do voor insekten en ongedierte. Het
afbreken zal niet zo gemakkelijk
gaan. In het nauwe straatje kan geen
vrachtauto komen, zodat alles eerst
weggesleept moet worden. Ze kunnen
bjjna niet bij de dakpannen komen.
Op ’t ogenblik is men bezig de grond
met zand op te hogen, met daaronder
oude bedden
Het is een verstandige politiek van
president Nasser van Egypte, dat hij
zich neerlegt bjj de afscheiding van
Syrië. Met de wapens was dit niet te ke
ren en deze koers kan de spanning in de
Arabische wereld binnen de perken hou
den, een spanning, waarvan wellicht
Nassers vijanden het meest zouden pro
fiteren. Het is te verwachten, dat Syrië
binnenkort algemeen erkend zal worden.
De Sowjet-Unie heeft deze stap al onder
nomen en ook de Ver. Staten hebben dit
voorbeeld gevolgd.
De bloemenschikcursus van het vorig
jaar was zo’n groot succes, dat de Gebr.
Op grond van de oor het in aanlef. Hrandsma besloten hebben .ook dit jaar
--WGer vele dames de gelegenheid te geven
zich te bekwamen in de kunst van het
schikken der bloemen.
Zij organiseren dit jaar wederom een
cursus voor beginners, die, naar wij ge
loven, het aantal deelneemsters van de
eerste keer, in totaal 160, nog zal over
treffen.
Voor verdere bizonderheden zie de ad
vertentie in dit nummer.
In de tweede winkel woonde de be
kende horlogemaker Karl Christian,
die later naai- het Grootzand verhuisd
is (thans Sikkes) en tenslotte naar Ca-
lifornië emigreerde. Bewoner vóór
Christian was de heer O. Verwer, na
hem de schoenhandelaar Van der
Woud. Beide panden zijn omstreeks
1935-’36 afgebroken om plaats te ma
ken voor het nieuwe warenhuis van de
fa. Urne Bakker. Naast IJme Bakker
(nu de Hema) stond in de vorige eeuw
de smederij van de gebr. S. G. en Joh.
Ruiter. Deze bouwden in 1900 een
nieuwe fabriek aan de overzijde, waar
na de heer L(evie) N. Velleman de
smederij tot een manufacturenwinkel
liet verbouwen. Nadat deze zaak was
opgeheven kwam het pand in handen
van de heer Gerben v. d. Werf en
kreeg het zijn tegenwoordige bestem
ming van sportzaak en sigarenwinkel.
Naast Velleman woonde zijn collega-
manufacturier Hamersma en na deze
de heer De Boer, winkelier in galan
terieën en fotograaf. Sinds de dertiger
jaren is Baarsma’s Winkelbedrijf hier
gevestigd. Eigenaar van deze manufac
turenzaak is thans de heer W. Veen-
stra, die enige jaren geleden het gehele
pand heeft laten verbouwen en moder
niseren.
Aan de zaak van Velleman grensde
de kruidenierswinkel van de heer
Evenals de andere winkelstraten
heeft ook en vooral de Oosterdijk in
de loop van deze eeuw veel verande
ringen ondergaan. Op één na (nog al
tijd) zijn alle stoepen opgeruimd en in
de trottoirs opgenomen, de straat is ge
asfalteerd en vrijwel alle omstr. 1900
nog aanwezige woonhuizen zijn tot za
kenpanden verbouwd.
Deze foto is in of na de eeuwwisse
ling genomen. Dat bewijst het jaartal
op de machinefabriek van S. G. Ruiter,
de grootvader van de tegenwoordige
firmanten S. G. Ruiter en F. Z. Ruiter,
welke fabriek in 1900 is gebouwd. Het
uiterlijk is gelijk gebleven maar de fa
briek zelf is enige malen en de laatste
keer zelfs belangrijk uitgebreid.
Naast Ruiter bevond zich de tabaks
fabriek en -winkel van Th(omas)
Groeneveld, die men hier nog in zijn
karakteristieke houding voor zijn win
kel ziet staan. Nog eerder was het de
tabaksfabriek van Olivier. Toen de bei
de zoons van de heer Groeneveld,
B(erend) en F(okke) Groeneveld, in
1923 de fabriek verplaatsten naar de
voormalige gevangenis in de Kleine
Kerkstraat, is de tabakswinkel nog
twee jaar door een oud-boer, een ze
kere Dijkstra, voortgezet. Daarna werd
het pand aangekocht door de heer
J. Martens, die er zijn zaak in heren
modes in vestigde. Aan de andere zijde
van de Truffelsteeg naast Groeneveld,
woonden de schapenslagers Gebr.
Izaaks, die in het najaar ook rieren
slachtten en hun geloofsgenoten in de
stad en omgeving voorzagen van kau-
scher vlees.
Later is dit pand aangekocht door de
heer A. Zandstra. Deze liet het afbre
ken en er de comestibleszaak bouwen,
welke nu gedreven wordt door zijn
zoon Th. Zandstra en zijn kleinzoon en
naamgenoot.
In de winkel naast het slagerijtje
had de heer Joh. Ruiter een zaak in
rijwielen en kachels. Na hem verhuis
de kapper U. de Wit van de Ged. Pol
naar dit pand en nu is het de dames-
kapperszaak van zijn zoon H. de Wit
Na de brede, ook nog bestaande steeg,
was de tabaksfabriek met winkel van
de heer Bont, na hem van de heer R.
de Jong, die het pand in 1930 verkocht
aan de heer R. Mariens, die het ver
bouwde tot de tegenwoordige zaak in
dames- en babyartikelen, waarin nu
zijn zoon J. D. Martens de scepter
zwaait. Dan kwam er het woonhuis
van de drukker en uitgevér van Cam
pen dat later door de heer Gomes tot
schoenwinkel verbouwd werd. Diens
opvolger op 15 april 1947 was de heer
A. Kraakman, die in 1954 een fusie
aanging met de n.v. Hoogenbosch.
Utgeande fan de K.F.J. en it K.F.S. en
yrr gearwurking mei de A.F.U.K. sil
der dit winterhealjier in stüdzjelear
gong oer de skiednis fan de Fryske bi
weging halden wurde.
De leargong sil bistean üt acht moun-
linge lessen mei elke les skriftlike ta- en
ütrissing foar op en bisprek tusken les-
gongers en lesjower efternei.
Hy sil halden wurde by Tabe Bein-
tema yn de Van Swietenstrjitte to
Ljouwert, en ta lieder hawwe E. B.
Folkertsma.
De earste les sil wêze woansdei 25
oktober, de jouns om healwei achten.
Een stap naar ’n oplossing van het nog
altjjd voortdurende geschil in Laos is
ook gezet door het accoord, dat de drie
prinsen zondag hebben bereikt. Boen
Oem, het hoofd van de rechtse krachten,
Soevannoevong, de tegen het communis
me aanleunende leider van de Pathet
Lao, en diens halfbroer, de neutralist
Soevanna Phoema, hebben een overeen
komst bereikt over de vorming van een
regering, die aan de conferentie van Ge-
nève over het lot van het land zal kunnen
deelnemen. Boen Oem heeft daarbij ver
scheidene veren moeten laten. Eén daar
van is, dat Soevanna Phoema aan het
hoofd van de nieuwe regering zal staan
en dat Boen Oems fractie in de regering
met vier man het hoofd zal moeten bie
den aan vier leden van de Pathet Lao en
acht neutralisten, die vermoedelijk naar
links zullen overhellen.
Dat het deze richting is gegaan lijkt
onvermijdelijk, maar is niettemin
nederlaag voor de Ver. Staten, die hun
positie in Zuid-Oost Azië zien afbrokke-
len en als beste kunnen hopen op een
werkelijke neutraliteit. Ook in Zuid-Viet-
nam wordt de toestand donkerder. De
communistische guerrillastrijders wor
den voortdurend sterker en premier Ngo
Dinh Diem heeft al gesproken over een
regelrechte burgeroorlog. Amerika over
weegt op het ogenblik zelfs troepen naar
Vietnam te sturen om de regering te
steunen. Een uitgebreid hulpprogramma
zal, ongeacht de kosten, nader worden
uitgewerkt.
Overwinning voor Gaitskell.
Verder kan men op deze foto dan nog
onderscheiden het café van de heer
Kasemier, die tevens een stalling haid
voor paarden. De stal bevond zich ach
ter het café en was bereikbaar door
een steegje, zó smal, dat een paard er
nauwelijks door kon. Dinsdags stalden
vele boeren hier hun viervoeters en
„parkeerden” ze hun rijtuigen in een
lange file op de Oosterdijk. Na de heer
Kasemier heeft de heer Jelle de Jong
in het café gewoond, die achter een
koemelkerij had. Daarna heeft het al
lerlei bestemmingen gehad. Het werd
in tweeën gesplitst en in het verste
startte de heer K. Molenaar met een
kleermakerij, uit welk bescheiden be
gin zijn tegenwoordig Kledingbedrijf is
gegroeid.
In het andere is o.a. een kunsthandel
geweest. Toen die werd opgeheven
begon Auke Modderman hier zijn si
garenwinkel. Nadat Molenaar was ver
huisd, werd diens gedeelte bij de siga
renwinkel gevoegd, waartoe het weer
tot één pand verenigd werd. Later is
het opnieuw verbouwd en kwam de
tegenwoordige winkel tot stand. Het
naastgelegen herenhuis werd bewoond
door de dames Jorritsma.
Aan de andere kant van de straat
beginnen we met het oude huis waarin
de heer K. Runia woonde, die er na
dien een sigarenwinkeltje van maakte.
Na de eerste wereldoorlog
in bezit van de heer Fijl-
stra, die er zijn chocolate
rie heen verplaatste, waar
na de heer Grabal het door
hem verlaten pand in de
W. Burgstraat betrok. Een
aantal jaren nadien ging
het oude geval tegen de
grond en liet de heer Fijl-
stra er een nieuw winkel
huis bouwen. Nu ist dit de
chocolaterie en sigarenhan
del van de heer Klijnstra.
Het dubbele winkelpand
er. naast behoorde tot de
galanteriezaak van IJme
Bakker. Ten tijde van deze
foto echter was in het eer
ste pand de suikergoedwin-
kel van de heer Tonnema,
de grondlegger van de te
genwoordige Kingfabrie
ken, gevestigd. Na diens
overlijden hertrouwde zijn
weduwe met de heer Dek
ker, die de winkel op de
zelfde voet voortzette.
Daarna was het o.a. een
groentezaak van de heer
T(ead°) Wouda en in het
laatst een comestibleswin-
kel van de Gez. Langeraap.
Hierin ligt geen basis voor Amerika,
dat blijft vasthouden aan de Westelijke
rechten en de vrijheid van de Berlijners,
o.a. door vrjje toegang tot de stad. Het
kan onderhandelen over de wijze, waar
op dat geregeld wordt. Volgens een be
richt in de New York Times zou Amerika
Bonn gepolst hebben over besprekingen
tussen Oost- en West Duitsland over de
vrije toevoer. Dit bericht is tegengespro
ken, maar blijft niettemin typerend
voor de richting, waarin de Amerika
nen de niet-vitale regeling van het pro
bleem willen zoeken. Men beseft, dat
men onder een accoord of zelfs een er
kenning van Oost-Duitsland niet zal uit
komen en dat het geen zin heeft, dat al
te zeer op te blazen.
Dat is niet de Westduitse mening. Bonn
verzet zich met hand en tand tegen
een erkenning van Oost-Duitsland, "daar
dit een prijsgeven van de politiek van de
hereniging zou zijn, waar in rustiger tij
den de Westelijke bondgenoten zich volle
dig achter hebben gesteld. Maar West-
Duitslands stem klinkt minder krachtig
in Washington dan enige tijd geleden.
Het valt niettemin op, dat burgemees
ter Brandt, bij terugkeer van een be
zoek aan de Ver. Staten, sprak van be
slissingen van vérstrekkende beteke
nis, waarbij de Duitsers op Amerika kon
den vertrouwen. Een voorbereiding van
de Westduitse openbare mening in de
ze richting zou wenselijk zijn.
