I
Feenstra - Beton: beroemd en invloedrijk
geslacht van steenkopers
Ita
Waterpoort- krabbels
I
IJLST
WYM BRITS ER A DEEL
I
BUITENLANDS
OVERZICHT
f .11
M
van
en
Erhard houdt voet bij stuk
Extra trein
door Speurder
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK,
oil
119e jaargang no. 57
Woensdag 15 juli 1964
DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD
uur
Zissel-
en
n Ho-
Heeg.
Felef.
l
79.
1113
Weer een stuk Sneek wordt historie
uur
alons
20.—
ngen
Kalkovens gedoemd te verdwijnen
Shakespeare bitinking
yn Snits
{Amerika).
en
en zowaar in
Friese
ene Jacob Ypes Feenstra burger van
1690.
Veel vreemdelingen in
Sneek
Kardinaal Alfrink jubileert
Tot lOO.TtOO subsidie
voor nieuwe jeugdherbergen
Het Sneaker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT. SNEEKER COURANT en
fnitiiitiffttiftnirnfiiiftiiiii/ititiiiftiritinfi
De N.V. Erven B. Feenstra Bouwmaterialen en Betonindustrie
van historisch standpunt bezien een interessant en zowaar in sommige
perioden een roemrucht bedrijf. De bekende Friese genealoog R. S.
Roorda uit Leeuwarden heeft in opdracht van de huidige directie de le
vensloop van de personen, die de naam Feenstra dragen, nagegaan 'door
zo diep mogelijk in de geschiedenis te duiken. Aan de hand van kerkboe
ken van de doopsgezinde kerk, die het nauwkeurigst wizren ook voor de
verplichte inschrijving in de Franse tijd; oude boekhoudboeken, op wel
ker qgina's handelsaantekeningen waren gemaakt, maar ook kerkelijke
noties waren aangebracht; notariële geschriften en zowaar. strafre
gisters (Civile Sententies van het Hof van Friesland), als deze papieren,
folianten welhaast, werden door de heer Roorda nagesnuffeld en dus
doende kwam hij somstijd tot verrassende ontdekkingen.
Zijn conclusie was
Vroeg naar bed en vroeg uit de
veren heeft nooit zin zonder ad
verteren.
tenslotte, dat het verantwoord is, de ouderdom van
het bedrijf te stellen op bijna drie eeuwen, te rekenen vanaf het jaar dat
Sneek wordt en dat was omstreeks
4 Gistermorgen zijn we eens een kijkje wezen nemen in en om de
f prachtige bungalow van de 72-jarige M. E. Grabal in IJsbrechtum
4 7ld. Daarvoor hadden we een bizondere reden, zoals u op boven-
staande foto kunt zien. Tegen de zuid-muur van de bungalow groeit
J namelijk een vier jaar oude perzikenboom. Deze, afkomstig uit het
plaatsje Glimmen ten zuiden van de stad Groningen, droeg tot voor
I kort maar liefst 183 perziken, maar door het slechte weer van het
laatste weekend zijn er zoveel afgewaaid, dat er gistermorgen nog
113 aanzaten. De heer Grabal is erg trots op dit boompje dat hij
j .een goede verzorging laat genieten. Iedere dag geeft hij de perzi-
f ken, althans de boom, wel zeven liter water, ’s avonds als het niet
te hard waait. En het resultaat mag gezien en volgende maand,
naar wij hopen, geproefd worden.
X Verder had de heer Grabal nog iets bizonders. Grabal, wiens
1 voorvaderen uit Noorwegen stammen, (er wonen maar drie Gra-
t bals in ons land, zei hij), was in zijn jonge jaren een enthousiast
1 Elfsteden-rijder. Met de andere Snekers A. Wieringa en P. Hen-
t driksma reed hij op de stralend- mooie zestiende december van
het jaar 1933 mee in een toertocht. Ze werden eerst met bussen
t naar de Boxumer dammen gereden en vandaar ging het verder op
4 de schaats. Vertrektijd 6.43 en terug om 4.01! Dat was een pres-
tatie!
*9-
s
Br
Perziken groeien in IJsbrechtum
I I
IgU
wil w
SNEEKER NIEUWSBLAD
IS
be-
’t
Hoge bestuursfuncties
Erhard
vervolg op pag. 2
van
jachthaven of daar-
prijs
de watertanks nu gemakkelijk
aan
de
■d
De
ver
in
gevoe-
per-
de
poli-
Ver-
en
van
De
club
de
de
de
Verschijnt
MAANDAGS en DON
DERDAGS
Kantoor voor admini
stratie en redaktie:
GEDEMPTE POL 6
Telefoon 3005 0 5150)
b.g.g. 4091.
mevr,
en A.
goede
It Krite-toaniel fan Krite Snits sil ta
gelegenheit fan de 400e bertedei fan Wil
liam Shakespeare in stik fan him bringe
to witten: „De Fleurige Froulju fan
Windsor”, op 3, 4 en 5 novimber 1964, yn
it Amicitia-Theater.
Geart Jonkman hat it stik lit de Ingels-
ke tekst oerset en Pater Piron fan Wyt-
marsum hat de regy.
OP 4 novimber sil ek wer in middei-
opfiering jown wurde foar de learlingen
fan de middel- en ulo-skoallen.
Vrjjdag begint weer het veertien-
waarop
het geslacht Feenstra nogal wat bezit
tingen in Sneek heeft gehad. En dat er
een verscheidenheid aan soorten handel
en. ambachten in hun familie werd uit-
willekeu-
J spanning tegemoet
wordt gezien.
Op de Sneker Pan zou, zoals
Naar de WV te Sneek ons gistermid
dag meedeelde is het aantal vreemde
lingen dat deze maand tot en met gis
teren in Sneek voor langere of kortere
periode in Sneek verbleef, ondanks de
dagen met slecht weer, opgelopen tot
ongeveer.250. Dit zijn Nederlanders. Ook
het getal buitenlanders is vrij groot. He
laas is het wel zo, dat een gedeelte van
deze mensen niet geholpen kon worden
in de hotels en met huurboten, daar al
les bezet en besproken was.
Ook de jeugdherberg heeft niet te kla
gen wat het buitenlands bezoek betreft.
Gisteren waren er zowaar drie trekkers
uit Thailand, 1 uit Japan en 8 Amerika
nen. Verder waren er zeer veel uit ande
re Europese landen. Enkele buitenlan
ders moesten voor onderdak onderge
bracht worden in de Wigledam.
voorbereidende besprekingen in
band met de nieuwe j.h. verkeren
een gunstig stadium.
Bernhard, kardinaal Alfrink, aartsbis
schop van Utrecht, viert dit jaar zijn
veertigjarig priesterfeest en zijn 121/j
jarig bisschopsjubileum. Beide jubilea
worden op vrijdag 17 juli, de dertiende
verjaardag van zijn bisschopswijding of
ficieel gevierd.
Kardinaal Alfrink heeft de wens te
kennen gegeven, dat hem als jubileum
geschenk een som geld ter beschikking
wordt gesteld ten behoeve van de leken
acties in de overzeese gebieden.
In verband met, het Skütsje-silen in
Stavoren op dinsdag 28 juli rjjdt er op
die datum een extra trein. Deze vertrekt
om 12.31 uur uit Sneek en is om 13.00 uur
in Staveren.
gen. Speurder die
vakantie had aan en op
(brrr),wenst ze hun van harte toe.
Wanneer we al deze stukken eens
doorlezen, zoals ze door de heer Roor-
da zjjn uitgezocht en verzameld, dan
komen we tot de slotsom, dat het ge
slacht Feenstra voor de stad Sneek veel
heeft betekend. Velen uit deze familie
hebben hoge posten bekleed in gemeen
telijke en gewesteljjke, burgerlijke en
militaire zin. Zo lezen we, dat omstreeks
1750 een Feenstra schepen wethou
der) is, en dat Bauke Jacobs Feenstra
op 27-12-1733 kalk en steenverkoper als
Burger Sergiant en schepen huwt met
ene Elisabeth Born. Tien jaar later ver
nemen we, dat hij vroedschap der stede
Sneek is b.b. en c. op de coop van seke-
re Huisinge en sookerjj cum annex-
is staande en gelegen op ’t agterom
gecogt van Johannes Feenstra old Bur
ger Hopman tot Sneek, voor... 450.
Maar we kunnen uit deze stukken ook
nog wat anders opmaken, namelijk dat
Advertentieprijs 15 ct
per mm.
Bij contract (handels-
adv.) lager.
Abonnementsprijs f3.50
per half jaar. Franco p.
post f 4.50 per half jaar.
Giro 850748 ten name
van Sneeker Nieuwsblad
As wy werom tinke oan de ütfiering
fan „De Nepert” en „De Skelmstikken
fan Scapin” fan Molière troch ditselde
krite-toaniel, dan kinne wy der wis fan
wêze, dat it bistjür fan Krite Snits mei
it bringen fan dit stik, wer in boppe-
slach meitsje sil.
In dit verband zij herinnerd aan het
feit, dat de subsidieverleningen in het
buitenland voor de zusterorganisaties
van de N.J.H.C. op een aanmerkelijk ho
ger niveau is vastgesteld. Zo worden in
Duitsland jeugdherbergen gebouwd en
ingericht met een subsidie van rond 90
terwijl in België een subsidie van 75
mogelijk is. In de beide ons omringende
landen geldt dus een subsidie-regeling,
die qua percentage het dubbele van het
Nederlandse percentage (40
draagt.
Het ligt in de bedoeling om te gelege
ner tjjd nader contact op te nemen met
de Staatssecretaris, alsmede met de le
den uit de vaste commissie voor onder
wijs, kunsten en wetenschappen, waar
bij het bestuur der N.J.H.C. gaarne er
op vertrouwt, dat deze contacten er toe
zullen leiden, dat de bevredigende rich
ting, waarin de hulpverlening aan de
jeugdherbergen zich beweegt, verdere
voortgang vindt.
handelszone, de E.V.A.. Hij acht een po
litieke unie wenselijk ook al zou Enge
land niet onmiddellijk willen toetreden.
In het bijzonder waarschuwde hij echter
tegen een apartje van Duitsland
Frankrijk. Zondag beet Erhard
zich af op het congres van Strauss’
C.S.U. in München, dus in het hol van
de leeuw.
Met klem zei Erhard, dat hij en hij
alleen de bevoegdheid had de richtle
nen van de buitenlandse politiek vast te
leggen. Het was goed, dat hij dit zeer
nadrukkelijk stelde, want alle activiteit
van de opposanten was er op gericht de
indruk te wekken, dat ook zij een zegje
hierin hadden. Erhard verweerde zich
tegen de beschuldigingen, dat hij de
vriendschap met Parijs op het spel zet
te door een al te grote afhankelijkheid
van de Verenigde Staten. De Franse
vriendschap is belangrijk, aldus Er
hard, maar evenzeer is het belangrijk
zich ten nauwste verbonden te blijven
gevoelen riiet de Verenigde Staten,
voornaamste verdediger van de
heid.
In het kernpunt van de Franse
tiek, de onafhankelijkheid van de
enigde Staten, wijkt Erhard dus welbe
wust van De Gaulle af, hetgeen ook
blijkt uit zijn voorstel om na de verkie
zingen in de Verenigde Staten en Enge
land, een topconferentie van regerings
leiders van de N.A.V.O.-landen te be
leggen. Alle problemen wil Erhard dus
meer in Atlantisch dan in Europees ver
band zien.
Liberale en socialistische steun
In zijn eigen kring mag hjj dan sterk
worden aangevallen, zjjn liberale coali
tiegenoten hebben bij monde van Men
de verklaard slechts met zijn zessen in
een politieke unie te willen en te weige
ren een keuze te maken tussen Frankrijk
en Duitsland.
De socialistische oppositie laat derge-
Ijjke geluiden horen: een bond met zjjn
tweeën is geen bouwsteen, maar spring
stof. Een politiek, welke niet op de Ver
enigde Staten is gebouwd, is onmogelijk
in socialistische ogen.
Het bestuur van de Stichting Neder
landse Jeugdherberg Centrale heeft met
voldoening kennis genomen van de me
dedeling van de staatssecretaris, waar
uit blijkt dat deze streeft naar verho
ging van het bestaande plafond van
100.000,- subsidie per jaar voor de
bouw van jeugdherbergen. In het bijzon
der meent het bestuur, dat het van gro
te betekenis is, dat de Staatssecretaris
als zijn mening heeft uitgesproken, „dat
een moderne jeugdherberg ook interna
tionaal gezien niet uit de toon moet val
len.”
Aan ver
schillende skütsjes
zijn veranderingen
sn, naar gehoopt
wordt, verbeterin
gen aangebracht,
zodat de strijd met
geoefend. We noemen zo maar
rig, om een indruk te geven:
Huysinge en hovinge aan ’t groot
Zuidend aan de Westkant tot Sneek,
Grootzand 106, en 81 en 96 en Merk-
straat 151. Sekere huisinge Hovinge en
Schuire staande en gelegen op het Klein-
zand aan de Suidcant aldaar met een
vrjje uitgang in de Steeg aan de Oost-
cant, gekocht voor... 626 gg. En de voor
treffelijke Adelijke huisinge Albada Sta
te off het.Hooghuis genaamt, staande en-
de gelegen tot Sneek, sijnde voorsien
met een fraie toren met een Appel daar
booven, met Lood en Leyen gedekt, inde
toren eenige kamerkes met een seer
Schoone huisinge, van onder tot boven
doorgemetseld met hardsteen, en in het
selve velerhande figeuren uitgehouwen,
gelijk ook de voorgevel, poort en ring
muur, voorts is deze huisinge voorsien
met twee boven solders en op die solde-
ringe drie boven kamers, het groot saai,
voorkamers, en schenk kamer en bené
den dien het voor saai, aan de straat,
gele kamer, blauwe kamer, daaraan
het keuken, het voor huis, bier en wijn
kelder op sterke bogen apart, enz. enz.,
en de herberge en tapperüe, alles op den
12 May 1737 te aanvaarden. Gecocht
voor 1950 gg.
Ook aan ’t Agterom, in de Lange
Pjjps Steeg, op de hoek Tfankenberg-
Potstraat, de Kleine Kerkstraat, en Op
nog vele andere plaatsen had de familie
Feenstra allerlei grote en kleine pan
den.
Deze omgekeerde flessen, in feite een paar honderden jaren oude schelpkalk-
oVens, zijn gedoemd te verdwijnen. Enkele eeuwen lang brandde de firma Feen-
stra hierin schelpen ter verkrijging van metselkalk, maar nu er meer en meer
mergelkalk uit de groeven in Zuid Lin burg wordt aangevoerd, doen deze ovens
bijna geen dienst meer, totdat ze tenslo: .e ..ciemaal geen toepassing meer zul
len vinden. Weer een stuk aan de historie loegevoegd; over enige tijd zal ook
dit plaats gemaakt hebben voor modern ere methoden.
In het midden van de vorige eeuw le
zen we dat er een handel was in hout
en stenen; een kalkbranderij en cement
fabriek, hout- en zaagmolen, korenmo
len en scheepstimmerwerkplaats. Maar
ook dat in november 1860 en by akte
van 31-12-1868 staat en balans opge
maakt is der failliete boedel van Pieter
en Jacob Baukes Feenstra, gehandeld
onder de firma de erven B. J. Feenstra.
Bondskanselier Erhard heeft zich niet
laten intimideren door de aanvallen
van de oppositie in zijn eigen chr.-de-
mocratische partij op zijn Europese po-
lituk. Deze oppositie, gevormd door
zijn voorganger Adenauer, de leider
van de Beierse C.S.U., en enkele aan
hangers van deze politici, neemt het
Erhard zeer kwalijk, dat hij niet har
der vecht voor een Europese politieke
unie, welke het samengaan met Frank
rijk nog nauwer zou maken. Wanrcer
de andere partners in de E.E.G. clan
niet willen, zegt Adenauer, v oor wie Ne
derland het zwarte schaap is, dan moe
ten wij de politieke unie maar met de
welwillenden maken, desnoods alleen
met Frankrijk. De Frans-Duitse bond
zal dan wel de kern worden, waarbij de
anderen zich zullen aansluiten. Strauss
en baron Guttenberg lieten zich in de
zelfde geest uit.
Bondskanselier Erhard is vorige
week op bezoek geweest in Denemar
ken. Daar is het bestaande handelsver-
drag tot 1970 verlengd en daar heeft Er
hard duidelijk gemaakt, dat zijn doel
is en blijft een zo soepel mogelijk sa
mengaan van de landen van de E.E.G.
en de door Engeland opgerichte vrij-
Jacob Ypes Feenstra. steenkoper en
Jetske Sipkes te Sneek b.b. en c. (bege
ren bode en consent) van seeckere huy
singe en stede met syn toebehoren
staande en gelegen achter het Groot
sant op de Singel alhier by Oege Jelles
mr. Seijlmaeker bewoont, huur ’s jaers
f 23,-, gekocht voor 185 gg.. 14 stuivers
(gg. is goudguldens van 28 stuivers het
stuk). Het eerste 1/3 deel der koopsom
moet betaald worden mei 1696. Op 4 ja
nuari 1702 kopen sy sekere huysinge
staande achter het Groot Sant, worden
de by Trijntje Dirks bewoont, te aan
vaarden meij 1702. Dan is het Jacob Ypes
Feenstra, steencoper. Koopsom 41 gg 14
st.
Goldwater
Het belang, dat de Verenigde Staten
hebben voor Europa, kan men ook afle
zen uit de intensiteit, waarmede de Eu
ropeanen partij aan het kiezen zijn in
de strijd om de republikeinse candida-
tuur voor het presidentschap. De Euro
peanen hellen heel sterk naar een kant
over, zij tonen een felle afkeer van se
nator Barry Goldwater van Arizona, die
deze week op de conventie in San Fran
cisco zijn tegenstanders ruimschoots
achter zich heeft gelaten ondanks het
feit, dat een opinie-onderzoek heeft uit
gegeven, dat andere candidaten bij de
kiezers populairder waren.
Doch de ongeveer 1300 gedelegeerden
ter conventie hebben er anders over ge
dacht. Zij zien in Goldwater de inspire
rende kracht, die de republikeinen weer
aan de overwinning kan helpen door
zjjn beroep op de in bepaalde kringen
heersende onvrede. Onvrede met het
ingrijpen van de federale overheid in
Washington op steeds meer terreinen,
waardoor de Amerikanen in verder af
gelegen staten zich bemoederd
len. Verzet tegen inbreuken op
soonlijke vrijheden ten bate van
gemeenschap, verzet tegen sociale
maatregelen met verplichtingen, verzet
tegen het streven van de regering in de
Zuidelijke staten de rassenscheiding on
gedaan te maken.
Inmiddels is Goldwater vrijwel zeker
tot Republikeins candidaat gekozen,
maar zjjn kansen tegen de democrati
sche candidaat, die stellig Johnson zal
zjjn, lijken gelukkig zeer klein.
i ,,’t Kan verkeren” zei Brero en het heet is, ook hier gesmeed wor-
i dat zien we nu ook weer met het den.
weer. Vorige week alle dagen regen
4 en harde wind, zodat de zeilende en De altijd aktieve Kynologen-
J op de motor varende gasten wegge- club „Sneek en Omstreken” heeft
J scholen hunkerden in hun boten of haar werkzaamheden ook al uitge-
j hun heil maar in de stad zochten en breid tot Heerenveen. In navolging
J nu zoeken ze weer de verkoeling en van de gehoorzaamheidsoefeningen
j de geneugten van het lokkende meer, op de speelweide alhier, worden deze
J Van het ene uiterste in het andere nu nl. ook elke donderdagavond van
dus. Maar de vacantiegangers zul- 7-8.30 in de Hepkemabosjes aldaar
len wel duimen voor méér zulke da- gehouden onder leiding
gen. Speurder die vorige week zelf Otto en de heren J. Postma
het water Aukema, die plm. 25 honden
manieren leren.
Met deze warmte wordt aan boord daagse skütsjesilersfestjjn, waarop
J veel water gebruikt. Het zal hun die alle commissies zich opnieuw terde-
een ligplaats hebben in de nieuwe ge hebben geprepareerd.
t jachthaven of daar- -
in als gast vertoe-
J ven, daarom veel j
voldoening hebben
J gegeven, dat ze
daar nu ook fris
J water kunnen tan-
ken. Dezer dagen is
er nl. een kraan voor leidingwater Op de Sneker Pan zou, zoals be-
met een lange slang gekomen, zodat kend, schipper Jan van Akker met
J de Watertanks nu gemakkeljjk ge- een vrijwel geheel nieuwe beman-
vuld kunnen worden. Nu de benzine ning uitkomen. Maar helaas moet hjj
J noK- nu zelf ook vervangen worden al is
t het hopelijk maar voor enige wedstrjj-
den. Hjj lijdt nl. aan ischias. Zijn col-
lega Jan Brouwer, die niet zelf meer
De grote baggermolen waarmee de mct zÜn schip aan de wedstrijden
t Houkesloot zal worden uitgediept op- deelneemt, zal nu tjjdeljjk het com-
dat nóg grotere schepen naar Sneek mando voeren.
I kunnen varen, is maandag aan de in-
j gang van dit vaarwater begonnen te
x draaien. Voor de pleiziervaarders is
i het wel niet zo’n geschikte tjjd om- gen van onze in september jubile-
J dat de molen en de pramen waarmee rende R.H.B.S. nog altjjd met
i de baggerspecie wordt afgevoerd las- school meeleven, blijkt wel uit
J tige obstakels zjjn op hun weg naar
i en van het Sneekermeer, maar een 88-jarige heer C. Dokkum te Amster-
J gunstiger tjjd is blijkbaar niet moge- dam waarin hjj iets vertelt over
Ijjk geweest. Deze last zou echter het 25-jarig feest in 1889 waarop een
x voor een belangrijk deel vergoed kun- toneelstuk werd opgevoerd.
I nen worden als en passant ook het Hjj noemt de namen van het
f Jachthavenkanaal werd meegeno- „pracht stel” leraren Van Druten,
i men. Dat is, zoals we al eerder heb- Schietekatte, Stellingwerf en Bosse-
J ben geschreven, broodnodig aan uit- ling(?) in 1890 en eindigt met
i diepen toe. Wellicht kan het ijzer nu uitroep: Leve de Sneker H.B.S.
Jacob Ypes Feenstra. was te Bergum
geboren, alwaar hij later Steenkoper
was. Hij huwt te Sneek op 6 januari 1689
met Jetske Sipkes Huetinga en wordt
daarna burger van de stad, en overlijdt
vóór 7 januari 1709, de juiste datum
hiervan is niet bekend. Bij de doop van
dochter Tettie wordt zijn vrouw Jetske
Huites Wiersma genoemd en bij de vol
gende kinderen is het weer Jetske Sip
kes. Hijzelf verandert om onnaspeurlij
ke redenen nogal eens van naam, getui
ge de bronnen; misschien zijn het ge
woon fouten van de toenmalige „Amb
tenaren” of vergissingen van de kerke
lijke schrjjvers, maar bij de doop van
Aaltje heet hij Jacob Ypes Vinstra en
bij zekere aankoop is het Jacob Ypes
Steenstra...
Lees eens de eerste proklamatie van
14-2-1696 en een koopakte van 6-2-1698:
De
is belangrijk, aldus
hard, maar evenzeer is het belangrijk
de
vrtf-
Dat ook de alleroudste oud-leerlin-
gen van onze
rende R.H.B.S. nog altjjd
briefkaart die wjj ontvingen- van
4
t
4
4
4
4
nl
WW’lWWHIl I tidi.-x»;
