m
Baby op het nippertje gered
FRYSKE BOEKEWIKE 1965
Afd. Sneek Dierenbescherming
hield keuring van niet-rashonden
Grandioos succes voor
Stedelijk Muziekcorps Sneek
Drie mensen omgekomen
bij brand in 3e Woudstraat
over boeierbouw te Heeg
i
W'
IJLST
en
Brandend gasfornuis veroorzaakte tragiek
H joeddeiske kunst sprekt in soad minsken net mear oan
Post op untwerpdrigreating foar bihaid Fryske tael
1
IW
2JK -
van
F. K. Groeneveld overleden
Officieel Orgaan
de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL
Kulturele Raad Wymbritseradeel kwam bijeen
Bijzonder boeiende documentaire
o
120ste jaargang no. 81
Maandag 11 oktober 1965
Dronken man vernielt
spiegelruit
J
H«i Sneeker Nieuwsblad is een
gecombineerde uHgave van NIEUWE SNEEKER COURANT. SNEEKER COURANT en DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD
fel
SNEEKER NIEUWSBLAD
BEST FORSOARGE BOEK
IT BESTE UT JINSELS JAEN
OASE VAN RUST
Een beeld van de woning 3e Woud
straat nr 11 na de brand. Helaas
was er boven geen mogelijkheid tot
ontsnappen, toen de trap had vlam
gevat.
Kantoor voor
administratie en redaktie
GEDEMPTE POL 6
Telefoon 0 51 50 30 05
O.g.g. 46 91.
EKSTRA JILD FOAR
FRYSKE TAEL
leaver in jierliksse post op ’e bigreating.
Yn de kommende wike sil hjiroer mear
bikend wurde.
Zoals bekend, komt het Stedeljjke de
laatste jaren in de hoogste afdeling, de
zogenaamde „Vaandelafdeling” uit, waar
in reeds meerdere malen een eerste prijs
werd behaald. Vorig jaar in Emmeloord
werden de muzikale prestaties zelfs „met
lof” bekroond en alleen het feit, dat de
puntenverdeling over de beide nummers
niet voldoende was om aan het jaarlijks
topconcours in Arnhem deel te nemen
(er werden toen respektievelü'k 54 en 57%
pnt, behaald, terwijl men voor deelname
aan het topconcours op beide nummers
minimaal 55 punten moet behalen) was
oorzaak, dat het Stedelijks bij die gele
genheid niet bij de best 'geplaatste corp
sen van het land ingedeeld werd. Met de
vaste Wil om dit ideaal nu wel te berei
ken en onder de eminente leiding van diri
gent Jo Diederen hebben de Snekers in
Krasnapolsky een dermate verbluffende
vertolking van beide nummers gegeven,
Nei’t de kommissaris de priis en de
oarkonde oan de dichter eerlange hie,
joech de foarsitter fan ’e jury, de hear
M. J. de Haan, in bioardieling fan syn,
wurk. Barakkekamp ropt it byld op fan
de dichter dy’t seit:
Alleen in mijn gedichten wil ik wonen
Nooit vond ik ergens anders onderdak.
Ut namme fan de Fryske Akademy,
Fryske Kultuerried en it Boun fan Frys-
ke Kunstners spriek Jo Smit in wur-
dearringswurd. Hy frege him óf hoe ’t it
mooglik wie üt namme fan dizze yn-
stansjes, ja einliks üt namme fan it
Fryske folk, to sprekken. Dat kin, sei er,
as men it béste üt jinsels jowt. Der is
mar in lyts lêzerspüblyk foar de Fryske
literatuer. Dat makket ekstra forsjen-
ningen nedich. Dy koene ü.o. bistean üt
it stypjen fan it plan foar in rige pockets
en it op ’e merk brtingen fan paperbacks.
Der binne nou ienris in soad ütjeften,
dy’t net sunder stipe, yn’e foarm fan
subsydzje, ütjoun wurde kinne.
Yn syn tankwurd sei de hear Wybenga
dat er tlge wffis Wie mei de ünderskie-
ding, mar ek tarikber dat er nou ek yn’e
rjge fan Fryske 'dichters. de Gys-
De rustige en ontspannen sfeer, welke
op en rond het bedrijf van de heer De
Jong h^ewt. de milde hantering'van het
Begunstigd door buitengewoon mooi
herfstweer vond zaterdag j.L de keuring
van niet-rashoriden op het schoolplein
van de Bolwerkschool plaats. Van de 50
ingeschreven honden waren er 48 op de
keuring verschenen. De honden werden
beoordeeld op de volgende punten: 1. be
haring, 2. verzorging, 3. bouw, 4 gedrag,
5. algehele indruk.
De spiegelruit van bloemenzaak Binne-
ma (fa. Holkema) in de Galigastraat,
werd gisteravond omstreeks half twaalf
ingetrapt door de 41-jarige E. B. uit
Sneek, die onder invloed van alcohol
verkeerde.
middeld een zeven is, waaruit wel blijkt,
dat de conditie der honden zeer bevre
digend was.
De le prijs was voor Berry van J. B.
Brinksma, de tweede prijzen waren
voor Robby van Minke Sytsma, Pia van
A. S. Alberda en Herta van E. L. Chris
tians.
Voor iedere eigenaar had de afd. Sneek
van Dierenbescherming een aardige at
tentie beschikbaar gesteld, terwijl door
medewerking van „Natura” voor de hon
den een pakje hondebrood en voor de
eigenaars een brochure over de verzor
ging van de hond kon worden uitgereikt.
Het schoolplein van de Bolwerkschool
leent zich bijzonder goed voor een derge
lijke keuring. Het bestuur van de afd.
Sneek van de Ned. Ver. tot Bescherming
van Dieren, dat op een geslaagde middag
kan terugzien, is dan ook het hoofd der
school, de heer Bijl, zeer erkentelijk om
in het verzoek, dat aan het gemeentebe
stuur van Sneek gesteld werd om over
het schoolplein te beschikken, te bewil
ligen..
B(j de voorbereiding van en gedurende
deze middag verleende de heer Postma,
concierge aan de school, veel medewer
king.
nog een kans gehad er uit te komen. Dit
was nu onmogelijk.
Toen de brandweer ongeveer 10 minu
ten na de melding arriveerde, stonden de
Op bijna 75-jarige leeftijd overleed za
terdag j.l. de heer Fokke Klaas
Groeneveld, die zich tijdens zijn leven op
tal van terreinen verdienstelijk maakte.
De heer Groeneveld was, met een on
derbreking van enkele jaren, bijna 16
jaar raadslid voor de A.R.-partjj, nl. van
1939 tot 1941, (van 1941 tot 1945 was de
raad door de Duitsers op non-actief ge
steld) en van 1945 tot 1955 met ’n onder
breking van een jaar. In 1955 bedankte
hij om gezondheidsredenen.
Ook was hij medeoprichter van Aere
Perennius, bestuurslid van het chr. ly
ceum, ouderling van de Gereformeerde
Kerk en bestuurslid van de Volkscrediet-
bank. Van het bestuur van de N.V.
Boaz Bank maakte hij zelfs 35 jaar deel
uit, terwijl hij ongeveer 12 jaar president-
commissaris was van deze bank. Vooral
op politiek terrein was hij bijzonder ac
tief, o.a. in de A.R.-kiesvereniging.
De begrafenis zal woensdag a.s. plaats
vinden.
De keuring werd verricht door vrijwel
het gehele bestuur van de K.C. Sneek
en Omstreken, versterkt met enige le
den. Twee leden der keuringscommissie
zjjn officieel bevoegde keurmeesters, ter
wijl mevr. Hartman, dierenarts te Sneek,
haar medewerking bij de beoordeling
verleende. Namens Dierenbescherming
was de heer Suierveld, penningmeester
van de afdeling, de gehele middag op het
terrein aanwezig en belastte zich met
een deel van de administratie.
De commissie had geen gemakkelijke
taak, want in ’t algemeen boden de hon
den een goed verzorgde aanblik, hoewel
enkele blijk gaven van een wat te over
dadig kosthuis. Het hoogste aantal pun
ten, dat behaald kon worden, was 50. De
best beoordeelde hond kreeg er 41, de
laagst beoordeelde 36, wat dus nog ge-
Nadat burgemeester Van Hout ieder
een welkom had geheten, gaf hij het
woord aan dr. De Haan.
Deze vertelde, dat hij mede door zijn
beroep tot het maken van deze film was
gekomen. Als zenuwarts bemerkte hij
een steeds drukker en onrustiger wor
dend leven. Een zenuwarts mag nooit ze
nuwachtig zijn, hij moet altijd in een goe
de stemming verkeren. Hij zag in het
water een bron van rust, waarop men
zich veilig kan terugtrekken in de na
tuur.
keuken en de gang in lichterlaaie. Toch
was de brand in ongeveer een half uur
bedwongen. De keuken en de bovenverdie
ping brandden totaal uit.
De ontsteltenis by de buren is groot.
Men leeft erg mee met de familie van
de slachtoffers, die in de buurt woont.
Een tragische bijzonderheid is dat de
ouders van de heer Vaartjes net een
weekend over waren. Ze logeerden bij een
zwager. De baby was een nicht van
de heer Vaartjes.
De heer Vaartjes was chauffeur bjj lom
pen- en metalenhandel Jan Brinksma. Op
het terrein van de brand waren o.a. aan
wezig burgemeester Rasterhoff en de
korpschef van de gemeentepolitie Sneek.
De „niet-rashonden”, waaronder overi
gens hele mooie exemplaren, werden
grondig bekeken door de keurmeesters.
De eigenaren ontvingen aanwijzingen over
de verzorging van hun huisdier.
Afgelopen vrijdagavond vond in het
gemeentehuis van Wymbritseradeel een
bijeenkomst van de Kulturele Raad
plaats. Tijdens deze bijeenkomst werd
een unieke film vertoond over de boeier-
bouw te Heeg. Deze film werd vorig jaar
gemaakt door dokter De Haan, die de
interessante kleurenfilm zelf inleidde. De
heer B. de Jong van Heeg, om wiens
beroep de gehele film draait, was met
zijn echtgenote aanwezig.
F-
ENIGE IN FRIESLAND
Het vervaardigen van dit soort schepen,
waarbij geen gebruik wordt gemaakt van
tekeningen, is een staaltje van bijzonder
handwerk, dat in deze vorm alleen nog in
Heeg wordt gedaan. Doordat er momen
teel weer vraag naar is, kon hij de af
gelopen acht jaar een 24-tal schepen af
leveren. Wanneer de heer De Jong geheel
alleen een boeier zou maken, dan ging
daar ongeveer een jaar tijd inzitten.
Burgemeester Van Hout bracht tot slot
een woord van dank aan dokter De Haan
voor de prachtige documentaire. Uit bljjk
van waardering overhandigde hij hem
uit naam van de Kulturele Raad Wym
britseradeel een exemplaar van de uit
gave „Sneeker Hardzeildag”.
Vol zelfvertrouwen, maar uiteraard nog in het onzekere over de te behalen
resultaten, vertrokken zondagmorgen om ongeveer 9.30 uur de leden van het Ste
delijk Muziekcorps Sneek met een groot aantal trouwe aanhangers in twee NTM
bussen naar Amsterdam, om daar aan het door de Koninklijke Nederlandse Fede
ratie uitgeschreven muziekconcours deel te nemen.
dat de bijkans geheel gevulde zaal hun
een ovationeel applaus schonk en de jury,
bestaande uit de heren Meindert Boekel,
Gerard Boedjjn en Piet van Mever hun
niet de hoogste waardering van beide
concoursdagen beloonde: een totaal van
116 punten, een aantal, dat op alle con
coursen van het afgelopen jaar slechts
door twee corpsen is geëvenaard, maar
nog door geen enkel corps werd over
troffen. Met een welhaast volmaakte ver
tolking van de ouverture „Oberon” van
Von Weber werd het Stedeljjk Muziek
corps beloond met 58 punten, welk aan
tal eveneens werd toegekend aan de Ne
derlandse Suite van Van Lijnschoten, wat
.betekent, dat de waardering voor beide
nummers ruim boven de 55 punten lag,
welke nodig zijn voor verkrijging van lof
der jury. De volgende cijfers voor de
verschillende onderdelen geven een goed
beeld van de waardering, die de jury
voor deze prestatie had: zuiverheid 9%;
klankgehalte 9%; dynamiek 10; techniek
9%; samenspel 9%; en opvatting en tem
po 10.
Het aanwezige publiek (waaronder
o.m. wethouder Fijlstra en echtgenote en
enkele erode den) toonde zich opgetogen
over deze uitvoering en ook de juryleden,
die zich later geruime tijd met dirigent
Diederen en voorzitter Hordijk onder
hielden, waren unaniem in hun oordeel,
dat dit Stedelijk Muziekcorps Sneek tot
de top van de Nederlandse harmonie-
corpsen gerekend kan worden. Met name
roemde de jury het vakmanschap van
dirigent Diederen.
Door dit prachtige resultaat is het Ste
delijke nu gerechtigd deel te nemen aan
het topconcours, dat half maart in Arn
hem zal worden gehouden en Waarvoor
tot nu toe nog maar zes corpsen waar
onder de kampioen van vorig jaar, het
corps uit Glanerbrug, dat op een eerder
gehouden concours eveneens 116 punten
behaalde, zijn toegelaten. Wanneer men
bedenkt, dat er nog slechts twee con
coursen worden georganiseerd, spreekt
de prestatie van het Stedelijke nog dui
delijker taal. Dat dirigent en leden alles
zullen geven om daar met een behoorlijk
resultaat uit de bus te komen, spreekt
dan ook wel haast vanzelf.
bert Japikspriis wounen, neamd wordt,
sa as dr. Obe Postma en Fedde Schurer.
Mar neist sokken fielde’r him wol hwat
Üpwennich, omdat dy neffens him sa folie
mear dien Menie,
Boargemaster Geukers tanke de sprok
kels. Tusken de biidriuwen troch dekla-
mearre mefrou Klaske Bijkerk-Folmer
ferzen fan de bikroande dichter.
It plan bi’stiet om in enquête under de
lêzers to halden. Dit soe dan troch de
Fryske Akademy barre moatte. Ek sil
de mooglikheit neigien wurde in soarte
fan ütjowerskooperaesje yn it Ebben to
roppen. It is fan great bilang, sei de
kommissaris, dat der aktiviteiten (uit
wikkel e wurde om de produksje fan
Fryske boeken en de omset dêrfan to
stimulearjen.
De jouns waerd yn „De Doele” de 23e
Fryske Boekewike iepene troch de kom
missaris fan de keninglnne. De kommis
saris sei yn syn rede, dat de romanpro-
duksje, mei troch tadwaen fan organi-
saesjes as de Fryske Bibletheek, de
Kristlik Fryske Folks Bibletheek ensfh.
istadichoan trochgiet. Yn Fryske forhdl-
dingen binne der seis inkelde „best-sel-
lers” by. De bilangstelling fan de jonge-
rein is hwat oan ’t öfnimmen. De ütjefte
fan in bemebibel waerd lykwols goed
troch it publyk üntfongen. Forline jier
hiene de Fryske ütjowers in 37% hegere
omset oan Fryske boeken as yn 1963,
foar de sancamde losse forkeap wol 60%.
Yn it ófroune jier kamen der 50 nije Frys
ke boeken op ’e merk,
Deputearre Steaten hawwe it plan oan
Provinsjale Steaten foar to stellen om
yn ’e üntwerp-bigreating in post op to
niramen foar de bifoardering en it bihaid
fan ’e Fryske tael. Deputearre Steaten
fieie net foar founsfoarming, mar woile
Ti
materiaal, de geest en de mentaliteit
waarmee gewerkt wordt, noemde hij een
oase van onrust. Deze sfeer vindt men
tegenwoordig niet meer, alles wordt aan
de lopende band gemaakt en men heeft
geen tijd meer om iets tot stand te bren
gen. In het werk en in de werf van de
heer De Jong zit een stuk weemoed,
daar het vrijwel zeker is, dat het bedrijf
op den duur gaat verdwijnen.
Advertentieprijs:
15 cent per mm
Bij kontrakt
(handelsadvertenties)
lager.
Abonnementsprijs 3,50
per half jaar. Franko p.
post f 4.50 per hall jaar.
Giro 85 07 48 ten name
van Sneeker Nieuwsblad
De kommissaris waerd ynlaet troch de
foarsitter fan de Shifting It Fryske Boek,
de hear K. Sikkema. Ut namme fan de
Fryske Akademy waerd dêmei troch de
hear Sipkes de priis foir it bést foar-
soarge boek vn 1964 ütrikt oan de foar
sitter fan de Ottema Kingma-stifting, mr,
A. M. van der Meulen (boargemaster
fan Ljouwert). De karkommisje dy’t bi-
stie üt de hearen E. Caspers, J. Romjjn
en M. K. Schotten, wie ienriedich fan
oardiel dat de ütjefte fan de shifting
„Swatow, catalogus van het gemeentelijk
museum Het Princessehof”, it bést for-
soarge boek wie. Dizze catalogus is gear-
stald troch Hessel Miedema, eartiids
konservator fan it museum. Mr. Van der
Meulen tanke foar de priis.
Doe krige Bouke Tuinstra, foarsitter
fan it Boun fan Fryske Kunstners, it
wurd. Hy sei dat er hoewol ’t er ornaris
it wurd „bek” net brükte, nou dochs it
publyk froegje woe sa lang der sprutsen
waerd, de bek to halden. Party minsken
koene nammentlik it measte fan hwat
der sprutsen waerd dochs net forstean en
hja founen it sadwaende net nedich har
ren stil to halden en to harkjen.
Dêrnei wie it feest yn ’e moai troch
Hjerre Hakse forsierde seal. In feest dat
oant djip yn’e nacht fuortduorre. Rients
Gratama Me hjir de beding.
Verschijnt MAANDAGb
en DONDERDAGS
Freedtojoun is de Fryske Boekewike 1965, dy’t fan 9 oant 16 oktober, fan ’e
wike dus, halden uurdt, iepene troch de kommissaris fan de keninginne yn Frys-
lan, mr. H. P. Linthorst Homan. De middeïs wie der yn it stêdhüs fan Boalsert
in feestlike gearkomst, hwer’t de Fryske dichter Jan Wybenga üt Grins üt bannen
fan kommissaris de Gysbert Japikspriis 1965 üntfong, as bikroaning op syn
dichtbondel „Barakkekamp”, dat yn 1963 forskynde. De jouns wie it boekefeest
yn „De Doele”, Dér moeten in protte Fryske skriuwers en dichters elkoarren,
wylst in kabaret fan leden fan it Boun fan Fryske Kunstners under lieding fan
Rients Gratama foar üntspanning soarge.
De ütrikking fan ’e Gysbert Japikspriis
yn it stêdhüs waerd bywenne troch in
fortsjintwurdiger fan de minister fan
ünderwiis, drs. Hoekstra, deputearre P.
van der Mark, de griffier mr. Woltjes en
party Fryske skriuwers en dichters;
wylst malckcn de televyzje en ’e radio
opnamen. Boargemaster J. A. Geukers
hjitte allegear wolkom.
De kommissaris sei yn syn rede (yn
it Hollansk), dat de kommisje fan ad-
vys, dy’t op foarstel fan it blstjür fan ’e
Fryske Akademy troch Deputearre Stea
ten gearstald waerd en hwer ’t dr. Y.
Poortinga, M. J. de Haan en dr. A. Wad
man ynsitte, ienriedich fan oardiel wie,
dat de priis dizze kear oan
Jan Wybenga takend wurde moast.
Yn it tiidrek 19611964 binne der in stik
as fiif bondels Fryske poëzij ütkommen,
dy’t alle fiif wol foar de Gysbert Japiks
priis yn oanmerking kamen. De kommisje
mient dat der de léste jierren safolle goed
wurk op dit gebiet forskynt, dat de Gys
bert Japikspriis etts jier takend wurde
koe ynsté fan om de twa jier. Yn 1963
krige de proazaskriuwer Jo Smit de priis.
Jan Wybenga is yn 1917 berne yn War-
tena, sa’t er seis seit: „tafallich, by wiize
fan famyljetradysje”. Syn heit siet yn de
Fryske Biweging en publisearre ek yn
it Frysk. Syn jeugd brocht de dichter
troch yn Noardwalde en Wolvegea. Doe ’t
er in jier as acht wie skreau er al in
Frysk fers, dat noch wol yn it berne-
hoekje fan ’e Ljouwerter krante opnaem
waerd. Hy waerd haed fan ’e skoalle to
Sint Anna en Wommels en letter leraer
Nederlansk oan ’e kweekSkoalle yn Grins
(sünt 1956). As Frysk dichter debutearre
er yn de Tsjerne. In 1954 forskynde de
bondel „Amoeben”.
De kommissaris foun dat in diel fan
de hjoeddeiske utinigen fan ’e moderne
kunst in soad minsken net mear sa oan-
sprekt. It is blykber net mear nedich om
to bigripen hwat it foarstelt, bihalven
dan yn in bipaeld soarte fan moderne
romankunst, hwer’t men alles yn bysün-
derheden biskriuwt. Dyjingen dy’t dér
hwat oan de fantasy oerlitte woile wurde
foar konfensionéel ütmakike.
De afgelopen nacht zijn de 24-jarige Wouter Vaartjes, zijn vrouw,
de 22-jarige Froukje Vaartjes-Kampman en zijn zuster, de 16-jarige
Antje Magdalena Vaartjes, omgekomen toen er in de woning, 3e
Woudstraat 11, brand ontstond. Een baby van enkele maanden,
Theodora Goossen, kon door omwonenden worden gered. De brand is
ontstaan in de keuken, vrij zeker doordat men een wasketel op het
brandende gasfornuis had laten staan.
De brand ontstond omstreeks kwart
over een. Op een gegeven ogenblik roken
de buren een brandlucht. Om ongeveer
half twee werd de brandweer gewaar
schuwd. Intussen probeerden K. Jillings,
R. Schotten, buurman Keimpe Kooistra
en overbuurman Wiebe Hempenius (17
jaar) in het brandende huis te komen.
Keimpe Kooistra sloeg de ruiten in. Het
bleek, dat de heer Vaartjes nog naar
beneden was gekomen en in de gang was.
Het gelukte aanvankelijk niet de deur
open te krijgen. Toen deze eindelijk open
was, was het te laat en was Vaartjes
reeds overleden. Volgens een buurvrouw
was het, zelfs al had men direct de deur
open kunnen krijgen, waarschijnlijk ook
te laat geweest. De keuken, met daarin
de trap naar boven en de gang waren één
vuurzee en er was een verschrikkelijke
rookontwikkeling. De beide vrouwen,
waarvan men later de stoffelijke resten
boven vond, zijn dan ook waarschijnlijk
door de rook gestikt.
Toen men beneden een ruit had inge
slagen, kon Schotten daar de kinderwagen
met de baby uithalen. Deze was onge
deerd. Trouwens, de kamer beneden
kwam er tamelijk goed af. Het was
vooral het gedeelte van het huis waar de
keuken was, dat het ergst brandde. De
ouders van de baby waren een weekend
weg en hadden zodoende de kleine bij
de familie Vaartjes gelaten. Mevrouw
Vaartjes verwachtte een dezer dagen haar
eerste kind. Dat was de reden, dat haar
schoonzuster daar logeerde.
De huizen in de 3de Woudstraat zijn
eenvoudige arbeiderswoningen. De mees
te hebben een zg. kajuit, maar juist num
mer elf had die niet. Was dit wel het
geval geweest, dan had men misschien
bs-
