de ANMB
van
van
Afdeling Sneek
ter gelegenheid
recipieerde
bestaan
1
Sint Nico laas o p grootse
wijze in Sneek ontvangen
nog
oude volkskunst beoefend
In Thabor wordt
het 50-jarig
WYM BRITS ER A DEEL
IJLST
van
en
Motieven vastleggen in
tegenwoordige gebruiksvoorwerpen
stadhuis werd gul met
en... woorden gestrooid
Officieel Orgaan
In hal van
pakjes
de gemeenten SNEEK,
Inbraak in Hijezijl:
twee auto's vermist
DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD
Ds. Van der Waal directeur
van
De Kerk in de
Grote krachtsinspanning
van de sint
Successen voor leden
K.C. Sneek e.o.
Maandag 21 november 1966
gevangenis
<5 O
,.De Oorsprong"
4^
Frontale botsing zonder
persoonlijk letsel
121e jaargang nr. 93
I i
I 1
GELIJKE MONNIKEN...
in
een
(Vervolg op pagina 6)
SPAANSE TOESTANDEN
■..z.
wwtmimu
NOG VEEL TE WENSEN
FORSE LEDENGROEI
VERNIEUWING ZWEMBAD
VOLGEND JAAR
in
aan een
Verschijnt MAANDAGS
en DONDERDAGS
Kantoor voor
administratie en redaktie
GEDEMPTE POL 6
Telefoon 05150 - 3005
Redacteur H. A. de Boer
Telefoon 4091
V.l.n.r. de heren P. van der Linde en
L. de Vos en de directrice van Thabor,
mevrouw De Jong. Zij geven morgen
een demonstratie van oude volkskunst.
Op de „Winner 1966” (grootste ten
toonstelling op internationaal gebied
van honden, in Nederland) behaalden
de steenbrakken Graai Alpha van Gré-
bert en Graaf Pieter van Grébert de
kwalificatie uitmuntend. Eigenaresse ;-
mevr. J. Verwer Gamma van Grébert
van mevr G. Meyer kreeg zeer goed.
Gravin Simone van Haytse van de heer
K. Holl uit Drachten kreeg uitmunt nd
in de jeugdklasse. Keurmeester was
prof. Holmer.
De Ierse Setter Wendy van de heer
J. Hartkamp kreeg zeer goed. Haar
dochter Angeline of Carrantuo ook zeer
goed. Er waren 2056 honden aanwezig.
Onder grote belangstelling is Sinterklaas zaterdagmiddag in
Sneek aangekomen. Het moest allemaal wel vlug, want om 1 uur
was de aankomst uit Spanje in Harlingen en een paar uur later al
in Sneek. In verband met de aankomst in de Friese havenstad had
de Sint met zijn gevolg een andere route gekozen. Voorgaande jaren
kwam de stoomboot door de Geeuw uit de richting IJlst, dit jaar
voer het gezelschap via Houkesloot, Bothniakade, Harinxmakade
en Rienck Bockemakade de Kolk binnen.
Advertentieprijs:
15 cent per mm
Bij kontrakt
handelsadvertenties)
lager.
Abonnementsprijs f 4,—
per half jaar Franko p.
post f 5,— per half jaar.
Giro 85 07 48 ten name
van Sneeker Nieuwsblad
Het Sneeker Nieuwsblad is een
SNEEKER NIEUWSBLAD
Nadat de „Friesland” lag af ge
meerd en de goedheiligman met zijn
grote staf zwarte Pieten en ruiters
van boord was gegaan, werd met de
plaatselijke korpsen een rondrit door
de stad gemaakt. Men zou het bijna
een triomftocht kunnen noemen.
Honderden kinderen (en ook oude
ren natuurlijk) bevolkten de stra
ten en trottoirs. Op de rug van de
schimmel ging de tocht via Zuidend
en Hoogend naar het Grootzand
(oostzijde), vervolgens Nauwe Burg
straat, Wijde Burgstraat, Oosterdijk,
Jousterkade, Kleinzand, Ged. Poor-
tezijlen, Kruizebroederstraat, Park
straat, Westersingel en Oud Kerk
hof. Tenslotte naar de Marktstraat,
waar de Sint op het bordes van het
stadhuis een driewerf hoera van de
menigte kreeg te horen. Vervolgens
begaf het gezelschap zich naar bin
nen.
bleven, maar Sint Nicolaas gaf de po-
litielitie de raad een oogje in het zeil
te houden.
Vrijdagavond a.s. zal ds. D. van der
Werf, gevangenispredikant te Leeu
warden en'ii Sneek wel bekend, in de
Meerpaal' (aanvang 8 uur) een inlei
ding houden voor de IKW over het
onderwerp „De Kerk in de gevange
nis”.
Van deze vormen van oude volks
kunst wordt morgen een demonstratie
gegeven voor belangstellenden. Maar
ook wat er op andere wijze wordt ge
maakt wordt tentoongesteld, terwijl
verschillende artikelen kunnen worden
gekocht. Enkele klassen van kweek
school en huishoudschool mogen dins
dagmorgen kijken.
De drie vormen van volkskunst („De
ze drie vind je nergens”, zegt mevr.
De Jong) worden beoefend door de 87-
jarige Pieter van der Linde uit Oude-
ga (H.O.), oud-visserman, die netten
breit zoals dit vroeger altijd met de
hand gebeurde, maar wat nu door ma
chines is overgenomen, dan de 81-ja-
rige Lucas de Vos uit Sneek, geboren
in Steenwijk, jarenlang huisschilder,
nu alleen kunstschilder, die Hindeloo-
per kasten, stoelen enz. beschildert in
de oude motieven, en mevrouw De
Jong, die in navolging van de beroem
de Anna Maria Schuurman de papier-
knipselkunst beoefent. Deze kunst is
evenals de beide andere hoogst zeld
zaam geworden. Er zijn in ons land
hooguit nog een stuk of tien knippers.
Mevr. De Jong koos voor deze expo
sitie als motieven hartjes met daarin
zwaantjes. Ze herinneren aan het oude
Friese „üleboerd” en passen daarom
in onze omgeving.
Deze drie exposeren in de biblio
theek, waar een prachtige Hindelooper
kast staat, gevuld met boeken. Hier’
wordt er vooral naar gestreefd de ou
de motieven vast te leggen in tegen
woordige gebruiksvoorwerpen. Zodat
het in deze tijd nog nut heeft.
WERELD VAN VROEGER
TEVOORSCHIJN GEHAALD
Maar ook de andere bewoners doen
aan een of andere vorm van creatief
bezig zijn. Met opzet wordt de nadruk
gelegd op het oude. Het is belangrijk,
dat men ziet, dat het nog niet verloren
is. Over een jaar of tien behoort het
wel tot het verleden.
De oudste inwoonster haakt spreien,
er wordt gebreid, iemand legt puzzles,
anderen verzamelen postzegels, ver-
zorgen planten, men doet aan borduren
en weven. Voor enkele zieken is er
boetseerwerk (niet kunstzinnig), dat
moet worden beschouwd als therapie.
Op de ziekenafdeling is mevrouw De
Jong begonnen. Samen gaan de mensen
daar ook oude volksliedjes zingen. „De
wereld van vroeger wordt tevoorschijn
gehaald.” zegt ze. Allemaal doen ze
mee en het wordt bijzonder gewaar
deerd. Zelf vinden ze het ook gewoon
en vanzelfsprekend.
De ervaring heeft mevr. De Jong ge
leerd, dat vooral mensen, die het mins
te contact hebben met de buitenwereld,
graag wat maken. En mocht een enke
ling toch in apathie dreigen te verzin
ken, dan wordt hem of haar gevraagd
iets te doen voor een kind. „Ze willen
voor een kind altijd iets doen,” zegt de
directrice. Daarom zijn er plannen ont
staan om als rusthuis een school te
adopteren, b.v. een b.l.o.-school.
De heren Van der Linde en De Vos
hebben het wel. naar de zin in Thabor.
Als zij even weg is vertellen ze ons veel
bewondering te hebben voor mevr. l5e
Jong. „Zij spant er zich bijzonder voor
in.” zeggen ze.
Morgen wordt voor het publiek een
stuk uit het verleden Uitgebeeld in
Thabor. Alles wat de bewoners maken
wordt tentoongesteld. Van Hindeloo-
per schilderkunst, netten boeten én pa-
nierknippen wordt een demonstratie
gegeven. Belangstellenden zijn mor
genmiddag hartelijk welkom. 7'i kun
nen ook verschillende dingen kopen.
Hierna hield de goedheiligman
toespraak. Hij wees nog eens op de
grootse krachtinspanning, die hij met
zijn Pieten heeft moeten verrichten.
Ook hebben wij dit jaar een andere
weg gevolgd, aldus de Sint. „Dit jaar
zijn we vanuit de Goëngarijpster Poe
len gekomen” (Piet: De Potten kun je
ook zeggen). Aangezien de Johanna
Jacoba ergens anders wordt gebruikt,
konden wij dit jaar niet uit de rich
ting IJlst komen. „Ik heb de nieuwe
weg Sneek-IJlst in ogenschouw geno
men”, zo vervolgde hij, „maar de in
gang in Sneek is wel wat aan de don
kere kant. Ik twijfel er niet aan, dat
de gemeente hier zo vlug mogelijk ver
lichting zal plaatsen.
„De huizenbouw heeft een grootse
vlucht genomen. Ik heb in ’t hoSpitaal
de modelwoning gezien en het is dui
delijk, dat op deze wijze meer leef
ruimte kan worden verkregen”.
Verder prees de Sint de vooruitgang
met het Zuidersportpark. Ook over
de vernieuwing van het zwembad was
hij zeer tevreden, „want”, zo zei hij,
„afgelopen zomer zou ik met mijn
omvangrijk lichaam een duik in het
water nemen, maar dat bleek niet' mo
gelijk: het krioelde er”.
Toch is er, aldus spr., nog veel te
wensen overgebleven. De strijd om er
kenning van de vakbeweging als ver
tegenwoordiger van de werknemer is
weliswaar gewonnen, evenals de strijd
op het gebied van een betere welvaart
voor iedereen, maar de rechtvaardige
beloning van de arbeid staat nog
steeds op een laag pitje.
Een gelijke waardering van de fac
tor kapitaal en arbeid wensen de werk
gevers niet te aanvaarden. Het denken
van de ondernemer dreigt te verstar
ren in denkbeelden, die 50 jaar gele
den opgeld deden. Juist nu zal daar
om veel strijd en doorzettingsvermo
gen van de vakbeweging noodzakelijk
Ds. W. J. van der Waal, hervormd
jeugdpredikant te Sneek, is beroepen
tot predikant voor buitengewone werk
zaamheden op de predikantsplaats, die
ten behoeve van de predikant-direc-
teur van het vormingscentrum „De
Oorsprong” te St.-Nicolaasga is geves
tigd bij de Provinciale Kerkvergade
ring van Friesland.
De_e vergadering besloot onlangs tot
dit beroep, dat min of meer een for
mele zaak en in feite een benoeming is.
Ds. Van der Waal deelde ons desge
vraagd mee, het beroep te zullen aan
nemen.
De nieuwe directeur, die in de plaats
komt van ds. H. A. Denkers, zal zijn
functie per 1 september 1967 aanvaar
den.
Vijftig jaar geleden (om precies te zijn op 6 november 1916) werd door 17
Sneker metaalarbeiders de afdeling Sneek van de Algemene Nederlandse
Metaalbewerkersbond opgericht. Van die zeventien leden zijn er nu nog drie
in leven, te weten de heren H. Tekelenburg, A. Koldijk en J. Boot, die allen
meer dan 50 jaar lid van de bond zijn geweest, en voor dit feit, tegelijk met
de jubilerende afdeling, zaterdagmiddag op de in Hanenburg gehouden re
ceptie werden gehuldigd. Eigenlijk hoorde daar ook de heer M. Arema bij,
die zelfs 52 jaar georganiseerd is, maar deze was vorig jaar al gehuldigd. Er
bestond veel belangstelling voor het jubileum van de thans meer dan 500
leden tellende afdeling. Behalve vertegenwoordigers van het hoofdbestuur,
zusterorganisaties en werkgevers waren ook burgemeester Rasterhoff en de
wethouders Baaijens en Visser aanwezig. De vele bloemstukken gaven de zaal
bovendien een feestelijk aanzien.
Tot 1935 sleepte de crisis zich voort,
waarna de vooruitzichten beter werden
en de economie zich begon te herstel
len, hetgeen ook in de forse leden-
Burgemeester Rasterhoff heette
Sinterklaas met zijn gevolg welkom.
Hij nam aan, dat het hem was op
gevallen, dat Sneek veranderd is
sinds vorig jaar. Veel huizen zijn
klaargekomen en een groot aantal
zijn nog in aanbouw. Er zijn het af
gelopen jaar nieuwe fabrieken ge
opend, er is een begin gemaakt met
de bouw van de sporthal. De bur
gemeester had als nieuwste nieuw
tje: volgend jaar zal met de ver
nieuwing van het zwembad in het
Burgemeester De Hoop-park worden
begonnen. Dit alles getuigt van een
grote levensmoed in Sneek, aldus de
burgemeester. De veiligheid in onze
stad, zo vervolgde hij, is goed, dankzij
het politiekorps onder leiding van
korpschef Kooistra. Wij hebben in
Sneek gelukkig geen last van provo’s,
aldus de burgemeester. Donkere wol
ken zijn er door de ontslagen in ver
schillende bedrijven en het gebrek aan
voldoende kapitaal. Hij overhandigde
Sinterklaas het boekje „Skütsjesilen”
alsmede een bus „Sneker produkten”
(Piet: Zijn ze vers?)
gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT. SNEEKER COURANT en
Dat het parkeerprobleem in onze
stad steeds nijpender wordt heeft Sin
terklaas aan den lijve ondervonden.
Tijdens zijn inspektietocht, enkele
maanden geleden, zette hij zijn auto
voor het stadhuis neer. Een klein
jochie zei nog tegen de Sint: tink er
om, want jo krije samar in bon an ’e
kont, maar de goede man dacht dat
het zo’n vaart niet zou lopen. Maar
toen hij weer naar buiten kwam,
bleek hij tot zijn verbazing wel te zijn
bekeurd. Dat kon de Sint nog billijken,
maar een paar dagen later zag hij de
auto van de burgemeester er staan en
dit was wel toegestaan. Hierover bleek
de oude man zeer gepikeerd. „Want”,
zo zei hij, „gelijke monniken gelijke
kappen. Sinterklaas is beslist niets
minder dan de burgemeester en ik
vind, dat we gelijke kansen moeten
hebben
Sint Nicolaas beëindigde zijn rede
met ’t uitspreken van de wens, dat ’t
Sneek met haar dynamische bevolking
ook het komende jaar goed mag gaan.
Hierna las de opperpiet een gedicht
voor, dat een ode was aan de geres
taureerde Waterpoort en waarin dank
werd gebracht aan allen, die hebben
meegewerkt aan het herstel van dit
monument.
Afgelopen nacht is er in de voorma
lige zuivelfabriek in Nijezijl, waar tot
voor kort garagebedrijf T. van Berkum
was gevestigd, ingebroken. Er worden
twee auto’s, een Opel Kadett en een
Taunus 17M vermist.
Vanmorgen werd de inbraak ontdekt
door de tegenwoordige huurder, de
heer S. Bo^ma. De auto’s zijn eigen-
I dom van de heer Van Berkum. Het
zijn geen nieuwe wagens.
In de loop van vanmorgen werd de
Opel in de buurt teruggevonden. De
politie vermoedt, dat het een geval van
joy-riding is. Van de Taunus ontbreekt
tot nu toe elk spoor.
Zaterdagavond omstreeks acht uur
botster in Hom.vnerts twee personen
auto’s frontaal op elkaar. Er waren
geen persoonlijke ongelukken, maar de
wagens werden zwaar beschadigd.
De ene auto werd bestuurd door IJ.
Valkema uit Oudega (W.). Deze kwam
uit de richting Heeg. De andere werd
bestuurd door de militair M. de Jong
uit Sneek. Valkema ontdekte te laat,
dat de weg was opgebroken, zodat -hij
plotseling naar de linker weghelft ging
en daar tegen de tegenligger botste.
terugblik in de geschiedenis, reikt. Helaas kwam toen de grote we
en de daarmee gepaard
gaande bezetting, die de vakbeweging
de nekslag toebracht. Tot 1945 was de
vakbeweging dood, althans boven
gronds. Ondergronds zette zij de strijd
echter voort. De bevrijding kwam en
daarmee het gigantisch werkstuk „de
wederopbouw”. In een verrassend kort
tijdsbestek was onze economie weer
op een behoorlijk peil, waaraan de
vakbeweging in niet geringe mate
heeft meegewerkt.
Jaren van voorspoed kwamen er nu,
zowel voor het individuele lid, als
voor de vakbeweging als geheel. Door
de instelling van overlegorganen kon
den vele sociale voorzieningen tot
stand komen, als verkorting van de
werktijd, 5-daagse werkweek, vakan
tietoeslag en bedrijfspensioenfondsen.
Ook de afdeling groeide in snel tempo
en momenteel bedraagt het ledental
van Sneek zelfs 515.
„Het gaat er om, dat de mensen bezig zijn. Als ze niets doen takelen ze af.
Overigens takelen ze hier niet zo gauw af, want de gemiddelde leeftijd is
84 jaar”. Dit zegt de directrice van rusthuis Thabor, mevr. J. de Jong-Brou-
wer. Samen met haar man vormt zij sinds vorig jaar de directie; samen pro
beren zij het de 104 bejaarden (van wie de oudste een dame van 96 is) zo
goed mogelijk naar de zin te maken. Een van de middelen om ze bezig te
houden is handenarbeid. Drie vormen hiervan worden beoefend, zoals het
jaren geleden gebeurde als ambacht èn als volkskunst: het beschilderen van
Hindelooper huisraad, breien en boeten van netten en papierknippen.
zijn. Democratie en sociale rechtvaar
digheid m de bedrijven zal van bin
nenuit in de bedrijven moeten worden
verwezenlijxt, teneinde het gestelde
doel: meer medezeggenschap en sociale
rechtvaardigheid, te bereiken.
Om dit en nog vele andere zaken,
als wettelijke regeling stakingsrecht,
beheersing grondprijzen en invoering
spaarlonen, te kunnen verwezenlijken,
is niet alleen de vakbeweging nood
zakelijk, zo besloot de voorzitter, maar
welhaast een levensbehoefte.
Hoofdbestuurder J. Kapper, bonds-
pennmgmeester der ANMB kwam in
zijn toespraak ook nog even op het
ontstaan van de afdeling Sneek terug,
waarbij hij een artikel voorlas, voor-
Komende in „De Metaalbewerker” van
28 oktober 1916, dat wel eens de inlei
ding geweest zou kunnen zijn tot de
oprichting en waarin de toenmalige
arbeidsvoorwaarden een schril beeld
gaven van de rechteloosheid van de
werknemer.
Gaan we terug in de geschiedenis,
aldus spr., dan blijkt dat Nederland
rond de eeuwwisseling nog een maat
schappij was met een sterk agrarisch
karakter, en dat gold in het bijzonder
voor het Noorden des lands. Steeds
meer echter brak de gedachte door,
dat de welvaart met industrialisatie
vergroot kon worden en zo zien we,
dat deze industriële ontwikkeling op
gang komt.
Het Noorden is daarbij echter sterk
achtergebleven, gezien het feit, dat
bijv, de provincie Friesland slechts 3%
opneemt van de landelijke industriële
beroepsbevolking, waarbij de metaal-
en electrotechnische industrie er nog
slechter voor weg komt (2l/2%). Deze
positie van het Friese gewest is dan
ook bepaald voor verbeteringen vat
baar en wij kunnen dan ook, aldus de
heer Kapper, voortdurend van aller
lei bevoegde instanties de roep ver
nemen, dat verdere industrialisatie een
dwingende eis is.
(Vervolg op pagina 2)
Iets waar de Sint minder goed over
was te spreken, was een geval, dat
zich enige tijd geleden voordeed en dat
de goedheiligman zelfs een „Spaanse
toestand” noemde. „Het gebeurde”, zo
sprak hij, „toen ik een poos terug in
een hotel hier ter stede logeerde. Op
zeker ogenblik raakte, het closet in
het hotel verstopt. Om aan deze pre
caire situatie een einde te maken,
wilde ik via de telefoon enkele nota
belen van dit voorval op de hoogte
stellen. Dat bleek helaas niet moge
lijk aangezien bij hen de telefoon was
af gesneden omdat zij niet tijdig de re
kening hadden betaald. Dat is voor
dergelijke notabelen wel een vreemde
situatie. Ik heb de betrokken perso
nen toen een voorschot gegeven, het
geen wel een knoei in mijn liquide
middelen betekende, maar waardoor de
gedupeerden weer werden aangeslo
ten”, aldus Sinterklaas.
Afgelopen zomer werd bij het mo- i
nument op de Oosterpoortsbrug een
happening gehouden. Het is bij één ge- I
Voorzitter A. H. Woonings ontkwam groei tot uitdrukking kwam. In jan
zijn openingswoord uiteraard met uari 1937 werd de 100-leden-grens be-
:r. een 1: J' -J-
waarbij hij o.m. wees op de moeilijke reldbrand
jaren van de eerste wereldoorlog, waar
in ook de metaalbewerkers in Sneek
het zwaar te verduren hebben gehad.
De Sneker afdeling heeft altijd tot de
beste afdelingen van Friesland behoord
en kon in de beginjaren al veel (en
niet alleen op materieel gebied) voor
J haar leden doen. Ook toen was er al
i sprake van samenwerking met de con-
1 iessionele vakbeweging en het instellen
1 van een steunkas bij werkeloosheid.
Met het in 1917 afgekondigde algemeen
kiesrecht was een strijd van jaren met
succes bekroond en kon eigenlijk eerst
met recht begonnen worden aan de
lotsverbetering van de arbeider.
In de aanvang 'der twintiger jaren,
aldus voorzitter Woonings, deed de
steeds feller wordende zucht naar meer
produceren met minder mensen zich
erger en erger voelen, en de verkapte
loonsverlagingen namen hand over
.vind toe. Eerst in 1-928 kwam er weer
wat verbetering, dank zij de acties
van de Bond. Echter niet voor lang,
want toen sloeg de crisis in oktober
1929 alle plannen en verwachtingen de
i.oücm in. Toch gingen de acties door
en in 1930 vond in Sneek de oprich-
I plaats van het eerste bedrijfsover-
•gaan en wel bij de fa. Hubert.
E_n eerste stap op de weg van mede
zeggen chap. Óndanks de grote werk
loosheid nam ook het aantal leden in
die jaren toe.
de
