en
van
WIJK INDELING
E.
Normael dat eltsenien Frysk leart
brükt yn Fryslan
de Stadt
Succesvolle zeezeiler
Israël slaat Arabieren terug
'oorta
en
Sportpraet
BUITENLANDS WEEKOVERZICHT
tijdens vakantie
Sneker huisartsen
koop ik meer effecten voor
hetzelfde geld...
It Frysk yn ünderwiis en taelpolityk (II)
Brégeklasse jowt skoallen foar f.u.
mooglikheit Fryske lessen to iaën
SNEEKEK
N1EUWSBLAD
PREMIE SPAARPLAN
Basis voor persoonlijk bezit
DAT BIRD
Wie kree" teveel veld
terug in postkantoor?
Mensen van ..De Terpen'
uit Scharnegoutum hadden
reisje naar 't oosten
I. KUIPERS Psn., Drylts.
Postverkeer met Nabüe
Oost**r> ern***" vertraagd
fiss
DONDERDAG 8 JUNI 1967
DERDE BLAD
YN HIEL FRYSLAN FRYSK
heer Van de Stadt.
prijzen dient te delen”.
ZEEZEILEN
NET-FRYSKTALIGEN
Uit bovenstaande b’"kt ook al, dat
ARABISCHE VERDRAGEN
De ynfiering fan de Mammütwet bringt ek foar it Frysk in hiel nije site-
waesje. Om to bigjinnen is der de brégeklasse, de earste klasse fan ’e skoallen
foar fuortset ünderwiis. Yn dy klasse moat fêststeld wurde, op hokker skoalle
de leading it bést op syn plak is. Derom moat it lesprogram foar dy brége
klasse op alle skoallen foar fuortset ünderwiis üngefear gelyk wéze, sadat
learlingen noch fan skoalle foroarje kinne, sünder dérby in jier te forspyljen.
Wy sille der fan üt gean moatte dat
it normael is, dat oarstaligen yn Frys
lan ek de Fryske tael leare moatte
WTJK 4: dr. K. v. d. Heuvell: ’t Ge
bied tussen Houkesloot, stads
gracht en Woudvaart (Sperk-
hem).
FRYSK AS
KULTUERTAEL
binne. Itselde jildt foar korrespondin-
ten fan kranten, kantoarpersoniel, en
gean sa mar troch.
Mar it is seis noch folie slimmer.
Dyjingen dy’t it wol yn’t Frysk dwaen
kinne en wolle, wurdt dat gauris ün-
mooglik makke of forbean, omt oaren
miene dat de Friezen har eigen tael
net léze kinne, om dan mar to swijen
fan de net-Frysktaligen yn üs pro-
Voor het tijdvak van 5 tot 26 juni
neemt voor dokter W. Lofvers waar
in:
Een leerling-loketbeambte in het
Sneker postkantoor heeft een strop
van een goede f 200. Op 1 juni werd
bij het opmaken van de kas ontdekt
dat er een tekort was. Het is mogeljjk,
dat iemand teveel geld terug heeft ge
kregen of te weinig betaald. Hoe dan
ook, mocht er onder onze lezers ie
mand zijn, die zich hier iets van her
innert, dan ziet men hem graag in
aan loket 6 (giro en
verzending va’- luchtpost voor deze spaarbank) verschijnen, zodat de fout
landen is momenteel vrijwel normaal. I kan worden hersteld.
De Fryske taelpolityk bitsjut oant
nou ta lykwols noch net folie mear as
in prinsipiële ütspraek fan üs Provin-
siale Steaten, dat it Frysk mear om
tinken fortsjinnet. De dieden moatte
noch folgje
Egypte. Bij zijn terugkeer werd Hoes
sein vergezeld door Sjoekeiri, de voor
zitter van de Palestijnse bevrijdings
organisatie, die nog kort tevoren de
dood van Hoessein had gezworen.
Yn it forline hat de Fryske tael him
tsjin de fordrukking yn hanthavenje
kinnen trochdat Fryslan in isolearre
provinsje wie en yn Frysan de boe-
rebifolking net bot under ynfloed fan
’e stêdden stie.
fan de net-Frysktaligen yn üs
vinsje, der’t sokken sünder mear fan
oannimme dat se gjin Frysk léze kin
ne of wolle.
De Arabische acties van maandag
morgen waren niet gelijktijdig. Pas
later in de morgen kwamen Syrische
en Jordaanse vliegtuigen in actie, ter
wijl er van een oprukken van troepen
nog geen melding werd gemaakt.
Ad-
(dir.
nou
spe-
methoade foar it Frysk yn ’e
rek-
De Jordaanse troepen zijn onder
Egyptische leiding geplaatst. Iraakse
troepen (Irak heeft zich bij het ver
drag tussen Egypte en Jordanië aan
gesloten) zijn in Jordanië aangekomen,
evenals Saoedi-Arabische. Dat moet
men niet alleen zien als een bescher
ming van Jordanië tegen Israël of als
een poging om Israël aan te vallen,
maar ook als een streven zelf zoveel
mogelijk invloed in Jordanië te win
nen, voor het moment, waarop de toe
stand weer genormaliseerd zal zijn.
Want ondanks alle broederschap zal
het interarabische touwtrekken tussen
1962 nam hij met dezelfde boot deel
aan de Bermuda-race, het jaar daarop
fungeerde hij zelf als kapitein van De
Stormvogel, omdat de heer Bruynzeel
toen was verhinderd. Zij kwamen toen
uit in de Skawrace bij Noorwegen.
Op onze vraag wat zijn beste presta
tie was in zeezeilwedstrijden kon de
heer Van de Stadt geen antwoord ge
ven. ,.Dat is erg moeilijk te zeggen.
Ik heb zovele wedstrijden gezeild en
iedere keer weer was het een beleve
nis. Zo werd ik in 1966 eerste in de
Hoek van Holland-Harwich-race,
In de week, die aan het uitbreken
van de vijandelijkheden vooraf ging,
vormde Esjkol een regering van natio-
'nale eenheid, waarin als voornaamste
figuur generaal Mosje Dajan, de haast
legendarische opperbevelhebber uit de
Sinaïveldtocht van 1956, toetrad als mi
nister van defensie. Dajan staat be
kend als een voorstander van een har
de politiek en zodra hij minister was,
verklaarde hij op een persconferentie,
dat Israël in geval van oorlog wel in
staat zou zijn de Arabieren te ver
slaan zonder hulp van het buitenland.
Of Israël nu de aanval heeft ingezet,
is nog niet duidelijk, maar men moet
met de mogelijkheid rekening houden.
WIJK 3: dr. J. W. v. d. Zijpp en dr.
C. P. Dros: Het gebied tussen
Zwette, stadsgracht en Houke
sloot (omgeving Leeuwarder -
weg en Eiland).
yn
’e
Hierdoor had Israël er een gevaar
lijke grens bij gekregen, want tot nu
toe had men er rekening mee gehou
den, dat Hoessein en Nasser te zeer
eikaars doodsvijanden waren dan dat
Hoessein iets zou ondernemen, dat de
Egyptische invloed in zijn land zou
kunnen vergroten.
was dat ook al gebeurd, in Leek. Na
een hartelijke begroeting gingen beide
groepen weer hun eigen weg. De
Scharnegoutumers gingen naar Coevor-
den. In deze oude stad werd eerst wat
rond gereden; daarna nam men eên
kijkje bij de grens. Natuurlijk werd
deze even „overschreden” om op de
grond van de oosterburen wat te wan
delen.
Ook Schoonebeek met zijn ja-knik-
kers had ieders bijzondere aandacht.
In Emmen werd een heerlijke maaltijd
genuttigd. Via Hoogeveen en Meppel
reed men vervolgens naar Giethoorn
om daar onder de hoge bruggetjes en
over het Bovenwiede te varen.
Op de terugweg stak men in Oran
jewoud nog even aan in de speeltuin.
Aan het einde van de reis bedankte de
voorzitter van de personeelsvereniging
de chauffeur en wenste de zuivelmen
sen, die even een fijne onderbreking
van een periode van zeer drukke werk
zaamheden hadden, een wel thuis.
Hwat in (kultuer)tael ünderskiedt
fan in dialekt is foaral, dat dy tael
ek brükt wurdt yn ’e skrjftlike kom-
munikaesje. Dat bringt yn Fryslan
noch allerhande swierrichheden mei.
Yn ’t foarste plak hawwe de measte
Friezen noait leard harren eige- tael
to skriuwen. Dêrtroch is it foar de
measten ek al soene se it wol wolle -
ünmooglik de oantekens en de brief-
wiksel yn it Frysk to skriuwen, as se
skriuwer fan de ien of oare foriening
Zaterdag heeft de personeelsvereni
ging van de zuivelindustrie ,De Terpen’
te Scharnegoutum een uitstapje ge
maakt naar het oosten van ons land.
Het was die dag prachtig weer en mede
hierdoor kan men op een geslaagde
tocht terugzien.
Met een bus van de ZWH reed het
gezelschap naar Appelscha. Daar werd
een kopje koffie gedronken. Tot ieders
verrassing ontirioette men hier een
op skoalle. It is dochs normael, dat im-
men dy’t yn in oar taelgebiet komt
to wenjen, hire dér oan to passen hat,
en de tael fan dat gebiet leart. Alle
emigranten fine dat fanselssprekkend.
Dat men it foar it Fryske taelgebiet
net fanselssprekkend fynt, kin allin-
ne forklearre wurde üt in net foar fol
oansjen fan ’c Fryske tael.
De gekste biswieren wurde heard:
Guon fine it sjovinistysk, dat dy Frie
zen harren eigen tael leare wolle. Oa
ren binne bang dat it Fryske stribjen
it nasionalisme yn ’e han wurkje sil,
wylst krekt dat Fryske stribjen stri-
dich is mei elk stribjen nei steatkun-
dich nasionalisme.
Fan it selde nivo is it argumint:
wy libje dochs ek yn ’e Nederlanske
steat? Dat léste fait fanseis net to ünt-
striden, mar boecht hielendal net yn to
halden dat wy derfoar üs kulturele
identiteit opjaen moatte om üs fol-
slein lykskeakelje to litten yn 'e ien-
heitssteat. Wy binne wol allegearre
Nederlanners, mar net allegearre Hol-
lanners!
WIJK 5: dr. H. übbens:
Het gebied tussen Woudvaart,
stadsgracht en spoorlijn (Lem-
merwegwijk, omgeving Sta
tionsstraat en Badhuisgracht en
omgeving).
Deze regeling geldt niet gedurende
het weekend.
Boodschappen vóór 8.30 uur bij de
betreffende arts.
Ja elk jaar betaalt het Rijk honderd gulden mee aan mijn
aandelen. En dat kunt ook voor elkaar krijgen! Wanneer u en uw
vrouw nu deelnemen aan het Premie Spaarplan en elk jaar voor
500,- aan effectenbewijzen kopen, dan krijgt u vanaf 1972 ieder
jaar honderd gulden terug van het Rijk! Belastingvrij! Dit geld
kunt u dan weer gebruiken om eens een extra aandeeltje te kopen.
(Of u moet persé die lege bladen Ghana in uw postzegelalbum
willen opvullen.Hoe dan ook, alle Banken, Spaarbanken,
Boerenleenbanken, Raiffeisenbanken en Hypotheekbanken zullen
u graag inlichten over het Premie Spaarplan.
Aan Arabische kant bracht de crisis
de regeringen in broederlijke omar
ming bijeen, hetgeen een bedreiging
te meer voor Israël werd. Koning
Hoessein van Jordanië, tot voor kort in
Nassers ogen een imperialistische lakei,
dook plotseling in Kaïro op om een
verdedigingsverdrag te sluiten met
Mar dat is nou allegear oars wur-
den. It Frysk hat nou allinne noch
takomst, as it hjir yn Fryslan de
normale tael wurdt yn alle formid-
dens, ek yn 'e stêdden. Fan 'e stêd
den sil in Fryske ynfloed ütgean
moatte net it platteldn.
De heer Van de Stadt neemt jaar
lijks deel aan 6 a 7 (grote) zeezeil
wedstrijden. Vanwege zijn werkzaam
heden is d ook wel nodig. „Anderen
denken, dat ik het zeilen alleen maar
uit louter recreatief oogpunt doe. Na
tuurlijk zeil ik graag, maar voor mij
staan er toch ook commerciële belan
gen op het spel. Een kwestie van com
bineren dus en proberen of de jachten,
die naar een bepaald ontwerp zijn ge
bouwd, het goed doen in zeilwedstrij
den”. Ook maakt de heer Van de
Stadt jachten voor zg. zeiltoerisme.
Hij heeft thans een jacht ontworpen
voor de Belg Moorkens, waarvan men
wel wat verwacht. Met zijn schep
ping „De Aladdin”, gebouwd in 1965,
won de Zaandamse scheepsbouwer de
30e editie van de zeilwedstrijden van
de Noordzeeweek „Rondom Helgo
land”, een race over 14 ‘zeemijlen,
waarover de Aladdin 2 uren 41 min.
en 2 sec. deed. De weersomstandighe
den waren ongunstig: een zwakke
wind met regen en mist. De heer E.
G. van de Stadt (gezagvoerder) had
als bemanningsleden mee de heren W.
Coolhaas uit Rockanje (kolonel buiten
dienst), schoonzoon Arnold Verkade
uit Rosmolen, een oud Zaankanten
Voorts de heren Falk Lewin uit Am
sterdam en de heer Hilpert uit Bre
merhaven. Uiteraard is de heer Van
de Sta,dt trots op zijn Aladdin, die ui
termate geschikt is voor het deelnemen
aan zeezeilwedstrijden. Het jacht is
9.60 m. lang, 2.65 m. breed. 1.73 m.
diep en heeft 55 m2 zeil. In augustus
TWATALIGENS
Twataligens kin forskillende bitsjut-
tingen hawwe. It kin bitsjutte, dat der
yn in gebiet twa aparte taelmienskip-
pen bisteane, dy’t elkoars tael net ken-
ne en ek net leare wolle. Soks liedt
rounom ta taelstriid: in fijannige hol
ding tusken dy beide aparte taelmien-
skippen, mei alle neidielige gefolgen
dy’t dat meibringt.
Mar twataligens kin ek bitsjutte, dat
de minsken yn in gebiet allegear
twatalich binne, dat se allegear
njonken harren memmetael noch in
twadde tael leare. Yn dy sitewaesje
hoecht twataligens net folie swier-
de z.g. progressieve landen en de reac
tionaire koninkrijken voortgaan.
WEINIG HEIL
de heer Van de Stadt gebouwd, i
X 1x11-1 j»-1 LC11U vuui U&HIU Vdll UC Ö1Z.C11UC1 UUU1
I de PTT aangenomen. Voorts zal met
vertraging rekening dienen te worden
l gehouden bij zeepost, die onder nor-
male omstandigheden via het Suez-
i kanaal wordt verscheept met bestem
ming Oost-Afrika, Aden en de landen
rondom de Perzische Golf, alsmede In
dia, Pakistan en het Verre Oosten. De I het postkantoor
I spaarbank)
I kan wordei
Mei it each op ’e seleksje meije yn ’e
brégeklasse gjin fakultative fakken
jown wurde, omt men it ünderwiis bi-
heine wol ta de foarnaemste fakken.
Fanseis heart dér yn lannelik forban
it Frysk net by. Mar foar Fryslan is
it Frysk sünder mis wol ien fan ’e bi-
langrykste fakken, hwant it is net al
linne de memmetael fan ’e measte
learlingen en soe as sadanich de basis
foar it hiele taelünderwiis wêze moat
te, mar it is ek de tael der’t de meas
te learlingen yn har fierdere libben -
as se tominsten yn Fryslan bliuwe -
déistich mei konfrontearre wurde sille.
De measte learlingen soene folie mear
profyt hawwe fan lessen yn ’e Fryske
tael as b.g. yn ’e Franske, dêr’t in soad
tiid yn stutsen wurdt, sünder dat de
measten dér letter hwat mei dogge.
Omt ek de Twadde Keamer oer-
tsjüge wie fan de needsaek, dat ek yn
’e brégeklasse fan it fuortset ünderwiis
Frysk jown wurdt, waerd in aminde-
mint-Van Bennekom oannommen, dat
it mooglik makke, yn ’e brégeklasse op
de foar Nederlansk ütlutsen üren ek
Frysk to jaen.
SPESIALE METHOADE
FOAR IT FRYSK
In kommisje fan 'e Provinsiale Un-
der-viisrie - bisteandé üt de hearen F.
Broers (MAVO-Burgum), G. de Vries
(Lyceum en Kweekskoalle - Drach
ten), dr. A. Wadman (Gymnasium -
Snits), G. van der Woude (Lyceum -
Dokkum en Kweekskoalle - Ljouwert)
G. H. Vledder (dir. Pedagogysk
vysburo) en drs. R. Straatsma
Buro foar Taelbifoardering) is
dWaende mei it tarieden fan in
siale
brégeklasse. Derby wurdt der
ken mei halden, dat dizze lessen jown
wurde moatte op ien fan ’e foar Neder
lanske tael ütlutsen üren. Dizze les
sen sille ek foar it Nederlansk fan bi-
lang wêze moatte. Derom sil in soad
omtinken jown wurde oan taelforge-
liking (sinsbou, taeleigen, frisismen).
Mei dizze lessen sil it kommende
jier op in tal skoallen eksperimintearre
wurde. De erfarings en de krityk fan
de lesjowers sile forarbeide wurde,
ear’t dizze lessen yn boekfoarm üt-
jown wurde. Hopelik sille alle skoallen
foar fuortset ünderwiis dizze lessen
brüke, as yn 1968 de Mammütwet yn
wurking giet.
NEI DE BRêGEKLASSE
Der wie in protte folk yn ’e stèd
Men koe op ’e hollen hast rinne
En elkenien sjen? Dat hie der wol oan
It Greatsan lei krekt yn ’e sinne
In inkelde auto kroep der tusken lans
Dat btnn’ fan dy minsken dy binne
hwat mansk
Mar doe ynienen bleau de auto stean
Dy koe yn dy drokte gjin streep fier
der gean
Dan der mar-üt, der moast dochs hwat
mei
Der wie net in minske dy’t hwat tsjin
him sei
Mar by’t iepenjen fan de autodoar
Stie dér in aerdich famke foar
Hja sei: dogge jo de groetnis oan jo
soan
’t Is in aerdige jonge, ik'ken him'hiel
skoan
De man fan de auto sei: ik ha noch
gjin bern
’k Bin noch frijgesel, kinst dat net
sjen?
In pear moanne lyn hong ik noch tsjin
dy oan
Fanke, as wie ’t juster, ik wit it noch
skoan
Hja barste yn laitsjen üt. O, hwat
stean ik foar skut
Dü likest jim heit wol; mar ’t komt
fan dat burd
In verband met de toestand in het
i Nabije Oosten ondervindt de verzen
ding van lucht- en zeepost naar be
stemmingen in Egypte, Irak, Israël,
T"J-!i, Libanon, Saoedi
Arabië en Syrië ernstige vertraging.
Post voor deze landen wordt uitslui
tend voor risico van de afzender door
KAMPIOENSCHAPPEN Stormvogel, omdat de heer Bruynzeel
Voor dat de heer Van de Stadt, die
op buitenstaanders een wilskrachtige
I indruk maakt en zijn woorden zorg-
vuldig kiest, overging tot de zeezeil-
sport, kwam hij in zeilwedstrijden op
I de binnenwateren uit. Zo nam hij deel
aan tal van wedstrijden op het Alk-
maardermeer en won vele prijzen. In
1936 behaalde hij zijn eerste Neder
landse kampioenschap in de 12-voets-
jollenk’ se en daarna werd tweemaal
de titel gegrepen in de Drakenklas
se. Naast het zeilen beoefende de
groep baptisten uit Sneek. Vorig jaar
TT tt j tt i_ I wac dnf nnk al crphonrrl in T.pok Na
Hoek van Holland-Harwich-race, in
klasse 3 van de RORC. Een prestatie, 1
waarop je uiteraard wel even trots
bent. In dergelijke races heb ik ook
tweede en derde prijzen veroverd”. De
Zaankanter toen ook nog het zwem- Zaanstreek heeft o.m. ook in de he
men en de kanosport. Door gebrek
aan tijd kon hij zich op deze takken
van sport niet volledig „uitleven”.
Maar dat is een schrale troost voor
Israël, dat, ook al heeft het een leger,
dat veel beter is dan de Arabische le
gers, toch weinig heil kan ver
wachten van oorlogshandelingen.
Frankrijk, dat voor het belangrijkste
deel de Israëlische bewapeningvoor
zijn rekening heeft genomen, houdt
zich bijzonder neutraal en wil wat het
aan invloed in de Arabische wereld
meent te hebben, niet in de waagschaal
stellen. Frankrijk gelooft zelfs, dat het
misschien een bemiddelende rol zal
kunnen spelen, beter dan Engeland of
Amerika, die beiden naar Arabisch ge
voel te zeer met Israël verbonden zijn,
ook al heeft Engeland zich neutraal
verklaard.
Egypte heeft bij de vorige gelegen
heden al duidelijk gemaakt, dat het
niet alleen de incidenten, maar de ge
hele Palestijnse affaire van a tot z Wel
week eens door de Ver. Naties behan
deld wil zien. Dan zal weer naar voren
komen, dat Israël enkele belangrijke
resoluties van de Ver. Naties naast
zich heeft neergelegd, zoals die over
de terugkeer van de bijna één miljoen
Palestijnse vluchtelingen, die in 1948
gevlucht zijn voor de in de eerste
Palestijnse oorlog zegevierend oprük-
kende Israëlische troepen.
Er zal van de kant van de grote mo
gendheden bijzonder veel beleid nodig
zijn om de strijdende partijen uit el
kaar te houden, waarvan de ene (de
Arabische) gezworen heeft af te reke
nen met Israël. Maar ook alle voor
zichtigheid om te voorkomen, dat zij
zelf bij het conflict betrokken zullen
worden.
In het vertrek, waar scheepsbouwer E. G. van de Stadt, Zuiddijk 412 te
Zaandam, zijn administratieve werkzaamheden verricht, hangen prachtige
zeilfoto’s aan de wand. Geen wonder overigens, want de Zaandammer, die I
al vóór de tweede wereldoorlog Nederlandse titels veroverde, heeft zijn hart
verpand aan de zeilsport. „Door mijn hobby voor het zeilen ben ik, na mijn
studie te hebben voltooid, scheepsbouwer geworden”, zei hij ons in zijn ge- j
rieflijk ingericht kantoor toen we hem spraken naar aanleiding van zijn I
laatste grote zeilsucces: winnaar van de Helgoland-race. Mede door de steun
van zijn echtgenote groeide het bedrijf van deze succesvolle ontwerper van
zeiljachten e.d. uit tot een grote onderneming, waarin thans 80 mensen wer
ken. Er zijn tientallen werven, die schepen bouwen naar ontwerpen van de bemanningslid heeft gevoren
WIJK 1: dr. H. Gerritsma: Het
gebied ten noorden van de
spoorlijn Staveren-Leeuwarden
(Noorderhoek, IJsbrechtum, om
geving Bolswarderweg).
WIJK 2: dr. J. Dethmers: Het stads
gedeelte binnen de oude stads
grachten en het gebied tussen
spoorlijn en Zwette (binnenstad
en Kloosterstraten, staatsman-
straten en bloemstraten).
de heer Van de Stadt ook vaak als
i met een
of ander jacht. Zo werd hij in 1961
uitgenodigd deel uit te maken van de
a.s. neemt de Zaandammer met zijn bemanning van De Stormvogel van de
„wonderschip” deel aan de Fastnet- beer C.Bruynzeel ^gezagvoerder)^Jn
i o.a.
mee de Zaandammer Ton Amons.
Dat is allinne mar mooglik, as it
Frysk rounom yn Fryslan op ’e skoal
len ünderwiisd wurdt. Ek yn 'e stêd
den, It Bildt en de Stellingwerven.
Hwant as it net oer de hiele provinsje
bart, krije wy de tastan dat in groep
him bütensletten fielt as it Frysk yn
provinsiael forban brükt wurdt, of de
Friezen meije yn eigen lan harren ei
gen tael net mear brüke. Fan dat lés
te foarmje de plattelansfroulju net it
iennichste foarbyld. Hwa’t hjir yn
Fryslan konsekwint yn it iepenbier
Frysk sprekke en skriuwe wol, ropt
noch altyd in soad wjerstannen op.
EK YN 'E TSJERKE
richheden to jaen, omt elk dan sün
der biswieren de tael prate of skriu-
kin, dy’t hy prate of skriuwe wol.
De üntj owing yn Fryslan giet yn ’e
rjochting fan in mear natuerlike twa
taligens. Hjirby giet it net om it bi-
halden fan in stik histoarje, mar om
in dynamysk stribjen nei emansipaes-
je (lykbirjochtiging) fan 'e Fryske
tael.
Omtrint hiel Fryslan is fan aids
Frysktalich en it Frysk moat dan ek
biskóge wurde as de tael fan ’e pro
vinsje. Fan alle biwenners fan üs
provinsje, dy’t oan, it mienskipslibben
dielnimme, mei dan ek forwachte
wurde, dat se it Frysk folgje kinne.
As provinsje binne wy twatalich,
omt wy diel ütmeitsje fan in lan, dat
it Hollansk as fiertaèl hat, en ek omt
der yn Fryslan sa hjir en der noch
al hwat minsken wenje, dy’t gjin Frysk
prate.
Wy sille der fan üt gean moatte, dat
wy hjir yn Fryslan rounom yn pleats-
lik en provinsiael forban it Frysk as
fiertael brüke, sawol yn it mounlinge
as yn it skriftlike.
Dat jildt yn ’t foarste plak foar üs
oerheden. It is fansels wol hiel moai
om oer Fryske taelpolityk to praten.
Mar taelpolityk sil dochs alderearst
bitsjutte moatte, dat men as oerheit
seis it Frysk brükt.
ren Simon de Wit en H. Kaars Sijpe-
stey bekende zeezeilers, die al veel heb
ben bereikt. Laatstgenoemde is voor
zitter V; i de Noordzeeclub, die dit sei
zoen enkele wedstrijden organiseert,
o.m. op 10 en 11 juni de Hoek van
Holland-Medwayrace, 24 juni Aan-
bfengwedstrijd Hoek van Holland-
Zierikzee, 1 juli Aanbrengwedstrijd
Hoek van Holland-Den Helder. De
heer Van de Stadt volgde als bestuurs
lid van de Noordzeeclub de heer Si
mon de Wit op, die voor de funktie
bedankte.
Nei de brégeklasse, dêr’t it Frysk
yn de foar Nederlanske tael ütlutsen
üren jown wurde moat, kin yn de
•dêropfolgjende ien of mear learjierren
(ófhinklik fan it skoaltype) Frysk as
fakultatyf fak jown wurde oan alle
learlingen. De learlingen moatte dy
jierren ntl. in mienskiplik program
folgje. Dêrnei komt yn ’e hegere klas
sen pas de differinsiaesje.
It lei foar de han dat it Frysk yn ’e
heechste klassen ek in troch de yndi-
viduele learling to kiezen karfak
wurdt.
It is fan great bilang, dat it Frysk
opnommen wurdt yn it mienskiplik
program dat alle learlingen de earste
twa of trije jier folgje moatte. Hwant
forantwurde kar foründerstelt dat dy-
jinge dy’t kieze mei alteast ienige ken
nis hat fan hwat hy kieze kin. Dêr
giet it hiele systeem fan ’e Mammüt
wet fan üt, en sa sil ek it Frysk dêr
ynpast wurde moatte en kinne.
Maandagmorgen zijn zware gevechten ujtgebroken aan de Israëlisch-Egyp-
tische grens. Daarmee braken enkele spannende dagen aan. niet alleen voor
het kleine Israël, dat door een geweldige overmacht werd bedreigd, maar
voor de gehele wereld, dat de adem inhield, daar het gevaar voor een derde
wereldoorlog niet ondenkbeeldig was. Het ziet er thans naar uit, dat het de
Arabische strijdkrachten niet gelukt is hun doel de totale vernietiging van
de staat Israël te bereiken, maar dat ze daarentegen zelf de kous op de
kop krijgen.
Ondanks alle diplomatieke overleg,
dat Amerikanen en Engelsen de vorige
week hadden ontplooid, was men nog
geen stap verder gekomen met de
kwestie van de vrije vaart door de golf
van Akaba, die door Israël als een le
venskwestie werd gezien. Geruchten
over compromissen, over de vorming
van een organisatie van maritieme mo
gendheden die de vrije vaart zouden
waarborgen, over de mogelijkheid al
leen Israëlische schepen te bannen, zijn
alle op niets uitgelopen.
Onderwijl werd de positie van de
Israëlische regering in het binnenland
steeds moeilijker. Premier Esjkol kreeg
verwijten te horen, dat hij niet flink
genoeg optrad, daar hij naar de ma
tigende raadgevingen van president
Johnson had geluisterd. Velen in den
lande waren de overtuiging toegedaan,
dat het voor Israël beter zou zijn zich
door snel militair optreden, net als in
1956, weer voor een aantal jaren rust te
kopen. Afwachten was voor deze school
hetzelfde als afwachten tot de Arabi
sche landen het ogenblik gekomen
achtten om de laatste klap te geven.
Ruim dertig jaren zeilen heeft deze
volijverige Zaankanter er thans opzit- ueei aar. ue rast
ten. In die periode veroverde hij hon- race; als bemanningslid gaat dan
derden prijzen, waarvan er enkele 'n
plaats kregen in zijn kantoor. Vele
andere trofeeën bewaart hij in zijn j
woning. „Natuurlijk houd je niet zelf I
alle prijzen. Ik heb er vele weggege-
ven, want per slot van rekening vaar j
je met een bemanning, die ook in de I indruk maakt en zijn woorden zorg-
Nog voordat de tweede wereldoor
log uitbrak, stapte de Zaandammer
reeds over op het zeezeilen. Het zou
te ver voeren al zijn wedstrijden en
suksessen te releveren, maar, zoals hij
zich tegenover ons uitdrukte: „het
was een fijne tijd. Ik heb enorm veel
plezier beleefd aan die tientallen wed
strijden”. Prettige herinneringen be
waart hij aan de periode, waarin hij
als bemanningslid van de. Zeearend
voer, met de heer C. Bruynzeel als
kapitein. Na de oorlog ontwierp de
heer Van de Stadt o.m. De Trial, een
best zeiljacht, waarmee goede resulta
ten werden geboekt tijdens (kleine)
zeezeilwedstrijden. De bemanning be- T
stond toen uit drie man. Later kwam koeweit,
t-,. AraniP on Svrio f
De Pionier, ook al naar een ontwerp
van ---I--j
in de v art. Met deze plasticboot deed
de Zaandammer o.m. mee aan de Fast-
net-race. ■’tart van het eiland White,
finish nabij Plymouth, itaal zo'n 1150
km. „D"t was bijna zes dagen en
nachten zeilen. Een heerlijke tijd, we I
behaald n toen een goede klassering”.
NIET ALTIJD KAPITEIN
Nettsjinsteande fjouwer ieuwen pro
testantisme is de tsjerke yn Fryslan
noch altyd in Hollansk taelpolityk yn-
strumint, dêr’t in üntfryskjende yn
floed fan üt giet. Foar it leauwe seis
sil dat ek in skeadlike yn
floed hawn hawwe, omt minsken dy’t
yn in har net eigen tael bipreke wur
de, dêr persoanlik minder troch oan-
grypt wurde. It giet gauwer oer har
ren hollen hinne. It boadskip wurdt
minder persoanlik bilibbe. It wurdt
heech tiid, dat it preekjen (en sjon-
gen) yn ’e folkstael ek yn Fryslan ge-
woan wurdt.
Us oerheden hawwe ek al ieuwen
lang in Hollanske taelpolityk bidreaun.
Foar it mounling taelgebrük wurdt
dêr langer it Frysk wol wer talitten.
Mar yn it hieltyd wichtiger wurden-
de skriftlik taelgebrük wurdt foar it
Frysk noch ne* folie plak ynromme.
Alle ornearringen, biskikkingen, ak
ten, adfortinsjes en oare bisluten en
publikaesjes binne yn ’t Hollansk. Yn
forskate gemeenten wurdt seis
’t Hollansk oantekene, hwat yn
riedsseal yn ’t Frysk sein wurdt.
