Waterpoort-krabbel*
e.o
in
Halve eeuw Dorpsbelangen
Scharnegoutum
Industrieterrein was oefenterrein
voor brandweer Mobiele Colonnes
o
o
IJLST
WYMBRITSERADEEL
g&fc
1
soort plaatselijke gemeenteraad'
.Wij zijn
een
en
van
Hoe zit ’t met
speelterrein bij nieuwe
flats Noorderhoek?
Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK,
II
o
Donderdag 31 okt. 1968
DRUFHOUK NIEUWSBLAD
Sneker B.B. verleende gastvrijheid
aargang nr
Verkoping hervormde
vrouwen Oosthem geslaagd
$n»ek«r MwuwsWad i» ten aecombtneenk ttrfaave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT
Raadslid mevr, linenia
vraagt aan b. en tv.
I-
SNEEKER NIEUWSBLAD
EERSTE BESTUUR
BELANGRIJKE INDUSTRIEËN
Vervolg op voorpagina 2e blad
een
NA 50 JAAR
DEZELFDE ZAKEN
ligheid hun zeer ter harte gaat, begon
de oefening omstreeks 11 uur in de
kantine van de lege fabriek van Van
der Heem. Een ideale commandopost.
In de richting IJlst was inderdaad nog
al wat rook te ontdekken, maar dat
kwam van de zo langzamerhand in
heel Friesland beruchte vuilnisbelt. Er
werden dan ook meermalen toespelin
gen op gemaakt.
In de kantine wachtten de Sneker
BB-functionarissen, onder leiding van
het hoofd van de kring West, de heer
D. de Vries, op de komst van de MC
De kopgroep werd omstreeks half één
verwacht en deze verkennings- en on
dergroep zou dan de gegevens krijgen.
Er werd van uitgegaan, dat in de eer
ste plaats enkele belangrijke industrie
ën behouden moesten blijven, nl. het
slachthuis, de King-fabrieken, Nirota
en Tromp. Als waterwinplaats had
men de beschikking over de Houke-
sloot, om precies te zijn bij de insteek-
haven. Vandaar zouden de slangen via
de Oppenhuizerweg en de Kamerlingh
Onnesstraat naar de bedreigde fabrie
ken lopen.
In totaal kon met 60 stralen water
worden gegeven. De instructie luidde
dat niet echt op de gebouwen mocht
worden gespoten. Ook zou er rekening
mee gehouden moeten worden, dat niet
alles onder water kwam te staan. De
oefening had een enorm snel verloop.
De officieren waren na afloop dan ook
best tevreden, al spraken zij van en
kele schoonheidsfoutjes.
We kregen weer een nummer toe
gestuurd van de schoolkrant „Hab-
bekras” van de christelijke detail-
handelsvakschool, waarin o.m. een
„Interview met onze leermeesters”
voorkomt. Het gaat over zaken die
de hedendaagse jeugd bezighouden:
lang haar, koffiebars, schoolfuiven.
Tenslotte komt ook de sfeer op:
school nog even ter sprake. Daar
over zijn de „leermeesters” 'wel te
spreken.
Advertentieprijs:
15 cent per mm.
Bij kontrakt
handelsadvertenties)
lager.
Abonnementsprijs f 4,
per half jaar. Per post
f 6,per half jaar.
Giro 85 07 48 ten name
van Sneeker Nieuwsblad.
Verschijnt MAANDAGS
en DONDERDAGS
antuoi vooi
administratie en redaktie
GEDEMPTE POL 6
Telefoon 05150 - 3005
Redacteur H. A. de Boer
Telefoon 4091
i
paalde wens werkelijkheid was gewor
den. Dikwijls kon men niet anders
dan verzoeken of ideeën richten aan
het gemeentebestuur en dan maar af
wachten. „We zijn een soort plaatse
lijke gemeenteraad”, zegt de tegen
woordige voorzitter Van der Meer.
Maar ook komt het voor dat Dorpsbe
langen zelf de zaak aanpakt, zoals ge
beurd is met de was- en kleedgelegen-
heid (met subsidie van "de gemeente
uiteraard).
Een jaarlijks hoogtepunt is het reisje
van ouden van dagen, dat sinds 1949
een traditie is geworden. In de oorlog
waren de activiteiten wel wat minder,
terwijl er bovendien weinig is opge
tekend. Maar wel is bekend dat er
mensen op verschillende manieren zijn
geholpen.
Burgemeester Rasterhoff werd gistermorgen in het stadhuis
aangenaam verrast. Om een uur of elf wandelden twee lieftallige
dames (mej. H. Poelstra uit Eestrum en mevr. I. Pleiter-J ansen
uit Groningen) van de Felicitatiedienst het stadhuis binnen en
boden de eerste burger van Sneek een taart aan. (De Felicitatie
dienst bezoekt de aanstaande bruidjes om hen informatie te ver
strekken omtrent de huishouding e.d.) Gistermorgen werd in
Amsterdam het 500.000ste bruidje door deze dienst bezocht. Ter
gelegenheid hiervan werd aan zo’n 200 burgemeesters in Neder
land een taart aangeboden. Burgemeester Rasterhoff, die hele
maal niet wist dat hij bezoek zou krijgen, vond het een reuze
leuk idee en vroeg de dames zijn gelukwensen te willen over
brengen en hartelijk dank te zeggen voor d.e heerlijke taart.
Vandaag is het Hervormingsdag, heen en weer fietsende verslagge-
Sinds een aantal jaren niet meer ver.
alleen een dag voor protestanten,
maar evenzeer in de belangstelling
van roomskatholieken. Het heeft er
veel van, dat de door Luther be- oefening zal worden gehouden,
In „Rostra Gymnasii Snecani”, ’t
schoolblad van het Sneker gymna
sium, staat weer een zeer lezens-
waardig interview van Pim Witte-
veen en Gerrit Koopmens met een
oud-leerling. Ditmaal is dat de chi
rurg H. Slager te Harlingen, de
schoonzoon van dr. Donkersloot. De
kop is veelbelovend: „De artsenwe
reld is doodziek volgens mij”. Over
harttransplantaties: „Het is niet
haalbaar voor de hele wereld, dat
is jammer.” Over voedsel- en me
dische hulp aan Biafra: „Zinloos en
niet haalbaar. De Nigerianen zeg
gen nee en dan ben je uitgepraat.
De hele ontwikkelingshulp is flauwe
kul, inefficiënt. Je moet ze zelf le
ren werken, want ze doen zelf niks”.
Zo heeft de heer Slager over tal
van zaken een uitgesproken mening.
Zaterdag 16 november a.s. hoopt
Het PvdA-raadslid mevrouw W. Une-
ma-Ehlhardt heeft aan het college van
burgemeester en wethouders van
Sneek een tweetal vragen gesteld naar
aanleiding van het feit dat binnenkort
in de Noorderhoek de eerste EBA-flats
voor bewoning worden vrijgegeven. In
verband hiermee vraagt zij
1. Welke stappen heeft het gemeen
tebestuur ondernomen voor het be
schikbaar stellen van speelterrein voor
de ongetwijfeld talrijke kinderen die
in deze flats zullen wonen?
2. Destijds zijn vragen gesteld over
de bestemming van de oude schietbaan.
(Mijns inziens eventueel geschikt te
maken voor speelterrein zonder al te
veel kosten.) Uw antwoord hierop
sprak over het in studie zijn van deze
zaak. Wat is de uitkomst van deze
studie?
De grootscheepse oefening van de
7de brandweercolonne van de Mobiele
Colonnes, die dinsdag op het Sneker
industrieterrein werd gehouden, is
goed geslaagd. De mannen, die een
driedaagse herhalings-oefentocht door
ons land maakten, konden zelfs een
uur eerder beginnen de denkbeeldige
branden te blussen dan was gepland.
En waar in werkelijkheid het werk
dan pas zou beginnen was de oefening
op dat moment voltooid.
De Sneker BB-ers W. J. Bulstra en
H. C. Verwey hadden de zaak in Sneek
opgezet. Er werd uitgegaan van een
denkbeeldige kernbomontploffing in de
omgeving van IJlst. Een bom van 100
kiloton, ongeveer vijfmaal zo krachtig
dus als de in 1945 in Japan gebruikte
bommen. Verondersteld werd dat deze
bom in de lucht was ontploft ’s mor
gens om een uur of acht. Omdat het
eén luchtontploffing was dus geen z.g.
fall-out, dat is de radio-actieve stof
wolk die bij een „vuile” ontploffing
zou volgen.
In een-der gelijke situatie kan men op
de kaart rondom het punt waai1 de bom
is ontploft een aantal concentrische
cirkels tekenen. In de binnenste cirkel
is alles vernietigd, even daarbuiten
zullen enorme branden ontstaan, maar
het is mogelijk het leven er af te
brengen. Hoe verder van de plek des
onheils hoe minder de schade. Sneek
werd verondersteld in het gebied te
liggen, waar nog wat te redden was.
Maar de eigen BB kon het niet alleen
af en daarom werd, volgens het „draai
boek” tegen half negen de hulp inge
roepen van de Mobiele Colonnes, die
vanuit Medemblik naar het rampgebied
moesten rijden.
Voor de genodigden, onder wie een
aantal burgemeesters uit de Zuidwest
hoek, die daarmee toonden, dat de vei-
Oorspronkelijk werden in de statuten
Goënga en Loënga erbij genoemd,
maar sinds het gedeelte ten zuiden van
de Zwette, dat vroeger onder Goënga
hoorde, bij Scharnegoutum is getrok
ken (omstreeks 1920) spreekt men nog
slechts van Dorpsbelangen Scharne
goutum en Loënga en omstreken.
Op 30 oktober 1918 kwamen 62 men
sen bijelkaar om de vereniging op te
richten. Alle 62 werden lid. de contri
butie werd gesteld op een kwartje en
er werd een voorlopig bestuur ge
vormd. De aanleiding tot het ontstaan
van Dorpsbelangen was vooral het
verlangen naar volkstuintjes. Die
volkstuintjes waren nodig in verband
met de precaire voedselsituatie als ge
volg van de wereldoorlog. Over deze
zaak werd op die eerste vergadering
dan ook uitvoerig gesproken.
De jaarlijkse verkoping van de her
vormde vrouwenvereniging te Oost-
hem werd weer gehouden in ’t Him-
sterhüs. In afwijking van vorige jaren
was er ’s middags ook gelegenheid om
de gemaakte goederen te bezichtigen
en te kopen. Er was weer een grote
verscheidenheid. Ook kon het publiek
op verschillende artikelen raden en
spelletjes doen. Er was een flinke be
langstelling en>er werden goede zaken
gedaan.
’s Avonds was er opnieuw gelegen
heid om aan verschillende vermakelijk
heden deel te nemen. Daar werd dan
ook druk gebruik van gemaakt. De
jeugd was flink vertegenwoordigd. Het
overgeblevene werd door de heer E.
Damstra bij opbod aan de man ge
bracht. Dat bracht nog flink wat op.
’s Middags kon de jeugd naar hartelust
grabbelen. Al deze attracties droegen
ertoe bij dat de vrouwenvereniging op
een goede dag terug kan zien, ook wat
de opbrengst betreft.
Bij de foto: Het tegenwoordige
bestuur rond de tafel. V.l.n.r.: A. J.
Groeneveld, J. v. d. Meer, J. Blauw,
J. de Vries en M. ten Cate.
Het dorp is in die vijftig jaar ge
groeid. Maar het doel van Dorpsbe
langen is nog steeds hetzelfde. Opmer
kelijk is, dat het ook nu nog vaak gaat
over bestrating en riolering en ver
lichting. Verschillende verenigingen
zijn uit Dorpsbelangen ontstaan, zoals
de Besturenbond en de Sportstichting.
„Men kin net alles seis yn ’e han
halde”, vindt het bestuur. Over de sa
menwerking met het gemeentebestuur
is men goed te spreken. Het bestuur
van Dorpsbelangen heeft er ook alle
begrip voor, dat het gemeentebestuur
rekening moet houden met meer dor
pen.
Morgen is het feest in Scharnegou
tum. Alle inwoners hebben een uitno
diging ontvangen en de oud-bestuurs-
leden die ergens anders wonen zijn ook
uitgenodigd. Er zal een programma af
gewerkt worden; waarin o.a. een stuk
je historie is verwerkt met film en
dia’s. Muziek ontbreekt niet en het
bestuur heeft bovendien een verras
sing in petto.
Gisteren was het vijftig jaar geleden, dat de „Vereniging tot bevordering
van dorpsbelangen te Scharnegoutum” werd opgericht. Een halve eeuw is de
vereniging ogekomen voor de belangen van de dorpen en hun inwoners:
Scharnegoutum. Goënga dat echter al spoedig zelf een vereniging van
dorpsbelangen stichtte en Loënga. Wat er in die periode tot stand is ge
komen als gevolg van de activiteiten van Dorpsbelangen is indrukwekkend.
Geen wonder dat de vereniging nog volop bloeit en een ledental heeft, dat
ongeveer het dubbele bedraagt van dat op 30 oktober 1918.
„STJONKFEART”
Een record lange tijd wordt er al ge
sproken over demping van de „stjonk-
feart” achter de gereformeerde pas
torie. In 1926 was hier al sprake van.
In 1938 werd een gedeeltedichtge
gooid, maar de rest is nog altijd
„stjonkfeart”.
Óp het ogenblik zijn er nog een aan
tal wensen, zoals: betere verlichting op
het punt waar de oude rijksstraatweg,
ten oosten van de brug over de Zwet
te, weer uitkomt op de rijksweg;
betere busverbindingen; demping van
de sloot bij de St.-Martensdyk, die
achter de gereformeerde pastorie langs
loopt; meer leden. Maar een heleboel
wensen zijn vooral de laatste jaren
reeds in vervulling gegaan.
Het tegenwoordige bestuur bestaat
uit: J. v. d. Meer (voorzitter), A. J.
Groeneveld (secretaris), M. ten Cate
(2e secretaris). J. Blauw (penning
meester) en J. de Vries (algemeen ad
junct). Er zijn thans ongeveer 125 le-
den..-
De volgende vergadering, die spoe
dig hierna werd gehouden, waren er
28 leden. Als waarnemend voorzitter
trad de heer Jongsma, de „büterdirek-
teur”, op. De vereniging telde inmid
dels reeds 72 leden. Men koos het eer
ste bestuur, dat bestond uit: ds. F. W.
Geerts, die voorzitter werd, M. Het-
tinga, Joh. v. d. Werf (secretaris),
meester J. Knossen (vice-voorzitter)
en L. d, "oer (penningmeester).
Punten die de aandacht van de ver
gadering vroegen waren: een water
plaats aan .de Aid Dyk, riolering, be
strating en verlichting, brugleuningen.
In 1922 was er sprake van voorbe
reidingen voor een in 1924 te houden
groot feest. In 1935 werd de Oranje
vereniging opgericht, maar daarvoor
was de organisatie van de koninginne-
feesten.in handen van Dorpsbelangen.
Steeds was men actief in alles wat de
moderne tijd met zich bracht. Zoals de
komst van de elektriciteit b.v. Dat was
in 1920. Een bestuurslid reisde daar
voor naar Leeuwarden en de latere
directeur van het PEB kwam in Schar
negoutum spreken. In 1922 was er al
een transformatorhokje.
De dag na Hervormingsdag is
het Allerheiligen. (Niet voor niets
koos Luther de 31ste oktober 1517
voor de publikatie van z’n stellin
gen.) In „Sint Maarten” het blaadje
van de r.k. parochie alhier lazen wij
hierover: „Volgende week vieren
we het feest van Allerheiligen. Hei
ligen zijn een beetje uit de tijd
de feesten van de heiligen worden
niet zo uitbundig meer gevierd. In
hetzelfde nummer kwamen we nog
een opmerking tegen over de vor
ming van interkerkelijke gespreks
groepen, waarvoor alle mogelijke
moeite zal worden gedaan. Deze
dingen te lezen zal niet-roomskatho-
lieken goed doen.
De brandbestrijders van de Mo
biele Colonnes die in onze stad
kwamen oefenen waren op herha
ling. Het waren niet zulke jonge
jongens meer, dat kon je direct zien.
Een officier vertelde ons dat dit
ook zo z’n voordelen heeft: hun
verantwoordelijkheidsgevoel is gro- Sint Nicolaas weer in Sneek te ar-
ter. Dat bleek ons toen we op de riveren. Hij heeft voor de kinderen,
Oppenhuizerweg werden aangehou- die op zijn verjaardag (5 december)
den door één van hen. Hij vertelde 5 jaar worden een speciale verras
met een groot probleem te zitten. De sing bereid. Tijdens de ontvangst in
sergeant was nl. juist vader gewor- het stadhuis zal hij namelijk die
den en nu hadden de jongens ge- kinderen, die tegelijk met hem jarig
dacht hem een presentje aan te bie- zijn (in dit geval vijf jaar worden)
den. Maar geen van hen kon op zijn persoonlijk verjaarsgeschenken uit
post gemist worden. Of de verslag- reiken. Sinterklaas wil echter wel
gever ook even wat kon halen in de graag weten welk meisje of welk
stad. (Misschien dachten ze wel: jongetje, in Sneek, Gaasterland, Slo-
die vent loopt toch maar niks te ten, Wymbritseradeel en IJlst op 5
doen. We hebben de man toen december a.s. vijf jaar wordt. Graag
verteld, dat we er ook voor ons een briefkaart met naam en adres
werk waren en hem het idee aan de aan Sinterklaas, postbus 11 te
hand gedaan om even te bellen. Dat Sneek, uiterlijk maandag 11 novem-
zou vast vlugger helpen dan een ber a.s.
GEEN LEIDINGWATER
Met de komst van de waterleiding
hield men zich jaren bezig. In 1928,
zo blijkt ui de oude notulen, werd er
al over gesproken. In 1933 kwam dit
onderwerp weer ter sprake. Maar „it
fabryk”, die zo’n geweldig grote rol
speelde ?n het leven van de Scharne-
goutumers. had het blijkbaar nog niet
nodig en dus ging het niet door. In
1936 organiseerde Dorpsbelangen een
enquête, huis aan huis. Maar... nog
geen vijf mensen waren enthousiast te
krijgen voor waterleiding.
Thans worden de mensen op dezelf
de manier gevraagd of ze een aanslui
ting op het .aardgasnet willen. De ge
schiedenis herhaalt zich, zegt men wel
eens. Over dit gas werd al in 1960 ge
sproken, maar nu is het dan eindelijk
zo ver. Dank zij de grasdrogerij te
Loënga. i
VEEL TOT STAND GEKOMEN
Voor nog veel meer zaken heeft
Dorpsbelangen geijverd. Om een greep
te doen: fietspaden tussen Sneek en
Scharnegoutum; een ijsbaan; er is ge
probeerd een christelijke lagere land
bouwschool in het dorp te krijgen
(staat in Sneek): er is voor gepleit een
bejaardentehuis in Scharnegoutum tc
bouwen (dat komt evenwel in Heeg);
reeds in 1920 sprak men over een
abri bij het toenmalige spoorwegsta
tion. later voor de bus deze abri is
er vorig jaar gekomen; een ANWB-
handwijzer; een was- en kleedgelegen-
heid op het sportterrein en een speel
terrein op een perceeltje grond van de
fabriek.
Soms duurde het jaren eer een be
lt
Van een BB-functionaris hoorden
wij, dat er binnenkort in Sneek een
waar
doelde hervorming in deze tijd njet van een oorlogstoestand wordt
waargemaakt wordt. Maar laat ons uitgegaan, maar van een noodsitu-
ook weer niet te vroeg juichen, atie, die ook in vredestijd kan voor
want er moet nog heel wat gebeu- komen. Dat zal zeker tot genoegen
ren voor er van ware eenheid ge- zjjn Van <üe mensen die bezwaren
sproken kan worden. Wie wel eens tegen de B.B. hebben omdat deze
een vreemde kerk is binnengestapt organisatie een te militaire opzet
zal gemerkt hebben, dat de praktijk zou hebben. Overigens is ook dins-
van de oecumene heel wat moeilij- dag wel gebleken, dat het de BB-
ker is dan het vrijblijvende gepraat, mensen uitsluitend gaat om de be-
dat men rondom kan horen. En dan strijding van de gevolgen van ram-
is het nog maar een vluchtige ken- pen. En daar zou, dachten wij, toch
nismaking, zo’n bezoek aan een kerk niemand bezwaren tegen kunnen
van een andere „richting”. De bar- hebben.
rières die er nog zijn tussen de ver
schillende kerken moeten opge
ruimd worden. Men kan er niet om
heen. Dat is niet alleen een zaak
van de theologen, het moet van
„onderen af” aangepakt worden.
Eén ding staat reeds vast een
troost bij de moeilijkheden die in
dit proces niet zullen uitblijven:
wat bindt is veel belangrijker dan
wat scheidt!
Een kijkje op het industrieterrein,
waar het in de straten al gauw
wirwar van brandslangen was.
i
a
