Wat de raad te behandelen krijgt naar Sneker gevelstenen zullen Sneek terugkeren Man na steekpartij op Martiniplein overleden AGENDA Aanwinsten Fries Scheepvaart Museum IJLST WYMBRITSERADEEL en van Meubilair voor Jan van Nassauschool en chr. I.o.m,-school Officieel Orgaan van de gemeenten SNEEK, 124e jaargang nr. 104 Maandag 29 dec. 1969 DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD Te- De Kerstconcert in Oudega Pony voor Greetje Ijs op meren en kanalen nog niet vertrouwd! Herdenkingsspel t.g.v. 25 jaar bevrijding Op 15 april 1970 in Frieslandhal Leeuwarden Het Sneeker Nieuwsblad is een Gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT. SNEEKER COURANT en w SNEEKER NIEUWSBLAD H. H. HET PRINCESSEHOF 1. 2. 3. Redacteur H. A. de Boer Telefoon 4091 papier te zetten en na te gaan waar zich alles bevond men kan zich bij na niet voorstellen hoe veel, en hoe gevarieerd, dat allemaal we' niet was. De Ottema-bruiklenen aan het Prin cessehofmuseum, het Fries Museum en andere Friese instellingen nemen zelfs nog altijd in aantal toe, omdat het door Ottema aan zijn Stichting ge legateerde kapitaal het moeten wel ettelijke miljoenen zijn bestemd is tot het doen van nieuwe aankopen op het gebied van porcelein, aardewerk en kunstnijverheid. Nu er ook inwendig zoveel gaat ver anderen in de gebouwentrits, komen verscheidene betimmeringsfragmenten WAT OVER IS GAAT NAAR SNEEK denrust heeft gisteren sectie vericht op het stoffelijk overschot. Het slachtoffer was gescheiden en woonde bij zijn moeder. De verdachte is gehuwd en vader van drie kinderen. Hij woont aan boord in Groningen, maar verbleef tijdelijk bij familie in de Sneker woonschepenhaven. Hoewel verdachte en slachtoffer elkaar ken den, bestond er volgens de politie geen vete. T. is niet eerder met de politie in aanraking geweest. De invloed van alcoholgebruik is vermoedelijk niet groot geweest, al zullen de gemoede ren door het gebruik van de nodige glazen bier wel een beetje verhit zijn geweest. als schoorsteenmantels, lambrizeringen en kooflijsten beschikbaar, welke daar naderhand in zijn aangebracht door Ottema, dan wel niet te handhaven zijn wegens de eisen welke aan de ge bouwen zullen worden gesteld als mu seumzalen. Het is nu de bedoeling dat het Fries Scheepvaart Museum daar van dat gedeelte overneemt waarvoor men in het nieuwe Princessehofmu- seum geen bestemming meer heeft. Wanneer het Fries Scheepvaart Mu seum zover is dat tot verdere uitbrei ding kan worden overgegaan en dat is hard nodig, want wij zijn nog altijd te klein behuisd! kunnen de in Leeuwarden overgeschoten frag menten te Sneek weer nuttige diensten bewijzen tot het „aankleden” van de nieuwe museumruimten die uitsluitend in beton en steen uitgevoerd, toch al tijd wat kil blijven en enige „antieke sfeer” best kunnen gebruiken. De 11 -jarige Greetje van der Ploeg uit de Sytsingawiersterleane heeft za terdagmorgen de pony in ontvangst genomen, die zij had gewonnen met een grote kleurwedstrjjd, uitgeschre ven door fa. C. Wester alhier. De pony wachtte in de manege z’n nieuwe ei genaresje op. De voorzitter van het manegebestuur, de heer S. B. Bos, sprak een gelukwens. Advertentieprijs: 15 cent per mm. Bij kontrakt handelsadvertenties) lager Abonnementsprijs f 4, per half jaar Per post f 6.per half jaar Giro 85 07 48 t.n.v. Sneeker Nieuwsblad Verschijnt MAANDAGS en DONDERDAGS Kantoor voor admini stratie en redaktie GEDEMPTE POL 6 Telefoon 05150-3005 Eer het zover is zullen er misschien wel weer ettelijke jaren dienen te ver lopen, maar die geloven haasten niet! Moge in een oudheidkundig mu seum de tijd een andere rol spelen dan in de normale maatschappij, een museum beheren betekent niet alleen „terug zien”, maar wel degelijk ook „in de toekomst zien”. Daarom is mu- seumwerk heus niet zo saai als velen soms denken.' Alleen moet er nog een bedrag wor den bepaald, waartegen het museum de stenen kan kopen. Hopelijk haalt Leeuwarden ons niet het vel over de ore- en valt over de koopsom te pra ten! Wat er met de stenen gaat ge beuren, zodra zij in Sneek terug zijn, is nog niet bekend. Het beste was na tuurlijk indien zij ergens weer in de stad werden ingemetseld, want aan gevelstenen in kelders hebben wij ook zoveel niet! Het betreft hier twee ronde .tondo’s’, ieder versierd met de voorstelling van een deftig geklede heer; achtereenvol gens dame; vervolgens een rechthoe kige steen met tympaan, waarop een krijgsman met zwaard, hellebaard en bepluimde helm prijkt, en tenslotte de daaronder behorende steen met het jaartal 1617. Vier jaren jonger dus dan de Sneker Waterpoort, want dit bouw werk kwam in 1613 gereed. NOG MEER UIT DE „SLOOP” Onlangs vernamen wij dat de ge meente Leeuwarden in beginsel toe stemming heeft gegeven, de vier ste nen aan het Fries Scheepvaart Mu seum ter beschikking te stellen zodra de achtergevel wordt gesloopt en de stenen beschikbaar komen. Het is bijna al weer anderhalf jaar geleden dat wg in deze kolommen gewag maakten van een viertal hoogst merkwaardige gevelstenen, daterende uit het jaar 1617 en sinds jaar en dag prijkende in de achter gevel van het Princessehofmuseum aan de Grote Kerkstraat te Leeu warden. Wij deelden mee dat deze stenen indertijd door wijlen notaris Nanne Ottema bij een Sneker steenhouwer waren gekocht en uit een gesloopt pand aan het Kleinzand afkomstig zouden zijn, waarna notaris Ottema de stenen liet plaatsen in de achtergevel van het door hem be stierde museum te Leeuwarden. Aldus bleven de stenen tenminste behouden, waarvoor wg Ottema slechts dankbaar kunnen zgn. In de nacht van zaterdag op zondag wagen gebruikte. De bekende dr. Zel- is door messteken een 25-jarige man uit Sneek om het leven gekomen. Het is de los werkman Bartele de Jong uit de übbo Emmiusstraat. Hij liep mes steken op bij een vechtpartij op het Martiniplein. De 28-jarige los werk man R.T., verblijvende in de woon schepenhaven alhier, wordt ervan ver dacht de steken te hebben toegebracht. van de commissie, uitbreiding van het ledental met twee, door de raad uit zijn midden aan te wijzen leden, ge wenst is. Zij stellen daarom voor ar tikel 2 van de verordening zodanig te wijzigen dat de commissie komt te be staan uit een voorzitter en vijf leden, van wie de voorzitter en een lid door het college en de overige vier leden door de raad worden benoemd. In sa- menhang hiermede wordt voorgesteld artikel 4 in dier voege te wijzigen dat de commissie niet mag beraadslagen of besluiten indien, behalve de voor zitter, minder dan drie leden aanwezig zijn. De onderwijscommissie, over de voorgestelde wijziging gehoord, kan zich daarmee verenigen. NIEUW REGLEMENT VOOR VERHURING GEMEENTEWONINGEN Gedeputeerde Staten van Friesland hebben gemeend, dat er aanleiding was om ook op provinciaal niveau de bevrijding te herdenken. Zij hebben daartoe een werkcomité gevormd, dat plannen heeft ontworpen voor een herdenking, welke zal plaats hebben op woensdag 15 april, de datum, waar op in 1945 het grootste deel van Fries land door de Canadezen werd bevrijd. Hoogtepunt van de provinciale her denking wordt de opvoering van een speciaal voor deze gelegenheid ge schreven herdenkingsspel in de Fries- landhal op de avond van de 15 de april. Het idee voor dit herdenkingsspel, dat de titel draagt „Tusken goed en kwea”, is afkomstig van de Friese literator Freerk Dam te Drachten, conservator van het Fries Letterkundig Museum. Het spel, waaraan onder meer wordt meegewerkt door het Frysk Orkest, de zanger Roel Slofstra, een koor en een balletgroep, is een soort collage van teksten, muziek, zang, filmfrag menten, dia’s en ballet en zal ongeveer anderhalf uur duren. Ter gelegenheid van de herdenking van de Friese bevrijding zal een drie tal boeken verschijnen, die door de Fryske Akademy worden uitgegeven: het eerste deel van een uit drie delen bestaand werk over de be zetting in Friesland, geschreven door de heer P. Wijbenga, chef-re- dakteur van het Friesch Dagblad. een boek van de heer J. J. v. d. Veer te Elahuizen, waarin de lucht oorlog boven de Zuidwesthoek van Friesland wordt beschreven: „Ik stond er bij en ik keek er naar”. een boek van Sal de Jong over „Joods leven in de Friese hoofd stad 1920-1945. Voltooid verleden tijd”. Ds. J. J. Kalma schrijft in opdracht van het provinciaal comité een bi bliographic over Friese verzetslitera tuur. Dit boekje zal onder auspiciën van de Fryske Akademy verschijnen. Door Gedeputeerde Staten is een literaire prijsvraag uitgeschreven voor korte verhalen en gedichten, waarvan het onderwerp verband houdt met de oorlogsjaren en/of bezetting en/of be vrijding van Friesland. De vier gevelstenen anno 1617 van het Kleinzand, een halve eeuw geleden nog opgeslagen op de zolder van een Sneker steenhouwer, vervolgens inge metseld in de achtergevel van het Princessehofmuseum te Leeuwarden, weldra weer terug naar het Kleinzand! Welkom thuis! De vechtpartij ontstond ’s nachts omstreeks kwart over 1 tussen cafébe zoekers. De aanleiding was een onbe tekenende ruzie tussen het slachtoffer en een zwager van de dader. Toen R.T. zich daarmee bemoeide, kreeg hij een klap van het slachtoffer. In dolle woe de greep T. toen naar zijn knipmes en stak enkele malen. Eén steek trof het slachtoffer in de hartstreek. De man werd binnengedragen in een nabijgelegen café. Op advies van de ijlings gewaarschuwde dokter werd hij per ambulance naar het ziekenhuis gebracht, waar hij kort na aankomst is overleden. De politie heeft nog diezelfde nacht verscheidene bewoners van de woon schepenhaven en het woonwagenkamp uit hun bed gelicht. Het bleek moei lijk om getuigen van het misdrijf te vinden. Maar na urenlange verhoren kwam vast te staan dat T. de messte ken moest hebben toegebracht. Hij is ingesloten en heeft bekend. Eén dezer dagen zal hij voor de officier van jus titie worden geleid. Het mes waarmee de steken werden toegebracht werd de volgende morgen door de politie gevonden op het dak van de Meester Visserschool aan de Oude Koemarkt, waar het door een kennis van de dader op was gegooid. Om op het dak te kunnen zoeken kreeg de Sneker politie assistentie van de brandweer, die hiervoor de ladder- B. en w. doen de raad verder nog een voorstel tot vaststelling van een nieuw reglement voor de verhuring van gemeentewoningen. Het oude, dat van 1953 dateert, wordt daarbij inge trokken. Naar de mening van b. en w. is een beroepsrecht, dat de huurder het recht geeft tegen beslissingen van b. en w. in beroep te komen bij de raad, niet op zijn plaats. Geschillen tussen de gemeente en een huurder worden immers beheerst door het bur gerlijk recht. In verband met de sterke stijging van lonen en prijzen wordt voorge steld de waarborgsom, welke thans f 40,bedraagt, vast te stellen op éénmaal de kale huurprijs per maand (bij weekhuur 13/3 maal de kale huur prijs per week), met dien verstande dat storting tenminste f 75,en ten hoogste f 150,bedraagt. Van het bestuur van de Vereniging voor Chr. Schoolonderwijs te Sneek is op 15 december 1969 een tweetal aan vragen ingekomen om ingevolge arti kel 72 van de Lager-onderwijswet 1920 gelden uit de gemeentekas beschik baar te stellen voor: a. het aanschaf fen van meubilair ten behoeve van de Jan van Nassauschool (voor g.l.o.); b. het aanschaffen van meubilair en leer- en hulpmiddelen ten behoeve van de chr. Lo.m.-school. Ter toelichting op deze aanvragen merken b. en w. het volgende op: In ons advies van 20 november 1969 merkten wij op dat het aanbeveling verdiende de beslissing op de aan vrage genoemd in ons advies van 22 oktober 1969 (van dezelfde strekking als de thans ingediendee onder b. ge noemde aanvrage) aan te houden tot het overleg, dat terzake met het mi nisterie van onderwijs en wetenschap pen werd gevoerd, zou zijn beëindigd. Inmiddels heeft een bespreking plaats gevonden tussen vertegenwoordigers van het ministerie van onderwijs en wetenschappen, een delegatie van het bestuur van de Vereniging voor Ohr. Schoolonderwijs en een vertegenwoor diging van ons college, waarbij de kwestie betreffende de ds. Lucas Fockensschool en de bestemming van deze school, ter sprake is geweest. Uit de weergave van de conclusies van het besprokene, blijkt o.a. dat de ge meente Sneek voor de aan het bestuur van de Vereniging voor Chr. Voort gezet onderwijs, alhier, overgedragen inventaris van de ds. Lucas Fockens school een vergoeding krachtens de Overgangswet W.V.O. van het rijk zal ontvangen, zodat de gemeente door de terzake gevolgde gedragslijn geen schade zal lijden. Voorts zal van de zijde van het ministerie geen bezwaar worden gemaakt tegen het bestem men van een deel van de inventaris van de ds. L. Fockensschool ten be hoeve van de Jan van Nassauschool en de Lo.m.-school, indien althans aan deze bestemming een raadsbesluit ex artikel 72 van de Lager-onderwijswet 1920 ten grondslag ligt. In verband hiermee heeft het .be stuur van de Vereniging voor Chr. Schoolonderwijs de bovenaangehaalde aanvragen ingediend, onder gelijktij dige intrekking van zijn aanvrage, ge noemd in het advies van 22 oktober 1969. Naar het oordeel van b. en w. zul len thans door het in willigen van deze aanvragen de normale eisen aan het geven van lager onderwijs te stellen niet worden overschreden. Omtrent de juiste omvang van de door het schoolbestuur beoogde aanschaffingen wensen zij zich thans echter nog het oordeel voor te behouden. Aan inwil liging van de aanvraag behoeft dit echter niet in de weg staan, aange zien de door de raad te nemen be slissing het karakter van een prin- cipe-besluit draagt en de precieze om vang van de te verlenen medewer king in een later stadium van de te doorlopen procedure ter beoordeling van het college staat. Daar ook overi gens aan de in de wet gestelde eisen wordt voldaan, adviseren zij de ge vraagde medewerking te verlenen. WIJZIGING COMMISSIE VAN ADVIES EN BIJSTAND VOOR ONDERWIJS AANGELEGENHEDEN Op 7 mei 1969 besloot de raad tot instelling van een vaste commissie van advies en bijstand voor onderwijsaan- gelegenheden en tot vaststelling van een verordening, regelende de be voegdheden en de samenstelling van deze commissie. Overeenkomstig het bepaalde in artikel 2 van deze veror dening bestaat de commissie uit een voorzitter en drie leden, van wie de voorzitter en één lid door het college uit zijn midden en de overige twee le den door de raad uit zijn midden zijn benoemd. De in de korte tijd van haar bestaan opgedane ervaringen hebben b. en w. geleerd dat de samenstelling van de commissie niet bevredigend is. Het wordt als een bezwaar gevoeld, dat daarin naast de beide leden van het college slechts twee leden van de raad zitting hebben. Zij menen dat in het belang van een goede functionering In de twintiger jaren heeft Ottema het Princessehof, hem door de gemeen te Leeuwarden ter beschikking gesteld ter herberging van de gemeentelijke zowel als particuliere, door hem be heerde verzamelingen, naar eigen smaak en inzichten ingericht. Iedere generatie kent haar eigeh opvattingen en voorkeuren, smaak en wansmaak. Zoals Ottema het gebouw inrichtte en zijn verzamelingen etaleerde, zouden wij het thans niet meer doen. Daar komt bij dat het interieur van het Princessehof een zeer versnipperde in druk maakte en alles afgeladen stond met meubelen, vitrines en curiositeiten. Het gebouw zelf was bovendien over belast geraakt, zodat de balklagen be gonnen te werken en de muren scheu ren vertoonden. Zoals ’t was bij Otte- ma’s dood kon het in ieder geval niet blijven. Maar hoe moest het anders? Het gebouw was immers veel en veel te klein om ook maar een tiende van Ottema’s kunstzinnige erfenis op be hoorlijke wijze te kunnen etaleren, om op te bergen zelfs. Het heeft jaren van inspanning en voorbereiding gekost om de verbou wing aan de gang te krijgen, waarbij alle eer toekomt aan de zo geestdrif tige nieuwe directeur, de heer J. Ro- mijn. Een gelukkige omstandigheid was daarbij dat de gemeente Leeuwar den tevens de beschikking kreeg over de beide belendende panden van het Princessehofmuseum, die nu bij het museum konden worden getrokken. Vroeger hadden deze panden trou wens ook al één geheel met het mid denstuk uitgemaakt, en wel ten tijde van Marijke Meu (1688-1765) toen de ze er woonde en resideerde. Het oos telijke pand heette vanouds de Papin- ga-Stins en bevat ook nu nog interes sante restanten van een 16de-eeuwse „stins”, zoals de traptoren, die nu weer in ere wordt hersteld en zijn oor spronkelijke hoogte en spits zal her krijgen. Het westelijke pand is jaren lang bewoond geweest door het be kende echtpaar'Van der Minne-Buma en stond al geruime tijd leeg. Het middenstuk was inwendig ook al niet meer zoals het bij de bouw in het midden van de 17de eeuw was ge weest. Oorspronkelijk bezat dit mo numentale bouwwerk een enkele hal over de volle breedte van het pand. Later had men hierin een voordeur Hoewel het aardig gevroren heeft de afgelopen dagen en nachten, is het ijs op de meren en de kanalen rond Sneek nog levensgevaarlijk. Dat komt vooral omdat het gemaal te Staveren steeds heeft doorgepompt. Pas vanmorgen is dit gemaal stopgezet. Aangeraden wordt om niet eerder tochten te on dernemen op het buiten-ijs dan nadat de IJswegencentrale banen heeft uit gezet. Maand december: De Lichtboei, Markt straat, Turks Showorkest Ulvi meL Iedere avond. Ludabar, Kruizebroederstraai. Schotse top-deejee „Sandy”. Bar „*t Singeltsje”. Iedere zaterdag en zondag het Spaanse duo „Alfonso y Salvadore. Dinsdag 30 december Traditionele Hor- logewedstrijd IJsklub Sneek op de ijsbaan aan de Leeuwarderweg. Aanvang ’s middags 1 uur. Vrijdag 2 januari Langebaanafvalwed- strijd heren IJsklub Sneek. Aanvang ’s middags 1 uur. Intussen trachtten wij uit te maken uit welke gevel aan het Kleinzand ze konden zijn gebroken, waarbij wij tot de slotsom kwamen dat het een der drie panden moest zijn geweest, welke na afbraak en herbouw thans het fa briekspand van de firma Tonnema uitmaken, samengevoegd onder het nummer Kleinzand 51. Het betrof het middelste van de drie, dat als woon huis in 1617 was gebouwd, in later da gen tot pakhuis was afgezakt en in 1913 tenslotte door brand werd ge teisterd, om daarna door een nieuw pakhuis te worden vervangen, dat in middels ook al weer is verdwenen om plaats te maken voor het huidige fa briekspand. Had men nu die fabriek meteen maar aan de Rijksweg gezet, maar wie kon in 1913 reeds vermoeden welk een grote vlucht dit bedrijf zou ne men? Thans zou niemand er natuur lijk meer over peinzen een fabriek midden in Sneek te gaan bouwen! Wij spraken in 1968 de hoop uit dat de vier stenen naar Sneek mochten terugkeren. De gelegenheid daartoe zou namelijk weldra gunstig zijn om dat men begonnen was met een groot scheepse verbouwing en uitbreiding van het Princessehofmuseum, waarbij de achtergevel waarin de stenen za ten kwam te vervallen. geplaatst met vestibule en gang, aan weerszijden waarvan kleinere vertrek ken waren ingetimmerd. Het is niet mogelijk alle drie compo nenten van de trits huizen, waarin Ma rijke Meu’s hof gevestigd was, in- en uitwendig voor 100% in de oude ge daante te herstellen. De gegevens daartoe ontbreken. Bovendien is het noodzakelijk nieuwe ruimten te schep pen voor het museum door het ver diepen van het gebouwencomplex ten koste van de achter gelegen tuin. Al leen de Papinga-Stins laat men in zijn wezen en behoudt dus zijn stoere bouwlichaam. 'Tu wij het toch over het Princesse hofmuseum hebben, komt het goed van pas op te merken dat het Fries Scheepvaart Museum gerede kans maakt meer zaken uit de „sloop” te kunnen verwerven; alles behoudens de goedkeuring van de gemeente Leeu warden, de eigenaresse van het Prin cessehofmuseum het gebouw zowel als de inhoud, voorzover deze tenmins te niet toebehoort aan de Ottema- Kingma Stichting. Deze Stichting be heert het vermogen alsmede de schier onuitputtelijke collecties van wijlen notaris Nanne Ottema, die hij kin derloos overleden aan de naar hem en zijn echtgenote genoemde stichting legateerde. Ottema heeft gedurende bijna 60 ja ren met de grootste hartstocht alles verzameld wat hij maar kon bemach tigen op het gebied van Chinees en Japans porcelein, Europees porcelein, aardewerk, majolica, tegels etc. etc. Daarnaast had hij grote belangstelling voor de kunstnijverheid en volkskunst, zodat hij zelf op het laatst niet meer wist wat hij bezat en waar het lag opgeslagen. Bovendien richtte hij een prachtige bibliotheek in op het gebied van kunst en kunstnijverheid. Maar ook de scheepvaart en scheepsbouw had zijn interesse, waarvan het Fries Scheepvaart Museum ten zeerste heeft kunnen profiteren. Ottema droeg ons museum namelijk een warm hart toe en gaf het talloze voorwerpen in bruik leen, welke nog altijd de ruggegraat van ons museum uitmaken. Ook vele andere musea en instellingen in Fries land bezaten talrijke bruiklenen van de heer Ottema, in de eerste plaats het Fries Museum. Na de dood van Ottema, in het jaar 1955, heeft men maanden werk gehad om zijn nalatenschap behoorlijk op Vorige week zondag gaf de christe lijke muziekvereniging E.M.M. te Oudega (W.) een kerstconcert in de Grote kerk aldaar. Als gevolg van de barre weersomstandigheden was de kerk niet zo vol. Wat er gebracht werd stond op hoog peil Nadat ds. V. d. Kruik een woord van welkom had ge sproken, werden enkele kerstliederen gespeeld. Ook was er samenzang. De muziek werd uitgevoerd onder de be kwame leiding van de heer W. Valke- ma. De beide plaatselijke predikanten verzorgden de schriftlezingen. Het was een goede avond, die door ds. Vroeg- indeweij met dankgebed werd beslo ten. Woensdagavond vond in de hervorm de kerk een kerstnachtdienst plaats, weer met medewerking van het mu ziekkorps. Behalve muziek kregen de aanwezigen enkele gedichten en een kerstverhaal te honen.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1969 | | pagina 1