Burgemeester Van Hout
sloeg spannend boek dicht’
I
H
IJLST
nover
gymnasium
oordelen Mammoetwet tege
zelfstandigheid Sneker
Bevolking liet hem niet
met lege handen gaan
van
„De school die gaat sterven groet
u
«O
gr J
en
Busverkeer op Snoek lang
gehinderd door gladheid
de gemeenten SNEEK, W Y M B RIT S E R A D E E L
Officieel Orgaan
t
Gecombineerde uitaave van NIEUWE SNEEKER COURANT. SNEEKER COURANT
s.
>e
a
Maandag 2 februari 1970
-L Sneekar Nieuwsblad is een
re
ra
en DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD
I
125e jaargang nr. 9
«I-'"’
H
ST U
lil
IK x 3
-30 s
BIJNA 25 JAAR BURGEMEESTER
OPENHEID
TIE
PETITIE
l
(Foto Julius van Dijk)
Redacteur H. A. de Boer
Telefoon 4091
HUWELIJK
IJLST-WYMBRITSERADEEL
Burgemeester Van Hout (nu oud-bur-
gemeester) gaat haast schuil achter de
bloemstukken, die hem ter gelegenheid
van zijn afscheid werden aangeboden.
Kantoor voor admini
stratie en redaktie
GEDEMPTE POL 6
Telefoon 05150-3005
laan
em-
iten
.ets-
ad-
van
lid;
lit-
de
een
ing
»en
'OU-
un-
nis-
ak”
icht
■jjze
em-
t al
un-
en
ag-
"da
en-
te
te
st-
te
te
26
>ge-
de-
sies
ren
Die
en-
no.
de
en
gd-
?ph
>er.
itje
ar-
Ja-
Se-
dv
lof.
itje
tan
rt-
30-
mt
üu-
x>r
oe-
sti-
m-
sr-
y-
in
is-
ii-
an
de
en
en
m
in
SNEEKER NIEUWSBLi
Verschijnt MAANDAGS
en DONDERDAGS
Voorbijgangers kregen hier een ge
stencild pamflet in de handen geduwd,
dat de volgende tekst bevatte:
„De school die gaat sterven groet u!
Wij demonstreren voor het behoud
van: het Magister Alvinus gymnasium
als categorale schoot Achter onze rug
om wordt beslist over het lot van on
ze school. Wij eisen inspraak in deze
kwestie. Waarom wordt er door de
regering over een school beslist ter
wijl leraren noch leerlingen iets hier
van weten? Het opnemen van ons
gymnasium in de rijksscholengemeen-
schap berust uitsluitend op economi
sche gronden. Een grote school is ech
ter naar onze mening slechts geschikt
om op te leiden voor een baantje’ en
niet om mensen te vormen die genoeg
persoonlijkheid bezitten om de chaos-
maatschappij het hoofd te bieden. Leve
de kleine school. Laat de regering goed
beseffen wat zij met dergelijke kol-
derbeslissingen weggooit. Daarom pro
testeren wjj! (Hebt u nog schoolgaan
de kinderen, stuur ze dan alstublieft
„Vandaag moet ik een spannend boek dichtslaan, een boek dat mij volledig
te pakken had, een boek dat niet uit is! Ik moet het dichtslaan op een mo
ment dat ik niet zelf heb mogen kiezen, terwijl ik graag nog wat verder
had willen lezen”. Aldus burgemeester Van Hout vrijdagmiddag in zijn af
scheidsrede tot de raad van Wymbritseradeel. De rede werd door een aan
merkelijk groter aantal mensen aangehoord dan gewoonlijk de raadsvergade
ringen bijwoont. De raadzaal was tjokvol genodigden. En dat was nog maar
een begin. De receptie, die later op de middag in de foyer van Amicitia werd
gehouden, werd door honderden mensen bezocht. Allen droegen er toe bij,
dat deze laatste dag voor de heer Van Hout als burgemeester zonder twijfel
een onvergefelijke dag is geworden.
Zijn de laatste dagen van het Magister Alvinus gymnasium geteld? Zal de
school z’n zelfstandigheid kunnen handhaven in deze tijd van schaalver
groting? Of dreigt er een inlijving bij de rijksscholengemeenschap, toeval
ligerwijze de naaste buurvrouw? Deze bange vragen brachten vrijdag de 124
leerlingen in rep en roer. Zij lieten geen twijfel bestaan hoe ze over een der
gelijke inlijving denken: „Liever ’n oude vrijster dan gemeenschap met de
h.b.s.”. Heel Sneek kon het lezen, het stond op een groot spandoek-, dat aan
het bordes van het stadhuis was bevestigd. Voor het stadhuis kwamen de
leerlingen vrijdagmorgen bijeen om te protesteren tegen de voorgenomen
opheffing van hun school.
je
re
Een hoogtepunt was het optreden
van acht muziekkorpsen uit verschil
lende dorpen in de gemeente, die ge
zamenlijk, onder leiding van de heer
Wybren Valkema uit Oosthem, voor
het gemeentehuis speelden. Er waren
meer dan 100 muzikanten. De heer
Van Hout dankte voor deze ovatie,
waarna besloten werd met het spelen
van het Wilhelmus.
In de raadzaal werd burgemeester
Van Hout binnengeleid door wethou
der Miedema en secretaris Sennema,
nadat wethouder en loco-burgemeester
Gerbrandij allen welkom had geheten.
De raad had voor deze gelegenheid
wat ingeschoven, zodat het „publiek”,
waaronder vele familieleden van de
scheidende burgemeester, tal van Frie
se burgemeesters en andere autoritei
ten, meer ruimte had. De bijeenkomst
had verder het karakter van een
„echte” raadsvergadering. Dat bete
kende, dat na de opening (het lezen
van het formuliergebed) de ingeko
men stukken aan de orde waren. De
secretaris verzorgde dit onderdeel: hij
las de mededeling van het ontslag van
de heer Van Hout als burgemeester
m.i.v. 1 februari voor, alsmede het
Koninklijk Besluit. Toen volgde een
lange rede van de burgemeester.
n
h 3
•t
i.
rn <-
na
m.
te
ven van uw medeleven bij een gewoon
dorpsfeest, of bij een officiële opening
van een nieuwe weg of nieuwe brug,
een uitvoering van het Frysk Orkest
had uw luisterend oor, maar ook een
gewone „seine-harrerskriich”, een jubi
leum van muziek- of zangvereniging,
en ook de enkeling, wanneer hier aan
leiding voor was, had uw volledige
belangstelling. Door dit meeleven hebt
u uw grootheid getoond. Wij als raad
hebben u leren kennen als een be
kwaam voorzitter”, aldus de heer Osin-
ga. Hij besloot met: „Geve God, die u
tot dit mooie en soms moeilijke werk
heeft geroepen, U Zijn onmisbare ze
gen”.
De laatste woorden gingen bijna ver
loren in de fanfareklanken die op dat
moment buiten werden gehoord. De
heer Osinga bood een plaat aan van
een „boekwerk-in-wording”, nl. de
Schotanus-atlas van Friesland, welk
boek zal volgen. Hij sprak daarbij de
wens uit: „Dat jo noait wurde ene
meneer Van Hout in Gaasterland, mar
bliuwe üs boargemaster Van Hout”.
Secretaris G. Sennema vertolkte de
gevoelens van het gehele ambtenaren
korps en memoreerde ’s burgemeesters
loopbaan sinds hij in 1928 solliciteerde.
In 1931 was hij al commies-chef,
plaatsvervangend secretaris en in 1943
werd hij benoemd tot gemeentesecre
taris. In 1945 werd hij burgemeester
van Hennaarderadeel. „U leefde steeds
mee met de ambtenaren van laag tot
hoog”, aldus de heer Sennema, die een
koffer-schrijfmachine aanbood als af
scheidscadeau en fraaie bloemen voor
mevrouw Van Hout.
MEIELKOAR OPARBEIDZJE
n.
er
ia.
d-
es
m
>ü-
>n- 3
ter
?e-
ke
•d-
■ke
dv
m- t
in-
is-
na
k-
k-
De burgemeester bedankte de spre
kers en merkte bescheiden op: ,,’t Is
alles teamwork geweest. Een „meiel-
koar oparbeidzjen”. Daarna deed hij de
ambtsketen af en hing die de heer Ger
brandij om. Maar deze had hem rap
weer af en beloofde er op te zullen
passen tot er een nieuwe burgemees
ter is.
In de foyer van Amicitia was het
een drukte van belang. De broer van
de loco-burgemeester, gedeputeerde H.
M. Gerbrandij, was de eerste spreker,
namens het college van G.S. „Hy hat
altyd bigryp hawn foar üs opmer
kingen. G.S. hawwe hjir greate wur-
dearring foar. As de bifolking alris de
boargemaster kieze mocht, dan soe
men nimmen oars kieze as de hear
Van Hout”.
Overigens is het duidelijk dat de
samenvoeging van deze beide gemeen
ten een versterking van de bestuurs
kracht die velen voorstaan, nauwelijks
in de hand werkt. Wil men tot grotere
bestuurseenheden komen voor ons ge
bied, aldus de heer Van Hout, teneinde
de bestuurskracht op te voeren, dan
zal dat moesten gebeuren langs de
weg van gewestvorming en niet door
wijziging van de gemeentegrenzen, zo
als blijkens zijn recente nieuwjaars
rede de burgemeester van Sneek
voorstaat. Er is niet zoveel fantasie
voor nodig om vast te stellen wat deze
stadsburgemeester voor ogen staat,
wanneer hij spreekt over het instellen
van dorpsraden van beperkte omvang,
die maandelijks met het gemeentebe
stuur wat ik vertaal met stadsbe
stuur zouden moeten vergaderen en
aan welke raden bepaalde beheersbe
voegdheden zouden kunnen worden
opgedragen. Als plattelandsburge-
’--eester lijkt ’t mij duidelijk, dat het
platteland bij deze constructie, bij ’n
combinatie van stad en platteland als
één gemeente niet gediend zou zijn.
Daarom „Wymbritsefadeel let óp U'
saeck!”
„Hoe zich dit alles in de toekomst
ook moge ontwikkelen, vandaag mag
ik verklaren, dat het werken voor en
in deze meest onmogelijke gemeente
van Friesland mij veel levensgeluk en
arbeidsvreugde heeft geschonken”.
de gemeentegrenzen moeten worden
herzien, maar verklaarde dat de vrije
rij tussen IJlst en Wymbritseradeel nu
toch wel op een vaste verkering is
uitgelopen en dat het voorgenomen hu
welijk tussen deze beide partners o.a.
het vestigen van het bestuurscentrum
op eigen territoir mogelijk zou maken.
Wymbritseiadeel is wel genoemd
„de meest onmogelijke gemeente van
Friesland”. De scheidende burgemees
ter wilde niet ingaan op de vraag of
sters volgde. Mevrouw Andela, de
schooltandarts in het district Wym
britseradeel, dankte voor de „vader
lijke leiding”. De heer R. Heeringa
bood namens de Kulturele Raad een
foto-vergrotingsapparaat aan. De heer
P. Bonnema, hoofd van de (enige)
openbare school te IJsbrechtum, sprak
namens het openbaar onderwijs. De
heer J. Breeuwsma uit Abbega namens
het SL Gertrudisleen. De heer M.
Feenstra namens de Woningstichting.
De heer J. v. d. Wal, directeur gemeen
tewerken, burgemeester R. Alta van
Hennaarderadeel, adjudant Hoekstra
namens de groep Wymibritseradeel van
de rijkspolitie en nog een aantal an
deren. De receptie liep op deze manier
flink uit.
Advertentieprijs.
15 cent per mm.
Bp kontrakt
handelsad vertenttes
Lager
Abonnementsprijs t 4,—
per half (aar 'er post
f 6.per hall aai
Giro 85 97 4« i.n v
Sneeker Nieuwst -«d
Hij zei bepaald niet naar dit moment
te hebben uitgezien. Ir. Wymbritsera
deel was hij 12 jaar geleden begon
nen als burgemeester. Daarvoor was
hij ongeveer even lang eerste burger
van Hennaarderadeel.
En nu mag je nog zo nuchter en
zakelijk zijn ingesteld en voornemens
zijn mogelijk opkomende emoties te
bedwingen, dit beëindigen van je werk,
van je ambtelijke levensloop doet je
natuurlijk wél wat. „It taest oan ’t
gemoed!” Nu heb ik het grote voor
recht gehad in mijn leven, dat ik in
mijn werk veel voldoening, veel ar
beidsvreugde heb mogen beleven, waar
en in welke functie ik in de loop van
de achtenveertig jaren die achter mij
liggen, ook werkzaam ben geweest, al
dus de spreker.
Hij hield een uitvoerige terugblik.
Begonnen in Gaasterland, daarna Bols-
ward en Wymbritseradeel, verdeeld in
twee perioden. Het leiden van de
raadsvergaderingen het waren er
110 was hem steeds een aangename
taak geweest. Dank aan de raadsleden,
de wethouders, de secretaris als naaste
medewerker en raadgever, de direc
teur van gemeentewerken, het perso
neel en alle anderen die op enigerlei
wijze meewerkten, zoals o.m. de rijks
politie. En last but not least zijn
vrouw, de „stimulerende en zorgende
figuur achter de schermen”.
KEUZEVAKKEN
Om 11 uur waren de protestanten
Namens de commissaris der konin
gin sprak mr. G. F. W. Hartung, chef
van het kabinet van de commissaris.
Deze had gezegd de heer Van Hout
een „uitstekende burgemeester” te vin
den. De pagina in de Leeuwarder Cou
rant zou in het archief bewaard blij
ven.
Oud-wethouder G. P. Jouwsma uit
Oppenhuizen was woordvoerder na
mens de gehele burgerij. Hij vertelde
dat men een boekenkast had gekocht
en bood tevens een fraaie (lees)-stoel
en (lees-)lamp aan en een envelop met
inhoud. En nog meer bloemen voor
mevrouw. De heer Van Hout nam
ogenblikkelijk plaats op z’n nieuwe
„zetel”.
Burgemeester Rasterhoff merkte op,
dat Sneek eigenlijk de vlag aan het
stadhuis wilde uitsteken vanwege het
goede einde van de spoorlijnkwestie.
Maar dat kon nu niet goed. Dankbaar
was hij voor de goede contacten. Het
boek van Napjus, „Chronyk van
Sneek”, onderstreepte dit namens het
Sneker gemeentebestuur. Dit had te
vens bloemen gestuurd. Burgemeester
Rasterhoff besloot onder grote hilari
teit: „Straks zien we elkaar wel terug
als we naast elkaar liggen in ’t archief
van de provincie”.
Een stroom van sprekers en spreek-
Een drietal oudere leerlingen ging
eveneens naar binnen. Zij hadden een
petitie opgesteld, waarin nog eens werd
uitgesproken dat ze van een fusie geen
heil verwachtten. Vlak voor de verga
dering een aanvang nam deelde de
burgemeester vanaf het bordes mee,
dat de jongelui om 11 uur in het stad
huis mochten om te horen wat de
school te wachten staat.
Eén der leerlingen vertelde ons, dat
men in de allereerste plaats tegen op
heffing van de school is om de sfeer.
„De geest onder de leerlingen zal an
ders worden in een grotere gemeen
schap”. Een ander was het daar niet
helemaal mee eens. Hij vond, dat het
om de persoonlijkheid van de leerling
gaat. Deze krijgt nu individueel
meer aandacht van de leraren dan hij
waarschijnlijk in een groter verband
zal kunnen krijgen.. Ook protesteerde
men meer in het algemeen tegen de
trend om kleine scholen op te heffen,
tegen de massaficatie.
„Als het gymnasium in de rijksscho
lengemeenschap geïntegreerd wordt,
dan is binnen tien jaar ook de naarn
verdwenen”, dacht een ander. „Je
wordt een nummer”.
Eén der docenten zei ons, dat hij
weinig heil van deze protestactie ver
wachtte. Hij dacht dat aan een samen
voeging niet valt te ontkomen. Een
ander was van mening dat de jongelui
beter even het resultaat van de ver
gadering hadden kunnen afwachten.
Dan zou men altijd nog kunnen pro
testeren.
naar een kleine school opdat ze niet
in de massa ondergaan en een per
soonlijke begeleiding ontberen.) Leer
lingen Stedelijk gymnasium”.
,,’T ZAL JE SCHOOL MAAR WEZEN”
De leerlingen hielden nog meer span
doeken omhoog, waarop o.m. stond:
„Grosblubber”, „Laat uw hersens
zwaarder wegen dan de Mammoet”,
,,’t Zal je school maar wezen”, „Laat
Sneek ons in de steek?”, „Met fusie
grote ruzie” enz.
Ze hadden donderdag bij geruchte
vernomen, dat er vrijdagmorgen in een
gezamenlijke vergadering van rector
en docenten (een 15-tal, van wie som
mige geen volledige dagtaak hebben)
met het college van b. en w. en de
inspecteur van het gymnasiaal onder
wijs over het voortbestaan van de
school zou worden gesproken. Dat was
ook de reden dat ze deze morgen geen
lessen hoefden bij te wonen.
Om dezelfde tijd als anders, kwart
voor negen, werd bij school gestart
met de actie. Op de Marktstraat klonk
elke keer dat een leraar het stadhuis
binnenging een luid boegeroep. Toen
burgemeester Rasterhoff arriveerde,
werd massaal het schoollied gezongen.
De burgemeester beantwoordde deze
aubade met „prima”. De jongelui dach
ten dat er een toespraak zou volgen,
maar dat gebeurde niet. „Hij is er he
lemaal confuus van”, merkte een meis
je op. Er werden nog wat liedjes ge
zongen. Het lied van Martin Luther
King, „We shall overcome”, klonk op
in de koude morgen. De rector, drs. A.
van Bruggen, werd met luid gejuich
begroet.
Het spiegelgladde wegdek heeft van
morgen het busverkeer van en naar
Sneek geruime tijd volkomen belem
merd. Pas om een uur of elf kwam de
zaak weer wat op gang.
Vooral op de binnenwegen in de
Zuidwesthoek had men erg veel last
van de dikke ijzellaag. De eerste bus
van de ZWH die uit Koudum naar
Sneek vertrok, was van tien over ne
gen tot kwart voor elf onderweg. De
eerste bus uit Woudsend arriveerde
ongeveer tegelijkertijd in de Water-
poortstad.
De bussen van de NTM op Sneek
begonnen eveneens pas omstreeks 11
uur weer normaal te rijden; de dienst
op Heerenveen v.v. ondervond toen
weinig hinder meer. Maar zelfs om
streeks het middaguur had men op de
binnenwegen nog last van de gladheid.
Wethouder Gerbrandij sprak namens
het college van b. en w. Hij had de
hele periode met burgemeester Van
Hout samengewerkt. De b.-en-w.-ver-
gaderingen waren lang. „Maar we wis
ten wat we aan elkaar hadden. Een
volledige openheid kenmerkte altijd
onze vergaderingen. Zelden of nooit
kwamen we bij de raad met een meer
derheids- en een minderheidsvoorstel.
Uw wethouders hebben u vaak bewon
derd om uw activiteit. U droeg de ge
meente op uw schouders en in het
hart. Steeds was u bezig met de be
langen van de gemeente die aan u als
burgemeester waren toevertrouwd”.
Tal van projecten, waar de burge
meester zich voor had ingezet, werden
door de heer Gerbrandij opgesomd. Hij
kenschetste tenslotte deze als: ,,U was
eerst ambtenaar, maar u was ook stra
teeg”.
Namens de raad werd het woord
gevoerd door de heer Osinga. Deze
roemde de grootheid van de burge
meester, dat hij als burgervader oog
had voor de kleinere dingen betref
fende de gemeente. „Een burgemees
ter die waakte over al zijn gemeente-
naren. Hoe vaak heeft u blijk gege-
terug. Ze mochten tot ongeveer half
twaalf in de hal wachten. Burgemees
ter Rasterhoff legde hun uit dat het
aantal leerlingen niet groot genoeg
is om de mogelijkheden van de Mam
moetwet te benutten. Toen deze wet
in werking trad heeft men in Sneek
gezegd: laten we het gymnasium eerst
maar in stand houden; er is nog geen
gevaar. De nieuwe wet biedt een aan
tal keuzemogelijkheden die pas nog
weer zijn uitgebreid voor het gymna
sium. Maar dan moeten er wel vol
doende leerlingen zijn, ’t Zou b.v. niet
mogelijk zijn voor twee of drie leer
lingen een aantal uren in het les
rooster op te nemen voor een keuze
vak. Dat zou dan betekenen dat de
leerlingen in Sneek achter zouden zijn
op die van grotere scholen, waar die
keuzemogelijkheid wel is.
Wat te doen? De leerlingen een be
perkt aantal vakken bieden? Wat is
het belang van de jeugd in Sneek en
de Zuidwesthoek? De conclusie was
dat men dit alles zakelijk tegen elkaar
moest afwegen en de mening van des
kundigen vragen.
Er is nog geen beslissing genomen,
aldus de burgemeester. Het is niet juist
wat in het pamflet staat, dat het een
economische kwesie zou zijn. De finan
ciën spelen geen rol. Het gaat er al
leen om, dat er voor de toekomst voor
de leerlingen optimale mogelijkheden
worden geschapen zich te ontplooien.
Als er tot opheffing wordt besloten,
dan doen b. en w. dit met een bloe
dend hart. We zullen de mogelijgheden
verder onderzoeken, aldus burgemees
ter Rasterhoff.
De inspecteur van het onderwijs
voegde daaraan toe, dat er voor de
leerlingen vanaf de derde klas in ieder
geval niets verandert. Zij maken ge
woon hun opleiding af en doen eind
examen in de eigen school. Maar de
anderen krijgen straks wellicht de mo
gelijkheid samen met leerlingen van
het atheneum bepaalde vakken te vol
gen.
Op ’n vraag van een der leerlingen
werd gezegd dat een eventuele samen
voeging misschien in augustus 1971 ’n
feit wordt. Dat gebeurt na overleg met
het rijk.
ER ZOUDEN 400 LEERLINGEN
MOETEN ZIJN
Eén der leerlingen gaf blijk van zijn
verontrusting over het verlies van
zelfstandigheid. Maar de inspecteur zei
dat hij goede ervaringen had met dit
soort fusies. De burgemeester deelde
mee, dat het voor de leraren geen con
sequenties zou hebben. Zij houden
gewoon hun aanstelling. Een gym
nasium zou eigenlijk niet minder dan
400 leerlingen moeten tellen, zei hij.
Wethouder Baaijens legde uit dat
het alternatief zou zijn dat de school
t.z.t. grote kans zou lopen te verdwij
nen. Dit samengaan biedt daarentegen
nieuwe kansen.
„Wij zijn er duidelijk tegen. Wordt
daar ook rekening mee gehouden?”
informeerde een leerling. Kom dan
met argumenten, repliceerde de bur
gemeester, voor ons wegen de belan
gen van de leerlingen ’t zwaarst. Een
leerling weer: De sfeer op een grote
school is anders, dat is voor ons van
grote waande. Een applaus onderstreep
te zijn woorden. Wethouder Baaijens:
We staan voor een dilemma. Moeten
we deze kleine school dan laten dood
gaan?
De leerlingen kregen tenslotte de
toezegging dat ze op de hoogte zul
len worden gehouden. Maar gerustge
steld waren ze allerminst. „We gaan
door”, zei ons één der leden van het
actiecomité. „Desnoods gaan we naar
Den Haag”.
De leerlingen van het Magister Alvinus
gymnasium hadden de Marktstraat be
zet voor het stadhuis uit protest tegen
een eventuele opheffing van de school.
(Foto Julius van Dijk)
re
el
i-
ir
