Noorder Compagnie
speelde
„Biedermann” te kluchtig
■H
IJLST
de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL
Officieel Orgaan
en
van
Gerard K. F. van het Reve leest voor uit
over
Expositie Kees Andréa geopend
Maandag a.s. voorlichting
dit type onderwijs
SNEKERMKe®ra
Max Frisch te weinig eer aangedaan
Aquarellen en olieverfschilderijen
GESPREKSAVOND
IN DE MEERPAAL
bf SNEEKER NIEUWSBLAD^
C. F. de Vries bespreekt
„Foroaring fan Lucht"
'dk 'fM
de
LITERAIRE WERELDPRIMEUR IN DE MEERPAAL
WAT IS L.O.M.-ONDERWIJS?
AGRARISCHE CURSUSSEN
IN WITMARSUM
Hel Sneek.1 Ni.umblaJ ie een gec.mbme.nl. uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT, SNEEKER COURANT, DRIJFHOUTS NIEUWSBLAD
1
SNEEKER NIEUWSBLAD
de
.vier pleidooien'
Gert Bakker
gelezen. De andere is degene die mijn
Gr. K. F. van het Reve
EDOZA” bood burgemeester
de eerste langspeelnlaat aan
De voorzitter van het koor „Edoza", de
beer B. Jansen, overhandigt aan de bur
gemeester van Sneek, de heer B. van
Haersma Buma, het eerste exemplaar
va.n de tweede langspeelplaat.
(Foto Studio Ger Dijs)
Geloven, kunnen we er iets mee?
Doen we er iets mee?
Heeft de Bijbel ons iets te zeggen?
Dit z*l donderdagavond onderwerp van
gesprek zijn in het jongerensentrum
„De Meerpaal” (tijd 8.30 uur)
Verschijnt:
maandags en donderdags
DONDEDAG 9 DECEMBER 1971
126e JAARGANG, No. 98
werk niet kent. In het eerste geval
kost het me een paar dagen voorbe
reiding op dat gesprek; dan ben ik erg
gespannen.
In het tweede geval erger ik me aan
de domheid van de sensatie-gerichten.
Ook dan ben ik daarna een paar dagen
van de kaart”.
Tenslotte: Gerard van het Reve heeft
door zijn schrijven de weg vrijgemaakt
voor honderdduizend in Nederland wo
nende homofielen. Zijn openlijke bena
dering van dit probleem heeft bij velen
waardering gevonden.
Als u als ouder of belangstellende, ge
ïnteresseerd is in het onderwerp dat
die avond aan de orde komt, dan is
u van harte welkom. De bijeenkomst
wordt gehouden in de aula van de R.
J. Sipkensschool, Kon Wilhelminastr.
4 te Sneek en vangt om 20.00 uur aan.
Dit blad verschijnt bovendien
donderdags huis-aan-huis in
GAASTERLAND, SLOTEN e.o
lp® hik. wnmitnuHn
Niet zelden komt het voor dat een nor
maal intelligent kind op de lagere school
onvoldoende kan meekomen. Er kun
nen zich bepaalde moeilijkheden voor
den bij het lezen, de taalbeheersing,
het rekenen of andere vakken.
Deze moeilijkheden kunnen o.a. het ge
volg zijn van onvoldoende concentratie
van de leerling of van een te laag tem
po. Niet alle leerlingen passen in het
systeem van de lagere school met de
Zdenek Kraus, de regiseur van dit
stuk, had dat verdraaid goed begrepen
en een conceptie ontwikkeld waarin de
band tussen het publiek en de mensen
op het speelvlak wat inniger werd aan
gehaald. Men ziet niet veel dat acteurs
in de zaal bezig zijn de programma’s
uit te delen, terwijl op het podium de
overige leden van het gezelschap ge
schminkt en al staan te keuvelen. Ver
der liet hij een aantal scenes waarin
Biedermann bij het publiek om steun
smeekt, voor in de zaal spelen.
Biedermann is namelijk een mannetje
als u en ik. Hij is een geslaagd zaken
man, die enorm veel durft te zeggen
in het gezelschap van zijn vrienden,
maar wanneer hij persoonlijk bij iets
betrokken raakt, is het afgelopen met
zijn lef, kruipt hij terug in zijn schulp
en kan hij niet geloven dat het ook bij
hem kan gebeuren.
In dit geval zijn er brandstichters in
vaak te grote klassen. Daar komt bij
dat op deze school helaas onvoldoende
mogelijkheden aanwezig zijn om aan
deze leerlingen de aandacht te geven,
die zjj nodig hebben.
Dominee Chr. Mondt uit Sneek en le
den van de Oekumenische Jeugd Com
missie zullen dit gesprek begeleiden.
Zo mogelijk zal deze avond, al naar ge
lang de behoefte, een vervolg hebben
in een reeks van (donderdag)-avonden
en dan zowel op theoretisch als op
praktisch gebied.
Belangstellenden zijn (uiteraard) van
harte welkom; ook dit is een open
avond, zoals alles in de Meerpaal open
probeert te zijn.
Degene, die op andere wijze medewer
king wil verlenen aan deze gerichte
avonden, kan dit aan de stafleden van
de Meerpaal kenbaar maken.
Adres: Kleine Palen 8, tel 4767.
Het was maandagavond een hele druk
te in de hel van het stadhuis. Het in
terkerkelijk mannenkoor „Edoza”
(„Evangelie door zang”) was op volle
sterkte uitgerukt om de tweede elpee
te presenteren. Het „officiële” eerste
exemplaar zou overhandigd worden
aan de burgemeester van Sneek, de
heer B. van Haersma Buma. De plaat
werd voortgezet met „Nader tot U”.
De schrijver woont nu in Venendaal
(U.) na een periode in het Friese Gre-
onterp (gemeente Wonseradeel) te heb
ben gewoond.
Hij vond de ruimte bijzonder geschikt
voor het houden van dergelijke evene
menten, terwijl hij de heer Andréa
plaatste bij de moderne schilders.
Of hij met het laatste wel helemaal
juist geweest is, valt te betwijfelen. An
dréa zou men eerder in een overgans-
periode kunnen plaatsen van de primi
tieven naar de richting die door bij
voorbeeld een Carel Willink wordt aan
gehangen (het magisch realisme). Ver
geleken met Andréa zijn Karei Appel
en de anderen van de Cobra uiterst
modern. Hij schildert vrijwel uitsluitend
figuratief en gebruikt soms felle kleur
schakeringen. De olieverfschilderijen
zijn of erg zwaar en somber of vol fel
le kleurschakeringen en uiterst druk.
Het juiste evenwicht bereikt hij maar
in een paar werken, bijvoorbeeld het
bijzonder fijne „Bouquet tot de hemel”
en „werkzaamheden in de sneeuw”.
Men is geneigd te gaan denken dat An
dréa wel wil maar wanneer het juist
op de punten aankomt waar het om
gaat, hetzij in de compositie hetzij in
de kleurwerking, dan gaat het fout.
Op zijn best is de 57-jarige schilder in
de aquarellen. In deze techniek leeft
hij zich volkomen vrij en speels uit.
Bijzonder gaaf van kleur is de „Cloitre
St. Paul (S. Semy de Provence)” in
bruine herstkleuren gehouden.
Het is jammer dat op de „catalogus”
geen jaartallen zijn vermeld. Daardoor
wordt het moeilijker de verschillende
werken te plaatsen in zijn oeuvre ook
al doordat men de indruk krijgt dat ze
niet chronologisch zijn opgehangen.
den getolereerd”, zegt hij. Zijn reactie
ep de rede van minister Klompé bij de
uitreiking van de P.C. Hoofdprijs op
26 augustus 1969 was een van uiterste
ontroering. „De minister en ik hebben
daarna nog een diepgaand gesprek ge
voerd,” zegt Van het Reve. „Ik was
geroerd door haar kennis en inzicht in
mijn werk en daarmee door haar ken
nis van en inzicht in mijn eigen per
soon”.
UITGEVERS:
Drukkerij B. Doevendans n.v.
ADMINISTRATIE:
Singel 17, Sneek, Postbus 11,
Telefoon 05150-4233, 5169.
Kantooruren: maandag t.e.m.
vrijdag 8-12 en 13.30-17.30 uur
Na kantooruren telefoon 4234
4235, 2247. Gironr. 932730
Bank: Raiffeisen- en Amro-
bank.
EMOTIONEEL
Gerard Komelis Fransiscus van het
Reve laat zich misschien het beste om
schrijven als een zeer emotioneel per
soon. „Emoties kunnen in onze heden
daagse samenleving nauwelijks wor-
Ook dit winterseizoen zijn de agrari
sche cursussen, uitgaande van de ge-
zamelijke Standsorganisatie, in de
Land- en Tuinbouwschool te Witmar-
sum, weer goed op gang gekomen. Er
worden twee cursussen gehouden in
motorengebruik, twee cursussen in
bloemschikken en een cursus klauwver-
zorging. In totaal zijn er 67 cursisten
ingeschreven. Begin januari hoopt
men nog te starten met de cursus aan
leg enn onderhoud van de siertuin
(waarschijnlijk 6 avonden). Voor deze
cursus kunnen nog enkele cursisten
worden ingeschreven.
Het was niet de eerste elpee die
heren van „Edoza” hebben gemaakt,
een jaar geleden werd de eerste uit
gebracht. Die was bedoeld om het koor
aan nieuwe uniformen te helpen. Ten
dele is deze plaat hier ook voor be
doeld. Waarschijnlijk komt de plaat ook
in de landelijke distributie. Maar dan
moet er wel veel belangstelling voor
bestaan. De hoes zal ongetwijfeld wel
als trekker fungeren: een bijzonder
fraai opname van de Sneker Pan. Voor
dat tot de overhandiging van de elpee
werd overgegaan bracht men een drie
tal liederen ten gehore, welke repre
sentatief voor het repertoire geacht
kunnen worden. Onder leiding van de
heer Valkema werd een populair lied,
en spiritual en een geestelijk lied ge
zongen.
De voorzitter van het koor, de heer B.
Jansen vertelde in zijn begeleidende 1
toespraak dat het koor is ontstaan uit
het koor van de Baptistengemeente. De
laatste jaren, toen 00’ leden van an
dere kerken de gelederen gingen ver
sterken en het een interkerkelijk koor
werd, groeide het ledenbestand van
veertig naar ruim negtig leden. Dit
was voor een groot deel te danken
aan het enthousiasme van dirigent Val
kema, die hij net als de organist, de
heer Donker, tot de kuntenaars met
de grote K. rekende.
Het koor dat niet aan concoursen wil
deelnemen omdat het gevaar van ver
starring bestaat, treedt veel op. In fe
bruari staat een avond met Marco Bak
ker op het programma.
Tto slot van zijn toespraak vertelde de
heer Jansen dat van het bestelde aan
tal langspeelplaten nog maar 300 over
waren. Bij de opname van deze plaat
werd veel meer op de kwaliteit gelet
en dat is ook gewaardeerd.
De heer Van Haersma Buma nam de
plaat graag in ontvangst. Voor het
eerst kon hij officieel met dit prachtige
en enthousiaste koor kennismaken, of
ficieus had hij de prestaties al eens
mogen bewonderen. Hij hoopte de plaat
vele malen met genoegen te beluiste
ren.
REDAKTIE:
Singel 17, Postbus 11.
Telefoon 05150-4233 b.g.g.
3779 L. Jellema, redakteur.
FOTOREDAKTIE:
Studio Ger Dijs, Schoolstr. 19
Telefoon 05150-3596.
Wil Steunebrink
Telefoon 05150-5323
ABONNEMENTEN:
Abonnementsgeld f 5,per
half jaar (bij vooruitbetaling)
Postabonnementen f 7,— per
half jaar (bij vooruitbetaling
ADVERTENTIETARIEVEN
17 cent per mm, ingezonden
mededelingen dubbel tarief
Bij kontrakt lagere mrn-prijs
VAN DE KAART
Lezingen vormen voor hem altijd een
uiterste inspanning. „Er zijn twee soor
ten mensen”, zegt hij, „de intelligente,
die mijn werk kent en kritisch heeft
was negentien oktober opgenomen in
een kerk in Harlingen onder leiding
van dirigent Wybren Valkema en met
assistentie van de vaste organist Dirk
Donker. Het waren niet alleen geeste
lijke liederen die op de plaat werden
gezet, ook enkele spirituals en het
koor uit ’n opera van Handel kreeg een
plaatsje op de zwarte schijf.
Eén van Nederlands meest bekende
schrijvers, Gerard Kornelis van het
Reve zal aanstaande zaterdag in de
benedenzaal van het open jongeren
centrum „DE MEERPAAL” lezen uit
eigen werk. Hij zal o.a. enkele gedeel
ten uit zjjn pas voltooide boek „Vier
Pleidooien” voorlezen. Omdat dit de
eerste keer is, betekent dit een wereld
primeur. Na de lezing zal een gedach
tenwisseling plaatsvinden met het pu
bliek.
De schrijver werd geboren in Amster
dam. Hij debuteerde onder de naam
Simon met „De ondergang van De Fa
milie Boslowits” in het tijdschrift Cri
terium. Hij publiceerde „De Avonden”
(1947) waarvoor hij de Reina Prinsen
Geerligsprijs verwierf, „De laatste ja
ren van mijn grootvader” en „Werther
Nieland” (1949) in De Vrije Bladen.
Na de weigering van staatssecretaris
Cals om Van het Reve de reisbeurs toe
te kennen die de adviescommissie hem
had toegedacht voor zijn novelle „Me
lancholia” besloot Van het Reve Ne
derland te verlaten en legde hij zich
op de studie van het Engels toe. In
1956 publiceerde hij „The Acrobat-And
Other Stories”. In 1961 volgde „Tien
vrolijke verhalen”, in 1962 zijn in op
dracht van de gemeente Amsterdam
geschreven toneelstuk „Commissaris
Fennedy”, dat ook werd opgevoerd. Hij
maakte vier toneelvertalingen. In 1963
verscheen „Op weg naar het einde”,
een verzameling reisbrieven die in 1966
Meestal doen de moeilijkheden zich ge
durende de gehele schoolperiode voor.
De overgang naar een hogere klasse
brengt hierin geen verandering. Ook
is het mogelijk dat een kind door een
te vroege plaatsing op de lagere school
een zo grote tegenzin in het leren heeft
gekregen dat daaruit gedragsmoeilijk-
heden voortvloeien.
Zij, die de verantwoordelijkheid voor
de opvoeding dragen mogen zich daar
bij niet zonder meer neerleggen. Een
onderwijssoort, die zich bij uitstek leent
om de kinderen, die hier bedoeld wor
den, een eerlijke kans te geven om hun
prestaties te verbeteren is het l.o.m.-
onderwijs. De groepen leerlingen van
een l.o.m.-school zijn over het alge
meen veel kleiner dan bij een school
voor g.l.o. De leerlingen krijgen daar
door meer aandacht, terwijl bovendien
de juiste leer- en hulpmiddelen op zo’n
school aanwezig zijn om de leerlingen
de helpende hand te kunnen bieden.
Omdat er vaak nog veel misverstanden
heersen over het l.o.m.-onderwijs en
binnenkort in Sneek een openbare l.o.m.
school zal worden geopend, wil de ge
meente Sneek op maandag 13 decem
ber a.s. een voorlichtingsavond hou
den, waarbij aan ouders en belangstel
lenden een uiteenzetting zal worden ge
geven over deze soort van onderwijs.
Enige mensen, die veel met dit on
derwijs te maken hebben, n.l. de heer
N. van Waart te Bussum en de heer
H. de Vos te Leeuwarden, respectie
velijk inspecteur van het l.o. onderwijs
en hoofd van de „Euterpeschool” (open
bare l.o.m.-school) te Leeuwarden, zul
len die avond het woord voeren. Ver
der zal er een korte film worden ver
toond.
In de expositieruimte van het Sneker
stadhuis, een ietwat wijdse betiteling
voor de hal en de kleine raadszaal,
werd maandagmiddag een tentoonstel
ling geopend die een overzicht biedt
van het werk van de Haagse kunst
schilder Kees Andréa. De opening
werd verricht door de burgemeester
van de gemeente Sneek, de heer B.
van Haersma Buma, die vertelde dat
het zo’n anderhalf a twee jaar geleden
was dat er voor het laatst een over-
zichtstenstoonstelling van het werk
van een kunstschilder in het Sneker
Stadhuis gehouden was. Daarvoor ge
schiedde dat één a twee keer per jaar.
Hij prees het initiatief dat nu door het
tentoonstellingscomité van de Culture
le Raad genomen was en hoopte dat
de expositie veel belangstellenden zou
gaan trekken.
In het „Literair Kwartier” van de
RONO op zondag 12 december (18.00-
18.15 uur), bespreekt C. F. de Vries
de onlangs verschenen Friese roman
van Rink van der Velde „Foroaring
fan lucht”. De uitgeefster is de Leeu
warder Courant.
In hetzelfde programma bespreekt Jan
F. de Zanger de verhalen, die Sybren
Polet gebundeld heeft onder de titel
„De man die een hoofd groter was”.
Het is een uitgave van De Bezige Bij
in Amsterdam.
de stad. In zijn stamcafé heeft Bieder
mann ontzettend zitten te oreren wat
er met de mannen, de pyromanen,
moet gebeuren. Eén van hen komt
Biedermann opzoeken en legt beslag
op zijn huis. Het is gedaan met het
lef van Biedermann en hij biedt ze on
derdak, voedsel en alles wat ze verder
willen hebben. Zelfs wanneer hij weet
dat zij vaten op zijn zolder hebben op
geslagen vol met benzine en er openlijk
over brandstichten gesproken wordt, ge
looft hij het nog niet. Aan het slot van
het stuk geeft hij lucifers aan de pyro
manen, gedachtig het feit dat wanneer
ze echt pyromanen zijn, dan zullen ze
toch zelf wel lucifers hebben. Ze heb
ben geen vuurhout, dus het zijn geen
brandstichters. Het huis gaat in vlam
men op.
Dat Frisch zich afzet tegen de oorspron
kelijke toneelregels, kwam duidelijk
naar voren, net als in de stukken van
Vondel reien aan het eind van ieder
tafereel, de mening van het ideale pu
bliek vertolkend en aankondigend wat
er ging gebeuren, maar op een musical
showachtige wijze.
Toch geloof ik dat de Noorder Compag
nie met deze overigens uitstekende voor
stelling, Hero Muller c.s. speelden fan
tastisch, Frisch niet alle eei’ aange
daan hebben. Het werd wat teveel in
het kluchtige getrokken, het satirische
element teveel uitgebuit. Iets minder
humoristisch gespeeld had dit stuk, in
wezen bijzonder triest, meer zeggings
kracht gekregen dan nu. Maar dat is
ook het enige wat ik op deze uitvoe
ring vol spitse vondsten en met een de
cor dat door zijn eenvoud een summum
I aan ruimtewerking en functionaliteit
I had. had aan te merken. Henk D.
Iemand die gewend is aan de vorm van toneelspel volgens het stramien, doek
open, eerste bedrijf begint, doek dicht, doek open, tweede bedrijf, doek dicht,
pauze, doek open, derde bedrijf, doek dicht en staande applaudiseren zal tegen
de manier waarop de Noorder Compagnie dinsdagavond het stuk „Bieder
mann en de bandstichters” van de Zwitser Max Frisch bracht wat vreemd
aangekeken hebben. Frisch is iemand die niet tot de „klassieken” in de to
neelliteratuur gerekend kan worden maar ook niet tot de allermodernste au
teurs. Hij is er een voorstander van het toneel uit zijn isolement te halen en
het kontakt met de aanwezigen in de zaal te vergroten, terwijl hij daarnaast
het publiek een levensgrote maatschappelijke spiegel voorhoudt.
