JUFFROUW EDENS 40 JAAR ONDERWIJZERES
snekerMkoerier
Wf
„Loopbaan rijk aan ervaringen
■KIL
de gemeenten SNEEK, WYMBRITSERADEEL
en
i
Uitslapen was er niet bij
Medisch kindertehuis viert
na-oorlogs 25-jarig bestaan
IJLST
Officieel Orgaan van
■ij
Mi
B
k 'J
Altijd „goed voer en
warme stal" in Rijs
•j> .j
IWïJrJ
Vijf NS-stations
Leeuwarden-Staveren
gaan dicht
r
S.
AVONDCURSISTEN AAN
MEESTER VISSERSCHOOL
MAAKTEN UITSTAPJE
DH blad verschijnt bovendien
donderdags huis-aan-huis In
GAASTERLAND, SLOTEN ex>
toil
1'-
Efcl
Ba
Hei Sneeker Nieuwsblad is een gecombineerde uitgave van NIEUWE SNEEKER COURANT,
■R COURANT, DRUFHOUTS NIEUWSBLAD en de
KXVWMDI.
,Mooi Gaasterland’ beleefde
■i
stormachtige ontwikkeling
fl
B> S
(Foto Studio Ger Dijs)
niet uit het oog te verliezen: „Mooi Gaasterland” voltooit zijn 25-jarige na-
de voornaamste aanleiding is geweest,
de heer
kind zichzelf moet kunnen zijn in
A
M.ff-
Verschijnt:
maandags en donderdags
de klas,
kan zijn.’
DONDERDAG 28 SEPTEMBER 1972
127ste JAARGANG No. 78
s
-
van Reitsum achter Dokkum. Via Murmerwoude
J~ - -
ningin Wilhelmina School werkt.
■iwuWwiwiiimm nmx m amum
oorlogse periode, én de zusters van de al genoemde orde (in de volksmond
ook wel de „geultjes” genoemd) zijn even lang aan het tehuis verbonden
geweest. Zonder hen was het niet mogelijk geweest, dit werk
doen, en met nadruk stelt de heer P. H. Vuister, als econoom aan het oord
verbonden, dan ook, dat dit laatste
de receptie te beleggen.
f SNEEKER NIEUWSBLAD
In „Mooi Gaasterland", waarvóór
hier de directrice, zuster Laeta en
de adjunct-directrice, zuster Mary
poseren, werden tot een jaar of
10 geleden alléén kinderen van
leden van de katholieke vakbewe
ging opgenomen. Sindsdien speelt
de geloofsovertuiging geen rol
meer.
heit kind, en daar ben ik ook heel erg
voor. Daarom liet ik ze woordjes uit de
kranit knippen, waar ze verhaaltjes
van konden leggen. Het was overigens
wel eens moeilijk om mijn ideeën
te verwerkelijken, want het materiaal
was er niet en dan moest ik alles zelf
maken.
Zaterdag vond weer de traditionele
schoolreis plaats meit de jongens en
meisjes van de Avondschool van de
Meester Visserschool. Om 7 uur
startte het gezelschap met de bus van
Sypersma vanaf de Oude Koemarkt.
Half 9 werd in Balkbrug de koffie ge-
nutigd en kort daarop bracht men
een bezoek aan de skelterbaan in
Raalte, waar velen trots hun rondjes
draaiden. Hierna ging het richting Hel
lendoorn, waar de jongens en meis
jes zich enige uurtjes naar hartelust
vermaakten in de mooie speeltuin.
Voor de middag stond een bezoek aan
Apeldoorn op het programma, waar
men o.a. ’n tijdlang op de markt ver
toefde. Na nog een bezoek gebracht te
hebben aan het hertekamp in Epe,
ging het richting Friesland. In Lange-
zwaag werd in een uitspanning de laat
ste „afzetter” gebruikt. Hier werden
de dorstige kelen nog eens gelest en
gingen tevens bij een fleurig muziekje
nog een uurtje de „beentjes van de
vloer”. Om 10 uur ’s avonds was het
gezelschap weer terug in Sneek, vol
daan over de prachtige reis.
Zaterdagmorgen werd de heer D. Gaastra, zeilmaker, wonende aan de Skatting
te Heeg, op een tamelijk luidruchtige manier uit zijn slaap gewekt. Bij de ver
bouwingswerkzaamheden aan de Boerenleenbank naast zijn huis, wordt een
kraanwagen gebruikt. Doordat de grond ter plaatse nogal week is, is de ma
chine gekanteld, met als gevolg dat hij met een enorme klap op het dak van de
woning van de heer Gaastra terechtkwam. „Ik ben nog nooit zo vlug uit mijn
bed geraakt’wist Gaastra na afloop te vertellen, ’s Middags kon de kraan
weer recht getrokken worden door een takel van Internationaal Transport
bedrijf PAX uit Leeuwarden. De schade bedraagt enkele tienduizenden gul-
dens- (Foto Studio Ger Dijs)
„Het belangrijkste van mijn werk
heb ik altijd de kinderen gevonden,
natuurlijk „mijn” kinderen in het bij
zonder. Je hebt als onderwijzeres een
heel verantwoordelijk beroep, daar
ben ik me altijd sterk van bewust ge
weest. Er is ook een gevaar aan
verbonden, want je wordt eigenlijk
nooit zodanig door de inspecteur of
heit hoofd bekritiseerd, dat het je
wart doet. Dat kan ook niet, want
dezen kunnen niet de hele dag bij je
in de klas zijn, en van de kant van
de kinderen wordt nooit kritiek uit
geoefend. Over het algemeen kan ik
wel zeggen dat ik een loopbaan, rijk
aan ervaringen heb gehad.”
Echter, ook de mogelijkheden van de
moderne tjjd laten juffrouw Edens niet
onberoerd. Ze maakt met de kinderen
excursies, die veel waardevol materi
aal opleveren. Een middagje postkan
toor, waar de kinderen werden voor
gelicht over giro, telefoneren en post
verzenden, resulteerde in het sturen
van een pakket aan de kinderen van
een instituut in Zeist, waar een boe-
kenbon in zat en voor ieder een si
naasappel. Een telefoon ontbreekt
sindsdien niet meer aan het lesmate
riaal, en de leerlingen hebben geleerd
een gesprek te voeren via zo’n appa
raat.
elk jaar maakt ze een reis naar het
buitenland, waarvan ze een grote hoe
veelheid onderwijsmateriaal mee te
rug neemt voor „haar” kinderen.
„Vroeger was tijd iets waar alleen de
juffrouw maar aan mocht denken. Het
begrip werd dan ook helemaal niet
door de kinderen gehanteerd. Mijn hob
by van de laatste tien jaar is gewor
den de kinderen de begrippen ruimte
en tijd bij te brengen. Daarom heb ik
ook een klok in de klas hangen, zo
dat ze zelf kunnen zien hoe laat het is.
Ze moesten natuurlijk wel eerst leren
klokkijken. Een woordenboek was ook
iets waar het kind eertijds geen weg
mee wist. Dit werd hooguit in de zes
de klas gebruikt. Nu heb ik woorden
boeken in de klas, en de leerlingen
kunnen ermee werken óók, Het al
fabetisch opzoeken hebben ze geleerd
met een telefoonboek.”
UIT GEVERS
Drukkerij H. Doevendans b.v.
ADMINISTRATIE:
Singel 17, Sneek, Postbus 11,
Telefoon 05150-4233, 5169.
Kantooruren: maandag t.e.m.
vrijdag 8-12 en 13.30-17.30 uur
Na kantooruren telefoon 4234
4235, 2247. Gironr. 932730.
Bank: Raiffeisen- en Amro-
bank.
REDAKTIE:
Singel 17, Postbus 11.
Telefoon 05150-4233 b.g.g.
3779, L. Jellema, redakteur.
EOTOREDAKTIE:
Studio Ger Dijs, Schoolstr. 19
Telefoon 05150-3596.
Wil Steunebrink
Telefoon 05150-5323
ABONNEMENTEN:
Abonnementsgeld f 5,50 per
half jaar (bij vooruitbetaling)
Postabonnementen f 8,per
half jaar (bij vooruitbetaling
ADVERTENTIETARIEVEN
18 ct. per mm, ingezonden
mededelingen dubbel tarief
Bij kontrakt lagere mm-prijs
jaMi
In de loop der jaren is er heel wat
veranderd. „Ze klagen tegenwoordig
wel eens over de grote klassen, maar
ik vind dat het wel gaat. In Vriesche-
lo had ik klassen met 50 kinderen, dat
is nu gedaald tot ongeveer 34.” Juf
frouw Edens heeft altijd wel een beet
je anders dan anderen les gegeven,
maar daarom niet minder goed. „Ik
heb nooit zozeer volgens methodes ge
werkt, omdat ik vind dat je het mees
te plezier in je werk hebt, als je je
eigen initiatieven kunt ontplooien. Dat
neemt niet weg dat je van een ander
niet veel kunt overnemen. Bij de taal
les laat ik de kinderen nooit domweg
een verhaaltje uit een boekje over
schrijven; ze moeten zelf iets beden
ken, dat spreekt hen veel meer aan.”
Oud-leerlingen kunnen zich vast nog
wel de bekende knikkerdoosjes herin
neren. „Ik moest de kinderen leren de
getallen te splitsen, bijvoorbeeld acht
is drie en vijf. Dat deed ik met rond
jes op het bord.” Tot één van de leer
lingen door de suggestieve kracht die
ervan uitging op het idee kwam die
rondjes te verwerkelijken. Het resultaat
was een wrijfwasdoosje met een schot
je, aan de zijden waarvan knikkers
verdeeld moesten worden. Ook de let
terdozen zullen nog niet vergeten zijn:
kartonnen letters in een doos waar de
kinderen woordjes van kunnen leggen.
PROGRESSIEF
„Ik ben altijd erg vooruitstrevend ge
weest. Nu is het normaal, dat je de
kinderen in groepjes laat
maar toen dat nog niet zo
1926 een stormachtige ontwikkeling
had ondergaan. Met de grootst moge-
lijke moeite (de heer Vuister: „er
heeft een ontzettend gevecht om
rechtsherstel plaatsgehad”) kon de in
de oorlog onder beheer van door Duit
sers aangestelde commissarissen
staande katholieke standorganisatie t
complex weer in handen krijgen. Toen
dat zover was, rees echter de vraag:
Waar moeten we aanstonds met de
talrijke „oorlogskindertjes” naar toe;
en in het westen van het land was
vreselijk honger geleden. „We wer
den wel gedwongen de poorten weer
te openen”, meent de heer Vuister.
„Maar de grootste moeilijkheid was:
wie runt nu de zaak?”
FAMILIES
De vraag hoeveel kinderen juffrouw
Edens „afgeleverd” heeft, kan niet
dadelijk beantwoord worden. Dat komt
doordat ze vaak met de leerlingen
„overging” naar de volgende klas, zo
dat ze niet elk jaar veertig nieuwe kin
deren kreeg. Het getal zweeft tussen de
1000 en de 1250. Een respectabele hoe
veelheid. „Heel leuk is, dat ik vaak
kinderen in de klas heb, van wie ik
de ouders ook heb gehad, en de broers
en zusters niet te vergeten.” Waar
schijnlijk zal de receptie die maandag
Het personeel van het medisch kindertehuis „Mooi Gaasterland” in Rijs
heeft morgen alle reden te jubileren. 29 september 1947 namelijk bleken ze
ven zusters van de congregatie M.S.C. uit Tilburg bereid het aan het begin
van de laatste oorlog stop gezette werk voort te zetten. Een eenvoudig
rekensommetje leert, dat dit op de dag af een kwart eeuw geleden is, en
„dus” aanleiding genoeg om feest te vieren. Vanaf ’s middagsh alf drie
bestaat in het nabij staande restaurant „Het Rijsterbos” gelegenheid geluk
wensen aan te bieden, maar wie dat pas goed wil doen, dient twee dingen
nu nog te
UITBREIDINGEN
Eenmaal van start gegaan liep de
zaak zwaar uit de hand, d.w.z. „het
regende bleekneusjes”, zegt de heer
Vuister. Kinderen, overwegend uit gro
te steden als Utrecht, Arnhem, Olden-
zaal en Enschede, „zwaar ondervoe
de kinderen, die op alle mogelijke ge
bieden te kort kwamen”, brachten zes
weken in „Mooi Gaasterland” door.
werken,
- was, liet
ik de goede leerlingen de minder goe
de al helpen. Vooral bij het lezen was
dait erg effectief. Bovendien bevorder
Dat de erkentelijkheid ten opzichte
van de congregatie M.S.C. groot was,
en stellig nóg is, laat zich raden.
Maar hoe is nu dit sinds oktober ’70
medische kindertehuis in Rijs „ver
zeild” geraakt? Wel, het was in 1925,
toen de Utrechtse diocesanenbond er
sterk over dacht wat aan de arbei
derskinderen, de „bleekneusjes” te
doen. Bestuurslid Michiel Visser uit
Balk kreeg opdracht, hier en daar
zijn voelhoorns eens uit te steken; hij
was in het noorden des lands uiter
mate bekend. Waar kun je iets be
staands kopen, waar zo’n 25 kinderen
in kunnen worden ondergebracht?,
was de vraag, waarmee hij rond liep.
Aan de Leise Leane in Rijs bleef hij
staan bij een villa, en of deze toen al
„Mooi Gaasterland” heette, och, zo
belangrijk is het eigenlijk niet. Dit in
drukwekkende pand werd eigendom
van de katholieke vakorganisatie. Van
uit een klooster in München werd een
aantal zusters aangetrokken, en het
werk kon, na de kerkelijke inzege
ning van de „vakantiekolonie” in ’26,
beginnen.
haar interesse: op 5 juli van dit jaar
voor de akte Du.ts LQ
Volgens het huidige hoofd, de heer J.
Wolthuizen, weet ze van geen ver
moeidheid en staat ze voortdurend
open voor nieuwe ideeën in het onder
wijs. Alle cursussen die in verband
met haar werk op haar weg kwamen,
heeft ze gevolgd. „Ik had gewoon het
lef niet om ze niet te volgen. Zo weet
ik nog de eerste les van de zangcursus
die ik bij meneer R. J. Sipkens ge
volgd heb. We moesten toen op de
maat „Altijd is Kortjakje ziek” klap
pen.’ Maar ook andere dingen hebben
1-- -
slaagde ze
Zondag is het op de kop af 40 jaar geleden dat mejuffrouw Jantine Maria
Edens (60) voor het eerst voor de klas stond. Dat was de tweemansschool
van Reitsum achter Dokkum. Via Murmerwoude en het Groningse Vriesche-
a*”.ze ln Sneek, waar ze inmiddels zevenentwintig jaar aan de Ko
ningin Wilhelmina School werkt. Destijds werd ze beoemd door de heer
„Lv a’ het toenmalige hoofd van de KWS. „De achtergrond van mijn
werken is al die jaren geweest, dat het kind zichzelf moet kunnen zijn in
Ik eis dat van mezelf, omdat ik er prijs op stel dat ik dat ook
Het was, zo gezegd, na de oorlog een
dubbeltje op z’n kant met het als kin
dertehuis voortbestaan van „Mooi
Gaasterland”. Wat men in ’45, nadat
de landsstand (een organisatie van
de NSB) het complex had ingenomen,
terugvond, was niet meer dan een
gebouw, dat zo leek het dienst
had gedaan als varkensstal. Men
peinsde er in dat jaar over het werk
niet te vervolgen; werk, dat sinds
Met ingang van zondag 8 oktober wor
den de N.S.-stations van Workum,
Hindeloopen, Koudum- Molkswerum en
Mantgum gesloten voor de verkoop
van plaatsbewijzen. Dat gebeurt ook
met het station in Staveren. Met in
gang van maandag 2 oktober a.s. kan
men in deze plaatsen reeds de trein
kaartjes kopen bij de PTT-kantoren
en/of postagentschappen kopen. Dat
geldt ook voor treinabonnementen en
treinkaartjes voor 65-plussers.
Ook wat betreft het station in Sneek
staan veranderingen op stapel. Het
NS-station in de Waterpoortstad sluit
binnenkort ’s avonds om zeven uur de
loketten. Voor de zondagavond maakt
men een uitzondering en naar groeps
chef S. Gielstra ons meedeelde, zal op
die avond de loketten tot ongeveer tien
uur geopend zijn. Het station in Sneek
zal dus niet, zoals de andere plaatsen
in het baanvak Leeuwarden-Staveren,
onbemand zijn, maar er zullen toch
mensen verdwijnen. Over het gehele
baanvak zullen 21 man naar elders
worden overgeplaatst. Van ontslag is
geen sprake. Zo gaan er mensen naar
Arnhem, Hoogezand, Groningen en
Heerenveen. Voor sommige meensen
betekent de evorplaatsing zelfs een
promotie. Voor dit allemaal tot stand
kwam, is er veel over gesproken. Er
was een begeleidingscommissie, die al
les rsret het personeel heeft doorge-
sprokén. Uiteraard heerste er, toen de
reorganisatieplannen bekend gemaakt
werden, bij het personeel een zeker
spanning. Naar men ons van de zijde
van de N.S. meedeelde, is alles naar
ieders tevredenheid opgelost.
De bewaakte overwegen bij de sta
tions in de omgeving zijn vervangen
door zogenaamde ahobs, de automati
sche halve overwegbomen. De reizi
gers kunnen ook bij de conducteur van
de trein(en) hun plaatsbewijs kopen.
Wat de treinenloop betreft, daaraan
verandert niets.
juffrouw Edens
houden wordt, druk bezocht worden.
je daarmee de zelfwerkzaamheid van
