LANGS DE WEG
(I)
I j II
llHli
Als oude huizen spreken gaan
z
g
f. J..I
Novïb gaat zwaar
getroffen Afrikanen
helpen met geld
JOH. RUITER RAAKT
ONGESLAGEN RECORD
VERRASSEND KWIJT
fe
1,'A
r
I w
Ponderdag 18 oktober 1973
DAMCLUB IJDC
IBb
v-
F
Pagina 29
NIEUWSBLAD
S N E E K E R
V eranderingen aan
het Kleinzand
1. Joh. die Jong 6
Scheltlnga 6—9, 3. Sj, Fijl-
Tj. Bijls-
sch&epsrecht”,
ventoar prompt
ver
een
wer-
waarloost, kortom het roer geheel om
gooit en niet langer van mening is dat
men tot in het oneindlige aan het slo-
In verband met hun grootte zijn in de
loop der jaren ettelijke van de stati
ge patriciërshuizen langs het Klein-
De clubmatch van de Kynologenclub
Sneek en Omstreken is bij de Raad
Lem-
naar
zand van hun oorspronkelijke taak be
roofd en voor alle mogelijke andere
doeleinden bestemd. In vele gevallen
bestonden deze panden uit een voor
huis en een achterhuis, van elkaar ge
scheiden door een binnenplaats. Daar
achter had men dan nog een flinke
tuin. De huizen aan de zuidzijde van
het Kleinzand waren wel het meest be
voorrecht wat hun uitloop betreft want
men had de ruimte tot aan de Hooi-
blokstraat dan wel het bolwerk, waar
men thans de Bothniakade vindt. Te
gen dat bolwerk aan had men veelal
nog een theekoepeltje of tuinhuis op
getrokken, van waaruit men ’n prach
tig gezicht had over de groene wei
den aan de overzijde van de stads
gracht. Hier en daar kan men de res
ten van deze tuinhuisjes nog terugvin
den want er werden naderhand wel
eens woninkjes van gemaakt-
Een bijzonder fraaie foto, die ons in bruikleen werd afgestaan door de heer B. F. Keulen. De foto werd ongeveer veertig jaar geleden gemaakt door wij
len de heer L. Brandenburgh. ’t Is een beeld van de omgeving De Domp. Op de achtergrond (rechts) de nog bestaande boerderij „De Domp”, bewoond
door de heer KI. Beetsma. Vóór deze boerderij nog „maagdelijk” landschap en nu (althans voor velen) ontsierd door de nieuwe jachthaven met kam
peer- en parkeerterrein. In de Oudvaart twee vrachtschepen, waarvan het linkse schip waarschijnlijk van de heer Groenhout uit Oppenhuizen was. Meer
naar links de fraaie beplanting, waarvan jammer genoeg, niet zo veel meer is overgebleven. Helemaal links de tegenwoordige ingang naar de jachthaven
De Domp, meer naar het midden de ingang naar de plaats, waar momenteel jachtwerf De Domp van de heer J. Abma is gevestigd. Het nü in deplora
bele toestand verkerende sluiswachtershuisje, is door het hoge en dichte geboomte niet op de foto zichtbaar.
pen en dempen kan blijven om het de
automobilist naar de zin te maken. Dat
kan eenvoudig niet meer daarvoor
zijn er veel en veel te veel auto’s ge
komen, waaronder wij met zijn allen
verplet raken indien wij niet de moed
en de fantasie kunnen opbrengen ons
„denkraam” eens flink af te stoffen.
De achterhuizen waren doorgaans van
jongere datum dan de voorhuizen en
weerspiegelden de groei der behoef
ten of geldmiddelen van de opvolgende
eigenaren- Op de 17de eeuwse vogel-
vluchtkaarten ziet men de eerste ach
terhuizen en tuinhuizen al verschijnen
maar het gros verrees toch wel niet
vóór de 18e eeuw. Was een eigenaar
en bewoner van een dergelijk langge
rekt complex nog niet tevreden dan
kon het geschieden dait hij het
huis met tuin van zijn buurman kocht
en het achterhuis daarvan, met de
tuin, bij het eigen woonhuis trok. Ver
volgens verkocht of verhuurde hij dan
weer het belendende voorhuis. Dege
ne, die dat voorhuis kocht of betrok
had er misschien wel een koopje aan
maar hij was dan ook van groen en
zonlicht verstoken en behield de voor
deur nog slechte als enige toegang.
Zo was de gang van zaken bij voor
beeld ook bij het pand Kleinzand 18,
thans eigendom van de Vereniging
voor Vrijzinnig Hervormden doch in
vroeger dagen het woonhuis van de
arts Posthumus. Dit pand was op een
gegeven ogenblik vergroot met de tuin
en het achterhuis van Kleinzand 16,
welk laatste pand dus het achtererf
verloor en geheel ingebouwd raakte.
Over dit egvai de volgende keer ech
ter meer. H.H.
Eigenlijk zou de gemeente Sneek de
hand moeten reiken aan bovenge
noemde beide Sneker instellingen,
want waar hebben wij in onze dagen
inzake de binnenstad meer behoefte
aan dan aan het streven monumen
ten uit hun verval op te heffen, in
ouidie luister te herstellen en, wat
minstens zo belangrijk is, hun woon
functie te hergeven?
met opschrift „doorgaand
gestremd” aan de
begin Sudergoawcg
Nederlandse organisatie voor interna
tionale ontwikkelingssamenwerking,
staat dit jaar in het teken van de in
ternationale actie „Euro Action 73
SOS Sahel”. Met het geld, dat gestort
kan worden op giro 100200 en op de
25ste oktober in Sneek huis aan huis
wordt ingezameld, worden de gevol
gen van een verschrikkelijke natuur
ramp in de Sahel, het gebied in Afri
ka ten zuiden van de grote woestijn
de Sahara, bestreden.
Verhoudingsgewijs zijn er aan het
Kleinzand nogal wat eerbiedwaardige
panden blijven staan, ook al is het
Kleinzand al lang niet meer wat het
voorheen was - de deftigste buurt van
Sneek. Wij missen er bovendien pijn
lijk de machtige iepen, die er voor
heen oprezen- Toen enige jaren gele
den de nieuwe wallen gereed kwamen
hadden wij verwacht dat men meteen
ook voor nieuwe bomen zou zorgen,
maar daartegen werden van gemeen
tewege de nodige bezwaren opgesomd,
zoals lekkende gasbuizen en behoefte
aian parkeergelegenheid. Er werd in dit
vonnis berust maar de ontwikkeling
in de burgerlijke mentaliteit heeft niet
stilgestaan. Ieder ziet nu wel in dat
het met de parkeerderij aan het Klein
zand een janboel is geworden zodat
men parkeermeters heeft moeten neer
zetten. Desondanks komen opstoppin
gen herhaaldelijk voor mede omdat
menigeen het Kleinzand misbruikt als
vluchtweg wanneer de stoplichten bij
de Oosterpoortsbrug op rood staan en
aan weerszijden een eindeloze, dubbele
rij voertuigen staat te stomen. Laat
men de knoop toch liever doorhakken
en dergelijke maatregelen treffen dat
er aan 't Kleinzand behalve voor par
keermeters, ook nog ruimte voor bo
men overblijft en men er niet langer
tegen opziet het Kleinzand ook als
voetganger te betreden.
Ml#
Stand aan kop:
10, P- v.
sbra 47, 4. H. v. Brug 6—6.
Sneek hoort nu niet bepaald tot die
Friese steden waar de meeste huizen
uit vroeger eeuwen voor het nage
slacht bleven gespaard en alleen al
daarom kunnen wij op de overblijfse
len van oude Sneker bouwkunst niet
zuinig genoeg zijn. Men moet het
daarom ook ernstig betreuren dat er
zo nonchalant is omgesprongen met
de laatste oude gevel welke het
Schaapmarktplein nog enige bekoring
verleende en wjj zullen nu maar af
wachten wat er door de heren Jamin
voor in de plaats wordt gezet. De in
druk van een restauratie, al was het
alleen de voorgevel maar, geeft de
huidige bouwerij, dunkt ons, aller
minst, in weerwil van alle pogingen
het zover te krijgen. Instellingen als
het Fries Scheepvaart Museum en de
Stichting Oud-Sneek kunnen geen vuist
maken en het is eigenlijk al een won
der wat zij met zulk een bescheiden
budget voor onze stad toch nog heb
ben weten te bereiken, of in de nabije
toekomst nog hopen te kunnen doen.
Wa<t is er gebeurd in landen als Se
negal, Mali, Boven-Volia, Mauretanië,
Tsjiaiaid en Niger? Zo op het eerste
gezicht lijkt het niet eens zo erg. Het
heeft er namelijk jaren ntet geregend.
Voor de bewoners van die streek in
Afrika betekent zoiets een verschrik
kelijke ramp. Na soms zeven jaar
onafgebroken droogte is het dorre
woestijnzand van de Sahara veie ki
lometers naiar het Zuiden opgerukt.
Vruchtbare akkers zijn barre zand
woestijnen gewonden. Grote kuddes
vee zijn uitgemergeld of gestorven. De
nomaden bevolken, gevlucht voor de
droogte, de krottenwijken rond de ste
den, Een niet te schatten aantal men
sen is omgekomen. „Euro Action 73
SOS Sahel” wil de problemen blij
vend oplossen. Met het geld dat bin
nenkomt (giro 100200 omschrijving
(„Werk aan de Wereld”) en de huis aan
huis actie op 25 oktober) krijgen veel
Afrikanen een nieuwe kans op een
menswaïardig bestaan.
Sj. Fijfetra 11, P.
Sj. Nooatgedaicht 20.
Het Kleinzand in de dagen dat er nog
plaats voor bomen was en de voetganger
het rijk alleen had. Over milieuzorg ge
sproken
In de eerste klas is Joh. Ruiter zijn
ongeslagen rekord kwijt geraakt. Liep
hij vorige week al een schrammetje
op tegen N. Boersma, nu verloor hij
verrassend van J. v. d. Zee. Deze
laatste behaalde daarmee zjjn eerste
overwinning. Joh. Ruiter bleef aan de
leiding. Hjj kreeg evenwel gezelschap
van M. Postma, die beide punten wist
te pikken van P. de Boer, die op zjjn
beurt afzakte naar de vierde plaats.
P. de Boer werd daarbij ook nog ge
passeerd door J. Heeringa. Heeringa
wist reeds om tien uur IJ. de Boer
aan de kant te schuiven. H. Bootsma
verloor voor de vijfde achtereenvol
gende keer. Hij zag deze maal remi
se over het hoofd tegen P. Cnossen,
die er als debutant nu goed voor
staat. H. Bootsma staat onderaan,
maar hierin zal wellicht spoedig ver
andering komen.
R. Tichetaar klom in de tweede klas
op naar die tweede ptlaate. Hij slaag
de er in B. Zwaagman zijn tweede
nul te bezorgen. Willem de Jong le
vende prima wenk door H, Ouderker
ken te kloppen. Wtetee de Jong ver
sloeg de zich taiali verzetitende D. Ozin-
ga. Verder wist W. Dijikstaa de nul
achter zijn niaiam weg te werken door
remise te spelen telgen Th. Fijlstra.
In de derde klas handhaafde Joh. de
Jong zich op de eerste plaats. Binnen
een kwartier wist hij te zegevieren
over Sj. Nboiftgeidlacht. Hierna verloor
Sj. Nojoiltgedlacht nog van
>na „Driemaal is
dacht Nooiittgedadhit en
van P. v. Scheflltinga. H, v. Bruggen
en Sj. Fijlstra kwamen in een meer
Weuze otnltmoétinig tenslotte remise
overeen.
Uitslagen eerste klas: M. PositmaP.
de Boier 20, J. v. d, ZeeJoh. Rui
ter 20, J. HeeringaJJ. de Boer
20, P. CnossenH. Bootsma 20.
Stand aan kop: 1. Joh. Ruiter 57,
2. M. Postma 57, 3. J. Heeringa
67, 4. P. de Boer 66, 5. P. Cnos
sen 3—5.
Misschien is men in dit opzicht te
Sneek iets later ontwaakt dan in an
dere steden of dorpen met historische
kernen maar men gaat er toch meer
oog voor krijgen hoe belangrijk het is
ingezetenen zowel als vreemdelingen
iets te kunnen bieden dat men in de
monotone nieuwbouwwijken ten een-
male mist stadsschoon, charme, ge
meend heeft een nieuw parkeerter-
zelligheid. Daarom is het ook zo jam
mer dat men onlangs nog weer ge-
reintje in het hart van de stad te moe
ten uitbreken en de Havenstraat daar
door te ontluisteren terwijl men in zo
vele andere oude steden de auto zoveel
mogelijk tracht uit te bannen uit de
kern, het voetgangersdomein steeds
verder uitlegt, bomen herplant of bij-
plant, de woonfunctie niet langer ver-
Wij lazen in .Kletskous”, schoolblad
van de Frittemaschool, ondermeer
het volgende: „na schooltijd speelt
Simon vaak met zijn vriendje Sip-
ke. Ze gaan dan vaak zwaardvech-
ten. Op een morgen vertelde Simon:
gisteren heb ik Sipke doodgestoken
en hij vond het nog mooi ook”.
In onze editie van maandag j.I. schre
ven wij een artikeltje „informate
over Sneek voor de VARA-telev-
sie?” Voorlichtingsambtenaar van
de gemeente Sneek, de heer H. van
der Winden, vertelde ons dit. Ach
teraf zei hij ons „met het schaam
rood op z’n wangen,” dat hij een
vergissinkje had gemaakt, want te
levisie moest radio zijn. Datum 12
december blijft echter gehandhaafd.
Vara’s Henk van Stipriaan zal dit
radioprogramma verzorgen.
Dinsdag a.s. vergadert de vroedschap
van Sneek en de raad van Wymbrit-
seradeel schaart zich dan ook ach
ter de groene tafels. Bovendien con
certeert het Frysk Orkest in Amici-
tia- Raadsleden kunnen dus concert
niet bijwonen, omdat gemeentelijke
zaken hun aandacht zullen opeisen.
Het bord
verkeer
merweg
Ijlst staat er nog steeds. Dit brengt
vele mensen die naar Ijlst willen
in verwarring. Zo ook een echtpaar
uit Sneek dat zondag een bezoek
wilde brengen aan kennissen in IJlst.
Bij de Sudergoaweg gekomen, zag
de man het bord, maakte rechts-
omkeerd en vervolgde zijn weg te
rug naar Sneek om vandaar via de
Zuidwesthoekweg het stedeke te
bezoeken- Bord kan, dunkt ons, nu
wel eens weggehaald worden.
ft
Het Stedelijk Muziekcorps Sneek doet
zondag 4 november a.s. mee aan
het concours van de Koninklijke
Nederlandse Federatie van Harmo
nie- en Fanfaregezelschappen, dat
wordt gehoudien in Nijeveen bij
Meppel. Maandag 5 november volgt
een radio-opname van concoursmu-
ziek- Om goed beslagen ten ijs te
komen, zijn er extra repetities in
gesteld.
van Beheer aangevraagd op een
datum in mei 1974. In voorgaande
jaren werd deze clubmatch eerder
in het jaar gehouden.
ft
De commissie interkerkelijke gerichte
gezinsdienst van de Raad van Ker
ken in Sneek houdt op zondag 28 ok
tober a.s- ’s middags om half vier
in de Ichthuskerk een kerkdienst.
In deze dienst gaat voor pastor
Scholte Albers. De muzikale om
lijsting wordt verzorgd door het
koor „Shaloom” uit Bolsward onder
leiding van Pé Vellinga.
Volgende maand komt Sint Nicolaas
weer in Sneek. Ja, voordat men
het weet, is het weer Sinterklaas
avond. Het Sint Nicolaasfeest van
de openbare lagere scholen is in
middels rond: op maandagavond 3
december wordt voor ouders en an
dere belangstellenden het sprookje
„Ali Ben Hassan” opgevoerd, de
schooljeugd van de klassen drie tot
en met zes krijgt dit prachtige to
neelstuk op dinsdag 4 december te
zien- Plaats van handeling: Amici-
tia.
•x. zóx
Uitslagen tweede klais: R. Tichelaar
B- Zwaagman 20, H. Ouderkerken
Willem die Jong 02, Th. Fijilstra
W. Dijkstra 11, W. de JongD.
Ozinga 20. Stand aan kop: 1. J.
Huitinga 510, 2. R. Tichelaar 46,
3. Willem de Jong 35, 4. W. die
Jong 3—4, 5. B, Ozinga 3—4.
Uitslagen diende klas: Joh. de Jong
““Sj. Nboitigedacht 20, Sj. Nooitige-
dacht—Tj. Bijlsma 02, H. v. Brug
v, Scheltinga
Far” te
volgende
worden
van het
van het muziek
korps „Ere zij God”. Het feest be
gint om half acht ’s avonds,
ft
Boeierstraat is sinds maandag door de
aanleg van diepriool voor het ver
keer afgesloten. Verkeer naar en
van het „Eiland” wordt omgeleid
via de Regenboogstraat, waar ver-
keerslichtinstallaties zijn geplaatst.
Naast deze installatie staat echter
een bord met opschrift „voorrangs-
weg houdt voorrang”. Met die voor-
rangsweg wordt bedoeld de Leeu-
warderweg- Wanneer het verkeers
licht echter op „groen” springt, rijdt
het verkeer uit Regenboogstraat
richting Leeuwarderweg en dat wil
nog wel eens aanleiding geven tot
minder prettige verkeerssituaties,
reap. opstoppingen. Vooral wanneer
het verkeer uit richting Ooster
poortsbrug nadert. Verkeer in Re
genboogstraat zal bord „voorrangs-
weg houdt voorrang” misschien beter
in de gaten moeten houden-
ft
Een dierenvriend in Sneek berichtte
ons vorige week, dat bewoners van
een pand aan Oppenhuizerweg
huisd waren en dat daarbij
twintigtal duiven onverzorgd
den achtergelaten. Bericht was niet
juist, want bedoelde duiven waren
zogenaamde stadsduiven. Mevrouw
Van der Veen en zoon Jan hebben
deze duiven altijd liefderijk ver
zorgd, want de vogels kwamen re
gelmatig even langs. Eventuele ge
wonde vogels werden behandeld, zo
lang dat ze weer het vrjje luchtruim
konden kiezen. Duiven konden uiter
aard niet meegenomen worden naar
nieuwe woning, want vogels waren
geen eigendom van familie Van der
Veen. Er is aan Oppenhuizerweg in
feite dus altjjd sprake geweest van
dieren, in dit geval vogelbescher
ming, aldus familie Van der Veen.
Voor opsporingsambtenaren van PTT
ligt in Sneek en omgeving een groot
terrein braak met betrekking tot de
illegale zenders. Vooral in de avond
uren zit het op de FM-band vol met
„zenders” als Waterpoort, Frisia, De
Zwarte Duivel, idem Specht en A-
rend enz. Veel nieuws komt er ove
rigens niet uit deze „studio’s”. De
meeste tijd wordt gevuld met luister
rapporten, uitwisseling van techni
sche gegevens en felicitaties. Lijkt
ons linke bezigheid. Sraffen voor dit
soort overtredingen is niet mals.
ft
BIJ DE FOTO: Mannen van het aan
nemingsbedrijf Nagelhout uit Wouds-
end leggen de laatste hand aan de
verbetering van de Tramstrjitte in
Nijland. Voorheen vertoonde het
wegdek nogal wat kuilen en gaten
en dit was onder meer de inwoners
van het dorp een doorn in het oog.
Men schreef ingezonden stukken,
trok bij het gemeentebestuur aan de
bel en drong sterk op een spoedi
ge verbetering van de weg aan.
Dit bleef er aanvankelijk bij, om
dat het gemeentebestuur eerst wil
de wachten totda de gasleidingen
zouden zijn gelegd. Dit is inmiddels
gebeurd en bjjna een maand gele
den begon het aannemingsbedrijf
Nagelhout met de verbetering van
de weg. Deze is nu zes meter
breed. De voormalige trambaan is
eveneens bestraat en doet nu dienst
als parkeerstrook. Men is nu bezig
de banden, die een groenstrook
moeten afbakenen, aan te brengen.
Over drie weken hoopt men het
werk te kunnen opleveren.
In het dorpshuis „Oan it
Jutrijp-Hommerts, zal
week woensdag een feest
gehouden ter herdenking
75-jarig bestaan van het
|||r
