DIT WERELDTSJE
LANGS DE WEG
VAN ONS
STAND TWEEDE RONDE
BRIDGECLUB „SNEEK"
BETTEN^
Breuker en Arema schaakten
door tot het allerlaatste stuk
Uit de tijd
h. doe
Broederlijke remise De Wymerts-Oudemirdum
Volle winst (en beker)
voor damclub Oosterend
tegen kansloos Oosthem
Voorlichtingsavond
over „de Rat" IJlst
Kerstvieringen van het
Leger des Heils
JUBILEUMPOT
EENDRACHT MET
f 60.- VERSTERKT
HOGE KLASSERING VAN DC. EENS
GEZINDHEID HOOFDKLASSE ZUID
HANGPARTIJ BEIJERT BIJ
SDC HET HETE HANGIJZER
OPEN BRIEF AAN DE
FRAM-ONDERNEMING
pSwaans nv
singel 11-13 sneek
telefoon 05150-4233
„Welkomstdienst"
AUTOVERHUUR I
1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIN
INGEZONDEN
INGEZONDEN
dBiiiiiiiiiiiiiniiiiniiiiiiiiiiiN
SCHUTJASSEN
INGEZONDEN
Donderdag 5 december 1974
S NEE K E R
NIEUWSBLAD
pagina 21
B.
nog
Totaal
5—15
Totaal 414
vindt u bij
u
14—6
70 150,
REV1
in
MEUBELEN - TAPIJTEN
Na
een pracht
kollektie
Mogelijkheid tot
inruil en financiering
De gedetailleerde uitslag van dit tref
fen ziet er aldus uit: (die eerste naiaim
is die van een Lemmer-speler).
Plaats: Noorderkerk, ingang kerksteeg.
Tijd: zondag 8 december, 19,30 uur.
De commisise raadt u aan een uurtje
voor deze dienst te reserveren: u zult
er vast geen spijt van hebben.
MODELLEN VOOR
FAMILIEDRUKWERK
aan
die
ervaring
wordt
De leerlingen van de Christelijke ba
sisschool te Heeg hebben zich da
nig geweerd voor die aktie „Geven
0—2
2—0
0—2
0—2
0—2
2—0
0—2
0—2
0—2
1—1
0—2
1—1
0—2
0—2
0—2
0—2
0—2
1—1
2—0
De gereformeerde evangeliesatiecom-
missie te Sneek organiseert weer een
„welkomstdienst”. Dit is dan de tweede
opwekkingssamenkomst in dit seizoen.
Er wordt over het Evangelie (de blijde
boodschap) gesproken, terwijl er tevens
aan de muizikale’ begeleiding de no
dige aandacht wordt besteed.
De damclubs „De Wymerts” uit Jut-
rjjp-Hommerts en „Oudemirdum” heb
ben deze week na een uitermate span
nende partij broederlijk en volkomen
terecht - gezien het weinige onderlin-
A. BakkerG- Keuning
W. WeersmaM. Miedema
P. Hemstra-D. van Beem
J. DotingaD. ten Dam
T. v. d. KooiJ. Steginga
J. v. BerkumL. Douma
Sj. ScholteJ. Nauta
H. BoschmaL. Zijszeling
A. BrouwerT- Posithuma
1—1, W. Ats-
J. Bijlsma-M.
Kos-
voor
WSWWWVWWVWWVWWWVWWWWW
62 128
Echt-
70 150, Dms.
Dms. Roorda-
daarvan, 8 liederen
staan op de plaat en
muziek voorzien door
niets voor
„Kom dan
Lekker ver-
moest ik dte
Hardstikke
Volgende week donderdag zal er
het Wapen van IJlst een voorlich
tingsavond worden gehouden over het
uitbreidingsplan „De Rat”. Met name
zullen aan de orde komen de plan
nen voor de koopwoningen in ’t nieu
we gedeelte aan de zuidoost kant van
het stadje.
wist af te
incasseerde
opdoffer, die
Maandag hebben b. en w. geen spreek
uur, dit in verband met de begro-
tingsvergadering. Degenen die dan
met de burgemeester of met de
wethouders willen spreken krijgen
dus nul op rekest. Hun komst is
dan echter toch niet voor niets ge
weest, want de begrotingsvergade-
ring is openbaar, en dus toegankelijk
voor iedereen.
Gelukkig was de concierge van dé
Sipkensschool dinsdagavond éven soe
pel want tegen het middernachtelijk
uur was de spannende schaakpartij
tussen S. Breuker en F. Arema op een
°or na gevild. Nog een viertal zetten
en Breuker zou moeten capituleren.
Arema vond de genadeslag, een afruil
met offers, die eindigde in twee ko-
ningen en één zwarte vrijpion. Hij be
hield daarmee de leiding in de eerste
klasse.
M, Ferwerda jr. hoofd le
Kuiper-G. Mulder, hoofd 2e
B. Kortstra-S. Reekers 02, O. Dijk-
stra-iH. Lansbergen. 02, W. Scher-
penzeel-Sj. Reekers 02, J. Wferinga-
S. Berkepas 11, J. Vissetr-H. Visser
20, L. Deinum-S. Sijsma 11, A.
Beenhakker-H. Jonkman 02, N.
Rippen-Fr. de Vries 11, J. Wissing-
P. die Boer 02, A. Hartstra- P. Na
gelhout 02. Einduitslag 515 voor
Woods end.
A. BootsmaL- Stuiver
J. WiersmaA. Feitsma
F. BoschmaD. Louwsma
P. de WitteU. Bouma
A. TerpstraTj. Tjalsma
S. de WitteH. Bergsma
H. DamstraH. de Jong
J. SikmaJ. TwijinStra
R. de JongM. Tjalsma
F. DotingaP. Hiemstra
snelle levering
variërende pnjzen
Op 28-11 was er een vergadering van
de Kaatsvereniging Sneek, en. waar
ik als oud-Sneker uit Haarlem aan
wezig was, kwamen hier dien avond
sombere gesprekken te horen voor
wat bereft deze gezande Friese sport.
Daar deze vereniging het volgende
jatar haar 75-jiariig jubileum zal her
denken en nu verzoek ik alle Sne-
kers er voor te zorgen dat deze
sport een goed jaar voor te berei
den kracht bij te zetten. Hoogach
tendenz.
Ook het tweede, tiental van Eensge
zindheid is tegen Offingawier niet in
moeilijkheden geweest. Het eerste
succes voor die Wouidsendlers, want
de eerste twee gespeelde competitie
wedstrijden waren verloren gegaan.
De uitslag was alsvolgt:
Aanwezig zullen zijn vertegenwoordi
gers van het architectenbureau dat
het ontwerp gemaakt heeft, het ar
chitectenbureau Van Heelsbergen en
Jansen B.V. te Arnhem, De Kinkel
der Woningbouw b.v. en Makelaardij
L. D. Faber te Leeuwarden en Sneek.
Ook vertegenwoordigers van het ge
meentebestuur van IJlst zullen pre
sent zijn. De aanvang is om acht
uur.
Bosch. Terwijl de vaders bouwden,
moesten moeders en kinderen fabrieks
werk doen. Ook werkten tot 1817 veel
„gastarbeiders” in de fabriek, buiten
landers, die bekwamer in hun vak
waren dan onze arbeiders. Zo waren
broodbakkers, brouwers, slagers, bui
tenlanders die technische instrumenten
beter bedienden dan de inheemsen, Aan
hen werd bovendien allerlei slechts
toegeschreven: luiheid, zwakke li
chaamskracht en gebrek aan ontwik
keling. De buitenlander, die géén ge
zin tot zijn laste had, was ook toen
een begeerde arbeidskracht. Er is
maar weinig veranderd!
de uitslagen van de maandag
avond in de hoofdklas gespeelde par
tijen ziet het er bij SDC naar uit
dat J. Veld en J. Beijert met gelijke
kansen de strijd om de clubtitel zul
len voortzetten. Veld moest remise
toestaan aan H. de Boer, terwijl
Beijert er vrij zeker in zal slagen
zijn hangpartij tegen H. Jelsma tot
een goed einde te brengen.
Dooper-D.
S. Boot
1—1, D.
J.
Derde klas: D. Brouwer-E. Brandin-
ga 11, J. Seekles-D. Nota 02, B.
Couperus-A. van Keimpema 11.
Voor die competitie eerste klas lever
de SDC 3 een knappe prestatie tegen
het sterk geachte eerste tiental van
Bolsward. Zelfs schiep het zich mo
gelijkheden om dit treffen winnend af
te ronden. Uiteindelijk zal wel met
e§n gelijkspel moeten worden vol
staan, omd!at een hangpartij tussen
J. Dooper-H. van Hes met materieel
voordeel voor eerstgenoemde werd
afgebroken.
Singel 82-84-88 Sneek
Verhuur zonder chauffeur aan
bedrijven en particulieren
Betrouwbare en volledig
gecontroleerde wagens
Opel’s - VW’s - busjes -
VW bestelwagens
BEL 05150 - 3807
Uw auto staat voor u klaar.
Echtpaar Matla 64 133, Hr. Brennink-
meijer-Eppinga -59 129, Dms. Boon-
stra-Potma 64 126, Echtpaar Visser
65 124, Hr. Boot-Braak 54 122, Dms.
Brenninkmeijer-V. d. Poel 64 119, Dms.
Kerstma-Krook 54 117.
E: Mevr, en hr. Makken 61 142, Echt
paar De Vries 76 141, Dms. Holkiema-
Vogelzang 67 133 Dms. Bron-
Kleinjan 61 129, Dms. Schram-Smid
69 129 Echtpaar Lanskroon
Hr. Boonstra-Speelman 56 115,
paar Noordimans 54 96.
G: Dms. De Haan-Silvius 69 141, Hr.
Felkers-KIaibeda 62 134, Dms. Beke-
ma-Cuperus 76 133, Echtpaar V. d.
Schouw 67 133, Dms. Oranje-Volkers
67 124, Dms. Makken-v. d. Sluis 56
120, Dms. Hofmeester-Prijs 58 113,
Dms. Jansen-Verplanke-Meijer 55 110.
H: Echtpaar Bunt 74 163, Echtpaar
V. d. Veer 79 132, Dms. De Jong-De
Vries 61 127, Hr. Walda-De Haan 61
124, Echtpaar De Jong 65 123, Echt
paar Van Beek 57 120, Dms. Silvius-
De Vries 51 115, Hr. Schilstra-Speel-
man 59 107.
I: Hr. Roorda-Tensen
Boelens-Visser 72 137,
Tensen 77 131, Dms. Schilstra-Speel-
miain 56 130, Dms. Ammeriaan-Phei-
fer 59 127, Mevr. De Jong-Hr. Sinne-
ma 57 118, Dms. Sbeegstra-Zelle 56
111, Dms. Brouwer-Kampen 57 104.
zal de lang
de heer A.
C: Mevr. Faber-Hr. Steegstra 87 165,
Echtpaar Beetstra 68 140, Hr. Potma-
De Rooij 57 133, Mevr. Bos-hr. Poiesz
72 128, Mevr. Tromp en Zn. 50 121,
Hr. Ciaziemier-Kerstma 61 114, Hr. De
Rae-Schaap 56 109, Echtpaar V. d.
Berg 53 104.
D: Echtpaar V. d. Werf 87 156, Mevr.
Ferwerdla-Hr. Posithuma 72 138, Echt
paar Jedeloo 76 138, Dms. De Boer-
Koning 58 126, Echtpaar Looper 63
120, Hr. Schaap-Zoethout 51 116, Hr.
De Boer-Koning 58 114, Dms. Silvius-
Silvius 51 112.
E: Dms, Mfedemia-V. d. Veen 79 137,
De stand aan de kop van de eerste
Hasse; F. Arema 6 uit 7, P. Tjoelker
Uit 6, W. van Moosel 5 uit 7. W.
Binnema 4 uit 8, R. Bosma 3 uit 4
en M- Bergsma 3 uit 6.
Van de hoofdklasse volgende week
sens een doorlichting van de situatie.
Zeker is wel, dat clubkampioen Th.
Haiitjema fier aan de leiding gaat. L.
Zowel het eerste als het tweede tien
tal van de damclub Oosthem heeft een
vernietigende nederlaag geleden tegen
het bezoekende Oosterend. Door deze
zege kwamen de Oosterenders naast
de winstpunten voor de competitie-
strijd van de federatie „Westergo” te
vens in de door de beheerder van het
Himsterhüs, de heer Th. van Berkum,
beschikbaar gestelde beker. De gede
tailleerde uitslag, die zich halverwege
de avond al min of meer aftekende,
ziet er alsvolgt uit: (de eerste naam is
steeds die van een Oosthem-speler)
Dinsdag namen 39 spelers deel
de jaarlijkse Sint Nicolaaspartij
de schutjasclub ’Eendracht Onder Ons’
in de Koetslantaarn hield. Het zal nie
mand vreemd voorkomen dat deze
avond in het teken van de Goedhei-
ligman stond, en één van zijn Pieten
was dan ook aanwezig, om, mocht
het nodig zijn, op te treden tegen al
te fel spelende kaarters. Mevrouw E.
Schurer-Snijder had gezorgd voor de
speculaas, tevens had ze de attractie
georganiseerd die ervoor zorgen moet
dat de jubileumpot wordt versterkt.
Het bleek dat haar bezigheden niet
zonder succes waren gebleven, want
aan het eind van de avond kon een
bedrag van zestig gulden aan een
glunderende penningmeester worden
overhandigd. De eerstvolgende wed
strijd zal dinsdag 7 januari plaats
vinden.
Sloten heeft deze week zijn itepenbe-
stand drastisch moeten besnoeien.
Langs het bolwerk, in die buurt vian
de Woudsenderpoort leden de 'bomen
aan de gevreesde iepziekte en daar
helpt zelfs het besta paardemiddel
niet tegen. Behalve natuurlijke nieu
we bomen planten, wat dan ook
gebeurt. Wanneer?, nog niet bekend.
We houden u op de hoogte.
Onder de schreeuwende kop „On
derwerp: „Kaatsvereniging Sneek”
schreef ene heer P. Siksma van de
dr. Schaepmanstraat uit Haarlem,
een oud-Sneker en abonnee van dit
blad, ons het volgende trieste be
richt.
De gedetailleerde uitslag: (de eerste
naam is die van een Bolsward-spe-
ler).
Door een dubbele overwinning tegen
G. A. Brouwer schoof J. v. d. Hem
van de laatste plaats op naar die ne
gende plaats. W. Rusticus eiste beide
punten op tegen de hoger geklasseer
de Tj. Zijlsitra. In de eerste’ klas
raakten G. Huitema en K. Krot verder
achterop bij koploper W. Coupe
rus. Huitema tastte namelijk mis te
gen H. Nauta, hetgeen hem de par
tij kostte. K. Krot moest remise toe
staan aan D, Boot. Een zelfde resul
taat leverde de partij P. Jorritsma-
C. de la Ferté op.
De verdere uitslagen: Tweede klas:
H. van Hes-A. Zoethout 20, M.
Dijkstra-H. Haagsma 11, P. Stoel-
winder-J. Faber 20,
J. Bremer-II. Twijnstra 20, L. v. d.
Kooij-J. Oudega 11, L. Betrgsma-
Tj. Betten 20, K. v. d. Kooij-J. Zui-
dema 20, A. Bruimsma-Joh. Leeve-
rink 02, A. de Boer-A, die Jong 20,
G. Haringa-K. Abma
ma-P. Huitema 20,
Hylkema 20, E. Wiersma-A.
ter 02 einduitslag
Woudsend,
G. Stoker-R, de Jong 20, H. Witter-
mans-G. v. d. Goot 02, H. Raap-
J. Schots 20, G. Harkema-W. Jaar-
sma 20, H. Rienstra-R. Schots 11,
J. Wittermans-J. Schokker 02, P.
Dijkstra-K. Muizelaar 20, G. Huite-
ma-D. Visser 02, Sj. Boonstra-H.
Zeldenrust 02, Th. Muller-G. de Heij
11, totaal 1010. I. Osinga-B. Fol-
kentsma 0—2, H, Ozinga-Sj. Faber
2— 0, W. Pander-E. Schokker 11, W.
Gaastra-A. Keulen 11. Totaal 4—4.
J. Maas en H. Binnema, die vorig
jaar de subtop vormden, traden dins
dag tegen elkaar aan. In verband
met z’n nieuwe werkkring houdt Maas
zich dit seizoen niet zo intensief met
schaken bezig. Daarmee willen we
echter de keurige zege van Binnema
allerminst kleineren! De jongere gar
de hakte er weer flink in: overwin
ningen van Keulen, Wind en Theunis-
se.
De uitslagen waren: Hoofdklasse: H.
Keulen-S. de Vries 10, G. Faber-E.
Wind 01, IJ. J. Dijksitra-Fr. Theunis-
se 01, S. van Scheltinga-L. Albada
afgebr., T. Potjes-Th. Haitjema 01,
G. Wiersma-N. Andriesen 01, L. J.
Maas-H. Binnema 01 en D. Zwaan-
Tj. Wiersma Va’/a. Eerste klasse:
A. M. Brouwer-V. van Dijk Va, P.
Tjoelker-W. Binnema 10, S. Breuker-
F. Arema 01 en W. van Moosel-M.
Bergsma 10. Tweede klasse: G. E.
van der Veen-S. Speerstra 01, W. v.
Dijk-H. Bos 1—0 en W. Kingma-H.
Spoelstra 01. Jeugdgroepen: 1. Wijt-
ze van der Zee-Kees Bijlsma 10,
Henk Balt-Herman Bergsma 01,
Christina Balt-Wiebe Wfestra Va en
IJge Visser-Bart Zwart 01. Groep 2:
Lieuwe Rozema-Perter v. d. Muizen
berg 01, Wybo Beetsma-Ids Kingma
10, Jacob Bijlsma - Douwe Zwart
10, Martin van Groninger - Roelof
Wielinga 01 en Wim Ykema-Ronald
Jasper 01.
Eensgezindheid uit Woudsend is door
de 5-15 overwinning in en tegen Lem
mer in staat gebleken zich in de
kopgroep van hoofdklasse zuid-rang-
schikking te werken. De Woudsenders
stonden maandag zelfs bovenaan,
maar moesten die
reeds weer overdoen
Koudum
De uitslag van de dinsdag gespeelde
wedstrijd is: Hoofdprijs R. v. d. Werf-
E. Uddinga hoofdpremie G. die Boer-
afval H.
afval R.
Koopstra-J. Jongsma, troostprijs J. v.
d. Meer-J. Luinstra, troostpremie R.
Pereboom-P. Nota, troost le afval D.
Remerij-L. Boom sr., troost 2e afval
D. Smeding-N. D. Nota, poedelprijs S.
Siemonsma-mevr. P. v. d. Meer (v.v.
W. v. d. Eems), poedelpremie H.
Smit-M. v. Vliet (v.v. Ger- Jansen),
poedel le afval H. Ferwerda sr.-J.
Nutters, poedel 2e afval L. S. Müller-
H. Ligthart.
Voor de onderlinge competitie was
het in de hoofdklasse aan Sj. Ree
kers de eer koploper Lansbergen de
volte winst af te snoepen. Omdat S.
Reekers klop kreeg van S. Berkepas,
was de laatste in de gclegnheid de
leiderspositie van Lansbergen over
te nemen. Met evenveel punten maar
met een wedstrijd minder zit Berke
pas momenteel goed in het zadel.
Verder won in de klasse S. Sijsma
van H, Jonkman en hielden H. Visser
en P. de Boer het op een aardige
puntenverdeling.
Het Leger des Heils in Sneek wil een
ieder die een bijdrage gegeven heeft
voor de kerstcollecte hiervoor harte
lijk bedanken. Al deze giften hebben
er voor gezorgd dat ook dit jaar het
opgestelde programma uitgevoerc!
kan worden.
In de Technische School - van Schou-
wenburgstraat 19 wordt zaterdag 14
december, ’s middags van twee tot
half vijf een kerstviering gehouden
voor invaliden en alleenstaanden.
Het vervoer van de bezoekers is in
handen van het Roode Kruis irt
Sneek.
In hotel „Hanenburg” wordt dinsdag
17 december, ’s middags van half
drie tot zes uur een kerstviering ge
geven voor bejaarden.
Opgaven voor de Technische School
kunnen t.e-m. woensdag 11 december
gedaan worden. Kaarten voor de
kerstviering in hotel „Hanenburg”
kunnen uitsluitend gehaald worden op
woensdagmorgen 11 december van
af tien uur tot 12 uur.
Het is niet meer mogelijk dat be
zoekers voor „Hanenburg” via het
Leger des Heils gehaald en gebracht
worden. In de praktijk is nl. geble
ken dat dit teveel verwarring en mis
verstanden met zich mee brengt.
Namens het L^ger des Heils te Sneek,
M. K. Breidenbach
kapitetae
In de tweede klas ging de leiding
ook al over in andere handen. De
jeugdige Hans van Gosliga versloeg
de nog ongeslagen Faber en dat be
tekende een eerste plaats. Bouwe de
Jong bezorgde V. d. Brug een neder
laag en klom daardoor naar de nog
kansrijke positie vlak achter Van Gos
liga. K. Busscher boekte in zijn twee
de partij (tegen A. Attema) z’n eer
ste winstpunten.
Uitslag van en stand na tweede ron
de van de tweede competitie bridge
club „Sneek”.
A: Hr. Slob-mevr. Veldman 76 149,
Hr. Van der Veen-Vis 62 146, Hr.
Bron-v. d. Leij 88 144, Echtpaar Lok-
kerbol 66 141, Hr. Poiiesz-Ubbink 52
Meijer-Silvius 54 105, Hr. Vain Brug-
118, Hr. Damstra-Hemmes 58 112, Hr.
Meijer-Silvius 54 105, Hr. Van Brug-
gen-Lichthart 48 93-
B: Echtpaar Nijburg 70 150, Mevr.
Kroon-hr. Silvius 79 142, Dms. Dam-
stra-Vrolijk 61 137, Echtpaar Draisma
66 1 30, Mevr. Brandsma-hr. Veldman
69 121, Hr. Kleinjian-V. d. Leij 70 121,
Echtpaar Kooistra 47 104, Echtpaar
V. d. Zee 42 103.
J. Peters-G. Huitema 20, J. Altena-
C. de la Ferté 20, J. Lammertsma-
E. Pietersma 02, JM.
Boot 02, Sj. Tigchelaar -
02, F. Mol-P. Stoelwinder
van Foek.en-W. Oldenkamp 11,
Dooper-H. van Hes afgebr., Tj. An
dringa-A. Zoethout 20, J. de Jong-
F. Gerlofs 02. Voorlopige eindstand
8—10.
In deze klasse delen Arema, Tjoelker
cn Van Moosel tot nu toe de lakens
kit. Tjoelker kreeg het aan de stok
tiet W. Binnema, tegen wie het altijd
Wassen is- In het middenspel ston
den aanvalsstukken van wilt diep in de
zwarte stelling en omgekeerd was het
zelfde het geval. Secuur haalde Tjoe-
ker ten slotte het punt binnen. Van
Moosel doorzag de valstrikjes van
Bergsma en haalde opnieuw de volle
winst binnen. Brouwer en Van Dijk
rookten de vredespijp: V2V2.
Be stand aan de kop van de
1-’ - -
5 uit 6, W.
voor Leven”. Een karweitjesafctie'
bracht 640,51 op, een bedrag dat
een slimme rekenaar de opmerking
„In ieder miljoen zat tenminsten een
tientje van ons”, ontlokte. Enkele
opmerkingen van de kinderen die
hierover in de schoolkrant werden
geplaatst zijn: „Wij kwamen bij een
Oude man. En die had
ons te doen. Hij zei:
maar theedrinken!
diend!”„En toen
baby de fles geven,
leuk! Alleen de baby was nat en ik
ook”,Ik moest met een hond
wandelen waar al een stuk of 8 kin
deren mee gewandeld hadden”
Over een dag of tien
speelplaat waarvoor
Blok uit Sondel de teksten maakte,
in de etalages liggen. Zoals bekend
maakte de heer Blok verscheidene
geestelijke liederen en psalmen, 14
en 6 psalmen
werden van
de bekende
componist Adriaan Kousemaker. Het
unieke aan de LP is dat alles wat
er op staat volkomen nieuw is, zo
wel de melodie als de tekst. De
langspeelplaat wordt uitgegeven bij
Mirasound onder de naam: „Wjj
trekken naar het Vaderland” en kost
14,50.
Gaande van hot bijzonder naar het
algemene hebben wij al enkele malen
ons licht laten schijnen over onze stad
in de negentiende eeuw. De onderne
mer heeft dan nog tijd voor schone
letteren. In 1838 zei een Sneker fa
brikant nog: we maken geen reclame,
het werk moet de meester loven en
niet omgekeerd.
In 1844 constateert men dat de onder
nemingslust in een heilloze rust ver
keert. De kleine fabriekjes dreven op
de goede naam en de oude meester
knecht. De beste waren staan op de
zolder, als voorraad, er wordt ge
werkt op bestelling. Tussen 1850 en
1870 komen de eerste stoommachines
hier, toen er al enkele honderden wa
ren in Holland en Brabant. In 1871
wordt de helft van alle fabriekspro-
ducten nog helemaal met de hand
vervaardigd: de manufactuur is
helemaal in stand.
In 1862 was de huisnijverheid nog tien
keer zo sterk als in de fabrieken. Ma
chines werden het eerst gebruikt in
de suikerfabrieken en in de zuivel.
Machinefabrieken dateren van die tijd.
Friesland liep hierin nog achter op
Holland^ dat op zich achter liep op
de rest van de wereld: steenkolen wa
ren hier ver, en er lag een hoge ac
cijns op. Wie iets wilde teren op dit
gebied moest naar het buitenland: de
polytechnische school in Delft is van
1864.
Bedrijfsuitbreiidiing mag alleen nog ge
financierd worden uit de winst, lenin
gen zijn pas na 1870 mogelijk. De
groei van industrie eist geld, mensen
en energiebronnen, en aan dat laatste
ontbrak het hier, tót de spoorwegen
steenkolen konden aanbrengen. De tex
tiel concentreert zich in het oosten
des lands, en valt hier helemaal weg.
It Beaken heeft diit voor Leeuwarden
uitgezócht, voor Sneek is het overvloe
dige materiaal nog niet bewerkt.
In 1859 blijkt uit de volkstelling, dat
de kleinere steden op hun retour zijn,
tot dat jaar groeiden ze sneller als
de grote. De echte urbanisatie, de
trek naar Amsterdam en Rotterdam
begint pas in deze tijd. Na 1870 is de
modern-kapitalistische maatschappij
voltooid.
Op 31 augustus 1816 had de regering
een telling van de werkenden doen
houden, in 1820 doet Minister Falck
een nieuw onderzoek. Vaste arbeiders,
thuiswerkers en huisbedienden zijn
voor onze streken dan het overgrote
deel van alle werknemers.
Jongens en meisjes van 8 tot 16 kre
gen toen in industriesteden werk in de
fabrieken, die ze ook te eten gaven.
Weeskinderen en andere kinderen ten
laste van de armenzorg werden uitbe
steed: dit bespaarde de armbesturen
zestig gulden per jaar.
In november 1818 werden 52 stenen
huisjes gebouwd onder toezicht van de
Maatschappij van Weldadigheid, de
beroemde maatschappij van Van den
ge krachtsverschil de punten ge
deeld. De eindstand was derhalve
1414. De damstrijd, die gestreden
werd in Hommerts-Jutrijp, zag er ge
detailleerd als volgt uit: (de eerste
naam is die van een Wymerts-speler):
zelfs
positie dinsdag
aan Grouw die
klop had weten te geven.
Eensgezindheid gaf Lemmer de ge
nadeklap toen S. Berkepas topspeler
J. Wieringa een remise
dwingen. De thuisclub
daarmee een mentale
het in feite niet meer, te boven is ge
komen.
Eetn hoop ellende brengt de nieuwe
dienstregeling van de FRAM voor de
Friese Z. W. Hoek,
Na overname van de gelijknamige
busonderneming vergeten „verre bu
reauplanners” de belangen van regio
nale bevolking.
1. De schoolbusdiensten toch een gro
te bron van inkomsten) - zijn af ge
schaft. Scholieren kamen nu of veel
te vroeg óf veel te laat aan: nl. om
7.59 in Emmeloord, om 8.07 of 8.37!
in Sneek, om 8.44 in Heerenveen.
De FRAM weet toch ook dat de
scholen om 8.30 beginnen?
Gevolg: a. scholieren maken onaan
vaardbaar lange dagen.
b. indirecte invloed van busmaat
schappij op de schoolkeuze van 12-
jarigen, men kiest nl, sneller, onge
acht capaciteiten da diohltebijzijnde
school.
2. Bejaarden staian in die kou. Op het
traject Lemmer-Heerenveen moet je
nu niet alleen overstappen in Span
nenburg, maar nogmaals een paar
km. verder in Joure.
Zodra er één bus te laat is bij Span
nenburg, mis je aansluiting in Joure.
Zo stonden woensdag' jl. vijftien, voor
namelijk bejaarde mensen daar een
half uur in da kou, terwijl aan de
overkant vier FRAM bussen elkaar
in de weg stonden. Da bus waarin
we zaten ging niet verder en had tien
minuten vertraging gehad.
3. Doorgaande verbindingen: De enige
rechtstreekse verbinding van Emme-
loord naar Groningen loopt via Heer
enveen. Daar is nu de aansluiting op
geheven want de volgende bus is net
vier min. weg bij aankomst in Heer
enveen.
Als je van Groningen komt, gaat het
om één luttele minuut. Uit
weet ik dat er niet op elkaar
gewacht.
Nee, zij die van het openbaar ver
voer afhankelijk zijn, mogen 55 min.
wachten.
Indlien u ook „klachten heeft over de
nieuwe regelingen mopper dan niet
'binnenkamers of tegen buschauffeurs,
maar wendt u tot het hoofdbureau
van de FRAM.
Misschien komt er dan een verbete
ring. Het is uw eigen belang!
Mej, R. te Stroete
Ruitten N.O.P.
