BERIGT.
1
^X5-X>V4>-
■w
1869.
ACHTSTE .ItVvVTSO /VAXJ.
Ao. 08.
is July.
Donderdag
Bij deze Courant wordt een bijvoegsel
uitgegeven.
De prijs der -V elver te 11 ti n is
tlians voor 1T regels SO Cents.
Elke reg-el meer 1O Cents.
Grroote letters naar ruimte,
overeenkomst voor een be
paald getal Advertentiën rabat.
Uitgever.
15 uiten 1 andso li O ver zigt.
BOLSW ARDSCHE COURANT
i
De Uitgave dezer Courant, die eiken Don
derdag het licht zietgeschiedt door
B. C P E B U S Az. te Bolsioardwien men
alles dit B'ad betreffende uiterlijk tot Woens
dag -morgen 12 ure, franco gelieve toe te zen
den. Alle briefporten komen op rekening der
inzenders.
De Abonuements-prijs is f 0,80 per drie
maanden franco per post f 0,95.
De prijs der Adverten tien is van 17
regels 50 Ctselke regel meer kost 10 Cts.
Groote letters worden naar plaatsruimte
berekend.
»de rost zal nooit ernstig
hij daarmeó nu ineenen dat de
1 naar
tegen burgers wat anders te zeggen
-
volgens keizer Karel V
wetgevend ligchaam begint te toonen dat
een ligchaam zal zijn; wel is het nog maar
om de geloofsbrieven te onderzoeken, maar
reeds openbaart zich een geestdie wel meermalen in ver
zet zal komen tegen de wijzewaarop Napoleon heerscht.
Van verschillende zijden houdt men ook oog en oor op Rome
gerigt. Wat daar in de laatste weken gebeurd en gespro
ken is wat or over eenige maanden zal gebeuren en ge
sproken worden trekt de aandacht en levert stof tot ver
schillende beschouwingen. De italiaansche regering ont
nam de geestelijkheid het voorregt, vrij gesteld te zijn van
de krijgsdienst. In eene vergadering van bisschoppen be
tuigde de paus daarover met innig hartzeer zijn leedwezen,
en na alzoo over de regering van Italië te hebben geklaagd,
Belangen van staat en kerk houden de voornaamste vol
ken van Europa meer dan ooit bezig. Die belangen wekken
meer en meer de belangstelling van allen; de geschiedenis
des tegenwoordigen tijds is niet meer eene geschiedenis
van de koningen of keizers; zij omvat het leven der vol
ken. Dat leven openbaart zich in de steeds toenemende zelfbe
wustheid der volken wel pogen sommige regeringen die
zelfbewustheid te verdooven en kan ze zich nog niet over
al krachtig- genoeg uitspreken, maar zij toont, dat ze ont
waakt is, en we leven niet meer in een tijd, dat hare ont
wikkeling, al gaat die dan ook langzaam, kan verhinderd
worden.
Het eene volk wordt wakker door en naijverig op de
vorderingen die het andere maakt. Le Siècle maakt eene
vergelijking tusschen Frankrijk en Oostenrijk en zegt:
»In 1789, in 1830, in 1848, stond Frankrijk aan despits
der vrije volken en Oostenrijk was het land der dwinge
landij, het hoofdkwartier van priesterkuiperijen en nu
wij Franschen hooren dagelijks over veroordeehngen onzer
schrijvers, en Oostenrijk zal de eerste regtspraak door ge
zworenen in zake van pers-misdrijven beleven. En wat
soort van man wordt daaraan onderworpen? Een republi
kein of een onvoorzigtig dagbladschrijver? Neen, een kerk
vorst, de bisschop van Linzdie voor het gerigt wordt ge
daagd, omdat hij wat al te vurig de liberale staatsinstellin
gen heeft gehekeld. Dat kan Frankrijk nog niet dragen.
Daar durft men geen bisschop als een gewoon schrijver
wegens een drukpers-misdrijf te dagvaarden.”
Keizer Napoleon weet dan ook niet regthoe hij de
Franschen zal doen geloovendat ze ’t nog zoo kwaad
niet hebben. In het kamp te Chalons zei hij tot de sol
daten »de geschiedenis onzer oorlogen is de geschiedenis
van den voortgang der beschaving”, en bedacht dus niet
datals dit waar is het keizerrijk de beschaving tegen
werkt want-»het keizerrijk is de vrede
Te Beauvais sprak de keizer
verstoord worden”zou Hj
beschaving zal blijven stilstaan? Zich te schikken
de omstandigheden en t
dan tegen soldaten, (lat is juist zoo kwaad niet; maar zich
zelven tegen te sprekendat is i
niet keizerlijk.
Het nieuwe
het niet alleen
zamengekomen
sprak de paus over de zware rampen en nadeelen die de
hoogheilige godsdienst in Oostenrijk teisteren, over de treu
rige berigten uit Spanje en over de vervolgingen die de
katholieken in Rusland te verduren hebben.
Uit Oostenrijk wordt daarop geantwoord
»Wat is er dan toch in Oostenrijk geschieddat den
paus zoo heftig doet klagen
De katholieke kerk heeft hier te lande niet de minste
afbreuk in hare regten geleden ten ware zij het reeds als
eene verongelijking aanmerkte, dat de regten en vrijheden,
die zij reeds vroeger genoot en volledig behouden heeft
insgelijks aan de andere kerkgenootschappen in de monar
chie verleend zijn.
De katholieke kerk heeft hier te lande geen enkel van
hare regten verloren zij wordt geacht en in hare verte
genwoordigers met eerbeid bejegend alleen is er perk ge
steld aan hare voorregten aan hare alleenheerschappij in
zaken waarin de staat minstens evenveel regten, beginselen
en belangen te behartigen heeft als de kerk.
De oostenrijksche monarchie is thans een constitutionele
staatdie het beginsel der gelijkheid van regten der ge
lijkheid voor de wettot grondslag heeft. Zulk een staat
moet in de vrijheid die hij aan de katholieke kerk laat
de andere kerkgenootschappen laten declen.
Dit geschiedt en meer niet.
Of zijn welligtbij voorbeeld de Jesuiten uit Oostenrijk
of Hongarije verdreven? Zijn de kloosters hier gesloten,
de kerkelijke goederen verbeurd verklaard En toch klaagt
de pausdat de allerheiligste godsdienst hier veracht en
met voeten getreden wordt I Neenwat veracht en met
voeten getreden wordtis het staatsgezag en de staatswet
in Oostenrijken die ze met voeten treden zijn degenen
welke meenen dat zij zelven en zij alleen de kerk uitma
ken en diewanneer een w-eerspanning priester gedwon-
ges wordt, am de openbare orde des staats te ontzien, da
delijk roepen dat de godsdienst wordt aangerand.
De veroordeeling van een weerspannigen bisschop door
den btirgelijken regterdie over alle weerspannigen regt
spreektis eene zaak die de godsdienst niet raakt.
De paus klaagt in zijne allocutie insgelijks over de ver
volging der roomscli-katholieke geestelijkheid in Rusland
en die klagt heeft grond; maar zij voegt niet in den mond van
den paus, immers hij verlangt voor zich de toepassing juist
van die beginselen welke in Rusland gelden en er tot de
vervolging van de roomsch-katholieke geestelijkheid leiden.
De in Rusland geldende beginselen zijn heerschappij
eener door den staat bevoorregte kerkloochening der
godsdienstvrijheid, ongelijkheid der kerkgenootschappen. Die
beginselen worden er zonder weifelen of oogluiking toegepast
en hierover klaagt de paus en in eenen adem klaagt hij ook,
omdat die beginselen in Oostenrijk, Hongarije, Spanje en Ita
lië afgeschaft zijn 1
Wat hij in Rusland laaktzou hij in alle landen je
gens onroomschen doen indien hij kon.
