I Ingezonden. I I Red. (Wordt vervolgd.) liolsward BOLSWARD. Sedert eenige dagen circuleert hier eene uitnoodiging om toe te treden tot eene kiesvereeniging. liet doel dezer vereenigingin een bij de circulaire gevoegd reglement aangewezen zal zijn om bij verkiezingen van leden voor de Tweede Kamervoor de Provinciale Staten en voor den Gemeenteraad mede te werken tot het ver krijgen van meer eenheid in de keuze. De laatste verkie zing van Gemeenteraadsleden heeft de behoefte aan derge lijke vereeniging voldoende doen kennen ieder die in 'li beralen geest het welzijn van land provincie en gemeente wil bevorderen zal wèl doen toe te treden tot de vereeni ging die zeer zeker tot stand zal komen, aangezien reeds verscheidene van de notabelste ingezetenen hunne namen schreven onder het reglement. zeil op den buik en strekte zijne reuzenleden zoover mogelijk uit; Hendrik Leflerus droomde onder een an der zeil van zijne koele pastorie te Ysselmonde; George van der Does echter zat wakker en levendig onder eenen palm boom nevens den verst naar het slot vooruitgeschoven post en teekende weder figuren in 't zand zoo als eenmaal op het duin bij Scheveningendat hij ook nu en dan aan de neiging tot geeuwen gehoor gaf, kon hem als geen mis drijf aangerekend worden. Te vier uur na den middag beproefde don Francisco eenen uitval op de Nederlandersdie hunnen vijand al te ligt achtten. Hij wierp verscheidenenog slaapdronkene voor posten terug en rigtte geen geringe schade aantotdat hij door de overmagt terruggedreven werd. De naast bij de stad en ’t kasteel gelegen plantaadjes gingen deels door de eigenaren zelven deels door plunderende benden der Ne derlanders aangestoken in vlammen op. In den laten na middag bragt men kanonnen van de vloot aan land van der Does deed met zijne officieren eene wandeling om de stadom de geschiktste plaatsen ten aanval te leeren ken nen het eenige, wezenlijk voordeel echter, dat hij, be halve de vermeestering der kust, dezen dag behaalde, was gelegen in de onderhandelingen die hij aanknoojate met de uit de bergen te voorschijn komende vrije hoofden der zwarten doodvijanden der Spanjaarden. Zij konden hem volk verschaffen, dat tegen de zonnehitte beter gehard was dan zijne manschappenen met een zeer ernstig gelaat zag don Francisco deze donkere gestalten onder de benden zijner aanvallers verschijnen. Hij wist beter dan iemand dat dit niets goeds beteekende hij perste zijne lippen op elkander en blikte schuw over den schouder naar de pal men- en tamarindekruinen van zijnen tuinzijne hand speelde een oogenblik met eene ligte siddering aan den greep zijns dolkstoen echter hief hij den hoed van het zorg- en angstvol hoofd en sprak «Gods wil zal altijd geschieden maar ik wenschte toch, dat zij te Madrid in ’t klooster zat een misgewaad te stik ken of een heilige Agnes te schilderen op een blad per kament. Aan de Ingezetenen van We leven tegenwoordig in een veelbewogen tijd vooral in zake het onderwijs. Veelzijdig wordt die zaak beschre ven en besproken, en geen wonder het geldt de belangen van ons kroost dat ons boven alles dierbaar moet wezen, liet is een dure pligt die op ons, als ouders rust, om de belangen, het tegenwoordig en toekomstig geluk onzer kin deren zooveel mogelijk te bevorderen; en het is ook daarom niet te wraken dat men zoekt, nadenkt en overweegt, welk (het openbaar of bijzonder) onderwijs, men het meest voor zijne kinderen geschikt oordeelt. Tot nog toe heelt uwe Gemeente gcene andere dan openbare scholen bezeten; doch dit is nu veranderdnaast de openbare school is thans eene inrigting voor zoogenaaamd Christelijk Nationaal on derwijs verrezen en Ge zult nu tusschen die beiden moe ten kiezen misschien hebt ge het reeds gedaan. Wij achten het intusschen niet ondienstig U dit geschrijf te doen toekomen misschien kan het bij uwe keuze een weinig voorlichten. Dat hopen wc 1 OudersGe hebt zeker allen (even als ik) onderwijs ge noten vóór 1857, vóór de invoering der nieuwe wet op het lager onderwijs, nietwaar? En wie van zal nu be weren dat dat onderwijs, ongodsdienstig ot liever onchriste lijk en niet nationaal was? Is er iemand onder die be weren durft dat dat openbaar onderwijs hem slecht en on godsdienstig gemaakt heeftdien raad ik aan: «zend uwe kinderen naar de Chr. Nat. schoolen zie of ze daar be ter worden!” Is dit echter niet het geval, dan vraag ik; «waarom de inrigting verloochend die U zelf tot nuttige le den der Maatschappij tot deugdzame en godsdienstige bur gers gevormd heeft? Het onderwijs dat Ge zelf genoten hebtis dat niet meer voldoende voor uwe kinderen Meent ge misschien dat het onderwijs veranderd vermin derd is' bij vroeger Ik bid Uom uwer kinderen wil onderzoek het dan eerst, en handel niet op gezag van an deren. Onderzoek zelf wat op de openbare en wat op de bijzondere scholen geleerd wordten komt Ge dan tot het besluit dat het eerste minder is dan het laatste dat het openbaar onderwijs minder Christelijk en minder nationaal is dan het bijzonderaarzelt dan nietmaar zendt uwe kinderen naar de Chr. Nat. school. Ook mijn gevoelen wil ik U geenszins opdringen. Gij moet zelfstandig handelen en zooveel mogelijk het voor en tegen overwegen. Wilt Ge mijn gevoelen weten omtrent de openbare school zooals ze was voor ’57 en zooals ze nu is? Volgaarne vol doe ik dan aan dat verlangen. Ik heb onderwijs genoten van een openbaar onderwijzereen man die bij Roomsch Protestant en Israëliet, bij rijk en arm, bij jong en oud, om zijne bekwaamheid als onderwijzer en om zijn edel ka rakter algemeen bemind was en nog is. De man is nog onderwijzer, en schoon reeds bejaard, is hij nog blakende van ijver voor zijn vak en nog vurig van geest als de eer van het openbaar onderwijs aangerand wordt. Met mij gin gen kinderen ter school van ouders van alle gezindheden (Chr Nat. scholen kende men toen nog niet) en ieder was ten hoogste ingenomen, met het onderwijs daar ter plaatse, ofschoon we er in geen bijbel lazen en geene psalmen leer den. Het dogmatisch onderwijs ontvingen we van onze respective godsdienstleeraars. De schoolboeken die we gebruikten waren P. Burggraaf, Vad. Gesch. Beknopte Nat. historie der M. t. N. v. ’t. A. Gesch. v. Jozef van Hulshof]'. Verder de werkjes van Gouverneur en Schmidt, allen boek jes die nog op de openbare scholen in gebruik zijn. Wat de natuurkunde betreft, dit vak heeft onder de nieuwe wet grooteren omvang verkregen en is met een aantal werkjes verrijktdoch de beoefening dezer wetenschap waardoor men God in zijn werk beter leert kennen en waarderen zal het kind toch zeker niet onchristelijk maken De vormleer, leer der vormen, zal m. i. ook niet zooveel kwaad doen. Aangaande de versjes en liedjes die op de openbare school geleerd worden, kan men ook niet zeggen dat ze ongods dienstig zijn. Doe slechts een’ greep uit het groote aantal en Gij kunt er U van overtuigen. Neem b. v. het schoone versje van R. vd. Aa GOD IN DE NATUUR. Dat God een liefdrijk Vader is Tuigt al wat mij omrigt, Dat tuigt de spartelende visch, En ’t vogeltje dat zingt. Op leliën en rozenblaan In ’t gloeijend avondrood, Zien wij met heldre lettren staan, God is zoo goed als groot. enz. Even als voorheen worden de lessen op de openbare school met gebed of gezang geopend en gesloten en dikwijls wordt de bijbelsche geschiedenis opzettelijk maar altijd als onder deel der algemeene geschiedenis behandeld. Bovendien wordt het kind op de openbare school opgewekt tot de deugdsbetrach- ting en godsdienstzinhem wodt geleerd alle menschen te beschouwen als broeders en zusters, als kinderen van éénen Vader. Dat was voor 1857 zoo en dat is nog zoo. Ga dus vóór Ge een besluit neemt onderzoeken, wat er op de openbare en wat er op de bijzondere scholen geleerd wordt en Ge zult bevinden dat het onderwijs op de eersten niet verminderd is. Nog ietsde openbare onderwijzers zijn voor een groot deel mannen die reeds vóór ’57 werkzaam waren zouden die dan na dat jaar zoo dadelijk veranderd zijn Zouden ze ons tot brave menschen opgeleid hebben terwijl ze onze kinderen stellingen zouden inprenten die hen ongelukkig zouden maken ’t Is immers te dwaas om van te spreken De voorstanders der bijzondere school zeggen wel veel en vermorsen potten met inkt, maar bewijzen weinig of liever niets. Lees slechts de geschriften die van genoemde partij uitgaan tegenover die der voorstanders der openbare school en Ge kunt er U van overtuigen. De brochures van de h.b. F. Jansen openbaar onderwijzer te Harlingen en A. de Beylbijzonder onderwijzer te St. Anna kan ik U in dit opzigt sterk aanbevelen. En nu, mijne vrienden, dat dit geschrijf U tot nadenken moge opwekken bij het doen eencr keuze tusschen open baar en bijzonder onderwijs is de hartelijke wensch van Leeuwarden Uwen Dienaar October 18G9. G. B.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1869 | | pagina 6