A c li 11 i e n d o J a a r j
No. 5.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOtSWARD WWSBSMBEI.
g a ii g.
BEKWBMjMOW.
VOOR
DONDERDAG 30 JANÜARIJ.
BUITEKLAOSCH OVERZIGT.
DONDERDAG 30 JANÜARIJ.
Burgemeester en Wethouders der
gemeente Wonseradeel,
BdSWARDSOE (DURAN
iron
2 -4}
8 -12
Makkum
■1.)
Feb.
1.
IT.
rd.
er-
n
w
n
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
n
9
n
y>
iet
an
in-
se-
;is-
em
irt
hap
den
tra-
en
18
18
8 -11
8 -11
inig
rde
ilde
•rde
isen
lin!
lok
en
om-
84-12
8 -11
11 -12
8J-12
8 -11
1 -4J
1 -41
in-
te
rw
[aar
ren
er-
■ven
laad
vuld
we
efdo
we
dd
>e-
de
it-
li-
en
25
ch
511
?ft
it-
te
in
•o-
■er.
ris.
‘h,
2 -4}
U-4'
l.
om.
1 -2
1 -2
1 -2
2}-3
21-3
de
U
.an
len
res
>ü-
ran
oo
ien
1 -8
3 -4
3 -4
3 -4
de
li
fe
lot
n
id-
in
■It.
>e-
te
en
ng
■ii-
ms
nd
ig-
asch
ten
zoo
itten
op 't
■ooid
ons
even
iheid
AVons
Cornwerd
Engwier
Zurich
Idsegahuizum,
l’iaam
4
AVoensd. 5
Don. 6
8 -9
8i-9‘-
9 -10
9J-10}
9}-10}
104-12
eeradeel.
Don. 13 1
13
13
18
13
13
18
13
13
13
Din. 18
n
n
n
n
(Workuin.)
Don.
Vrij.
Zat.
Voorm. Namid.
Maand. 3 Fob. 10 -12
Ding. 4
(Makkum in de Hoofdwacht.)
FRANKRIJK.
In Frankrijk was het gedurende eenige
dagen de vraag: zullen we ons ministerie
behouden of moet er een ander aangeschaft
7}-10
9'-12
10 -12
worden De koningsgezinden achtten het
tij gunstig om eens te gaan visschen. Wel
1200 der voorstanders van het koningschap
kwamen bijeende advokaat Dubois ont
haalde hen op een redevoering, waarin hij,
als een uitstekend weerprofeet, voorspelde,
dat de koning spoedig komen zal. Nadat
een adres aan den graaf van Chambord
wien men koning maken wil, was voorge
lezen, werd dit door de vergadering goed
gekeurd. In dit adres zeggen de konings-
vrienden, dat in Frankrijk het verlangen
bestaat naar een oorlog tegen het kapitaal,
naar de onderdrukking van den burgerstand,
naar revanche voor de commune, naar her
stel van de soldateneer en de zegepraal
hunner beginselen. Verder zeggen ze, dat
liet er in Frankrijk treurig uitzietdat er
overal ellende is dat handel en nijverheid
kwijnen en te gronde gaan, dat de ontbe
ringen der arbeidende klasse haar hoogste
toppunt bereikten. En dat alles is te wijten
aan de republiek. Nu moet „monseigneur”
het maar weten; zij hebben geroepen: leve
de Koningmaar als hij nog geen koning
zijn wil, dan zullen zij zich onderwerpen
aan de wettentot dat de dag aanbreekt
dat het vaderland in gevaar komt; dan re
kenen zij op de hulp van Goddie hun de
kracht zal geven zich om don koning te
scharen, met en voor wien zij dan het land
zullen ontrukken aan de armen van wille
keur en geweld.
Chambord zal het verlangen van zijn vrien
den nog wel eenigen tijd onbevredigd laten.
Het ministerie Dufaure, dat aan’t wagge
len was gebragt, zit weer rustig. Aangaande
de puntenwaaromtrent de meerderheid
der Afgevaardigden niet gerust waren, heeft
Dufaure bevredigende inlichtingen en ver
zekeringen gegeven en met 223 tegen 121
stemmen wérd de motie van Jules Ferry
aangenomen luidende De Kamerver
trouwen stellende in de verklaringen van
het ministerie en er op rekenendedat het
in zijne volledige vrijheid van handelen niet
aarzelen zal voldoening te geven, inzonder
heid ten opzigte van de administrative en
regterlijke ambtenarengaat over tot de
orde van den dag.
Het gezond verstand heeft gezegevierd,
en daar deze overwinning te danken is aan
de gematigde republikeinen, is de kans voor
een sollicitant naar de koninklijke waardig
heid kleiner geworden. De 2Ó January is
voor Frankrijk een gedenkwaardige dag
geworden. De republiek stond op het spel!
Had het radikale deel der republikeinen
gezegevierd dan zou Mac-Mahon hebben
moeten aftreden of zich door list en geweld
moeten handhaven.
Parijs is over de oplossing tevreden en
buiten Parijs zal de meerderheid het ook
wel zijn. Eene vrij aanzienlijke rijzing der
fondsen aan de beurs legde ook tevreden
heid en vertrouwen aan den dag.
Frankrijk wil rust, ’t Volk dat arbeid
zaam is en spaarzaam, dat handel wil drij
ven en in fabriek en werkplaats zijn brood
verdienen, verheugt zich over de zegepraal
van het ministerie. Het gelooft, dat zijne
burgerlijke vrijheid aan goede handen is
toevertrouwd en dat de godsdienstvrijheid
niet zal worden aangerand. Aan de ellende,
waarvan in ’t adres aan Chambord gespro
ken wordtgelooft het niet.
Eene romantische geschiedenis had de
zer dagen te Parijs eene prozaïsche ont-
knooping. Een bediende van een hoog adel
lijk oostenrijksch heer wist eene dochter van
prins X het hoofd op hol te brengen en
gaf voordat zijn liverei slechts eene ver
momming waseene list om haar te kun
nen naderen, doch dat hij eigenlijk markies
zoo en zoo heette. Ons paartje liep wegen
genoot de zoetheden eener eerste liefde in
6 Feb.
7
8
8
8
8
8
8
8
Gaast, 8 2}-4
(Bolsward, in het gemeentehuis van Won-
Hichtum
Burgwerd
Hartwerd
Greonterp
Dedgum
Tjerkwerd,
Parraga
Allingawior
Schettens
Longerhouw
Exmorra
Schraard
Olde- en Ugocl.,
Ferwoude
Hieslum
lenof die lust grooter zal wordenals hij
verneemt, dat het Hof van Assisis van Bra
bant hem heeft vrijgesproken van de beschul
diging van het maken eener valsche balans,
maar hem wegens frauduleus bankroet bij
verstek heeft veroordeeld tot 15 jaar tucht
huisstraf.
De exprestrein van Brussel naar Door
nik derailleerde te Basilly, tengevolge eener
breuk van een spoorstaaf, niet meer dan
150 M. van het station. Door don schok
v erd de locomotief omvergeworpen; de twee
rijtuigendie er op volgdenwerden regts
en links geslingerd; de reizigers, die hierin
zaten, bekwamen geen letsel, maar erger
was het voor hendie in de volgende rij
tuigen zaten. Deze toch werden met een
vreeselijke kracht op den locomotief ge
worpen en drongen in elkander. De ge
volgen waren verschrikkelijk. Aanstonds
waren er drie doodenM. Severin Fou-
reau, M. Arnold Pisard en de machinist
Verplanque. De eerste was 23 j aar en met
de stukken voor zijn aanstaand huwelijk
op reis naar Ath.
Behalve de dooden zijn er verscheiden
gekwetsten, aan wier behoud wordt gewan
hoopt, o. a. de stoker, eene engelsche dame,
de baron d’ Ogimont en anderen. Gelukkig
waren er weinig reizigers in den trein.
DUITSCHLAND.
Volgens de Börsen-Zeitung is in hetkas-
teeljvan de familie Vitzthum onlangs eene
kist gevonden met een groot aantal verlo
ren gewaande werken van Johan Sebastian
Bach, o. a. 120 vioolsonaten. Ongelukkig
is reeds veel vernield daar de tuinman van
het kasteel dat „oude muziekpapier” ge
bruikte om er planten in te wikkelen. Zoo
schijnt de Markus- en Lukas-Passionsmu-
ziek voor goed te zijn verloren.
De IJVs. Z. berigt, dat een knaap van
tien jaar onlangs een gezwel aan de tong
kreegzoodat hij bijna niet eten kon. De
ouders waren op reis en de dienstbode lette
niet op de zaak. Eindelijk bevond de dok
ter, dat het een kankergezwel was, alleen
ontstaan door het gestadig aflikken van de
pon, na het schrijven. De toestand van het
arme kind is hopelooshet lijdt schrikke
lijk en men verwacht zijn dood.
Een mijnwerker te Riskan had een
pakje dynamietpatronen mede naar huis ge
kregen zij waren onderweg bevrorenen
om ze te ontdooijen, zette de man ze in een
ijzeren pot op de kagchel. Weldra volgde
een ontzettende ontploffing in het 12 perso
nen bevattende vertrek; 4 kinderen van den
mijnwerker en een arbeidersvrouw werden
onmiddellijk doodgeslagen; twee mannen en
een meisje bekwamen wondendie een der
mannen spoedig ten grave sleeptetwee
personen werden uit het venster geslingerd.
In het geheel zijn dus 6 personen gedood
en 1 in meerdere of mindere mate gekwetst.
RUSLAND.
De daders van een lange rij van diefstal
len op den Kursk-Charkoff-Azoff spoorweg
kwamen in December 1.1. eindelijk aan den
dag. Er had zich eene bende van gaauw-
dieven gevormd, van welke er een telkens
in een grooten ledigen koffer gepakt en als
passagiersgoed ten vervoer aangegeven werd.
Zoodra de bagagewagen gesloten en geplom
beerd was, kroop de schurk uit zijne schuil
plaats brak de koffers zijner reisgenooten
open en bragt van hun inhoud zooveel mo
gelijk over in zijn eigen kofferwaarin hij
slechts de voor zijn persoon volstrekt noo-
dige ruimte vrij liet. Op het volgende sta
tion werd de aldus gevulde koffer door de
medepligtigen in ontvangst genomen en de
man, die er in was, bevrijd. Nadat deze
onderneming maanden lang had gebloeid en
een aantal onschuldige beambten in ver
een lief huisje te Parijsdaartoe in staat
gesteld door eene som gelds, door den mar
kies aan zijn meestel' ontstolenAan die
wittebroodsweken kwam echter, helaas, in
de afgeloopen week een meêdoogenlooze
commissaris van politie een einde maken.
Te Rouên wordt voor de regtbank de
zaak behandeld eener jonge vrouw, beschul
digd van poging tot moord. In den ver-
loopen herfst vertoefde zij met haren man
gedurende hun huwelijksreisje in eene bad
plaats aan het Kanaal en zij werd lastig
gevallen door een vreemdelingdie haar
onophoudelijk met zijn mooije praatjes ver
volgde en dietoen zij hem duidelijk te
kennen gaf, dat zij daarvan niet gediend
washaar grovelijk beleedigde. Zij ver
zweeg de zaak voor haar echtgenoot, maar,
goed kunnende zwemmen, nam zij eene ge
legenheid waar, dat haar vervolger zich
in ’t bad bevondzwom naar hem toe
greep hem in den neken dompelde hem
eenige malen zóó kopje-onder, dat hij dacht,
er het leven bij te zullen inschieten. Hij
klaagde de dame aan, maar ieder in Rouên
is van oordeel, dat hij loon naar werken
kreeg en dat de kloeke vrouw verdient vrij
gesproken te worden.
BELGIË.
België zal nu zijn onderwijskwestie heb
ben. Met het oog op de drukte, die derge
lijke kwestie in ons land veroorzaaktezal
’t niet van belang ontbloot zijneens ken
nis te nemen van den geest der wetdie
door de Regering van het bijna uitsluitend
katholieke België bij de Kamer van Afge
vaardigden is ingediend. AVe geven maar
enkele hoofdtrekken.
In elke gemeente zal eene openbare school
zijndesnoods kunnen kleine gemeenten
zich vereenigen. De Regering stelt het aan
tal scholen vast op advies van den gemeen
teraad en de Ged. Staten. Het lager onder
wijs omvat zedeleerlezen, schrijven, oefe
ning van het waarnemingsvermogenbe
ginselen van het rekenen, de fransche, vlaam-
sche of duitsche taal naar de behoeften
aardrijkskunde de belgische geschiedenis
de beginselen van het. teeltenen en in ver
band daarmede de vormleergymnastiek
zang en voor meisjes de handwerken met
de naald. De schoolboeken moeten door
de Regering worden goedgekeurd. Bijzon
dere scholen zijn voortaan niet verboden
maar de wet bemoeit er zich niet mee en
de gemeenten mogen ze niet meer in plaats
van openbare onderhouden. Alle bemoeijin-
gen der geestelijkheid met het toezigt op.
scholen en boeken worden geheel geweerd.
De kosten van ’t onderwijs komen ten laste
der gemeentezoo noodiggesubsidieerd
door de provincie.
Deze wet zal ook de gedachten van velen
openbaar maken. De commissie voor de
christelijke scholen riep reeds tegen 29 de
zer eene vergadering van de clericalen in
den lande bijeenom te beraadslagen over
onderwijsaangelogenheden. Die vergadering
zal worden gepresideerd door den heer Car-
tuyvelsconrector der katholieke universi-
teit te Leuven.
De Moniteur bevat het koninklijk besluit,
waarbij de priesters CorvilainCleijnhem
en Le Comte, directeuren van rijksnormaal-
scholenworden ontslagen en vervangen
door leeken. Dat is geen goed voorteeken
voor ’t gevaldat het eens noodig geacht
wordtmet een petitie naar den koning te
gaan.
De acte van beschuldiging tegen den ex-
bankier Langrand Dumonceau telt 500 blad
zijden. Maar terwijl do regters zich ver-
moeijen met het lezen dier bladen, leeft de
beschuldigde als heer te New-York en toont
geen lust om gehoor te geven aan de uit-
noodiging om over te komen. AVij twijfe-
Brengen bij deze ter kennis van belang
hebbenden
le. Dat voor den herijk der Maten en Ge-
wigten dit jaar zal worden gevaceerd
(Te Arum, bij AV. A. de Rapper.)
uren:
Voor:
Arum
Kimswerd
Pingjum
AVitmarsum,
Lollum
Don 14 Aug.
3 14
2e. dat dit jaar al de maten en gewigten
aan den herijk moeten worden onderworpen;
3e. dat, ingevolge art. 1 en 4 van het
koninklijk besluit van 16 October 1869
(Staatsblad no. 160) de onjuist bevonden
gewigtenop verzoek der belanghebbenden
tegen dadelijke betaling van een vastgesteld
bedrag, ten bate van ’s Rijks kas, door den
IJker worden gejusteerd;
4e. dat geene maten of gewigten tot de
verificatie kunnen worden toegelaten, tenzij
zij volkomen droog en schoon worden aaii
geboden en dat do aanbieders het aan zich
zelvcn te wijten hebben, indien, bij niet
inachtneming van dit voorschrift, hunne
maten en gewigten onhenjkt worden te
ruggegeven
5e. dat de verificatie van de gewigten be
neden het gram, in gebruik bij Apothekers,
Goud- en Zilversmeden enz., uitsluitend aan
het ijkkantoor te Leeuwarden geschiedt; en
6e. dat de weegwerktuigen, waarop de in
druk van den overgangsstempel door roest
of andere oorzaken onduidelijk is geworden
of dreigt te verdwijnen, kunnen worden aan
geboden om te worden overgestempeld.
Bolsward, den 16 January 1879.
Burgemeester en AVcthouders voornoemd,
L. BRITZEL.
de Secretaris
E. JANSEN.
