life
I iM
Huurcontracten
Binderskneclit
De zwarte pest,
islw
I
BANKVEREENIGING
ECHTE URBANUS PILLEN,
bereid volgens het eenig bestaande authen
tieke voorschrift van Kardinaal MAFFEO
BARBERINI, later Paus URBANUS
VIII, zijn te Bolsward alleen verkrijgbaar
in de Apotheek van den Heer
GRÜN Co.,
GIMBORN’S MAAGZOUT
UBBMWHLira.
OR!
ZUIDERZEE STOOMBOOT
MAATSCHAPPIJ.
feil BÜBGEBHUIZlDiGE,
De van ouds beroemde
d
den
UIT DE HAND
y
in
k
h
Bankveree
fi-ÏSM Co.,
Bern. Verweij.
s
I
a^"
S
Huwelijken worden in
hemel gesloten.
W a a r s e h u w i n g.
Lel wel!
n i g i n g
iSfe
tis loegez<Hi<Ieii.
ËWMiMniSra
s
KÖ
tscj
s
T 5
J A. LEDEL en
R. S. DIJKSTRA Co.
Aiiistei*«£ainSmgcl ®3®.
00STEMIIJKSCI1E STAATSLOTEN
van het jaai* 1839.
Laatste trekking 1 Maart a.s.
dienst tiissrhen ESiit-
«SehtupenBRarlin-
ft’CBi en snelle lm» pen
linking aaienAan'dei'dani.
VV I T r: SJ J 1 E N S T.
Op deONEVENE datums:
Op de EVENE datums:
S fis. pes* slssk.
Verkrijgbaar in den Boekwinkel van
Bolsward, B. CUPERUS Az.
N.B. Er kan terstond nog een
Eereid volgsns het aloude en
echte receptwaarop men in het
bijzonder attent maakt, zijn zeer nut
tig bij ongesteldheden der MAAG eh wer
ken heilzaam op de spijsvertering; zij
zijn uitmuntend tegen de Galscherptè
in het bloed en uitslag der huid, zij
z',n zacht laxerend en Slijmafdrij
vend. Verzegelde doozen van 37' 2 Cts
en dubbele doozen zijn verkrijgbaar bij de
Hoeren
TH 1
TH
ill
p s s
K F
I
5
eSisss hepaald een E“rajs moet val-
e
8
[I
E
mu mu iiau
den hals.' Zij werd
gou-
I
1
1
1
1
1
1
men
keer-
grond
Mozes
v
b
1
d
d
t(
7.
d
g‘
g>
r<
u
d.
b
ir
75,000.—
30,000.—
20,000
10,000
8,000.—
Z(
ir
V
b
m
d;
VI
le
ti
J
h
h
fl
zi
01
b
ri
n
V
V;
n
1c
d:
xv
n:
v
O
b<
v:
bereid Volgens liet aloude
roem be-
elkander.
Drukkerij B. Cuperus Az. Bolsward.
Singel bij de Warmoesgracht232.
punt in de epidemie te
want men kan er van
het de werkelijke pest is.
v
te
t€
01
oi
P'
u
v
<7'
Vl
ei
I O’S
rz;^
si o
teïj
OJ
&§D
a ctj
■5
a
-S
d S
jl*
§§‘S*
De UBBANUS-PÏT LE.V
en echte Receptsinds zoovele jaren met
keud en in algemeen gebruik, zijn door ons te BOLS-
WARI) alleen on uitsluitend verkrijgbaar gesteld bij de
liecreu
Men wordt instandelijk verzocht, wel attent te willen
zijn dat door ons, bij niemand anders, de Urbanus-
Pillin bereid volgens het oude en echte recept in
Depot zijn verkrijgbaar gesteld in de hier boven opge
geven Steden en Plaatsen, dan bij de hier bovengenoemde
Depotbonders In elk doosj is ecu billet voorzien met
de eigenhandige naamfe- kening van de Vervaardigers
Wed KIJh.XEN in ZOON z\potheker< welke hand*
te« kening z ch ook bevindt op liet Zeyellak waarmede
de Doosjes verzegeld zijn Wij verzoeken de gebruikers
inslanL lijk daar wel op te letten en raden hun aan
wel toe te zien bij wieu men de Doosjes Pillen haalt
AHceu die Doosjes, waarin pen Lillet met onze lland-
teekening is zich aan te schaffen en zich te wachten
voor het gebruik van de vele namaaksels.
Icn daar er CJKSS* ÜIBSTÈENi bestaan.
Cerficaten dezer Loten met reeds uitge-
loote Seriën verkoopen wij
1 10 Lot a f 24.—
1 I 20 - 12.-
Tegen overzending van hot bedrag per
postwissel, worden alle orders, onmiddellijk
uitgevoerd, en het g«*sjygc!«!c «S®p:a-
1 per aangeteekenden brief toegezon
den. Bij bestelling van meerdere stukken
worden op verlangen veE’SCÜBBÜcnde
ntiinsncr* uitgereikt.
Om alle orders geregeld te kunnen uit
voeren verzoeken wij ons die ten spoedig
ste te doen toekomen.
Trekkingslijsten worden gra-
Deze Leening wordt geheel afgelost 1
Maart a.s. en in welke trekking, onder ga
rantie der KK. Oostenrijksche Regering voor
8 SWIêocn Cnseldess als Prijzen moe
ten uitkomenwaaronder
Hoofdprijs a f 300,000.
Prijs
T)
n
w
vereenigt in zich de eigenschappen van het
Carlsbader, Eraser en Mariënbader ZOU T
en bewijst uitmuntende diensten bij hoofd
pijn verstopping en slechte spijsvertering
benevens de kwalen die daaruit voorkomen,
zooals maagpijnmigraine, aambeijen en in
’t algemeen de ziekten, waartegen men zich
van laxeermiddelen bedient. In verzegelde
doezen a 60 cents.
S r A .A L AV IJ A.
Het is van algemeeno bekendheiddat
ijzer een onmisbaar bestanddeel van ons
bloed is. Waar het in geringe hoeveelheid
voorhanden is, zijn kwaadsappigheid, bleek
zucht en klierziekten de natuurlijke gevol
gen. Van alle zoogenaamde ijzerpreparaten
is deze oplossing de geschiktste. Een eet
lepel bevat 0,15 gram ijzer in een licht ver
teerbaren vorm. De flacon kost f 1.
BOTERPOEDEH
verkort den tijd van het karnen, maakt de
boter vaster, beter van smaak, fraaijer van
kleur en verhindert het Hterlt
worden. In pakken voldoende voor
500 kan melk a 60 cents.
Bij ieder artikel is eene uitvoe-
rige gebruiksaanwijzing.
'.BolswardR. S. Dijkstra en Co.
Akkrum A. S. Visser. Balk, U. W. de
Jong. DragtenD de Vrieze. Franeker,
Gebr. Knottnerus J. Drager. Gorredijk
S G. Zwart. Harlingen, P. L. Mirande Pz.
Heerenveen11. Overdiep. Jorwerd W.
ledeina. Koudum, F. G. v. d. Wal. Leeu
warden. Joh. Knoche. Lippenhuizen, 8.
F. v. d. Schaaf. Makkum j. B. de Boer,
Apoth. Oldeboorn, E. G. Veltman. Snoek,
"Wed. T. Potma Sijberen PotmaA. P.
Potma. Sloten, G. F. van der Wal Win-
sumM. II. Stavinga. Workum, G. S.
Oosterbaan. Woudsend, P. Jelsma.
En in andere plaatsen in de bekende
dépots. 6
Emmerik. II. von GIMBORN.
Tzum Jan J. van Dijk.
oud send S. R. Troelstra
V an AMSTERDAM ’s morgens 9 uur 30 m.
Van ENKHUIZEN 's' namidd. 12 uur 30 m.
Van HINDELOOPEN ’s nam. 2 uur m.
Aankomst te HARLINGEN 4 uur ni.
De Omnibusdienst van HINDELOOPEN,
in verband met de laatste barge van WOR
KUM naar BOLSWARD.
A an HARLINGEN ’s morgens 8 uur 15 m.
Xi,n jPyyi’^fJOOPEN ’s morg. 9 uur 30 m.
Van ENKHUIZEN ’s morgens 11 uur m.
Aankomst te AMSTERDAM 3 uur m.
De Omnibusdienst naar HINDELOOPEN,
in verband met de eerste barge van BOLS-
WARD naar WORKUM.
FIJNE
SpEELKAARTEN.
H.H. Kasteleins genieten rabat.
worden geplaatst, gelsceS often dw'le
zijn vak verstaande.
r>
V)
y>
n
enz. enz.
Minste Prijs 500.
De Seriën der nog bestaande loten zijn
op 1 December j.l. allen uitgetrokken en
heeft op 1 Maart de allerlaatste nommer-
(prijzen)-trekking plaats en op geiles’
Eene ggelie
buiten de Blaauwpoort alhier.
Te bevragen bij
R. VAX DHR MEULEN.
Mendelssohneen der intiemste vr enden
van Lessing, eene vrouw kreeg. Mendels
sohn was in Pyrmont en leerde daar den
koopman Gugenheim uit Hamburg kennen.
rRabbi Mozes, zeide deze op een goe
den dagwij eeren u allen het meest
echter eert u mijne dochter. Het zou mij
een groot geluk zijn u tot schoonzoon te
hebben; bezoek ons eens in Hamburg.”
Mendelssohn was zeer verlegen en ook mis
maakt; toch besloot hij eindelijk naar Ham
burg te gaan, waar hij Gugenheim op zijn
kantoor bezocht. Deze zeide„Ga naar
binnen naar mijne dochter, zij zal blijde
zijn u te zien, want ik heb haar veel van
u verteld.” Mendelssohij brengt de dochter
een bezoek, komt den volgenden dag terug
bij Gugenheim en vraagt dezenwat zijne
dochter, een mooi meisje, wel van hem ge
zegd had „Ja, geëerde Rabbi, ant
woordde Gugenheim, moet ik u dat eer
lijk zeggen?” „Natuurlijk.” „Nu dan,
gij zijt een wijsgeer en een groot man; gij
zult het dus het kind niet kwalijk nemen
zij heeft gezegd, dat zij geschrikt istoen
ze u zag” „Omdat ik een bult I
heb?” Gugenheim knikte toe»temmend.
„Ik dacht het wel, maar wil toch afscheid
van uwe dochter nemen.” Hij ging nu I
naar de dochter, die in een binnenvertrek j
zat te naaijen. Zij spraken goed en lief
met elkandermaar het meisje kr ek niet
op van haar werk en vermeed het om Men- i
delssohn aan te zien. Eindelijk had deze
het gesprek zoo handig weten te leiden
dat hij haar deze vraag in den mond had
gegeven: „Gelooft gij ook, dat de huwelij
ken in den hemel worden gesloten?”
„Zeker, en mij is daarbij iets zeer vreemds
overkómen.
Bij do geboorte van een kind wordt in
den hemel uitgeroepen: die en die zal trou-
wen met die en die. Toen ik geboren werd,
werd ook mijne vrouw uitgeroepen, en er
werd bijgevoegd zij zal helaas een bult
hebbeneen verschrikkelijke bult. Lieve
God, sprak ik toen, een meisje dat ver
groeid iswordt alligt bitter en hardvoch-
tig, een meisje moet schoon zijn; lieve God I
geef mij den bogchel en laat het meisje
slank zijn en bevallig’.
Toen' Mozes Mendelssohn dit had gezegd,
viel het meisje hem om den hals.' Zij werd
zijne vrouwen zij leefden gelukkig niet j
was de oorzaak dateenige dagen later
Sainte Tulle door de ziekte -werd aange
tast.
De geneesheeren van do provincie Astra
kan laten geen pogingen onaangewend om
de uitbreiding dor besmetting tegen te wer
ken en te beietten; reeds meer dan 50,000
kilos visch welke men langs den stroom
wilde verzendenwerden op hun bevel
verbrand.
In 1770 rigtte de besmetting zich naar
het Noorden de Turken hadden haar in
Moldavië en Walachjje gebragt. Eenigon
tijd later vertoonde zich de geesel te Mos
kou, ondanks de wachtendie men op al
de groote wegen geplaatst had, en die den
vreemdelingen beletten binnen de stad te
komen tenzij zij een quarantaine hadden
ondergaan, welke verscheidene weken duur
de. Ondanks al de voorzorgen barstte de
besmetting uit in het militaire hospitaal
een der doctoren werd het eerst door de
ziekte aangetasten overleed na drie dagen.
Het gasthuis werd afgezonderd; alles, wat
men meende te moeten vernietigenwerd
verbrand. Twee maanden gingen voorbij
zonder dat een onkel geval inde stad voor
kwam en iedereen dacht, dat alle gevaar
bepaald geweken was. Doch op den 1 In
Maart barstte de besmetting uit in een
groote fabriekwaar 3000 werklieden ar
beidden. Ook daar was de pest door eene
vrouw aangebragt. Honderd duizend men-
schen werden door de vreesehjke plaag ten
grave gesleept.
Ook nu weder mag het een geluk hecten,
dat de „zwarte dood” den winter koos voor
zijn komst; de koude zal, naar ’t schijnt.
Europa van een onberekenbaar o n h' e i 1
kunnen bevrijden. Uit verschillende pla ,t-
sen van het besmette gebied meldt
dat de ingevallen hevige koude een
weeg gebragt heeft,
overtuigd zijndat
.In eene verga
dering, te Petersburg gehouden, is men tot
het resultaat gekomendat de ziekte zon
der eenigen twijfel do Oostersche pest is.
De russische Regering is met prijzenswaar-
digen spoed en krachtsontwikkeling den
vreeselijken vijand te gemoet gegaan en
geeft tevens openlijke en geloofbare berig-
ten over den stand der ziekte. De gou
verneurs in Astrakan en Saratoff hebben
terstond de noodige maatregelen genomen
om quarantaine te doen houden. De boe-
---
Berthold Auerbach verhaalt op
van mondelinge overleveringhoe
die sedert eenige weken in ’t Z. O. van
Rusland heel wat ellende veroorzaakte
werd voor ’teerst in de 14de eeuw uit
Egypte en Syrië in Europa gebragt. Aan
vankelijk door de koude gestuit, barstte zij
in de lente op nieuw met ontzettende he
vigheid uit. Eenige geschiedschrijvers zeg
gen, dat het derde gedeelte der bevolking
van Europa werd weggemaaidanderen
meer gematigdspreken van 25 millioen
slagtoffere.
Astrakan is ver afgelegen en men is dan
ook van meening, dat, zoo de geesel twaalf
jaren heeft gebruikt, om uit Mesopotamie
naar het zuidoosten van Rusland over te
gaaner hoogstwaarschijnlijk nog talrijke
jaren zullen verloopen., vooraleer de besmet
ting de onmeetbare vlaktendie de Wolga
van den Donau scheiden, zal overgetrokken
zijn. Men mag echter niet vergetendat
de gemeenten Vietlianka en andere, waar
op nu het meest de aandacht gevestigd is
op den oever der Wolga gelegen zijn en
dat stoombooten onophoudelijk dien stroom
op- en afvaren.
Astrakan drijft grooten handelniet al
leen met de streken, welke aan de Kaspi
sche Zee palen, maar ook met Europa. Da
gelijks vertrekken uit die stad schepen, die
zich naar Rason en naar Nisjni-Novgorod
begeven. Daarenboven, op dertig mijlen
afstands van de streek, waar de pest hare
verwoestingen aanrigt, te Zaritzin, begint
een spoorwegliniödie langs Grol en Smo
lensk tot Riga loopt. Vijf verschillende
spoorwegen leiden van den regteroever der
Wolga naar het binnenland. Indien de be
smetting niet kan tegengehouden worden in
Astrakan, heeft men reden om beducht te
zijn, dat Oostenrijk en Duitschland zich ieder
oogenblik bedreigd zullen zien.
Volgens het verslag van dokter Rout-
kowski, die ter plaatse gezonden werd, zou
do pest in het dorp Marltkoji gebragt zijn
door een oude vrouw, die uit Wetlanjkaja
gevlugt was. Zoo ook vlugtte in 1720 een
vrouw met haar klein kind uit Marseille
waar de pest de bevolking teisterde, en
Balk Donwe J. Lam. Bolsward J. A. Leilel en K
S. Dijkstra Cu. Bullnpust E Pol. llokkum L. B.
F. van lianen. Braaien J. Postlimna. Ilronrij» T.
L Veltman. Franeker J. Drager. Gorredijk G. Zwart.
Grnnu> llette Boonstra. Heerenveen Wd Dornseiffen.
Joure Jan M. Praam mi Koudum F. G. v. <1. Wal.
Leeuwarden S. Beintema op de H irdumerdijk. Mak-
kum .1. Posteina. Sej-liierum Wed. C. C. Knoll Sneek
II. Canncgieter. SI. Anna Far. II. K.Ferwerda. Slo
ten Wed. G. T. v d. Wal.
H ommels G. A. Tiemersma.
-
ren zijn reeds tot de overtuiging gekomen
van hoeveel gewigt zoodanige maatregel is,
en vele dorpen snijden zich geheel van de
buitenwereld af. Zij gaan zelfs zoo ver,
dat ieder, die in een dorp aangetroffen wordt
waarin hij niet te huis hehoortmet den
dood bedreigd wordt. De dagbladen vor
deren te regt dat al het mogelijke gedaan
moet worden, om de ziekte vóór het begin
van het voorjaar uit te roeijen in hei te
genovergestelde geval toch zou het grootste
gevaar ontstaan want dan vangt de han
del weer aan en de ziekte zou zich langs
de Wolga naar alle kanten verspreiden.
Doch niet alleen Ruslandmaar geheel
Europa, is verpligt op zijn post te zijn tegen
den dreigenden vijand en zich niet gerust
te stellen met de gedachtedat de Wolga
zoover verwijderd ligt, maar de quarantaine-
maatrcgelen met alle gestrengheid hand
haven. Het goheele vervoer van het be
smette gedeelte naar Moskou is gestaakt,
alsmede de directe briefwisseling, die langs
omwegen en andere plaatsen geschiedt. ïn
Rusland houdt men de uitgebroken ziekte
voor dezelfde pestziekte, die zich het eerst
in de Go eeuw in Midden-Europa vertoon
de en Europa vooral in het midden der 14e
eeuw onder oen naam van den zwarten
dood teisterde. Sedert 1720 is westelijk
Europa van de ziekte verschoond gebleven,
terwijl do landen langs den Donau nog in
deze eeuw door de pest bezocht werden.
In 1S75 vertoonde zij zich nog dreigender
in Klein-Azie, zonder naar Europa over te
komen. Astrakan werd in 1692 door de
pest geteisterddie eerst na verloop van
twee jaren een einde nam. In 1770 woed
de zij m Moskou en sleepte een aantal men-
sehen ten grave.
Wat de handel in Rusland zoo zeer vrees
de, is geschied behalve Oostenrijk heeft
thans ook Duitschland een verbod uitge
vaardigd betreffende den invoer van artike
len u:t Rusland, ten einde het overbrengen
der pestziekte tegen te gaan.
WHI50 I» s
- A
