1879.
A c li 11 i e n d e J a a r g a n g.
No. 9.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWARD
km®»
NATIONALE MILITIE.
NOTIFICATIE.
BEKENDMAKING.
VOOR
BÜITENLANDSCH OVERZIGT.
DONDERDAG 27 FEBRUARI!.
:xxxxxxxxxxxxxxxxxx$
I
«JE
MSWARDSH COURANT
I
vnj-
■d.
I ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
lezer
j het
ndon
pas
toral
een
i bo-
ge-
;loed
rt te
reus
reg-
den
cvo-
t de
igte
eer-
rois-
d te
cha-
iren
aan
iaden
Zak-
men
min-
Het
n let-
iotste
1.
bet I
swa-
das- I
gvo- I
arsj
otnn I
den I
vork .1
ding I
dat l
r in 1
den I
val I
die
bun i
inta-
aeêr- j
raar- s
toe-
van de be-
v>' ge-
mid-
n een
lieer-
ijn in
arag-
(ex-
lenen
op de
den
ieder
arlen
leine
laagd
het-
jevat
d; 1
terd
i het
arbo-
ie en
wier
rmd
tben-
p het
een
gods-
ADVERTENTIEPRIJS: 50Cts. van 17 regels. Vor-
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte
2. de lotelingen. die vrijstelling verlan
gen wegens ziekelijke gesteldheid of ge
breken, of gemis van de gevorderde lengte.
Bolswardden 26 February 1879.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
L. BRITZEL.
De Secretaris
E. JANSEN.
Burgemeester en Wethouders van de ge
meente Wonseradeel
voldoende aan art. 87 der wet op de Nati
onale Militie van den 19den Augustus 1861
(Staatsblad no. 72)brengen door deze ter
■kennis der belanghebbenden, dat de eerste
■zitting van den Militieraad voor deze ge-
meente zal worden gehouden te Bolsward op
Donderdag den 20 Maart 1879, des mor-
jgens ten 9'/, ure, in welke zitting uit-
■spraak zal worden gedaan omtrent
1. de verschenen vrijwilligers voor de
militie
2. de lotelingendie redenen van
stelling hebben ingediend
3. de lotelingenin de artt. 55 en 56
I bedoeld
4. alle overige lotelingen
Zullende voor dien Raad alleen behoe
ven te verschijnen
Bu-r' (^c z’c^ a’s vrijwilliger voor de
■Militie hebben aangeboden
De COMMISSARIS des KONINGS in
de provincie Friesland
Gelet op het besluit van Gedeputeerde
1879, no. 13, alsmede op de bepalingen van
art. 11 der wet tot regeling der jagt en
visscherij van den 13 Junij 18-57 (Staats
blad no. 87)
Brengt, bij deze, ter kennis
langhebbenden
dat de kooieenden in het tegenwoordig
jaar 1879, in de provincie, door den kooi-
man moeten worden opgesloten of gehokt
■van den 1 April tot den 1 Mei en van 15
Julij tot den 15 Augustus.
En zal dezeop de gebruikelijke wijze
worden afgekondigd en aangeplakt.
Aldus gedaan binnen Leeuwardenden
18 February 1879.
De Commissaris des Konings
Van HARINXMA thob SLOOTEN.
GROOT-BRITTANN1Ë.
Hoe kwam dat en wie heeft dat gedaan
zijn vragen, die gewoonlijk ge i oord worden
als een ongeluk gebeurt. Zoo vragen de
Engelsehen nu ook, hoe kwam het, dat ons
leger zoo door de Zoeloes geslagen werd. En
als gewoonlijk komt op die vraag ook het
antwoorddat het ongeluk niet zou ge
beurd zijn als het niet gebeurd was.
Een militair schreef in een brief, dat de
schuld der totale nederlaag is te wijten aan
het gemis van gemeenschap tusschen de
vooruitgerukte kolonne van kolonel Glyn
en het hoofdkwartier en tusschen dit en
de reserve-kolonnedie belast was met de
zorg voor proviand en ammunitieonder
kolonel Durnford. Lord Chelmsford be
vond zich twaalf mijlen van het tooneel
van den wanhopigen strijd en wist niet,
wat hij had moeten weten, dat zijn ach
terhoede was aangegrepen en zijn gemeen
schap afgesneden door een vijandelijk korps
van 20,000 man. Een ruiter had dien af
stand in een uur kunnen afleggen en Chelms
ford kunnen waarschuwen maar dat ge
beurde niet en de opperbevelhebber kwam
eerst des avonds in het kamp terug, toen
het schoongeveegd was en de geheele be
zetting vermoord, of, wat nog erger is,
krijgsgevangen bij een horde van wilden.
Was dus de gemeenschap maar beter ge
weest, en had de gouverneur sir Bartie
Frère den oorlog niet verklaard vóór dat
alles er voor in orde was, dan zou het on
geluk niet gebeurd zijn.
Reuters telegraafbureau zond een berigt,
dat de Engelsehen weer wat kan bemoedi
gen. Volgens dat berigt werd de kolonne
van Wood den 24 January aangevallen door
4000 Zoeloes, die echter uiteen gejaagd wer
den zonder dat het den Engelsehen veel
volks kostte. Ook aanvallen op andere ko-
lonnes wei den afgeslagen. De Zoeloes trok
ken zich te zamen bij Ekore en de kolonne
van Pearsondie een aanval verwachtte
nam sterke stellingen in.
Voor de Ieren, ook onderdanen van H. M.
Victoriaheeft dat berigt iets teleurstel
lends. Er zijn onder hen, die ’t betreuren,
dat Engeland geen oorlog met Rusland be
gon, daar er dan zeker veertig duizend in
plaats van vierduizend Engelsehen op ’t
slagveld zouden zijn gebleven De Engel-
schen hebben nooit veel gedaan of gelaten
om door de Ieren geprezen te worden en
de Ieren rekenen er vast op, dat dit voor
eerst nog niet veranderen zal.
DUITSCIILAND.
Er is nog steeds malaise in het rijk van
Wilhelm. Wat de vruchtbare jaren heb
ben opgeleverd aan roem en eerhet is
niet bij magte om de politieke kwalen te
genezen.
Het Gemeentebestuur van Wonseradeel
Ontvangen hebbende een verzoek van
jFeike Wiersma te Exmorra, om vergun-
ning tot oprigting van een B a k k e r ij in
lach- ■het op het perceel te Exmorra kad. bekend
icht- gemeente Tjerkwerd Sectie C no. 1299 te
■stichten gebouw;
Gelet op het bepaalde in art. 6 der wet
van 2 Junij 1875 (Staatsblad no. 95)
Brengt ter algemeene kennis, dat bedoeld
[verzoek met de bijlagen ter Secretarie van
[de gemeente ter inzage ligt en dat in eene
lep Donderdag den 13 Maart 1879 vm. 11
uur in het gemeentehuis te houden verga
dering gelegenheid zal worden gegeven tot
het inbrengen van bezwaren tegen het ver-
loenen van de gevraagde vergunning.
Bolsward, den 25 February 1879.
Het gemeentebestuur voornoemd,
L. BRITZEL.
De Secretaris
E. JANSEN.
Onder hen, die door de socialistenwet zijn
gebannen, behooren ook de hoeren Fritzsche
en Hassebnan, en toen zij nu als afgevaar
digden toch ter vergadering verschenen
werd daar de eisch gedaan hen te arres
teren. Die eisch evenwel werd met bijna
algemeene stemmen afgewezenprins von
Bismarck leed alzoo in den Rijksdag eene
nederlaag. Even vóór de stemming had
von Mokke de zaal verlaten en terstond
daarna kwam hij weer binnen.
Op de tribune der verslaggevers werden
een paar onbekenden geziendie men er
beschouwde als agenten der geheime poli
tie het kwam tot een niet vriendschappe
lijke woordenwisseling.
In een der vertreicken van ’t gebouw
waarin de Rijksdag zitting houdtkomen
de socialistische leden bijeenen tot hun
dienst bevindt er zicheven als in de ka
mers waar andere fractiën zamen komen,
een bediende. Maar de heeren zonden hun
bediende weglampen aansteken en wat
er meer noodig is doen zij zelf en de deu
ren houden ze gesloten. Zij vertrouwden
den bediende nietgelijk de regering hen
niet vertrouwt en wantrouwen verhindert
veelja alle goeds.
Twee broeders en een hunner vrienden
waren den 12den Mei 1877 door de regt-
bank van gezworenen te Elberfeld veroor
deeld de eene broeder tot 10 jaar tucht
huisstraf, de andere en zijn vriend tot 5
jaar gevangenisstraf, op grond dat zij te
Haan op de openbare straat gezamenlijk
iemand hadden overvallen en beroofd. De
voroordeeling was hoofdzakelijk gegrond op
de verklaringen van den beroofde, Christi
aan Frischkorndie onder eede bevestigde
hoe zich alles had toegedragen. Teiwylde
drie beschuldigden volhielden, niets van de
zaak te wetendeed ook de moeder der
beide broeders al het mogelijke om de on
schuld barer zonen aan het licht te bren
gen. Daar dit niet gelukte, verkl rarde zij
na de uitspraak van het vonnistoch niet
te zullen rusten voor het haar gelukt was.
Door hare onvermoeide nasporingen kwa
men er ook langzamerhand dingen aan ’t
licht, die de regters in twijfel bragten of
de veroordeelden niet werkelijk onschuldig
waren. Ten laatste bragt zij het zoover,
dat in November 1878 Frischkorn werd ge
arresteerd. Bij nader onderzoek is toen be
wezen dat hij op den avondwaarop hij
volgens zijne verklaring aangevallen en be
roofd wasgeen geld bij zich had en dat
hij al het andere, hetwelk hij had beweerd
dat de aanvallers hem hadden ontnomen
zelf reeds eenige dagen te voren aan een
zijner „minnaressen” ten geschenke had ge
geven. Ten slotte bleek zijn geheele ver
haal ook overigens een verzinsel te zijn ge
weest. Dientengevolge zijn de drie veroor
deelden laatstleden Zaturdag ontslagen en
onschuldig verklaard en is Frischkorn ver
oordeeld tot 10 jaar tuchthuisstraf en tien
jaar verlies van burgerlijke eer.
RUSLAND.
Over het ontstaan van de pest wordt aan
Golos geschrevenAlles wat ik tot nog
toe heb gezien en waargenomen, brengt mij
tot de overtuiging, dat de provincie Astra
kan als het ware een conglomeraat van be
smetting is. Nergens zag ik nog de wer
kende klasse in zulk een ellendigen toestand;
nergens zag ik zulke groveonkundige pa
tronen als hier. De arbeiders voeden zich
met afval; zij gebruiken bij hun voedsel het
stinkende vuile zout, dat zich kristalliseert
bij het zouten van visch; zij wonen in el
lendige hokken. In het geheele Wolga-ge-
bied van de provincie is visscherij de voor
naamste bezigheid. De plaatsen waar de
visch gedroogd, gezouten en gerookt wordt,
zijn stinkende cloaken, waar organisch leven
Is de verhouding van den werkgevenden
tot den werkenden stand in ons land dan van
dien aard, dat er van die bedekt of open
lijk uitgesproken sympathie een geweldigen
ommekeer, zoo als de parysche commune
dien trachtte te bewerken, te vreezen is?
Geven opvoeding en volkskarakter geen
regt, om die vrees voor ongegrond te ver
klaren? Zou ’t getal niet zeer klein zijn
van hen, die sympathie hebben voor wat
de commune in 1871 te Parijs was en deed
Bleek het niet meermalen, dat de -woord
voerders van het socialisme hier te lande
geen sympathie vonden bij hen, van wie ze
die in de eerste plaats meenden te moeten
verwachten? Het vermoeden, dat de Ne
derlander zou willen beantwoorden aan de
door den heer Verhoeff aangehaalde schets,
die de heer Groen van Prinsteren van het
streven der socialisten geeft, achten we be-
leedigend voor een volk, waarvan verzekerd
is, dat het prijs stelt op een school met den
bijbel.
s-sta-
zich
hij
lerde I ^aten der provincie, van den 14 Uebruarij
ndeI
■lijk,
leerd I
ren.” I
.itus”
;s ten -
lents. I
reen- 3
ikjes
feing I
kel-
oren. i
ihov-
gih? j
ver-
in a'I
3br< - I
uit I
e hij I
itoe- I
mo- I
„Gi-I
FRANKRIJK.
Nieuwe heeren, nieuwe wetten, ’t Is be
kend, dat de lui, die in 1871 als commune-
mannen en petroleum dames heel wat onderst
boven haaldenom het dan naar hun zin
weer inelkander te zetten, in hun hervor
mingswerk door een sterkere magt gestoord
werden en het moesten staken. Maar daar
mee was die sterkere magt nog niet tevre
den de communards en petroleuses werden
onwaardig geoordeeld, langer in Frankrijk
te wonen en geheele scheepsladingen wer
den naar Frankrijks verbanningsoord ver
voerd.
Thans is de sterkere magt in handen van
andere heeren gekomen en zij zien ook met
andere oogen. Zij keuren de handelin
gen der verbannenen niet goed maar
zij zien, behalve op de misdadigers, ook op
de omstandigheden en vinden daaronder,
die de schuld der schuldigen, in hun oog,
verminderen. Geheel Frankrijk was in de
jaren 70 en 71 in een roes, zeggen zijvele
dingen werden verkeerd aangepakt en de
misslagen van hen, die hoog geplaatst wa
ren, deden de misdrijven van hen, die lager
stonden, geboren worden. Daarom is ’t niet
goed dat dezen alleen daarvoor boeten en
Frankrijk kan hun nu wel weer op zijn
bodem toelaten Met den tegenwoordigen
toestand zullen zij wel tevreden kunnen zijn
en de lucht van ’t verbanningsoord zal ook
hun hervormingszucht wel wat getemperd
hebben
Alzoo werd besloten om de straf voor
geëindigd te verklaren en zullen weldra de
uitgedreven zonen en dochteren weder als
kinderen in het ouderlijk huis terugkeeren.
Ook voor hun aanvankelijk onderhoud is
gezorgd. De parijsche gemeenteraad o.a. stond
daarvoor een krediet toe van 100,000 francs.
Daarover wordt verschillend geoordeeld. Er
zijn, die het een noodigen politie-rnaatregel
achten, daar het te verwachten is, dat 6 a
8000 menschen, eenmaal als misdadigers ver
oordeeld, niet zoo dadelijk aan den kost
kunnen komen. Waar moeten zij dan heen?
wordt er gevraagd. Waarvan moeten zij
leven? Brengt de nood niet mede, dat ve
len zich schuldig zullen maken aan vergrij
pen tegen de wet? Zoolang de goedge-
zinden geen werk hebben gevonden, moet
hun de gelegenheid worden gegeven, een
onderkomen te vinden. Zij, die nog eerge
voel bezitten, om aan de vrijheid onafhan
kelijkheid te paren, zullen zich niet aan
melden om onderstand.
Ja, maar, zoo zeggen anderen, het zijn
ook juist de onwilligen, de onverbeterlijken,
de luiaardsdiesteunende op het officieële
medelijden, onverdiend zullen genieten van
wat de werkzame Parijzenaar die de
opstandelingen verafschuwt; heeft opgebragt
van zijn eerlijk gewonnen kapitaal of van
zijn eigen dagelijkschen arbeid.
Die zoo spreken, hebben blijkbaar niet
veel vertrouwen op de verbetering, die tijd
en lot bij de verbannenen kunnen teweeg
gebragt hebben en de heer J. G. Verhoeff,
mederedacteur van de Banier stemt blijk
baar met hen in, zoodat hij zelfs aanleiding
vindt om te spreken over de „sympathie
met de socialistische- en communistische
beginselen”, die ook in ons land „bedekt
of openlijk” wordt uitgesproken.
$XXXXXXXXXXXX X XXXXX$
