A c li 11 i e n d e J a a r
No. 19.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOI.SWARB W'SERAIW
l
g tl n g.
VOOR
DONDERDAG 8 MEI.
BDITENLANDSCH OVERZIGT.
i
I
1
1
I
-
BOLSwARDSuf COURANT
litvoe-
I
kendo
t
ORN.
olgt-
icai'tl.
1
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
n zich
jgeldc
ikt de
ir van
erk
voor
dat
n ons
elheid
bleek-
gevol-
iraten
ti eet-
it vor-
imnnil
stern
en en
0111)0’
ven
imlad
n hed
>p zü'
in bel
l, M
lat wil
hei<l«
j dikl
bren-
s echt'
■r kif
motst
d de»
kt zo»
lues,
jp de<
it me»
want'
eb e«
de uitgebreide bekendmakingen
j-zijn
seau's
wut
under-1
3 van
leerde
en; ik
j huif-
tomen
klas-
eenigj
sch rij
de gf-
■erken
t hier-
itj mj
cte u
■ingen
Dariwl
n, di’
ft gd
ij
Een’l
ien gj
jn zal
nnj»|
mijd
t eetii'l
rkelijkl
iV. de
tieker,
edijk
de Pz.
T "'I
Leen-
n8.
Boer,
Sneek,
A. 1’.
Win-
G. 8.1
pikte,
Ie. Ik
hem
i weg-
’daalt,
vloog
?n en
e he li
jn e?
’event
alleen I
ij een
lied-
FRANKRIJK.
De verbetering van het onderwijs vindt
vooral tegenstand bij de geestelijkheid, maar
de Regering is te veel overtuigd van de
noodzakelijkheid, dat het onderwijs aan den
invloed der geestelijke heeren wordt ont
trokken dan dat zij de invoering harer
wet afhankelijk zou willen stellen van de
goedkeuring der mannen van de kerk. Zij
wil dien mannen niet ontnemen wat het
hunne is, maar zal ook niet langer toestaan,
dat zij moer nemen dan hun toekomt.
De minister van Binnenlandsche Zaken
en van Eerpdienst heeft te Auxerre eene
rede gehouden waarin hij o.a. zeide Ik
zal tegenover de geestelijkheid steeds de
welvoegelijkheid in acht nemen en de wel
willendheid bewaren, die ik altijd heb ge
toond maar de wet van het concordaat
moet geen ijdel woord blijven. Alle gees
telijken hoe hoog zij ook mogen gesteld
zijnmoeten aan deze wet gehoorzamen.
Wanneer de priester op den kansel, in plaats
van godsdienstleer te verkondigen, de amb
tenaren of de staatsinstellingen beschimpt
zal hij gestraft worden.
Tegen een herderlijken brief van den
aartsbisschop van Aix, handelende over het
wetsontwerp op het onderwijs, is door den
minister van Binnenlandsche Zaken een be
zwaarschrift ingediend bij den Raad van
State. Daarin verklaart de Regering: „Wij
hebben niets gedaan wat de vrijheid van de
voogden der kerk kan belemmerenom
t zij door adressen, ’t zij door vlugschriften
het wetsontwerp te bestrijden, maar wij heb*
ben vastelijk besloten er tegen te proteste
ren, dat zij in herderlijke brieven dat ont
werp beoordeelen, vooral omdat die brieven
van den kansel worden afgelezen. Dat is
de politiek mengen in de uitoefening van
de eeredienst.
Dat de Regering een aartsbisschop durft
vervolgenheeft de clericalen woedend ge
maakt. En toch, de Regering doet niets
wat niet in overeenstemming is met de wet.
Werd deze in al hare strengheid toegepast,
dan kon men den aartsbisschop reeds het
land hebben uitgezet.
De artikelen der strafwet, die betrekking
hebben op het onderhavige gevalluiden
^amehjk: Art. 204. Elk geschrift, dat gees
telijke instructiononder welken vorm dan
ook, bevat en waarin de minister van Eere
dienst, de Regering of eenige daad van de
gestelde magten gehekeld wordt t heeft dc
OOSTENRIJK.
Een wonderwerk op ’t gebied der nijver
heid. De heer Emérich Dite, lakenfa
brikant te Humpolitz, wenschte den Kei
zer van Oostenrijk binnen 10 a 12 uur uit
de .wol, die eerst van de schapen genomen
zou wordeneen jachtkostuum te leveren.
Klokslag 6 uur in den morgen van 23 April
j.l. begon men vooraf door de stadsdoctoren
voor volkomen gezond verklaarde schapen
te scheren.
Om 6 uur 8 minuten was reeds de noo-
dige hoeveelheid wol van de schapen afge
nomen. Deze was om 6 uur 11 min. ge
zuiverd om 6 uur 37 min. geverfdom 6
uur 50 min. gespoeldom 6 uur 54 min.
Inschrijving voor de Schutterij.
Burgemeester en Wethouders van Won-
seradeel, maken bekend dat van af 15 Mei
tot 1 Junij e. k. de inschrijving voor de
schutterij moet plaatshebben van alle man
nelijke ingezetenendie op den 1 January
4879 hun vijfentwintigste jaar ingetreden,
alzoo in het jaar 1854 geboren zijn, alsme
de van de zoodanigen welke sedert 1 Junij
1878 uit de militaire dienst gepasporteerd
zijn of zich van elders in de gemeente ge
vestigd hebben en nog niet den vollen ouder
dom van 34 jaren bereikt hebbende, dat
voor die inschrijving op iederen werkdag
in gemeld tijdvak van ’s v.m. 9 tot ’s n.m. 1 uur
ter gemeente secretr. gelegenheid zal bestaan.
De belanghebbenden worden voorts verwe
zen naar
die op de daarvoor bestemde plaatsen
aangeplakt.
Bolsward, 1 Mei 1879.
De Burgemeester
L. BRITZEL.
De Secretaris
E. JANSEN.
verbanning vau den geestelijke ten gevolge,
die het openbaar heeft gemaakt. Art. 205.
Wanneer het in het voorgaande artikel
bedoelde geschrift eene regtstreeksche aan
sporing tot verzet tegen de wetten of eeni
ge andere daadï,derjstaatsmagten bevat,*of
ten doel heeft .het eene deel der burgers
tegen de overigen op te zetten of te wape
nen zoo zal de geestelijkedie het open
baar gemaakt heeft, met deportatie worden
gestraft. Art. 206. Wanneer de in het
bisschoppelijke geschrift bevatte aansporing
een oproer of een opstand ten gevolge heeft,
de deelneming waaraan door een strengere
straf dan deportatie wordt gestraft, zoo zal
deze straf (dus ook de doodstraf) ook toe
gepast worden op den geestelijke, die zich
aan de aansporing schuldig maakte.
Mogelijk zal de toepassing van deze arti
kelen niet noodig worden, maar de Rege
ring neemt tegen het verzet een houding
aandie toontdat zij weet wat zij wil.
In een zitting van een provincialen raad
sprak de'minister van Binnenlandsche za
ken: „Kunt ge u eene republiek voorstellen,
die, na de reactie uit het bestuur des lands
verdreven te hebben, haar zou laten neste
len in de school? Dat zou waarlijk al te
onnoozel van ons zijn, liet zou zijn de
toepassing van die gemakkehjke theorie der
clericale partijwelke door Louis Veuillot
aldus geformuleerd is Ik vraag u de vrij
heid, als gij aan het bestuur zij twant de
vrijheid is uw beginselmaar ik weiger u
de vrijheidals mijne partij aan ’t bestuur
is, want dit is ons beginsel. Neenmij
ne heeren, wij zullen geen dupes zijn; houdt
u ferm en weest cr van verzekerd, dat de
Regering ferm zijn en zich goed houden zal.”
Een persoon als werkman gekleed
wist het entrepot van Bercy te Parijs bin
nen te sluipen en liet zich daartoen het
avond werd, opsluiten. Zoodra hij zich al
leen zag en dus vrij om te doen wat hij
wilde, stak hij een vat ouden cognac open
en dronk zich aan den inhoud letterlijk
doodwant den volgenden morgen vond
men slechts zijn lijkdat naar de Morgue
werd overgebragt.
Te Lyon hebben 1200 werklieden de
aanzienlijke fabriek van zijden stoffen van
Joubert, Andras et Cie besloten het werk
zoolang te staken, totdat hunne patroons
het loon van 1869 (dat zij tot dusver uit
betaalden maar dat zij wilden verlagen)
weêr uitkeeren. De werkstaking schijnt
zich te zullen uitbreiden tot andere fabrieken.
Den 26sten hadden er in de wijk La Croix-
Rousse eenige zamenscholingen van werk
lieden plaatsdoch zonder dat er eenige
wanordelijkheid voorviel.
GROOT-BRITTANNIË.
De jongste berigten per brief van de
Kaap bevestigen, dat Cetawayo's schijnbare
welwillenheid slechts een krijgslist geweest
is. Vóórdat de zoeloesche troepen naar
Isandula oprukten, hield hij een oorlogzuch
tige toespraaklater schold hij op zijn ge
neraals omdat zij het engelsche geschut
in den steek hadden gelaten.
Er is overigens weinig staat te maken
op de berigtendie de engelsche bladen
omtrent den zuid-afrikaanschen toestand
bevatten.
De Daily Thelegraph berigtdat Ceta-
wayo over de rivier Black Unwolise naar
het binnenland gevlugt is, de Daily News
daarentegen meldtdat de Zoeloe’s onder
aanvoering van CetawayoEkowc in de
asch gelegd hebben, zoodra het door de En-
gelschen ontruimd was. Hetzelfde blad ver
neemt uit Pietermaritzburg van 8 April
dat de Boeren Pretoriawaar sir Bartie
Frere vertoefde, hadden ingesloten. Daar
entegen meldt de Western Morning Post,
dat de gouverneur-generaalten gevolge
dusver o. a.twee kerkenhet gebouw van
den plaatselijken staf, de artilerie-kazerne
de stedelijke dumahet bureau van den in
genieur de ruil- en koopmarkthet tele
graafkantoor, het onderwijzersinstituut, het
gebouw der controlehet arrondissements-
militair geregtshof en de schoonste gedeelten
der stad. De kroongelden en de meeste
officiële akten werden gered. Tot dusver
zijn er drie lijken gevonden. Meer dan de
helft der bevolking is in barakken buiten
de stad onder dak gebragt.
De brand is door onvoorzigtigheid veroor
zaakt. Volgens de juiste opgaaf zijn verbrand
949 huizen2 kerken 1 moskee4 molens,
292 winkelsbenevens magazijnen vol teer
en kolen, pakhuizen voor granen, hout enz.
Orenburg is de hoofdstad van het gou
vernement van dien naamen ligt in een
uitgestrekte vlakte van den Ural. Het telt
40,000 inwoners. De stad heeft breede stra
ten en groote pleinen, maar meestal houten
huizen. De verkoop- en ruilmarkt, die thans
afgebrand isdiende voor den handel der
karavanen uit Midden-Azie,
BULGARIJE.
In dit uit den russisch-turkschen oorlog
geboren vorstendom is in de vorige week
de eerste vorst gekozen. Nadat de nieuwe
nationale vergadering was geopend en prins
Dondukoff-Korsakoff in een toespraak had
gezegd dat de keizer van Rusland de ver
kiezing van een russisch onderdaan tot vorst
van Bulgarije niet wenschtewerd prins
Alexander van Batenburg met eenparige
stemmen gekozen en hij zal voortaan Alexan
der I heeten.
Voor hen, die nieuwsgierig zijn te we
ten wie de man isdie aldus een plaats
kreeg in de rij der europesche potentaten
een kleine inlichting.
Alexander Jozefprins ven Battenburg,
is geboren 5 April 1857 en de zoon van
prins Alexander van Hessen Darmttadt
(oom van den regerenden groot-hertog) en
Julia, prinses van Battenburg (dochter van
wijlen Maurits graaf von Haucke, oud-mi-
nister van Oorlogvoïvode enz. van het
koningrijk Polen. De vorst van Bulgarije,
Alexander I is luitenant bij het 2e rege-
ment hessische dragonders der garde en
luitenant a la suite bij het le regement
russische lancieis. In den jougsten russisch-
turkschen oorlog was hij toegevoegd aan
het keizerlijk russische hoofdkwartier.
Te Tirnowa is zijne verkiezing door het
volk met geestdrift toegejuicht. Maar ook
prins Dondukoff-Korsakoff, wien men gaarne
op den nieuwen troon zou gezien hebben
indien hij de kandidatuur had mogen aan
nemen, heeft men een demonstrative hulde
gebragt. Men heeft, toen hij de zitting ver
liet, de paarden van zijn rijtuig gespannen
en hem in triomf door de stad getrokken.
De Bulgaren hebben het dus voorloopig
goed met hun bestuurders voor’t is voor
hen en voor de bestuurders té wenschen
dat er geen reden komtom het Hosanna
te vervangen door het kruist hem
van gewigtige regeringsdépêches onverwijld
naar Natal teruggekeerd was; de bedreiging
der Boeren dat zij hem zouden beletten
derwaarts te gaan, was niet ernstig gemeend,
maar toch zijn er nu versterkingen naar
Pretoria afgezonden.
Men verwachtte dat de togt der Engel-
schen naar UlundiCetawayo’s hoofdstad
in het begin van Mei een aanvang zou ne
men. Generaal-majoor Crealock zou langs
de kust trekken en dus denzelfden weg ne
men dien lord Chelmsford koos om Ekowe
te gaan ontzetten, terwijl de opperbevelheb
ber zelf ditmaal met de hoofdmagt, 8 a 10
duizend man, uit Utrecht het land zou bin
nen rukken. De naderende winter is in
Zoeloeland de beste tijd om er met groote
troepenmassa’s te manoeuvreren.
Een voorval, zooals er in de annalen
der wereldgeschiedenis nog niet voorkwam,
werd onlangsnaar de Victoria Weekly
Standard verzekertop een boerderij te
Covington waargenomen. De eigenaarmr.
Grover, werd door een meteoorsteen ge
troffen. Zijn dochter en haar manmet
wien hij gezamenlijk de boerderij dreef,
vonden hemtoen zij van een uitstapje te
rugkeerden als lijk in zijn half vernield
ledekant. In den zolder was een gat alsof
er een kanonskogel doorgevlogen was en
onder het ledikant eveneens. Bij verder
onderzoek werd uit den kelder een mete
oorsteen van 20 pond opgegraven, die vier
voet diep den grond ingedrongen was.
RUSLAND.
Keizer Alexander, zijn gemalin, de groot
vorst Konstantin Konstantinowitsch en de
grootvorstin Alexandra Josefowna hebben
Petersburg voor eenigen tijd verlaten en
zijn den 27 April te Livadia in de Krim
aangekomen. Op den geheelen weg, van
Petersburg af, werden de hooge reizigers
door de aan de stations verzamelde menigte
met geestdrift begroet. Adressen van hulde
werden den keizer hier en daar aangebo
den zoodat Z. M. |mag geloovendat er
onder zijne onderdanen nog velen hem trouw
zijn.
Intusschen geven de nihilistische zamen-
zweerders nog voortdurend blijken van hun
ne stoutmoedige onbeschaamdheid.
Een paar staaltjes slechts: In den nacht
van 16 op 17 April werden in de hoofd
stad op de gascandelabres en zelfs op de
lantaarnglazen revolutionaire plakkaten ge
hecht, voorzien van het zinnebeeld van het
revolutionaire comité (een dolk en een re
volver), en bevattende eene oproeping aan
het volkwelke gesteld was in de schan-
delijkste bewoordingenen waarin eenige
malen voorkwam Wapent ubroeders
om den czaar te doodenDe heer Elis-
sejeff, een schatrijk koopman, heeft een
brief ontvangen, waarin hij werd opgeëischt
30,000 roebels te betalen indien hij zijn
leven wilde behouden. Hij gaf deze som,
maar hem zal waarschijnlijk weldra het
dubbele gevraagd worden met gelijke be
dreiging.
Een telegram van den gouverneur van
Orenburg aan den minister van Binnenland
sche Zaken, d.d. 28 April, maakt melding
van een vreeselijke ramp, die de stad Oren
burg heeft getroffen. Het telegram luidt:
Bij sterken stormwind staat Orenburg van
heden ochtend 10 uur in brand. Er is
geen mogelijkbeidde brandende wijken te
redden. Het vuur verspreidt zich snelde
ramp is ontzettend.
Een tweede telegram van den 29sten om
8 uur 40 min. verzonden houdt de volgende
bjzonderheden in: „De brand woedde bij een
hevigen stormwind den ganschendag van
gisteren en des nachts voort. Op lieden is
men dien nog niet geheel meester. O. a.
brandde nog een kerk. Verbrand zijn tot
8
V-
