1879.
c Ii 11 i e n d e J a a r g a n g.
No. 24.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
bolswaro a
I
BSÖKÖMAEW6.
SCHUTTERIJ.
VOOR
DONDERDAG 12 JUNIJ.
BUITENLANDSCH OVERZIGT.
I
r
-
I
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
V
[te
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van VVONSERADEELbrengen ter ken
nis van de ingezetenendat het door hen
opgemaakte 1 Suppletoir kohier van belas
ting op het houden van honden over 1879
in de secretarie van de gemeente voor een
ieder ter inzage zal liggen van 9 Junij tot
en met 18 Junij e. k. iederen werkdag van
’s voorm. 9 tot ’s nam. 1 uur en dat gedu
rende dien termijn tegen de op het kohier
voorkomende aanslagen bij hun collegie be
zwaren kunnen worden ingediend.
Bolsward, den 7 Junij 1879.
De Burgemeester
L. BRITZEL.
De Secretaris
E. JANSEN.
is doorgedrongen. Beide bezwaren worden
door Vogt geëerbiedigd, maar zij wor
den het in Nederland door de liberalen
ook. Zouden er nu ook regtskundige be
zwaren bestaan tegen de vaccine? Of gods
dienstige? Maar welke kunijen dit zijn
wanneer die niet ook gelden voor alle voor
behoedmiddelen tegen en het gebruik van
geneesmiddelen in ziekten? Toegestemd
dat de christen in het evangelie aanleiding
kan vinden tot het geloof aan de tegen
woordigheid der gestorvene ligehamen bij
het laatste oordeel; kan hij zich ook op dat
evangelie beroepen, wanneer hij beweert, dat
voorbehoedmiddelen tegen besmettelijke en
doodelijke ziekten in strijdzijn met zijn gods
dienstige overtuiging? Wil de heer Tinbolt,
dat de regering heilzame maatregelen zal
nalaten om zulk een reden? Moet de re
gering dan niet ook luisteren naar de woor
den van den pausals die schrijft„Mogt
de boosheid der mannen, die de zaken be
sturen zulk een hervorming (de invoering
van ’t burgerlijk huwelijk in Italië) willen
invoerendan zal ik de apostelen tot
gidsen nemenen met hun voorbeeld voor
oogen de huwelijken door de katholieke
priesters gesloten, weten te beschermen en
voor het geestelijk heil der geloovigen we
ten te waken.” Verlangt de heer Tinholt
ook, dat de regering van Nederland, omdat
zij liberaal ishet burgerlijk huwelijk zal
afschaffen? Er zijn immers godsdienstige
bedenkingen tegen?
En ook moet alweder het onderwijs er
bij gescheurd worden. Het onderwijs moet
gegeven worden met eerbiediging van ieders
godsdienstige begrippen, en meer nog, het
heeft de strekking, om ieders godsdienstige
begrippen teleeren eerbiedigen en verdraag
zaam te maken. Dat hebben de liberalen
bewerkt en dat kon niet zijn toen de gods
dienst der mannen van I )ordt de godsdienst
van den staat was. En het gebruik maken
van de liefelijke woorden „berucht, spotter,”
e. d. g., als ook de toonwaarop de heer
Tinholt zijn vraag doetdoen vermoeden
dat het niet zou kunnenwanneer de
partijdie hij wil leiden (of drijven?) de
magt had, ons de wet voor te schrijven.
G. FOKKENS.
De ei-
er van
vindt men nog vuurspuwende kraters. De
kusten zijn op sommige plaatsen steil en
rotsachtig, op andere vlak en zandig; de
bodem is met wateren doorsneden en vrucht
baar, het klimaat tropisch, door zeewinden
gematigd. De
van de oceaniscl
De inboorlingen deels
leijers, deels Pay nas of
slechts voor een klein gedeelte tot het chris
tendom bekeerd.
De Nieuwe Hebriden werden in 1606
door Quiros ontdekt. De voornaamste ei
landen zijn Espiritu-Santo, Mallicollo, Am
bry m, Aneitoö, Erromango, Tana, Aurora
en Pentecóte of Pinkstereiland.
Te Bordeaux heeft een Spanjaard in
een slecht huis vier vrouwen gedood.
RUSLAND.
Nog altijd onrustnog altijd verzet en
pogingen om het verzet te keer te gaan.
De czaar heeft bevel gegevenalle politie
agenten met revolvers te wapenen.
Waarschijnlijk slaat deze nieuwe veror
dening op de nog niet te bedwingen bru
taliteit der nihilistische zamenzweerders, die
o. a. dezer dagen weder een merkwaardig
staaltje gegeven hebben van hunne behen
digheid en moed tevens. Ofschoon Gurko
over een talloos heir van geheime en gewo
ne politie-agenten, over een leger van 60,000
soldaten en 51,000 dworniks of huisbewa-
ders beschiktis op klaarlichten dag de
gunsteling en kamerheer van den czaar
graaf Nikolaas Koskulleen broeder van
den braziliaanschen gezant aan het russische
hof, gestolen. Men heeft den nieuwsbladen
bevolen zoo weinig mogelijk van deze zaak,
die veel opzien verwekt, te spreken, en zij
durven hun oordeel er over niet mededee-
deeld, dat twee Zoeloehoofden, Dabulemanzi
en Mateona, die met eenige duizenden vol
gelingen naar de Tugela op weg waren om
zich aan de Engelschen te onderwerpen
door een sterker magt ingehaald en gesla
gen zijn. Dabulemanzi sneuvelde.
De Zoeloe’s hadden ook een strooptogt
in Natal gedaaneenig vee weggevoerd en
enkele inboorlingen gedood.
Er is op de Stover-Valley-lijn van de
London and North-Western spoorweg-maat-
schappij dezer dagen een ongeluk gebeurd,
dat zeer treurige gevolgen had en dat ech
ter betrekkelijk nog weinig onheil heeft
aangerigt. Een lokaaltreindie de lijn
waarop een sneltrein naar Birmingham
passeren moest, regthoekig oversteken, maar
dien sneltrein eerst afwachten moest, kon
wegens de gladheid en vochtigheid der rails
niet bij tijds voldoende remmen. De loco
motief'en drie wagens van den sneltrein
passeerdenmaar de vierde wagen wefd
door de locomotief van den lokaaltrein ge
troffen. Deze wagen en de drie volgende
stoven met een vreeselijken schok uit de
rails. Ook de locomotief van den lokaal
trein raakte uit het spoor. De achterste
wagens van den sneltrein bleven op de rails
staan. Er werden 27 personen min of meer
zwaar gekwetst; geen der gekwetsten bleef
op de plaats dood.
FRANKRIJK.
De Franschen willen ’t ook nog eens in
de verte beproeven. De kommandant van
het avisoschip Huron heeft van den minis
ter van Marine bevel bekomenin naam
van Frankrijk bezit te nemen van de eilan
dengroep der Nieuwe Hebriden en daar de
fransche vlag te hijschen.
Deze eilandengroep, ook de Heiligegeest-
Archipel genaamd ligt noordoostelijk van
Nieuw-Caledonie en bestaat uit negen groo-
tere en een aantal kleine eilandente za-
men circa 200 vierkante mijlen grootmet
een bevolking van 110,000 zielen.
landen zijn bergachtig, op eenige
AlHliRTllliTlll.
Burgemeester en Wethouders van Won-
seradeel brengen ter algemeene kennis, dat
de alphabetische Naamlijst van al de per
sonen, die aan de loting voor do Schutterij
in dit jaar moeten deelnemen, ter visie zal
liggen op de Secretarie dezer Gemeente van
Woensdag den llden toten met Woensdag
den 18den Junij 1879van ’s voormiddags
9 tot ’s namiddags 1 uuren dat de loting
zal worden gehouden op Zaturdag den 28sten
Junij 1879, des voormiddags ten 10*/2 ure,
in het Gemeentehuis van Wonseradeel te
Bolsward.
Bolsward, den 9den Junij 1879.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
L. BRITZEL.
De Secretaris
E, JANSEN.
GROOT-BRITTANNIË—de Zoeloes.
’t Zal ernst worden in ’t Zoeloeland. Niet
in drie kolonnenzooals eerst gezegd is
zullen de Engelschen er binnen dringen
maar zij willen hun hoofdmagt bijeenbren
gen aan de Beneden-Tugela en deze zal
tot bazis van hunne operatiën strekken.
Eén vliegende kolónno zal in ’t noordwes
ten den vijand in de flank bedreigen. Deze
verandering in ’t plan zal wel eenige ver
traging veroorzakenmaar de Engelschen
willen nu eens langzaam en zeker gaan.
Men verwachtdat Cetawayo zich niet
gemakkelijk zal laten overwinnen. Hij heeft
zijne hoofdkraal Ulundi doen verbranden
en zich met zijn leger verschanst bij de
vereeniging der Witte en Zwarte Um
Voliti. Wie een kaart van Afrika bij
de hand heeftkan wel eens nazienof er
dat op staat op 28 graden Z. B. en 291
O. L. Cetawayo heeft daar een keten van
vrij hooge bergen in den rug; aan den be
nedenkant zijn die digt begroeid en het
terrein in zijn front is moerassig.
Nabij den oorsprong van een zijrivier der
Witte Um Voloti, weinige kilometers van
het vereenigingspunt, ligt Umkingkinglove
dat reeds meermalen in telegrammen ge
noemd werd.
Uit Kaapstad werd van 15 Mei medege-
wie door het kiesdistrict zal worden afge
vaardigd maar ook na die beslissing zal
het den dominé wel even onmogelijk zijn
als mij, om aan te toonenof de gekozene
door den Heere God was aangewezen of
niet.
Mij komt het voor, dat de eerbieddien
we voor den Heere God dienen te hebben,
zoodanig gebruik van zijn naam verbiedt
ook al hadden we nooit Ex. 20: 7 gelezen.
Een pleidooi kan soms gewonnen worden
door wat men een valsche sluitrede noemt.
Voor wie aan den klank der woorden blijft
hangen, krijgt Zulk een sluitrede de kracht
van een overtuigend bewijs en hij geeft ge
wonnen wat welbeschouwd verloren is.
Een valsche sluitrede is ’t, wanneer men
zegteen bedelaar is een arm mensch
Hein is een bedelaar, dus is Hein een arm
mensch. De eerste stelling toch gaat niet
voor alle bedelaars door en daarom kan de
gevolgtrekking niet gemaakt worden. Wie
echter alleen op den klank der woorden af
gaat, zal kunnen toegeven, dat er juist ge
oordeeld is.
Van zoodanige praktjjk maakt de heer
Tinholt in de Banier gebruik, om door de
lezers te doen beslissendat de liberalen
in Nederland van minder allooi zijn dan de
liberaalste zwitsersche liberaal, minder dan
Carl Vogt, volgens den heer Tinholt „be
rucht om zijne verregaande ongodsdienstig
heid, om zijn volslagen materialisme en
godloochenarijom zijn spotten met de on
sterfelijkheid der ziel, neen het bestaan zelfs
eener ziel bij den mensch.”
Die „beruchte” man heeft geschreven,
in het ultraliberale, tegen de geopenbaarde
godsdienst vijandige tijdschrift die Garten-
laubedat men het verbranden der lijken
niet verpligtend kan makenomdat erkend
moet worden, dat aan de lij ken verbranding
godsdienstige bedenkingen in den weg staan.
Daarom zal, volgens Vogt „deze nieuwe
vorm van lijkenbestelling eerst zeer lang
zaam zich baanbreken, en eerst na eeuwen
welligt zoo algemeen worden, dat men haar
verpligtend kan maken.”
„Derhalve,” zegt de heer Tinholt, „een
spotter, een materialist, een atheïst, zoo
verregaand in dat alles als Carl Vogt,
wil de godsdienstige bezwaren van hen, die
hij zelf buiten den kring „der verstandigen”
plaatst, geëerbiedigd zien.
„En hoe oordeelen in Nederland de Li
beralen die zeker meerendeels zoo verre
niet zullen gaan als een Carl Vogt in de
verwerping van alle godsdienstig gevoel
over de godsdienstige bezwaren van hen,
die, volgens hen niet tot „het denkend deel
der natie” behooren, b. v. in zake de vac
cine het onderwijs?”
Een antwoord op deze vraag geeft de
heer Tinholt niet, ’t Is dan ook voorzigti-
ger dit maar over te laten aan hendie
niet even goed gevoelen, als de heer Tin
holt zelf, dat zijne vergelijking valsch is.
De beruchte Carl Vogt stfmt toe, „dat
de lijkenverbranding voordeelen aanbiedt
voor de gezondheidszorgvoor den eerbied
jegens de dooden en voor de gemeente-
huishoudiug der steden”, maar de eerwaar
de heer Tinholt zal toch ook moeten toe
stemmen dat deze voordeelen door Vogt
niet zoo groot gerekend zullen worden als
er verkregen worden door de vaccine? Is
het eerlijk zulke ongelijkheden gelijk te
stellen? Wordt daarbij niet gerekend op
do oppervlakkigheid der lezers?
Carl Vogt vindt bezwaar in ’t verpligt stel
len der lijkenverbranding, omdat hij erkent,
dat er regtskundige en godsdienstige be
denkingen tegen bestaan. Regtskundige be
zwaren bestaan er in geval van vergiftiging;
godsdienstige, omdat in de christelijke kerk
het egyptische begrip van wederopstanding
„Eendrachtig voor den man stemmen, dien
de Heere God zelf ons aanwees!”
„Die man is de heer W. M. Oppedijk te
Ijlst,” zegt dominé J. G. Verhoeff. In do
Banier van 4 Junij is het te lezen; dat blad
is het orgaan van het Heegsch orakel.
Die weinige cursief gedrukte woorden
hebben veel zin of geen zinal naar men
’t beschouwt. Ze hebben veel zin, wanneer
men er uit wil leerenwat de heeren zich
zoo al durven veroorlovenom der schare
te doen geloovendat ze gezeten zijn in
’s Heeren raad. Zij weten hethun is het
geopenbaard, wien de Heere God voor de
Tweede Kamer der Staten Generaal heeft
uitverkoren. Zij zeggen het met ronde woor
den en hoe zou de schare kunnen of dur
ven twijfelen!
’t Zou kunnen gebeurendat de man
„dien de Heere God zelf aan weesniet
gekozen werd; maar wat noodHet orakel
is nooit verlegen. De Heere God laat im
mers soms toedat der boozen aanslagen
zijne bestellingen doen mislukkenin zijne
■wijsheid laat Hij dit toe en wie zou die
wijsheid doorgronden?
Dat nemen de geloovigen ook aanen
wanneer zij het niet maar naprevelen, maar
het bij hen tot een zelfverworven overtui
ging is gewordendan zullen ze toch over
de orakeltaal van wien ookde schouders
moeten ophalenwant dan heeft ze geen
zin. Wie toch van de kiezers zal het heb
ben gemerkt, dat de Heere God een kan
didaat voor de Tweede Kamer aanwees?
Dominé J. G. Verhoeff zegt het, nadat hij
eerst aangespoord heeft tot eerlijkheid en
goede trouw. Staat de eerlijkheid van iemand,
die zijn toevlugt neemt tot magtspreuken
welke voor geen bewijs vatbaar zijnwel
op zeer vasten bodem?
Nog moeten er, terwijl ik dit schrijf,
eenige dagen verloopen, eer het beslist wordt,
producten zijn dezelfde als
she eilanden in ’t algemeen.
Polynesische Ma-
l’apoeas, zijn nog
BttSWARDSCRE COURANT
I
1
I
