1879.
Achttiende J a a r g a n g.
No. 37.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
1 BOLS WARD WONSER ADREL
VOOR
BUITENLANDSCH OVERZIGT.
BINNENLANDSCHE BERIGTEN.
DONDERDAG 11 SEPTEMBER.
i
1
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50Cts. vanl7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte
on
der
Zaturdag
iet Hinke-
zoek
zijn.
len. Het was maar eene kwestie van
toiletHet reglementaire beeld is dan
gekroond geworden. De bisschop van Gre
noble had de kroon ter inzegening naar
den paus gebragt en deze had de bekroo-
ning opgedragen aan den kardinaal aarts
bisschop van Parijs. De plegtigheid was
van groote praal vergezeld en werd ver-
rigt onder een grooten toeloop van kerk
vorsten en bedevaartsgangers. De bis
schoppen hebben het hoofd gebogende
paus is gezwichthet beeld van Epinal
triomfeert en de mirakelfabriek blijft goede
zaken doen. Toch zoeken wij in dit zon
derling christendom iemand te vergeefs
iemanddien men nergens zietJezus
Christus. Wat is er van Hem geworden?
Waar hebben zij Hem gelegd?”
DUITSCHLAND—RUSLAND.
Een artikel der officieuse Weimarsche
Zeitung spreekt over de ongunstige uitwer
king die de jongste verandering van de
duitsche tarief- en belastingwetten gehad
heeft in het buitenlandmeer bepaald in
Rusland en zegt: „Niet alleen de Duitschers
in Rusland, maar ook die daar buiten on
dervinden den wrok hunner naburen. Weg
met de Duitschers! is thans de kreet der
Russen. De in het rijk van den czaar on
dernomen veldtogt tegen het duitsche ele
ment draagt overigens reeds vruchten. Het
aantal ministers, hooge ambtenaren en ge
neraals die een duitschen naam dragen
is aanmerkelijk verminderd en zij zijn door
ware echte volbloed Russen vervangen.
Zelfs in de Oostzee-provinciën isnaar het
schijnthet duitsche element bijna geheel
onderdrukt. De Duitschers denken vol
strekt niet aan de herovering van die ge
westen maar de Russen zullen weldoen
op te passendat een overdreven haat te
gen Duitschland geen aanleiding geve tot
de verwezenlijking van datgenewaarover
thans met een weergalooze ligtvaardigheid
gesproken wordt; want wie wind zaait, oogst
storm.”
De duitsche keizerin gevolg vergezeld
van den adjudant-generaal Albedyllde
generaals Lehndorf en Radzivil, den lijfarts
Lauer en de geheim-hofraden Borck en
Kanzki, is naar Alexandrowo op de duitsch-
russische grenzen gereisdwaar de czaar
reeds was gearriveerd.
De aan het spoorwegstation geschaarde
russische eere-kompagnie hief, toen keizer
Wilhelm in het met banieren en guirlandes
rijk versierde station kwam, het pruissische
volkslied aan. De begroeting der beide
kiezers was zeer hartelijk. De in den om
trek van het station digt opeengepakte
menigte juichte de monarchen met geest
drift toe. Nadat de eere-kompagnie voor
de keizers gedefileerd had, trokken de beide
vorsten zich terug. De maarschalk von
Manteuffeldie keizer Wilhelm tot Brom
berg te gemoet was gereisd, kwam tegelijk-
met hem alhier aan.
Om 5 uur bragt keizer Wilhelm een be
zoek aan den czaardat een half uur ge
duurd heeft en dat de czaar met een tegen
bezoek beantwoordde.
Dit bezoek of liever deze ontmoeting heeft
te Berlijn nog al sensatie verwekt, vooral
sinds bekend werd, dat het besluit tot deze
bijeenkomst eerst 24 uren vóór het vertrek
van keizer Wilhelm naar Alexandrowo werd
genomen. Maandag werden er druk dé
pêches gewisseld tusschen den keizer en
von Manteuffel. Deze zond daarop eene
dringende uitnoodiging van den czaar om
den keizer op diens reis naar Koningsber
gen op de grenzen te ontmoeten. De toe
bereidselen tot de ontmoeting werden zon
der eenige bekendheid er aan te geven ge
maakt bet gevolg van den keizer ontving
eerst Dingsdagnamiddag de mededeeling
BOLSWARD.
In den nacht van Vrijdag op
der vorige week is de zathe „hi
schar” onder Ferwoude, bewoond door L.
Werkman een prooi der vlammen gewor
den. Bijna niets is kunnen worden gered,
terwijl de bewoners maar naauwelijks den
tijd hebbben gehad om het brandende ge
bouw te ontvlieden. Huis en inboedel zijn
tegen brandschade verzekerd. De brand
wordt aan hooibroeijen toegeschreven.
Ten einde de herinnering aan de in 1877
te Leeuwarden gehouden historische ten
toonstelling levendig te houdenheeft de
heer Hugo Suringar aldaar aan eiken on
derwijzer in Friesland een exemplaar van
de door hem uitgegeven, door den heer dr.
S. S. Coronel bewerkte „herinnering” ten
geschenke aangeboden. Den heer Suringar
komt voor dit blijk van royaliteit hulde en
dank toe.
WONSERADEEL.
van de gemeente
raagt in ontvang
f 127,334,85J- en in uitgaaf f 127,292,081.
De hoofdelijke omslag komt daarop voor
met een cijfer van 62,150, zijnde f 550
lager dan over 1879. De kosten van het
onderhoud van wegenstratenvaarten
bruggenwallen en andere voor de publie
ke dienst bestemde werken zijn geraamd
op f 17,475, die van het armwezen op 22,970
en die van het onderwijs op 28,831,67,
Voor aflossing van schuld is f 19,300 en
voor intrest 9392,50 uitgetrokken. De
aanleg van kunstwegen naar Allingawier
en langs de Hiemerterlaan, de verbetering
van den weg in de Kerkeburen te Mak-
kum en de stichting van een schoolgebouw
te Zurich zijn als memorieposten aangebragt.
TJERKWERD8 Sept.
Aan de heden gehouden harddraverij van
paarden, die uitgezonderd in het drie-jarige
geen prijzen hadden gewonnen, is door 12
paarden deelgenomen. De prijs f 65 is
dat het zich voor de reis gereed moest hou
den. Dat gevolg is uitsluitend uit militai
ren zamengesteld.
Een en ander is reden, dat niemand ge
looft, dat deze ontmoeting geen politiek ka
rakter draagt.
Den volgenden dag hebben beide vorsten
Alexandrowo weder verlaten.
GROOT BRITTANNIË.
Engeland ontvangt uit het zuiden weer
berigten, d e het aanleiding geven om links
te schreijen en regts te lagchen. Aan de
eene zijde doet het de ontdekking, dat ook
generaal Wolseley’s berekening ten aan
zien van het weerstandsvermogen der Zoe
loes gefaald heeft. Cetawayo toch blijft
van genoegzamen steun omringdom de
voorstellen der Engelschen slechts een half
oor te leenen, terwijl ook Oham, de broe
der van Cetawayodie zich aan verraad
jegens den koning heeft schuldig gemaakt,
een uitvlugt heeft gevonden, om zijne nieu
we verpligtingen jegens Engeland niet na
te leven.
En aan de andere zijde krijgt het de
verzekering
Den 13 Augustus is Cétawayo’s nieuwe
kraal vernieldwaarna de kavallerie hem
zeer digt op de hielen heeft gezeten, tot
hij met eenige aanhangers de wijk heeft
genomen in een bosch, om naar het Zuiden
te kunnen vlugten. Drie zijner zonen en
verscheidene voorname hoofden hebben ge
zamenlijk 650 stuks vee aangebragt en zich
onderworpen.
John Lemoinne vond aanleiding om in
de Debats een artikel te wijden sommige
zoogenaamd godsdienstige handelingen. Het
einde daarvan luidt„Vijf of zes maan
den geleden berigtte een anders welgezind
blad te Toulouse, dat de nieuwe paus de
maagd van Salette had afgezet. De bisschop
van Grenoble, in het eigendom van zijn mira
kel gestoord, haastte zich dit te ontkennen
en dreigde het schuldige blad met eene
geregtelijke vervolging van wege Melanie.
Melanie en Maximin moet men weten, wa
ren de herder en de herderin, die de ver
schijning zagen. De bisschop voegde er
bijdat integendeel bij pauselijke breve
magtiging verleend was om het beeld, zoo-
als dit door de congregatie voor de eere-
dienst was goedgekeurdplegtig te kroo-
nen. Men moet op dit laatste letten, om
dat werkelijk de paus niet de maagd van
Salette, naar haar kleederdragt had afge
keurd. Deze ongelukkige heilige maagd
was bij alle omzwervingen, die men haar
had laten doen, met zulk een verscheiden
heid van klatergoud en falbala’s toegeta
keld dat de paus het noodig geoordeeld
jxad, op deze garderobe wat orde te stel-
zij maaktenzoo hoogst pijnlijk was. Zij
zagen er zeer vermoeid uitde meesten
waren gekleed in witte kielensommigen
hadden het hoofd omwonden met een fou
lard eenigen hadden een roode muts op
en een band van dezelfde kleur om het
hjf.
De eerstendie aan wal gebragt wer
den, riepen Leve Frankrijk De menigte
beantwoordde dien kreet met denzelfden uit
roep of met: Leve de republiek Een persoon
op de kade riep: Leve do commune! maar
vond geen navolging. De houding der terug
gekeerden was hoogst betamelijk en rustig.
Aan ieder werd voor zijn onderhoud van 2
tot 4 francs gegeven naar gelang van den
wegdien hij nog af te leggen had. De
meosten vertrokken naar Parijs.
Roerend was het soms om aan te zien
hoe de ontmoeting der geam nesteerden met
vrouwen, kinderen en moeders was. „Hoe
zal ik mijn zoon tusschen zoovelen herken
nen!” weende een oud moedertje. Daar
trad een oogenschijnlijk 3b-jarig man naar
buiten. Het was haar zoon, maar hij moest
wel veel veranderd zijn, want zij herkende
hem niet. De zoon echter zag plotseling
zijne moeder en viel haar om den hals met
de woorden „C’est moic’est moiDe
moeder schreide jammerlijkhaar zoon
die 19 jaar was toen zij hem had zien
vertrekkenwas zoo verouderd dat hij 35
scheen.
Een ander treffend tooneel had plaats
tusschen eene nog jonge en schoone vrouw
en haar man. Na zoo lang reeds op zijne
aankomst gewacht te hebbenverscheen
hij eindelijk. Zij viel om zijn hals en na
dat zij elkander eenigen tijd omarmd had
den gehouden, opende zij een pakje, waarin
zij zijne kleederen had medegebragt. Zij
trok hem het graauwe linnen van het lijf
en een nette jas aan: zij wilde niet, dat hij
in zijn misdadigerspak de gemeenschappe
lijke woning zou binnentreden.
Maar er waren onder de geamnesteerden
ook mannendie niemand van hunne fa
milie terugvonden. Zonenwier ouders
wel ligt van smart overleden warenvaders,
wier kinderen zich hunner schaamden, man
nen wier vrouwen hen verlaten hadden.
Waar zullen deze te land komen?
Een nieuwe vereeniging, welker leden
zich noemenlegitimisten van de daad, en
die 1. elkander onderling willen bescher
men en 2. kapitaal bijeen brengen, noo
dig voor de uitvoering hunner plannen
levert het bewijs dat de koningsgezinden
zich nog niet te rusten hebben gelegd.
wet regelende het lager onderwijs
aan i1 L'
ontneemtacht de paus niet een zoo uiterste
r I..
vaardigd zouden zijn. Wetende, dat het
igt aan de hou-
heeft het belgische
geen officiële vertoo-
kardinaal Ninazij
zeker niet de beste is
De ontwerp-begrooting
voor de dienst 188bedi
1879. De kosten van het
straten
BELGIË.
„Morgen,” roept de Courier de Bruxel
les, „zullen de vrije gedachten en het a-
theisme, in naam des koningsin driedui
zend scholen troonenwaaruit menmet
verachting der oudste stedelijke vrijheden
en van de regten der huisvadersGod, de
kerk en de christelijke zedeleer heeft ver
jaagd.” Het Antwerpener Journaal verze
kert dat de invoering der onderwijswet
niets anders is dan de onwettige maar be
paalde stichting van een godsdienstloozen
staat, de zegepraal der staatkundige
eenigheidde volstrekte heerschappij
vrijmetselarijhet stelselmatig bederf der
belgische jeugd, de opkomst der gemeene
democratie en de bespoedigde voortgang
der maatschappelijke verwarring. De Eve-
nir de Charleroi schrijft aan den koning
„Sire, zoo verliest een vorstenhuis de liefde,
die een volk het had beloofd
De geestelijkheid heeft het erg druk met
het bestrijden der wet. De bisschop van
Brugge verbood zijnen onderhoorigen in de
gemeentescholen onderwijs te geven. De
priesters waarschuwen de onderwijzers te
gen het leenen hunner krachten aan de
staatsschoolop kerkelijke straf. Boven
dien Worden naast de staatsschool kerke
lijke scholen gesticht en wordt er zooveel
ijver aan den dag gelegd, dat zelfs de paus,
schoon aanvankelijk van plan, zich niet in
den strijd te mengendoor de te Mechelen
genomen besluiten gedrongen is, een woord
je er tusschen te spreken. In de te Rome
verschijnende Italië kan men lezen„Zoo-
dra Leo XIII en kardinaal Nina van die
besluiten kennis kregenzjjn zeer stellige
instruction aan den pauselijken muntius te
Brussel gezonden waarin hem gelast wordt
zorg te dragendat de door het episcopaat
genomen besluiten niet aan de pastoors wor
den overgebragt alvorens, aan het onder
zoek van den heiligen stoel onderworpen te
zijn. Het geldt hier eene zeer ernstige
kwestie, die de rust en den vrede van
een land in gevaar zou kunnen brengen en
de heilige stoel wenscht daarover zijn oor
deel uit te spreken en die beslissing te ne
men welke hij de beste acht voor de be
langen der kerk en der katholieken. De
en die
de geestelijkheid het algemeen toezigt
maatregeldat daardoor conflicten geregt-
Vaticaan geen schuld draagt
ding der bisschoppen
gouvernement direct g„„„
gen gedaanmaar het heeft niet verzuimd
den paus en kardinaal Ninazijn staats
secretaris te doen opmerken dat de hou
ding der bisschoppen zeker niet de beste is
om de goede verstandhouding te doen voort
duren en dat de regering, zoo zij gedwon
gen mogt worden zich te verdedigenhoe
wel met leedwezentoch krachtige maat
regelen zou nemen.”
De belgische regering kan dan ook reke
nen op den steun van de invloedrijkste bur
gers der groote steden, maar de geestelijk
heid heeft nog op het volk een invloed,
waarmee niet valt te spottenen ook op
den ouden adel en het landvolk. Belgie
gaat, ondanks zijn constitutie en zijne on
afhankelijkheid een ernstigen tijd te gemoet.
FRANKRIJK.
Maandag arriveerden met de Var 400
geamnesteerde commune-mannen te Port-
Vendres. Zij werden door de bevolking en
duizenden in den omtrek met groote be
langstelling, maar zonder geestdrift ontvan
gen, waarschijnlijkomdat de indruk, dien
I
GOLSWARDSCHE COURANT
;8J
en in uiuiaai
hoofdelijke omslag komt daarop
