1879.
A c li 11 i e n d e J a a r
a n g.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
No.
x
VOOR
BIOBNLANDSCHB BERIGTEI*.
BUITENLANDSCH OVERZIGT.
i
i
i
i
BEKENDMAKING.
DONDERDAG 6 NOVEMBER.
l
r
e
steld.
nog lioogere
r
t
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS- 50Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
t
t
i
i
r
t
5
e
e
S
n
t
r
J
1
^XXXXXXXXXXXXXXXXXX^
geteekend
1'\ ver-
0’
FRANKRIJK.
’t Zal haast kunnen blijken, of de repu
bliek nu van beller conditie is dan die van
de laatste jaren der vorige eeuw. Toen
weid de plompe massa wat al te gaauw
en al te veel baas, ’t Kwam de groote
heeren te onverwacht en te vreemd over
dat arbeiders en zulk soort van volk ook
pretendeerden regten van een mensch te heb
ben. De heeren wilden niets geven en moes
ten daarom alles missen. Thans zijn het
groote heeren, die in de republiek het roer
in handen hebben en de zorg voor het
volkswelzijn op zich namen, ’t Is overal
moeijelijkja ónmogelijk, allen te behagen
en in Frankrijk heeft dat wel wat extra
bezwaar, ’t Behoort tot het karakter eener
republiek, dat het volk invloed uitoefent op
de regeringhet kiest zijne vertegenwoor
digers en heeft het regt regeringsdaden te
beoordeelen. Maar er zijn zoovelendie
de hand nemen als hun de vinger toekomt
en terwijl ze ’t zouden afkeuren, dat de hee
ren alles hadden te beslissenwillen ze de
zen noodzakenin alles hun 'zin te doen.
Zij willen de wereld liefst doen gelooven
dat de tijd is gekomen, waarin hun en hun
alleen het gezag toekomtterwijl ze ver
geten dat een gezagvoerder nog wat an
ders moet kunnen dan groote woorden voor
den dag brengen.
Behalve de socialistische werklieden be
lagen ook de bonapartisten en de konings-
gezinden de republiekmaar juist de on
houdbare stellingendie zij voor den dag
brengenopenen velen welgezinden de oo-
gen en wijzen der regering den wegdien
ze moet bewandelen, om tot een goed doel
te komen.
sprong het na, met een ander kind in den
arm. Zij bezeerde zich weinig. Twee man
nen kwamen uit hooge vensters tamelijk
onverlet naar beneden. Een kind van 8
jaar verbrandde, alsmede een jong mensch
uit Neufehatel. Op zijn noodgeschrei kon toch
niemand helpen. Juist wilde hij uit de der
de verdieping springen, toen een rookwolk
hem half verstikt deed achterover vallen.
Slechts zijn beenen vielen naderhand ver
koold op den grond.
ENGELAND.
Mejufvrouw Edwards, wier spoorloos ver
dwijnen te Liverpool zulk eene pijnlijke
sensatie teweeg bragt, is te Londen door
een agent der geheime politie ontdekt. Hare
ouders hebben haar erkend en onder hunne
hoede genomen. Wat er met het meisje
voorgevallen is, blijft tot heden raadselach
tig. Volgens de Daily Telegraph is zij
inderdaad, terwijl zij een zenuwtoeval voelde
naderen, in slechte handen gevallen en ge
ruïneerd. Het blad voegt er bijdat de
politie de schuldigen, die zich aan het meisje
zouden opgedrongen hebben onder de ver
momming van geestelijken, nog niet op het
spoor is. De Liverpool Mercury wil, vol
gens het verlangen der ouders, over heel
het geval een sluijer geworpen zien wat
zeker het verkieslijkst voor de familie Ed
wards, maar niet voor het belang der open
bare veiligheid en moraliteit wezen zou.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van WONSERADEEL, brengen ter ken
nis van de ingezetenendat de door hen
opgemaakte suppletoire-kohieren van hoof-
delijken omslag, over 1879, in de secreta
rie van de gemeente voor een ieder ter
inzage zullen liggen van den 3 tot en met
den 18 November, iederen werkdag van ’s
v.m. 9 tot ’s n.m 1 uur en dat gedurende
dien termijn tegen de op de kohieren voor
komende aanslagen bij den gemeenteraad
bezwaren kunnen worden ingebragt.
Bolswardden 1 November 1879.
De Burgemeester,
L. BRITZEL.
De Secretaris
E. JANSEN.
Zoo zal het socialistische werklieden-con-
gres dat te Marseille vergaderthet door
de socialistische drijvers niet verwachte ge
volg hebbendat de gematigde republi-
keinsche regering over een nieuwen steun
zal kunnen beschikken, namelijk over dien
der twijfelachtigendiemedegesleept door
schoone beloften op het punt waren zich
te scharen aan de zijde der ultra-radikalen:
en ook over den steun van de nog onver
schilligen die de regering niet vijandig
gezind zijnmaar zich weinig om haar be
kommerden daar zij meendendat alles
toch van zelf goed ging. Het werklieden
congres toch toont ten duidelijkste aan,
hoezeer het noodig isdat de regering
krachtig optreedt ter beteugeling van der
gematigde republiek gevaarlijke manifesta
tion of die komen van den kant der bo
napartisten royalisten of communisten. De
regeringdie niets liever wilzal zoodra
zij nu het gevaar voor ieder bloot ligt
met voorstellen voor den dag komt em de
veiligheid en de inwendige rust te waar
borgen den steun van de overgroote meër-
derheid erlangen, die vrede wenscht en ge
legenheid om door eerlijken arbeid zich
van de toekomst te verzekeren.
In de vijfde vergadering van het congres
kwam het nog ten duidelijkste aan het
lichthoe kunstmatig de opgewondenheid
en hoe groot de magt der phrasen is. Een
der sprekers zette zijne denkbeelden over
zamenwerking van kapitaal en arbeid uit
een en formuleerde die in een drietal mo
tion, o.a. strekkende om de regering uit
te noodigen tot het benoemen eener com
missie uit industriëlen en werklieden, om
de werkliedenvereenigingen te bestuderen
uit een maatschappelijk oogpunt en in ver
band met de tegenwoordige krisis. Toen
de redenaar in den loop van zijn vertoog
van „overleg met de patroons” gewaagde,
werd hij in de rede gevallen met den uit
roep„Wat? met onze beulen?” Waarop
een ander zeide„Jawelom dan stroo
in plaats van hooi te eten te krijgen 1” De
spreker verklaardeden protesterenden na
het einde van zijne verhandeling te zullen
te woord staan maar toen hij hen dien
tengevolge uitnoodigde om hunne bezwaren
toe te lichtennam niemand het woord.
Daar werd ook gezegd: „In 1871 stond
Louis Blanc aan de zijde der doodschieters
en deze stad (Marseille), die hem onlangs
met toejuiching ontving, heeft zich daar
door bezoedeld”. Dat vonden sommigen toch
te kras en van woorden kwam het tot vuist
slagen.
DUITSCHLAND.
Bij den pruissischen Landdag zal een
wetsontwerp worden ingediend op het heffen
van een belasting op de tapperijen. Hier
onder zijn begrepen alle openbare lokalen,
waar sterke dranken, bier of wijn verkrijg
baar zijn gesteld. Deze belasting zal wor
den geregeld naar de hoeveelheid drank,
door de houders van dergelijke lokalen ge
sleten. Ten gevolge hiervan zullen te Ber
lijn verscheidene bierhuizen worden aan
geslagen voor een bedrag van 15,000 mark
per jaar en eenige voor een nog lioogere
som.
De in eene belasting hoogst aangeslage-
nen zijn niet het meest te beklagen, maar
dat de belasting op de dranken een zoo
groote som bedraagt, bewijst dat het aan
tal dorstige kelen op verschillende plaatsen
te groot is.
Naar de beteekenis en de kracht van
het Duitsch-Oostennjksch verbond wordt
nog altijd gevraagd. Er zijn op die vraag
reeds verscheidene antwoorden gegeven,
maar juist daardoor wordt de onzekerheid
nog grooter. Nu weder wordt gezegd, dat,
toen von Bismarck te Weenen was, hij en
de oostenrij kschc minister in twee geschrif
ten opnamen, wat ze zooal hadden vastge
steld en dat de keizers, na ’t geschrevene
te hebben goedgekeurddit onderteeken-
den, maar zoo, dat elk geschrift niet meer
dan ééne handtèekening ontving en dus
geen van beide van eenige kracht kan zijn.
’t Zou dus maar een programma zijn,
waaraan ieder zich zoo lang zal houden
als ’t hem goed dunkt en als ’t er op aan
komt is dit ook even goed als de best ge
zegelde stukken. Gezegeld en g
papier laat zich even gemakkehjk
scheuren als al t andere.
BELGIE.
De rapporten der kantonale inspecteurs
over den toestand van het lager onderwijs
in Belgie zün bij het ministerie van On
derwijs ingekomen. De antwerpensche Opi
nion verzekert, dat in deze rapporten de
noodzakelijkheid aangedrongen wordt om
alle wettelijke middelen tot verdediging te
gen de geestelijkheid aan te wenden. In
die rapporten zouden ook, naar het blad
verneemt predikatiën van priesters ver
meld zijn, welke geheel en al in de termen
vallen van opruijing tot burgeroorlog.
SPANJE.
Het zuidoosten van Spanje werd gedu
rende eenigen tijd vreeselijk geteisterd
door overstroomingen, daar een ongewoon
verschijnsel. De verliezen, alleen in Mur
cia veroorzaakt, zijn grooter dan aanvan
kelijk de geheele schade was begroot. Vier
vijfde gedeelten van het district zijn ge
heel verwoest; ook het getal verloren men-
schenlevens is aanzienlijke!' dan men meen
de; van de 50,000 zijn 3000 boeren ver
dwenen. De materiele schade wordt op
25 millioen gulden begroot. In de pro
vinciën Alicante en Almeria zijn ongeveer
500 menschen omgekomen. Daar berekent
men de schade op ongeveer 12 millioen.
De provincie Murciawaar de hooge wa
terstand zulke vreeselijke verwoestingen
heeft aangerigt, wordt ten zuiden begrensd
door de Middellandsche Zee en ligt overi
gens besloten tusschen de provinciën Al
bacete en Alicante. Murcia is wel de hoofd
stad maar Cartagena is de drukstele
vendigste en bloeijendste stad van de pro
vincie Sedert de uitdrijving van de Moo-
ren is dit gewest nooit meer goed bevolkt
geworden. In den laatsten tijd nam de
emigratie, vooral naar de algerijnsche kust,
zelfs op schrikbarende wijze toe. Voor de
boeren van Murcia is vooral Oran het be
loofde land. Behalve een enkele spoorlijn,
een zijtak van den grooten Zuiderspoorweg,
die de gemeenschap met de hoofdstad on
derhoudt zijn de wegen in Murcia slecht
gebaand en de meesten schier onbegaan
baar. Het klimaat is zeer warmde zo
mers zijn er brandend heet; maar nogtans
is de grond in Murcia zeer productief en
zelfs de meest verwaarloosde kuituur brengt
den landbouwer rente op. Wolken ziet men
er bijna nooit en mist is er een ongekend
natuurverschijnselzoodat men aan Murcia
dan ook met regt den naain heeft gegeven,
van het „onbewolkte koningrijk”.
Luidens de laatste berigten echter re
gende het nu eenige dagen zóó sterk in
Murciadat het water één meter steeg.
ZWITSERLAND.
Dingsdagnacht 1.1 verbrandde te Bern
het groote logement Zur Krone. Reeds
bij het begin van den brand was het on
mogelijk door de deuren te ontvlugten.
Ouders wierpen hunne kinderen uit de ven
sters en sprongen hen dan na. Gelukkig
was de tuin van regen doorweekt, wat veel
ongelukken voorkwam. Een vrouw wierp
haar eene kind van de derde verdiepingen
BOLSWARD.
Uit goede bron vernemen wij, dat de zit
tingen van de commissie uit gedeputeerde
staten tot het aanhooren van bezwaren van
belanghebbenden tegen de onteigening ten
behoeve van den aanleg des spoorwegs-
Stavoren-Leeuwarden met weinige dagen
kunnen worden te gemoet gezien. Bij het
onderzoek van de spoorwegbegrooting in de
afdeelingen der Tweede Kamer is er op aan
gedrongen om met het gedeelte Sneek—
Leeuwarden het eerst een aanvang te ma»
ken en dit afzonderlijk in exploitatie te
brengen.
Met de veiligheid in deze omstreken be
gint het niet beter te worden. In de vo
rige week werden eenige korven aardappe
len ontvreemd van een stuk land onder
Witmarsum en werd inbraak gepleegd in
den kelder van J. R. Huitema te Hieslum
waaruit eenige ponden boter en vleesch
werden ontvreemd, ’t Is nog niet gelukt
de daders aan het licht te brengen.
’t Was een talrijke scharedie Vrijdag
avond het kerkgebouw vulde. Zeker wa
ren niet allen door dezelfde drangreden daar
heen gedreven. De liefelijke toonen des or
gels de welluidende klanken van het lied
en het ongewone der bijeenkomst op dit
uur wekten zeker bij velen het verlangen
om ook eens te gaan hooren en zien. En
zij zullen geen reden hebben gehad om zich
te beklagen. Maar toch was hun genot
luttelvergeleken bij dat van hen, die ge
komen waren met het doel, om behalve
naar muziek en zang ook te hooren naar
des redenaars woorden. Want, men mogt
met hem instemmen of niet, een genot moest
het zijn te luisteren naar de taal der over
tuiging, zooals die vloeide van zijne lippen.
De daad van Luther en de hedendaagsche
kerkehjke toestand gaven hem aanleiding
De heer G. Dijkstra is door burgemees
ter en wethouders van Wonseradeel pro
visioneel tot klerk dier gemeente aange-
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van WONSERADEEL brengen ter kennis
van de ingezetenendat het door hen op
gemaakte 2e suppletoir kohier van belas
ting op het houden van honden over 1879
in de secretarie van de gemeente voor een
ieder ter inzage zal liggen van 3 tot en
met 11 November, iederen werkdag van ’s
voorm. 9 tot ’s nam. 1 uur en dat gedu
rende dien termijn tegen de op het kohier
voorkomende aanslagen bij hun collegie
bezwaren kunnen worden ingediend.
Bolsward, den 1 November 1879.
De Burgemeester,
L. BRITZEL.
de Secretaris
E. JANSEN.
bolsward wonsoadejel
1
r
i
i
L
L
b
1
1
J
L
3
i
i
i
3
3
1
1
1
1
a
1
i
0
i
a
1
3
a
<“*5
MSWARDSH COURANT.
