1879.
Achttiende Jaargang.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
OtSWAS» WOKSERA»E£X
No.
BEKOBMAEWS.
VOOR
MMBDAO 16 OCTOBER.
BUITENLANDSCH OVERZIGT.
I
e
1
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
P
L
n
n
g
it
d
!1
P
it
n
n
n
n
wat Engeland daar verrigt en de duitsch-
oostenrijksche alliantie houdt hun aandacht
gaande. Engeland zou ’teens in den zin
kunnen krijgen, Afghanistan te bezetten of
zelfs te annexeren en dat moet Rusland
zoo zeggen zeniet toestaanook al moet
het door wapengeweld belet werden. Im
mers, KhivaBokhara, Khokand en Tash-
kend zouden geheel onder engelschen in
vloed geraken en de russische invloed zou
er onder lijden. Afghanistan wordt door
het Hindoekoe-gebergte in twee deelen ver
deeld en de stroomen, die van de zuidelijke
helling van dat
in den Indus
RUSLAND.
De vredeklankendie de vorige week
gehoord werden, vinden bij de russische
politiekers geen instemming. Zij houden
de oogen gevestigd op Afghanistan en op
Burgemeester en Wethouders van Won-
seradeelgelet op de bepalingen der Wet
van den 29 Maart 1833 (Staatsblad No. 4),
houdende de belasting op het personeel zoo-
als die zijn gewijzigd laatstelijk bij de Wet
van den 9 April 1869 (Staatsblad No. 59);
Gezien de resolutie van den heer Staats
raad Gouverneur van Frieslandd.d. 14
September 1833, opgenomen in het provin
ciaal blad van dat jaar No. 103
Herinneren bij deze den Ingezetenen, dat:
1. Ingevolge het bepaalde bij art. 27
der aangehaalde Wet|, belasting naar tijds-
gelang verschuldigd is
a. Wegens de eerste Vier Grondslagen,
voor zoodanige perceelen, die na den 15
Mei des dienstjaars in gebruik worden ge
nomen.
b. Wegens den Vijfden en Zesden Grondslag,
ter zake van dienst- en werkboden of
paardendie na ovengenoemd tijdstip in
dienst of gebruik genomen of aangeschaft
wordenzoomede van het aanwenden tot
belastbaar of wel tot hooger belastbaar ge
bruik van zoodanige voorwerpenals aan
vankelijk tot niet of minder belastbare ein
den waren gebezigd en wat aangaat de
paarden het geheel verlies van het
tweede viertal hunner melktanden, mitsga
ders het gelijktijdig spannen voor een en
hetzelfde rijtuig van paarden bij verschil
lende personen in gebruik.
2. De belastingschuldigenop wie de
voorschrevene bepalingen geacht kunnen
worden van toepassing te zijn, overeenkom
stig art. 42 der meergenoemde Wetver-
pligt zijn tot het indienen der vereischte
aangiften, ten kantore van den betrokken
Rij ks-Ontvangerdoor invulling van daar
voor vastgestelde beschrijvings-biljetten, die
ten gezegden kantore zijn te bekomen.
Voorts worden de belanghebbenden bij
deze herinnerd aan de bepalingen der Wet
van 26 Mei 1870 (Staatsblad No. 82) vol
gens welke, ter bekoming van vrijdom van
Grondbelasting voor gebouwen nieuw ge
sticht vernieuwd of uitgebreid wordende
eene aangifte moet worden ingediend bij
het Bestuur der Gemeente, waar de eigen
dommen gelegen zijn, binnen drie maan
den, nadat die perceelen voor het eerst
geheel of gedeeltelijk in gebruik zijn ge
steld, bij verzuim van welke aangiften de
aanspraak op de vrijdommenbij de aan
gehaalde Wet toegekend, wordt verbeurd.
Bolsward, den 16 October 1879.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
L. BRITZEL.
de Seeretaris,
E. JANSEN.
Een weinig teregtwfizing.
Die Weltgeschicht ist das Weltgericht
d. w. z.: de geschiedenis der wereld spreekt
het oordeel uit over de wereld. Maar de
wereld neemt advokaten in dienst om teg<
dat oordeel te pleiten en hare uitspraki
te verminken. Di
dat zij zelf zich door hunne eenzijdige
nis van de geschiedenis op den hals halen,
en dat het laaghartige hunner poging ter
stond in ’toog springt van ieder, voorwien
de geschiedenis geen gesloten boek is. Te
velen intusschen ontbreekt schier alle ken
nis aangaande ’tverleden, en bij hen kun
nen de drogredenen der oneerlijke pleitbe
zorgers alligt ingang vinden en veel kwaad
doen. Ook J. G. V., die in de Banier naar
de geschiedenis verwijstzal wel weten
wie de lezers zijn, voor wie hij op geweten-
looze wijze hare uitspraken verdraait.
Reeds wordt door sommigen voorspeld,
dat de oorlog met Engeland binnen wei
nige maanden zal uitbreken, en ook dien
met Duitschland noemen zij aanstaande.
Volgens hen is het dit rijk en Oostenrijk
niet alleen te doen om zich tegen aanval
len te wapenenmaar willen zij zelf aan
vallen. Rusland wenscht wel opregt den
vredemaar het moet toch maatregelen
nemen ter verdediging. De schatkist moet
in goeden doen gebragt worden en de
massa moet tot meer verstandelijke ont
wikkeling komenom zich zelf te leeren
achten en een vijand achting in te boezemen.
HET BRITSCHE RIJK.
gtsingang verleend te-
die gelijk aldaar in
laatsten tijd zeer dikwijls geschiedde
kers bij hen kochteen lot in eene loterij
st. boven het
Te Liverpool is re;
gen banketbakkersi
den I j’
aan elk, die eene bepaalde hoeveelheid lek
kers bij hen kochteen lot in eene loterij
present gaven. Den aangeklaagden hangt
nu eene boete van 500 p.
hoofd. Zij beweren niet geweten te heb
ben dat zij iets strafbaars bedreven.
Een nog lastiger zaak is te Liverpool
het verdwijnen van miss Edwardsde 18
jarige dochter van gegoede en deftige ou
ders, een schoon en ontwikkeld meisje. Zij
stond op punt van te trouwen met een
man, aan wien zij innig gehecht was. Zor
gen kende zij niet; niemand verdacht haar
ooit van iets onbetamelijkshaar leven lag
voor hare ouders open als een boek. Uit
gegaan om een geschenk te koopen voor
haren verloofde op diens verjaardag, is zij
niet teruggekeerd. Het is bekend, dat zij
in een omnibus tot aan de Londen-road
reed, daar uitstapte en te voet zich naar
een drukbezochte winkelstraat begaf. Dat
zij daar in die straat zou opgeligt zijnis
vanwege de menschenmassa niet te denken;
evenmin, dat de juffer zich vrijwillig en
heimelijk zal verwijderd hebben. Eenvreese-
lijker vermoeden pijnigt de ouders. In de
straatwaar zij ’t laatst gezien werdloo-
pen verscheiden stegen uit, waarin zich
tal van bordeelen bevinden. De miss leed
aan zenuwtoevallen, 'misschien heeft zij zulk
een toeval voelen aankomen en is zijom
opzien te vermijdenzoo’n steeg binnen
gegaan, waar zij bereidwillige lui vond,
om hun woning voor haar te openen.
Het overige kan men gissen. Toen zij uit
hare bezwijming ontwaaktewas zij ver
loren. Schaamte kan haar weerhouden heb
ben om in het daglicht weer te verschij
nen. Of een poging om hare gevangenschap
te verbreken kan haar het leven hebben
gekost. De engelsche wet laat geen on-
ADVERTENTIEPRIJS: 50Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
Zeker, ook de schanddaden der commune-
mannen zijn afgrijselijk, maar, ’t was alweer
de magthebber Napoleon IIIdie Frank
rijk diep rampzalig maakte en een gevolg
daarvan was de vertwijfeling van het pa-
rijsche gepeupel. Was Napoleon III, niet
ook een magt, door „God verordend” en
waren de gruwelen van 2 December niet
zijn werk?
Maar genoegwie er meer van weten
wil, vrage de geschiedenis en zij zal getui
gen, dat koningen en priesters al te dikwijls
zich beriepen op hunne aanstelling van
Gods wege en in strijd met zulk een aan
stelling handelden. Een Hendrik IV in
Frankrijkdie zijn roeping beter toonde te
begrijpen dan een Karel IXviel door het
mes van den monnik Ravaillac en een
Jozef II, in Oostenrijk, die ook aan zijn
roeping wilde beantwoordenvond bij de
geestelijkheid de heftigste tegenwerking.
Mag nu ook van dien moordenaar en van
die tegenwerkers gezegd wordendat zij
„zich ontworstelden aan de tucht van het
Woord Gods”, terwijl zij toch beweerden in
Gods naam te handelen? „Mogten toch de
oogen opengaanvooralin Nederland!”
Als deze wensch van J. G. V. vervuld
wordt, zal men overal en ook in Nederland,
moeten ophouden met valsche voorstellingen
te geven van feiten en toestandenen op
de gevolgen wijzendeook de oorzaken
niet onvermeld laten. Dan zal men het
niet meer durven wagen te verkondigen
dat alle magt van God verordineerd is en
tegelijk alles in ’t werk stellen, om het
getal van hen, die men uitzendt ten einde
de bestaande magt tegen te werkente
vermeerderen. Dan zal men zich schamen,
te wenschen, dat allen de oogen mogen open
gaan op hetzelfde oogenblikdat men be
zig is, de onnoozelen zand daarin te strooijen.
Pater Curcidie zich te Napels ophoudt,
schreef „het Nieuwe Testamentgemeen
zaam gemaakt en verklaard in den vorm
van exegetische en zedekundige aanteeke-
ningen.” In het voorberigt zegt hij: „Wij
hebben dan nu aan den eenen kant een
zeer talrijk en zeer sterk leekendomdat
zich burgerlijk georganiseerd heeft volgens
aan de natuur ontleende beginselen, zon
der zich te bekreunen om hoogere magten
hoewel verscheidene zijner leden voor zich
zelf die magten erkennen een leeken
dom te vreden met het tegenwoordige
zich zeker achtende van de toekomst, van
zijne overwinning voordeel trekkende zon
der zich om iets te bekommeren en zelfs
zonder zijne tegenstanders, die het niet meer
duchtden voet dwars te zetten.
„Aan den anderen kant diezelfde tegen
standers, altijd terugblikkende naar het ver
leden als het eenige baken in den nacht
het terugkeeren van dat verleden zoekende
te bewerken door allerlei kleine en geheel
ondoeltreffende middelen, en over het vruch-
telooze van dit hun ijdel pogen zich troos
tend met voorspellingen van toekomstige
providentieële tusschenkomstwaardoor de
wereld zou teruggebragt worden tot den
toestanddie naar hun oordeelde eenig
normale is.”
’t Komt mij voor, dat die pater de oogen
goed open heeft en juist zietterwijl hij
bovendien zoo eerlijk isvan te zeggen
wat hij ziet. De jezuitenorde duldde hem
niet langer onder hare leden.
G. FOKKENS.
J. G. V. wijst op twee zakenop
ters, d. i. van het gezag, en op de gru-
be-
;en
:en
ie advokaten beseffen niet,
i voor
stelling der zaken een veroordeelend von-
gescmedemi
laaghartige hunner poging ter-
de geschiedenis geen gesloten boek is. Te
J. G. V. wijst op twee zakenop den
afkeer, die er bestaat van koningen en pries-
welen van de fransche revolutie en derge
lijke feiten. Het verwerpen van het
ginsel: „Alle magt is van God en de mag
ten die er zijn, zijn van God verordend” en
het „zich ontworstelen aan de heilige tucht
van het Woord Gods en het laten varen
van dat Woord, dit is het, waaruit J. G.
V. de uitspattingen der revolutie en die der
commune wil verklaren. Alleen aan die
uitspattingen herinnert hij, om te doen hui
veren bn de gedachte aan verzet tegen wat
hij door God verordend gezag gelieft te
noemen.
En hoe was het in Frankrijk met dat
gezag gelegen Waardoor werd de revo
lutie veroorzaakt? Waaruit kwam de com
mune voort? Ik veroorloof mij enkele aan
halingen uit de geschiedenis ter teregtwij-
zing, kan ’tzijn ook van J. G. V.
Schoon ook vroegere tijden tegen het
„van God 'verordend gezag” getuigenga
ik niet verder terug dan tot Lodewijk XV,
die in 1774 overleed. Aanvankelijk was
deze vorst door zijne onderdanen zoo zeer
beminddat men hem den veelgeliefden
noemde; dat het geheele land treurde, toen
hij te Metz door een gevaarlijke ziekte
werd aangetast en dat het zijne herstelling met
algemeen gejubel vierde. Maar die liefde
veranderde in haat en in verachting. Want
„de van God verordende” koning gaf zich
over aan de schaamtelooste uitspattingen
de regering des landsde aanvoering van
het leger, de handhaving van het regt en
de leiding der politiek liet hij over aan de
deelgenooten zijner zwelgerijen en de die
naars en dienaressen zijner wellust en zin
nelijkheid. J. G. V. heeft zeker ook wel
eens gelezen van madame de Pompadour,
die 20 jaren lang Frankrijks geheele staats
bestuur in handen had en haren gunstelin
gen ik noem alleen Choiseulde gewig-
tigste ambten bezorgde en over de gelden
van den staat als over haar eigen kas be
schikte zoodat zij na een in weelde en
dartelheid doorgebragt leven nog millioe-
nen naliet. J. G. V. heeft zeker wel eens
gelezen van de gravin Dubarry, eene vrouw
uit de laagste volksklasse, en die meer nog
dan de Pompadour het hof alle aanzien en
achting deed verliezen.
De weelde van het hof, de hooge pensi
oenen de rijke geschenken en de kostbare
nuttelooze oorlogen putteden de schatkist
uit en vermeerderden den schuldenlast. Be
lastingen en leeningen moesten daarin voor
zien. Van die belastingen betaalden de
adel en de geestelijkheid nietszij reken
den zich ook tot de „van God verordende”
magtenburgers en landbouwers moesten
betalenwat zij aan den staataan de
kerk en aan de grondeigenaars moesten op
brengen ontroofde hun de vruchten van
hun bedrijf.
Lodewijk XV stierf te midden zijner on
gebondenheden en liet zijn opvolger. Lode-
wjk XVI, een rijk nabezwaard met een
schuldenlast van 4000 millioen, zonder kre
diet en met een door lasten uitgemergeld
volk. Lodewijk XVI toonde aanvankelijk
wel den wil om verbetering aan te bren
gen, maar die wil was niet vast genoeg en
stuitte af op den onwil van adel en geeste
lijkheid. Was het wonder, dat het volk,
door de magthebbers vertrapt en tot wan
hoop gebragthun magt niet als door God
verleend kon aanmerken Niet het volk
heeft de revolutie bewerkt; het waren de
hoogst geplaatsten in staat en kerk, die
haar noodzakelijk maakten en ook de gru
welen van de revolutiedoor ieder te ver
afschuwen komen voor rekening van de
onderdrukkers des volks.
I
L
l
9
1
m
e
L
I
5
1
1
t
i®A
1
t
r
t
l
'ijke
gebergte af komen vallen
die van de noordelijke hel
ling in den Amoedarja. Het afghaansche ge
bied ten noorden van den Hindoekoe is,
zoowel uit een geografisch als uit een eth-
nografisch oogpunt, niets dan het vervolg
van Russisch-Turkestan, en de Russen zou
den dus eene grove fout begaan, indien zij
den Engelschen vergunden dat gebergte
over te trekken. Afghanistan moet ót ge
heel onafhankelijk blijven óf tusschen Rus
land en Engeland verdeeld worden met den
Hindoekoe als grens. Herat zou dan aan Per-
zie afgestaan moeten worden.
BOLSWARDSCHE COURANT.
