NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
De Nederlandsche Vereeniging
BOLSWARO EN We»82BA9SS&.
1890.
Negen en Twintigste Jaargang.
No. 20.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
VOOR
VOORKOMING VAN ONGELUKKEN
Bolswardsclie Courant
ongetwijfeld
oor
vil
den
ind
ier
en
dit
jrs
alt
en
op
de
le;
im
hare beantwoording uit te lokken, ook bij hen,
wien inderhaast geen circulaire is geworden.
Hoogachtend,
Het Bestuur der Nederlandsche Ver-
eeniging tot Voorkoming van
Ongelukken in Fabrieken en Werkplaatsen.
ADVERTENTIEPRIJS 50 Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
het
■sus
jd.
het
be
lief
ige
tan
ak-
>ok
ke-
ler-
ene
ing,
ïe-
jze
uur
van
be-
en-
oge
tra
ik.
ide
ng
ch
ar-
ter
ich
en
lts,
lel
de
le
lde
a’s
ffi-
ids
ad,
soo
ig,
te
en
nu
lit-
lat
ol-
lur
en,
vo-
let
en
ke
tar
iet
ior
in
ch
an
iet
en
>er
>ot
de
iet
>or
ipt
iet
>or
rd
ir-
it.
is,
g-
et
d:
en
er
er
de
B“
ar
n-
>e-
g,
n-
rk
n.
TOT
IN
verzoekt ons het onderstaande ter algemeene be
kendmaking, op te nemen in ons blad. Terwijl
wij gaarne aan dit verzoek voldoen, verklaren wij
ons tevens bereid, omtrent de mededeelingen en
het adres nadere inlichtingen te geven.
De Firma B. Cuperus Az.
ort
nis
eft,
en
tot
en.
en,
tijd
ten
ran
en
wij
er-
jne
is
jne
in
ge-
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents,
ing
sich
re-
i U
de
:en.
tect
zijn
ach
oen
Toen de politie te Rotterdam Vrijdagmid
dag aan boord van het stoomschip Spaarndam
kwam tot arrestatie van een jongen Duitscher,
die op het punt stond naar Amerika te vluch
ten, sprong deze over boord en zou vermoedelijk
verdronken zijn, als niet C. Stapels, expeditie-
baas bij de N. A. S. M., te water ware gespron
gen en den drenkeling, die tusschen kade en
schip zinkende was, had gered. C. Stapel heeft
reeds herhaaldelijk zijn leven tot het redden van
drenkelingen gewaagd, en is dan ook in het be
zit der zilveren medaille. Ter belooning van de
redding van Vrijdag ontving Mij van de directie
der N. A. S. M. eene geldelijke gratificatie.
Nadat de jonge Duitscher in het politie-bureau
was gebracht, bleek het, dat hij bij den val be
langrijke verwondingen had bekomen, zoodat
zijne opneming in het Ziekenhuis noodzakelijk
werd geoordeeld. (N. R. Ct.)
Bij een brand te ’s-Graveland werden de
meubels, bedden, ja zelfs een kind in de wieg
ingedragen in een koffiehuis tegenover het bran
dende pand. Terwijl na het blusschen van den
brand de brandmeesters en bergers daar bijeen
waren om de verdere maatregelen te bespreken,
zonder drank te gebruiken, verscheen daar een
jachtopziener en bekeurde de aanwezigen en den
kastelein
Deze man deed zijn plicht slechts ten halve.
Hij had ook de menschen, die den brand hielpen
blusschen, moeten bekeuren wegens het veroor
zaken van burengerucht.
De ambtenaar van het O. M. bij het kanton
gerecht te Hilversum eischte wel ontslag van
rechtsvervolging tegen de brandmeesters en het
personeel der spuiten, maar tegen eenigen van
hen, die mede het lokaal waren binnengeloopen,
eene boete van 50 cents en tegen den kastelein
van f 1. Had deze dan misschien zijn huis ge
sloten moeten houden Tegen een persoon werd
ontslag van rechtsvervolging geëischt, omdat het
niet bewezen was, dat hij zich in het lokaal
bevond.
Wij zullen op de rechterlijke uitspraak niet
vooruitloopen, maar vermoeden toch, dat deze
dienstdoener niet veel succès zal hebben van
zijne bekeuring.
Dr. Gerardus Frederik Westerman, de
stichter van het genootschap „Natura Artis Ma-
gistra”, de man, aan wien Amsterdam en Neder
land den wereldberoemden Artis danken, is
Vrijdagavond op bijna 83jarigen leeftijd te Am
sterdam overleden.
Den 8en December 1807 in die stad geboren,
vestigde hij zich daar later als boekverkooper.
Reeds als knaap beoefende hij de dierkunde en
legde in zijn vrijen tijd een verzameling van uit-
heemsche vogels aan, en zoo kwam hij op het
denkbeeld om, in navolging van ’t geen reeds
in het buitenland bestond, ook daar ter stede
een dierentuin aan te leggen. Hij wendde zich
op 29 April 1836 tot Koning Willem I om steun
tot oprichting van een diergaarde, een plan,
waarop de toenmalige burgemeester der stad,
Cramer, een ongunstig advies meende te moeten
geven, daar de vrees voor wilde beesten nog
groot was in die dagen.
Doch Westerman liet zich daardoor niet afschrik
ken. Toen kwam hij in aanraking met een ver
zamelaar Reindert Draak, die een uitgebreide ver
zameling zoogdieren, vogels enz. had geprepa
reerd en bewaard op den zolder van het Burger
weeshuis, waarvan hij suppoost was. Zoo ontstond
in de plantage in 1837 het zoölogisch museum
van Draak. Later, 1338, kocht Westerman met
de heeren J. W. H. Werleman en J. J. Wijs
muller, in de Middellaan den tuin Middenhof,
om daar een sociëteit op te richten tot het be
vorderen der kennis van de Natuurlijke Historie.
Die verzameling breidde men steeds uit, tot men
later voor f34,000 de reizende menagerie kocht
van Comelin van Aken, die den grondslag vormde
van het „Artis” van deze dagen. Het genoot
schap kreeg allengs vele schenkingen en de bloei
van den tuin nam steeds toe en in 1843 was de
heer Westerman alleen directeur.
Tot zijn dood toe, zegt de A. C. aan welke
deze bijzonderheden zijn ontleend, is Westerman
werkende geweest voor de stichting, die hij had
zien geboren worden, waaraan hij werkte dag en
nacht, zonder zich maar in ’t minst op den voor
grond te stellen.
Donderdagnamiddag werd te Leiden opge
merkt, dat er een kind in den Ouden Singel lag.
Op het hulpgeroep van eenige personen liep de
ritmeester graaf van Limburg Stirum, boven het
café „Du Théatre” wonende, dadelijk zijne wo
ning uit en sprong gekleed te water. Tengevolge
van hetzelfde hulpgeschrei kwam ook de heer
W. Oostelaar, stafmuzikant, aan de overzijde in
de Scheistraat wonende, zijne woning uitgeloopen
en sprong eveneens het kind achterna. Dit was
inmiddels echter reeds door den ritmeester be
reikt, die den 7- a 8jarigen knaap had gegrepen.
De heer Oostelaar was nu ook al zwemmende
genaderd en te zamen mochten zij het genoegen
smaken den knaap behouden weder op het droge
te brengen. L. D.
Aan kerkvoogden der N. H. gemeente te
Zutphen is een adres gericht door dertig heeren
en dames, waarin deze hunne verontwaardiging
uitspreken dat de Broederenkerk is afgestaan
voor een concert van de Maatschappij ter bevor
dering van Toonkunst. Zij hopen dat het besluit
zal worden ingetrokken en voortaan de kerkge-
i aan hunne bestemming gewijd blijven.
Het voorbeeld door den Heer W. A. SCHOL
TEN gegeven, om ten behoeve van anderen in
het openbaar uit een te zetten, wat naar zijne
ondervinding de beste manier is om de ge
volgen van het een of ander fabrieksongeluk te
voorkomen, verdient navolging.
Terecht merkte Dr. J. Th. MOUTON daarom
trent dezer dagen op
„Menig fabrikant heeft ervaring van ongeluk
ken en in den regel zal hij, wiens werkplaats
„een ongeluk trof, niet nagelaten hebben maatre
gelen te nemen, om de herhaling daarvan te
„voorkomen. De mededeeling van zulke onge
lukken, eene korte beschrijving van de toedracht
„er van, van de gevolgen die het ongeluk voor
„de werklieden had, en de maatregelen genomen
„ter voorkoming van herhaling, zou
„voor velen van groot nut zijn”.
Aan ZijnEd. zijn wij het denkbeeld verschuldigd
om eene poging te wagen, ten einde nog op de
a.s. Veiligheidstentoonstelling eene verzameling
van dergelijke mededeelingen te kunnen overleggen.
Zal dit plan gelukken, dan behoeven wij Uw
aller hulp en medewerking door middel van de
inzending, vóór 31 Mei a.s., aan het adres van
onzen Voorzitter, van al datgene wat U in dezen
uit eigen ervaring of die van anderen, bekend is.
U gelieve daarbij vooral niet te angst
vallig te vragen is d i t of d a t wel de moeite
eener mededeeling waard Juist de bekendmaking
zal daaromtrent, ook voor U zelf, het noodige licht
verspreiden en het staat U immers vrij ons voor
te schrijven of uwe mededeeling met of zonder
vermelding van uwen naamin zijn geheel en
woordelijk, dan wel in uittreksel en verkort, in
onzen bundel moet opgenomen worden.
Wij vertrouwen, dat al het overige met vol
doende duidelijkheid in bijgaand biljet van
inzending is uiteengezet en geen verdere toelichting
behoeft, intusschen zijn wij gaarne bereid die, des
verlangd, te geven.
Slechts zij het ons vergund U te wijzen op het
groote nut, dat eene talrijke inzending
van gegevens, voor alle Nederlandsche nijve-
ren zal hebben.
Wij verwachten deze zoowel van degrootere,
als van de kleinere werkgevers, van
fabrikanten, aannemers, architecten en ambachts-
bazenvan werklieden-vereenigingen, machinisten,
ambachtslieden en andere werkliedenin één
woord, van allen, die eenige ervaring hebben
opgedaan omtrent ongelukken bij den arbeid.
De Verzameling dezer bijdragen zal kost
bare bouwstoffen leveren voor handleidingen op
het gebied van fabriekshygiène, hulp bij onge
lukken en voorkoming daarvanzij zal geraad
pleegd worden door de mannen, die van een
theoretisch standpunt, deze moeilijke vraagstukken,
hoogstens ten halve kunnen overzien terwijl ieder
iets uit den rijken schat zijner ervaring ten beste
geeft, wordt wederkeerig een ieder gebaat door
de kennismaking met de ondervinding van anderen.
Een half uur tijds heeft elkeen voor de goede
zaak wel beschikbaar (evenals altijd, zij die het
drukste werk hebben nog het eerst)ervaringen
op het gebied van ongelukken, hebben wij
helaas allen’t komt er dus slechts op aan
om te willen en dezen wil ten goede, mogen
wij als voorhanden beschouwen bij alle nijveren,
hetzij patroon of werkman, tot wien wij ons ver
zoek richten.
Maar de tijd die ons vóór de opening der ten
toonstelling overblijft is kort; wilt ons dus, zoo
veel in Uw vermogen is, behulpzaam zijn om
bekendheid te geven aan onze aanvraag en om
Het Noorsche Storthing heeft de, reeds door
den Zweedschen Rijksdag goedgekeurde, overeen
komst betreffende wederzijdsche tolvrijheid tus
schen de beide Unielanden, met 50 tegen 35
stemmen aangenomen.
Het geschil tusschen Turkije en Duitschland,
naar aanleiding van de mishandeling, die de
Duitsche matroos Hundt van Turksche politie
agenten had te dulden, wordt geacht te zijn bij
gelegd door de verbanning naar Rhodus, waar
mede de Turksche autoriteit de daders heeft ge
straft. Aan Hundt zijn 100 Turkscheponden als
schadeloosstelling toegewezen.
Te Hamburg hebben de arbeiders bij de gas
fabriek het werk gestaakt.
Te Gent brak een werkstaking uit onder de
arbeiders van een der grootste naaigarenfabrieken.
In Engeland hebben Zondag 10,000 spoorweg
beambten besloten, eene werkstaking op touw te
zetten als aan hunne bezwaren niet wordt te
gemoet gekomen.
Volgens de Standard zal Bismarck waarschijn
lijk weldra een bezoek aan Engeland brengen.
De Portugeesche Kamer heeft een voorstel,
dat de strekking had, het Voorloopig Bewind
van Brazilië te erkennen, verworpen.
Wat Vrijdag in de Tweede Kamer is voor
gevallen, zegt het Hbl., is een voorspel geweest
van wat het land te wachten staat, wanneer de
aangekondigde militaire wetsontwerpen inderdaad
aan de orde zullen komen.
Nagenoeg alle leden der katholieke partij
op twee nade heeren Borret en Bevers heb
ben gestemd voor het amendement van de heeren
Schaepman en Haffmans tot verkorting van den
diensttijd, in strijd met het voorstel en de ver
dere plannen der Regeering. Van de anti-revo-
lutionairen stemde alleen de heer Huber voor
dit amendement. Zoo stonden de bondgenooten
zeer scherp tegenover elkanderde anti-revolu-
tionairen als lijfwacht van den katholieken Mi
nister van Oorlog, die door bijna al zijn eigen
partijgenooten werd bestreden. Men kan nu na
gaan hoe het spannen zal als de militiewet in
behandeling komt.
Deze gebeurtenis werpt een zeer eigenaardig
licht over hetgeen bij de verkiezing in Delft is
voorgevallen. De vrede onder de bondgenooten
is daar bewaard door de dubbelzinnige, zooge
naamd „geruststellende” verklaringen van den
anti-revolutionairen candidaat. De katholieke
kiezers hebben daarmede genoegen genomen.
En nu reeds ervaren zij, wat die verklaringen
waard zijn. Bij zulk een gewichtige stemming
staat de toen gekozen candidaat met al zijn par
tijgenooten vlak tegenover de katholieken
In Januari en Februari jl. zijn aan influenza
overleden in het Rijk 1419 personen of 6.7 pet.
van de algemeene sterfte in die beide maanden,
de levenloos aangegevenen niet medegerekend’
Op den hoek van den Dam en de Kal-
verstraat te Amsterdam stond Zondagmiddag een
man met een tros ballonnetjes. Een voorbijgan
ger wilde er een koopen voor zijn zoontje. Ter
wijl de koopman zijn ballons naar beneden trok
kwam er een in aanraking met den sigaar van
den kooper, een ontploffing volgde van de ge-
heele ballontrits, met een slag als van een pe-
letonvuur. De koopman had geen ballons meer
en de kooper bekwam een brandwonde; op die
wijze hadden ze beiden een pleizierigen Zondag,
terwijl zoonlief heelemaai niets kreeg.
Door de heeren Heineken, Treub, Becker,
en Gerritsen te Amsterdam, is aan den gemeen
teraad een breed gemotiveerd voorstel toegezon
den, strekkende om de concessie, aan de „Am-
sterdamsche Omnibus-maatschappij” verleend, in
te trekken en de exploitatie der tramlijnen door
de gemeente zelve te doen plaats hebben.
Naar men aan het Nbl. mededeelt, worden
door eenige belangstellende heeren pogingen aan
gewend, om het pensioen van den gepensionneer-
den kapitein van het Indische leger, den heer
Willink Ketjen, in kapitaal om te zetten, waar
mede genoemde heer naar Californië zal emigree-
ren.
De kattententoonstelling is toch nog door
drie duizend menschen bezocht. Van achteren
beschouwd hadden deze geen ongelijk't is iets
dat men wel nooit meer te zien zal krijgen.
Te Enschede is het na de tweedaagsche
sluiting der fabrieken rustig gebleven, opstootjes
hadden niet plaats. Verscheidene arbeiders heb
ben van de gelegenheid gebruik gemaakt om een
uitstapje te maken in de omstreken. Wat de
arbeiders van plan zijn, daarover bestaat geen
zekerheid.
Zaterdag is op de Spaanderbank nabij Wie-
ringen, gezonken een tjalkschip behoorende aan
schipper Kooger, geladen met turf. Men zal trach
ten het schip weder boven water te krijgen.
Het is den heer P. van Rijn te Nijmegen
niet mogen gelukken zijn bekend stoomrijtuig
„Noviomagum”, dat een drietal jaren geleden
bij de proefritten zoozeer de bewondering weg
droeg, voor het doel, waarvoor het bestemd was,
van de hand te doen. Thans heeft hij zijn
stoomrijtuig getransformeerd tot een sierlijke,
dubbel werkende locomobile van twee paarde-
krachten op vier wielen. Ook deze constructie
getuigt weer van den vernuftigen samensteller
van de „Noviomagum”, zoodat dan ook de des
kundigen, die in de gelegenheid zijn gesteld ge
weest het schoone werktuig in oogenschouw te
nemen, hem den meesten lof daarvoor toe
zwaaiden. Wellicht zal de heer van Rijn nu
beter slagen om eenigszins beloond te worden
voor zijne langdurige inspanningen 'en groote
kosten, aan zijn stoomrijtuig besteed.
In de Watergraafsmeer is Vrijdag de werk
man T. V., bij het schoonmaken van den veestal
van A. v. d. B., van een ladder gevallen, met
het treurig gevolg, dat hem een gebroken rib in
de edeler deelen van het lichaam drong en hij
reeds den volgenden dag aan de gevolgen over
leed.
Naar men verneemt, heeft de bevoegde
autoriteit den conducteurs verboden bij aankomst
aan het station Beest, te roepen, „Beestuit
stappen 1doch in plaats daarvan duidelijk ver
staanbaar „station Beest” daarvoor in de plaats
te stellen. Of men nu te Dieren, „station Die
ren 1” in plaats van Dieren 1uitstappen zal
hooren, is niet bekend. In ieder geval, indien
een en ander waar is, zegt het Centrum, is zulks
een stap ten goede, want al is men nog zulk
een voorstander van de stelling, dat de mensch
van het dier afstamt, het is zeker onaangenaam,
dat zulks ten aanhoore van iedereen nog eens
luid door den conducteur herinnerd wordt.
De Tweede Kamer zal op Dinsdag 3 Juni
e.k. tot hervatting der werkzaamheden terug-
keeren.
Ingevolge een aanvraag van den Italiaan-
schen gezant wordt verzocht opsporing en bericht
aan het Departement van Justitie van de ver
blijfplaats van Louis Cossia, Italiaansch onderdaan,
35 jaren, zoon van wijlen Jean Baptiste en van wl.
Anne Marie Diani, die zich volgens opgave hier
te lande ophoudt en wiens tegenwoordigheid in
Italië noodig is om de erfenis van zijnen vader
te ontvangen. Bij ontdekking wordt tevens ver
zocht hem hiervan mededeeling te doen.
De geheimzinnige Spanjaard, die voortdu
rend verborgen schatten in Nederland weet aan
te wijzen, geeft zijne pogingen om van de licht-
geloovigheid der menschen partij te trekken, maar
niet op. Thans heeft hij het op een Enkhuizer
gemunt.
De heer Van der Deure, eigenaar van het
Parkhotel aldaar, ontving zoo meldt men aan
de Haarl. Ct. dezer dagen een brief van zeke
ren Anselmo Ruiz Perez, waarin deze, thans ge
vangene te Barcelona, verklaart, vroeger in Ne
derland te zijn geweest en te Enkhuizen in de
nabijheid van genoemd hotel eene som van 500,000
francs te hebben begraven. De toekomst van
zijne eenige dochter willende verzekeren, ver
zoekt hij hem de reiskosten van Spanje naar
Nederland voor twee dames te willen zenden.
Zijne dochter zal dan de teekening meenemen
van de plaats waar de schat verborgen ligt. Een
derde deel daarvan zal den geadresseerde voor
zijne moeite worden geschonken. Het antwoord,
in de Fransche taal te schrijven, moet in twee
enveloppen worden geslotenop de binnenste
te plaatsen „Mr. Anselmo Ruiz Perez”, op de
buitenste „Mr. Fernando Figueras te Barcelona.”
Men schrijft uit Hoorn, dd. 11 dezer:
„Het is tegenwoordig in onze „ville morte”
recht levendig. Dagelijks komen tal van botters
en andere vischschuiten de haven binnen Vrij
dag j.l. telde men daarbij zelfs twee sleepbooten
allen letterlijk beladen met ansjovis; Sommigen
hadden 30 a 40,000 stuks gevangen. Neemt men
in aanmerking, dat de prijs f 5 per 1000 be
draagt, dan is het duidelijk, dat onze visschers
tegenwoordig beste zaken maken. Gisteren en
heden was heb havenhoofd een tooneel van groote
drukte. Op de reede, in de onmiddellijke nabij
heid der stad, liggen Zr. Ms. instructievaartuigen
Urania, Castor en Pollux, benevens de rammo-
nitor Cerberus en eene kanonneerboot. De be
manning dier vaartuigen verschaft niet alleen
veel voordeel aan bakkers, slachters, groente-
verkoopers en andere winkeliers maar veroor
zaakt tevens eene ongewone, recht prettige be
weging in onze anders zoo stille stad. Heden,
Zondag, maakten vele adelborsten van het heer
lijke zomerweder gebruik, om in open rijtuigen
een rijtoertje te maken door de stad en de om
streken, waar het jonge groen thans zoo heerlijk
te voorschijn komt. Janmaat en de mariniers
amuseerden zich intusschen in de stad zelve,
alles niet weinig ten genoegen der jeugd en ten
voordeele van vele neringdoenden.”
Vrijdagavond sloeg de bliksem in de
watermolen „de Slokop” onder Spaarnwoude. Een
der roeden werd geheel gespleten, terwijl in een
der woonvertrekken eenige schade werd veroor
zaakt. Brand is niet ontstaan de bewoners kwa
men met den schrik vrij. bouwen
XXCDCTCXZDCDCX:^ X X1XXCDX XXXX$
DONDERDAG 15 MEI.
XXXXXV
