NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
i
A.RD EN WONSERAOEE1.
I
8.
L
|P
PARTI JDWANG.
1890.
Negen en Twintigste Jaargang.
No. 28.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
IF
g DONDERDAG 10 JULI.
1
I
J
VOOR
c.
L*>
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Gt. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents,
Te Londen is de vrees voor eene werk
staking der politie-agenten versterkt door een
vijftigtal nachtagenten. Deze zijn onmiddellijk
ontslagen, wat de gemoederen heeft opgewonden.
Het publiek jouwde de bereden politie, die de
verlaten wachtposten betrokken, uit. Maandag
avond werden wanordelijkheden gepleegd.
Geruchten willen, dat eene muiterij is uitge
broken onder twee bataljons der garde, ofschoon
de Minister van Oorlog in het Lagerhuis ver
klaarde, dat door hem geene mededeeling daar
omtrent is ontvangen.
Reuter seinde, dat het tweede bataljon grena
diers weigerde de ransels te laten inspecteeren.
Toen de kolonel tot hen eene vermaning richtte,
zou hij zijn uitgefloten en uitgejouwd.
De zitting der Spaansche Kamer is geschorst.
Het nieuwe Kabinet beeft verklaard, zoo liberaal
te willen regeeren als met zijne conservatieve
beginselen zal zijn overeen te brengen.
Of het dan wel zoo noodig was geweest van
Ministerie te veranderen, daar men toch van
Sagasta zeide, dat hij zoo conservatief regeerde
als met zijne liberale beginselen mogelijk was.
Womniels, 4 Juli 1890. Heden had ten
huize van J. 8. Tijmstra de eerste Vergadering
plaats der door de splitsing ontstane nieuwe
Afdeeling „Bols ward” der Friesche Maatschappij
van Landbouw en Veeteelt, welke bezocht werd
door 16 leden.
in ’t oog; daaraan toetse men
en denken. En ontdekt men ver-
1- 1
Na opening geschiedde voorlezing van eene
missive van het Hoofdbestuur, waarbij de voor
genomen splitsing werd goedgekeurd.
Daarna werden de notulen gelezen en
vastgesteld der vorige vergadering en vervolgens
had voorlezing plaats der ledenlijst, waaruit bleek
dat de nieuwe Afdeeling 88 Leden telt.
Bij de gehouden scheiding der kas kreeg deze
Afdeeling voor haar deel f 298.98.
Ingekomen was een schrijven van het Bestuur
Van het Friesch Rundveestamboek waarin wordt
gewezen op de goede resultaten reeds verkregen,
in de afgeloopen tien jaar, en verzocht om fi-
nantieelen steun. Na eenige discussie werd be
sloten om vanwege de afdeeling geen subsidie
te verleenen.
Uit de rekening en verantwoording over 1889,
bleek eene ontvangst van f 128.95
eene uitgaaf van f 11.40 t
Saldo f 117.55,
welke door eene commissie van drie leden werd
onderzocht en in orde bevonden. Daarna be
handelde men het nieuw huishoudelijk reglement
waarin o. m. bepaald is, dat de betrekking van
Secretaris-Penningmeester door één persoon ver
vuld zal worden, en het dadelijk in werking te
doen treden.
Als Bestuursleden werden benoemd de volgende
Heeren
R. H. ZIJSLING, Voorzitter.
II. A. HETTEMA, Secret.-Penningm.
Y. MIEDEMA, Afgevaardigde.
J. HEEG, Vice-Voorzitter en
F. KRAMER.
De afgetreden Secretaris-Penningmeester, de
Heer H. Zijsling Dzn., had verzocht niet weder
in aanmerking te komen.
Vervolgens werd eene missive van het Hoofd
bestuur gelezen, met verzoek om aan de den
23 Juli te Bols ward te houden Algemeene Ver
gadering geene feestelijkheden te verbinden, daar
dat nadeelig kon werken op den goeden gang der
besprekingen.
Dientengevolge besloot men, om, ofschoon er
wel plannen waren gemaakt, door de Afdeeling
geene wedstrijden uit te doen schrijven en dit aan ’t
particulier initiatief over te laten.
Als plaats voor de volgende vergadering is
Bolsward aangewezen en als punt van behan
deling kwam in, de volgende vraag
„Is het ook wenschelijk dat deze Afdeeling eene
commissie benoemt, om als Tauxateur op te
treden voor huurders en verhuurders
Verder kwamen geene voorstellen in en werd
de vergadering met een gepast woord gesloten.
Wonseradeel. Den 4en dezer hield de Ver-
eeniging tot pensioenverschaffing aan werklieden
in Wonseradeel, na hare erkenning als rechts
persoon, hare eerste algemeene vergadering, waar
in mededeeling werd gedaan, dat het aantal con-
tribueerende leden en begunstigers is geklommen
tot 321, werd vastgesteld een huishoudelijk regle
ment en werden gekozen tot bestuursleden de
heeren: C. W. C. T. Visser te Arum, J. van
Loon te Kimswerd, H. van Griethuizen Az. en
T. T. Popma te Burgwerd, D. Scheepsma te
Schettens, J. Jongsma te Witmarsum, Frans Brit-
zel te Makkum, Joh. L. Blanksma te Pingjum
en H. Zijsling Dz. te Tjerkwerd.
Zooals reeds vroeger werd medegedeeld heeft
de Vereeniging ten doel werklieden deel te
gemoet te komen in de betaling hunner premie,
ter verkrijging van een wekelijksch pensioen, op
60-jarigen leeftijd, van drie gulden.
Elders woonachtige eigenaars van landerijen
in deze gemeente doen een goed werk, wanneer
zij deze philantropische instelling, die kosteloos
wordt beheerd, financieel steunen. De blijken
van belangstelling van velen hunner reeds ont
vangen, worden door de Vereening zeer gewaar
deerd.
Kimswerd, 8 Juli 1890. Onze schoolspaar-
bank heeft thans vier jaar bestaan. Het tegoed
van de deelnemers bedraagt nu f 445.24. Bij de
laatste lichting verminderde dit met f228.17, zijn
de ’t bedrag, dat teruggevorderd werd door hen,
die de school reeds verlaten hebben en daarom
wenschten over te gaan in de Spaarbank voor
meer bejaarden, óók van wege ’t Dept. Arum
a. v./d. „M. t. N. v. ’t. A.” Den leerlingen
wordt ’t gebruik van de spaarbank ten zeerste
aanbevolen, aangezien de rente ruim 4% bedraagt,
daar om de 3 maanden 1% rente wordt bijge
schreven.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag
werd te Rotterdam op straat een agent van politie
aangesproken door een heer en dame, met ver
zoek hun een nachtverblijf aan te wijzen.
De agent, die niet uit zijn wijk kon, verwees
hen naar de Pauwensteeg, waar men hen op het
bureau wel zou helpen. Toen zij daar hunne
namen opgaven, meende de dienstdoende inspec
teur die wel meer gehoord te hebben en bij on
derzoek bleek, dat zij door de politie te Amster
dam gesignaleerd waren. Dadelijk werd hun nu
nachtverblijf in het bureau verstrekt en daarbij
nog een vrije reis naar Amsterdam.
Door den Minister van Oorlog is aan de
directie der Nederlandsche Heidemaatschappij
aangeboden een compleet stel der chromotopo-
graphische kaart van ons land, op de schaal van
1 25000. Daar op deze kaart de verschillende
terreinen, heiden, duinen, bosschee, weiden, enz.
in afzonderlijke tinten aangegeven zijn, en men ook
voortdurend aan de bijwerking bezig is, is dit ge
schenk van groote waarde te achten.
schillen men strijde er over onderling als vrien
den, die eikaars feilen kunnen zien en den moed heb
ben ze elkaar onder het oog te brengen. Maar die
verschillen, die uit den aard der zaak betrekkelijk
gering zullen zijn, worden tegenover den tegenstan
der nooit van zoo overwegend belang, dat zij een
scheiding in ’t leven roepen. Tegenover den
vijand heeft men slechts dit in ’t oog te houden
verdedigen van wat allen lief is, en al dient zoo
nu en dan iets geofferd, de gedachte aan de over
winning zal er niet door worden verbitterd. Wie
zelfs bij de verdediging van zijn eigen huis nog
gaat redetwisten over zijn eigendomsrecht met
zijn familieleden, die hem bijstaan, heeft kans, dat
hij alles verliest.
Daarom is die partij de sterkste, en aan haar
zal steeds de overwinning blijven, die bewust is
van haar innerlijke kracht, die naar buiten een
sterk geheel vertoont, die goed gediciplineerd is
en wier leden de kracht hebben een gedeelte van
hun eigen gevoelen op te offeren, om te verkrij
gen het hoofddoel, dat zij zich hebben verzekerd, of
althans om te trachten dit doel zoo dicht mogelijk te
naderen. Want idealen grijpen kan men ook nog
niet in deze negentiende eeuw.
Ieder, die zich daarom aansluit bij een partij,
moet weten wat hij doet.
Hij is visch of hij is vleesch. Is hij visch, dat
hij zich dan niet voor vleesch uitgeveis hij
vleesch, dat hij dan ook het onderzoek van keur
meesters kan doorstaan. En die keurmeesters zijn
er in overvloed. De partij, die wacht op den
ondergang der tegenpartij, zal zorg dragen, dat
een aantal deskundigen gereed staan die niet
alleen wijzen op het verschil want dan waren
ze vrienden maar die er gebruik van zullen
maken ten eigen bate.
Men legge voor zich de belofte af, niet alleen
den familienaam aan te nemen, maar ook den
familietrek. Men geeft zijn geheele hart, of men
geeft niets. „Platonische liefde’’ moge voor lief
hebbers een aardig tijdverdrijf zijn, in een partij
die kracht wil uitoefenen, is slechts sprake van
vurige liefde. Platonische liefde laat in den regel
„volkomen koud”. Met hart en ziel opgaan in
het streven naar het gemeenschappelijk doel,
dat is het wat allen willen, en om dat te be
reiken, moet men zich eenigen dwang getroosten;
moet men kleine verschillen laten rusten om ge
zamenlijk het groote verschil te bestrijden.
Wie dat niet kan, wie platonische liefde stelt
boven de vurige, innige liefde uit ’t hart hij
trede uit. Op hem valt, wanneer het gevaar
eenmaal daar is, niet te rekenen. Hij zweeft tus-
schen goed en beter, en laat zich het goede ont
schieten, omdat hij het betere niet krijgen kan.
Voorbeelden hiervan zijn onnoodig men heeft
ze in een onzer voornaamste partijen voor ’t
grijpen.
Te Lennep heeft zich des morgens vroeg een
25-jarig klerk doodgeschoten. Op een feest had
hij den vorigen avond een ernstig gesprek met
een meisje gehad, waaruit hem gebleken was, dat
deze niet zooveel met hem ophad als hij wel
wenschte. Dit ging hem zóó ter harte, dat hij
sterven wilde.
Men schrijft uit den Haag aan het D. v. N.,
dat de kans op de aanneming van het wetsont
werp betreffende de Spoorwegovereenkomsten
door de Eerste Kamer zeer slecht staat. Reeds
nu meent men te weten, dat de meerderheid der
voltallige Kamer geneigd is, haar stem tegen de
voordracht uit te brengen.
Tijdens de schoonmaak van het uurwerk
van den 109 M. hoogen Domtoren te Utrecht
heeft men de vorige week de wijzerplaten, be
nevens de wijzers en de uurcijfers gemeten en
bevonden, dat de wijzerplaten elk een opper
vlakte van 6 vierk. meter hebben, de lengte
van den grooten wijzer 3,80 M., die van den
kleinen wijzer 2,60 M. en die van elk uurcijfer
0,72 m. bedragen.
De Utrechtsche Gemeenteraad heeft het
plan B voor het te stichten universiteitsgebouw
aangenomen. De voor de uitvoering der werken
benoodigde f 95000 zijn beschikbaar gesteld.
Ter aanvulling van de schouwburgplannen
te Amsterdam deelt het Hbld. o. a. mede
lo. dat er pogingen in het werk worden ge
steld tot het bijeenbrengen van een kapitaal van
f 400,000, voor een groot Café-Concert op het
Rembrandtsplein, directeur de heer Albert de
Leur, architecten de heeren Vuyck en van
Rossem
2o. dat ’t niet onwaarschijnlijk is, dat hier
een Wagner-schouwburg tot stand komt
3o. dat er plannen zijn het Salon des Variétés
in de Amstelstraat te verbouwen en te vergrooten
met Belgisch kapitaal.
De directeur der weesinrichting te Neer-
bosch heeft zich met een circulaire tot vele
weezenvrienden gewend, waarin hij melding
maakt, dat met den bouw van het laatste gedeelte
van het nieuwe weeshuis een aanvang is gemaakt,
maar thans ontbreken de noodige gelden om dit
gebouw te voltooien. Voor meer dan 300 wezen
is nu reeds plaatsing aangevraagddoch dezen
kunnen niet worden opgenomen alvorens dit ge
bouw gereed is. In het afgeloopen jaar zijn enkele
duizenden guldens voor den bouw meer uitge
geven dan daarvoor ontvangen is, en daarom
vraagt hij financieelen steun en medewerking,
opdat het gebouw, waarin 400 weezen zullen
kunnen wonen en dat 10 schoollokalen bevatten
zal, spoedig voltooid en in gebruik zal kunnen
worden genomen.
Naar aanleiding van een nieuw geval van
iemand, die levend begraven is, wijst Verax in
het Doet. Weekbl. van 4 Juli er nogmaals op,
dat „feiteljjk ingetreden ontbinding” het volstrekt
„eenig” afdoend bewijs is, dat voor geen schijn
dood is te vreezen. Waar en zoolang die niet is
ingetreden, begrave men niet, ja, sluite niet een
maal bij het z.g. „boven aarde staan” de kist!
Deze raad geldt voor alle mogelijke gevallen van
overlijden of „gewaand” overlijden, inzonderheid
daar, waar de overledene aan een zoogenaamde
beroerte overleed, of hij onderhevig was aan ze
nuwtoevallen. Ook behoort men vooral met „dren
kelingen” voorzichtig te zijn. Vruchteloos geble
ken „wrijven” en „kneden” en „keeren” van het
uit het water geredde lichaam van den drenke
ling levert nog geen bewijs op zichzelf op van
ingetreden dood, wijl, bij drenkelingen vooral, de
schijndoods-toestand wei negen dagen aanhouden
kan.
Hoezeer men daarom ook het oordeel van ge
neeskundigen moge hebben te waardeeren, waar
het kwalen en ziekten en hare behandeling be
treft, zoo is geen enkele nabestaande verantwoord,
die niet minstens wacht op duidelijke en besliste
bewijzen van ontbinding van een lijk, vóóraleer
hij verlof geve tot begraven. Vandaar, dat men
er op bedacht behoort te zijn, in den winter en
bij koud voor- en najaarsweder op de plaats,
waar de gestorvene of gewaand gestorvene ligt,
te stoken, of op andere wijze het ontbindings
proces te verhaastenGemeentebesturen geven
„verlof” (en moeten zulks doen op aanvraag van
het hoofd des gezins „een lijk zoolang „boven
aard” te laten staan, en onbegraven te laten,
totdat de ontbinding van het lijk duidelijk ge
bleken is.”
Indien men uit de samenstelling der com
missie van voorbereiding iets omtrent het lot der
ingediende leger wet mag afleiden, zegt De lijd,
dan heeft deze weinig kans om steun te vinden
bij de meerderheid der Tweede Kamer. Van de
zeven leden toch, uit welke de commissie van
voorbereiding bestaat, mag men als zeker aan
nemen, dat vier zich tegen de overdreven eischen
van het militairisme zullen verzetten. Van de
heeren Schaepman en Haffmans weten wij, dat
zij zich ten stelligste tegen de invoering van den
persoonlijken dienstplicht verklaarden, terwijl de
heeren Huber on van Houten, evenals verschei
den andere afgevaardigden uit het noorden, zich
steeds ten krachtigste tegen opvoering van de
militaire lasten verzet heboen. Het anti-mihtai-
ristische element heeft dus in de commissie de
overhandhet militairistische vinden wij verte
genwoordigd door de liberale leden Seyffardt en
Guyot en door het anti-revolutionnaire lid den
heer Schimmelpenninck van der Oye.
Politieseeren is een ontspanning den ganschen
dag in ’n muf kantoor doorbrengen en dan ’s
avonds uitrusten van de vermoeienissen en gaan
doen aan politiek wie kent iets schooner Dr.
Kuyper wordt onder een glas bier gegeeseld, alsof
de spreker bloed dronk in plaats van Heineken's;
over ’t vervallen der liberalen geweeklaagd, om
zelfs den hard v ochtigste, den meest verstokten
anti-liberaal een traan uit ’t oog te doen pinken.
En als dan eindelijk de binnenlandsche politiek
is afgehandeld dat kan in een vloek en een
zucht geschieden gaat men bij keizer Wilhelm
op audiëntie, bezoekt Bismarck op Friederichsruh,
velt een oordeel over Duitsche koloniaal-politiek,
en over Engelsche, en gaat dan bij alle verhan
delingen uit van één standpunt dat van zijne
partij. Mijn partij wil dit, uw partij dat, zijn
partij weer wat anders.
Want ieder beweert te behooren tot een partij.
Zouden evenwel de meesten zich wel afvragen,
wat het beteekent tot een partij te behooren
Zeker, het is gemakkelijk gezegdik schaar mij
aan deze zijde, ik behoor tot die richting. Doch
ga de geschiedenis na bepaal u alleen bij
ons land, wel een klein terrein, maar daarom
juist goed te overzien, want niet ieder heeft een
Bismarck-blik. Hoeveel bewijzen zijn er niet,
die duidelijk in ’t licht stellen, dat dit toebehoo-
ren tot een partij slechts bestaat in naam. Men
is lid eener partijonder een voorbehoud echter
men wenscht zijn eigen opinie te behouden; men
wil zijn eigen gedachten niet aan banden zien
gelegd, men wil niet eens anders oogen leenen
om te zien, zoo lang men zelf het genot heeft
een paar kijkers te bezitten. Is een lorgnet nood
zakelijk, goed, maar eigen oogen gebruiken.
Nii valt ieder te prijzen, die kan zeggendat
ben ik, die daar spreekt, en nog meer valt het
te loven, dat iemand een „ik” kan en durft zijn,
want ook dat is dikwijls moeilijk en gevaarlijk.
Wie evenwel dat „ik” steeds laten heerschen,
doen onverstandig om niet te zeggen dwaas. En
hij schare zich in geen geval in een partij. Hij
vormt in zich zelf een partij, is zelf leider en ge
leide is koning en onderdaan te gelijk. Een
heerlijke roeping, die evenwel dit eene nadeel
heeft noem ’t desnoods een overwegend na
deel dat hij nooit zal verwezenlijkt zien, wat
hij heeft gewenscht en zijn partij in hem niet
heeft gevonden een steun, maar een blok, dat
altijd blijft hangen, waar zijn partij een gat
heeft gevonden. Meer zelfs een vriend, die
gevaarlijker is dan een vijand, omdat men in het
uur des gevaars niet op hem kan en durft rekenen.
Zulke zwervende ik-heden zijn de dood van
iedere partijzij verlammen haar kracht, ver
haasten haar dood. Men behoeft zijn opinies niet
op te offeren, in geenen deelemen mag er mee
dweepen zooveel men wil, mits thuis in zijn
studeerkamer. Behoeven we nog voorbeelden aan
te halen van ’t noodlottige, dat ieder lid eener
partij zweeft waar het hem goeddunkt, zonder
zich te bekommeren over den naam, dien hij
draagt
Wie zijn „ik” steeds op den voorgrond stelt, on
dermijnt de partij welke hij beweert te dienen en
verlamt de kracht, welke anders van haar kon
uitgaan. Een dak zal nooit veilig staan, wanneer
de steenen van den muur op elkaar liggen te wag
gelen krachtige onderdeelen maken het sterkste
geheel.
Er zijn geen twee menschen die gelijk denken,
en ze zijn nog niet ontdekt. Het zal dus onmogelijk
zijn een partij te vinden, die bestaat uit personen,
welke in doen en laten op elkaar gelijken als
twee droppels waterhet zou zelfs niet goed zijn,
dat dit zoo ware. Maar algemeene eigenschappen
bestaan overal en zij bestaan ook in ’t mensche-
lijk denken en voelen. Er zijn ook in het politieke
leven punten, waar men elkaar kan ontmoeten
er zijn in de politiek als in de natuur algemeene
wetten, algemeene eigenschappen en hoe grooter
het aantal dier eigenschappen is, hoe inniger de
partij zich zal voelen aaneengesloten. En die eigen
schappen houde men
zijn eigen willen
Bolswardsche Courant
4
i
s
