NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOÏ.SWA.RD EK WONSERABEEÏ.
r
l
BUITENGEWONE AANBIEDING
Het geheim ra ie OiiWfta
zal o. a. een maand later het HEIDEPRIV
SESJE, eveneens tegen betaling van slechts
vijftig cent, worden aangeboden daarna rijks-
(JRIVI.V GISELW enz. enz.; elke maand een
nieuw werk tegen betaling van slechts vijftig
cent, totdat alle Romans en Novellen van MAR-
'LITT COMPLEET zijnen desverkie-
tzende in twee prachtbanden, mede voor
lagen prijs verkrijgbaar, kunnen worden inge
bonden.
Het geheim van de oude Juffrouw
g
I
j?
Ik
Aan onze geachte Abonnés!
Een en dertigste Jaargang.
No. 36.
1892.
DONDERDAG 1 SEPTEMBER.
SL
31
ii
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Vijftig Centen
VOOR
k
DE UITGEVER.
op,
kermis eens op te gaan.
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS50 Cts.
volgens 10 Ct. per regel. Overigens
$XXXXX XXXXjjXXXXXXXXX
DONDERDAG 1 SEPTEMBER.
^XXXXXXXXXh xxxxxxxxx^
van 17 regels. Ver-
naar plaatsruimte.
De groote bladen hebben, den een voor den
ander na, een rubriek „Cholera” geopend. De
ruimte, welke deze rubriek beslaat; wordt bij
den dag grooter. Eerst een kwart kolom, toen
een halve, daarna een heele. Er zijn zelfs bladen,
die een gansche bladzijde en nog meer wijden
aan de gevreesde ziekte. De berichten welke men
leest, bevatten meest alle mededeeling van voor
zorgsmaatregelen, welke in verschillende plaatsen
zijn genomen. Uitzonderingen maken Hamburg,
Altona, Berlijn en Havre.
Tot geruststelling aan velen moge dienen de
verklaring van professor Koch, dat de cholera
een ziekte is die ras stijgt, doch ook spoedig
weer afneemt, in ’t algemeen evenwel wekt dit
rasse stijgen, zulk een schrik, dat ’t niemand zal
verwonderen, wanneer in de aangetaste steden de
gemoederen tamelijk opgewonden zijn. Dikwijls,
dit dient er bij gezegd, geheel ten onrechte.
In Frankrijk moet de toestand niet zoo ernstig
zijn als in Hamburg. „In ’t algemeen is de toe
stand hier lang zoo ernstig niet als in Hamburg.
De bevolking van Havre laat zich geen schrik
aanjagen. De uitapanningsplaatsen, de casino’s,
de cafés, de concerten zijn nog altijd door een
talrijk publiek bezocht. De hospitaal-dienst is
uitstekend geregeld. De geneeskundigen geven
bewijs van groote opoffering; van den laatste der
oppassers tot den directeur van den geneeskun-
gen dienst, ieder doet zijn plicht met moed en
zelfverloochening*.
Volgens dit bericht uit de Figaro is in Havre
alles uitstekend ingericht. Van de Duitschers
mag men gelukkig hetzelfde zeggen. Ook daar
doet ieder zijn plicht „met moed en zelfver
loochening.” Doch die zelfverloochening zal niet
kunnen beletten, dat de aangetaste steden een
enorme schade lijden. Want naast’t verlies van
menschenlevens is te betreuren het groote ver
lies, dat vooral in steden als Altona en Hamburg
door den handel geleden wordt. Geen telegraaf-
office, of het doet mededeeling van maatregelen,
welke in deze steden genomen worden.
De Donald Currie-Maatschappij o. a. heeft be
sloten den dienst van Hamburg en Vlissingen op
Zuid-Afrika tijdelijk te staken.
De Wilson-lijn en de stoomschepen te Man
chester, Sheffield en Lincoln weigeren het ver
voer van landverhuizers, die uit Hamburg komen.
Alle Atlantische havens zijn gesloten voor
schepen uit besmette havens. Maatschappijen,
die in Hamburg hun zetel hebben, moeten hun
schepen ergens anders binnen laten loopen. Welk
een stremming dit zal geven, zal ieder bewoner
van een koopstad kunnen begrijpen.
door de Bruine Merrie van den heer S. Bangma,
Pingjumde 4e prijs f 10 door de Bruine Merrie
„Het Haasje* van den heer A. Witteveen, Rauwerd,
pikeur S. Witteveen.
De kermis behoort weer tot het verleden. Velen
heeft zij oogenblikken, ja, uren van ontspanning
en genot verschaft. We hopen voor hen, dat een
en ander geen bitteren nasmaak zal hebben
Voor velen, in ’t bijzonder onder de kinderen,
was 't een tijd van rusten en pleizier maken.
Voor hen hopen we, dat ze na die rust en na
dat pleizier met nieuwen lust en verfrischte
krachten aan ’t werk zullen gaan.
Dan zullen ze toonen, in toepassing te willen
brengen de woordenpleizier maken moet de
saus, niet de spijs des levens zijn.
Ooststellingwerf. Door den gevallen re
gen is alles hier zeer verkwikt. Er kwam dan
ook groote behoefte aan vocht op onze zandgron
den. Maar evenzeer verheugt men er zich in,
dat de temperatuur eenige graden is gedaald. De
warmte begon haast ondragelijk te worden en het
is inderdaad te verwonderen, dat er geen geval
len van zonnesteek bij de werkzaamheden in het
open veld hebben plaats gehad. Te Appelscha
kreeg evenwel bij het turfladen een schipper het
te kwaad hij zakte in elkaar en werd voor dood
weggedragendoch men smaakte het genoegen
hem na eenigen tijd weer bij te brengen. Een bak
ker te Smilde scheen het in zijne bakkerij niet
langer te kunnen volhouden. Hij liep plotseling
naar buiten, sprong met kleeren en al in de vaart
en verwekte daardoor een geheelen oploop. Men
dacht niet anders of de man wilde zelfmoord
plegen, ’t geen natuurlijk niet oogluikend kon
worden toegelaten. Gelukkig was hiervan geen
sprake en de man had dus ook geen hulp noodig
om later behouden weer op het droge te komen.
Verscheidene bladen bespreken de houding
der sociaal-democraten in zake den moord op
den agent van politie te Rotterdam.
De Amstd. noemt nb. de N. R. Ct. zelve de
hoofdschuldige van al die moorden en kloppar
tijen en verwondingen en uitingen van dierlijk
heid en dronkenschap, omdat het blad niets
deed ter voorkoming van de jaarlijks weder-
keerende (kermis)-orgiën. Het blad stelt er
nier tegenover de uitwerking van de organen
der sociaal-democratische partij op de lieden, door
haar opgezweept, ook buiten de kermis-dagen,
en schijnt het ageeren met revolvers zoo heel erg
niet te vinden. Het spreekt er althans geene af
keuring over uit.
Met den uitgever van „MARLITT’S
Geïllustreerde Werken,” opnieuw in
het Nederlandsch vertaald en met oorspronkelijke
platen voorzien is een overeenkomst getroffen,
waardoor wij in staat zijn aan de abonné’s van
ons blad een
te doen.
De in elk huisgezin zoo nuttige boeken
van MARLITT op een hoogst gemakkelijke wijze
in eigendom te bekomen, ziedaar het plan, dat wij
ons voorstelden uit te voeren en dat, naar wij
vertrouwen, door onze lezers met ingenomenheid
zal worden begroet.
Bij het begin van elke maand zullen wij n.l.
onzen lezers de gelegenheid bieden om tegen
betaling van slechts
een geheel compleet werk van E. MARLITT met
oorspronkelijke platen in eigendom te verkrijgen.
Beginnende met
Hoewel wij verwachten dat al onze lezers
gaarne gebruik zullen maken van de gelegen
heid, om op goedkoops en gemakkelijke wijze
ALLE DE WERKEN van MARLITT
in hun bezit te krijgen, stellen wij de inteeke-
ning slechts per compleet deel open en behoudt
ieder de volkomen vrijheid op één, meer of alle
deelen in te teekenen.
Voor verdere bijzonderheden omtrent het eerst
verkrijgbaar gestelde compleete werk van E.
MARLITT:
leze men s. v. p. achterstaande advertentie met
inteekenbiljet.
Donderdagavond werd in „Amicitia” de eerste
soireé gegeven door het gunstig bekende gezel
schap van den heer Nieuwenhuizen uit Rotterdam.
Evenals in vroegere jaren heeft deze heeriederen
avond gezorgd voor verscheidenheid van amusement.
Hoorden we vóór de kermis iemand zeggen
„al weer Nieuwenhuizen dat wordt op den duur
ook een beroerd vervelende boel“, als die mop
peraar „Amicitia* eens of meermalen heeft be
zocht, zal hij wel tot andere gedachten gekomen
zijn ’t was wel weer Nieuwenhuizen, maar
èn zijn personeel èn zijn coupletten en andere
voordrachten waren echt.nieuw, voor ’t grootste
deel, ja, bijna geheel, nooit alhier vertoond.
Meermalen hebben we de verzekering gehoord
„’t gezelschap in Amicitia weet het publiek onop
houdelijk zeer aangenaam bezig te houden.*
Geen wonder dan ook, dat o. a. Zondag- en
Dinsdagavond de zaal veel te klein was voor de
toestroomende schare.
Zoo langzamerhand begint de Vrijdag in de kermis
te worden, de kermisdag bij uitnemendheid dan
toch is het kaatsersdag. Wil men een kijkje ne
men in ’t land der echte kaatsers en dus ook in
’t land, waar de meeste liefhebberij in dat spel
bestaat, dan moet men naar den bouwhoek. Toch
is hier in de laatste jaren de ambitie in dat flinke
spel steeds rijzende.
Vrijdag 26 Augustus werd dit klaar bewezen.
Begunstigd door prachtig weder (als er nog iets
op aan te merken was, dan dit: ’t waaide een
beetje te hard) werd de groote jaarlijksche kaats-
partij gehouden, waaraan door dertien parturen
van drie personen werd deelgenomen. De keur
bende van onze stoere, vlugge kaatsers was aan
wezig. Hard werd er gestredenmeer dan eens
werden de ferme mannen en jongelingen door de
groote schare van belangstellenden toegejuicht
het muziekkorps der dd. schutterij vroolijkte het
feest op en wel op eene wijze, die boven onzen
lof is verhevennu vooral ook bleek het weer
duidelijk, hoe gelukkig het is, dat we dit korps
hebben behoudenhet maakt inderdaad flinke
muziek en is uiterst zuinig in het nemen van
pauze, zoodat het de feestelijke stemming weet
op te wekken niet alleen, maar ook gaande te
houden.
We vernemen tot ons groot genoegen, dat tot
de Kaatsvereeniging weer een tamelijk groot ge
tal nieuwe leden is toegetreden en dat de entree
gelden eene flinke som hebben opgebracht dat
geeft moed Na een vinnigen strijd werd de prijs,
f 90 en drie zilveren medailjes [waarvan één groote
(voor den koning der partij) uitgeloofd door den
beschermheer] behaald door J. Osinga van St. Ja-
cobi-Parochie, Johs. D. Bierma van St. Jacobi -
Parochie en Hemke D. Elzinga van Holwerd,
(eerstgenoemde werd door de keurmeesters met
algemeene stemmen tot koning verkozen), de pre
mie, f 30, door O. B. v. d. Weg van Tzumma-
rum, Tj. B v. d. Weg van Firdum en S. S. Westra
van Arum.
De feestelijke prijsuitdeeling had in „de Doele”
plaats. Reeds bij ’t begin van den avond was
de zaal stampvol; later stroomden er nog zoo
velen toe, dat de ruime localen op verre na niet
allen konden bevattenvelen moesten teruggaan,
omdat er zelfs geen staanplaats meer beschikbaar
was.
De eere-voorzitter had voor dezen keer op zich
genomen, de prijzen uit te reiken.
Ofschoon er vooral achter in de zaaleentame
lijk luidruchtig gesprek en gejoel heerschte, kwam
er nu toch stiltemet aandacht werd geluisterd
naar den welbespraakten eere-voorzitter, die op
korte, doch kernachtige wijze de winnaars toe
sprak, en daarna een dronk instelde op den bloei
van de kaatsvereenigingBolsward.”
Zang en toasten wisselden elkaar nu af en laat,
zeer laat (’t was reeds lang na middernacht) kre
gen de liefhebbers en liefhebsters van dansen
gelegenheid, hunne harten eens op te halen. Dat
zal wel menig zweetdruppeltje gekost hebben
want van ’t zitten in die heerlijk warme zaal
kon men reeds zoo kostelijk transpireeren.
Maar... dat moet men er voor over hebben.
Allen hadden schik en daarvoor waren ze dan ook
gekomen.
Bij deze gelegenheid deed zich voor de eerste
maal hooren Coppée’s operetten-gezelschap en het
gezelschap onder directie van den heer Hubertus
Kievits van Rotterdam.
Het eerste was hier nog nooit gehoord.
We kunnen ervan zeggen: het mag zich laten
hooren want er zijn uitstekende krachten bij.
Het mag zich ook laten zien, want èn de leden
en vooral ook de costumes zien er zeer gedistin
geerd uitéén ding was jammerde taal (het
Duitsch) werd door de meeste aanwezigen niet
verstaan, zoodat slechts enkelen in staat waren,
de aardige operettes te volgen.
De heer Kievits had gezorgd voor zeer aange
name afwisseling.
’t Verwondert ons volstrekt niet, dat dit gezel
schap vooral in grootere plaatsen, waar het Duitsch
door meer bezoekers wordt verstaan, een schitte
rend succes heeft gehad.
Dat de tevredenheid van het publiek over de
opvoering der. operettes groot was, bleek bij de
laatste opvoering van „de Glocken von Corne-
ville,”, toen namens eenige kunstvrienden een
paar bouqetten aan de dames» foppee en Derlett
werden aangeboden.
Zaterdag was een stille dag.
Toch niet geheel.
’s Namiddags toch kwamen ongeveer 350 kin
deren van on- en minvermogende ingezetenen
(leerlingen van school No. II en van de R.K.
school) op het kermisplein bijeen.
Ze waren evenals vorige jaren door den heer
Burgemeester dezer gemeente uitgenoodigd, om
kermis te vieren.
Ze maakten gebruik van den draaimolen, aten
heerlijke poffertjes, smulden van een lekkeren
oranjekoek en bezochten het spel van den heer
Hart.
Een welgemeend woord van hulde aan den
man, die op zoo onbekrompen wijze een passend
genot verschafte aan zoo velen, die anders van
veel verstoken moesten blijven
Een hartelijk woord van dank brengen we hem,
zeer zeker ook namens de kinderen en hunne
ouders toe
De „beste” Zondag begon bestimmers het
regende flink en daarnaar was reeds geruimen
tijd verlangd.
Die dag eindigde voor de kermisgangers ook
best, want ’s namiddags hield de regen op, juist
toen de kermis weer begon.
Eene breede schaar van ouden en jongen vulde
de straten en pleinen en overal heerschte tot in
den laten avond eene opgewekte stemming.
In de ruime schouwburgtent werd Dinsdag, 23
Aug. eene rij voorstellingen geopend door een too-
neelgezelschap onder directie van de heeren
Blaaser en Verhagen (Nieuwe Rotterdamsche
Schouwburg-Maatschappij
Die tent bleek voor Bolsward wel wat heel
groot, want ofschoon het spel door velen, die er
wel eenigszins over kunnen oordeelen, zeer werd
geroemd, ofschoon de inrichting der tent en
van het tooneel zoo goed als niets te wenschen
overliet en ofschoon grootendeels succes-stukken
werden opgevoerd, bleven meestal al te veel plaat
sen onbezet.
De heeren directeuren zullen wel weten, waar
om in eene kermis vooral stukken moeten worden
opgevoerd, waarin misdaad, moord, dubbele moord,
naar ’t schavot en dergelijke akeligheden schering
en inslag zijn wij zouden echter willen vragen,
of stukken als „Dokter Klaus” niet veel hooger
staan èn om den inhoud èn om den vorm èn van
wege den invloed, die het hooren en zien ervan
op het publiek uitoefent.
Men houdt bij de keuze van kermis-stukken
zeker rekening met den smaak (of wansmaak
van het volk. We zouden het beter vinden, dat
het tooneel als eene kracht werd aangewend, om
het volk van dien wansmaak te verlossen.
Maandagavond, 29 Augustus, werd als naar
gewoonte bij het stadhuis een vuurwerk ontstoken.
Bij die gelegenheid stroomt altijd, ten minste als
het weder zoo prachtig is, als dezen avond, na
genoeg de geheele bevolking naar de Markt, de
.Jongemastraat en de Rijksstraat. Het terrein
leverde bij Bengaalsche verlichting inderdaad een
prachtig gezicht op. En nu ’t vuurwerk Werd
er verleden jaar terecht gezegd „’t was een beetje
van avond,” nu zal iedereen moeten zeggen,
dat er verscheiden zeer aardige, enkele zeer schoone
stukken werden ontstoken. Vooral het slotstuk
wekte geestdrift onder de schare. En geen won
der: te midden van eene reusachtige ster prijkte
een transparant met het portret van onze jeug
dige Koningin met het omschriftLeve de Ko
ningin Dit middenstuk werd door twee prach
tige piramide’s geflankeerd. Het geheel maakte
werkelijk eene prachtige vertooning.
Begeleid door de daverende kanonnades van ’t
vuurwerk liet het muziekkorps der schutterij volks
liederen hooren, een groot deel van het volk be
gon die liederen aan te heffen in één woord
het was een waardig slot van, deze feestelijkheid
en eene waardige hulde aan de jonge Vorstin,
wier verjaardag heden op vele plaatsen in ons
land op feestelijke wijze wordt herdacht.
Onmiddellijk na ’t vuurwerk trok een zeer groot
deel der schare, begeleid door de muziek van
Hart’s acrobatenspel langs de Jongemastraat naar
het Hengstepad. Nu vooral was het te zien, dat
er veel volk op de been was, en ook, dat allen in
eene feestelijke stemming verkeerden. En...eere,
wien eere toekomtDe vroolijkheid verleidde
niemand tot'ongebondenheid. De joelende, zingen
de, juichende schare leverde een opwekkend ge
zicht op. Wie matigt zich het recht aan, om
zoo’n feestvreugde te veroordeelen
En nu de laatste dag, Dinsdag.
Reeds vroeg in den morgen helderde het weder
op, nadat het een poosje flink had geregend.
Moeder natuur is dezen keer ten opzichte der
Bolswardsche kermis zeer goedgunstig gestemd
geweest.
Het echt Friesche volksvermaak, de hard
draverij, had eene zeer groote schare van buiten
lui naar Bolsward gelokt. Het Bestuur der Hard-
draverij-vereeniging had verscheiden eigenaars
van flinke dravers uitgenoodigd, deel te nemen
aan deze draverij. Aan dezen maatregel had men
het te danken, dat men 11 flinke dravers
elkander de zege zag betwisten. Zelden zag men
hier zoo’n interessanten wedstrijd. We brengen
dan ook gaarne hulde aan het Bestuur der ge
noemde vereeniging voor de moeite en de zorg,
die zij heeft besteed, om dit deel van de kermis-
feestelijkheden zoo goed te doen slagen.
Ook hier was het weer het bovengenoemd
muziekkorps, dat door zijne opwekkende tonen
er veel toe bijdroeg, om de overgroote schare in
eene feestelijke stemming te houden.
Na een moeielijken strijd werden de prijzen
behaald, le prijs f 100 door de Bruine Ruin „Floris*
van den heer J. van Loon Ez., St. Anna Paro
chie, pikeur A. Siderius de 2e prijs f 40 door de
Bruine Merrie „Prinses* van den heer H. Oneïdes,
Bolsward, pikeur S. Hettingade 3e prijs f 20
U
De Bolswardsche kermis van 1892 behoort weer
tot de geschiedenis. Wanneer men nagaat, wat
er in vroeger jaren op zoo’n kermis te zien en te
hooren was; als men hoort vertellen, dat de Bols
wardsche kermis de voornaamste en de drukst be
zochte van de geheele provincie was, dan meenen
we te kunnen opmerken, dat de kermis lijdt aan
de tering, al is ’t dan ook geen vliegende tering.
’t Is, dunkt ons, volstrekt niet noodig, de ker
missen af te schaffen dat zou dan ook hier en
daar, zooals ook het verleden leert, weer heel wat
gemopper en verzet zelfs te weeg brengenen er
is al gemopper en ontevredenheid en verzet ge
noeg, neen te veel.
Het kan voor hen, die de kermis haten met een
innigen haat, een troost zijn, dat zij zich zelf lang
zamerhand afschaft; de kermissen sterven alle voor
en na haren natuurlijken dood.
Dat is niet zoo’n groot ongelukwant er kunnen
en zullen buiten haar gelegenheden genoeg gezocht
en gevonden worden, om het volk in ’t algemeen
in staat te stellen, zich nu en dan eens te ont
spannen na inspannenden arbeid.
De kermis, die nu juist geëindigd is, heeft toch
nog velen recht veel genoegen verschaft. Met een
enkel woord willen we het voornaamste nog even
vermelden.
Aan de biljartpartij, die Woensdag 24 Aug. in
„het Hof van Holland” plaats had, werd door een
aantal liefhebbers deelgenomen.
Een vrij groot getal toekijkers volgde met aan
dacht, soms zelfs in spanning het spel van de kam
pioenen. Na een vrij hardnekkigen strijd werden
de prijzen, f 30 en f 10, gewonnen door J. Zijlstra
en S. Hoekstra.
Donderdagmorgen was het eerst lekker, zonnig
weer, maar ’t wou niet goed droog blijveneene
teleurstelling vooral ook voor de kooplui van de
Brol; één van hen hoorden we zeggen: ,,’k had
voor deze buitengewone gelegenheid juist eens
heel mooi goed meegebracht; ik dacht vandaag
een goeie daghuur te verdienen maar ik zal
maar niet uitpakken wat zal ik nou doen uit
te pakken.
Later op den dag knapte het weder wat cp,
zoodat de buitenlui de gelegenheid hadden, de
ftj
Bolswardsche Courant
ij
i
1
J‘<
