NIEÜWS- EN ADVERTENTIEBLAD
BOLSWARnENt WQNSERAOEEL
't Km verkeeren.
Twee e n dertigste Jaargang.
No. 12.
1893.
DONDERDAG 23 MAART.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
VOOR
ABONNEMENTSPRIJS: 80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 17 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
De a.s. verkiezing voor de Tweede
Kamer.
^xxxxxkxxXhXXx
^xxczrcxxxxcxcx kxxxxxxxx
f 3193
- 2868
- 2840
- 2825
- 2742
- 2625
het kan verkeeren. Maar ook laat de vrees ons
niet flauwhartig maken, want het kan verkeeren.
In voor- en tegenspoed blijve men zichzelf, dan
zal ’t lot ons niet ongewapend vinden als het ons
bestrijdt.
Het Vaandel schrijft hierover:
Frist) meldt het volgende
Ziet als we zoo een kijkje nemen op wat onze
eeuw te aanschouwen geeft dan is de spreuk die
wij boven dit artikel stelden, waarlijk nog niet
verouderd. Dan geeft het leven en zijn van Vorsten
en Staten ons een levende schilderij van het ver
anderlijke en onbestendige van al het onder-
maansche en het
ten, wat hun, die geneigd zijn tot de klacht, dat
die advocaten overal in zitten, tot gematigdheid
kan stemmen.
Ook hen, die het altijd over onze jonkheeren
en baronnen hebben, gelijk b. v. de Standaard
zuilen kalmer gestemd worden door de mededee-
ling, dat er van de 1100 burgemeesters slechts 62
het praedicaat van jonkheer, 48 dat van baron
en 3 dat van graaf voeren en dat zijn nog meestal
burgemeesters van zeer kleine plaatsen, waar de
familie van den burgemeester reeds sinds vele
geslachten woonachtig is. 29 burgemeesters zijn
versierd met den Nederlandschen Leeuw, 13 met
de Eikenkroon en slechts drie met de Militaire
Willemsorde. Twee hunner bezitten gelijktijdig
den Nederlandschen Leeuw en de Militaire Wil
lemsorde.
Onder de wonderlijke gebruiken is er een,
waar onze jonge dames weinig mee op zouden
hebben. Bij de Javaansche huizen namelijk ziet
men dikwerf een ledigen bloempot horizontaal op
het afdak boven de deur liggen. Dat kan niet
door toeval geschied zijn, want daarvoor ziet men
haar te vaak en op dezelfde wijze liggen. Het
is ook niet waarschijnlijk dat het een godsdienstig
symbool zou wezen, want dan zou men zou een
bloempot bij ieder huis aantreffen. Het is niet
meer of minder dan een „huwelijks-aanvraag",
die, overgezet zijnde, beteekent„In dit huis
woont eene jonge dame. Men verlangt een echt
genoot/
Recept voor huwelijksgeluk
De vrouw moet altijd doen wat de man wenscht
en de man moet slechts wenschee wat de vrouw
wil. Probatum est.
Wommels, 18 Maart. Bij de heden ajhier
gehouden aanbesteding van vier arbeiderswonin
gen was ingeschreven als volgt
P. du Bois te Franeker
P. Veilenga te Spannum
S. Timmenga te Oosterend
M. Sitenga te Wommels
Jac. Timmenga te Oosterend
Vos en Jorritsma te Bolsward
Het werk is aan de laagste inschrijvers gegund.
Bij Iron, besluit van 18 Maart is, met ingang
van 16 April, benoemd tot directeur van bet post
en telegraafkantoor te IJzendijke cie heer J. H.
Bödeker, thans in gelijke betrekking te Makkum.
Uit den Haag wordt bericht, dat een nieuw
ontwerp der leerplicht gereed ligt.
Iemand te Zwaluwe kreeg van een jager
een heel jong haasje present, dat in een kooi
werd gezet, om vet te mesten. De haas groeide
uitstekend. De eigenaar gaat verhuizen en neemt
zijn haas mede, doch wat gebeurt? Na reeds vier
dagen in de woning vertoeft te hebben breekt
de haas op zekeren nacht los, hetgeen eerst den
volgenden morgen werd opgemerkt. Er werd
overal gezocht, doch de haas was en bleef weg,
doch ziet, denzelfden middag wordt de haas, zit
tende voor zijn oude woning teruggevonden, liet
zich zeer gemakkelijk vangen en weder opsluiten,
tot groot pleizier van den eigenaar.
De nieuwe woning ligt ongeveer 500 meter
van de oude verwijderd en de haas kon deze
slechts bereiken over verschillende erven en een
gedeelte straatweg.
Er is weer een geval van nona (slaapziekte)
voorgekomen, nu bij een grijsaard van zeventig
jaar, te Papendrecht, die al sedert acht dagen
niet is wakker te krijgen.
Men had de opmerking gemaakt, zoo ver
haalt de Haagsche corresponlent der N. Gr. Ct.,
dat het optreden van de huzaren-muziek in het
Paleis en vroeger van die der jagers en der
schutterijen vreemd was, daar men hier toch de
Kon. militaire kapel heeft. Ik vernam nu, dat de
Koningiu-Regentes order had gegeven beuitelings
alle muziekkorpsen ten Hove te laten optreden,
omdat zij het personeel van al die kapellen op
zijn beurt wilde bevoordeelen met een goed be
taalde uitvoering, al was die dan ook muzikaal
niet zoo schitterend, de gasten zouden in ’t Pa
leis alles wel voor lief nemen meende H. M.,
die daardoor toonde het hoffahige publiek zeer
goed te kennen. Ook de artisten, die bij de ver
schillende soirées als solisten optraden, hebben
allen reden gehad tevreden te zijn. De Koningiu-
Regentes liet elk hunner eene enveloppe met f 303
aanbieden ter vergoeding van hun onkosten. Laat
mij omtrent deze Hofsoirée’s er nog bij voegen,
dat de jonge Koningin ze geen van allen bij woon
de, maar steeds met haar Moeder bij de repeti-
tiën tegenwoordig was.
Bij kon. besluit is de organisatie vastge
steld van een korps militaire wielrijders, hetwelk
eene sterkte van 75 niet mag te boven gaan.
De Standaard weet te melden, dat 1500
repeteergeweren uit Shangai verzonden zijn naar
de Chineesche troepen in het Westen van het
Chineesche rijk.
De Koning en de Koningin van Portugal
zijn aan een ernstig gevaar ontsnapt. De trein,
waarmede zij zouden gaan naar Calda, ont
spoorde. De koninklijke salonwagen is bescha
digd, doch de hooge reizigers kregen geen letsel.
De toestand in Dahomey schijnt niet erg
gunstig voor de Franschen. Zelfs wordt er be
weerd dat er tusschen generaal Dodds en minis
ter Ribot oneeuigheden zijn ontstaan, omdat
Ribot den Duitschen wapenhandelaars het ver
blijf in Dahomey heeft toegestaan, terwijl de
generaal hun winkels had doen sluiten.
Volgens een telegram moeten twintig Fransche
deserteurs in handen zijn gevallen van Koning
Behanzin.
Ter eere van een bezoek van het Duitsche
Keizerpaar aan Italië, zal er een groot feest
worden gehouden in de Golf van Napels, waarbij
zal uitblinken een groote parade der vloot.
In het Quirinaal is men druk in de weer om
de vertrekken voor het keizerlijk echtpaar in
gereedheid te brengen. In werkelijkheid is dit
het oude paleis des Pausen, hetwelk voorname
lijk werd gebouwd voor het houden van conclaven
en zeer weinig geschikt is om in onzen tijd
vorstelijke personen te herbergen. Reeds bij het
eerste bezoek van Willem II moest de hulp van
architecten en werkbazen worden ingeroepen en
zoo is het ook nu.
Te Sofia is thans het rechtsgeding begon
nen tegen Uiia Gheorgoff, wegens deelneming
aan den moordaanslag tegen den Ministerpresi
dent Stambuloff in 1891, waarvan de toenmalige
Minister van Financiën Beltscheff het slachtoffer
werd. De beschuldigde is een jurist van 34 jaren,
die te München studeerde.
De eisch van het Openbaar Ministerie is, dat
Gheorgoff streng zal gestraft worden, d. w. z.
met den dood, gelijk tot dusver geschiedde met
allen, die zich tegen de Rageering van Prins
Ferdinand en den heer Stambuloff hebben verzet.
Leden van den Algemeenen Nederlandschen
Wielrijdersbond, die daartoe in aanmerking wen-
schen te komen, worden bij een der korpsen van
het leger hiertoe opgeleid. Gedurende den tijd
dat zij onder de wapenen zijn, genieten zij f 5
per dag en vergoeding van reiskosten voor zich
en hun rijwiel, benevens f50 ’sjaars als tege
moetkoming in de kosten van aanschaffing en
van onderhoud van dat rijwiel. De militaire wiel
rijder heeft den graad van adjudant-onderofficier,
terwijl zijn uniform bestaat uit pet en attila
als die der adjudanten-onderofificier der ca
valerie voorts een horse, wijde pantalon van
donkerblauw laken met lichtblauwe bieson
der de knie gesloten met een 4 centimeter
breeden band met gesp, wollen kousen als de
kleur van het laken, rijgschoenen tot boven de
enkels reikende, een regenmantel van donker
blauw laken inpermeable stof; een overjas van
donkerblauw laken, wit zeemlederen handschoe
nen, terwijl deze uniform door het rijk wordt
verstrekt.
Donderdag ji. is eene vrouw uit de gevan
genis te Gorinchem vertrokken, die 21 jaren ge
leden tot levenslange gevangenisstraf was ver
oordeeld, wegens medeplichtigheid aan moord op
haren echtgenoot. Zij heeft thans gratie gekregen.
Zij was 35 jaren oud, toen zij in de gevangenis
kwam en is alzoo nu 56 jaren. Haar dochter
kwam haar afhalen.
De laatste hardrijderijen op schaatsen te
Paterswolde mogen voor den kampioen J. Eden
en voor onderscheidene sport-liefhebbers de aan
genaamste herinneringen hebben, van de aan
deelhouders in het waarborgfonds kan dit niet
gezegd worden, omdat de geldelijke uitslag dier
wedstrijden slecht te noemen is. Meer dan 50
pct. van het waarborgfonds zal moeten bijgepast
worden.
De Nieuwe Amsterdamsche Courant komt op
tegen het hooren van verslaggevers als getuigen,
vooral bij politieke overtredingen, zooals dezer
dagen te Amsterdam geschiedde. Zij acht dit tegen
den geest van onze Grondwet en meent dat de
justitie het moreele recht niet heeft verslaggevers
als getuigen te roepen, en schrijft o.a.
„Ons komt het althans voor, dat dit vrijwel
gelijkstaat met het plegen van een sluipmoord.
De verslaggevers komen toch alleen ambtshalve
in die kringen en hiervan maakt de overheid ge
bruik of misbruik om hun verklaringen te laten
afleggen.
Men zal dan voortaan de journalisten gebruiken
als openbire spionnen. Men zal dan in’t vervolg
angstvallig moeten omzien of er geen dienaar der
pers tegenwoordig is, om later tegen u te getui
gen. Men zal in het openbaar leven geen woord
meer kunnen spreken, zonder hiervoor grootelijks
gevaar te loopen.
Tegen dit in zwang komend gebruik moeten
zich de verslaggevers als één man verzetten; zij
hebben recht dat hun eigenaardige positie onaan
getast blijft, dat zij zich vrij en ongehinderd over
al kunnen vertooneo.”
Het weekblad De Nederlander deelt mede,
dat het plan bestaat ta Maassluis een coöperatieve
kuiperij te stichten, ten einde aan de werklieden,
die ontslagen zijn en nog ontslagen mochten wor
den, geregeld werk te verschaffen. Omdat
echter met het nemen van de voorbereidende
maatregelen wellicht geruime tijd zal verloopen,
houdt de redactie van genoemd weekblad zich
voor toezending van giften nog steeds aanbevolen.
Tot de nieuw opgerichte Kuipersgezellen-ver-
eeniging te Maassluis waren 21 werklieden toe
getreden. Uit vrees voor ontslag trokken zieb,
volgens de mededeeling van De Nederlander, 15
terug of verloochenden hun lidmaatschap. De
overige zes weigerden en blijven halsstarrig wei
geren hun vrijheid prijs te geven. Drie van hen
zijn ontslagen en twee anderen staat dit lot ook
te wachten althans hun is aangekondigd, dat
zij binnen drie weken naar een anderen patroon
of' baas hebben uit te zien.
Zaterdag vergaderde de „Bond van Orde
door hervorming14 te Winschoten, tot vaststelling
der statuten. Eenige heeren uit Utrecht, die
ook statuten van een aldaar te stichten Bond
van Orde hadden ontworpen, verspreiden deze
onder de aanwezigen en wenschten ook die in
discussie te brengen.
Dit gaf aanleiding tot vrij uitvoerige beraad
slagingen men wenschte den Bond in het noor
den niet in den Utrechtschen op te lossen, daar
eerstgenoemde op meer democratischen grondslag
staat. Hiertegenover werd echter aangevoerd,
dat hetgeen op initiatief van mr. Koning tot
stand is gekomen, voor het geheele vaderland
bestemd is.
Het resultaat dezer besprekingen was de aan
neming bij acclamatie der ontwerp-statuten, zooals
die door de Winschoter commissie waren voor
gesteld. O.a. kwam daarin voor een besluit tot
het oprichten van een eigen orgaan. De gele
genheid daartoe werd kosteloos door den heer
Jacobs te Groningen aangeboden, welk aanbod
werd aangenomen.
Tot voorzitter werd met algemeene stemmen
gekozen de heer mr. Koning te Finsterwolde,
terwijl hem de vrijheid werd gegeven leden in
het hoofdbestuur te assumeeren.
Van de meer dan 1100 burgemeesters, die er
in Nederland zijn, vervullen er 426 tevens het
ambt van secretaris. Van de Nederlandsche bur
gemeesters zijn er slechts 88 meester in de rech-
Niets is bestendiger dan de onbestendigheid.
Een Millionair kan bedelaar, een bedelaar kan
rijk worden. Bergen kunnen dalen en dalen kun
nen bergen worden, door ontzaggelijke omwen
telingen in den schoot der aarde. Vorsten ziet
men van hunne tronen stooten en andere nemen
hunne macht. En even als in de natuur dag en
nacht en licht en donker elkander afwisselen, zien
we ook die afwisseling in den voor- en tegenspoed,
in de opkomst en den ondergang van personen,
steden, staten en volken.
’t Is ten allen tijde zoo geweest en 't zal wel
altijd zoo blijven. Alles komt en gaat, rijst en
daalt, leeft en sterfthet groote wordt klein en
het kleine wordt groot, en geen staat zoo hoog,
en geen stand zoo aanzienlijk en geen macht zoo
verheven en geen kracht zoo sterk ofze kan laag,
vernederd, machteloos en zwak worden. De spreuk
van Breêro’ „’t kan verkeeren" wordt ons telkens
en telkens weder in herinnering gebracht.
Dat wij ’t niet altijd opmerken heeft wellicht
zijne oorzaak hierin, dat wij het altijd zien en dat
het overal voorkomt en het gewone aan onze aan
dacht ontglipt. Elk jaar, elke dag, ja elke minuut
brengt verandering. Veranderen en verwisselen,
ziedaar de bestendigheid der aardsche dingen.
Ontluiken, bloeien, rijpen en vergaan volgen al
tijd en overal op elkander en als wij nu en dan
getroffen worden door verrassende veranderingen,
dan is dat omdat de minder in het oog vallende
aan onzen blik ontsnappen.
De langzaamheid van den overgang, maakt dat
wij er meê vertrouwd zijn eer hij geheel volbracht
is, en toch, als we terugzien, wat is die overgang
dan groot.
A Is een kleed zal ’t al verouden
Niets kan hier zijn stand behouden,44
blijkt waarheid die de eeuwen trotseert.
En nu de kaart, niet van Europa, (ons artikel
zou veel te uitgebreid worden als we de verande
ringen daarop wilden aanstippen maar van ons
klein landje.
Vroeger kon men niet beletten dat de winter
vorst onze groote rivieren voor den groothandel
afsloot en thans komen bij de felste vorst de
handelschepen voor de koopstad aan de Maas.
Vroeger kon men visch vangen in de Haarlem
mermeer en thans drijft men er den ploeg en oogst
men de granen die groeien op den vruchtbaar
gemaakten bodem en loeit er het vee in de weide
en gefft het woonstede en brood aan duizenden
menseben. Wie bad kunnen droomen dat de
Amstelstad in rechtstreeksche verbinding zou
komen met de Noordzee En thans zijn we ’t
haast vergeten dat een vorstenband de eerste
spade stak voor het toen te graven thans lang
voltooide kanaal.
Over drassige gronden, over stroomende rivieren
van groote afmeting voert het stoomros de waren
aan uit verre landen en reizigers uit alle oorden.
En nu spraken wij nog niet van de uitbreiding
onzer steden en dorpen, den aanleg van zoovele
kanalen, de droogmaking van zooveel plassen en
meren, de ontginning van woeste gronden ën zoo
meer, die alles een nieuw aanzien gevenen wie
nu de kaart van ons land in handen neemt zoo
als die .was in het begin van deze eeuw en ver
gelijkt met die, zooals ze is op ’t oogenblik, slaat
de handen ineen van verbazing over veranderingen,
zoo groot dat men in het heden het verledene
haast niet herkenten onwillekeurig denkt men
aan onze spreuk„’t kan verkeeren."
En als we rondzien in de steden, met hunnen
nieuwen aanleg van straten, plantsoenen, monu
menten, gebouwen, vaarten, wegen, etc. dan den
ken wij aan Cats, die schreef: „En binnen Leiden
zelf en vond ik Leiden niet," hetgeen wel van
toepassing zal wezen op alle steden.
En als we zien in onze omgevingals we den
ken aan ons eigen levenaan dat van familie en
bekenden, wat lotswisseling, wat ongedachte uit
komsten, niet waar Ook hier zien we bergen in
dalen en dalen in bergen veranderen en uit onzen
eigen boezem wellen ze op, of er over sprekende
hooren wij van anderen, de uitroepen van verras
sing en verwondering: „Wie had dat kunnen
denken, wie had zulk een uitkomst verwacht
’t Kan verkeeren."
Waarde Lezersals het ons welgaat hebben
we moed, als het ons tegenloopt bekruipt ons de
vrees. Laat de moed geen overmoed worden, want
M
"’i
Bolswardsche Courant
Dinsdag, 4 April is het verkiezing in Harlingen van
wijlen den heer Oppedijk.
Die strijd zal warm wezen. Gij kunt nu al rekenen
op vier kandidaten. De radikalen zijn reeds klaar
en hebben mr. Treub gekandideerd, die zijn batterij
a.s. Vrijdag avond ope.nt. De liberalen hebDen voor-
loopig den heer Bonman geproclameerd en ook deze
heeft reeds den kiezers met zijne politieke beginselen
bezig gehouden.
De anti-revolutionairen zullen deze week met hun
kandidaat klaar komen.
Van de keuze van onzen kandidaat hangt veel af.
Men kieze een man, die van zessen klaar is. Die het
district door zijn woord bewerkt en die zijne „zaakjes”
weet. De strijd om „al of niet" uitbreiding van’t kies
recht. Onze kandidaat moet een besliste voorstan
der zijn van kiesrechtuitbreiding; klare wijn moet ge
schonken worden. En daarbij iemand, die ook bekend
is met de nooden van ons gewest. Kiezen de onzen
zulk een man, dan is er kans om Harlingen voor onze
partij te behouden; maar anders vreezen wij. Het
woord zal ditmaal indruk doen.
’t District Harlingen is bij eerste en later bij tweede
stemming gebleken een district te zijn waar de anti
liberalen de meerderheid hadden. De heer Oppedijk
werd telkens gekozen meteen stemmenverschil van drie
A vierhonderd boven zijn tegenstanders, de heerenBuma
en Goeman Borgesius. Ongetwijfeld droeg tot deze
meerderheid bij de persoonlijkheid van den candidaat
en zijn invloed als houthandelaar in het groot, waarbij
de gemeente Harlingen nog al eenig belang had. Voor
’t overige echter bleek bij de herhaalde stemmingen,
dat Harlingen voor de liberalen een verloren district
mocht heeten.
Voor de liberalen valt er dan ook niets te verliezen,
maar wel alles te winnen. Dit bedenkende, is, naar
onze bescheiden meening, de weg aangewezen, hoe te
handelen: de handen moeten inéén!
Alleen op dien grondslag is de zege te verwachten.
En naar het ons voorkomt, zijn daartoe de omstan
digheden gunstig. De kerkelijke partijen leven in on
derlinge tweedracht. Niet zoozeer Rome en Dordt,
maar de fraction van beide in het bijzonder. De Leeu
warder verkiezing, die de overwinning door bijeen
voeging eener bonte menigte van strijders den „radi
calen” schonk, heeft ook, althans in het kamp der
antirevolutionairen, stof tot nadere overpeinzing ge
leverd. Hier en daar is ronduit afkeuring uitgespro
ken over de gevolgde gedragslijn en onomwonden werd
verklaard, dat de fiere partij van het isolement van
vroeger, thans werd geleid in de richting eener sloo-
pings-manie en dat, ter wille van de Vrije Universi-
teit, daartoe de Nederlandsch Hervormde Kerk aller
eerst onder den moker moet worden gebracht. De vele
vrienden van dit kerkgenootschap zien dit alles met
leede oogen aan, doch van openlijk verzet is bij ver
kiezingen tot heden nog minder gebleken. Intusschen
gaat ons zuster-orgaan De Uanier voort met daar tel
kens op te wijzen, en wij gelooven, dat na de Leeu
warder geschiedenis vele antirevolutionairen dien weg
niet meer zullen bewandelen. Hoe kunnen ze bij
voortduring samengaan zij, de lieden die hun kerk wil
len behouden, mat 'hen, die geheel van geene kerk
gediend willen zijn?
En de katholieken? ’t Is bekend, dat deze in het
Noorden vrijwel behooren tot de fractie Schaepman.
En nu is ar. Schaepman in den laatsten tijd tegen
over het tegenwoordig Ministerie zoo liberaal moge
lijk gezind. Was ’t daarom, dat de katholieken bij de
herstemming te Leeuwarden openlijk bekend maakten
geene keuze te doen tusschen den liberaal en den ra
dicaal Men zegt, de uitkomst in aanmerking genomen,
dat de katholieken toch bij menigte met den radikaal
zijn meegegaan, ’t Is moeielijk, dit te bevestigen maar
daartegenover staat de openlijke onthouding en de pu
blieke houding van den leider in de Kamer.
Maar alles samen genomen, gesteld de beide frac
tion der anti-revolutionairen, doleerenden en synodalen,
en de beide der katholieken, Schaepman c. s. en Ver
meulen c. s., sloegen bij deze aanstaande verkiezing
de handen in een, dan nog zou voor alle vrijzinnigen
in het district de plicht blijven bestaan om evenzeer
te handelen en zich te vereenigen om den gemeen
schappelijk gestelden candidaat. In het tegengestelde
geval zal men weder bewaarheid vinden het bekende
gezegde
Twee honden vechten om een been,
De derde loopt er ras mee heen 1
