NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
IÖOWAB» EN WONSERADEEL
St. Uicolaas.
Uit ds Raadszaal.
I
1893.
Twee en dertigste Jaargang.
No. 48.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
VOOR
I’
z. g.
ABONNEMENTSPRIJS80 Cents per 3 maanden.
Franco per post 95 Cents.
ADVERTENTIEPRIJS: 50 Cts. van 1—7 regels. Ver
volgens 10 Ct. per regel. Overigens naar plaatsruimte.
#:xxxxxxxkxüxxxxxxxkk
DONDERDAG 30 NOVEMBER.
$XXXXXXXXX XXXXXXXX X
DINSDAG 28 NOVEMBER 1893.
*1
De vergadering werd nu
sloten zitting bet supp). kohier
omslag te behandelen.
L**
i
1
Eene poging is gedaan om Caprivi van het
leven te berooven. Zoo moet men althans de be
richten uit Berlijn opvatten. De Rijkskanselier
ontving Zondag uit Orleans een pakje, met een
in het Fransch geschreven geleibiljet, waarin werd
gezegd, dat het pakje radijs-zaad bevatte. Het pakje
had den vorm van een doosje, dat gewoonlijk ge
bruikt wordt voor de verzending van visitekaartjes.
Majoor Ebmayer, Caprivi’s adjudant, wilde het
deksel van het doosje open maten met zijn penne-
mes. Toen hij echtereen paar korreltjes zag, welke
er uit vielen en die niets van zaad hadden, kreeg
de adjudant achterdocht en verwittigde terstond
de politie, die het pakje naar het laboratorium
der universiteit bracht. Bij onderzoek bleek, dat
het pakje een hoeveelheid nitroglycerine bevatte.
Het deksel was door een elastiek verbonden met
de patroon, zoodat deze zonder twijfel zou ontploft
zijn, indien het deksel met geweld ware geopend.
Gisteren werd in de lersche hoofdstad in
een der kazernes een blikken bus gevonden, waar
aan een uitgedoofde lont bevestigd was. Het
bleek, dat de bus dynamiet bevatte.
Op denzelfden dag had in eene andere wijk der
stad eene ontploffing plaats, die wel is-waar niet
veel te beteekenen had, maar waarbij ook gevaar
lijke stoffen gebruikt waren. De politie nam ter
stond den dader in hechtenis, een letterzetter
Sheridan genaamd. In zijn bezit werden ontplof
bare stoffen gevonden.
Spoorwegongeluk bij Amsterdam.
Zondagmorgen viel aan de spoorwegbrug over
de Oude Keulsche Vaart bij den Omval bij Am
sterdam een ongeluk voor, dat uit een materieel
oogpunt ernstig mag worden genoemd, maar toch
gelukkig is afgeloopen, zonder dat persoonlijke
ongelukken van ernstigen aard voorvielen.
Het was tegen kwartier voor zessen (spoor-
tijd), dat de goederentrein no. 648 komende uit
Utrecht voor die brug aankwam, welke brug niet
gesloten was.
Aan wie de schuld ligt, moet nog worden uit
gemaakt, maar men weet het volgende te ver
tellen „Van Eek, de wachter, die bij de brug
behoort, had zijn vrijen dag, de bruggeknecht
behoefde eerst om negen uur op te staan en lag
nog te bed. De dienst aan de brug kwam dus
dien morgen toe aan den aflosser Wagensveld,
die naar men zegt, zich verslapen had, en juist
uit zijne woning kwam om de brug te sluiten,
toen de trein daar reeds vlak bij was. Wel wenkte
en riep hij den machinist nog toe om te stoppen,
maar het was daarvoor te laat. Echter moet ook
nog worden uitgemaakt, of de machinist geene
fout heeft begaan, daar het sein van het blok-
systeem bij de brug op onveilig stond. In elk
geval was de brug bij de nadering van den trein
geheel open.
De locomotief no. 194 een gevaarte onge
veer wegende 35,000 KG. vloog uit het spoor
over de ruimte tusschen de spoorbaan en de ge
opende brug heen en over die brug in het water,
waar hij met het voorste deel geheel in ligt. Ook
de tender was over de ledige ruimte heengescho-
ven en is op de brug komen te staan. Men kan
zich, als men het met eigen oogen niet heeft ge
zien, bijkans niet verbeelden dat zoo iets moge
lijk is.
De op den tender volgende bagagewagen, ge
merkt D 120, is tusschen de spoorbaan en de
brug in de ledige ruimte gestort en natuurlijk
geheel ontredderd. De daarop volgende goede
renwagen No. 8302 is met de voorwielen buiten
de rails geraaktdo dan volgende wagen No.
11504 is geheel over zij gevallen en de dan vol
gende No. 10178 onder den voorgaande gescho
ven, met het gevolg dat hij totaal versplinterd is
en al het ijzerwerk als een veertje verbogen. Dat
dit mogelijk was, is te wijten aan het opdringen
der achtervolgende wagens, een 35 in getal.
De bruggeknecht Esseveld, en anderen uit den
omtrek, door den schok gewekt, snelden toe, en
toen zij het ongeluk zagen, was hun eerste werk
naar den stoker en den machinist te zoeken. De
eerste, Chr. Filippi, was van de machine gespron
gen, de laatste A. Visser zat bekneld op zijne
staanplaats, en bleek, daaruit verlost, gewond te
zijn aan het hoofd. Het overige treinpersoneel
was er zonder kwetsuren van eenigzins ernstigen
aard afgekomen.
De spoorwegautoriteiten waren spoedig ter
plaatse en de verwonde stoker en machinist wer
den allereerst met een wagen naar het station
Weesperpoort gebracht, door dr. Schillemans
verbonden en toen naar het Militair Hospitaal
vervoerd hun toestand is gelukkig niet van ern
stigen aard; zij keerden in den namiddag naar
Utrecht terug.
Van het station Weesperpoort werden de auto
riteiten van het Staatsspoor te Utrecht dadelijk
gewaarschuwd en alras waren met den stations
chef van de Weesperpoort, den heer Breederode,
op het terrein aanwezig de heeren Achenbach,
ingenieur van tractie Luien van Liliensterne ter
Meulen, chef der atdeeling mouvement, en de
werkmeester Verloop, terwijl de directeur van de
Staatsspoorwegen, de heer Cluysenaar, werd ver
wacht.
Natuurlijk ondervond het spoorwegverkeer ver
traging. De treinen uit Amsterdam konden niet
vertrekken, die uit Utrecht moesten aan gene
zijde der brug stoppen, de personen moesten over
stappen in roeischuitjes om daarna in den trein
aan de overzijde te stappen. Maandagmiddag
was alles hersteld en de dienst hervat.
Naar men aan de Haarl. Ct. mededeelt, is
tusschen mr. P. J. Troelstra, redacteur, en H.
Poutsma, drukker-uitgever van De. Nieuwe Tijd,
oneenigheid ontstaan, brengt mr. Troelstra zijne
woonplaats naar Utrecht over en zal hij eene
nieuwe courant DeBaan breker in het licht geven.
Een twintigjarige Tilburger, Brok, die te
Turnhout in hechtenis was wegens zoutsmokke-
larij, is door den schoorsteen der gevangenis al
daar ontsnapt en naar zijne geboorteplaats terug
gekeerd.
Vrijdagmorgen hebben een 4-tal jongelui
eene invasie gedaan in een jongedames-kostschool
onder Scheveningen. Schrik, ontsteltenis, veront
waardiging aan de zijde der directrice en hare
secondanten dolle pret natuurlijk bij de meis
jes. De directrice, die spoedig krachtige man
nelijke hulp had weten te requireeren, liet het
viertal het verboden terrein verwijderen, waarop
de „heeren", hoewel zij er niet zonder kleerscheu
ren waren afgekomen, triomfantelijk met opge
stoken parapluie’s in een open rijtuig den aftocht
bliezen.
Bij den hoogbejaarden, doch steeds nog met
ijver werkzamen veearts D. Vinkenborg te Zut-
f< n, is nog een tortelduif in leven, die V. als
jongeling in 1813 uit het nest haalde. Het beestje
is dus 80 jaar.
Ook in de Tweede Kamer is bij de behan
deling der begrooting van Justitie in de afdee-
lingen gewezen op de vele groote misdaden in
den laatsten tijd gepleegd, die gevoelen deed dat
er iets ontbrak aan de veiligheid van personen
en goederen.
Twee middelen werden den betrokken Minister
aan de hand gedaan.
Het eerste middel om in dit opzicht tot een
beteren toestand te geraken en de rechtszeker
heid te herstellen, het uitloven van flinke premiën,
kan wel iets voor zich hebben, maar beeft zeker
ook zijne groote bezwaren. Het zou er toe kunnen
leiden dat eerst na het uitloven van flinke premiën
ernst met het onderzoek gemaakt werd en waar
de belooningen niet in uitzicht gesteld werden,
het onderzoek al te kalmpjes werd opgenomen.
Het tweede middel is bet oprichten van een
goed korps detectives, opspoorders van beroep,
die tot nu toe in ons land geheel ontbreken.
Zoowel de officieren van justitie als hun onder
geschikt personeel, rijksveldwachters en maré-
chaussées, missen gewoonlijk het speurvermogen,
dat een eerste vereischte in een goeden detective
is. Een scherp verstand en een hooge mate van
lichamelijke en geestelijke taaiheid en volharding
mogen in hem al evenmin gemist worden.
Voor eenigen tijd maakten wij melding
van het voorschrift, dat op de reispassen de gods
dienstige belijdenis van den houder moest wor
den vermeld. Wij achtten dit een inbreuk op
de grondwettige bepaling, dat ieder Nederlander
gelijke rechten had op bescherming van Staats
wege. Het Dagblad denzelfden maatregel be
sprekende, zegt
„Thans zijn naar het schijnt de Nederlandsche
Israëlieten eigenmachtig door de Russische Re-
geering beroofd van de vrijheid van beweging,
die ook hun door dat tractaat verzekerd werd.
„Zij echter niet alleen. Het schijnt, dat sinds
eenige jaren ook ten opzichte van alle overige
Nederlanders, voor zoover zij geestelijken zijn,
dit tractaat (in 1846 gesloten) geschonden wordt.
Het blad haalt hier het feit aan, dat aan een
Roomsch-katholiek zendeling uit China, over
Rusland willende terugkeeren, op de grenzen de
doortocht geweigerd werd.
„Indertijd heeft onze Tweede Kamer geweigerd
een tractaat met Zwitserland goed te keuren,
omdat uit godsdienstige onverdraagzaamheid aan
de Israëlieten minder rechten werden toegekend
dan aan anderen, men mag dus verwachten dat ook
thans uit de Kamer stemmen zullen opgaan om
aan den Minister van Buitenlandsche Zaken in
lichting te vragen aangaande de behandeling, die
van Ruslands zijde aan de Nederlandsche Israëlie
ten en aan de geestelijken van andere gezindten
te beurt valt," zegt het Dagblad.
Te Rotterdam is naar het Ziekenhuis over
gebracht een 9-jaiig meisje, welk kind in het
laatste jaar ergerlijke mishandelingen in de ouder
lijke woning ondergaan heeft, zoodat het met
wonden en plekken overdekt is. De buren, die
het kind in geen drie weken gezien hadden, wer
den door het verhaal van kinderen, dat het meisje
tehuis ziek onder een bedstede lag, opmerkzaam ge
maakt en waarschuwden de politie.
Een pakket diamanten ter waarde van f 13000
ter verzending aan het hoofdpostkantoor te Am
sterdam aangeboden, bestemd voor Parijs, is daar
niet aangekomen.
In den Haag heeft het aangekondigde kin
derbal plaats gehad, waarop jongens en meisjes in
historische kleederdracht verschenen. Er waren
echter maar een vijftigtal die op deze wijze waren
gekleed. Honderden waren in hun gewoon toilet.
Men mag het plan dus vrijwel als mislukt be
schouwen. Er werden een twaalftal prijzen toe
gekend en de bladen vermelden de namen der
bekroonden. Dit is, naar ons oordeel, eer een mid
del om ook voor het vervolg zulke gecostumeerde
bals tegen te gaan dan ze te bevorderen: ver
standige ouders kunnen niet verlangen dat op die
wijze de ijdelheid hunner kinderen wordt geprik
keld, en terwijl enkele ouders misschien jaloersch
van die publiciteit zullen zijn, vindt men er
zeker niet weinigen die niet verlangen „in de
courant te komen.
’t Was een aardig idee dat de ontwerpers had
den, maar dat blijkbaar niet den vereischten bijval
heeft gevonden en dat nu, door deze publieke be
kroningen, waarschijnlijk den nekslag heeft ge
kregen.
We hebben dus duidelijk onze ingenomenheid
met het St. Nicolaasfeest te kennen gegeven, dat,
mits goed gevierd, zeer veel kan bijdragen, om de
verschillende standen nader tot elkander te bren
gen, waaraan, ondanks de vele goede verschijn
selen in onze dagen, nog zoo veel ontbreekt, en
eindigen met te wijzen op een andere goede zijde
van het feest, namelijk de bevordering van den
bloei van kunst, nijverheid en industrie.
Ook in ’t belang van onze winkeliers hopen we,
dat de goede, milde geest van St. Nicolaas over
onze stadgenooten vaardig wordedat zij niet in
den vreemde zullen zoeken, wat eigen ingezetenen
even goed, zoo niet beter kunnen leveren, en dat
onze nijvere medeburgers een voordeelig St. 'Ni
colaasfeest mogen hebben, want, waarlijk, aan een
buitenkansje is in dezen tijd van malaise, voor de
meeste onzer magazijnen en winkels wel behoefte.
van den Oever bekwam 2
Tegenwoordig waren 11 leden. De heeren Ban
ning en Lunter waren afwezig; de eerste met
kennisgeving.
Ingekomen zijn
a. Van heeren Voogden van het Armhuis een
aanbeveling wegens period, aftred., bestaande uit
de heerenH. Veen Pz. aftr. lid en J. Hommes.
b. Idem van de stadswerkinrichting, bestaande
uit de heerenD. J. Brouwer aftr. lid en II.
Schievink.
c. Missive van Mej. Buisman, dankende voor
hare benoeming tot onderwijzeres. Tevens bericht
zij hierbij, dat zij deze benoeming aanneemt en
1 Jan a.s. hoopt in functie te treden.
d. Missive van den beer G. Bakker, dankende
voor zijne benoeming tot onderwijzer aan de
stadsteekenschool.
Spoedig breekt de langverwachte dag weder
aande dag van illusiën en ontgoochelingen, van
hoop en van teleurstelling, van de gift en van de
gard
Gij zijt ons welkom,
Sinterklaas, goed, heilig man
omdat gij als een goeden, ouden grootvader met
u laat spelen en cmsollen, tot het maskeradepak
u van de schouders en het masker van het aan
gezicht valt, en gij dan een mensch blijkt te zijn
van gelijke beweging als wij, een mensch van
vleesch en been, maar met een hart vol van de
edelste, reinste menschenliefde.
Wat is er al veel goeds en schoons in uw naam
verrichtWat al bedroefde oogen hebt ge doen
tintelen van dankbare vreugdeHoe dikwijls
hebt ge al niet de waarheid bewezen van de
heerlijkste uitboezemingder menschenliefde „Het
is zaliger te geven dan te ontvangen
En wat hebben onze kleine dreumesen al niet
weken vooraf gedaan, om zich uwe geschenken
waardig te maken. Wat hebben ze dagen in hoop
en vrees geleefd, onzeker, of Sinterklaas zulke
ondeugende bengels wel de eer van een bezoek
zou gunnenof de zwarte knecht hen ook zou
meenemen naar Spanje. Spoedig is de beslissing
daarlaat uw uitspraak toonen, dat gij genadig
recht spreekt, maar toch recht koek of gard
Maar, vergeet ook bij uw aanstaande rondreis
op uwen schimmel de meer bejaarden niet. Ook
zij zien met verlangen uwe komst te gemoet.
Reeds geruimen tijd zijn ze bezig met het maken
van pakketten en voorwerpen van allerlei aard,
waarmede zij familieleden of kennissen willen ver
rassen en daartoe uwe tusschenkomst zoo gaarne
gebruiken. Zorgt er voor, eerwaarde Sint, dat
zooveel mogelijk ieder bevredigd wordtdoch,
mocht soms de een den ander tevens eene nut
tige waarschuwing voor zijn volgend leven ten
beste geven, belast u ook daarmede, want voor
de ouderen geldt in de eerste plaats koek of
gard 1
Nog iets, edele weldoenerEr zijn zoovele
kinderen, die, zonder tusschenkomst van gefortu
neerde kindervrienden, niets van het heerlijke, het
jolige St. Nicolaasfeest zouden genieten. Bèzorgt
die kleinen een recht aangenamen dag, maar ver
geet daarbij tevens niet de ouders dier kinderen
te gedenken, die zoo gaarne voor hun kroost een
kleinigheid zouden afzonderen, doch daartoe niet
bij machte zijn, laat staan voor zich zelf het be-
noodigde kunnen verkrijgen. Beste St. Nicolaas
stort in de harten van onze meergegoeden een
milden geestzorgt er vooral voor, dat de werke
lijk behoeftigen niet vergeten worden, en ge kunt
er van verzekerd zijn, dat de juichtoon dier kin
deren, de tranen van dankbaarheid en blijdschap
dier ouders de grootste en schoonste belooning
zijn, die iemand zich denken kan.
De Voorzitter deelt mede dat de heer Bakker
reeds in functie is getreden.
Een en ander voor notificatie aangenomen.
e. Een adres van P. W. v. d. Weij, verzoekende
dat de Stadsstreng, waaraan hij nog al onkosten
heeft gehad, wederom 5 jaren onderhands aan
hem zal worden verhuurd.
Het komt het D. B. wenschelijk voor, met het
oog op de a.s. verpachtingen, dat dit adres ter
stond wordt behandeld. Na bekomen urgentie
adviseeren B. en W. dit verzoek niet in te wil
ligen. Zij achten het niet raadzaam, in deze van
de gewoonte af te wijken, en daardoor een pre
cedent te stellen voor andere pachters.
Zonder hoofdelijke stemming wordt alzoo be
sloten.
PUNTEN VAN BEHANDELING.
bestuursleden in verschil-
1. Benoeming van
lende college's als
a. Voogd van het St. Anthony Gasthuis.
De heer G. H. Schoonhof! werd herbenoemd
met 9 stemmen.
De heer H. J.
stemmen.
b. Voogd van het Weeshuis.
De heer Y. L. Hettema werd met algemeene
(10) stemmen herbenoemd. De heer P. J. de
Boer hield zich buiten stemming.
c. Voogd van het Algemeen Stads Armenhuis,
De heer H. Veen Pz. werd herbenoemd met
10 stemmen, 1 stem was uitgebracht op den heer
J. E. van der Werf.
d. Bestuurslid van de Stadsspaarkas.
De heer A. Faber werd benoemd met 10 stem
men, de heer W. v.d. Meulen Rz. bekwam 1 stem.
e. Bestuurslid van de Stadswerkinrichting.
De heer D. J. Brouwer werd herbenoemd met
10 stemmen. De heer Schievink bekwam 1 stem.
f. Lid der dames-commissie van schooltoezicht
op de handwerken.
Mejuffrouw M. E. VosBokma werd herbe
noemd met 8 stemmen, Mejuffrouw Hommes
Bok bekwam 1 stem en 2 brietjes waren blanco.
g. Lid der plaatselijke schoolcommissie.
De heer P. de Jong werd met algemeene
stemmen herbenoemd.
Hiervan zal aan de verschillende colleges en
aan de benoemden kennis worden gegeven.
2. Voorstel van Burg, en Weth. tot het plaat
sen van een gaslantaarn bij „de StadsstrengA
Burg, en Weth. stellen voor, bij den toegang
tot „de Stadsstreng" een gaslantaarn te plaatsen,
wijl de verlichting daar zoo slecht is, dat hierin
dient voorzien te worden.
De heer d. Weü. ’t Spijt mij dat ik mij niet
kan vereenigen met dit voorstel. De leiding moet
hiervoor verlengd worden en zal dan door gron
den van particulieren moeten gelegd worden, hier
ben ik in beginsel tegen.
De heer Eisma. Het was de gascommissie be
kend, dat de heer v. d. Wey in dat college hier
steeds tegen was, en ’t spijt mij dat hij bij dit
gevoelen blijft persisteeren. Men dient hier echter
op den toestand te letten. Die buurt wordt door
verscheidene menschen bewoond, en ’t is er zoo
verschrikkelijk donker, dat het mij verwondert
dat er nog geen ongelukken zijn voorgekomen
en ook, dat die bewoners zich nog niet met een
verzoek tot den raad hebben gewend. Dat de
leiding voor een deel op particulier terrein zal
komen, is m.i. geen groot bezwaar, en de kosten zul
len ook niet zoo groot zijn, daar welligt oude pijp
hier weder dienst kan doen. De andere buurten
b.v. de Werkmansbloei hebben licht, daarom dient
ook hier daarvoor gezorgd te worden.
De Voorzitter zegt dat de verlichting van de
Stadsstreng geen nieuwe kwestie is, maar bij de
Gascommissie reeds meermalen is besproken.
Zoolang de heer Eerdmans lid dier commissie
was, hield deze zich uit kieschheid hierin terug.
Die buurt echter is een publieke buurt. Onlangs
is ook bij het Tranendal een lantaarn aangebracht
omdat de aanbouw aldaar zulks vorderde. Het
plaatsen van lantaarns is iets, wat ik liefst in
milden zin wensch toe te passen en in dit ge
val behoeft men ook voor de finantieele offers
niet af te schrikken. Die zijn begroot op f 70 en
de toestand der gasfabriek over dit jaar laat zich
alweder zoo goed aanzien, dat deze som, waarop
misschien nog bezuinigd kan worden, geen be
zwaar is.
De heer Vos vraagt of een lantaarn aan den
anderen kant der vaart dus in het plantsoen al
daar geen verbetering kan aanbrengen
De Voorzitter antwoordt, dat voor de z. g.
Boerensteeg reeds een lantaarn staat, doch dat
die voor die steeg dient te blijven.
De heer Vos zegt daarop, dat hij bedoelt, dat
daar dicht bij nog een wordt geplaatst, waarop
de Voorzitter antwoordt, dat die wel niet aan
het doel zou beantwoorden, en dat het nu de
vraag is, die donkere en gevaarlijke hoek van het
Streng te verlichten.
De heer Schievink hoorde met genoegen, dat
dit voorstel kwam. Hoe meer licht hoe beter
meent hij, en een lantaarn op het Stadsstreng
zal tevens de schipperij ten goede komen, wijl
die bocht om de gasfabriek heen, bij donker nog
al lastig is.
Het voorstel van het D. B. wordt daarop aan
genomen met 10 stemmen. De heer v. d. Weij
tegen.
geschorst om in ge-
van hoofdelijken
Bolswardsche Courant
