Plaatselijke berichten
CHU
1
||i
I H
polityk
lad
paedwizer
TILANUS
ft
r
s
o
9
Burgerlijke stand
Sinterklaas en de
Driedubbele kluil
vaderlandse
n
ware
puzzelaars
u
Raadsvergadering
Franekeradeel
Geslaagd
De onmachtige
geschiedenis
voor de
13
w
11
17
15
19
20
9
12
21
9
18
g
ipO z
BOLSWARDS NIEUWSBLAD
VRIJDAG 24 NOVEMBER 197?
E
E
E
E
C
O
E
V
N
E
N
O
E
L
E
D
Illegale Sinterklaas
De
1. DOORLOPER OP DE ZAK
in
Bedreigde Sinterklaasmarkt
v.
3. ANAGRAM
Leiders van een betoging
en
J. S.
van Frii-
t
de meest effectieve manier te besteden.
Vaste normen kan men globaal genomen
niet aanleggen want de gezins- en be-
drijfsverhoudingen zijn lang niet overal
gelijk. Pier Noordmans deelde nog mee
dat er in 1974 een aanslag verwacht kan
worden van ’t waterschap Marnelan. ’t
Streven van ’t voorlopig bestuur richt
zich in deze op uiterste soberheid. Voor
zitter Hofstra dankte allen voor hun ac
tiviteit. Men mocht met recht spreken
van een vruchtbare gedachtenwisseling.
De Amsterdamse „Heeren van den Ge
rechte” pakten het wat slimmer aan.
Elk jaar werd op 5 december in het hart
je van de stad de Sinterklaasmarkt ge
houden.
Deze markt werd zeer druk bezocht. En
wat beweerden de stedelijke overheden
nu? Wel, dat er „zulk een groote menich-
te van volck uyt alle hoecken der stad”
naar de markt trok, datz ich daaronder
vele dieven mengden, waardoor beurzen
en beugeltasen van eigenaar of eigena
res zouden verwisselen. En daarom werd
op 4 december 1663 geboden, dat de
markt vóór het luiden van de poortklok
afgelopen moest zijn, dus vóór donker....
Maar ook hier trokken de burggers zich
niet veel aan van de geboden van hun
burgemeester aan. Tot laat in de avond
werd de markt druk bezocht alsof er die
ven noch overheidsdienaren bestonden...
Voor, uw ledige uurtjes presenteren we
ditmaal eeti nog al pittige Sint Nicolaas-
prijsvraag, die u voor uzelf mag oplos
sen en dus niet behoeft te worden opge
zonden.
YN US
Wat doet een mens
al is hij nog zo groot
bij een natuurramp
en zijn ziel is in nood?
Wat doet een mens
want hij staat dan alleen
en heeft met die anderen
niets meer gemeen.
Wat doet dan een mens
tot het uiterst gedreven
dan komt er een bede
om nog verder te leven.
Wat doet dan een mens
dan buigt hij het hoofd
omdat hij 't dan weet
en in z’n onmacht gelooft.
Het vraag- en aanbodbord in huis
Dat is het Streekblad bij u thuis
Want meest als het even kan
Dan adverteert «en zakenman
SINT OP ZICHT
WOMMELS. Zaterdagmiddag kwam de
boot aan, omstuwd door uitgelaten kin
deren. Sint op zicht, in vol ornaat. Van
komaf niet uit Spanje, echter wel han
delaar in appeljtes van oranje. Sint
werd geëscorteerd door twee charmante
zwarte pieten, een van hen althans komt
dagelijks met vele kleuters in aanraking.
Sint hield bij ’t gemeentehuis een fees
telijke toespraak. Grote belangstelling.
Vooral de jeugd, maar ook de ouderen
bewonderden hem. De kinderen zongen
dat het een lust was. Sint bracht rede
lijk goed weer mee, zelfs een vleugje
zonneschijn. En nu maar afwachten hoe
royaal hij dit jaar bedeeld is. Ook de
plaatselijke middenstanders eren de Sint
Onder meer door uitreiking van prijzen
bonnetjes aan hun koopklanten, met kans
op een of andere surprise. De lampjes
branden nog niet, volgende week wordt
Wommels zeker weer het lichtdorp van
het noorden en zijn de muzikale jubel
tonen niet van de lucht. O blij vooruit
zicht dat ons streelt!
BAARDERADEEL, 10 t.m. 20 nov. 1972
Geboren: Leendert C.V. zv H. Uittenbo-
gaard en A. Wiegel te Bozum; Taeke zv
W. Tamminga en W. Posseth te Weidum;
Barbara M. J. F. dv J. D. v. d. Munnik en
C. M. M. E. Boelkens te Mantgum.
Huwelijksaangiften: J. de Ruiter te Leeu
warden en B. de Vries te Weidum; H.
Werners te Smilde en T. Hardenberg te
Bozum.
Huwelijken: G. L. van der Zee te Ooster-
wierum en M. A. Woortman te Ooster-
wierum; E. Kielstra te Beers en E. B.
Larooi te Beetgumermolen.
aantal bakkersknechten. Zij droegen een
extra lange plank in hun midden, waar
op een evenlange rij boterletters lag...
Op een zeer verbaasde vraag van de le
raar was het lakonieke antwoord: „Uwes
naam meneer... en met de complemente
van de heren studenten...” De man had
drie voornamen en een dubbele achter
naam, voorzien van een paar voorzet
sels. De historie wil dat de pedagoog met
Pinksteren nog aan de boterletter zat....
Wat doet een mens
als een hulpeloos kind
als hij geen uitredding
van ’t noodlot meer vindt?
Man en vrouw in een comfortabele wik- voorjaarsmodel uit de collectie
keljas van soepel olijfgroen lamssuède, tala, ontworpen door Karen Hellemaa.
vervaardigd in Finland. Een modieus
DODELIJK VERKEERSONGELUK
WELSRIJP. Dinsdagmiddag heeft, onder
veel blijken van medeleven, vanuit de
herv. kerk de begrafenis plaatsgevonden
van de vijfjarige Anne Koopmans. Het
jongetje kwam vorige vrijdagavond om
bij een verkeersongeluk. Kleine Anne
was die middag aan ’t spelen geweest
met buurkinderen van fam. Hettinga,
wonende bezijden de nieuwe verkeers
weg Welsrijp-Franeker, vlak bij het ter
rein waar 12 jaar geleden een noodlot
tige vliegtuigramp een heel gezin weg
vaagde. Toen hij omstreeks half zes op
zijn fietsje naar huis reed (een halve km
verder aan de nieuwe weg waar de fam.
Koopmans destijds een woning met vee-
stalling heeft laten bouwen) werd hij
door een hem tegemoetkomende auto ge
grepen, dicht bij het ouderlijk huis.
’t Was toen al donker, ongeveer half
zes. *t Knaapje had geen verlichting op
zijn fiets en hij reed links van de weg.
De betrokken automobilist, de 68-jarige
T. B. uit Franeker, die moest dimmen
voor een tegenligger kon een aanrijding
niet meer voorkomen. Kleine Anne moet
op slag dood zijn geweest. Het gezin
Hielke Koopmans telde vijf kinderen,
drie meisjes en twee jongens, waarvan
Anne de op één na jongste was. Enkele
weken terug trof ook mevr. Koopmans-
Woelinga een verkeersongeval waarvan
de gevolgen vrij ernstig waren, en waar
door ze nog steeds min of meer hulpbe
hoevend is. De fam. Koopmans woont al
sinds jaar en dag in Welsrijp, vroeger op
het z.g. Ooievaarsnest. Het dorp kwam
diep onder de indruk van dit tragische
gebeuren.
De eerstvolgende openbare raadsverga
dering van de raad der gemeente Frane-
keradeel zal worden gehouden op dins
dag 28 november 1972, ’s avonds 8.00 uur,
in het gemeenschapscentrum te Tzum.
De agenda luidt:
1. Notulen.
2. Ingekomen stukken en mededelingen.
3. Benoeming van een gemeentelijke ver
tegenwoordiger in de vergadering van
aandeelhouders van de N.V. Frigas.
Voorgesteld wordt te benoemen mr. S.
8. bende-rund-heilige-deel v. d. bijbel.
9. lokspijs-wiel-mager-voedsel.
10. strafwerktuig-strot-water in
Friesland-lidwoord.
11. paling-rund-viseter.
2. TWEELINGPUZZEL
Om elk cijfer staan plaatsnamen van
Nederlandse plaatsen. De letters staan
door elkaar. Zoek deze namen, dan vor
men de beginletters van 1 tot 22 een
spreekwoord.
CT c*
Met de groeiende invloed der strenge
Calvinisten in de stedelijke besturen,
groeide ook het verzet van de plaatse
lijke overheden tegen het vieren van
het Sinterklaasfeest. Mét alle andere hei
ligen werd ook de heilige Nicolaas ver
bannen uit menig stad. Was in het begin
van de 16e eeuw in Amsterdam de roem
van Sinterklaas tot een zodanig niveau
gestegen, dat in de Oude Kerk een ge
heel zilveren beeld voor hem werd opge
richt, op 4 oktober 1578 werd dat zelfde
beeld door de kerkmeesters verkocht....
Er zijn verschillende stedelijke „Keuren”
- politie-verordeningen - bekend die
rechtstreeks tegen het Sinterklaasfeest
zijn gericht. Op 3 december 1622 werd te
Arnhem verordeneerd dat het niet alleen
verboden was om Sinterklaaskoekjes te
bakken doch dat het ook niet was toege
staan de schoen te zetten... Op wat voor
manier de „schout en zijn rakkers” op
dit laatste controle moesten uitoefenen,
is niet bekend, maar dit lijkt ons moei
lijk.
’s Zondags vóór Sinterklaas hielden de
strenge predikanten op de kansel don
derpreken tegen wat zij noemden: „...een
sotte ende ongefundeerde maniere van
de kindren heare schoenen met allerley
snoeperie ende slickerdemick te vullen.
Wat is dit anders gedaen, als op de
hoochten geoffert ende geroockt...?”
De gemeente zat braaf te luisteren...
niettemin werd ’s avonds weer trouw de
schoen voor de schoorsteen gezet, want
ook de protestantse bevolking geloofde
niet dat het Sinterklaasfeest iets met „su
perstitie ende afgoderije” te maken had.
’t Was gewoon een oerhollands gezellig
feest, dat in de nare donkere dagen van
december vooral aan de kinderen wat
vertier gaf mede tot vermaak van de
ouderen.
Geslaagd aan de rijksuniversiteit te
Utrecht voor het doctoraal examen geo
logie: de heer T. Stavinga jr. vroeger te
Bolsward.
bisschop uit Spanje was niet altijd
welkom. Politieverordeningen tegen het
vieren van de 5e december. Maar het
feest ging ondergronds gewoon door
Het Sinterklaasfeest heeft de eeuwen
door altijd een voorname plaats ingeno
men in de rij van Nederlandse folkloris
tische gebeurtenissen, die met steeds
weerkerende regelmaat plaatsvonden.
En het merkwaardige hierbij is, dat de
manier waarop de mensen momenteel
het Sinterklaasfeest vieren niet veel ver
schilt van de wijze waarop onze voorou
ders dit vroeger deden. En met „vroe
ger” wordt dan bedoeld: Zo tot en met
de 16e eeuw. Ook toen was de schoor
steen de toegangsweg waardoor Sinter
klaas het huis binnenkwam. En ook toen
werden vóór de schoorsteen kinderschoe
nen gezet, die dan gevuld werden met
pepernoten, suikergoed en marsepein.
De ouderen kregen vrijers en vrijsters
van speculaas. Marsepein in de vorm
van een hart werd ook toen al door de
verliefde jongeling aan zijn meisje ge
stuurd. Taai-taai-poppen vonden ook
toen al een weg naar wat oudere dames.
En het verhaal gaat dat een Rector van
een „Latijnse School” de domheid be
ging om vlak vóór Sinterklaas - in een
kwade bui - zijn héle klas straf te ge
ven. Dat heeft de goede man geweten!
Op de 5e december werd er thuis bij
hem gebeld en voor de deur stond een
Horizontaal: 1. huisdier-insekt-vogel.
2. venster-voorzetsel-dwarshout-onder
andere.
3. rund-schande-rund-oude maat.
4. moedig-omlaag-kosten koper.
5. zintuig-deel v. e. schip-familielid-en
omstreken.
6. mikpunt-dagelijks voedsel-water
Friesland.
7. insgelijks-watering-voegwoord-
graanpakhuis.
8. weg met bomen-tocht-trek.
9. woonboot-open ruimte in bos-
heilige-Europeaan.
10. plaats in Overijssel-Europa-
voorzetsel-plaats in Gelderland.
11. rivier in Italië-woest-rund.
Vertikaal: 1. reptiel-zoogdier.
2. lokspijs-twijg-rivier in Italië.
3. buidel-stad in Rusland-emmer.
4. aker-jaargetijde-pers. voomw.
5. getroffen-kelner-vogeleigenschap.
6. hemellichaam-daar-water in
Friesland-kwaad.
7. voorzetsel-niet gelijk-vrouw van
Osiris.
In deze puzzel zijn de opgaven van hori
zontaal EN vertikaal van alle twee
(Klaas en Piet) per cijfer beschreven. Aan
u uit te vinden in welke van de twee
puzzels ze horizontaal of vertikaal ge
plaatst moeten worden.
1. edel-natte aarde-toekomstbeeld-Ned.
Televisie Stichting.
2. opstootje-stad in Rusland.
3. evenwicht-voorzetsel.
4. reus-meerstemmig muziekstuk.
5. het Romeinse Rijk-verhaal-
briefaanhef.
6. stad in Afrika-rimpel-plaat.
7. rondhout-leidsman.
8. in het jaar-speelkaart.
9. nieuw-voertuig.
10. torenomloop-noot.
11. bergplaats-soort onderwijs.
12. godin-daar.
13. rust-zeevogel.
14. in elkaar gevlochten bloemenkring-
noot-modder.
15. vet van dieren-groente-bijwoord
graad.
16. vernis-roemen.
17. in het jaar-melkprodukt.
18. gewicht-deel v. e. schip.
19. gewicht-reparatieplaats voor
schepen-op water wiegen.
20. Nederl. Technisch Onderwijs-
klinknageltje.
21. ronde lat-stel-roofdier.
22. strafwerktuig-plaats in Betuwe.
23. lichtdrager-teken-wapen.
IN
geastlike
basis
24. regen-Europeaan.
25. stad in Rusland-pers. voomw.
26. lokmiddel-leidsman.
27. hert-plaats op de Veluwe.
28. modelijn-daar-vr. titel (Eng.).
29. noot-nummer.
30. bijwoord v. graad-bergplaats-
vogeleigenschap.
31. niets-Europ. hoofdstad.
32. op alle plaatsen-kosten koper-
specerij.
33. mannen van bepaalde stand-achIer.
34. schip-bewoner der zee.
35. wanneer-voertuig.
36. bergplaats-gelofte.
37. slede-dichterbij komen-keurig.
38. ad rem-klok van glas.
39. nieuw-de gehele hoeveelheid.
40. voertuig-mening.
41. plaat-bijb. figuur-grondsoort.
42. vlugge loop-soortonderwijs.
43. deel v. e. week-Noord Atlantische
Verdrags Organisatie.
44. prov. hoofdstad-vertéring.
45. smeer-voorzetsel-aftrek van gewicht.
46. deel v. Gelderland-verdieping.
47. aardsoort-gracieus.
48. vergiffenis-met de.
49. vog'elprodukt-Europeaan.
50. vuur-Myth. figuur.
51. meer in Amerika-frans lidwoord.
52. dierengeluid-voedsel-landbouwwerk-
tuig.
53. gewoon-ontkenning.
Het Sinterklaasfeest is altijd doorgegaan.
Zowel ondergronds als gelegaliseerd. Er
is thans geen burgemeester die het niet
een eer vindt om Sinterklaas persoonlijk
te verwelkomen. Toch heeft Sinterklaas
eens aanleiding gegeven tot ernstige
ongeregeldheden. Dat was in Den Haag
in 1782, toen de strijd tussen Patriotten
en Prinsgezinden hoog oplaaide. De
Prinsgezinden grepen het Sinterklaas
feest aan voor het houden van een fikse
Oranjebetoging, zeer tot ongenoegen van
de Patriotten, die - wellicht ongewild -
geheel in navolging van hun Calvinis
tische voorvaderen - Sinterklaas in de
ban deden. Sindsdien werd van de be
rucht „Haags Sinterklaas” gesproken.
De Sinterklaas van vandaag staat bo
ven de politiek. Hij wordt geëerd zowel
door „links” als door „rechtse”, door
Protestant en door katholiek of door
„weer-anders denkenden”. Sinterklaas is
de heilige-voor-iedereen. We willen dit
artikel eindigen met het leuke oud-Ne-
derlandse Zeemansliedje over Sinter
klaas:
„Wij sullen ons scheepken wel stieren
Al over die wilde see,
Al op Sinterklaes manieren
Soo gaet er ons soetlief meê.”
J. Hartkamp (burgemeester)
4. Instandhouding van openbare lagere
scholen te Achlum, Herbaijum
Dongjum.
5. Extra krediet t.b.v. een diaprojector
voor de openbare lagere school te Ried
6. Vaststelling van een bouw< xploitatie-
verordening.
7. Nieuw bestemmingsplan voor het dorp
Tzum.
8. Het garanderen van de betaling van
rente en aflossing van een door de
Martenastichting aan te gane geldle
ning a f 500.000,—.
9. Voorstel van b. en w. tot wijziging
van de gemeente-begrotir.gen voor de
diensten 1971 en 1972.
NAJAARSVERGADERING FRIESE MIJ
HENNAARDERADEEL
WOMMELS. Op een matig bezochte maar
niettemin interessante najaars-leden-
verg. van de Friese Mij „Hennaardera-
deel” kwamen verschillende actuele a-
grarische problemen aan de orde. Voor
af hield voorzitter Freerk Hofstra uit
Lutkewlerum een inleidende toespraak.
Hij wees o.m. op de noodzaak van een
goede concurrentie-positie van onze
landbouw t.o.v. lidstaten in de vergrote
EEG. Als middel hiertoe noemde hij een
intensieve benadering van de productie-
kwaliteit. Bekend werd gemaakt dat de
F.A.C. (Friese Agrarische cursussen) in
schrijving openstelt voor diverse leer
gangen, tot theoretische vorming van
de jongeren. Verder gaf ’t bestuur door
dat de georganiseerde landbouw in
Hennaarderadeel een bezwaarschrift
heeft ingediend tegen het bestemmings
plan buiten-gebied van deze gemeente,
o.m. tegen het haarsinziens overdreven
veel voorkomende gronden van oudheid
kundige betekenis aan de z.g. bouwper
celen, waardoor aanvragen van een
bouwvergunning moeilijkheden kan op
leveren.
In het voorlopig en dagelijks bestuur
van ’t waterschap ’t Marnelan is be
noemd de heer Pier Noordmans uit
Edens. Voorz. Hofstra, periodiek aftre
dend zag met algemene stemmen zijn
mandaat als zodanig verlengd. De heer
Nooteboom uit Kubaard (niet herkies
baar) wordt als bestuurslid van de afd.
vervangen door A. Heeg, zijn plaatsge
noot.
Op 6 dec. a.s. hoopt de afd. vertegen
woordigd te zijn bij de viering van het
120-jarig bestaan der Fryske Mij te
Leeuwarden. De afd. wil voorstellen om
de provinciale vergaderingen wat eerder
te laten eindigen, omdat de leden, voor
al die op éénmansbedrijven anders met
hun werkzaamheden te veel in tijdnood
raken. Als het deze winter te bestude
ren en te behandelen onderwerp is vast
gesteld: De mens en zijn omgeving.
Een achttal personen verklaarden zich
bereid zich in deze materie te verdiepen
en zich naderhand op een speciale be-
sprekingsavond, eind januari, een en an
der toe te lichten.
Na afhandeling der zakelijke agenda
punten hield mej. Meesters, verbonden
aan de Fr. Mij voorlichtingssectie, een
leerzaam betoog over: Gezinsbudget in
relatie tot het bedrijf. Zij stelde o.m. de
financiële verhouding bedrijf-gezin aan
orde. Bedrijfsinvesteringen zijn in dit
verband veelal primair, echter tot een
bepaalde grens. De gezinsuitgaven mo
gen er niet door in de knel komen. Wij
worden in deze tijd geconfronteerd met
steeds stijgende kosten van gezinsonder-
houd, ook het bedrijf slokt meer op en
’t blijft dan de kunst om de gelden op
9
9
O
N
N
E
E
N
3
N
H
3
15
10
Zo
22
22
26
[5#
27
\zs
3
29
7
9
30
U2
35
32
36
36
3#
40
39
‘tZ
52
43
44
4ö
47
47
4#
49
5o
'10
53
-p
