GESLAAGD
KERSTMIS 1980
I
1
I
I
I
Vijftiende vestiging
Kooistra’s Kledinghuis
geopend in de Hanzestad
Kerst in Vannu
Nije fotograef
yn Wommels
Hm
I
i
Burgerlijke stand
Sijszeling voor de
bakker
Bel
U5157-2516-3018
BOUWBEDRIJF
HUITEMA B.V.
KERSTFEEST
lil
KOZIJNEN VERROT?
Damklub DOS Oosterend
W.S.B.
I
W'1
Frysk sportjiersoersjoch
1980 foar Radio Fryslan
-xA-
Pagina 7
DINSDAG 23 DECEMBER 1980
BOLSWARDS NIEUWSBLAD
Een Kerstverhaal
uit de laatste
was de
(H.A.)
isi
BOLSWARD - Afgelopen vrijdag heeft Kooistra’s Kledinghuis zijn poorten in
Bolsward geopend en wel in het pand aan de Marktstraat waar voorheen Albert
Heijn gevestigd was. Koistra Kledinghuis kent twee ingangen. Eén aan de
Marktstraat en één aan de Hoogstraat. Vooral bij de laatstgenoemde straat is
ruime parkeergelegenheid aanwezig.
Het betekent de vijftiende vestiging van dit grote kledingbedrijf dat zijn
thuishaven in Leeuwarden heeft. Naast vestigingen in o.a. Leeuwarden,
Drachten en Heerenveen runt men ook nog kledingbedrijven in Groningen en
Drente.
Op de foto medewerkers van Kooistra’s Kledinghuis in Bolsward.
’t Is Kerstmis 1980, zo hartverwarmend, zo rustgevend.
Maakt verborgen kracht in je weer levendl
Ja, datr voel je bij de stal!en dan
Laat zien, dat je houding ook anders kan!
In vreugde en vriendschap samen zijn enspontaan
Je handen, net als bloemen, open laten gaan.
Eerst dan waardeer je de inhoud van het leven
Als je geluk en liefde, de ander kunt geven!
De wereld, de toekomst wordt door ons gemaakt!
Vandaar dat het kerstgebeuren ons allen raakt!
Want ’t is de positieve kracht, de kreativiteit,
Die tot verbetering, tot harmonie in de wereld leidt!
Immers, ’t is liefde, licht en warmte geven, waar zovelen naar verlangen.
En dit is nooit en te nimmer door kernenergie te vervangen!
„Hjir op’e kyk
dat liket bryk
’t Is samar klear
en docht net sear
net ien portret
mar in kwartet
foar f 7,00.”
2-0
2-0
0-2
2-0
2-0
0-2
I
Hichtumerweg 2 - Bolsward
OOSTEREND - Een in glanzende
vorm stekende H.Bergsma wist na
een vorige overwinning op L. Stuiver
nu Y. Syszeling te verslaan. De
laatste weas vorig jaar klubkampi-
oen en staat nu (nog) op een ver
dienstelijke tweede plaats achter L.
Stuiver. H. Bergsma maakt met deze
tweede achtereenvolgende overwin
ning een forse sprong in de ranglijst.
J. Stegenga vindt iets van zijn vorm
terug en versloeg deze keer J. Nauta.
K. Kooistra wist ternauwernood de
punten met A. Bergstra te delen.
Hoe stiet dat no ek wer? Earst koe men
op it gemeentehüs pasfoto’s meitsje litte
en letter net mear, hwant der wie in
fotograef kommen en no kin men wer op
it gemeentehüs torjochte?
Wa’t it net wit kin der kop noch sturt
oan fêst knope.
No minsken it is sa. De fotograef koe yn
Wommels syn brea net fertsjinje. Der gie
tomin om om lyk halde te kinnen. Dy
saak is no ticht.
De gemeente hat it meitsjen fan pasfo
to’s wer yn it „servicepakket” opnom-
men, sadat de lju, dy’t pasfoto’s nedich
binne, dêr wer holpen wurde kinne. It is
mar dat jo it witte.
De ster schuift door het immens heelal
En in de kleine, schamele schapenstal
Door de herders welwillend afgestaan
Komen twee mensen aan!
Jozef heeft het Stiechel al verteld;
Deze herder heeft hem gerust gesteld!
Maria, zij voelt zich nu geborgen.
Os en ezel zullen voor wat warmte zorgen!
Toch iets bezorgd en spannend even;
Immers zij mogen het intens geluk beleven
Van een wonder!Dat is tóch een Kind,
Zó naar verlangd, zó welkom, zó bemind!
Wat hier te Bethlehem is geschied, vaak geschilderd en beschreven is een
bron van geloof, hoop en liefde voor de mensen gebleven.
De sterren schuiven steeds maar door!
Hoe staat ons leven er nu voor?
Te veel onenigheid, wantrouwen en tragedie?
Gebrek aan zekerheid, liefde en harmonie?
Wordt geld en goed over-gewaardeerd?
En begrip-voor en delen-met niet meer geleerd?
Schept de welvaart nogal jaloezie?
Roept ieder over gebrek aan energie?
Stelt ieder zich, zonder overleg, wel terecht op?
Of staat, zonder inzicht, de zaak al op zijn kop!
Negatieve aktiviteit is energie verspillinginteressant
Als voeding voor radio, t.v. of krant?
Nee, dit mogen wij anno 1980 niet goedkeuren! Zo’n schril kontrast met
„inbegrip en eenvoud” van het kerstgebeuren.
WOMMELS - Op it gemeentehüs te
Wommels hinget in lyts nijsgjirrich brief-
ke,"Wa’t witte wol, wat dêrop stiet lést:
In de eerste klasse kwamen P. Hiemstra
en G. Dijkstra remise overeen. J. Twijn-
stra pakte hier twee kostbare punten van
R. Nauta. In de tweede klas
uitslag als volgt:
J. Greidanus - E. Jellema
F. Hoekstra - F. Postma
G. Breeuwsma - G. Stilma
A. J. Bruinsma - W. Bruinsma
L. Bouma - D. ten Dam
W. v.d. Linden - R. Strikwerda
In de kompetitie voor de Zuidwesthoek
Bond werd op 16 december Oudemir-
dum bezocht. Een ietwat gehavende
afvaardiging van onze klub, waarbij vier
spelers van het eerste achttal ontbraken,
verloor met 21-13. De uitslag per achttal
was: le achttal 10-6; 2e achttal 11-5;
bord 17: 0-2.
F-
'te-
HENNAARDERADEEL
Geboren: te Oosterend: Siep Sebastian,
z.v. Haye Stoffelsma en Afke Arema te
Oosterend; te Leeuwarden: Yvonne Ka
rin d.v. Jan Joustra en Tsjitske Bouma te
Wommels; te Itens: Bouke Piter, z.v.
Egbert Wicher van der Weide en Richtje
van den Berg te Itens; te Leeuwarden:
Rinse, z.v. Minne Joustra en Itske de
Groot te Wommels; Lars Jorrit, z.v.
Gerrit Jan van der Werf en Gregoria
Gerharda Paulina Raanhuis te Wommels
HIM
Ondertróuwd: HInne Tiete Bokma te
Wommels en Baukje Hemrica te Sneek.
Getrouwd: Fokke Pieter ten Dam te
Kootstertille en Lia de Boer te Kootster-
tille; Klaas Halbertsma te Kubaard en
Arendje Bouma te Sneek.
Overleden: Trijntje Lolkema, 74 jaar,
e.v. Jan Rienstra te Lutkewierum; Klaas-
ke Twerda, 88 jaar, geh. gew. m. Rients
Dijkstra te Wommels.
BOLSWARD - Voor het zwemdiploma A
slaagden in het Bolswarder Sportfond-
senbad: A. Haagsma. Kinderen: Ronny
Altena, Inge Andringa, Paula Bekema,
Mariska de Boer, Thea Bruggenkamp,
Sjoerd D. Dijkstra, Miranda Gerritsma,
Femke Goossen, Mark de Haas, Rhode
i M. de Heer, Beate Hoekstra, Anita de
Hoop, Gerian Huiteïna, Froukje de Jong,
Wijneke v.d. Lageweg, Edwin R. Lan-
ting, Ineke P. Miedema, Mark Peters,
Titus v.d. Pol, Anita G. R^sticus, Helga
Schotanus, Alwin R. Stoel, Simon T.
Terpstra, Janka Terra, Dirk Wijnalda,
Lambertus IJsselstein en Ingrid Zeilstra.
H
BOLSWARD - De Ned. Chr. Vrouwen
bond afd. Bolsward vierde op 16 dec. j.l.
het kerstfeest samen met de Bond van
Chr. Plattelandsvrouwen. De presidente
mevr. Dokkum-de Vries heette allen
welkom, in het bijzonder de heer Hoge-
boom met zijn jeugdkoor „Eljakim”. De
lithurgie van de NCVB werd gevolgd
d.m.v. drie bestuursleden die afwisse
lend de gedichten en gedeelten uit de
bijbel voorlazen. Eljakim zorgde voor het
muzikale gedeelte. Oude kerstliederen
°P hedendaagse manier gebracht, het
klonk melodieus en oprecht. Aan het slot
van deze mooie avond las mevr. De
Rouwe-Groen een kerstverhaal voor. Na
het zingen van het „Ere zij God” gingen
allen huiswaarts.
maar ze verwacht een
paar moest naar de zolder verhuizen,
waar met wat dunne houten wanden -
sommige zelfs van bordpapier - een
aantal slaapvertrekken was gemaakt.
Ook de Freule had daar haar slaapap-
partement, naast dat van de jongelui.
Door al dat geschutter werden de
kerk en toren er niet beter op. Men
constateerde scheuren in de toren en
besloten werd de kerk veiligheidshal
ve maar te sluiten. Terecht, want kort
daarop schampte een mislukte V 1 de
muur tussen kerk en pastorie en
veroorzaakte een enorme ravage.
Dat was in de vroege morgen, terwijl
iedereen nog rustig lag te slapen.
Boven op de zolderslaapkamers na
tuurlijk een geweldige consternatie,
die nog vergroot werd door het weg
slaan van de dunne wanden tussen de
slaapappartementen. Het jonge echt
paar lag plotseling van aangezicht tot
aangezicht in het vizier van de Freule
in nachtgewaad. De edele vrouwe wist
van schaamte niet, hoe vlug ze het
laken over haar gezicht moest trek
ken!
Elke zondag werd nu verder de mis
opgedragen in de keuken van de
pastorie. Dan gebeurde het wel, dat
op een hoogst ongelegen moment de
koekoek vanuit de keukenklok de
beminde gelovigen zijn ochtendgroet
liet horen, soms midden onder de
preek.
De toestand daar werd echter hoe
langer hoe meer onhoudbaar. In de
week vóór Kerstmis begon een lange
en barre tocht naar het noorden.
Ze wilden naar Friesland, naar Bols
ward. Daar was een broer van Loes.
Daar zou misschien ook voor hen
onderdak te vinden zijn.
Met wat schamele proviand en enkele
spulletjes in een paar tassen, een dun
jasje en een zomerjurk aan, gingen ze
op pad, alles op een gammele fiets,
waarvan het voorwiel voortdurend
piepte en zwiebelde .als ie het
maar hield, was de voortdurende zorg
van het voortstrompelende jonge
echtpaar. En daarnaast de zorg om de
vrouw, die nu toch wel heel binnen
kort een kind verwachtte.
Via Deventer, Wijhe en Olst bereiken
ze Windesheim. Daar klinkt het in
eens: „Haben Sie sich schon gemeldet
für die Arbeitseinsatz?”
„Nee, wij zijn vluchtelingen uit Arn
hem, verjaagd door het oorlogsge
weld.
Verjaagd of niet, Rudy moest zich
melden bij het arbeidsbureau in Zwol
le. Dat beloofde hij te zullen doen. Op
die belofte mochten ze verder.
Laat in de avond bereiken ze hotel
Waanders te Staphorst. Maar daar
was niets te krijgen. Ze mogen wel
naar binnen maar krijgen niets te
eten. Gelukkig hebben ze nog een
paar broodkorsten over. Er brandt
geen kachel. Om 8 uur liggen ze al en
proberen te slapen, verkleumd en
doodmoe.
Het is een koude nacht. Ze moeten de
andere morgen het venster bewaze-
men om een gaatje te krijgen om naar
buiten te kunnen kijken.
Voorlopig kunnen ze niet verder. Er is
een Duitse overvalwagen in de buurt.
Tegen 1 uur op de middag zegt vrouw
Waanders: ,,’t Is veilig, ga maar”. Dat
valt niet mee met een lege maag. Ze
had schijnbaar niets te bieden.
Moeizaam vervolgen ze hun weg, via
Meppel, richting Steenwijk. Het
wordt een uitputtingsslag, met hun
dunne plunje en lege magen en slechts
enkele korsten brood.
Het is daags vóór Kerstmis en tegen
de avond bereiken ze Steenwijk. Het
was intussen gaan sneeuwen.
„Hier in de buurt moet een klooster
zijn,” zegt Rudy, „laat ons daar heen
gaan.”
„Ik kan bijna niet meer, Rudy”.
„We kunnen hier toch niet blijven
zitten. Dat betekent je dood.”
„Niemand helpt ons, iedereen zorgt
voor zich zelf.”
„Kom, Loes, nog een eindje. Als ze
ons ook daar niet helpen, weet ik het
ook niet meer.”
„Het heet, geloof ik, „klooster van de
zusters van de Voorzienigheid. Nou,
als ze ons niet helpen, dan kan die
hele voorzienigheid me voor de rest
van mijn leven gestolen worden.”
„Wat is dat? O, God, ook dat nog!
Moet je kijken, Loes, de as van mijn
voorwiel is gebroken! hoe moeten we
nou?”
„O, wat een ellende!”
„Maar we moeten wel. Dan de fiets
maar op de schouder.”
Moeizaam zwoegen ze voort door de
sneeuw die laatste paar kilometers
naar het klooster van de zusters.
„Het is Kerstavond. Ze laten ons vast
wel binnen.”
„Ik moet het nog zien. Oh, ik kan niet
meer, Rudy.”
„We hebben toch brieven. Je weet
wel, die van Ab.”
„Zouden ze daar wel wat om geven?
Moet je zien, ook daar komen men
sen. Zeker ook op weg naar dat
klooster.”
Moeizaam komen ze voorbij een
woonwagenkamp. Eén van de bewo
ners ziet hen strompelend voorbij
gaan en schudt het hoofd.
Eindelijk bereiken ze het doel. Rudy
trekt aan de bel.
„Het zal mij benieuwen.”
De deur gaat open en er verschijnt
BOALSERT - Snein 28 desimber
docht Radio Fryslan Sport tusken
seis en san oere ferslach fan wat der
yn 1980 op it sportmêd barde. No is
in oere fansels fierstente krap om
alles wat der bard is yn op te
ninunen. It is dan ek in greep fan de
sportredaksje wurden.
It reedriden nimt fansels in wichtich plak
yn, mar de oare sporten wurde grif net
fergetten. Hilbert van der Duim en Liuwe
de Boer iepenje it programma, mar de
beide Fryske motorklazen Hemamdt en
Poppinga binne ek te hearen. Prins DVC
en Feenstra Flyers steane as nasionale
kampioenen fansels yn’e galerij, mar
sokken as Gerrie Hooijenga en Rudy
Koopmans üntbrekke ek net. Wat de
fuotballerij oanbelanget mei de skyn-
werper dan op Cambuur stean, it ama-
teurfuotbal, yn’e foarm fan in ütstapke
nei it Fryske fuotbaldoarp Harkema sit
der wol deechlik yn.
BOLSWARD - Vannu heeft voor tweede
kerstdag een kerst-inn georganiseerd.
Dit is voor iedereen die van gezelligheid
houdt. Het begint 's middags om 5 uur.
Er wordt eerst een film gedraaid. Het is
de film „Saturday night fever”. Helaas is
de film niet in het Nederlands onderti
teld, maar omdat er veel in gedanst en
gezongen wordt, leek het niet zo’n
bezwaar. Verder kun je allerlei leuke
spelletjes doen of gezellig met anderen
kletsen, ’s Avonds om 8 uur komt de folk
band „Heelstone”. Je ziet het wordt
beregezellig, dus komt allen naar Vannu.
De film kost f 2.50 en begint om
ongeveer half zes. Heelstone kost f 5.-
en begint om 8 uur.
oorlogswinter
De slag om Arnhem was verloren.
Na de terugtrekking van de laat
ste resten van de luchtlandings
troepen tussen 23 en 26 septem
ber 1944 bleven grote delen van
Arhems binnenstad als een ver
woeste puinhoop achter.
Toch probeerden sommigen van
de weinigen, die tot het einde toe
alle ellende hadden overleefd, te
rug te keren naar de schamele
resten van hun woning.
Voor de meesten was echter de toe
stand onhoudbaar.
Ook het jonge echtpaar Rudy en Loes
van W. zag dat in en besloot te
evacueren naar het Noorden. Daar zat
al meer familie. Waar ze terecht
kwamen, zouden ze wel zien. Hier in
Arnhem was de toestand in elk geval
onhoudbaar geworden. Het was 14
oktober
Een verre tocht kon het niet worden.
Loes was in verwachting. Ze hadden
maar één fiets tot hun beschikking met
een cussy-voorband en een versleten
achterband. Na ruim 4 km. vonden ze
ergens onderdak in Velp, doch het bleef
daar onrustig. Er waren er zoveel en er
waren schrijider gevallen dan die van
hen.
Na een paar dagen besloten Rudy en
verder te trekken, verder naar het
Noorden. Na twee dagen trekken -
hier en daar wat eten halen bij een
boer, die nog wat had - bereikten ze
tegen de avond Wamsveld. Ze had
den ruim 2Ökm. afgelegd.
Ook hier konden ze niet blijven. Maar
ze waren moe en hadden heel wat
emoties te verwerken. Het verhaal zou
te lang worden als alles, wat ze hier
beleefden, uitvoerig zou worden ver
teld. Na een dag of tien trokken ze
verder en kwamen begin november in
Gorssel terecht, 10 km. verder.
De bladeren kwamen reeds groten
deels van de bomen gevallen en het
werd guur en koud.
Gelukkig vonden ze hier onderdak in
de ruime boswachterswoning vlak te
genover de pastorie van de r.k. kerk in
het nabije Joppe. De eerste drie
weken was het hier prima en heerlijk
rustig. Maar toen de Duitsers kort
daarna gereed gekomen waren met
hunt zij het wat primitieve VI
installatie in het vlakbij gelegen kas
teeltje, was het met de rust gedaan.
Bij elke poging, waarvan er in het
begin nog al eens eentje mislukte,
schudde de omgeving van de bos
wachterswoning op haar vesten en
was het een leven als een oordeel.
Omdat het voor de Freule van het
kasteel daar niet veilig meer was,
moest die de mooie kamer, tot dan
door Rudy en Loes betrokken, als
verblijfplaats hebben. Het jonge echt-
Voor het B-diploma slaagden: I. v.
Spanning-de Graaf, M. v. Spanning, S.
Yntema, David Adema, Antsje Cnossen,
Irma Eigenhuis, Jantje Heeringa, Wieger
Klooster, Gethy Koopman, Richard Mol-
lema, Geertje Regeling, Jilda Valkema,
Peter Veldmans, Momotor de Vries,
Heila IJntëma en J. v? Sparirifiig.
een zuster in de opening. „Zuster,
zouden wijVerder komt hij
niet.
„Kom binnen, kom maar gauw bin
nen! Wat zien jullie er uit! Kom maar
gauw bij de warme kachel. Is dat uw
vrouw? Wat ziet ze er uit. Ze is toch
niet ziek?
„Ziek niet,
kindje.”
„Ik zal wat eten voor jullie halen.”
Spoedig zitten ze aan een heerlijke
maaltijd, broodjes met vlees, kren
tenbrood en koffie. Dat valt er wel in
als je bijna twee dagen lang niets te
eten hebt gehad.
Onderweg hadden ze, op zoek naar
een ander wiel, aangeklopt bij een
café. Slechts aarzelend en onder
gemopper mochten ze even binnen
komen, bij de kachel. De waardin
maakte iets klaar voor zich zelf. Het
rook om van te waterwanden, maar ze
kregen niets er van. Ze mochten
alleen maar de geur opsnuiven, geen
kleinigheid als je anderhalve dag al
niets gehad hebt. Achteraf blijken ze
bij N.S.B.ers te zijn terecht gekomen.
Toen ze, daar in het klooster, wat
opgeknapt waren, zei een zuster:
„Jullie zullen wel moe zijn en mis
schien liever naar bed willen, maar
straks begint hier de nachtmis van
Kerstmis. Zouden jullie die willen
bijwonen? Het is lekker warm in de
kapel.”
„We zijn wel moe, maar we slaan het
niet af. Wij komen.”
Als de zusters, in het wit met daar
overheen hun blauwe koormantels,
het „Gloria in excelsis Deo” zingen,
vrede op aarde in de mensen een
welbehagen”, wordt het hen beiden te
machtig. Het ijs breekt. Al het door
stane leed glijdt van hen af als sneeuw
voor de zon. „Er is nog een Voorzie
nigheid” fluistert Rudy zijn vrouw in
het oor, die met ogen vol tranen naar
het Kerstkind kijkt.
Na de nachtmis krijgen ze nog een
glas melk en een heerlijk bed. Ze
slapen als rozen. De volgende morgen
staat er een flink ontbijt voor hen
klaar met vlees en koek, plus .een
fiets! Als ze op het punt staan te
vertrekken - ze krijgen nog van alles
mee ook - wordt er gebeld.
Het is een woonwagenbewoner met
een voorwiel van een fiets.
„Wilt U die aan die twee mensen
geven? Ja, die zijn het. Ik heb ’m nu
niet nodig, maar die mensen moeten
verder, adieu!”
Nu hebben ze beide een fiets. Dit
gebeuren geeft hen vleugels als ze om
9 uur vertrekken. Ze hopen vandaag
Bolsward te bereiken. En al gaat het
traag, in de namiddag van eerste
KerstAdag bereiken zij deze stad.
Het is al donker. Ze hebben bijna
65 km. afgelegd. Maar waar moeten ze
heen? Ze vragen naar het Weeshuis
als hen al vóór ze in de stad zijn,
gevraagd wordt, of ze al onderdak
hebben? Wat een belevenis!
„Maar mijn vrouw moet zo spoedig
mogelijk een dokter hebben”, zegt
Rudy.
„Die heeft een dochter, die Jetty
heet”, vult Loes aan.
„Oh, dan weet ik het wel”, is het
antwoord. Zo belanden ze bij dokter
A.
Jetty zorgt er voor, dat ze die nacht
een goed plaatsje krijgen in het
Weeshuis. De volgende morgen komt
ze terug. „Jullie kunnen wel bij ons
blijven.”
Het is een groot huis. Er zijn ook al
andere onderduikers en evacué’s.
Twee jaar lang zaten er Joden verbor
gen, die nu elders in de stad zijn
ondergebracht. Maar er blijkt nog
plaats voor deze twee jonge mensen
uit Arnhem.
Hier komen ze de eerste paar dagen
tot rust en krijgen ze de tijd om hun
indrukken te verwerken. Het is als een
droom na maanden van trekken onder
allerlei ontberingen, nu ineens opge
nomen te zijn in een normaal gezin, in
een gezellige kamer met planten en
bloemen en een kachel, die brandt.
En dan die geweldige tegemoetko
ming van de mensen van Bolsward,
als je daar als vreemden binnenkomt!
Op 10 januari 1945 wordt in het St.
Antonius-ziekenhuis te Sneek een
welgeschapen dochter geboren, al
weegt ze dan ook nog geen 5 pond.
Door de goede zorgen van hun „pleeg
ouders”, dokter A. en Mw. A. vooral
niet te vergeten, is de baby voorspoe
dig opgegroeid.
Ze is thans al weer de trotse moeder
van twee dochters en twee zoons en
woont in Arnhem.
Als Loes uit het ziekenhuis komt,
bieden „die geweldige Bolswarders”
hen spontaan een baby’uitzet aan, een
kinderwagen en een wieg. Ze moesten
het wel aannemen. Ze hadden niets!
Enkele weken na de bevalling heeft
Rudy de moed naar Steenwijkerwold
terug te keren. Hij wil de zusters daar
bedanken en ook de woonwagenbe
woner, maar de zusters zitten er niet
meer: door de Duitsers verjaagd. En
de man van het woonwagenkamp
geeft hem in ruil voor de teruggave
van het voorwiel een konijn mrfie! Van
hem hoort Rudy ook, dat het café van
die N.S.B.ers er niet meer staat. Het
is afgebrand. In brand gestoken, zegt
men.
