Bolswards oudste Kafé gaat dicht
1
GM
©J INRUILWAGENS
Weerkundig jaaroverzicht 1980
Opnieuw te nat, te somber en
te kil waarbij een slechte
zomer
Meindert Boschma haalde
voor de laatste keer
de melkbussen op
1
.Jt -
schildersbedrijf
Veldman-Timme
LA
Auto en fiets
maakten kontakt
PSBB en SPOT
in „Huize Tinus”
Bolswardse vermist
z
Aanbesteding
gemeentewerk-
plaats Wonseradeel
Bolswarder geprikt
na twee blaastests
PAS
FOTO
SINDS 1843
KASTELEIN
VAN DER ZEE
AUTOBEDRIJF FENNEMA
BOLSWARD B.V.
p
SERVICE
In Dielshüs Wommels
Nieuwjaarsconcert 1981
van Frysk Orkest met
de sopraan Henny May
8701 KA Bolsward
Stoombootkade 29
tel. 05157-4117
X
.7*
Pagina 5
BOLSWARDS NIEUWSBLAD
DINSDAG 30 DECEMBER 1980
FENNEMA
OPEL
officieel Opel-dealer
tevens ruime sortering in:
PÉ:
HEPKE:
HEPKE HIELTJES:
LAAS:
1891 - 1929
1963 - 1980
1843 - 1891
'1929 - 1963
Vierde
Auto
Haak
Maart slecht
Klaar terwijl
u wacht!!!
Toch geschaatst
De winter 1979-80 was toch niet slecht.
Geen ernstige sneeuwstormen,, zoals het
jaar daarvoor, maar in de januarimaand
in het hele land van 9 tot 17 januari een
fraaie schaatsperiode.
Van 18 tot 25 februari een opvallend
fraaie zonnige periode. Doordat decem
ber en januari zeer zacht verliepen,* viel
ook de winter in zijn geheel naar de
zachte kant uit.
De lentemaand maart gaf het voorjaar
een heel slecht entree. Behalve te koud
en te nat, in de Bilt slechts 61, tegen
normaal 127, uren zonneschijn en dat
was voor maart in deze eeuw record
weinig.
April deed het beter met een zonnige
Pasen, van 13 tot 17 april een warme
periode met temperaturen tot 24 graden
in ons land.
Op 20 april een fikse noordwesterstorm
waarbij in het noorden nog even 9 en in
Twente 5 cm sneeuw viel.
Mei was de mooiste maand van het jaar
met zon en 14 warme dagen van 9 t/m 22
mei. Ook bijzonder droog; in Den Hel
der, Vlissingen en De Bilt behoorde mei,
met 4 tot 6 mm neerslag, tot de record
droge meimaand.
Zomer bar slecht
BOLSWARD - Een 34-jarige inwoonster
van Bolsward wordt sinds zaterdag ver
mist. Familieleden van de vrouw hebben
haar fiets in de buurt van de spuisluizen
bij Komwerderzand gevonden. Daar
fietste de vrouw vaker heen. De vrouw
verkeerde in overspannen toestand. Ze
werd verpleegd in het Sneker ziekenhuis
en bracht de weekeinden bij haar man in
Bolsward door. Een zoekaktie van de
politie heeft tot dusver nog geen resul
taat gehad.
BOLSWARD - Ook in het kraakpand
„Huize Martinus” te Bolsward (hoed
ster fan keunst en kultuer) werd op
bescheiden wijze kerstfeest gevierd.
Tweede kerstdag hielden de krakers
open huis. Ongeveer honderddertig mu
ziekliefhebbers begaven zich naar de
Nieuwmarkt om te genieten van twee
Bolswardse muziekgezelschappen; de
Pub Street Blues Band en SPOT. Eén
van de krakers, een zekere Tinus,
seinde ons terloops dat hij de tijd rijp
achtte het naambord Sint Martinus te
veranderen door ,Mar’ te verwijderen.
SNEL EN
GOED
Telefoon
05157-4545
In de afgelopen veertig jaar is „De
Beurs” het vierde kafé aam de Nieuw
markt dat verdwijnt. Eerder werden
de bedrijven Van Yntema (naast de
Doele), Bakker (Huize Martinus) en
Willem Bruinsma (waar nu de woning-
bouwstichting is gehuisvest) opgehe
ven.
De overgrootvader van Van der Zee,
Hepke Hieltjes, opende het kafé aan
de Nieuwmarkt in 1843. Achtenveer
tig jaar later deed die het over aan zijn
zoon Laas. Die hield het tien jaar
korter dan zijn vader uit waarna de
vader van Pé van der Zee, Hepke, het
bedrijf in 1929 voortzette. Sinds 1963
deelde Pé de lakens uit.
Daarvoor deed hij ervaring op in het
Jongemastraat 31-33 Bolsward
telefoon 05157-2325
BOLSWARD - Afgelopen zaterdag wer
den de 42-jarige mevrouw C.J.V. en haar
tienjarige dochtertje op de fiets aangere
den door een auto bestuurd door de 32-
jarige Bolswardse J.O.
De automobiliste kwam van het Plant
soen en wilde richting Laag Bolwerk
rijden. De onfortuinlijke fietster kwam
van de Grote Dijlakker en wilde de
kruising oversteken.
Mevrouw V. verkeerde in de veronder
stelling dat de automobiliste die daar
voor was gestopt haar voorrang wilde
verlenen. Dat was dus niet het geval.
Vermoedelijk verblind door de zon heeft
de automobiliste het fietsduo niet opge
merkt waarna een botsing volgde. Me-
vrouwV. en haar dochtertje raakten niet
noemenswaardig gewond.
De herfst deed het veel beter, met name
september, welke maand een bijna gelijk
temperatuurgemiddelde liet zien als de
julimaand. De Bilt kreeg die maand 16
uren meer zon dan normaal.
Oktober zorgde op de 28ste nog voor een
opvallend warme uitsmijter met in het
zuiden een maximum van 20 graden.
Binnen enkele dagen volgde daarop een
vroege koudegolf.
Op 3 november bleef in een groot deel
van het land de temperatuur onder het
vriespunt, dat wordt een ijsdag genoemd.
Zo’n dag was in De Bilt zo vroeg in het
seizoen nog nimmer waargenomen. Op
enkele plekken stond men al op het ijs en
werd er in Friesland even geschaatst.
Plaatselijk lag er-rond 7 november een
laag van 10 cm sneeuw. Daarop volgde
weer een zeer zachte periode die eind
november weer door wat vorst werd
gevolgd.
In vergelijking met het jaar 1979 verliep
het jaar 1980 iets minder koud, voorna
melijk door de winter, werd er iets meer
zon geregistreerd, maar sinds 1976 nog
steeds minder dan normaal, en viel er
meer regen dan in 1979, vooral in de
winter en in de zomer.
Het jaar 1981 behoeft al geen bijzondere
prestaties te leveren om beter uit de bus
te komen. Wij kunnen alleen maar hopen
dat in 1981 de totaal balans weer eens
naar de gunstige kant zal uitslaan, zeker
wat het verloop van de zomer betreft.
horekaleven en was aan verschillende
hotels en kafés in heel Nederland
verbonden.
Zo ook in Brabant waar hij zijn
echtgenote Jeanne aan de haak sloeg.
Prachtig
Gevraagd of hij het jammer vindt dat
”De Beurs’ straks niet meer de naam
Van der Zee zal dragen, ventileert de
scheidende kastelein: „Ik vindt dat je
daar niet te diep op mutte ingaan. Je
mutte niet zielig gaan doen. Ik bedoel
we hewwe ut daar altied hartstikke
prachtig had. Er zijn veel aktiviteiten
geweest. We hadden een kafé voor
jong en oud. Der waren kaartavonden,
er werden vergaderingen gehouden en
we verzorgden koffietafels. Van alles,
noem maar op. En niet te vergeten
fansels de vaste stamgasten in het
weekend en donderdags as ut markt
was”.
Moeilijkheden
Als Van der Zee het tegenwoordige
kaféleven vergelijkt met dat in het
begin van zijn loopbaan peinst hij:
„Het valt natuurlijk op dat der veel
veranderd is. Mien grootvader (Laas
van der Zee red.) zei altied ’’tijden
hebben tijden” en zo is het natuurlijk
ok. Van mien eigen zaak kin ik rustig
segge dat ut altied een gezellig en
genoeglijk bruin kafé weest is en
moeilijkheden hewwe wij nooit had”.
BOLSWARD - Met ingang van
1981 gaat het oudste kafé van
Bolsward dicht; „De Beurs” van
Pé van der Zee aan de Nieuw
markt. De panden Nieuwmarkt 15
(kafé „De Beurs”) en 13 zijn
opgekocht door de Hema.
Koopman
Heeresweg 16
WITMARSUM. In Witmarsum is door
het college van Burgemeester en Wet
houders van de gemeente Wonseradeel,
onderhands aanbesteed, het bouwen van
een gemeentewgrkplaats aan de Aru-
merweg te Witmarsum.
Op uitnodiging werd er door drie bouw
bedrijven ingeschreven, Laagste in
schrijver was het bouwbedrijf M. Bu-
walda en Z.N b.v. uit Schettens voor
f 140.300,—.
Tweede bouwbedrijf J. Heeringa b.v. in
Witmarsum voor f 144.600,en door
bouwbedrijf Jongema b.v. in Makkum
voor f 147.800,De raming van de
dienst Gemeentewerken Wonseradeel
bedraagt f 148.600,
Alle vermelde bedragen zijn excl. btw.
In februari hoopt men met de bouw
te kunnen beginnen, het is de eerste fa
se van een bouwplan, waar men bij ge
meentewerken al jaren op zit te wach
ten.
Van der zee noemt zijn kafé een
marktkafé. Van de markten die hij
zich herinnert zijn er reeds ettelijke
verdwenen. Zoals de automarkt (ooit
werd er eens een auto zonder motor
verkocht, lacht de Bolswarder hore-
kaman) en de paardemarkt.
Het Bolswarder marktgebeuren van
tegenwoordig is de laatste tijd annex
aan Bolletongersdei en de Heamiel-
dagen.
jJNa Kleine Dijlakker 25
8701 HW Bolsward
0/ Tel. 05157-4891
Tevens zij nog vermeld de ongewoon
hoge waterstand. In juni hadden onze
grote rivieren een stand die deze eeuw
alleen zo hoog was geweest in 1910 en
1948. De maand juli leverde in Deventer
het hoogste totaal regencijfer op van 242
mm tegen ruim 80 mm als normaal.
Mooie herfst
"Ik ben der met stopt omdat ik der goed
uutspringe kon”, seint Pé van der Zee
ons in die het bijna 128 jaar oude
familiebedrijf sinds tien november
1963 runt. De verkooptransaktie kon
nog juist dit jaar zijn beslag krijgen en
dat speelde Van der Zee financieel
gezien in de kaart.
Daarna had hij zeker niet meer ver
kocht.
werd opgesteld. Als er iemand voor zijn
beurt ging, was het niet best. Met name
de koffie en de soep die op „it fabryk”
voor een stuiver te verkrijgen was,
vormde voor de kinderen een trekplei
ster.
Het melkrijden vormde voor de familie
Boschma weliswaar de grootste, maar
niet de enigste bron van inkomsten.
Jarenlang heeft Boschma gasflessen be
zorgd, reed hij taxi en bediende hij een
benzinepomp. Nog altijd runt de familie
een klein kruidenierswinkeltje. Het zijn
vooral mevrouw Boschma en dochter
Tiny die de winkel voor hun rekening
nemen. De toekomst van de winkel is
echter zeer onzeker. Door de ontvolking
van Hidaard en de konkurrentie uit de
omliggende steden wordt het steeds
moeilijker om het bedrijfje winstgevend
te houden. De heer Boschma weet dan
ook nóg niet of hij de zaak aanhoudt. „As
ik him iepen hald dan doch ik it foar it
doarp,” zo zegt de heer Boschma die
tamelijk somber is gestemd' over de
toekomst. Nestlé heeft hem een baan
aangeboden op de blikafdeling van de
fabriek, maar erg veel trek heeft hij daar
niet in. Sterker, hij ziet er tegenop om
straks „opgesloten” te worden. „As men
de frijheit went is, fait soks net ta.”
Boschma zijn vrouw en kinderen zijn iets
minder somber gestemd onder het mot
to: „Komt tijd, komt raad”. Al met al
schuilt er in de overal opdoemende tot
brievenbus en paraplubak omgebouwde
melkbussen een klein stukje tragiek.
De Hidaardersyl waar het winkeltje van
de familie Boschma is gevestigd.
Gezelligheid
In die kafés zal zich in de loop der
jaren ongetwijfeld wat hebben afge
speeld. Dat denkt ook Pé van der Zee
die de klanten steeds met zijn vrouw
Jeanne van dienst is geweest van het
zijne. „Als de muren konden praten
dan zou er heel wat bekend worden”,
glimlacht de 46-jarige Bolswarder. En
dat bedoelt hij niet in het kwade,’
gezelligheid en eerlijkheid heeft bij
hem steeds voorop gestaan. Moeilijk
heden zijn er nooit geweest.
60 jaar
Het kafé is in de loop der tijd altijd
steeds hetzelfde gebleven. Ingrijpen
de verbouwingen zijn er eigenlijk
nooit gepleegd. Misschien ook vanwe
ge de uitspraken van oudere stamgas
ten die Pé vaak te kennen gaven: „Als
je verbouwt kom ik niet weer”. En ja,
zo krijg je klanten die al 60 jaar kafé
Van der Zee bezoeken of liever:1 Laas,
Hepke en Pé.
Jongkerels
Het bedrijf van Van der Zee is
voornamelijk steeds in de weekeinden
geopend geweest. Daarnaast waren er
nog avonden, morgens of middagen
dat er vaste ploegjes het bruine kafé
aan deden. Zoals het groepje bejaarde
biljarters en schutjassers dat elke
woensdagmorgen om half tien zijn
tent op sloeg bij Pé. Eén van hen is de
heer Kees Witteveen uit Huylcken-
stein. Deze 92-jarige kreeg in de
sneeuwwinter van februari 1979 de
lachers op zijn hand. Op een van de
woensdagmorgens dat er zou worden
gekaart en biljart gespeeld lieten de
meeste leden van het klupje verstek
gaan vanwege de sneeuw. Witte-,
veen echter trotseerde het weer en
riep nadat hij „De Beurs” had bereikt
uit: „Waar blieve die jongkerels nou?
FOTO-STUDIO VAN DIJK
WOMMELS - Het Frysk Orkest luidt
1981 in met de blijmoedige klanken
van opera en operette. Dat gebeurt
tijdens het Nieuwjaarsconcert ’81 op
woensdag 7 januari in It Dielshüs te
Wommels.
Dirigent is Roelof van Driesten, de
man die de afgelopen seizoenen zul
ke schitterende prestaties bij het
Frysk Orkest heeft geleverd.
Als soliste is de bekende Nederland
se sopraan Henny May aangetrok
ken. Met haar prachtige stem en
grote ervaring op het gebied van
opera en operette zal zij er zeker toe
bijdragen dat dit concert een hart
verwarmend gebeuren wordt in deze
De ster van dit concert, Henny May, is
jarenlang één van de grote vertolksters
van Opera Forum geweest. Zij zong
hoofdrollen in Cosi fan tutte, Don Gio
vanni, La Bohème, Der Rosenkavalier en
Carmen. Met haar gloedvolle zang in
Carmen oogstte zij internationaal succes.
Zij is nu regelmatig te gast bij de
Nederlandse radio en televisie en zij
heeft met veel beroemde collega’s op het
Podium gestaan.
Het concert begint opi acht uur. Kaarten
zijn een half uur van tevoren aan de zaal
verkrijgbaar. De prijs is een tientje, voor
houders van CJP of Bejaardenpas
slechts vijf gulden.
Een en ander had tot gevolg dat er in de
loop der jaren talloze beroepen zijn
uitgestorven. Bérenarbeiders vindt men
tegenwoordig haast niet meer en ook het
beroep van melkrijder is haast verdwe
nen. Bij de Bolswarder vestiging van de
Nestléfabrieken zijn ze tenminste sinds
vorige week niet meer in dienst. De dag
voor kerstmis heeft de Hidaarder Mein
dert Boschma voor het laatst de talloze
bussen met het kostelijke witte vocht bij
„zijn” boeren weggehaald, vergezeld van
een fotograaf die het uitstervende beroep
voor de geschiedenisboekjes van de
toekomst vastlegde.
Op eerste kerstdag 1980 kon Meindert
Boschma voor het eerst in dertig jaar
uitslapen en samen met zijn gezin het
ontbijt nuttigen. „Ik hie dat leaver net
han,” luidt overigens de reaktie van de
heer Boschma. Dertig jaar lang oefende
hij met veel plezier zijn beroep uit en
moet nu gedwongen door de ontwikke
lingen zijn funktie als melkrijder neer
leggen. Ruim zestig jaar vervoerden de
Boschma’s de melk van de boeren in de
wijde om trek naar de fabrieken. Omke
Yde Boschma begon destijds met de
melkrijderij en Meindert nam het na
diens overlijden over.
Meindert Boschma was een man van de
tijd. Precies om half zeven ’s morgens
vertrok hij vanaf Hidaardersyl. De men
sen konden de klok op hem gelijk zetten,
„len kear haw ik my fersliepen doe kaam
gelyk it hiele doarp te let op it wurk,” zo
weet Boschma zich te herinneren. Naast
zijn funktie als „wekker” vervulde de
heer Boschma ook een belangrijke taak
voor de Hidaarder kinderen. Iedere dag
nam hij een gedeelte van de Hidaarder
jeugd mee op de wagen. Er was zoveel
belangstelling voor dat er een wachtlijst
HIDAARD - Het verhaal is eigenlijk
oud en bekend en niet eens geheel
onlogisch. In het kader van een effi
ciënte bedrijfsvoering zijn dagelijks
talloze ekonomen bezig om het pro-
duktieproces zo goedkoop mogelijk
te laten verlopen. Het verleden heeft
geleerd dat vervanging van mense
lijke arbeid door machines de kosten
van de bedrijfsvoering drukt. Men
sen moeten duur betaald worden,
produceren minder, kunnen ziek
worden en zijn soms lastig. Machines
vertonen de meeste van die eigen
schappen niet. Gevolg een sterke
mechanisatie.
Ook de Friese landbouw heeft een
dergelijk proces ondergaan. Be
schikten boeren vroeger over ten
minste een „lytsfeint”, een „arbei
der” en in „faam” en werden ze
tijdens het hoogseizoen nog eens
bijgestaan door seizoenarbeiders, te
genwoordig nemen ze al het werk
alleen voor hun rekening en worden
ze hooguit zo nu en dan door familie
leden bijgestaan. Deze ontwikkeling
is vrijwel uitsluitend te danken aan
de uitvinding van machines die het
handwerk overnamen en bovendien
veel sneller uitvoeren.
BOLSWARD - Voor het vierde op
eenvolgende jaar zien wij terug op
een jaar met te weinig ’zon, een te
lage temperatuur en te veel regen.
Wat je dan alleen kunt hopen is dat
1981 de balans eens zal gaan verzet
ten om meer een voorbeeld aan het
zonnige en warme jaar van 1976 te
nemen met iets minder extreme
droogte.
Van de vier seizoenen gaf de zomer,
met bar weinig zon en te veel regen,
de grootste afwijking te zien. De
winter en de herfst waren het beste/
deel van het jaar, terwijl de mei
maand met heel veel zon en weinig
regen de beste beurt maakte van alle
12 maanden.
donkere dagen.
Het Nieuwjaarsconcert is tot de pauze
gewijd aan Franse muziek.
Van Jacques Offenbach klinkt de Ouver
ture La Bella Hélène, waarna Henny May
de aria „Kent gij het land?” .zingt uit de
opera Mignon van Ambroise Thomas.
Van Gounod wordt vervolgens de ballet
muziek uit zijn beroemde opera Faust
gespeeld. Henny May besluit het eerste
I gedeelte met haar grootste succes, Car-
I men. U hoort de bekende Habanera en
Séguidilla uit deze onsterfelijke opera
I van Georges Bizet.
I Muziek uit het gelante Oostenrijk, van
I Johann Strauss en Franz Lehar, beheerst
I het concert na de pauze. Het orkest
I opent met Eine Nacht in Venedig van
I Strauss, waarna Henny May de aria
I »Meine Lippen, sie küssen so heiss” ten
I gehore brengt, uit de operette Giuditta
I van Lehar. Opnieuw van Johann Strauss
I klinken dan de „Dorfsschwalben aus
I Oesterreich” en de Annenpolka. Henny
I May besluit haar aandeel met de aria
I „Hör ich Cymbalklange?” uit de operette
I Zigeunerliebe van Johann Strauss. Het
I Frysk Orkest pakt dan ten laatsten male
I uit met de majesteitelijke Kaiserwaltzer
I van Strauss.
BOLSWARD - Nadat inwoners van
Bolsward de Hermandad hadden gewe
zen op het zeer opvallend rijgedrag van
de heer C.W. kon deze later bij zijn
woning in Bolsward in de kraag worden
gevat. Nadat deze twee ballonnetjes een
groene kleur had gegeven, diende hij een
bloedproef te ondergaan. De politie trof
de auto van W. bij zijn woning aan maar
de vogel zelf was gevlogen. Men ging
posten bij zijn huis.
Zoals verwacht keerde W. op het oude
nest terug.
Eerst leek het nog heel wat. Juni zag
aanvankelijk kans otn het stabiele en
zonnige weer dat mei had gekenmerkt te
prolongeren. Dat duurde tot zaterdag 14
juni, dat de warmste dag van het jaar zou
worden met op het vliegveld Eelde 32
graden als maximum. Daarop volgde
onweer en dat was tevens het einde van
de zomer. De vijf en een halve week die
daarop volgde tot 22 juli was bar slecht.
Veel te koel, vrijwel geen dag boven de
20 graden en bijna elke dag regen, erg
troosteloos.
Augustus was nog de beste van de drie
zomermaanden, maar rond de 23ste ook
onaangenaam koud met maxima van 14
tot 16 graden.