r
4
WOENSDAG 7 JULI 1897.
No. 53.
Wat nu?
Buitenlandsch Nieuws.
I
Zeven en twintigste Jaargang.
Dit Blad versohfjnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG
H.
w
Tyrol
I
UITG18 VER:
Y. KUIPERS, FIRMA H- BRANDENBURGH EN ZOON. TE WORKUM
Prijs per kwartaal 70 cent franco per poet 85 cent.
Erfje der ADVEBTENTIËN van 15 gewone regels 40 oenta
Voor eiken regel meer 7} cent. Bij abonnement ie de prijs belangrijk lager
Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever
Brieven en Berichtende Redactie betreffende franco
aan dit adres, uiterlijk Maandag en Donderdag middags 1 uur.
Advertentiön Dinsdag en Vrijdag morgens vóór 12 uur.
deelingen af, waarop de heer Pelletan voorstelde,
in de wet te bepalen, dat de Regeering ingeval
van oorlog bevoegd zoude zijn om naar willekeur
op de Bank te trekken, voor zooverre zulks
voor de landsverdediging noodig wezen mocht.
Dit werd met 306 tegen 231 stemmen ver
worpen, evenals, met 319 tegen 208 stemmen,
een tweede amendement, strekkende om in geval
van oorlog het bestuur van de Bank geheel
aan den Staat over te dragen.
zee naar Kroonstad
I
1
en ’t
politieke redenen voor de hand lag,
dat de heer Tak van Poortvliet de keuze van
Beverwijk had aangenomen en dus voor die
van eene der Amsterdamscbe districten had
bedankt, schijnt dit toch niet het geval te zijn.
Voorloopig heeft de heer Tak nog niet geko
zen. Dit moge verwonderen, maar men
weet niet, wat er in de lucht hangt. Daarover
zoo straks nader.
De Kamer is er dan, op een drietal uitzon
deringen na, maar met een Kamer alleen is
het Vaderland niet gebaat; er moet ook een
Ministerie, een Kabinet of, als men dit ook
noemt, eene Regeering zijn.
Het tegenwoordig acht-tal Ministers heeft
besloten zijn mandaat te stellen in handen van
H. M. de Koningin-Regentes. Eene houding,
die niemand anders dan correct zal kunnen
noemen. Opgetreden als ’t ware met een’ be
perkten lastbrief om het vraagstuk der kies
bevoegdheid te regelen, heeft het Kabinet dit,
benevens vele andere belangrijke zaken afgedaan
en derhalve zijne opdracht met eere vervuld.
Het heeft daarom aanspraak op de dankbaar
heid van het Nederlandsche volk.
Intusschen er bestaat, helaas! zoo weinig
politieke dankbaarheid, dat zullen o. a. de
heeren Pijttersen, De Kanter en Gerritsen wel
met ons eens zijn. Vandaag is bet «Hozannah”
en morgen «Kruist hemAls in ’t oude
Israël was het in Frankrijk en is het ook bij
ons in het oogenschijnlijk koude Nederland
de volksgunst is wuft.
Met deze omstandigheid rekening houdende
was bet een stout bestaan eene breede kies-
recht-uitbreiding te willen. De liberale partij
spande zich er voor en scheen het, of ze na
het eerst verkregen resultaat zou bezwijken ter
wille van een monsterverbond, bet einde gaf
den zege aan bet vooruitstrevend element.
Die zege moge niet zoo glorieus wezen, als
men billijk mocht verwachten, hij is er niet
temin.
Het is eene bij de stembus, derhalve door
het volk der Nederlanden, uitgemaakte zaak,
dat het Vaderland niet geregeerd wil worden
in overeenstemming met eenige kerkelijke op
vatting, welke dan ook.
Waar nu het huidige Kabinet zijne porte
feuilles ter beschikking der Hoogste Macht
stelt, wachten we natuurlijk het oordeel daar
omtrent. Wij hebben alleszins reden om te
gelooven, dat H. M. de Koningin-Regentes hier
weder den zuiver constitutioneelen weg zal
bewandelen. En dit is reeds gebleken door
het onderhoud van H. M. met de eerste waar
digheidsbekleders in den lande.
Wij voor ons vertrouwen, dat een Ministerie
zal geboren worden in vrijzinnigen geest in
overeenstemming met de Kamer-meerderheid.
Of van het tegenwoordige Kabinet enkele leden
zullen uitvallen of niet, doet oogenschijnlijk
weinig ter zake. Oogenschijnlijk voor zoo-
Behoudens een paar uitzonderingen is de
samenstelling der nieuwe Tweede Kamer bekend.
De meerderheid behoort den vrijzinnigen geest.
Leeuwarden en Winschoten moeten nog spre
ken. Doch er is geen twijfel, of ook in deze
districten worden vrijzinnigen gekozen, tenzij
onderling geharrewar den boel verbruie, als in
’t vroeger liberale district Den Helder, thans
opnieuw anti-revolutionair.
Alhoewel ’t ons stellig was verzekerd
ook om
deelen. Ook dit is haar plicht. De Grondwet
gebiedt ’t. Van groot belang is het, dat al
wat vooruitstrevend in de Kamer is, zich met
elkander verstaat, dat al bet geharrewar achter
de schermen, waarvan de kiezers in den regel
niets weten, ophoude en dat men rond en on
omwonden in de openbare vergaderingen der
Kamer zegge, waar het op staat. Club verga
deringen kunnen goed zijn, maar in den regel
doen ze kwaad. Het groote publiek let op
de verslagen der openbare samenkomsten en
daaraan heeft het gelijk.
Wat nu?
Een Hink doortastend liberaal Ministerie, eene
Kamermeerderheid, die zonder kleingeestigheid,
het Kabinet steunt en een publiek, dat dit alles
met belangstelling waarneemt en te zijner tijd
weet te waardeeren.
Dat is bet beste.
Officieus wordt gemeld, dat president Faure
den 18den Augustus over
vertrekken zal en den 31 en in Frankrijk terug
zal zijn, zonder zich onderweg ergens op te
houden.
ENGELAND.
Te Londen is Vrijdag eene
groote bijeenkomst gehouden van de voornaamste
bij de suikerindustrie belanghebbende kooplieden
uit de City, waarin eene motie werd aangenomen,
met bekommering gewagende van de door
Duitscbland, Oostenrijk en Frankrijk bestendigde
uitvoerpremiën en de Regeering uitnoodigende
om maatregelen te nemen, ten einde voor de Brit-
scbe koloniën eene open markt te verzekeren op
gelijken voet als het buitenland.
Dr. Leyds niet teruggeroepen. Het bericht,
door de Times gemeld, dat president Kruger
dr. Leyds zou hebben geseind terstond naar
Pretoria terug te keeren, is onwaar.
OOSTENRIJK-HONGARIJE. Volgens een
particulier telegram van de Temps heeft Kei
zer Frans Jozef van Oostenrijk met de meest
invloedrijke personen uit den Duitscben en
Tzechiscben adel in Boheme een onderhoud
gehad en hun den raad gegeven om graaf Ba-
deni te steunen in zijn poging tot een ver
zoening tusschen de beide rassen. De keizer
heeft zich dus persoonlijk in den taalstrijd ge
mengd.
ITALIË. Volgens den berichtgever der
Times te Parijs zal de Italiaansche Kroonprins
op zijne terugreis van Londen over België naar
Nederland gaan om het bezoek der jonge Ko
ningin aan Italië te beantwoorden en voorts
over Beieren en Tyrol naar zijn land weder
tö keeren
ZWEDEN en NOORWEGEN. In het
Storthing is eene wet aangenomen waarin aan
Noorweegsche zeelieden en visschers, die op
het oogenblik eener stemming buitenslands ver
toeven, het recht wordt gegeven tot overzending
van hnn stembiljet. Op welke wijze en onder
welke waarborgen dit zal geschieden blijkt
niet. Het zal reeds in werking treden met de
verkiezingen van het Storthing, die dit jaar
zullen worden gehouden.
In Zwitserland en in eenige Staten van
Noord-Amerika bestaan sinds lang dergelijke
bepalingen en er is thans voor het Britsche
Parlement een wetsontwerp aanhangig gemaakt,
dat dezelfde strekking heeft.
TURKIJE. Naar uit Constantinopel wordt
gemeld, zoude Edhem-pascha verklaard hebben
het opperbevel over het leger in Thessalië te
willen nederleggen, daar hij, kwam het wer
kelijk tot een terugtrekken uit Thessalië, niet
meer voor de handhaving der dicipline zoude
kunnen instaan, zoo opgewonden was de stem
ming onder de Turksche troepen.
De neutrale zóne tusschen de Turksche en
Grieksche legers is nu voor goed vastgesteld.
CUBA. De Impartial bevat een telegram
uit Cuba betreffende de groote sterfte, door
ellende en gebrek veroorzaakt onder de bevol
kingen, op last van generaal Weyler binnen
verre bet betreft een betrekkelijk groot aantal
ingediende wetsontwerpen, voor wier verdedi
ging natuurlijk de ontwerpers de beste perso
nen zouden zijn. Dit heeft men bij een omme
keer vaak te betreuren, dat veel van het goede
in tijd van practijk aangeboden door de slin
geringen der politiek verloren gaat en weder
jaren eischt voor de vulling van onderscheidene
programma’s. Wie zou dikwerf, bekend met
al de stroomingen, niet een weinig conservatief
worden, al is bij ook liberaal in hart en nieren,
om toch het aangebrachte goede te zien ver
werken in plaats van terugnemen, om opnieuw
ter fine van onderzoek te worden verwezen?
Die conservatief is meer liberaal dan de ultra
in den vorm van radicaal.
’t Oud Friesland moge in zijne vooruitstre
vendheid der leuze gedachtig zijn: >’t It is mei
sizzen net to dwaen!” Om een voorbeeld te
noemen Leeuwarden zegt tegen vader Troelstra,
m’n goeie man, je deugt niet, wij kiezen Ger
ritsen en vier jaren later Gerritsen je
deugt niks, niemendal, we kiezen zoon Troelstra
Hebben we recht om
spreken En mogen we de Friezen houden
aan hunne aloude eervolle spreekwijzen? Zijn
het nog erentfeste luiden
Wij twijfelen soms. Waar wij met onze
zeeweringen staan of vallen, wat vragen we
daar, hoe elders de rivieren worden beveiligd.
Friesland zal en moet zich redden, de zeewe
ringen zijn provinciaal, of voor rekening der
contributiën, beide om ’t even, door de inge
zetenen te betalen. Op deze omstandigheid
wordt niet gelet. Men stemt en stemt raak,
al wat uit de hoofdkwartieren wordt bevolen
en men vergelijkt Friesland met het Ierland
tegenover Engeland. Mannen van wapenen,
zou Van Schaffelaar spreken, wat nu
Maar Van Schaffelaar is dood, hij offerde
zich zelven ter wille der zijnen. Of deze er
mee gebaat waren
DUITSCHLAND. Sommige bladen achten
van wufte politiek te de crisis thans overwonnen, zij gelooven dus
niet aan het aftreden van Von Hohenlohe.
Anderen daarentegen zijn van oordeel, dat met
het heengaan van Von Bötticher en Von Mar
schall de reeks veranderingen nog niet is gesloten.
Ook in een ander opzicht denkt men in
Duitscbland niet eenstemmig over de crisis.
Sommigen zien in de niet-benoeming van Von
Miquel een nederlaag voor dezen minister en
een zegepraal voor Von Hohenlohe. Een paar
Berlijnscbe bladen leeren thans, dat dit niet zoo
is, dat Von Miquel integendeel bedankt heeft
voor de benoeming tot plaatsvervanger van den
Rijkskanselier, dat hij genoeg heeft aan de
functiën van minister van financiën en vice-presi
dent van den ministerraad.
Tot welke gevolgen deze «allernieuwste
koers,” die eigenlijk de op één na jongste
weer is zal leiden in de buitenlandsche en
binnenlandsche politiek is nog in lange niet te
zeggen. Maar er zijn tal van bladen, die durven
beweren, dat, wie ook in schijn de teugels van
het bewind in handen houden, het toch Bismarck
is, die den wagen van den Staat ment.
De groothertog van Saksen Weimar heeft
een b< zoek gebracht aan Bismarck op Fried-
richsruh. De oud-kanselier was uitstekend ge
zond, en kwam den groothertog aan den ingang
van het landgoed tegemoet.
FRANKRIJK. Eindelijk en ten laatste heeft
Donderdag de Kamer de beraadslagingen over
het wetsontwerp tot verlenging van het privilege
der Fransche Bank besloten en met 419 tegen
97 stemmen het ontwerp aangenomen. Al de
amandementen van radicalen en socialisten ten
gunste eener Staatsbank of strekkende om de
Fransche Bank zoozeer aan banden te leggen,
dat zij geheel en al een willoos werktuig van
den Staat geworden zou zijn, waren verworpen,
en bet debat liep af met eene vrij warme ge
dachtenwisseling over de bepalingen voor bet
geval van oorlog. De heer Pelletan drong nog
eens aan op den onredelijken eisch van derge
lijke bepalingen, indien zij bestonden (maar dit
was in confesso) openbaar te maken, en de
voorzitter der commissie Ribot bleef weigeren
verder te gaan dan te verklaren, dat op alle
mogelijkheden gelet was en dat in elk geval
oorlog den Staat recht zou geven om alle ver-
eischte maatregelen te nemen.
Op zijne beurt sloeg de minister-president
Méline onbewimpeld alle onvoorzichtige mede
Wat nu?
Een ander kabinet? Wij voor ons zien
geene redenen om bet huidige te vervangen.
Daar mogen enkele elementen zijn, die liever
rust verkiezen voor voortdurende werkzaamheid,
die rust zij hun gegund met eere.
Maar als men nu algemeen den heer Roëll,
den primus van het Kabinet, aanwijst als het
hoofd van bet volgend Ministerie, dan zien wij
voor ons niet in waarom dan Van Houten en
Sprenger van Eijck en anderen hunne zetels
moeten verlaten, immers Roëll was solidair met
al de andere heeren. Mocht de heer Van Houten
uitvallen, dan schijnt de heer Tak van Poortvliet
weder de aangewezen Minister van Binnenland
sche Zaken en in verband daarmede kan zijne
beslissing (zie boven) over Beverwijk of Am
sterdam in verband staan.
Maar hoe en wat ooker zal ongetwijfeld
een Kabinet optreden in vrijzinnigen geest, een
Kabinet, dat uitvoering dient te geven in den
vorm van wetsontwerpen als er reeds zijn aan
geboden en als er nog verwacht worden in
gezonde, geleidelijke ontwikkeling ten bate van
het algemeen.
En de nieuwe Kamer?
Zij zal en moet, dit is haar plicht,
de aangeboden voordrachten naar eisch hebben
te onderzoeken en te beoordeelen. Zij zal
moeten letten op de belangen van allen in den
lande, dat is op het algemeen belang, zonder
het oog te slaan op particuliere of partjj-voor-
r
i
iiliii mon ui ii:si, t\n.
1
--1
miEi tnun11:\11r
i
