I
l
Nieuws- en Advertentieblad voor
Workum en omliggende gemeenten
I
I
Sportkrabbels
No. 26
Zaterdag 22 December 1945
en
BURGERLIJKE STAND
INGEZONDEN
PREDIKBEURTEN
PLAATSELIJK NIEUWS
68ste Jaargang
Uitgave van: Fa. T. GAASTRA Br
te Workum - Tel. 45
Verantwoordelijk voor de geheéie inhoud
B. GAASTRA, D 36, Workum
Verschijnt eenmaal per week
DECEMBER,
de maand van de
KINDERZEGEL
Dinsdag 11 December j.l. gaf »Het
Masker» te Workum een bijzondere
uitvoering van de revue >Ik hou van
Holland» waarvan de opbrengst be
stemd was voor het Roode Kruis.
Deze alleszins geslaagde avond bracht
netto f 633 60 op. Een voorwaar
prachtig resultaat. Alle medewerkenden,
hetzij op de planken, hetzij in de zaal,
hetzij onder de steunende winkeliers
past hier een woord van dank.
Nederl. Roode Kruis.
Bonkaarten KD, KE 601.
600, 601 800 gram brood
602, 603 200 gram bloem
604 250 gram rijst of kindermeel
606" 100 gram
608
609
610
WORKUM. Bij de Ned. Herv. Gem.
alhier zijn gekozen als ouderlingen de
heeren H. Tigchelaar en B. Haanstra
en als diakenen de heeren E. van der
Gaast en G. Tjalsma,
Uitbetaling van Ouderdomsrento
Door het P.T.T.-kantoor alhier
werd met het oog op de komende
feestdagen voor uitbetaling van ouder
domsrente de volgende regeling ge
troffen
Voor degenen, die anders op Dins
dag komen op Vrijdag 28 Dec. van
9.3012 uur.
Voor degenen, die anders op Woens
dag komen op Vrijdag 28 Dec. van
1416 uur.
CORRESPONDENTIE
Dringend verzoek om advertenties,
berichten e.d., welke men in „Friso”
opgenomen wenscht te zien, spoedig
zooveel mogelijk in het begin van
de week in te leveren.
De Nieuwjaarswenschen worden
liefst in volgorde geplaatst, waarom
we deze vóór de Kerstdagen in ons
bezit moeten hebben.
Het volgend no. wordt in Workum
Zaterdag 29 December bezorgd, op
dat de meeste postabonné’s Oude
jaarsdag dat blad met nieuwjaars-
advertenties kunnen ontvangen.
Vervolgens verschijnt „Friso” weer
elke Vrijdag.
Deze week konden enkele berichten
slechts verkort of in ’t geheel niet
worden opgenomen, dus voor zoover
mogelijk tot ’t volgende nummer.
DE UITGEVER.
geleden dat de zaak nieuw leven werd
ingeblazen.
De verdere ontwikkeling mag met
enig optimisme worden tegemoet ge
zien. De animo voor de athletiek-
beoefening is sterk toegenomen en de
prestaties worden steeds beter. En
wat van heel veel beteekenis is, het
zijn niet enkelingen meer die tot goede
verrichtingen in staat zijn. Er valt over
de gehele linie een stijging waar te
nemen.
Het is niet zonder reden dat we
juist nu een paar woorden over deze
tak van sport hebben gezegd. Evenals
voor alle andere sporten is voor athletiek
een grondige voorbereiding nodig.
Wil men in het komende seizoen een
redelijks kans op succes hebben dan
moet reeds nu weer aan de training
worden gedacht. Deze z g.n. conditie
training is van zeer veel betekenis.
Vooral voor hen, die nog niet vol
doende de techniek beheersen. Vcor
het aanleren en verbeteren van de
techniek zijn in de eerste plaats nodig
een lenig lichaam en soepele spieren.
Deze beide factoren zijn het waaraan
bij de conditie training alle aandacht
dient te worden besteed.
Friese athletes en athleten, let op
Uw saeck I PUK.
Voetbaloverzicht.
Hielpen zorgde Zaterdag voor een
verrassing door een 4—2 overwinning
op Quick, in Stavoren nog wel. Bak
huizen had het in Koudum niet gemak
kelijk, maar tenslotte trok Oever-
zwaluwen toch aan het kortste eind.
De gasten wonnen n.l. met 54.
De Workum ’■eserves deden knap
werk door m Sueek Oranje Nassau 3 er
met 40 onder te houden.
In ons volgende nummer zullen we
de stand van beide afdelingen plaatsen
en tevens enige aandacht wijden aan
de tot nu toe gespeelde wedstrijden.
Athletiek in Friesland.
Ieder jaar geeft de Technische Com
missie van de Koninklijke Nederlandse
Athletiek Unie een bescheiden boekje
uit. Dit bevat dan een opgave van de
25 beste prestaties die op ieder num
mer gedurende het afgelopen seizoen
geleverd zijn. Deze erelijst over 1945
is thans verschenen. Ik heb er een
paar kostelijke uurtjes mee doorge
bracht.
Er blijkt immers uit, dat onze Friese
dames- en heren athleten beginnen
mee te tellen. Als we de lijsten over
1944 en 1945 naast elkaar leggen, dan
vinden we op de laatste een veel gro
ter aantal Friese namen vermeld.
Bovendien vaak op zeer eervolle plaat
sen. Vooral ook in de Juniores-klaSsen
komt Friesland knap uit de hoek.
Bij de beoordeling der prestaties
mag niet uit het oog worden verloren,
dat de Westelijke athleten lichamelijk
veel meer van de oorlog te lijden
hebben gehad dan de Noordelijke. De
hongerperiode heeft natuurlijk in 1945
nog geducht zijn invloed op de pres
taties doen gelden.
Daartegenover staat echter weer,
dat alle andere districten een voor
sprong hebben op Friesland waar het
de wedstrijd- en trainingsterreinen
betreft. Onze provincie is geen enkele
sintelbaan rijk, zodat zowel wedstrijden
als training uitsluitend plaats vinden
op grasbanen. Vooral voor de loop-
nummers betekent dit een niet geringe
handicap.
Hier komt nog bij, dat de athletiek
in Friesland nog betrekkelijk jong is.
Of eigenlijk moeten we hier spreken
van een tweede jeugd. Want zo’n
kleine twintig jaar geleden, stond de
athletiek hier op een behoorlijk peil.
Na 1930 ging het echter hard achter
uit, Het is nu nog maar enkele jaren
Zondag 23 December
le en 2e Kerstdag en 30 Dec.
(voor zoover bekend)
Workum (R.K.) Voorm. 7.30 uur
Vroegmis. 10 uur Hoogmis. Nam.
3.30 uur Lof.
le K. Voorm. 5 uur Nachtmis, daarna
2 stille Missen, waaronder Kerstlie
deren. 9 uur 2 stille Missen. 10 uur
Hoogmis. Nam. 3.30 uur Vesper.
2e K. Voorm. 7.30 uur Vroegmis.
10 uur Hoogmis. Nam 3.30 uur Lof.
30 Dec. Voorm 7.30 uur Vroegmis.
10 uur Hoogmis. Nam. 3.30 uur Lof.
(Herv.) Voorm. 9 uur en 10.30 uur
ds J. van Veen. Nam. 5 uur ds
J. Loos.
Maandagavond 8 uur Wijdingsdienst
(In de kerk),
le K. Voorm. 9 en 10.30 uur ds J.
Loos. Avonds 5 uur dsJ. van Veen.
2e K. Voorm. 9.30 uur ds J. Loos.
30 Dec. Voorm. 9 en 10.30 uur ds
J. van Veen. Nam. 5 uur ds J. Loos.
(Doopsgez.) Voorm. 10 uur ds G-
de Groot (in het lokaal), ’s Avonds
8 uur Kerstwijding met lekenspel,
le K. Voorm. 10 uur ds G. de Groot.
Nam. 4 uur Kerstfeest van de Zon
dagsschool.
30 Dec. geen dienst.
(Geref.) Voorm. 9.30 uur dr D. S.
Attema. Nam. 2 uur ds A. J. van
Dijk, van Koudum.
le K. Voorm. 9.30 uur en Nam. 2
uur dr D. S. Attema.
2e K. Voorm. 9.30 uur ds A. J. van
Dijk van Koudum.
30 Dec. Voorm. 9.30 uur ds Jansen
van Hindeloopen. Nam. 2 uur dr
Woausdei 12 Dec. De krite fan
it Kr. Fr. Selskip haldt foar har leden
ünderinoar in foardrachtekriich.
It gebou is alhiel beset, as om goed
healwei achten de foarsitter op wen-
stige wize iepent.
Hy rop alle gasten en yn ’t bysün-
der de karmasters I. G. de Boer, H.N.
H. K. de Jong fen Ferwalde en K.
Meijer in hertlik wolkom ta, en sprei.t
syn blidens üt, dat de Krite by safoile
minsken yn Warkum, in great plak
ynnimt yn 't hert. Dat docht op eltse
krite-joun bliken, as wy de doarren
iepen stean hawwe ek foar netleden.
Dizze joun wolle wy eat dwaen oan
hwat wy yn üs karbrief neamd hawwe,
it foredeljen fan üs tael. It brüken en
bilüsterjen fan dy tael yn dichterlike
wurden. En as wy nou weromsjugge
nei hwat dizze joun levere is op dat
gebiet, mei eigen krêften, kinne wy
tofreden wêze.
De foardragers hawwe it goed dien
en it peblyk hat mei oandacht lustere.
It gehiel waerd ofwiksele mei sjongen
en in pear krite leden soargen foar it
petear: „Yn it korjehüs De Fryske
Flage."
It wier al 12 ure wést, do’t de kar
masters üs mei in koart wurd de üt-
slach bikend makken.
Earnst. le priis 89 pnt. jiffer Tr.
Kemker mei: „Hwat moatte üsjonges
wurde 2e priis 88 pnt. jiffer Tryn
Visser mei„De Boer.” 3e priis 871/,
pnt. Tj. Meijer mei„Sang fan de
Uostalbeam.” Peblykspriis krige jiff.-
Tr. Kemker.
Koartswyl. le priis 76 pnt. H. Dyk
stra mei„Halbe fortelt syn frijerij.”
2e priis 73 pnt. H. Groen mei „In
moai bigjin, in mal midden en gjin
ein.” Peblykspriis koartswyl krige
H. Groen.
Van 13 t.e.m. 19 December 1045.
GeborenBondina Theodora Maria dv
Frans Jacobus Popma en Maria Titia Catha
rina Lunter: Theunis zv Gerben Woudaen
Beike Kok; Botte zv Jacob Zoethout en
Oentje Ouderkerken.
Gehuwdgeene.
Overleden: Margaretha SjoukjeGerritsma,
oud 1 jr, dv Gerrit Gerritsma en Maria
Brouwer (overl. te Sneek)Jentje Siomonsma,
oud 74 jr, echtg. v. Aaltje de Vries.
Fryske Brief XXIV.
Noch, sjoch ik sa yn tinzen, de ütris fan hünderten en noch ris
hünderten, üt de greate stedden wei, de boer op. Dreaun troch de
honger en de earmoede, allegearre mei ien en it selde doelIten.
Noch sjoch ik se gean, efter skou karren berneweinen, eigen makke
krossen, en mei fytsen sünder bannen en soms ek sünder keatting, as it
mar rölle, dat wie de headsaek. Ik seach se gean, hiele kloften, mei
almeast neat om ’e lea as fodden. De klean, binammen oerjassen en
mantels, moasten mei om to ruoljen tsjin itenswüren, hwant jild, och hwa
woe hwat forkeapje? Mar net allinne klean, ek skoun klompen, hüsrie,
kachels, ja it lytse bytsje branje hwat er noch wie, gyng mei yn’e karre.
Ik seach se gean, aide minsken, jonge froulju en foral ek bern, yn
’e füle kjeld, op bleate fuotten troch it wetter wadzjende, of mei süver
neat oan 'e fuotten troch de sniebodzjende. Bern, skriemende, fan’e honger,
kjeld en illinde. Ik seach se gean, de stumpers, op reis nei deWieringer-
mar of nei Fryslan. Dagen, né wiken wiene hja faek ünderweis, en hoefolle
fan harren binne it op de reis bistoarn. Mar ek hoefolle, kamen nei dagen
fan swalkjen, noch mei lege hannen thus. Thus, hwer ’t de bern, hwer ’t
in jonge man, dy’t him net op strjitte weagjekoe, mei lege magen, wachten
op mem, dy’t iten mei nimme soe.
Ik tink oan de hünderten, oan de tüzenen, dy’t omkommen binne fan
honger en earmoedeik tink oan de alderen en bern, dy’t sa de knoei
wei krige hawwe, dat hja der nea wer hoppe op komme sille.
Ik sjoch ek oare bylden üt dy selde tiid, en wol it folk hwat hjir
sa heislik hüshalde. Allegearre, stik for stik, tsjok en fet, fan it iten en
süpen, hwat hja hjir diene. Mar ek oan hwat hja hjir üt üs lan wei
sleepten, hwat wy en foral üs bern, sa nedich balde moasten. Mar och,
hwat koe harren, üs bern skele? Mei-lijen, bistie by harren net. Alles
hwat mar heal fan har gading wie waerd nei it eigen nést ta töge. Ja, as
men se hearde, dan wie der yn har eigen lan noch fan alles foldwaeade,
mar dochs waerd alles nei de „heimat^ ta sleept.
Hwat wy dat folk, yn dy tiden wol tawinske hawwe, stekt net sa lyk.
Oan in tsiende part hiene hja grif mear as genöch hawn.
Dy tiid leit lokkich efter üs, dat is foarby. Mar forgetten De wonnen
dy’t hjir slein binne, wiene djip en it sil hiel lang duorje, ear’t dy genezen
en hiele binne, mar de groeden bliuwe.
Mar honger, kjeld, eangstme en freze lyk as doe, hawwe wy nou net
mear. Wis, it is noch lang net rom mei alles, wy kinne noch net üt de
brede fjirtsjen libje, mar wy binne ryk.ja skat en skatryk, as wy sjogge
nei in jier lyn.
En sa geane wy dan de Krystdagen tomjitte. It sil foar de mehste
minsken, in moaijer, Ijochter, blider Krysttiid wurde, as de léste jierren it
gefal west hat. Der sil wêze blydskip, om de bitsjutting fan it feest seis;
blidens om ’t wy nou wer frede hawwe; blydskip ek, om ’t wy nou wer
safoile hawwe, hwat wy de léste jierren misse moasten. Ja, nei detsjustere
tiden, sil it nou yn de Krystdagen, wer Ijocht om üs hinne wêze.
Bliid, mar ek tankber, sille wy stean kinne, by it Bern yn’e krebbe.
Sille wy sjonge it „Stille nachtu en „Frede op ierde.“ En yn alle lannen
op ierde, yn alle talen en spraken, sil it aide, en dochs jimmerwei nije
Krystforhael, forhelle wurde. Deryn sille wy ien wêze. Ien yn blydskip
oer it Ljocht dat de tsjusternis fordriuwt. Mar it sil net oeral sa Ijocht
wêze as it hjir by üzes is.
En dan tink ik oan it folk hwat üs it libben fiif jier oan ien
stik, sa sür makke hat. Né, hja hawwe it nou neat net rom. Hja
sitte nou seis ünder it jok fan frjemden. In miljoen of hwat fan har eigen
folk sneuvele; wit hoe folie minsken omkomt by it bombardear jenhiele
stêdden en doarpen mei de groun lyk makke en nou op ’e keap ta,
honger, earmoede en kjeldlije. Och it wie er wol yn to sjen, dat it sa
komme moast. In folk hwat safoile op ’e kerfstok hat, moast de iene of
oare kear syn trekken thüs krije. Men kin der oer tinke sa 't men wol,
mar dit folk moat foartdaliks net wer de kans krije, on£ to dwaen lyk as
yn 1914 en 1940. Dat roppen: „Jow üs kanonnen ynpleats fan büter,”
moat er nou mar ris üt. Hja moatte leare, al is it dan ek, mei skea en
mei skünde. En oan safier ta, sille wy it grif iens wêze. Oan safier ta,
hwant hwat nou komt, né dat giet my to fier, dat komt to bot oan.
Yn in krante, dy ’t ik fan ’e moarn krige, stiet in stikje, hwat ik
hjir oernim. „Van elke 1000 kinderen in de Britsche bezettingszone in
Duitschland, zijn er 231 stervende. Voor Hamburg bedraagt dit cijfer 145,
driemaal zoo groot als in 1938.”
It is wier net nedich om hjir folie oer to sizzen, de sifers sizze üs al
mear as genoch. Mar it seit üs noch mear, it bitsjut, dat as it Krysttiid
wurden is, dat fölle heiten en memmen, net stean sille by de krêbbe mei
it bêrntsje yn wynsels biwuolle, mar dat hja stean moatte, by it lykje,
by it grêf, fan har eigen bern.
It is my earlik to mansk, om hjir mear fan to sizzen en derom
meitsje ik in ein oan dizze, net sa tige, botte fleurige brief.
FRISO.
KERSTMIS.
Het Kerstfeest, zooals wij dat ken
nen, is op zich zelf beschouwd, al een
zeer oud feest, dat omstreeks 1500
als zoodanig vrij algemeen gevierd
Werd', Doch reeds eeuwen daarvoor
werd in de Germaansche landen in
West Europa omstreeks den Kersttijd
een Kerstblok gebrand, dat waarschijn
lijk een overblijfsel was van het Ger
maansche offervuur, ter gelegenheid
van het Yul feest der oude Germanen,
dat gevierd werd van 25 December
tot 6 Januari. In Engeland brandt men
nog wel zulke groote blokken hout,
die dan ook Yule logs heeten boven
dien wijst het feit, dat de Kersttijd in
Engeland van 25 December tot 6 Janu
ari duurt, wel op de oorspronkelijk
heidensche afkomst van dit specifieke
Kerstfeest attribuut. De omstandigheid,
dat men de geboorte van den Chris
tus, welke men later immers het
Licht der Wereld zou noemen, in de
plaats kon stellen van het oud-heiden-
sche feest, leidde er toe, dat men de
oud-Germaansche gebruiken ging ker
stenen en er een nieuwe beteekenis
aan ging hechten.
Omtrent het gebruik van den Kerst
boom, welke men in zoo veel landen
aantreft, zijn verschillende verklaringen
in omloop. Eigenlijk is het planten
van een kerstboom pas in de zestiende
eeuw ontstaan, speciaal in Protes-
tantsche kringen.
De oorsprong van den kerstboom
wordt door legenden aan verschillende
personen toegeschreven. Zoo zou
Maarten Luther bij een reis door een
eenzaam woud onder den indruk zijn
gekomen van het sterrengeglinster
tusschen de takken der dennen, zoo-
dat hij z’n huisgenooten wilde laten
genieten van hetgeen hij gezien had,
waartoe hij een denneboompje mee
bracht, dat met waslichtjes en ge
schenken werd versierd en waarbij
van het Licht der Wereld verteld werd.
Een andere legende gaat veel ver
der terug, nl. naar het jaar 725, toen
de Duitsche apostel Winfried een
aantal Saksers aantrof, welke bij een
grooten eik aan den dondergod Donar
een klein kind wilden offeren. Hoogst
verontwaardigd ontrukte hij hen het
kind, nam een bijl en begon den hei
ligen eik om te hakken. In plaats dat
de dondergod hem met een bliksem
neervelde, zooals de barbaren dat elk
oogenblik verwachtten, straalde, toen
de woudreus eindelijk gevallen was,
een helder maanlicht door de takken
van een jonge spar, die naast den
gevelden eik z’n takken omhoog stak.
Winfried richtte zich daarop tot de
sidderende, doch ondanks alles hevig
ontroerde heidenen en op den sparre-
boom wijzend, sprak hij
„Van nu af aan zal de spar Uw
heilige boom zijn. Hij is de boom,
die van vrede spreekt, want van zijn
hout zijn Uw woningen gebouwd
en hij is het teeken der onsterfelijk
heid, want hij is altijd groen. En
hij is de boom van het Christus
kind, want bij wijst met zijn takken
ten hemel.”
Ongeveer dertig jaar geleden ont
brandde er nog een vrij hevige strijd
over de Kerstteest-gebruiken van Kerst
boom met groen versierde huizen,
het geven van geschenken enz. Er
waren toen vooraanstaande personen
in Christelijke kringen, die meenden,
dat deze gebruiken de aandacht aflei-
den van de werkelijke beteekenis van
het Kerstfeest. In later jaren heeft
men deze bezwaren niet zoo sterk
meer gevoeld. Men is blijkbaar de
meening gaan koesteren, dat het een
het ander niet hoeft uit te sluiten.
En zoo is het Kerstfeest afgezien
dan natuurlijk van de godsdienstige
beteekenis, welke voor zoover het de
Christenheid betreft, in groote lijnen
universeel is geworden tot een
warm, hartelijk feest, waarbij in aller
hitten een milde stemming neerdaalt,
die zich uit in een spontane lief
dadigheid en goedgeefschheid, zoodat
geen enkele oproep tot het bijeen
brengen van een Kerstgavé voor welk
doel dan ook, in de laatste dagen des
jaars zonder succes blijft. En dat lijkt
wel een van de beste bewijzen, dat,
ondanks alle afleidende kerstgebruiken,
de .geest van het Kerstfeest die
van de diénende liefde niet ver
loren is geraakt.
Integendeel.
BONNENLIJST geldig van 23 December ‘45 t.e.m. 5 Januari ‘46
Bonkaarten KA, KB, KC 601.
500 t.e.m 506 800 gram brood
507, 508 200 gram bloem
500 gram suiker
100 gram koffie
100 gram cacao
125 gram boter
250 gram margarine
100 gram vet
100 gram kaas
517, 518, 519 100 gram vleesch
1 kg aardappelen
509
510
511
512
513
514
515
516,
520 2 kg aardappelen
521 1 kg aardappelen
B 41, B 42 400 gram brood
A 43 l’/2 liter melk
B 43, C 43 3 liter melk
B 44 1 kg aardappelen
602, 603 200 gram bloem
625 600 gram suiker
i cacao
607 250 gram boter
125 gram margarine
100 gram kaas
5 liter melk.
611, 612, 613, 614 100 gram vleesch
615 1 kg aardappelen
D 41, D 42 400 gram brood
E 41 250 gram rijst of kindermeel
Tabakskaarten enz.
T 05 2 rants, tabaksart. (geen imp.-sig.)
V05 100 gram chocolade of suiker w.
X05 2rants. tabaksart. (geen imp.-sig.)
De bonnen voor melk en aardappelen zijn geldig tot en met Zaterdag
29 December a.s.
Voor de week van 30 December tot en met 5 Januari a.s. zullen nog bonnen
worden aangewezen voor melk, aardappelen, bloem, zout, jam, peulvruchten,
tabak, versnaperingen, zeep en lucifers.
Het koopen op deze bonnen is toegestaan vanaf Vrijdag 21 December 1945,
des middags 12 uur, uitgezonderd aardappelen en melk.
D. S. Attema.
(Bapt. Gem.) Voorm. 9.30 uur en
Nam. 5 uur ds. F. E. Huizinga.
le K. Voorm. 9.30 uur ds F. E.
Huizinga. Nam. 3.30 uur Kerstfeest
alleen voor gemeente en genoo-
digden.
2e K. Voorm. 9.30 uur ds F. E.
Huizinga. Nam. 3 uur Zondags
school Kerstfeest.
30 Dec. Voorm. 9.30 uur Dienst.
Nam. 5 uur Lezen.
Heidenschap (Herv.) Nam. 1.30 uur
ds J. van Veen.
le K. Nam. 1.30 uur ds J. Loos.
2e K. Voorm. 9.30uur dsJ.v.Veen.
30 Dec. Nam. 1.30 uur ds J. v. Veen.
Ferwoude (Herv.) Voorm. 9.30 uur
ds L. Brink.
le K. Voorm. 9.30 uur ds L. Brink.
30 Dec. Geen dienst.
Gaast (Herv.) Geen dienst.
2e K. ds Bonting van Exmorra.
30 Dec. Geen dienst
Hindeloopen (Herv.) Voorm. 9.30 uur
en Nam. 2 uur ds S. J. Wouda.
(Geref.) Voorm. 9.30 uur ds C. Jansen.
Nam. 2 uur Leesdienst.
(Doopsgez.) Voorm. 10 uur da
Treffers.
Koudum (Doopsgez.) 2e K. Voorm.
10 uur ds G. de Groot. Nam. 4 uur
Kerstfeest van de Zondagsschool.
o
n-tri sh
l
Workum
I
