Nutsspaarbank
I.
I
Straatnamen in
plan Bascohof
f
M:
-
o»
êi
Diepe Dolte
Straatnamen in het uitbreidingsplan ‘’BASCOHOF1’
\z
3£ê£ei^
1488
in 1783
in
'-it
zijn
J
B en W der gemeente Workum
komen in de raadsvergadering van
volgende week maandagavond met
een voorstel bij de raad tot het ge
ven van straatnamen in het plan
Bascohof.
In hun prae advies daarover zegt
dit college ongeveer als volgt.
ze is ingericht. De Workumer fir
ma’s Beuker, de Vries, de Jong en
Robijns komt hiervoor een woord
van hulde zeer zeker toe!
De smaakvol ingerichte wachtka
mer bevindt zich thans aan de voor
zijde van het gebouw. De cliënt,
zal aan de balie worden geholpen
gezeten op een speciaal daarvoor
aangebrachte stoel.
Het prettige contact tussen cliënt
Aan de overkant van de Dolte
naast het Baenspaed heeft het hom
stek van Obe Yntema (destijds wa
genmaker, jarenlang raadslid) ge
staan. Op het te bebouwen terrein
hebben vroeger meer houtstekken
gestaan, wellicht ongeveer op de
plaats van het geprojecteerde klei
ne straatje met autoboxen.
VIII HOUTSTEK
Begrenzing: Bascohof-Lynbaen.
V BROUBANK
Begrenzing: Kleasterlan.Tetting-
burren.
II LYNBAEN
Begrenzing: van de nieuw aan te
leggen brug over de Dolte tot de
Hearewei.
VI BASCOHOF
Begrenzing: Van de tegenwoordige
Zuiderbrug tot de Hearewei.
XI LEARMOLE
Begrenzing: Tettingburren-Hege.
terp; evenwijdig aan Tademahof.
Door de verlenging van Basco-
hof verdient het aanbeveling, dit
thans eveneens Bascohof geheten
straatgedeelte een eigen naam te
geven.
In het gemeentearchief bevindt
zich een brief van een Workumer
uit Algiers van 10 mei 1696 met als
adres: ,An de Eersame Weeduwe
Arianie Cornelis, woonagtig in de
Taenstraet tot Worckum in Vris.
landt’. In 1768 (reëel Cohieren)
wordt de plaats van een taandel*)
duidelijk genoemd, nl. ,Hoff en Taan
derij, de Dolte ten noordwesten,
de Burevaart ten zuidwesten’.
Ill TETTINGBURREN
Begrenzing: Lynbaen-Hearewei
IV
Begrenzing: tussen
en
vaart.
De daar gelegen landen
destijds kloosterbezit
daarom zo genoemd
eeuw
aldus aangeduid)
eens willen bewonderen: zij
van harte welkom!
WORKUM De Nutsspaarbank, die
haar zittingen ongeveer een maand
lang in het Waaggebouw heeft moe
ten houden, kan a.s. maandag haar
clientèle weer in het spaarbankge-
bouw ontvangen. Er heeft in de af
gelopen weken een totale vernieu.
wing van wachtkamer, kantoor
ruimte en hal plaats gevonden waar
door de oudste spaarbank van Ne
derland thans’ op de modernste wij
KLEASTERLaN
Tettingburren
Hearewei, langs de Brandebure
X TADEMAHOF f
Begrenzing: Tettingburren-Hege.
terp, evenwijdig aan Bascohof
worden aangeboden! In de 150 P
ren van haar bestaan heeft dez
bank naast de directe behartigd
van de belangen van haar clients'
reeds vele algemene Workumer i>’
stellingen en initiatieven geldeüj
gesteund. Wij hopen, dat deze ban'
welke wij terecht onze eigen Wol
kumer bank kunnen noemen, dz
nog in grote mate in de toekoms
zal kunnen doen.
zeer geslaagd. Slechts op enkele
punten was een nader overleg met
de commissie wenselijk. Dat over
leg heeft tot volledige overeen
stemming geleid tussen de straat
namencommissie en het college
van B en W, zodat zij ten aanzien
van de in het uitbreidingsplan Bas
cohof te geven straatnamen net
volgende eenstemmige advies kun
nen uitbrengen.
en bank, mede gebaseerd op ieders
persoonlijke omstandigheden, zal
worden voortgezet. Daar het aan
tal- en de grote verscheidenheid
van dienstverleningen - practisch
alle bankzaken kunnen worden uit
gevoerd - vooral de laatste jaren
sterk zijn toegenomen, heeft het
spaarbankbestuur besloten de bank
dagelijks op de in de advertentie
vermelde uren voor het publiek
open te stellen. Zowel de klanten
als zij die dat nog niet zijn, zullen
ongetwijfeld het nieuwe interieur
ft.
tx*
SS
VII TAENDERIJ
Begrenzing: Burevaart en Lyn-
baen.
IX HEGETERP
Begrenzing: Tettingburren-Lyn-
baen.
Reeds in 1585 (Proclamatieboe.
ken) wordt vermeld een ,huys en-
de steede metten terp daer om en-
de by, leggende aen Taetingbuyren'
een soortgelijke vermelding wordt
in 1627 aangetroffen; in 1711 wordt
de terp vermeld als ,hoogeterp
waarmee ons voorstel wordt ge
motiveerd.
In een stuk van 1711 (archief
Burger Weeshuis) wordt gesproken
van een stuk zaadland aan de ou
de weg op de HOOGE TERP onder
Tettingburen naast TADEMAHOJ
De commissie was van mening
de combinatie Hegeterp, Tetting
burren en Tademahof te moeten
handhaven. Juist op grond van dit
gecombineerd genoemd zijn in bo
venaangehaald stuk zijn deze drie
namen te geven aan drie in ei
kaars nabijheid liggende straten.
Met dit standpunt kunnen wij ons
volledig verenigen.
Op ons verzoek heeft de destijds
door- de raad ingestelde Workumer
straatnamencommissie zich bezig
gehouden met de naamgeving aan
de straten in het uitbreidingsplan
Bascohof.
Evenals bij voorgaande naamge-
vingen het geval was, heeft de
commissie zich op het standpunt
gesteld, dat bij voorkeur nog leven
de of door de geschiedenis aan de
plaats zelf gebonden namen de
voorkeur verdienen. Daarbij heeft
zij gestreefd naar korte namen die
goed van klank en gemakkelijk uit
spreekbaar zijn. De commissie was
van oordeel, dat de uitgangen
.straat’ of .strjitte’ e.d. zoveel mo
gelijk dienen te worden vermeden.
Om tot een verantwoord advies
te komen heeft de commissie een
uitvoerige bronnenstudie verricht,
oude kaarten bestudeerd, ter plaat
se een onderzoek ingesteld en met
ter plaatse bekende inwoners ge
sproken. Daarbij is komen vast te
staan, dat het thans te bebouwen
stadsdeel vroeger duidelijk meer
bewoond was dan nu en dat er vrij
veel bedrijven gevestigd waren (een
grote touwslagerij, een breeuwerlj
voor schepen, een scheepsmasten
makerij, een tranderij, meer dm
één houthandel, een leermolen enz)
Graag willen B en W hun waar
dering uitspreken voor en de dool
de commissie verrichte arbeid en
voor het uitvoerige en goed ge
documenteerde rapport, dat de com
missie B en W deed toekomen. De
voorgestelde straatnamen achtten
B en W na bestudering van ge
noemd rapport, in het algemeen
I HEAREWEI
Begrenzing: Spoardyk.Burevaart
Reeds in 1627 wordt deze naam in
de Proclamatieboeken (1583-1780,
15 delen) genoemd in verband met
een .helling aan Snackerbueren
streckende voor van de Heerewech
tot achter in de Delfte’. De naam
.Hearewei’ leek ons zeer geschikt
voor deze, eigenlijk belangrijkste
straat in het plan. Zou later een
,Thomashofuitbreiding’ volgen en
deze weg, over de Burevaart heen
doorgetrokken worden, dan kan
deze naam voor die doortrekking
gehandhaafd blijven.
Van deze gelegenheid maken B
en W gebruik, eveneens op advies
van de straatnamencommissie aa*»
de raad voor te stellen de naam
Eniggaburren voor het gedeelte
straat tussen de Aldewei en de
Algeraburren te laten vervallen en
dit gedeelte ook Aldewei te noe
men. Het is nl. één rechte weg, die
onlogisch plotseling van naam ver
andert. Het gedeelte van de Alde
wei, van Eniggaburren tot Heiden-
skipsterdyk zou in verband met het
vorenstaande beter tot de Heiden-
skipsterdyk kunnen worden gere
kend en aldus worden genoemd.
Ongeveer ter plaatse heft een
molen gestaan, die in het begin
van deze eeuw is afgebrand. De
laatste tijd was het een roggemo-
len, daarvoor een .learmole’. Een
bejaarde bewoner van het Süd
ter plaatse nog zeer goed bekend,
sprak nog van .learmole’. Reeds in
1776 (Reëel Cohieren) wordt de
.zeemtouwerij op Tettingburen’ ver
meld. De .zeemleermolen’ wordt m
een verkopingsbiljet vermeld
1820 en 1826.
Volgens de proclamatieboeken
(1625) heeft zich ongeveer ter
plaatse een ,huys en de stede op
Snackerbuyren op de Braebanck
genaemt Stoyteboll’, bevonden. In
de Proclamatieboeken (1629) komt
de naam nog eens voor: ,en de hal
ve helling ofte braubanck’. Deze
naam is kort en krachtig en doet
denken aan het bedrijvige verleden
van Workum op het gebied van de
scheepvaart en scheepsbouw (het
breeuwen van schepen).
In verband met het a.s. 150-jarig
jubileum in de herfst van dit jaar
zal de openstelling van de ver
nieuwde bankinrichting thans niet
.gevierd’ worden. Des te meer zal
aandacht besteed worden aan het
jubileum van de oudste spaarbank
van Nederland, niet alleen lande
lijk maar ook speciaal plaatselijk.
Ter gelegenheid hiervan zal de hui
dige spaarders en zij die dat nog
worden .een prachtig programma
waren
en werden
(in de 17e
worden deze landerijen nog
Tengevolge van de realisering
van het plan Bascohof zal het
Baenspaed komen te verdwijnen;
het valt te betreuren, dat deze echt
oude Workumer naam moet wor
den opgeofferd. Het Baenspaed was
oorspronkelijk het pad van een
lijnbaan. Volgens de .Reëel Cohie
ren’ bestond deze lijnbaan al vóór
1715. Een verkoopbiljet van 1824
vermeldt: ,eene kapitale overdekte
lijnbaan en baanspad, geschikt tot
het maken van de grootste touw
werken op de Snakkerburen over
de Kettingbrug op het Zuideinde
van Workum’.
De nu in te voeren naam Lyn-
baen houdt een duidelijke herin
nering in aan het te verdwijnen
Baenspaed.
De reeds bestaande naam Basco
hof dient te gelden voor de ge.
hele lengte van de straat, lopende
van de Dolte tot de Hearewei.
Eertijds heeft ter plaatse een
buurtschap van enige omvang ge
legen zoals uit verschillende oude
kaarten blijkt en waarvan de naam
was: Tettingburen. In 1845 bevesti
gen de .schepnen in Waerkum’,
volgens een oorkonde, aanwezig in
het gemeentearchief, de aankoop
van huis en land ,dat staen ende
lydsen is oen Taetijngbwren foer
hondert schielden’.
In de oorkonde van 1488 ver
klaart Aucka Peer ,dat ic dae sus
teren hab forcapet dat hws ende
staten deer steet oen Tatingha bu
ren’.
De naam wordt daarna dikwijls
teruggevonden, op verschillende
wijzen geschreven als: Taetingh-
buieren, Tettingbuyren en
en 1804 als Tettingbuuren.
Als naam voor één van de belang
rijkste straten in het plan achten
wij deze naam uitermate ge
schikt.
-tap-
<r
r-.-
fa
''U