Warkums Erfskip
vermolmde voetótulz
WYMERTS
I
■n
Westfriese streekroman door Maartje Zeidenrijk
LANGS DE
lijker op geworden-’
,Ik had het goed ginds. Ik had er moe
ten blijven, maar iets trok me. Was het
heimwee? Ik vermoedde al, dat mijn te
rugkeer een teleurstelling zou worden'
Begrijpend antwoordde hij; ,Ja, meid
we zijn de enigen niet. We kunnen en
kel vooruit zien. Er is in elk geval
weer een toekomst voor ons.'
,Met pijnlijke, wrede herinneringen,
op. Er kwam een officier aan boord en
toen hij hoorde, dat we vluchtelingen
waren uit Holland, begeleidde zijn
schip ons naar de haven. Ik ben de
naam van het dorp vergeten. Maar dat
kon me niéts schelen: ik wist één
ding, dat we veilig waren. En voor dé
rest. doordat ik goed Engels sprak
had ik al gauw een baan. Die had ik tot
vorige maand. O, ik heb goed verdiend
maar m'n verlangen naar huis werd me
te sterk. Ik ben hier nu drie weken-'
,En?'
,Net als met jou. Niemand meer in
leven. Zelfs het huis is weg. Afgebro
ken. Waarom weet ik niet. Misschien
eerst gebombardeerd. Enne. ze zei
den, dat jij ook dood was. Hoe kan dat
nou?'
Lieve kind, jij was niet in Neder
land, al deze jaren, dus je zult er wel
geen idee van hebben, hoe alles zich
heeft toegedragen.'
,Ik heb in deze weken natuurlijk zo
ook het één en ander gehoord.'
,Ze pikten ons op een avond tegelijk
op. Maar ik zag kans weg te rennen in
het donker. Enfin, iemand hielp meja-
ter weer een ander. Door kennissen
kreeg ik een ander persoonsbewijs en
een andere naam. Ik dook onder in de
Beemster en daar heb ik al die tijd ge
zeten- Nou ja, gezeten. Hij spreid
de zijn handen uit. ,Ik heb er natuurlijk
wel voor gewerkt.'
Ze kee kverwonderd naar zijn brui
ne, harde handen. Even voelde ze er
met haar vingers in. ,Wat deed je? Boe
renwerk?’
Zoiets,' antwoordde hij lachend. ,In
de tuinderij. O, ik deed het met ple
zier, hoor; tuinen was altijd al een soort
hebby van me. Herinner je je nog dat
ongelukkige hoekje achter ons huis?
Mijn bloementuin, die ik zo pijnlijk pre
cies verzorgde. Nou, in de Beemster
had ik heel wat meer te verzorgen.'
,Maar. dat is toch al maanden ge
leden? Wat doe je nu?'
,Ik ben er nog. De vrouw in weduwe
Haar man is ook in de oorlog omgeko
men. Ze heeft een dochtertje. Ik kan
haar niet zomaar in de steek laten na
tuurlijk. O, ik vind het niet erg, hoor.
En de zaak kan ik toch niet eerder her
openen dan van de winter- Ik moet
eerst weer kontakten leggen, invoerver
gunningen aanvragen en dat gaat alle
maal niet zo gemakkelijk. Maar tegen
half november heb ik het wel voor el
kaar.’
,Hoe is het met je huis? Nog een beet
je intact?'
,Ja, dat viel mee. Een vreselijke rom
mel lang nog niet opgeruimd, maar
dat komt wel. Er zat al die jaren een
Verwalter in. Zo noemden ze dat hier.
Zeq. waarom ga je niet mee? Ik was
net op weg naar huis.’
Ze begon te lachen. ,Heb je nog wat
onder de kurk?'
Hij knikoogde. Reken maar. Beter
ui als hier. Zullen we onze ontmoe
ting voor de rest van de dag samen
vieren? Gaan we eerst naar huis, dan
eten we in de stad. En we kunnen ook
ergens dansen. Zin?'
Zijn enthousiasme werkte aansteko-
liik. .Verdraaid, Siem, dat doen we- Een
beetie schade inhalen, he?'
Hij wenkte de kelner, haar aankij
kend. ,Nou, als ik je zo bekijk, buur
vrouw, je bent er in elk geval niet le-
Ze knikte. ,Je weet nog wel misschien
dat ik bij de KLM werkte- Ik had nacht
dienst, die verschrikkelijke uren van
de negende op de tiende mei. Er kwam
opeens geen toestel meer binnen. Om
half drie al waren de militairen hier.
We hadden al een plan om bij daglicht
weg te vliegen naar Engeland. Maar ze
vorderden terstond alle machines, die
aan de grond stonden. Er was geen
schijn van kans meer. Toen kwamen
de eerste bombardementen. Ik was
doodsbenauwd en wilde weg, Sjaak Os
sedrijver, misschien herinner je je hem
nog wel, werkte er ook. In de keuken.
Hij liet het fornuis in de steek en riep
me. Hij zei: Ik heb wat geld en m’n
wagentje staat hier. Kom mee, we
gaan naar IJmuiden; misschien kunnen
we nog met een boot wegkomen. Maar
dan moeten we vlug zijn. Ik dacht er
geen moment meer over na, want ik
was doodsbang. In de nacht reden we
weg- Zonder licht. Met de morgensche
mering waren we in IJmuiden. Het
duurde nog een uur, toen was er een
kans. Sjakie bepraatte een schipper,
gaf hem geld ik weet niet hoeveel
om vijf uur voeren we weg, met nog
vijftien mensen. We hadden een paar
keer een vliegtuig boven ons. Vraag
niet hoe ik die uren heb doorgebracht.
Ik was meer dood dan levend van angst
En van zeeziekte. Tegen de avond za
gen we de Engelse kust. Een oorlogs-
bootje van de Britse marine ving ons
Siem.'
,Ik weet het toch zelf? Maar wat
heipt het? Kom, we gaan eens kijken.'
Ze doorliepen samen het legen huis.
Hie ren daar stonden nog wat meubels,
maar veel was er geroofd of in de hon
gerwinter kapotgeslagen om als brand
hout te dienen. Hij zei: Alles moet hier
vernieuwd worden. Daar ga ik van het
najaar mee beginnen. Desnoods eerst
een paar vertrekken. En de winkel na
tuurlijk.'
,Heb je geld?'
,Ja. Meer dan voldoende- Vader heeft
er voor gezorgd, dat ik na de oorlog
opnieuw zou kunnen beginnen. Ik ver
tel je nog wel eens precies, hoe hij dat
deed. Dat doet er nu niet toe. Ik krijg
met een paar maanden weer invoerver
gunningen. Frankrijk en Engeland. Nog
niet veel, maar genoeg om te kunnen
beginnen. En ik heb nog oude voorra
den. Half november wil ik hier weer
beginnen. Komt mooi uit net tegen de
feestdagen. De mensen hebben weer
wat geld. Daar moet ik van profiteren'.
Ze knikte een paar malen. ,En hoe
doe je dan met je werk in de Beemster?
Je zei, dat je die vrouw niet in de
steek wilt laten.
Tegen die tijd heb ik wel een knecht
voor haar. Ik ben al bezig- Zo, ga even
zitten, dan haal ik een fles. Iets exclu
siefs. Vooroorlogs. Je zult grote ogen
opzetten.’
(wordt vervolgd)
FEUILLETON
NO. 12
be-
XII
Stichting vraagt hetzelfde
schreven.
)1
januari
over
VERVOLGING FRIESE EUTANASIE-
ARTSEN
IT HYLPER LIBBEN FAN
FOARHINNE
Mr. H. W. Kuipers, officier van Jus
titie te Leeuwarden, zegt, dat er in dit
stadium van onderzoek en overleg nog
geen vervolging wordt ingesteld tegen
de achttien artsen, die hebben verklaard
eutanasie te hebben toegepast.
Officier van justitie zegt:
nog geen vervolging.
J. H. H.
(1789—1869)
en
en
SLUIS TE STAVEREN GAAT NAAR
PROVINCIE
STAVEREN. De nieuwe sluis te Staveren
gaat nu in beheer en onderhoud over
naar de provincie. De gemeente moet
daarvoor een afkoopsom betalen van
188.800,— aan de provincie.
BILJARTVERENIGING
WORKUM. Op donderdag 18
vierde de biljartvereniging ,De Wijn-
Deze plaatsen voor het leggen der dijken
aan gedurige overstromingen bloot ge
steld zijnde, moesten de inwoners zor
gen, dat het water bij gene al te hoge
tijen hen niet bereiken kon; vandaar de
hoge bedden, waaragter nog een gang
loopt van veel hoger verdieping dan de
vloer; vandaar dat alle hunne meubels
kisten, kassen, kabinetten op hoge po
ten staan.
Het Tweede Kamerlid de heer Beuker
(RKPN) oud-Workumer heeft aan de
minister van justitie, de heer van Agt,
gevraagd om de achttien artsen uit Fries
land, die aktieve eutanasie hebben toe
gepast te vervolgen.
maar thans in St. Gertrudis. De premie
re van de film komt in Workum, terwijl
er grote kans bestaat, dat er ook nog
een televisie-uitzending van komt.
Peter
komen stukken
door de eerste secretaresse
A. Kooistra-Wijn behandeld met
een handwerktentoonstelling in
Beursgebouw te Leeuwarden, van
Stichting .Goedhandwerk’ te
zijn, dat dit een gebeurtenis is
Workum trots op kan zijn,
ACTIEGROEP NIEUWE PARTIJ
J. Baarda CCP, lid Friese
Staten blijft sympathisant
De heer J. Baarda CCP, lid van de
Friese Staten, zegt, dat hij onderteke
naar blijft. Hij heeft A gezegd en blijft
er achter staan. Hij vindt dat het be
sluit van mevrouw de Graaff-Nauta,
die zoals we de vorige week berichtten,
op haar besluit is teruggekomen, enigs
zins voorbarig is geweest. Hij meent
evenals mr. B. van Haersma Buma, dat
de aktiegroep .Nieuwe Partij’ voort
komt uit liefde tot de huidige christe
lijke drie partijen en meent dat de
actiegroep anders niet wil dan een ver
snelling van het vernieuwingsproces bin
nen de christelijke democratische par
tijen. Deze moeten veel progressiever
worden.
De Stichting ter eerbiediging en be
scherming van het menselijk leven heeft
eveneens aan minister van Agt gevraagd
een vervolging in te stellen tegen dg
achttien artsen, die onlangs schriftelijk
hebben verklaard, dat zij eutanasie heb
ben bedreven.
berg’ haar eerste lustrum. Om kwart
acht opende de voorzitter deze
avond en heette allen naar vooral
kele oud-leden van harte welkom
wenste ieder een gezellige avond toe.
Er werd deze arend niet veel aan
de biljardsport gedaan, het ging om ’n
gezellige avond. Er waren met de gas
ten niet minder dan 24 aanwezigen. Zes
tafeltjes waren dus bezet met de leden
die zouden spelen om de prijzen en er
werd geklaverjast.
Na dit spel werd het biljartspel (pot
spel) bedreven.
Hier de uitslag:
Klaverjassen
1 J. Siemonsma, 2 G. Gerritsma, 3 P.
Bootsma, 4 R. Flapper, 5 Bas Flapper,
6 Jan de Jong
U zult het de vorige week wel be
merkt hebben, dat Peter ook slechts
een broodetende profeet is, wat be
treft zijn voorspellingen van het weer,
die hij tenslotte ook uit de tweede hand
had. Dat betekent dus, dat we deze
week geen nieuwe vorstperiode hebben.
Bovendien dat we voorzichtig moeten
zijn met weersvoorspellingen op lan
gere termijn. Maar laten we ons maar
liever bepalen bij het nieuws uit ons
stadje zelf. Zoals we hebben kunnen
lezen komt Workum weer in het nieuws
dat zelfs de provinciale pers bereikt.
Vrijdagmiddag jl. is de nieuwe sporthal
-zwembad combinatie officieel geopend
door de commissaris der koningin, de
heer Rijpstra. U zult het allen met me
eens
waar Workum trots op kan zijn, en
waar vele plaatsen in de Zuidwesthoek
jaloers op zullen zijn. Reeds nu zijn er
verschillende scholen uit de omgeving
die deelnemen aan de zwemlessen die
gegeven worden in het prachtige instruc
tiebad. En verder wordt Workum weer
filmstad. Een Zweedse schrijfster heeft
een kinderverhaal geschreven, dat in
Workum zal worden verfilmd. Het ver
haal begint en eindigt bij café Veld
zicht. Een 12-jarige jongen uit Hol
land speelt de hoofdrol, terwijl de an
dere rollen gespeeld worden door de
stamgasten van café Veldzicht, waar
onder de 92-jarige Yde Bouma, voor
heen woonachtig in het Heidenschap,
Potspelen
le ronde 1 J. Siemonsma, 2 Bas Flap
per
2e ronde 1 Jap. Bouma, 2 P. Flapper
3e ronde 1 T. Bouma, 2 B. Huitema
4e ronde 1 D. Bergstra, 2 W. Glashou
wer
De prijzen, bestaande uit luxe voor
werpen werden uitgereikt door de se
cretaris die de mensen ook namens het
bestuur bedankte voor de goede op
komst en hen wel thuis wenste.
sluiten met een
penningmeesteresse werd door de pre
sidente hartelijk bedankt. De kascom
missie bracht bij monde van mevrouw
F. Kemker-Hoekstra, mede namens me
vrouw A. Gaastra-Smid, verslag uit van
het financiële beheer, en de dames had
den alles in de beste orde bevonden.
De presidente dankte mevrouw Kemker
die dit jaar aftrad als lid van de kas
commissie voor haar werk, als nieuwe
leden voor de kascocommissie stelden
zich beschikbaar mevrouw J. Robijns-
Witteveen en mevrouw A. van der Veen
-Adema. De vice-presidente mevrouw J.
Nijdam-Jongema gaf een kort verslag
te gebragt zijn, welke zij thans hebben, van de in- en uitgaande goederen van
De competitiestand van de biljartver
eniging is als volgt:
1 J. Walta 22 punten: 2 B. Huitema 22
punten: 3 W. Glashouwer 18 punten;
4 R. Flapper 18 punten: 5 J. Siemon
sma 18 punten; 6 J. Bouma 16 punten;
7 J. Dooper 16 punten; 8 A. de Jong
16 punten; 9 H. Mast 15 punten; 10 Y.
Flapper 14 punten: 11 T. Oudshoorn
13 punten; 12 Si. Faber 10 punten: 13
P. Turk 10 punten: 14 H. Koopman 10
punten: 15 P. Flapper 10 punten; 16
D. Bergstra 9 punten; 17 B. de Boer
8 punten; 18 P. Bootsma 7 punten; 19
W. Altena 6 punten; 20 P. Feenstra 4
nunten: 21 U. Wiersma 2 punten; 22
Jan de Jong 2 punten
Het eerste bedrijf der inwoners is
geweest de veemelkerij. Men had bij el
ke plaats een stuk land dat algemeen
eigendom was en de meenschare ge
noemd werd. Hier in joeg elk een zeker
tal koeijen en schapen. Terwijl de vrou
wen zich thuis met de veehoederij op
hielden, bauwden de mannen zomers
(de) zee; winters deden zij ook boeren
werk, zijnde dus boeren en schippers
tevens. Toen de rijkdommen vermeer
derden werd de veehoederij, waaruit
het eerste fonds gekomen was, een bij
bedrijf en eindelijk te lastig voor de
vrouwen, die genoeg te doen kregen
met het schoonhouden van hunne rijk
versierde huizen en de zorgen voor hun
toilet. Toen werden de meenscharen
ten voordele der plaatsen verkocht, de
koestallen verdwenen en de boerderij
veranderde in die huizen van 2 onder
vertrekken en daarboven een lange zol
der, welke thans in (de) Hindelopen
gevonden worden. Te Warns bleef er
tot op dezen dag echter het houden
van schapen van over.
De zeden bleven daardoor een meng
sel van spaarzaamheid en weelde. Klaas
Tjebbes heeft mij verhaald dat zijn
grootmoeder aan het spinwiel zat en
onderdes haar thee uit een zilveren
trekpot dronk.
De reijen der huizen staan op dien
uitgestrekten heuvel wijd van elkander
en het land dat voor en achter de hui
zen ligt wordt gebruikt tot het weiden
van schapen. Dewijl deze aan een touw
(het soor of algemeen het tjoor ge
naamd) gebonden worden dat met een
ijzeren pen in de grond vast zit gebon
den en van tijd tot tijd versoord wor
den, noemen ze dit land soorgras. Het
is wegens zijne schraalheid zeer ge
schikt voor schapen die op de vette
kleigronden te van vleesch
zijn. Dewijl de keutels, zo ze twee da
gen leggen blijven, het land voor de
schapen, als die op een klein plek, ge
lijk hier, beperkt zijn, verpesten, worden
dezelve door kleine knapen alle dagen
in een korfje opgezogt en in een kuil
geworpen. Ieder burger is dus daar het
zij boer, hetzij borger, rijk of arm,
schapenweider gebleven en maakt scha
penkazen.
De sporen van de hooiberging vindt
men nog op de zolders, die vol zijn
van de steken van de hooivork. De
voormalige koestallen die aan een der
zijden in de langte van het huis liepen,
zijn ingekort in de breedte en maken
thans de brede gangen uit der huizen,
terwijl de kamers daardoor tot die wijd-
aan-
opgezet
en een
van de Prov. Bond,
mens en
van
van
de babymand, die door de leden wordt
gevuld met allerlei leuke dingen.
De Culturele Joun met de Fr. Mij. van
Landbouw en de Jongerein is op 2 fe
bruari a.s.
Punt 8 van de agenda was de
stuursverkiezing, aftredend en niet her
kiesbaar, mevrouw A Bajema-Visser.
Met meerderheid van stemmen werd ge
kozen mevrouw H. Oppedijk-Hoekstra.
De presidente heette mevrouw Oppedijk
welkom in het bestuur en hoopte op ’n
goede samenwerking in de komende ja
ren en sprak een woord van welkom
aan de heer M. Zijlstra te Workum,
die voor de aanwezigen dia’s van War-
kum en Omjowing zou laten zien.
Na de rondvraag waarin zich nog
vele leden opgaven voor de cursus .Be
zig zijn met kleuters’ was het woord
aan de heer M. Zijlstra. Die begon met
een serie dia s van een bondsreis van
Plattelandsvrouwen uit de Bommeller-
waard door Friesland, die de secretares
se mevrouw A. Kooistra-Wijn die deze
reis mee georganiseerd had, ter leen
had gekregen. Daarna liet de heer Zijl
stra prachtige dia’s zien van Workum in
de winter met sneeuw en vogels en vo
gelnesten van de Workumerwaard,
waaronder van vogels die hier nu niet
meer voorkomen, van vlinders en bloe
men, en ook van een grasklokje wat
men eigenlijk nooit ziet. De zaal bracht
de heer Zijlstra een gul applaus en de
presidente was dan ook aller tolk, toen
zij de heer Zijlstra hartelijk dankte voor
het gebrachte.
De presidente richtte zich met enkele
hartelijke woorden tot de scheidende
secretaresse mevrouw Bajema, die nu
het bestuur verliet en bood haar als
blijk van waardering een mooie tegel
van de Pl.vrouwen aan vergezeld van
een 43106111. Mevrouw Bajema dankte de
presidente voor de gesproken woorden
en wenste de afdeling alle goeds.
De presidente wenste ieder wel thuis
en hiermee was deze jaarvergadering
gesloten.
Er werden vier nieuwe leden inge-
NEDERLANDSE BOND VAN
PLATTELANDSVROUWEN
Afdeling Workum
WORKUM. De jaarvergadering van de
afdeling Workum, werd op 16 januari
jl. gehouden in hotel de Wijnberg. De
presidente mevrouw A. G. Knipscheer-
Smid kon veel leden ,en gasten welkom
heten op deze jaarvergadering. Na het
zingen van twee coupletten van het
Ned. Bondslied, sprak de presidente
een woord van dank aan de dames die
voor koffie en bloemen zorgden. De
presidente las hierna een gedeelte uit
het boek: Workum op weg naar -het
heden, de geschiedenis en het ontstaan
van Workum als stad. Voorlezing no
tulen door de tweede secretaresse, me
vrouw A. Bajema-Visser, die onver
anderd werden goedgekeurd. De inge
komen stukken en mededelingen werden
mevrouw
o.a.
het
de
.Goedhandwerk’ te Den
Haag. Een schrijven van het hoofdbe
stuur om n door de 66 landen die
gesloten zijn bij de A.C.W.W.
projekt financieel te steunen,
wintercompetitie
Een gespreksgroep over ,de
zijn omgeving’ gaat op 19 februari
start. Nu volgde het jaarverslag
de secretaresse, mevrouw A. Bajema-
Visser. de afdeling had een winst van
11 leden en telde per 1 januari 1973
147 leden. De presidente dankte de
secretaresse voor haar jaarverslag. De
penningmeesteresse mevrouw B. van
der Zijpp-Bruggenkamp bracht nu het
financieel verslag en kon de kas af-
batig saldo. Ook de
pre-
