De beroemde orientalist Salomon Munk,
hoogleeraar in de Oostersche talen bij het
Collége de France en lid van het Instituut, is
te Parijs overleden. Hij was geboren 14 Mei
1805 te Glogau, doch reeds als kind te Parijs
gekomen, waar hij zich toelegde op de studiën,
die hem later zoo veel eer en roem verschaften
De Hebreeuwsche taal er. letterkunde was zijn
hoofdvak. Men weet dat Munk het gezjgls-
vermogen derfde.
Veroordeeld’. G R. te Hindeloopen, ter
zake van verboden invoer van schapen te Wor
ITALIË.
Florence, 8 Febr.
De heer Langrand Dumonceau heeft 500,000
fr. rente, als waarborg voor de nakoming der
door hem gesloten konvenlie, gestort.
De kommissie voor het ontwerp van wet
betreffende vrijheid der Kerk heeft heden haar
onderzoek voortgezet in eene zitting, die door
de hh. Scialoja en Borgatli (ministers van financiën
en van eeredienst en justitie) werd bijgewoond.
De ministers van biunenlandsche en van buiten-
landscbe zaken zijn door de kommissie uitge—
noodigd, morgen aan de beraadslagingen deel
te nemen.
De Fransche ingenieur Gosselin, belast
met het onderzoek der üoster-Schelde-afdam-
mingskwestie, is eergisteren te Brussel aange
komen en heeft reeds een onderhoud gehad
met den heer Rogier, minister van buitenland-
sche zaken. Alvorens naar de plaats der
enquête te vertrekken, zal hij kennis nemen
van de geschreven stukken betreffende deze
aangelegenheid.
WETENSCHAPPELIJK NIEUWS.
De Amsterdamsche Courant meldt het vol -
gende.
Bij den heer F. C. de Jong, horologiemaker
alhier, over al wiens belangrijke werkstukken op
het gebied van electromagnelische uurwerken
en galvanische batterijen wij reeds meer spraken
hebben wij een nieuw electro-magnetisch uur-
werk-toestel gezien, naar het denkbeelden voor
rekening van den heer A. Everts te 's Graven
hage vervaardigd. In der tijd was daartoe een
prijsvraag uilgeschreven voor de tentoonstelling
van wis en naluuikundige werktuigen te Leiden,
waarop geen antwoorden waren ingekomen
(Zie tijdschrift voor telegrafie, 4e jaargang, bl.
97.) De heer de Jong nu beantwoordde de
vraag daarop in het tijdschrift de Volksvlijt
jaargang 1866, bl 141. Ten gevolge daarvan
droeg de lieer Everts den in dit vak zoo be
kwamen mechanikus op, de thans door ons
bezigligde normaalkiok, met bijbeboórenden
toestel, te vervaardigen om die in zijne woning
te doen plaatsen. Wij hebben daarmede aan
volgende eischen zien voldoen 1 i:. den tijd op
zoo veel plaatsen als men wil overbrenger
door middel van lijdtelegrafen; 2°. het uur
hoorbaar telegraferen, d. i. op zoo veel plaatsen
men wil de klokken gelijk te doen slaan 3U.
op ieder kwartier op alle plaatsen (waar men
wil te laten wekken; 4°, juist ten 12 uur
stroom te brengen op een lijn, en door middel
daarvan, door een bijzondere inriglinfuurwer
ken gelijk te stellen op verschillende plaatsen
Het moeijelijkste van de eischen is, dal alles
door ééu batterij, zonder meer, in werking ge-
bragt moet worden. (Zie tgdschrift voor
telegrafie'). Wij nenschen den heer de Jong
geluk met de welgeslaagde zamenstelling van
het geniaal door hem gevonden werktuig dat
zoo verrassend aan alle bovengenoemde eischen
voldoet en hem niet minder tot eer strekt dan
de met zilver bekroonde galvanische klok, die
op de tentoonstelling alhier zoo veler bewon
dering verwierf.
IkiUiK- ACAOfEUaikd en JsdzlÜOEAlfclW».
kurn, tot geldboete van 25, of subsidiair 7 dg.
genisstraf en in de kosten.
J. T. 8. te Hindeloopen, ter zake van verboden
invoer van eene koe te VVorkum tot gelijke
straf.
O. van E. te Hindeloopenter zake van
verboden invoer van schapenvellen te VVorkum,
tot gelijke straf
Zijnde in bovenstaande drie zaken de Kan-
tonregler te Hindeloopen in hooger beioep
onbevoegd verklaard.
W. J. II. te Teroele, ter zake van het vis-
schen zonder vergunning van den eigenaar of
regthebbende, in hooger beroep van een vonnis
van den kantonregter te Lemmer], tot eene
geldboete van f 3, of subsidiair 3 dagen ge
vangenisstraf, en de betaling van 50 cents als
getauxeerde waarde der onwettig gevangen
visch of subsidiair 1 dag gevangenisstraf en in
de kosten.
D. J B. te Koudutn, ter zake van verboden
invoer van een varken uit Hemelumer O.de
phrert en Noordwolde te Workunj, tol geldboete
van 25 of subsidiair 7 dagen gevangenisstraf
en in de kosten.
B. L. B. te Mirns en Bakhuizen, ter zake
van verboden invoer te VVorkum, uit Gaaster
land, door Hemelumer Oldepbsert en Noord
wolde, tul gelijke straf.
D. E. van der H. en L S. de B beide te
Koudutn, ter zake van verboden invoer van
schaapsvellen en onbereide huiden uit Heine-
lumer Oldephaert en Noordvvolde in Wijmbrit-
seradeel, lot gelijke straf.
11. W. K. te Rijs, S. de B. te Hemelum,
H R. de J. en H. M. B. beiden te Hemelum,
allen ontslagen van regtsvervolging.
P. J. Z. te Bakhuizen en G E. K. (e He
melum, ter zake van beleediging en bedreiging
met woorden van een bedienend beambte in
de uitoefening zijner funcliën, ieder tot eene
geldboete van 8, of subsidiair 3 dagen ge
vangenisstraf en solidair in de kosten.
B. H. LS. H. en A. H L allen te Noord-
wolde, ter zake van bedelarij in verbinding
onder verzachtende omstandigheden, ieder tol
drie dagen gevangenisstraf en solidair in de
kosten.
I
sar.
S,
Mijnheer de Redacteur
Verzoekende vriendelijk onderstaande in de eetate
uitkomende Sneeker Courant te plaatsen.
Leeringen wekken,
Voorbeelden trekken.
Wie gevoelde de waarheid van dat zpreekwoord niet
men
vrij
en
Arroiidïsseiuents-i&egtbank te öncek.
Zitting van 9 February.
Ik heb vóór mij liggen eeue brochure van den heer
J. ten GATE: een woord over het Middelbaar Onderwijs,
beginnende met in herinnering te brengen de aanbieding
der wet op het M. O. de „slappe discussie” daarover
in de Kamer, en de aanneming dier wet met eene groote
meerderheid; vergelijkende 8. den auteur dier wet Thor-
becke tnet wijlen Mozes, als deze „dalende van den hei
ligen berg” aan zijn volk Jehovah’s wetten gaf; en
de kamer met de brave oude garde. Die wet echter op
het M. O. gelooft 8. niet goed te zijn. Hij betreurt,
dat die wet eene klove heeft gegraven tusschen de op-,
leiding van zoogenaamde geleerde en andere standen
(bestond die klove vóór de wet niet Hij vreest voor
veelweterij. Achttien leervakken is te veel en toch
weuscht 8. er in de eerste plaats nog één aan toege
voegd, de gezondheidsleer. Zijne vrees, dat de Hoogere
Burgerscholen zullen ontaarden m kleine academiën met
miniatuurstudeiiten en secondanten- professoren, is in alle
geval nog niet bewaarheid, daar die schrikbeelden ook
voor hem nog toekomstig zijn, zoo ook is de vrees van
dien burger, die twee jongens op de H. B. had, dat
na eeuige jareu een gezond en blozeud jongeling
een domuien kinkel mag noemen omdat hij er frisen
gezond uit ziet, en dus den vijfjarigen cursus niet
meegemaakt heeft, weder de vrees der toekomst.
Een hoofdbezwaar is bij des schrijver 32 leeruren elke
week waarbij hij 20 uren om ie „prepareren” rekent,
dat is 52. Dat hij er 8 bij doet voor toonkunst, gaat
niet op; want dan doe ik er nog 6 bij voor Godsdienstig
onderwijs, 2 voor dansles, 4 voor kerkgaan, 5 voor de
clamatie enz. ena al naar den smaak der verschillende
ouders; 52 uren in 7 dagen is 7j/a uur per dag, want
wil hij den Zondag geheel als rustdag houden, dan moet
hij h#t nut dier rust toch over de andere dagen der
week in rekening brengen. Alzoo 7 '/3 uur voor jongens
van 13 18 jaar. Ik meen dat de heer ten C. ook lid
der school commissie is; en heeft het hem dan nimmer ge
troffen, dat kinderen van af 7 jaar op i.e lagere scauleu
ook dage.ijks 7 uren schoolgaan? .Morgeus 3, middags 2
en avonds weder 2 schooluren, en niet zelden komen er
dan nog privaatlessen bij. Weet ZEd. niet dat de kwee-
kelingen der Normaalschool gemiddeld dagelijks 15 uren
moeten blokken? Ook vind ik dat bangmaken met 18
leervakken niet al te eerlijk. Immers m de beide eerste
studiejaren waar men nog jongens van 15 jaren aantreft,
omvat het onderwijs nog maar 9 vakken. In het derde
jaar wordt dit elf, terwijl in geen der leerjaren 18 vak
ken gedoceerd worden, altijd volgens het programma.
8. heeft opgegeven de leervakken welke naar zijne mce-
ning het M. O. moest omvatten, welke elf bedragen,
maar waaraan de „gezondheidsleer” ontbreekt, welke
volgens bl. 10 bovenaan moest staan. De Nederlandscbo
taal idem, en dat op een programma der toekomst voor
M. O. in Nederland. Ik kom alzoo tot der iea. Maar
nu is er onder opgenomen degelijke en soliede studie der
Latijusche taal, welke cuisus bij de tegenwoordige ui-
rigtiug op Lat. scholen aheeii minstens vijf jaren ver-
eischt terwijl de klagten over de weinige vorderingen
der adspirant academie burgers in de Lat. taal ieder
onzer nog versch in het geheugen liggen. Zoo min als
de heer t. C. ben ik wat men noemt een wetenschappe
lijke man. Ik behoor tot den werkenden stand, en heb
mij altijd ingebeeld dat deze stand de onafhankelijkste
was, in zijne verhouding tot de groote menschee ver-
eenlging welke wij de Maatschappij noemen. In onze
verhouding echter tot de natuur en hare geheimen, hare
kennis en rijkdommen en vooral bare toepassing op werktuig
kunde en industriewat wij zoo wat verstaan onder
techniek ziel dan waren w j niet zoo fier, maar moes
ten bekennen dat de mees.juseien, die dagelijks
daarin zich voordeden, ons vaak ten eenemale onver
klaarbaar waren. In deze onkunde vonden wij de reden,
dat de buitenlaudsche werkman ons bijna in ieder vak
de baas was, Eu daarom juichten wij den grooten
Thorbeeke van ganschcr harte toe, dat hij ook door de
wet op het M. O. toonde begrepen te hebben waar den
Ned. industrieel de schoen wrong. Hem danken wij onze
Hoogere Burgerscholen als moetende voldoen aan een
lang gevoelde behoefte vooral bij den nijveren burger.
is die schooi in rigtiug nu u.«. de volmaakt? Gaarne
gelooven wij, dat de kweeke.iegen der eerste jaren wei
wat gewaagd worden, maar daaruit zullen de leemten en
gebreken aan het licht komenen kunnen verholpen
en aangevuld worden
Mijne hoop op de toekomst voor den Ned. industrieel
en werkman van de rigting onzer H. B, is eene andere
dan die van den burger, bovenaangehaald. Wanneer
de burgerstand, door kennis der moderne talen, niet
meer beperkt is tot ons klein landje in de ontdekkingen
en vorderingen daar gemaakt maar vuorgelicht door de
ontdekkingen der natuur en scheikunde, met eigen oogeu
in den vreemde niet enkel ziet maar ook begrijpt, waar
bij thans nog nederig het hoofd buigt, of met Ned.
Chiuesehen' trots meeat het beste deel reeds te bezitten
wanneer hij geleerd heeft naar oorzaak en gevolg te
vragen, te denken en te oordeelen, dan heeft zij tevvns
eene schrede gedaan op den weg van beschaving en vermeer
dering van levensgenot, en dan begint het doel der wet
op het M O. „algemeei.e beschaving der gansche burgerij”
mogelijk t» worden. Dan ook bestaat er waarschijnlijkheid
dat die kern der natie de ontwikkelde burgerstand zich
gelukkig gevoelt in een beschaafd Nederland niet meer
„onteerd door de millioeueu van Java” noch door de
slavenketenen eener Nationale Militie.
Wij danken intusschen den heer ten C voor de warme
belangstelling in het onderwijs en gelooven van harte
dat zijne wenken als lid der Commissie voor oud«rs en
docenten der H. B. zeer behartigingswaardig zijnen
kau ZEd. iets veranderen in de inrigting der school,
dat hij dan zich beijvere om de gymnastiek die plaats
te bezorgen in de school welke haar volgens de bedoe:
ling van baren stichter loekomt.
40 l'ebr 1867.
Beroepen: te Herveld, Th. H. Nahuiijs van Hengelo,-
te Vaassen, N. Osti vau Hattem ,- te Woubrugge, J. A.
M. Bolderman van Bunnik en Vechten; te Heemse, A.
Piper van Waarder en Lange ruige Weide; te Wijde
nes en Oosterleek, J. G. Hagen cand, in Zeeland; te
Aalsum, E. Warmolls vau Dorkwerd.
Aangenomen; de beroeping naar Opiieusden, door C.
P. van Tooren van Katwijk aan Zee.
Bedankt; voor Aalst, door W. J. Geselschap van IJssel
muideu; voor Bui urn en voor Eist, door A. 8. Joustra
van Wesepa; voor Oud Alolas door H. W. A. Veraoeff
vau Scheveniugenvoor Niekerk c. a. door W. Calleu-
bach van Gaastmeer; voor Veenendaal, door J. G, G.
Moorrees vau Ümmeu.
Bij de Lutlieische Gemeente te Leeuwarden is be
roepen Ds. K. Scharteu van Beverwijk.
