jderij
11 a r d r i
THIALF
II1MIUIKIIU OP SCHAATSEN.
H a r d r ij d e r ij
WOENSDAG 16 FEBRUARIJ 1870,
ADVEKTEN 1TÖT
BOELGOED
s
1
TE WOMMELS.
MANSPERSONEN
zonder uitsluiting,
Prijs ƒ60, le Premie ƒ10,
2e Premie ƒ5.
TE HEERENVEEN,
OP DINGSDAG 15 FEBRUARIJ 1870.
Al ANNE N.
Prijs ƒ100. Premie ƒ30.
te SNEEK.
I
2°.
zijn
maakt.
Red,
Men maakt
3°.
(J zelf en aan den
J. P. HEKMAN.
ling
blad
DOOR
OP MAANDAG DEN 14 FEBRUARIJ 1870,
Aangifte bij J. de VRIESvóór 9 uur.
(JJs en weder dienende.)
DOOR
Breeder omschreven in de Leeuwarder Cou
ranten van 11 en 13 dezer.
Namens de Directie
Mr. M. van HELOMA Resident.
G. L. de BOER, Secretaris.
Een buitengewoon best beslag
VEE bestaande in 44 stuks j
ÉS Hoornbeesten, 4 Paarden, 18 Am*
ES.
De prjjs der COKES per 33 kilo of ongeveer
1 Jfild isaan de Gasfabriek 30 cent*
aan huis bezorgd 35
vóór ffjn kloppen
eindelijk, omdat het be-
dr. van Vloten, gescheven in
buitengewoon actueel be
is.
als redacteur altijd het
zijl dus in staatom da
rn ee-
IVotaris VERWER te Bolsward zal ten ver-
11 zoeke van den Heer D. P. OPPEDIJK te
Hommerts, Maandag 21 Februarij 1870, ’s mor
gens 8J4 uur, ten sterfhuize van wijlen KLAAS
DOOR
(lis en weder dienende)
Alsmede eene gratificatie van ƒ15 aan diegene
der 12 of 16 laatste rijders die de baan het
snelst in één rid aflegt en ƒ5 aan elk der 4
laatste rijders.
Aangifte Dingsdag bij AGEMA van 10—2 uur.
De Directie
J. L. BAKRER, Secretaris.
rmvoogden te Sneek, betuigen hun opregten
A dank aan de Zangvereeniging onder directie
van den verdienstelijken Directeur den Heer G.
GEEL Kz. voor de faun tot een weldadig doel
verstrekte gelden.
Zij hebben die som naar hunne meeningzoo
goed mogelijk besteed en hebbfen gisteren tot
hun groot genoegen vele arme-huisgezinnen eene
j ware verkwikking kunnen verschaffen.
Sneek, 11 Februrij 1870.
Armvoogden te Sneek
TËËTSÊ GONGGRIJP Pres
H. NAPJUS Secret,-Boekh.
en uit hunne daden evenmin
zen het eenige richtsnoer waarop gij Uw oordeel
moogt bouwen.
De liberalenoch ja zij kunnen zich gemak
kelijk voorstanders van het onderwijs beloonen;
het kost hun niets. Zij puiten de middelen uit
(ie openbare kas en ontvangen nog toejuiching
[bovendien. Maar voor de orthodoxen is het wat
anders. Deze moeten, onder velerlei miskenning
en tegenstand hun lijd en kracht en nog jaar
lijks minstens een half miilioen gulden voor het
onderwijs ten offer brengen.
Waar zulke daden spreken is reoeneering over
bodig en behoeft dus de belangstelling der or-
'wodoxe partij in degelijk onderwijs, niet te wor
den betoogd.
Het bewijs wordt dagelijks geleverd en kan al
leen verregaande partijzucht zich daarvoor blind
houden.
Maar dit bewijs is door de liberalen nog niet
gegeven Nu o jabeloonen zij zich groote
voorstanders, maar «uit andermans leêr is
»’t goed riemen snijden.”
Maar indien zij hel onderwijs dat hunne kin
deren ontvangen ook zelve moesten betalenge
lijk niet meer dan billijk is hoe zou het dan
zijn Ik antwoord niet, de tijd zou het moe
ien leeren.
Maar ook nog aan den anderen kant Mijnheer
de Redacteur! is Uwe voorstelling van der or
thodoxen begeerte naar domheid in de hoogste
mate ongepast en, (om het bar klinkende woord
leugenachtig niet le gebruiken) «onjuist
Mijnheer de Redacteur!
er den tegehwoordigen tijd wel
eens een verwijt van, dat door jongelieden (en
door deze niet alleen) zooveel tijd wordt verspild
aan «zoogenaamde” letterkundige bijeenkomsten.
Geen stad of dorp bijna, of zij heeft één of meer
Rederijkerskamers, Reciteer Collegies of Tooneel-
gezelschappen.
Dat hierbij veel overdrijving plaats vindt en
die overdrijving dikwijls aanleiding geelt tol ver-
waarloozing van meer nuttige bezighedenzal
niet door mij ontkend worden. Toch vind ik
die vereenigingenwaar ze binnen de perken
van haar doel «nuttige uitspanning” blijven, zeer
prijzenswaardig, wijl zij o. a. bevorderlijk zijn én
tot gemakkelijkheid in ’t spreken voor de vuist
én tot oefening en scherping van ’t verstand.
’t Is echter mijn Voornemen niet die vereenigin
gen thans in’t algemeen te bespreken. Ik wil alleen
onder de aandacht Uwer lezers brengen de open
bare voorstelling, die heden (Zaturdag avond) zal
plaats vinden in de Concertzaal alhier door
het reciteer collegie y>Biiderdijk” onder de ken
spreuk ^Eendracht maakt macht.” Dat collegie,
samengesteld uit jeugdige leden, voor ’t meeren-
deel leerlingen der Hoogere Burgerschool, wenscht
door de opvoering van een tweetal stukken Hen
ry Burton” en »De Notarisklerk”, zoowel zich
zelven als hel belangstellend Sneeker publiek een
aangenamen avond te verschaffen.
De lijst door sBilderdijk” ter inteekening rond
gezonden bewijst dan ook dat. velen, van nabij
met de jongelieden bekend, hunne pogingen op
prijs stellen. Ik heb echter gemeend, bij hen,
die genoemde vereeniging niet kennen of niet in
de gelegenheid geweest zijn in te teekenen, op
eene bijwoning dier vergadering aan te dringen,
die tegen een entreé van 50 Gents voor ieder
toegankelijk is. ’t Is Bilderdijk niet te doen om geld
te verdienenmaar door de entrees de kosten te
dekken, die aan eene openbare vergadering ver
bonden zijn. Moge dan ook een talrijk pu
bliek heden avond hare début-voorstelfing met
hunne tegenwoordigheid vereeren. B.
I De Heer Hekman meent reden te hebben
zich te moeten ergeren en bedroeven over onze
landelwijze. De heer H. is dus ontevreden op
ins. Wij hebben reden van tevredenheid óver
lie ontevredenheid. Het tegendeel zou óns «he
li oeven.” Wy kunnen van óns standpunt niet
B-nschendat ons blad pp den duur zou be-
'kilen aan den heer H c. s. We zouden ons
dpn inderdaad voor ons zelf moeten schamen,
■meers, ook zonder een zoogenaamd program
B- de heer H. heeft de vriendelijkheid er eens
soort schema van te geven, dat we eenvóu-
maar als leiddraad hadden te volgen om op
zuiver standpunt te komen en dat we zéker
4'Uden appretieeren indien we (we hebben ’t
ling der liberalen m hel algemeen zooveel groo-
ter dan die der orthodoxen Ik zou U kun
nen vragen: «Wat zoudt gij weten dat wij ook
«niet weten”'! of, met andere woorden: Van
welke wetenschap hebt gij het monopolie, welke
daarom voor ons onverkrijgbaar is
Zulke vragen behoeven geen antwoord.
Iedereen gevoelt dat hij die zich aan zulk eene
zelfverheffing voor zich en zijne paitij schuldig
maakt, daardoor slechts toonen zou, «dat zijn
«hoofd niet rijk genoeg in kennis is om verwaand
heid uit te sluiten.”
Soortgelijke stukken als waarop ik nu wijs
tomen bijna in elk nummer van Uw blad voor;
erwijl gij aan den anderen kant zorgvuldig alles
erzwijgt. Laat mij U slechts op eene zaak wij
len. Gij haast U om mede te deelen dat er
verschil van inzichtover een punt van weinig
Jelang tusschen ds. Tinholt en dr. Kuijper be
slaat terwijl gij het oordeel verzwijgtdoor dr.
an Vloten dezer dagen in het Deventer Week-
|dad, over de moderne richting geveld.
I Is dit nu onpartijdigheid of een meten met
tweeërlei maat
I Onbekend kan U het stuk van dr. van Vloten,
Betiteld «Het ouderlingen rumoer”, niet zijn.
i| Ook hebt ge tot mededeeling er van meer
verplichting, dan welke gij aangaande dat van
Is. Tinholt en dr. Kuijper hadt. Omdat gij dr.
Ban Vloten dikwijls citeertomdat gij het be
licht van de handelwijze der Amsterdammer ou-
Klsrlirigen hebt opgenomen en gelaakt; en dus
Bok hunne rehabilitatie moest opnemen Omdat
Bel principieel verschil tusschen dr. van Vloten
Bn de Modernen in 't algemeen grooter en in
grijpender is, dan hel door U vermelde tusschen
■’inholt en Kuijper en
loefde stuk van
lespierden slijlvan
tuig voor den tegenwoordigen tijd
I Buitendien hebt ge
[echt van kiitiek, en
lelijk elke voorstelling, welke, naar Uwe
lingonjuist iste bestrijden.
I En ioch hebt ge dit belangrijke, welgeschre-
[ene stuk niet opgenomen.
Ik zou veel meer voorbeelden kunnen opnoe-
fcen, maar dit eene is genoeg.
Daarom herhaal ik de vraag:
Is zulk eene handelwijze onpartijdigof is het
®en meten met tweëerlei maat
I Hel antwoord laat ik aan
Inpartijdigen lezer over.
Sneek 7 Februari 1870.
Deurwaarder WILBERS te Sneek, zal ten
verzoeke van den heer Mr. P. FEENSTRA KUI
PER, Procureur le Sneek, publiek bij boelgoed
tegen conlante betaling verkoopen
1°. MEUBELEN en HUISGERADEN: be
staande in Tafels, Stoelen, Spiegels,
SchilderijenKagchelsGlas en Aarde
werk.
Eenige KRUIDENIERS en GRUTTERS-
WAREN, Winkelbetimmering en Gereed
schappen enz.
Eenige ZILVERWERKEN, als Aanstekers
komfoor, Inktstel etc.
Wie hieraan gading maakt, kome op Woens
dag den 16 Februarij 1870, ’s morgens 9 uur,
aan de Marktstraat Wijk 7N°. 59.
Uit hunne woorden kunt gij het niet afleideh meer gezegd 1) maar wat nieer van keurslijven
uit hunne daden evenmin En toch zijn de- hielden ook zónder dat program dan is, of kan
althansde richting van ons blad wel in zóó
verre als bekend beschouwd worden, dat ze
lijnrecht indruischt tegen die, welke de heer H.
lot op zekere hoogte vertegenwoordigt.
Deze opmerking slechts vooraf om ter zake
te komen. Welnu dan:
De heer H. begint zijn artikel met ons te be
schuldigen van »il 1 i b e ra 1 i t e 11.” Eenige re
gels later heeft hij de naivifeit te verklaren «dal
hij de juiste beteekenis van het vreemde woord
vliberaal” niet begrijpt” nu dat gelooven we
gaarne, ook zonder die verklaring maar, nu
vragen we in gemoede wal te denken van een
beschuldiger, die de qualificaties waarin hij zijn
beschuldigingen kleedt, zelf verklaart niette be
grijpen! Neen, waarde lezers, dat is nog
geen «verwaandheid”, dat is slechts gebrek
aan wellevendheid en gemis aan kennis. Maar
toch
Een en ander leidt tot grove foutendie men
anders zou hebben vermeden. Ziethier:
lu. In de bekentenis van H. dat hij niet recht
weet wat liberaal is ligt de noem ’t maar j
zijdelingsche erkenning opgeslotendat bij
Dat wij Dr. van Vloten dikwijls citeeren is
leugenachtig. Dat we veel sympathie hebben
voor diens eerlijk streven is waar. Maar legde
ons dat nu de verplichting op om zijn beoordee-
van «het ouderlingen rumoer” ook in ons
over te nemen” Wij zijn, even als hij,
een vijand van geknoei en geschipper in ge
loofszaken. Iiitusschen blijven we de wijze waar
op die ouderlingen te A. handelden, af keuren.
De houding door hen aangenomen was o. i. kwa
jongensachtig.
’t Is waar uit dat artikel is veel te leerenen
wij hadden daaruit wel kunnen citeeren»Mijn
plaats achtte ik niet meer binnen haar kerke
lijke wandenmaar in de merischelijke
maatschappij.” v. Vloten stelt de kérk tegen
over den mensch. Dat zal H. zeker nog al be
vallen
Wij riemen afscheid van den heer H. en
j stuk en voor goed. Wij laten ons verder in
i geen twistgeschrijf met hem in over de wijze
waarop wij ons blad mêenen te moeten redigee-
ren. Die strijd zou onvruchtbaar en hatelijk
worden. Wij zijn door hern beschuldigd
van illiberalitelt. Deze is weer op nieuw ge
bleken in het opnemen van zijn hatelijk artikel
aan ons adres. Maar wij wenschen ons blad niet tot
een speelbal té maken waarmee de eerste de beste
maar naar hartelust kan omslaan en naar goed-
- -vHeeft de heer H.
dus later weer lust tot soortgelijke eritiek, dan kan
hij gebruik maken ?an de rubriek advertentiën.
Een blad dat alle partijen wil bevredigen, is
o. i. een onding. Die bevredigings-methode is
dan ook nooit ons ideaal geweest en ze is dat
nog niet.
Dat sommigen niet te vreden zijn met de
richting van ons blad en met enkele artikels be
vreemdt ons niet. Daaraan kunnen we ook niets
veranderen. Wij troosten ons dan ook heden
maar met de woorden van den dichter «Kanpst
du nicht Aden gevallen, rnache es Wenigen
recht; Vielen gefailen ist schlimm”.
vroeger heelt afgekeurd eene richting waarvan
hij met juist op de hoogte wasdie hij dus niet
kendemaar a priori veroordeelde.
2'1. Laat hij zich daarbij in een onbewaakt vinden over kan beschikken,
oogenblik de verklaring ontsnappen en die
bekentenis zou goud waard zijn als de schrijver I
nu maar geen attest had afgegeven op zijn eigen I
onkunde dat «als men de meeste liberale
Is dan inderdaad de intellectueele ontwikk-- bladen leest men den indruk krijgt, dat van die
prijselijke eigenschap (nl. onpartijdigheid) zij
het monopolie hebben.
Wij nemen in elk geval acte van die verklaring.
Thans een woordje over het berichtje dat
vooró.1 de knorrigheid van II. heeft gaande ge-
Wij deelden in No. 11 mede dat Ds.
Tinholt zich beklaagde over het gedrag van Dr.
Kuijper en de zijnen in zake het schoolverbond.
Aan diein sommige opzichten merkwaardige
verklaring, die H. niet kan negeerenzoekt hij
de waarde zoowal te ontnemen, en zou de naaste
toekomst eerst moeten leeren wie gelijk heett.
O. i. betreft hel verschil tusschen T en K. in
geenen deel iets, van waar de naaste toe
komst blijken zal geven wie gelijk heeft; hel betreft
wel degelijk een beginselen juist dat qualifi-
ceert de daaddaargelaten nog de erger dan
inhumane handelwijze van K.
Curieus is voorts in den mond van H. de ver
klaring dat aan het oordeel van T. in dit ge
val niet veel waarde kan worden gehecht omdat
hij niet in de Utrechtsche vergadering is te
genwoordig geweest. Wij noemen die verkla
ring curieus i Immers, als iemand niet oordee-
len kan o.er iets, waar hij niet bij is geweest, hoe
kan er dan ooit een oordeel worden geveld of
hoe kan er dan nog geloof bestaan? Die theo
rie vau den heer H. riekt naar de ruwste mate
rialistische die ooit verkondigd iszij is ten
deele scepticistisch. O foei
Dat de partij vijandig is jegens het schoolgaan
is immers uit vele voorbeelden gebleken men
denke slechts aan Knijpers gedrag, aan het voor-
geva lene te Goes enz., en vooral aan het woe
len tegen middelbare school en wetenschap. Er
is onbeschaamdheid toe noodig het te willen
ontkennen.
Schrijvers beweering, dat de liberalen daarom
gemakkelijk zich voorstanders tfan T onderwijs kun-
pen betoenen omdat het «hun niets kost” is eene
vuile Jeugenachtige insinuatie. Waar staat het
dat de Orthodoxen moeten betalen? Is hun
woelen en wroeten tegen het neutraal onderwijs
niet juist een bewijs dat zij ontevreden lieden
zijn, afkeurende hetgeen de gestelde macht doet,
die immers volgens hen uit God is In dat «uit
aimermans enz” ligt eene bedekte beschuldiging
van diefstal, in allen gevalle van oneerlijke ver
krijging van waarde. Heeft de tijd dan niet
reeds geleerd dat de liberalen veel voor onder
wijs over hebben Men moet een vreemdeling
in de geschiedenis, of te kwader trouw zijn,
om het tegendeel te durven beweeren.
Wie heeft beweerd, mijnheer H., dat de libe
ralen het monopolie zouden hebben der weten
schap Zoo’n beweering zou immers de onge
rijmdheid zelf zijn. Wetenschap is voor ieder
toegankelijk en verkrijgbaar mits, men zich zelf
niet door zoogenaamde gemoedsbezwaren den
weg afsnijde of door gezagsieer den bron tot vrij
en zelfstandig onderzoek verstoppe.
H. spreekt van «verwaandheid.” Wij re
kenen hem volkomen in staat over die ziekte te
kunnen oordeelenwant zijn geheel stuk, van het
begin tot het einde riekt er naar. Of is het
niet van de hoogs*e aanmatiging en onwelievendste
inmenging in eens anders zaken om eene re
dactie te willen voorschrijvenwaf en hóe zij
zal schrijven en wat zij moet opnemeu of ach
terwege laten? Wie heeft den Leer H. bet Cim-
sorschap opgedragen
Hommerts, Maandag 21 Februarij 1870, ’s
ffPnQ Rl/ IU1I* tur» non tiriiLvvs TZ
FEDDES BREEUWSMA, te Folsgare, bij boel-
goed verkoopen
Schapen een vol! dig BOERENREEUW en GE
REEDSCHAPPEN, ruim 20 koeseten best gewon
nen hooglands HOOISpekKazen, potten met
Smeer, eh eenige MEUBELEN en HUISGERADEN»