lit
fliiEÏJWS- EN ADVEHTEVHE-BLAD VOOR DE
I
GMENTE EN BET ARRONDISSEMENT SNEEK.
B I
\l
Ir NU8.
V IJ F-E ,N“T W I N T I G- S T E
WOENSDAG
I
I
j
ml n ™l’ e? 7 Vr-) en Ylst d,564
m. en 790 vr.).
1
i^maBEatss
nemingen óp
na-
ge-
was toen de be-
afdeeling der
®5
zeen
stelt
IJ R AV
vermeerdering in
voor Sneek
en voor
1
1
1
EKEI
s\
AD t ERTE1X TIÉN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents
voor eiken regel daarenboven 7/2 Cents. - Alle brieven en stukken,'
de uitgave of redactie betreffende, worden franco ingewacht.
Xl Fj XI A XI |A I Z1C^- ^ou hij ’t bedoeld hebben. Wij denken
t JU11 SLJ n 1 1 JLF* neen; maar is men eenmaal aan het bazelen ge-
I raaktdan weet men al spoedig niet meerwat
De Noordstar tracht zijne lezers wijs te
maken, dat de afschaffing der gemeente-accijnsen
het gevolg is geweest van het tractaat met Frank
rijk, waarbij de rechten op den wijn werden ver
minderd. Dit zou de Regeering niet hebben dur
ven voorstellen, wanneer zij de accijncen op de
eersleste levensbehoeften had laten bestaan.
volksgaarkeukens aldaar.
De Noordstar keurt hel voornemendat
bij de Minister bestaat, om art. 415, wetboek
strafrecht, straf bedreigende tegen vereenigin-
goed Dat is vreemd,
om eene
gen.
Deze CO U RAN T verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ1.65, buiten
de Stad franco ƒ1.90.
dienstvrij
algeloo-
Men lette
vrijloten toen en nu
-"1 vrijstellingen
zeer groot was.
was het verschijnsel, dat een der
schippersknecht, zeer verheugd
te t pl m. 70 leden en dat Zaterdag jl. de
mtroducüe geheel vrij gesteld was, ook voor
dames dat in aanmerking nemende hebben
we geen reden van tevredenheid over de oo-
komst van het publiek. Wij betreuren dat
Eene maatschappij die zich ten doel
menschlgkheid en recht te bevorderen, die dus
werkzaam is om zoo mogelijk onze natio
nale eer te herwinnen, moet hare vergaderingen
oorgaands slecht bezocht zien precies alsof het
nederlandsche volk in die zaken „niet doet”
erwijl men om maar ééne tegenstelling té
maken wel doet in rondreizende predikanten,
die zich in volle zalen en eene goede recette
mogen verheugen. O tempora o mores I
In een der laatste vergaderingen der Ka
mer van koophandel isop verzoek der Abe-
meene Commissie voor de Nationale Wedstriid
tusschen werklieden in de verschillende vakken
611 KunSt mst daaraan verbonden
Tentoonstelling te houden te ’s Hage in 1870
eene plaatselijke Commissie alhier benoemd om
10 z.aak 111 onze stad en omstreken zoo veel
mogehjk te bevorderen. Zij bestaat uit de
ïeerw‘q?e Ze G‘r Bouma’ H- F. Pijttersen,
•b 'F? en J’ Faarsma, welke commissie
reeds met de hoofdcommissie in correspondentie
jp vtl CU (51j
- Onlangs werd ons uit Wijckel als eene bij
zonderheid gemeld, dat op een duiventil aldaar
op den koudslen dag van de vorst jonge duiven
uit den dop waren gekomen; als tegenhan
ger, van die merkwaardigheid kunnen we van
iel mededee.endat, niettegenstaande de felle
koude der laatste dagen, eene hen zeven kiekens
heeft uitgebroed.
P1~ G|d“rend0 de maand Februari zijn aan het
Ryks Telegraaf-kantoor te Sneek, verzonden
ontvangen 62/, m transito behandeld 30
telegrammen.
De bevolking van het kanton Sneek be
stond volgens de bevolking registers op 31 De
cember uit 21,214 zielen, waarvan 10.398 van
het mannelijk en 10,816 van het vrouwelijk ge-
a4l \.Ble7an beboeren tot de gemeente Sneek
141(rot"1’ m W^^^eradeel
Volgens de telling in 1796
volking van Sneek 4893 var. Wijmbritseradeel
4,831 en van Hst 1,144. De v...
die reeks van jaren bedraagt alzoo t
t Is immers genoegzaam bekend, althands het f Ylst 420, te zamen 10,346 zielen’
n t zyn. treurig, helaasdat het niet ont- f Gaasterland. De ino-evallen dooi is den
boschwerkers niet onwelkom daar de mogelijk-
ieid er door ontstaan is van eenig werk te be-
komen. Een groot halfduizend loopt ledig rond,
oommigen hebben in zeventien, bijna allen in
dertien weken niets verdiend.
Gewoonlijk is er een derde gedeelte van ’t
jaar geen werk in de bosschen en iels anders
hebben zij zelden geleerd. Hetgeen in dien tiid
verteerd wordtmoet of op crediet worden ver
kocht en men weet wat ellende dat oplevert
of algemeene en bijzondere bedeelingen moeten
1ar!noede De bevolking is m
1869 than ook slechts met 3 personen toegeno
men. Toen bedroeg ze 4508 thans 4511.
Gelukkig dat de tijd van te kunnen arbeiden
weder aanbreekt.
Balk. Bij de loting voor de nationale mi
litie alhier heeft een tweede zoon een
nommer getrokkenwiens broeder het
pen jaar hetzelfde geluk heeft gehad,
hierbij op dat de kans van i
zeer gering was, omdat het aantal
om verschillende redenen
Merkwaardig
loteiingen, een
I zicht. 7
I neenmaar is men eenmaal aan het bazelen
L men al spoedig niet
men zegt; laat staan wat men wil.
j Een ding kunnen we Vreebe echter verzekeren,
dathoe de zaken ook mogen loopen hij nóch
ooit minister nóch lid der kamer zal worden
ook zelfs niet wanneer alleen de bevolking der
gekkenhuizen stemden en regeerden.
liet gaat met dien man van kwaad tot erger;
Het is Fransche invloed geweest, welke die 1 ^iokkig, dat zijn invloed zeer gering is en ieder,
afschaffing heeft gegeven. Jammer, dat prof
Vrede nooit op dat idéé is gekomen.
Doch dan zouden wij hem óf een maximum
van onkunde óf van kwade trouw moe
ten ten laste leggenen dat mogen wij niet.
Het pro-memorie brengen op de begroo-
ting van eene post voor de Harlinger havenver
betering heet bij hetzelfde eerzame blad eene
skinderachtige halstarrigheid”, terwijl het zich
schrijven laat, dat de conservatieve partij steeds
veld wint, dat het Handelsblad de N. Rotter
dammer Ct. en de Arnhemmer (doch dit is oud)
ook al tot inkeer zijn gekomen en den weg van
de Noordstar inslaan.
Het is wel aardig zóó.
De Herv. Diac. te Makkum heeft eene gift
van 1000 ontvangen, van iemand, die vroeger
door haar is ondersteund gewordenmaar nu in
goeden doen is gekomen.
De smid te Dalem (nabij Gorinchem) heeft
in zijne steenkolen een belangrijke vondst gedaan.
Hij zag daarin een steentje liggen, dat door zijn
bijzonderen vorm en uiterlijk zijne aandacht zeer
trok, weshalve hij ’t er uitnam en schoon maak
te. Te Gorinchem heeft hij ’t aan een goud
smid verkocht, men zegt voor 1000. Het was
een ruwe diamant.
Te Geffen, een dorp tusschen ’s Bosch en
Graveheeft de justitie een kindermoord ont
dekt gepleegd door de 24 jarige moederdoch
hel kind is niet te vinden, waarvan ze bevallen
moet zijn. Men gist, dat zij hel heelt verbrand.
Het bewijs zal derhalve moeilijk te leveren zijn.
De vogel welke nabij Middelburg is ge
schoten heeft geen 2 meter lengte maar vlucht
en is een witte gans
De Uirechtsche hoogleeraar VREEDEisweer
op zijne, dat is dolzinnige manier, aan ’t schrij
ven g, weest. Zijn geschrift heelÓnze volksgpes
voor en na de Grondwetsherziening van 1848.
feekenen des tijds: Eisch van het
o o g e n b 1 i k.
De Kempenaer wordt er* zeer in geroemd
omdat hij aandeel heeft genomen in het medail-
le-schandaal van ZuijlenHeemskerk.
Vreede noemt het een teeken van lauwheid,
dat er destijds niet meer dan 1200 lieden te vinden
zijn geweest, die hun naam tot schandaal durf
den leenen. Dat is gebrek aan public spirit,
zegt hij. Twaalf honderd, die mede hebben ge
daan aan de ovatie voor zulke twee lieden is
o. i. z bewijs genoeg, dat er public spirit te
veel is; namelijk in kwaden zin te veel.
Mij hadden gedachtdat Vreede zich eindelijk
eens geschaamd zou hebben over die medaille
historie. Ons dacht er bestaat over genoeg re
den toe. Doch ’t gaat hem als den kettinggan-
gers op Java, die den ijzeren ring, welken zij
om den hals dragen netjes poetsen en daar eer
in stellen.
Vreede wil dé wijze van verkiezing verande
ren en daardoor verhoogen, ’t geen hij public
spirit noemt. Hij wil de getrapte verkiezingen
weder invoeren Stembevoegdheid wil hij inge
voerd hebben voor allen die schrijven en lezen
kunnen. Deze zullen de kiezers kiezen en de
kiezers de vertegenwoordiging.
Vreede geeft hier èn de Kempenaer èn zijn
vrii.'ivi IfEifMSKEPK een aardigen slag in ’t ge-
?enj Fta we.rkliede!1 lot het slaken van arbeid
-2. Maar zij keurt het goed,
kwaadaardige insinuatie er bij te voe-
„Sommigendie de eersten willen zijn en
blijven, zegt zijhebben indertijd den derden
stand verheven. Die zien nu met leede oogen
dat die stand hen boven verwachting in macht
geld en invloed boven het hoofd is gegroeid
daarom willen zij (naar ’t schijnt) met behulp
der arbeidende klasse zich zeker verheffen.
Waarom anders de vreedzame arbeidende
stand tot werkstaking aangespoord?
Wie hef blad er mede bedoeltweten wij
nietmaar ’t doet er wéinig toewant het is
eene onwaarheid en wel van de kwaadaardigste
soort.
Zij behoefde slechts één naam te noemen en
men had alle vereischten bij elkander voor ge-
qualificeerde laster.
De Rechtbank te Heerenveen heeft den sta
tionschef bij de Veenscheiding veroordeeld tot
45 dagen cellulaire gevangenis en den brug
wachter tot 6 maanden, ter zake van het door
hunne nalatigheid veroorzaakte spoorweg-ongeluk
in de maand December 1869.
SNEEK, 1 Maart.
Zaterdag jl. had in de Concertzaal alhier eene
buitengewone vergadering plaats van de afdee
ling Sneek der maatschappij tot nut van
den Javaan. Ais spreker trad op de heer
W. J. van Gorkom van Groningen.
In eene flinke rede trachtte hij zijn auditorium
eenigszins op de hoogte te brengen van de ge
schiedenis ^onzer O. I, bezittingen en van den
toestand der inlandsche bevolking sedert het ge
zegend oogenblikdat „door Neêrlands arm
bevrijd” die „verdrukten juichen mochten over
’t verdrijven der schalten-roovende Portugeezen”
tot op den huidigen dagnu ze zich nóg verheu
gen mogen over de zegeningen van eendoor M. t. N. v. d. Javaan
Helmers zoo juist (sic.) geteekend régime van
nederlandsche deugden! Inlusscbea was de spre
ker waarheidlievend en ondeugend genoeiz te
twijfelen aan de ongekunsteldheid van Hs. dicht
genie en tevens aan het onberispelijke van ne-
derlandsche deugden. Immers: de verschillende
stelsels behandelendewaarnaar Indie door ons
gouvernement was bestuurd geworden, proef
nemingen óp en beproevingen vóór eene geheele
bevolking, waarvoor o. i. een dobs geduld in’tqua-
draatnoodig is om ze vóór tes'aanwelnu dan; die
verschillende stelsels behandelende, gebruikte spre
ker zoo nu en dan het weinig vereerend epitheet «vi
cieus” en was er bij voortduring sprake van
exploitatie-stelsel ten voordeele van ’t moederland.
Me erkennen gulweg, dat we Helmers toen even
min begrepen als die hooggeroemde nederland-
sche deugden. De spreker begrepen we intus-
schen wél. Hij was ook vrij duidelijk, vooral
toen hij die verschillende stelsels ging toetsen aan
de algemeene en eenvoudigste eischen van zede
lijkheid en recht. Bijzaken
In dié weegschaal gewogen werden die neder-
landsche deugden alle te licht bevonden.
Men ziet liet de geschiedenis kan lastig zijn
zoowel voor opgeschroefde dichtstukken als ver
gulde vadèrlandsche deugden.
De reuueover de verschillende gouverns.-gener.
gehouden viel evenmin gunstig uit. 'Wel kon van
de meesten hunner getuigd worden, dat ze hun
best hadden gedaan om aan ’t „moederland” de
buit (batige saldo s) behoorlijk te leveren; wel
was hun in ’l algemeen een soort intelligentie
niet te ontzeggen van „zelf goed af te komen
d. w. z. met het noodige op ’t een of ander bui
tentje „in rustige rust” begraven te worden”—
maar voor de rest was ’t dan ook geen zaak de
bons in te wisselen die ze gedurende hun be
stuur zelf hadden afgegeven op de rekbaarheid
van hun geweten. Die elasticiteit was zoo ver
bazend groot, dat we vreezen zouden »over” te
houden als we er de aarde meê wilden om
spannen; en die proefneming lust ons niet. Het
wordt dus wel een weinig lastig hun een ver
wijt te maken van die rekbaarheid, en bijv, te
constateerendat de belangen van de inlandsche l
bevolking, die toch ook wel een beetje aan
spraak had op bescherming en steun van ’l Ne-
derlandsch gouvernement, meestal stelselma
tig door hen werden veronachtzaamd en dat eer-
lijkjieidmenschelijkheid en rechttegenover i
den inlander ongangbare munt was.
Maar, geen ironie meer!
kan ’t zijn
kend kan wordendat de donkere bladzijden
uit dat zwarte geschiedboek de hatelijkste paro
die kunnen leveren op de, door nederlandsche
bai den en geschied—schrijvers zoo hooggeroem
de: oud hollandsche trouw. Wij zullen haar
die irouu' n. 1,nu maar laten rusten - als
het nederlandsche volk het blozen niet reeds ver
leerd heeftdan bestaat er nog dagelijks aan
leiding genoeg tot eenige kleursverandering
wij willen nu alleen nog releveerendat de
spreker van Zaterdag jl. ten slotte meende te
moeten wijzen op verbeteringendievoor
al in de laatste jaren tengevolge eener mildere
wetgeving in Indie waren ingevoerd.
Ook door liet tegenwoordig gouvernement
werd volgens hem van het streven naar
vooruitgang blijk gegeven.
Na verder nog in ’t kort herinnerd te hebben
aan hel doei en streven der maatschappij tot
nut van den Javaan en na opwekking aan hen,
die ’l nog niet waren om als lid tot die maat
schappij toe te treden besloot de spreker zijne
in veel opzichten belangrijke rede.
In aanmerking nemende dat onze afdeeling der
een der grootste is zij
erger;
wie hem hoort, wel degelijk in acht neemt, wie
het zegt.
Later wellicht komen wij op de brochure
der terug.
Ook te Vledder zijn duizenden veldmuizen
dood gevroren die den te veld slaanden oogst
met geheele vernieling bedreigden. Hetzelfde
meldt men uit Zulphen.
Te Assen wordt geklaagd, dat de leden
van l Hof zoo vaak ongesteld of afwezig zijn
dat de zittingen niet kunnen gehouden worden.
Dat is in ’t afgeloopen jaar reeds 6 malen ge
schied. Justitiabelen, zoowel ten civiele als poe
nale lijden natuurlijk daaronder. De zaken loo
pen er langer door kosten worden vergroot en
de preventieve gevangenis verlengd.
Uit hetgeen gebeurd is te Donkerbroek,
zou men haast geneigd zijn te bevveeren dat
nomen est omen. Voor de school aldaar is het
stikduister en zoude het gezelschap Nut en Ge
noegen aldaar zich bemoeien met het plaatsen
van eene lantarenmaar ’t is afgestemd.
.Donkerbroek blijft zijn raam getrouw.
Te Utrecht heeft zich eene commissie ge
constitueerd tot het oprichten eener of meerdere
